LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 7 0CT03ER. VfËRDE BLAD.
Aan de Aft der Nederlandsch
Zuid-Afrikaansclie Vereeniging.
ïfo. 13995.
Anno 1905
CoEBecte 10 October.
Reeds meer dan drie jaar worstelt de
Hollandsch-Afrikaanscho kern v.n de be-
i yolking der beide voormalige Republieken
om het behoud van haar nationaliteit, door
handhaving van haar taal in vrije, Christe-
lijk-nationale scholen, met groote moeite
opgericht tegenover de Engelscho gouver-
nemcnto-scholen, die het Hollandsch tot
een vreemde taal hebben gemaakt.
Onmiddellijk na den vrcdo begon deze
;worstcling, het -eerst in Transvaal, toen
ook in den voormal'gcn Vrijstaat, ja ook
In Oud-Natal en zelfs in de Kaapkolonie.
Alleen in Transvaal worden in om-
Btroeks 160 nationale scho
len, vele onder leiding van oud-Holland-
Bcho onderwijzers, circa 7000 kinderen aan
het Engelsche schoolstelsel onttrokken.
Trots het vergelijk, waartoe de verzorgers
van het vrije, nationale onderwijs in den
Vrijstaat met de Regeering gekomen zijn,
houden ook daar een aantal
Bchoolbesturen den strijd nog
vol en ook buiten de vroegere Republieken
'echoot 't denkbeeld wortel om in de nationa
le Hollandsche school een bolwerk te zoe
ken tegen den duidelijken toeleg om door
overwegend Engelsch onderwijs het volk
der toekomst vn zijn voorgeslacht en zijn
historie en traditie t© vervreemden.
Hcti s een worsteling om zelf
behoud.
Dat deze beweging opkwam onder een volk,
Öat nooit geJeerd had om zelf voor het on
derwijs van zijn kroost te zorgen, was een
verrassing. Het getuigde nochtans voor
zijn helder inzicht omtrent de positie die
bet moest innemen om niet als natie onder
te gaan. En de voormannen Botha en
Beijers, Steyn en Smuts, Bosman en Post-
ma, zij allen erkenden de noodzakelijkheid
om deze stelling met alle kracht te handha
ven totdat do Regeering of anders een im
mers toegezegd later Zelfbestuur het recht
des volks op handhaving zijner moedertaal
zal erkennen.
Maar ontzettend zwaar is die
8 t r ij d. Verwoest is de welvaart, vernie
tigd de veestapel, schaars is het geld en
donker zijn de tijden, ook door rampen als
droogte cn rooiwatcr. En zoo moest dan
het verarmde volk wel omzien naar steun.
En die steun bleef niet uit.
Do Generaals hadden in 1902 in Neder
land de vragende hand ook geopend om
gaven te ontvangen voor het o d e r w ij s
onzer stamverwanten. Dat hun dat ernst
was, bleek wel hieruit, dat zij uit hun
saamgebracht fonds 32,000 pd. st. enkel
voor die scholen hebben afgezonderd. Toen
dat bedrag uitgeput was, kon gelukkig
hot Schoolfonds in Nederland, dat ook ge
steund had, door milde gaven daartoo in
slaat gesteld, met zeer groote bedragen
van maand tot maand helpen. Het doet
dat nog en is de hand, door welke ook de-
Nederlandsok Zuid-Afrikaansche Voreeni-
ging haar gelden voor het nationalo onder
wijs besteed heeft. Maar het stich
tingskapitaal, hoezeer door milde
gaven angevuld, raakt uitgoputl
Wel heeft het Transvaalsche volx ten vo-
rigen jare aan schoolgelden en bij-
dragon ruim 18,000 pd. st. g e o f f er d
behaJvo onbet&aldon arbeid voor
school bouw; wel kunnen meerdere scholen
reeds door eigen kracht in stand blijven en
beloopt de subsidie van de Commissie voor
C N. O. nog slechts een derde van de
gezamenlijke onkosten, maar met het weg
vallen der subsidie zou toch verreweg de
meerderheid der scholen bezwijken.
Zou nu do grootscbo strijd moeten wor
den opgeheven? Zonder steun kan do
schoolstrijd niet worden volgehouden. De
gouvernementsscholen zijn kosteloos, de
vrijo scholen vorderen schoolgelden en bij
dragen. Maar deze leveren nog niet ge
noeg op. Alleen ons Nederlandsch volk
kan voor dit hooge belang wat voelen cn
hot voortbestaan van die nationale in
richtingen, waaronder zeer voortreffelijke,
helpen mogelijk maken. Hot hcJpt daarmee
het broedervolk op decenigo wijze,
waarop bet thans geholpen
hooptte worden. Kostelijk werk door
Bocrenvrienden uit andere natiën worde
verricht. Maar voor dit hooge be
lang richt Zui d-A frika bet oog
o p o n s.
Zoo ontstond het plan om in samen
werking met onze zusterverenigingen, op
allo plaatsen in ona vaderland, waar het
mogelijk is, een collecte te houden, jaar
lijks op of omstreeks den 10 October, den
geboortedag van Paul Kruger, den on ver-
ge telij ken Afrikaner, bij wien het vast
stond, da t de versterking van het Hol
landsch element en do hooghouding der
Hollandsch© taal de eisch waa tot zelfbe
houd zijner natie.
En tob het plaatselijk organisceren van
deze collecte roept het Hoofdbestuur der
Nederlandsch Zuid-Afrikaansche Vereenl-
ging, volgens een besluit in een vergade
ring, waartoe de voorzitters der aideelin-
gen opgeroepen waren, do medewerking
der ofdeelingsbesturen en van allo leden
met grooten aandrang in. Maar niet slechts
van alle leden, maar ook van allen, die
voormaals wat hebben gevoeld en opgeof
ferd voor onze stamverwanten in het
verre Zuiden.
Dat volk daar heeft nog een toekomst en
onze nationale eer vordert onze medewer
king om het in zijn taal en nationaliteit
niet te laten ondergaan- Het is een
christelijk en tevens oen na
tionaal belang en de voorgesteldo
collecte is dus bij uitstek geschikt om do
krachtige medewerking te verwerven van
alle Nederlanders, onverschillig tot
welke godsdienstige of staatkundige rich
ting ook behoorende.
Mogen dus alle afdeel ingsbestu ren
krachtig voor deze collecte op den lOden
October ijveren, die in Zuid-Afrika de
heilzaamste vruchten zal afwerpen maar
ook in ons eigen land on volk verbroede
ring kweekt en eendracht versterkt.
Do jaarlijks op bepaalden dag terugko-
monde gelegenheid om voor het Christelijk
Nationaal Onderwijs in Zuid-Afrika te of
feren doet de kwijnende belangstelling ver
levendigen en moet, zelfs indien aanvanke
lijk met gering resultaat, een toenemendo
zegen worden, zoowel voor Nederland als
voor Zuid-Afrika.
Namens het Hoofdbestuur der
Nederlandsch Zuid-Afrikaansche Ver.,
PAUL DEN TEX, Secretaris,
Amsterdam, 18 September 1905.
Leiden, 7 October.
Het bestuur van het „Tehuis voor
Militairen?' verzoekt ons do aandacht te
vestigen op de aankondiging betreffende
een uitvoering van het oratorium ,,Pau-
lus" in de Lutherscho Kerk op Dinsdag
17 October e.k.
Waar aldus een nog zeer jong koor met
leerlingen van mejuffrouw J. Weys als
solisten, allen stadgonooten een werk als
dit wil ondernemen, waar allen volkomen
belangloos willen voldoen aan het verlan
gen van het bestuur om dit werk uit te
voeren ten behoeve zijner financiën, daar
meent het, dat aanbeveling overbodig is.
Uit het jaarverslag over 19 1 der „Ver
eeniging tegen de Kwakzalverij", opgeno
men in het orgaan van genoemde Vereeni
ging, blijkt, dat het ledental voenam; net
steeg van 667 op 1 Januari 1904 tot 699 op
31 December d. a. v. Enkele gezondheids
commissies Uoten zich weder als lid in
schrijven. Het aantal abonnementen op
het weekblad bedroeg 318; verspreid wor
den 93,000 Maandbladen, waarvan 27,000
aan de leden.
Övörigens blijkt uit het verslag, dat do
Vereeniging zooveel mogelijk krachtig
werkzaam was en in den loop des jaara
negen middelen werden onderzocht. De
Vereeniging zou nog meer kunnen doen,
wanneer zij over meer financiën en een uit
gebreider korps onderzoekers kon be
schikken.
De Minister van Oorlog heeft bopaaiu,
dat, bij .wijze van proef en bij genoegzame
deelneming, in het tijdvak medio Novem
ber tot medio Februari in do garnizoenen
's-Grarenhage, Amersfoort, Breda en Arn
hem landbouwcursussen voor onder de wa
penen zijnde militairen zullen worden ge
houden. De lessen zullen worden gegeven
eens per week, telkens gedurende 2 achter
eenvolgende uren in de kazerne. De deel
neming aan de lessen gesohiedt geheel vrij
willig.
De deelnemers moeten bohooren tot den
landbouwenden stand en een voldoende
graad van ontwikkeling bezitten. Het aan
tal deelnemers in één garnizoen zal min
stens 20 moeten btedragen.
Do afdeelingen der Tweede Kamer heb
ben benoered tot rapporteurs over hoofd
stuk III, Buitenlandsoho Zaken, der
Stoatsbegrooting 1906, en het wetsontwerp
tot goedkeuring van het 1 October 1901 ge
sloten verdrag met Portugal tot het onder
werpen van zekere geschillen aan het per
manente hof van arbitrage, de hceren Van
Alphen, Van Nispen tot Sevenaer, Van Id-
singa, Heemskerck cn Van Bylandfc.
Beroepen is bij de Ned--Herv. Gem.
te Bleifiwijk ds. G. Verdoes Kloyn te
Acquoy, bij Leerdam.
Uit Sohwerin wordt aan do ,,N. R. O."
gemeld, dd. 5 dezer:
Prins Hendrik ia gistoren van Frio-
driohsmoor, waar hij met den groothertog
en andere vorstelijke personen eenige dagen
op do jacht geweest is, to Dobbin terugge
keerd. Er werden op de jacht acht herten
neergelegd, waarvan Prins Hendrik er één
sohoot.
Koningin Wilhelmma heeft den musicus
Alfred Meyer, te Sohwerin, uitgenoodigd
op Dobbin een voordrach te komen
geven. Meyer is een virtuoos op do viool en
geeft ook les aan onze groothertogin.
Do moeder vat» Prins Hendrik, groother
togin Marie, die uit Gmunden teruggekeerd
is, zal eerstdaiags aan Koningin Wilhelmina
te Dobbin een bezoek brengen.
Do „Deventer Handels vereeniging",
van wolingelichte zijde vernomen hebbende,
dat do stationskwestio te Deventer nog in
een even treurige phase verkeert als zij
reeds sedert jaren bestaat, heeft besloten
zioh te wenden tot den afgevaardigde van
het district, mr. H. P- Mar chant, met ver
zoek te willen mcdcdoelen, hoe het met de
plannen staat.
Mocht hot daarna nuttig blijken, zoo zal
de Handel svereoniging zioh ook tot den be
trokken minister wenden.
Bodegraven* Geheel onverwacht door
kliefde Donderdag een felle bliksemstraal
do lucht, gevolgd door eon zwaren donder
slag. Hierdoor werden onder Nieuwerbrug
twoo koeien gedood, die op eenige stukken
lands afstand van elkander in de weide
liepen. Ook werden daar een aantal doode
kieviten in de weide gevonden, hoewel
naar we vernemen, het een zcldzaamneid
is dat deze dioron door het hemelvuur wor
den getroffen.
Liase. Bij do Donderdagmiddag alhier ge
houden internationale hord draverij e® op do
korte baan, vanwogo do alhier bestaande
Harddraverij-Vorecniging, worden de prij
zen als volgt behaald:
lste prijs 250, „Memnon", eigenaar W.
Zuidmeer te Rotterdam, berijder P. Sohön-
rock.
lsto premie 75, „Sador II", eigenaar
J. Ensingh te Loppersum, bereden door
den eigenaar.
2do premie 25, „Flossie B." eigenaar
J. A Geereen te Woerden, berijder P.
Schónrook.
1ste troostprija f 100, „Downlight", eige
naar J. Koster, te Heemstede, bereden
door den eigenaar.
2de troostprijs 25, „Wilhelm", eigenaar
Stal ,,T urmera tein", te Oosthuizen, berijder
Th. do Vlieger.
Do harddraverijen werden niet begun
stigd door wat men gewoonlijk noemt
„mooi weer"; de regen viel zon'der ophou
den met flinke en iete minder flinke buien
op het naar omstandigheden nog vrij be
langrijke publiek.
Na afloop had nog een kleine wedstrijd
plaats voor hitten en ponney's om prijzen
van 50, 25, 16 en 10 gulden.
Rynsburg. Onder goedkeuring der
Algemeen® Vergadering der coöperatieve
Voorschotbank en Spaarkas, alhier, is
door het bestuur tot boekhouder van ge
noemde instelling benoemd de heer J. J.
Vergouwen te Leiden.
Tevens werd besloten voortaan ook
hoogere voorschotten dan 500 to verstrek
ken, altijd behoudens zekere voorwaarden.
De inspectie voor verlofgangers van
de Landweer zal voor deze gemeente plaate
hebben op Zaterdag 18 November a.s.
Maatschappij iter Nederlandsche Letterkunde.
Gisteravond hieLd do Maatschappij der
Nederlandsch© Letterkunde in het Nutsge-
bouw weder haar eerste gewone maande-
lijksche vergadering. Zoals gewoonlijk, was
deze vergadering voor een groot deel gewijd
aan huishoudelijke werkzaamheden. Zoo
is tot voorzitter voor dit jaar benoemd
prof. mr. J. E. Heeres en werden tot le
den in de Commissie voor Taal- en Let
terkunde gekozen de heoren prof. dr. H.
Kern en dr. G. J. Boekenoogen on in de
Commissie voor Geschiedenis en Oudheid
kunde prof. mr. J. E Heeres en prof. dr.
L. Knappert.
Dr. G. J. Boekenoogen bleef tot zoolang
dr. 8. G. de Vries afwozig is (do heer De
Vries houdt wegens horstel van gezondheid
in het buitenland verblijf) het secretariaat
opgedragen.
Na afloop der huishoudelijke werkzaam
heden hield prof. dr. G. Kalff een voor
dracht over „oen en ander over Hooft's
Historiën."
De heer Kalff begon met een overzicht
to geven van den weg door Hooft afgelegd,
alvorens hij zich zette tot het schrijven van
zijn Historiën. Voor hot eerst zien wij vol
gens spr. het plan tot dat werk opduiken
in een brief aan H. do Groot van 1618
Do spr. wees daarop op de langdurige voor
bereiding voor hot bijeenbrengen der stof
voreischt.
Daarna gaf hij ecu uitvoerig overzicht
van do wijze waarop Hooft do door hom
saamgebrachto, geschifte en geordende
stof als kunstenaar heeft verwerkt. In 'fc
bijzonder vestigde de hoogleoraar ten slotte
do aandacht op de vordeeling d*.r stof op
Hooft's taalgevoel, smaak en techniek als
prozaïst.
Gemengd Nieuws.
Groote onderlinge schiet
wedstrijd te Katwijk. Stand van 6 Oct.:
Personeel® baan; 1. Jhr. Quarles van Uf-
ford 85, 2. W. Alphenaar 85, 3. G. Öaraber
81, 4. F. F. Fraikin 8-1, 5. P. J. Teemans
81, 6. J. H. Peter 76, 7. H. Brouwer 75, 8.
C. Haasnoot 74, 9. dr. H. E. do Ruiter Zijl-
ker 73, 10. W. Boot 73, 11. Jhr v. d. Fcltz
75, 12. W- Vos 73, 13. Snouck Hurgronjo
71, 14. Hijrnans 81, 15. 0. J. P, v. d. Hoe
ven 67 en 16. F. W. van Wijk 56 punten.
Ecrebaan: 1. P. J. Teemans 85, 2, Jolis.
Dekker 82 cn 3. Dr. H. E. de Ruiter Zijlker
70 punten.
Kampioensmedaillo: P. J. Teemans 164
punten.
Geluksbaan: 1. 0. F. Strathmann 100, 2.
Johs. Dekker 99, 3. C. Haasnoot 99, 4. H.
Brouwer 98 en 5. H. Vooys 95 punten.
Do medaille uitgeloofd door den heer
Johs. Dekker: P. J. Teemans 106 punten.
Vrije baan: Th. Oostveon 92, 2- Joh. Dek
ker 91, 3. O. F. Strathmann 01, 4, P. J.
Teemans 90, 0. F. F. Fraikin 90, 7. B.
Meyn 89, 8. L. Spierenburg 88, 9. Jhr. mr.
van Boy ma 88, 10. L. A Prins 88, 11. L-
A. T. Binnendijk 88 en 12. H. Vooys 87
punten.
Dagmedaillo: O. F. Strathmaon 89 pun
ten.
Men meldt uit Schevcningcn:
D© logger „Irene" SCH 432, schipper C-
W©8terduin, is binnengekomen met 20 last
noordkaring, doch had het verlies te betreu
ren van 100 netten met toebehooren, wijl
do reep gebroken was door cTo groote hoe
veelheid haring in de netten aanwezig.
Grondontginning in Noord-
Limburg. Een „Noord-Limburger"
schrijft in de „Vcmloosohe Courant*':
,,Dr. Woltors, een millionnair uit Dussel-
dorp, heeft een groszartig plan.
Door hom i3 aangekocht het zoogenaamde
Ven (Hcorenvon, enz.), gelegen in de ge
meente Borgen (Hamer). Tor plaatse werd
ons medegedeeld, dat do gronden, door don
heer Woltcrs aangekocht, een oppervlakte
beslaan van bijna 30CO morgen.
Deze grond zal worden ontgonnen. Men
zal beginnen met den grond een meter diop
por stoomploeg om te zetten. Do grond
daartoe het meeste gesohikt zal in
bouwland worden herschapen, en waar hij
niet geschikt blijkt voor bouwland, zullon
bosschen worden geplant.
Dat een groot deel van dezen grond zeer
goed voor bouwland is, tooncn ons de in
deze buurt gelegen ontginningen van den
heer Jansen van Son.
Gaat het plan van den heer Wolters door,
waaraan geen twijfel is, dan zal deze ont
ginning van grooten invloed worden op de
welvaart van streek en gemeente. Vele lie
den zullen daarop geregel 1 werk vinden.
Beschamend is heb editor voor onzo Ne
derlandsche kapitalisten, dab zij niet dio
energie toonen, welke do Duitscher aan den
dag legt.
Het is nog niet genoeg, dat er iu onzo
grooto st». en een massa reusachtige onder
nomingen, zoowel op hot gebied van don
handel als de nijverheid, in handen zijn van
buitenlanders, neen, ook onze vaderlnnd-
sche landbouw zal (wanneer hij op reus
achtige schaal wil gedreven worden) in
Duitsche handen moeten komen."
Gisteravond had to Vlissingen
aan boord van de stoomboot „Sultan" een
ongeluk plaats. Een uitgeworpen tros werd
onklaar en geraakte rond het been van den
roeier De Waai, die daardoor over boord
werd geworpen. Dadelijk werden noodsigua-
lon afgestoken en eenige booten staken van
wal om te helpen. Zij vonden hot lijk niet.
Later bleek, 'dat do maö zich aan den tros
nad vastgehouden on aan boord van de
„Sultan" was gehaald. Aan wal gebracht,
werd geneeskundige hulp ingeroepen, doch
tevergeefs. De man block overleden.
DolaudbouworA. A. van Niou-
wenhuyzen, te Oud-Vosaeincer, hooft in voor
hem aangevoerd en straatmesb uit Middel
burg oen gil'dopcnning van het jaar 1709 ge
vonden.
Ten govolge van not mijnonge-
luk te Eygelshovcn ligt daar op de mijn
L.^ on Vereeniging het gehcelo bedrijf
stil. Te Brussel vergaderden do aandeel
houders om ec<n besluit te nemen wat nu
geschieden moet. Sommige buitenlandsohe
mijnwerkers zijn roeds vertrokken.
ÏJön vrooselijk ongeluk hooft
plaats gehad in het over do grenzen gelegen
Herstal, waar een 51-jarig werkman op ccn
plotterij, bemerkende, dat er iets aan zijn
machine haperde, daarnaar wilde zien,
uitgleed cn mot zijn handen zoodanig in
do pletmachino viel, dat zijn beid® handon
on armen verbrijzeld worden.
Omstaande werklieden lieten onmiddellijk
do machine stilstaan cn bevrijdden hem.
Er bij geroopen doktoren zagen zioh ge
noodzaakt vlo beide arman te amputccrcn.
Do gewonde is gehuwd en vador van vijf
kinderen.
Zijn toestand is zeer ernstig. („L. K.")
Eon t w o o d u i z o n d t al Israë
lieten, dio te Nieuw-York onder do bogen
van do „WiUiamsbridgo'' den tweeden dag
van het Israëliotischo Nieuwjaar vierden,
zijn, naar een particulier telegram aan do
Matin" mededeelt, door een troepje Ita-
liaanscho en Iersche werklieden aangeval
len en met steenon gegooid. Vele Joden,
dio in gebed waren, zijn door do steenwor
pen ernstig getroffen.
Van do aanvallers konden door do toe
gesnelde politiemannon slechte enkelen wor
den gegrepen. Dezen zeiden niet te kunnen
opgeven welke motieven hen tot een derge
lijk optreden hadden gebracht.
In do Schotsoho Hooglanden is
veel sneeuw gevallen en ccn zeer lage tem
poratuur geoomtateerd.
Een gelijk berioht komt uit Montreux. Het
regent daar ook nog. Wij zitten er dus
hot blijkt reeds racer clan genoeg mooi
tusschen in.
FEUILLETON.
I? eisavonturen.
D)
„Wat, loeft Caro nog?" zei Pols. En
waarlijk, daar kwam Caro aan; maar ach,
hij was oud geworden, en hij werd in Zee
land zoo dikwijls niet gewasschcn als ziju
baas; dus was Caro in verval, en had juist
een sc*hop gekregen van een reiziger, om
dat hij, de eens zoo zindelijke Caro, nu
niet meer zindelijk was.
Maar daar Dikhorst laat naar bed was
gegaan, ging hij nu nog wat slapen, om
frisch in Gorkum aan to komen, en Pols
yervolgde zijn discours met Dionysius, die
nog veel ten nadeele van stoombooten had
in te brengen.
Terwijl was Torteltak, dio eens naar be
neden was gegaan, om te kijken, beneden
gebleven, en eerst toen men Dordrecht was
voorbijgevaren, kwam hij weer boven, maar
niet alleen. Een oud heer, met een wijden,
zwarten rok, ridderorde, bril, hoed met
breeden rand, licntblauwe pantalon, ecnigs-
zins opgeschort, en lage schoenen, verge
zelde hem. De vrienden, die Torteltak in
zulk gezelschap zagen arriveeren, waren
verbaasd, want slecfots zeer zelden werd
hij met een oud heer gezien, en hun verba
zing nam nog toe, daar zij bemerkten, dat
hij zóó beleefd on voorkomend voor den man
was, als hij alleen voor minder jaren en
liever s:kso gewoon was te zijn. Maar Pols,
die nieuwsgierig een weinig was vooruit
gedrongen, deed 'hun verbazing eindigen,
door mee te declen, dat Torteltak aau don j
ouden heer gezegd had: „Dunkt u niet, hot
zal voor de dames boven warm genoeg we
zen?"
De oude heer, die met onzen vriend bij
den stuurstoel genaderd was, scheen net met
dezen eens te wezen; doch minder driftig
en geèmpresseord dan hij, vond hij het niet
noodig, zoo terstond weer in de kajuit neer
te dalen, maar keek, terwijl inj den rand
van zijn breed geranden 'hoed nog met zijn
hand verbreedde, mot een zeer deftig ge
laat het luchtruim in, als wilde hij zich
oriënteeren; welke manoeuvre, door Tortel
tak nagevolgd wordende, hem, die zijn hand
niet gebruikte, en geen breeden rand om
den hoed had, belet werd door de stralen
der heldersehijnende zon. De oude heer
keek zeer lang en even wijs als wijlen da
Phenicische schippers bij nacht den ster
renhemel fixeerden, om bun richting niet
uit het oog te verliezen. Eindelijk daalden
zijn oogen ook tot de aarde neder, en hetzij
de blauwe lucht, hetzij do nabij zijnde to
renspits hem op dat denkboeld bracht, hij
uitte de gissing: „Wij moeten niet ver van
Sliedrecht zijn."
„Willen wij dan de dames niet waarschu
wen, mijnheer?" vroeg Torteltak ongedul-
digi „want zoo iets geeft nog eenige varia
tie."
„Welja, dat kunnen wij straks wel
doen," antwoordde de oude heer heel gedul
dig. „Maar wat ik zeggon wilde, Ued. gaat
vandaag ook naar Nijmegen?"
„Zoo is ons plan," zei de ander, tot de
trap der kajuit genaderd.
„Ik heb berekend," sprak de oude heer,
tot wanhoop van Torteltak de kajuit voor
bij stappenae, „dat wij er tegen vijf uren
kunnen zijn.
„Ja, dat moet wel wezen," zei de jonge
ling, steeds op zijn plaate blijvondo staan,
en nu besluitende don ouden heer tot hem
te doen komen. Maar deze, die nog steeds
geen de minst© haast had om naar beneden
te gaan, riep Torteltak, met wien hij reous
gemeenzaam geworden was door een ander
half uur lang discours in de kajuit, waarin
hij hem ontwikkeld had, in hoeverre de En
gelsche handel aan den Hollandschen na-
deelig was. Deze had allea met een engelen
geduld aangehoord, ora den wil van do doch,
ter des handelaars.
Hij was daarom door deze eorete mis
lukking niet uit het veld geslagen, en be
klaagde het lieve kind in zijn ziel, dat zij
in plaats van haars vaders handolsdiscour-
sen, uiet liever z ij n vleiende complimen
ten mocht aanhooren. Hij had eindelijk don
ouden heer naar het dek gelokt, zich voor
stellende, in de vrije lucht bevrijd te zul
len worden van verdere mododeelingen, en
bereidde zich om een vervelend kwartier
met mama te passeeren, in hoop van daar
na een triomf op het hart der dochter te
behalen. Maar, helaas, de vader was te
zeer ingenomen met des jongolings oplet
tend toeluisteren. Hij verbeeldde zioh,
schoon zijn gade hierin met hem van ge
voelen verschilde, dat zijn jaren, zijn
pruik en bril hem interessant maakten. Hij
gevoekle al „het belangrijke van een zestig-
jarigen leeftijd", en schoon hij nooit iets
in de wereld gepresteerd had, hij kon spre
ken van de revolutie van '95; hij had den
vreeselijken ïiran, in ik weet niet welk
jaar, door de havens van Rotterdam zien
varen; hij wist van een tijd, toen men ci
chorei voor koffie gebruikte, en de suiker
duur was, dat iedereen verbitterd werd.
Wat wonder dus, dat hij zich een hoogst
bolangwekkend wezen beschouwde voor een
jongeling, die nooit een revolutie had be
leefd dan die van 1830, die nooit een tiran
gezien had, dio nooit cichorei had gedronken
en nooit Buiker gebruikt, duurder dan 50
cents het oude pond. Ach, hij vergat, dat
zoovolen, helaas, van dien tijd wiBten te
sproken, on dat nooit papa's, ooms, neven,
bejaarde nichten, goede kennissen, school
meesters, bakers cn allen, dio maar centgs-
zins belangrijk oud zijn, verzuimen, den jon
gelieden deze wetenswaardige zaken mee te
dcelen. De oude heer Korenaar (want hij
was het, die, mot zijn gade en dochter Am-
brosine, door Torteltak was aangetroffen)
had dus niet nagelaten, in het belangrijk
gesprok over den Engelschen en Holland
schen handel, doze dingen in to vlechten,
en Torteltak had hom met eon goedwillig:
„Ja, hoe interessant 1" „IJselijk, lioo
duur I" „Ach, hoe treurig 1" ondersteund.
Maar was het dan nu ook vreemd, dat de
jongeling met papa "naar benoden wilde
gaan fen do dames naar boven invitceren?
En toch, hij moest nog langer geduld
hebben; nog één belangrijk ding moest de
oude heer mcdedcelen: voor de machine
moest hij aan Torteltak bekend maken, dat
in zijn jeugd de stoombooten nog niet wa
ren uitgevonden; dat men toen twee lange
dagen noodig had om van Rotterdam naar
Nijmegen te reizen; dat men in een bolder
wagen naar dio plaats, in een wagen van
ceeson over dien zandweg moest rijdeh
dat het zooveel gold kostte; dat de herbor
gen op weg nog Diet waren ingericht als
de tegenwoordige; en toen dit alles afge-
loopen was, besloot de veel 6prekende oude
hoer, met aau den zwijgendo jongoling
to vragen: „En voor hoe oud ziet go mij
nu aan?"
Torteltak hield hom voor diep in dc zes
tig; maar daar hij wist, dat men, na de
vijf en twintig jaren gepaB&eerd te zijn, ge
woonlijk liever voor jonger aangezien
wordt, dan men is, antwoordde hij zeer be
leefd: „Zoowat een vijftig jaren."
„Neon, mijnheer," zei de oudo heer, „doe
or nog een kruisje bij, dan beu je er nog
niet; ik ga in het najaar in mijn vier-cn-
zestigste."
Torteltak wilde juist zeggen, dat dit hem
frappeerde, dat hij zijn jaren met eer droeg,
of iets dergelijks, toen hij eensklaps, tot
zijn verbazing en vreugde, do dames aan
gijn zijde zag, en mama, die de laatste fnue
verstaan had, hoorde zeggen: „Ja, het ia
al een heole leeftijd; wij yersohillen ook
achttien jaren."
Zoo was hot dan op eenmaal aan Tor tob
tak duidelijk geworden, welken ouderdom
de heer C7T övrouvr K renaar bereikt had
den; cn daar mevrouw later iu het gesprek
te kennen gaf, vLat zij een zoon had, dié
ouder was dan Ambrosino, en twintig jared
teldo, en nog een dochter, dio do jongste,
was, van bijna achttien, meende hij daar-
uit veilig te kunnen opmaken, dat hij ld
Ambrosine een negentienjarige aanschouw?
de. V
(Wordi vervolgd,
