Bijnlandsche en Noordwijksche Stoomtramwegen. een Amanuensis, LSIDSCH DAGBLAD, DINSDAG 26 SEPTEMBER. - TWSSDE BLAD. Anno 1905. Uit de Reohtzaal. Aeademienieuws. Vervolg Advertenties. Zomersproeten, Hollmidsche IJzeren Spoorwegmaatschappij. No. 13985. De nieuwe hoogleeraai* in de bacteriologie en hygiëne. Hcdennamiddag aanvaardde prof. dr. R. P. van Calcar, benoemd hoogleeraar aan do universiteit alhier als opvolger van prof. idr. Th. H. Mac Gillavr..zijn ambt met het uitspreken va/n een rode in het groot-audi- torium, getiteld; „Het hedendaagsch stand punt van het toxine-vraagstuk." Wie de plaats van een bepaalden tak van ■wetenschap wil leeren kennen, aldus ving epr. aan, moet met haar ontwikkelings-ge- schiedenis Lekend zijn. Hierbij kan men al dadelijk vaststellen, dat do wetenschap en dus ook elk irer takken zich auto- ditactisch heeft gevormd Hier valt nimmer een gelijkmatig voortdurende, 6teeds een sprongsgewijze ontwikkeling waar te nemen. En elke nieuwe ontwikkelingsperiode heeft haar eigenaardigs hiervan afhankelijk, dat op con dergelijke periode 6teeds een of meer geesten bun stempel hebben gezet. Ook de geneeskunde heeft haar groote mannen aan te wijzen, welke de verschillen de ontwikkelingstijdperken hebben be llet; rscht. In de grijze oudheid reods zocht men naar con. verklaring der oorzaken van de verschil lende ziekten en onder den invloed van mannen als Thucidides ontwikkelde de mee ning, dat zie-ten zouden ontstaan van een ziektcmakend agens, met welks oorsprong en yerbreidingswijze men zich onledig hield. Al naar 'dat de ziektemakende ötof zich van uit bepaalde plaatsen snel in de luoht .verspreidde, om meer of minder menschen tegelijkertijd ziek te maken tf wel, dat zij slechts door direct contact van den eenen mensch op den andoren werd overgebracht, eprak men van miasmen of oontagium. Eeuwen lang gold de malaria (mal-ajia slecht© lucht) als toonbeeld eenei miasma- tischo ziekte. Contagieus heette een ziekte, wanneer men het overgaan der smetstoffen van den eenen tnonsch op den anderen kon waarne men. Verschillend was echter de wijze, waarop men zich een oontagium voorstelde. Som migen hielden het voor een vergift, anderen vergeleken hc' bij fermenten, welke de gis ting veroorzaken Het begrip, dat een contagium was een contagium vivum, dat zich kon vermeerderen, heeft lang grooten tegenstand ondervonden. Niettemin hebben enkele groote geesten langen tijd, voordat deze kleine levende wezens werden gezien, hun bestaan vermoed. Onze landgenoot Van Leeuwenhoek ontdekte het eerst de micro organismen en het speeksel en in aftrek sel van stroo. Verschillende eigenschappen der furorien deed het vermoeden ont staan, dat ook do verschillende smetstof fen, de centagia, werden gevormd door kleiino zich "snel vermeerderende levende wezens. Ondanks ijverige onderzoekingen van Bassis, Cagniard-Latour en Schwann ge lukte het echter gedurende een rcoks van jaren niet bij een enkele typische infectie ziekte het verwekkend organisme te ontdek ken, totdat Pasteur op het denkbeeld kwam Hat in het bloed van aan miltvuur lijdende dieren hot ziektemakend organisme en rein cultuur aanwezig moest zijn Spoedig daar op vond Kobert Koch een even eenvoudige als genialo methode, om door middel der zoogenaamde vaste voedingsbodems ver schillende en infectueus materiaal aanwezi ge micro organen van elkaar te schoidon. Dank zij mede den grooten verbeteringen, die terzelfder tijd het microscoop had on dergaan, bogon mi een ware bacteriën jacht. 'Kcch ontdekte in 1882 het organisme der tuberculose, in 1883 dat der cholera en in hetzelfde jaar vond Eberth de naar hem genoemde microbe, die waar-diijolijk de oorzaak van den buiktyphus. Daarop kwam Brieger een stap ia de goede richting doen, toen hij de meening .verkondigde, dat het meer de bacteriever giften waren, welke het beeld der infee veroorzaakten dan wel de microbon zelf en thans weet men, volgons Spr., dat elke infectie veroorzaakt wordt door microben- vergiften, ook wel toxinen genaamd. Ofschoon de chemische samenstelling der meeste toximen tot op heden vrij volkomen bekend is, zeido Spr., kent men toch van hen vele belangrijke eigensohappen. Men weet, dat ze uiterst giftig zijn, doch dat deze giftigheid sleohts relatief is Een andere eigenschap is, dat er ma hun binnen dringen in lr:t organisme geruimen tijd verloopt, alvorens zich de eerste ziektever schijnselen ontwikkelen. Yerder is het be langrijk, dat do toxinenproductie sleohts ooder zeer bijzondere omstandigheden plaats vindt en dan nog gedurende een be paald tijdperk van groei. Na de verschillende oigenschappen uitvoe rig te hebben besproken en toegelicht, stond de hoogleeraar stil bij het begrip infectie. Het ootwikkelen der infectie is afhankelijk van het to infeefceeren organisme, dat over verschillende verweermiddelen besohikt. Het is, volgens Spr., van groot belang 'die verweermiddelen te kennen Na een uitvoerige uiteenzetting bleek, dat van theologiach-biologisch standpunt ook de koorts als een verdedigingsmiddel is op te vatten. Ook bezit het organisme het vermogen om stoffen te vormen, welke deels do tox inen neutraliseeren, deels de microben vernietigen. Bij elke toxine behoort dus een specifiek anti-toxine. Met de ontdekking van deoo wet worden van de bacteriologisch-biologische weten schappen nieuwe banen geopend en eer lang volgde dan ook de ontdekking van stoffen welke als reactie ontstonden op do injectie van do bacteriën zeiven en die in staat waren de bacteriën tot oplossing to brengen de z. g. bacterioio6ynen. Hierbij stelde men zich de vraag, waar en op welke wijze zo in het organisme ontstonden en waar en hoe ze haar werking uitoefenen. De strijd over deze vraagstukken, die wel dra ontstond, werd ook op het terrein van aanverwante vakken overgebracht. Bijna elk bioloog achtto voorloopig de scheikun de daarvoor aangewezen en het gelukte een der tegenwoordige grootmeesters dor algenieenc scheikunde, den Stockholmer chemicus Arrhinius, vooral voor do omwer king van het diphtherie anti-toxine op zijn toxine te interesseeren. Groot was de verbazing der meeste bio logen, toen reeds na korten tijd werd ver klaard, dat Ehrlechs opvattingen voor de binderij van het diphtheriegift en zijn an ti-toxine en over den complexen aard van dat gift ten eenenmale onjuist waren en dat do verschijnselen, die Ehrlech meen de to moeten verklaren door het aannemen van meerdere afgescheiden vergiften, een voudig werden verklaard door de inwer king van het toxine op hot anti-toxine als twee stoffen met z. g zwakke affini teiten. Er ontbrandde weldra een heftige strijd tus&ohon do voorstanders der beide richtingen. Nu deze heftigheid is bedaard, kon het, meende Spr., zijn nut hebben, zich eens nuchter af te vragen, wat de oor zaak kan zijn, dat zoovele betrouwbare en geoefendo onderzoekers in meening zoozeer konden verschillen. Na hierover zijn mee- ning te heben gezegd, kwam dr. Van Cal car tot de conclusie dat 'de groote vraag is hoe kan in het lovend organisme het toxine onwerkzaam worden gemaakt? Voordat hij tot de beantwoording van de ze vraag kwam, besprak hij nog voor hoe verre d. biologie hulp van de algemeene scheikunde mag verwachten. Aan de ver wachting dat een physische chemie dc bio logische vraagstukken van het gebied der hypothese naar dat 'der exacte wetenschap pen zou overbrengen, is niet voldaan gewor den. De oorzaak hiervoor vond hij eensdeels in het verschijnsel dat verschillende chemici zonder ol doen de physiologbohe en biolo gische kennis ongevraagd hebben getracht de vraagstukken 'lor bi jl05le largs chfini- schen weg tot oplossing te brengen, terwijl van den anderen kant chemici door biologen aiiet voldoende zijn ingelicht. Als men dc vraag, hoe een toxine in het dierlijk lichaam onder den invloed van zijn antitoxinc onschadelijk wordt gemaakt cn dat deze vernietiging snol geschiedt, langs den weg der hypothese wil oplossen, dan moet, volgens Spr., een dergelijk opgestel de hypothese, wil ee nut opleveren cn der waarheid nabijkomen, aan verschillende voorwaarden voldoen. Vertegenwoordigt ze met groote zekerheid do werkelijkheid, dan zal ze van alle bekende feiten een voldoen de verklaring moeten geven en zal ze bij elke nieuwe bevinding een nieuwe bevesti ging moeten verkrijgon. Op den zoorgrond stelde spr., dat de binding van iwxine aam het antitoxine "respectievelijk het onscha delijk maken van het toxine onder den in vloedvan het anti-toxino in het levend or gan ismo veel sneller gaat dan in het rea geerbuisje. De traag is nu of die versnel ling een katalytischo is en zoo ja door wel ke katalysator ze geschiedt, hoe en wanneer ze wordt geproduceerd. Met hoeveel momenten men voor de be antwoording dezer vraag rekening moet houden, bleek uit de mededeeling van een reeika proefnemingen op dit gebied, waarme de Spr. 'dit zeer bolangrijk en geleerd be toog besloot Daarna richtte de Spr. zich allereerst tot curatoren en hoogleeraren en daarbij in 't bijzonder tot zijn ambtsvoorganger dr. Mac Gillavry en prof. Tendeloo, en eindig de met een opwekkend woord tot de studen ten. De rede werd aan het eind met applaus beantwoord. Rotterdamsche Op^-a. De heer C. van der Lindeu schrijft aan de „N. R. C.": „Bij de organisatie der nationale opera, gevestigd te Rotterdam, stuit ik op moei lijkheden, die ik niet heb voorzien. Getrouw aan mijn im een brochure uitge sproken meening, heb ik de exploitatie dor Opera niet ter hand willen nemen, alvorens ik verzekerd wae van eeo degelijk financiee- len grondslag. Toen deze eindelijk dank zij hoofdzake lijk de krachtige sympathieke medewer king dor Rotterdamsche en Amsberdamscho kunstbeschermers was gevonden, bleek het te laat, om de verschillende schouwbur gen op de voor de exploitatie voordeeligsto dagen te bekomen, zijnde 'deze reeds vroe ger verhuurd of in handen gegeven aan an dere gezelsohappen op een wijze, die voor mij een geregeld speelplan onmogelijk maakt iets wat toch voor de exploitatio ccn allereerste vereisohte is. Daarbij komt, dat hot bestaande koor, conigo onmisbare orkestleden, die oogenbhk- kelijk in Rotterdam niet aanwezig zijn, be nevens eenige kleinere solozangers en -zan geressen, met het oog op hun verplaatsing naar Rotterdam, een schadeloosstelling ver langen, wolke, ofschoon die niet onbillijk mag genoemd worden, mij in do noodzake lijkheid zou brengen mijn budget met 17 k 18 duizend lden te verhoogen. Bij on dervinding, godiu :do vele jaren, wetende hoe moeilijk hot is de ontvangsten met do uitgaven in balans te brengen, ie zulk een belangrijke verhooging van het budget on overkomelijk. Niemand zal het mij dus ten kwade dui den, dat ik zulk een onzekere exploitatie niet durf aanvaarden. Ik heb daarom, in overleg met verschil lende beschermers en belangstellenden, be sloten, dit seizoen de Opera te laten rusten, doch reeds nu: lo. do schouwburgen voor het volgendo epeelseiz-cn 15 Sept. 1906 15 Mei 1907 te bosprekon 2o. in Rotterdam een geheel nieuw koor te k we eken en jonge, aankomende artisten te leiden; 3o. Rotterdam&oho orkestspelers tot ge routineerde opera-musici te vormen, zóó, dat wij dan met een goed voorbereid on echt Rotterdamsch ensemble kunnen voor den dag komen. Bij dit groote plan, waarbij zioh de voor naamste vertolkers der hoofdpartijen heb ben r ongesloten, vertrouw ik to mogen rekenen, dat do unj zoo ruimschoots toege- zegdo steun on medowerking ook voor hot volgende speelseizoen mogen behouden blij ven om daarmede tot een gezonde en duurza me Rationale Opera, gevestigd in Rotter dam, te geraken." Uitspraken van het Kantonge recht te Lei den. De kantonrechter veroordeelde: J. Th. L., te Leiden, wegens het in staat van dronkenschap 'de orde verstoren, tot 5 of 5 dagen. A. K., te Leidon, wegens het werpen van een voorwerp uit oen gebouw, zoodat iemand daardoor letsel kon bekomen, tot 3 of 3 dagen. D. V., te Katwijk aan Zees wegens op een landweg het verkeer belemmeren, tot 3 of 3 dagen. G. G. van W., to Li6so, wegens als schip per van een stoomvaar tuig, dat eon ander vaartuig passeert, niet bijtijds stoppen, tot 4 of 3 dagen. W. K., te Leiden, wegens vissollen zonder akte en vergunning, tot 2-maal 2 of 2-maal 2 dagen. W. van K,, te Leiderdorp voor idem, tot 2-maal 2 of 2-maal 2 dagen. W. J. S., te Leiden, wegens idem, tot 2-maal 4 of 2-maal 2 dagen. J. van R., to Leidon, wegens visschen zonder vergunning, tot 1 of 1 dag. P. van K., te Leiderdorp; D Th. D., to Leiden en H. van A., to Zoeterwoudo, voor idem, ieder tot 2 of 2 dagen. J. K. A. R., to Rotterdam, wegens jagen zonder vergunning, tot 4 of 2 dagan. W. P., te Den B ag, voor idem, tot 4 of 2 dagen. Ph. H., te O^tgeost, wegeas het niet bezitten van een behoorlijk plaatsbewijs H. S.-M., tot 1 of 1 dag. J. F-, te Leiden, voor idem, tot 1 of 1 dag. G. J. 11.te Leiden, wegens het ontbreken van arbeidskaarten, en geen arbeidslijst hebben ton aanzino van vier vrouwen tot 5-maal 1 of 6-maal 1 dog. G. do J., to Noordwijkerliout, wegens overtr img der Leerplichtwet, tot 3 of 3 dagen. W. H., te 's-Gr venhrg?, wegens met een motorvaartuig te snol varen tot 10 of 2 da- gea H. K., to Leiden, wegons hot mot een mo torrijtuig zonder licl te rijden tot 2-maal f 3, of 2-maal 2 'dagen J. J. J. L., te Rotterdam, wegons hot to snel rijden met een motorrijtuig, tot f 10 of 2 dagen. G. 8., te Uithoorn, wegens te hard varon mot een atoomboot, tot f 2 of 2 dagen. 0. K., te Oudewotering, voor idem, tot f 2 of 1 dag. J. de J., to Katwijk, wegens varon mot een stoomboot zonder vergunning tot 2 of 1 dag. J. 8., to Leiderdorp, wegens idem, tot /2 of 1 dag. Th. R., te SasBcnheim, wegens idem, tot f 3 of 2 dagen. J. B., te Leiden, wegens het gebruiken van de openbare straat tot werkplaats, tot f 3 of 1 dag. G. 8., te Uithoorn, wegens als schipper niet dadelijk gehoorzamen aan do bevelen van den Havenmeester, tot 6 of 2 dagen. W. V., te Haarlem, voor idem, tot f 5 of 2 dagen. H. J. v. d. S., to Leiden, wegens hot niet behoorlijk onderhouden van een openbaro laan, tot f 10 of 5 dagen. L. J., te Leiden, wegens als melkvorkoo per oen put niet gekleurd hebben met mo- thyl-violet, tot 10 of 6 dagen. Q. v. d. V., te Leiden, voor idem, tol O of 3 dagen. Voor de Haagschc rechtbank word giste ren 3 jaar gevangenisstraf geöisoht tcgeo een reizend „artist", die reeds 13 jaar ge vangenisstraf achter don rug had, en die bij een antiquaar in Den Haag gepoogd had in to brekon; althans versohillondo go- tuigen haddon hom mot sleutels, aan een bos, zien morrelen aan een straatdeur en toen men 1 3m met politie bedreigde, was hij op den loop gegaan. Voor de „aardigheid" had hij, naar zijn beweren aanvankelijk bo- kend. In hc bezit van bekl. word con aan tal inbrekerswerktuigen govondon. Mr. Van Dorp rofe_?crdo zich aan den cisch van het 0. M. Lei don. Geslaagd zijn voor het cnndi- daats-oxamen in do rechten dc dames E. R. Oppenheim (cur laudc) cn L. 0. Polano. Delft. Als candidaten voor het lid maatschap van het Delftsch Studentonkorpe hobben zich 141 ingeschrevenen aan do Technische Hoogcschool opgegeven. Vrijdag 20 dezor heeft dc inauguratie plaats, 's Middags van dien dag houdt do praeses van den Senaat, dc hcor Telders, do gebruikelijke redevoering; 's avonds vindt do fakkoloptocht plaats on wordt aan de nieuw benoemde hooglecrarcn een scro- nado gebracht. Mode en Reformtenloonslelllng ie Amsierdam. 't Was Zondag do laatste dag van do Mode- en Roformtc. toonstelling in hot „Paleis voor Volksvlijt". Een bijzondere aantrekkelijkheid was aan dezen dag go- geven door het op touw zetten van een vaandelwedstrijd, waaraan een défilé door dc zalen verbonden was. Een voertiglal vaandels van verschillende vereen igingen werden door afgevaardigden dier vereeni- gingen in optocht rondgedragen, hotgecu een recht feestelijken aanblik aan do ten toonstelling gaf. Onder de talloos velen die naar het défilé keken, behoorde ook onze burgervader mr. W. F. v. Leeuwen. La do zijzaal, waar do geheolo weck vak wedstrijden waren gohouden, werden door den voorzitter van het uitvoerend comité, den heer Van Meegeren, de bekroningen meegedeeld. Zij waren als volgt: lste groep. Oude banieren, lsto prijs ver guld zilveren mcd. R.-K. secretariaat van Spoor- en Tramwegpersoneel; 2de prijs zilv. mod. Licdcrtafe] „St.-Uaecilia", onder-afd. van don R.-K. Volksbond", afd. Amsterdam; 3de pr Verconiging „Oranjevlag" to Amsterdam. Eervolle ver- mcldng: „Oranjcbond voor Orde" 1 Slo ten. 2de groep. Nieuwo banieren. 1ste prijs: Politic-agcntenvcreeniging „Hermandad", Rotterdam (toegekend wegens do schoon beid van hot borduurwerk); 2de prijs. Kleermokcrs-vcrcen. „Amicitia", to Rot tordam; 3de prijs. Christelijke Werkmans bond, Amsterdam. Eervolle rmclding G raven h aagsclic politic- agenten ve reen „D. E. V." Tot slot der tentoonstelling werd gister avond in een dor zijzalen oen feestelijke bijeenkomst gehouden, waar aan do heeren v. Meegeren, voorziter on Chr. Anröchtc, secretaris van het uitvoerend comité, ieder een zilveren beker werd aangeboden door do exposanten. Daar voerden het woord do heeren 0. A. A. Dudok do Wit als voor zitter van bet eore-comité cn Gcrzon na mens do exposanten. Ziekenverpleging:. Door dc Voreeniging tot bevordering van Gereformcerdo Ziekenverzorging in ons land is in haar vergadering te Ermeloo besloten a. Eon ziekenhuis te 's-Gravenhage op te richten b. een i een ing daarvoor, groot f 100,000, aan te gaan. Met den bouw zal een aanvang wordon gemaakt, indien er voor f 40,000 is ingeteo- kend. (,»N. Ct.") Aan de Rijks Hoogere Bur gerschool to Dm Helder wordt gevraagd voor Natuurkunde, Scheikunde en Nat. Historie. Sollicitanten gelieven zich mot op gave van leeftijd on tegenwoordige betrekking, vóór 6 October a.s. schriftelijk aan te melden by den DIRECTEUR van bovengenoemde School. GewenBcht ls, dat de Sollicitant opleiding genoten heeft tot Werktuig kundige. Aan deze betrekking ls een jaar wedde verbonden van: bU eerste aanstelling ƒ550.— na 4 jaar600. 1 8 g 650. 18 ,700.- .18 750.— Helder, 25 September 1905. De Directeur voornoemd, 2896 28 Dr. D. A. KERKH0FF. Puisten, Bloedvlekjes, Vet* wormpjes verdwyneu by een ge- geregeld gebruik van 3827 14 van BfcJR&MANN Co., ltadeboul eclil fabriekmerk JSiokpaardjes" a 50 Ots. per stuk. Verkrygbaar by F. SUSAN, Vrouwestceg. SUSAN, Haarl.8traat 39. c. C. HESJUinCUS, Doeza- straat 0-U, Dienstregeling' aanvangende 1 October 1905. Van Katwijk aan Zee naar Leiden v.v. Katwyk aan Zee (Station) 6.W 7.08 7.35 8.60 9.42 10.30 11.85 12.40 1.25 2.10 8.10 4.10 6.12 6.68 7.1? 8.9 9.52 Katwyk aan den Ryn 9 6-01 7.19 7.46 9.01 9.53 10.41 11.46 12.51 1.36 2.21 3.21 4.21 5.23 0.w 7.5? 8.5? 10.21 jf 6.09 7.27 7.64 9.09 10.01 10.49 11.64 12.59 1.44 2.29 3.29 4.29 5.31 6.1? 7 32 8.1' 10.22 Oegstgeest 2 6.18 7.36 8.03 9.18 10.10 10.58 12.03 1.08 1.63 2.98 3.88 4.88 5.40 6.2 7.» 8.5? 10.1? I 6.26 a 7.43 8.10 9.25 10.17 11.05 12.10 1.16 2.- 2.45 3.45 4.46 6.47 0.2 7.!? 9.0? 10.® 1 6.03 8.- 8.50 9.42 10.81 11.20 12.40 1.25 2.10 3.10 4.11 6 10 6.58 718 8.? 9.5? 11.2? Oegstgeest §■7.01 8.08 8.68 9.50 10.89 11.28 12.48 1.33 2.18 3.18 4.19 6.18 6.°e 7.1' e.83 9.5? U.l? Rynsburg (Halte) 7.12 8.19 9.09 10.01 10.50 11.89 12.69 1.44 2.29 3.29 4.30 5.29 6.17 7.? 8.2? 1052 li 21 2 7.18 8.25 9.16 10.07 10.56 11.45 1.05 1.50 2.36 3.36 4.86 6.85 6.2 7.5? 8.5? 10.1? 11.!? Katwyk aan Zee (Station) 7.28 8.85 9.25 10.17 11.06 11.56 1.15 2.- 2.46 8.46 4.46 5.45 6*? 7.1? 0.52 10.2? ll.l? Van XToordwtjk aan Zee naar Leiden v.v. Noordwyk aan Zee (Remise) Noordwyk-Blnnon Rynsburg (aansluiting) Oegstgeeat Leiden Leiden Oegstgeest. Rynsburg (aansluiting) Noordwyk-Binnen Noordwyk aan Zee (Remise) V. 6.56 7.01 7.27 7.35 A. 7.42 V. 8.18 8.26 8.34 8.59 A* 9.05 9.28 9.34 10.00 10.08 10.15 I 12.23 12.29 12.65 1.03 1.10 10.30 10.38 10.46 11.11 11.17 1.50 1.68 2.06 2.81 2.37 2.66 608 e» 0.W 3.01 6.09 7« 9b - 3.27 5.35 71' 9.55 3.86 5.43 7 a? 9 M 3.42 5.50 7« 10.5 4 10 6.57 8.W 112: 4.18 0» 8.* 11 y 4.26 e.2 8.Ü 11b 4.61 6.^ 8.51' il.t' 4.57 e.4i 0.5? 11.51

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1905 | | pagina 5