TWSEDE BLAD.
Anno 1905.
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
Zijn Moeder.
digd"
Ho. 13968. LEIDSGH DAGBLAD, WOENSDAG 6 SEPTEMBER. -
In „De Nederlander" 6telt da.
Couvce, te Schiedam, de vraag:
Hebben wij ooit een christolijke re
geer mg gehad l Zullen wij er ooit een
hebben J
„De aanhangers en partijgangers er van
geven mij het recht, waar zij zich die quali-
ficatie Christelijk toeeigenen in onderschei
ding van 't andere deel van ons gecristiani.
seerd volk, daaraan ook de engere betceko-
nis te hechten van „aan Christus toebehoo
rend Anders heeft die bijvoeging geen be.
teekenis, indien zo niet bedoeld is om het
nict-christolijke van een andere regeering
daardoor aan to duiden.
Dat dit de gedachte is, die ons volk be-
heerscht, blijkt wel hieruit, dat niet alleen
mannen van politiek maar mannen van ge
loof nu klagen, dat „Gods volk" geslagen
is. Dat men deze wisseling van macht aan
ziet als een nederlaag voor Gods Koninkrijk
Want anders mogon wij hot niet noemen
dan machtswisseling. En wel van een macht
waarnaar een christen niet jagen mag, zal
hij waarlijk hot beeld van Christus willen
vertooncn. Wij gevoelen toch allen wel, dat
het een snijdende parodie zou zijn geweest
do „Christelijko" massa naar do stembus te
laten optrekken met het Lutbcrlied„Geen
aandschc macht bogecren wij".
Ds. Couvéo betoogt dan, dat Christus'
Koningschap (mijn Koninkrijk is niet van
hier") niets heeft uit te staan mot wereld-
sohe macht en meent, dat de politieke drij
vers het Koningschap des Heercn verduis
teren.
Het was zegt hij vorder een onwaar
heid te spreken van een Christelijk regee-
ringspartij, omdat gc jaagt naar macht met
ongeestelijke wapenen. Noem je antirevolu
tionair en gij kunt er mede sympathiseeren.
Noem jo calvinistisch-papistisch. Dat kli.kt
velen minder sympathiek. Maar noem ze
niet christelijk. Dat is profaneeren. Dat is
den Heiligen Naam tot een vlag maken
voor profane lading.
Wilt gij een Christelijke re-geering, dan
zullen wij voorloopig noodwendig (misschien
wol tot de nieuwe aarde toe) in de minder
heid zijn. Want dan zullen wij onze roeping
moeten aanvaarden, waarmede Christus ons
riep. hot zout te zijn; het licht, dat schijnt.
Dan zullen wij moeten afstaan van allo zoe
ken naar macht. Dan zullen wij mot dc rol
van hot zout tevreden moeten zijn en die
is voor het uiterlijk con zeer bescheiden
rol. Maar toch zoker de eenige, die blijven
de macht werkt. Alleen de inwerking en
doorwerking van de geestelijke macht des
Konings is als blijvende 'en dus werkelijke
zegen aan te merken.
De beginselen van hot Koninkrijk, eerst
verkracht, worden niet door dc helft plus
1 aan dc schare opgelegd.
Id afwachting van wat de Troonrede
brengen zal en na de Troonrede ook zal te
zeggen zijn, wenscht „De Standaard"
thans „ecu eerste resumtie" op tc maken.
En dan staat allereerst nu reeds vast,
dat do oplossing van do crisis niet vjUoct
aau den primordialen eiscl; van het con
stilut'jdccIc stolsel.
Zij, die saam con zittend Kabinet opzet
telijk omverwerpen, staan constitutioneel
onder dc verplichting, dan ook saam dc vcr-
antwoo-rdebjkhoid voor den nieuwen toe
stand te dragen.
Het is deze eisch van het constitutionecle
stelsel, die er op gericht is valsche combi
natiën bij do stomb"* te verhinderenen
waar deze oisch met voeten wordt getreden,
valt dc oenig afdoende waarborg weg, dat
de politieke worsteling niet verloopen zal
in politieke vernielzucht.
En met dezen eersten eisch hangt van
zelf deze andere saam, dat geen nieuw Ka
binet optrede zonder te kunnen rokencn
op een meerderheid in het parlement. We
geven toe, dat op dozen eisch valt af te
dingen, bijaldien de samenstelling der
Stateu-Gcncraal een toevallig karakter
draagt. Streed bij de 6tcmbus clkc groep
op eigen gelegenheid, dan kan de uitslag
van den strijd zx> zonderling zijn, dat er
voor geen enkele combinatie een meerder
heid te vindon is. Maar deze exceptie valt
ten eeDenmale weg, indien, gelijk thans, do
strijd gevoerd is met het uitgesproken doel
om een andere richting aan het bewind te
doen komen. Dan is er vanzelf een meerder
heid i>f vóór bf tegen het zittend Kabinet;
en komt die meerderheid, gelijk in casu,
tegen het Kabinet te staan, dan i; incon
stitutioneel elk nieuw bewind, dat, zonder
een meerderheid achter zich, dc portefeuil
les aanvaardt.
Daar nu het tho..s opgetrede Kabinet
noch aan den eersten, noch aan den tweeden
van deze primordiale eischcn van het con
stitutionecle stelsel beantwoordt, is het
reeds in rqn geboorte gevitieerd."
Dit oordcel spreekt „Dc S t a n d a n r d"
uit, omdat de ministers zich iits anders
voorstellen dan de zaken loopende te hou
den, daar uit bot optreden van mr. Van
Raalte blijkt, dat dc Unic-libcralen on vrij
zinnig-democraten het accoord, hetwelk zo
vóór de stembus sloten, thans in het be
wind wenschon door te zetten.
En hiertoe inissc.i zij, volgens „Do
Standaard", het recht, omdat zij voor
dit aocoord over niet meer dan 35 stemmen
kunnen beschikken.
Tcgenovt?r doze houding bepaalt „Do
Standaard" de hare. Zo vindt het juf-
fergopraat, wanneer gevraagd wordt
verzoeningsgezind op te treden. De anti
revolutionairen hebben nimmer dc luyalo op
positie geVocid, Kloek en man li., c zullen zo
ook v<x>rtortn zoggen wat ze oc zeggen heb
ben. Ja, als de liberalen na.' flo stembus
hadden verklaard to ver gogaan te zijn en
zich door hartstocht tc hebben laten op
zwepen, als ze beterschap ha.uen beloofd,
dan zouden ze bij „De M n n d a n r d"
niet aan een doovomans deur hebben ge
klopt.
„Maar om, als men zelf in oppositie is,
zich zoo schaamteloos to vergeten, en als
mnn als vrucht van die onridderlijke tactiek,
zijn zin kreeg, nu te zeggen: „Thans zijn
wij in het bewind, laat ons nu dan de palm
dor verzoening wuiven 1" dat is óf do
taal der vcrlcgenhoid, dio zich op hot glib
berig ijs onvast voelt, of wel, slaan do hee.
ron vast, dan is het dc taal ccnor laffo
6enbimcntaliteit. die men zichzelf en zijn
tegenstander spaion moest."
Verliezen Jn Iu<lië.
Blijkens uit Indië ontvangen telcgrafischo
berichten zijn sedert dc jongsto medo-
doclingen dienaangaande in do Stct. van
3 Augustus bij dc krijgsverrichtingen
a. in Atjeh cn Onderhoorighcdcn
gesneuveld, do lste luitenant der infante
rie J. J. Donner, do sergeanten H. van
Soest (no. 47663) en A. Boijcr :o. 56-175),
dc fuseliers B. W. Levens (no. 40871), It.
Holtjer (no. 51284), B. Porte (no. 55042),
P. J. Lcntcrman (no 52121) cn G. Bou-
man (no. 57135/5145), en do ziekenverple
ger P. Koppenhagen (no. 51192), en
licht gewond, de lsto luits. der infanto-
terie W. n. Warnsinck cn G. M. Holtappol
dc sergeant A. H. Ammcrlaan (no. 43405)
on de fuseliers J. F. H. Sliopon (no. 5313.")
on A. Omvleo (no. 50303);
b. in Dj'ambi:
licht gewond, de sergeant R. Visser (no.
55330/1282)
c. op Borneo:
licht gewond, do kapitein der infanterie
F. Ivilian cn niet levensgevaarlijk gewond
de Isle luitenant van dat wapen A. Tisset
van Patot;
d. op Celebes:
gesneuveld, dc sorgeant C. Eibca
(no. 69225/3355) cn do fuselier A. O. Mollen
(no. 55977)
aan door den vijand boxomen wonden
overleden, de fuselier F. van den Wildon-
berg (no. 58749)
zwaar gewond dc 2de luitenant dor infan
terie D. Chr. de Groot cn dc fuselier G J
Dekker (no. 48307) cn
licht gewond, de kapitein der infuntcrio
K. J. C Rijnen, de 2de luitenant van dat
wapen J. A. van Hclsdingen c dc sergeant
C. Th. van Dijk (no. 38253).
Agenda wan de week:
Gedurcude deze week: Eiken avond 8 uren
Voorstelling Circus Wilke.
Zondag: Leidsche Schouwburg. Afsoboids-
voorstellmg Louis Bouwmeester. ,Se doq voro..
Toonetlspel. 8 uren.
In „De Gids" schrijft mr. J. Limburg
over de Regceriogswisseling.
Hij is van oordeel, dat dr. Kuyper'e re
geering geen blijvend spoor zal nalaten in
de geschiedenis van ons volk. En wat meer
is, zegt) h«j» wanneer niet a^le teekencn
bedriegen, zullen, behalve zijn troepje oude
getrouwen niet velen naar hem terug ver
langen, bopaaldelijk niet de katholieken,
hoe loyaal zij hem ook hebben gesteund.
„Do oplossing van de miuistericcle ctk-
bis'", zoo schrijft mr. Limburg, „is geweest
in beslist vrijzinnige richting. Indien een
zuiver cabinet d'aifairos ware opgetreden,
met ecm neutraal politicus aan het hoofd,
zou men dit optreden niet inconstitutioneel
hebben kunnen noemen. Thans is uitkomst
gezocht in een andere combinatie. De beide
groepen van vrijzinnigen, die op een ge
meenschappelijk program van actie den
verkiezingsstrijd hadden aangebonden,
hebben in het mieuwo ministerie de leiden
de portefeuille©; de oud-liberalen staan,
gelijk zij zelf hebben verklaard, buiten de
formatie van bet Kabinet, maar bejegeoen
het met een welwillend tegemoetkomen."
De. schrijver acht het niet denkbaar, dat
een vrijzinnig-democraat als zoodanig zit
ting neemt in een regeering, indien niet
vaststaat, dat de Grind wetsherziening ter
oplossing van het kiesrechtvraag^stuk au
dc orde zal komen.
„Dat do heercn Vccgeos en Van Raalte,"
zegt hij, „een portefeuille aannemen bcleo-
kent-dua dat het Kabinet tor uitvoering van
het verkiczingsprogram van 21 Januari /.al
uitzeilen naar het blanco-artikel 80 der
Grondwet. Indien de Regeering de Grond
wetsherziening aan de Kamer voorzet,
zullen de oud-liberalen voor de vraag staan,
of zij de verantwoordelijkheid aandurven
dat werk to doen mislukken. Waarschijnlijk
zal hun die verantwoordelijkheid to zwaar
zijn. Maar juist daarom ligt het gevaar
voor heb leven van het kabinet elders; or
kan wellicht eon neiging ontstaan bij de
behoudende elementen uit alle fractién
der Kamer om den levensdraad af te snij
den vóór het tot Grondwetsherziening
komt. Daartegen to waken is de plicht van
hen, die de Grondwetsherziening als een
eersten cisch van goed beleid beschouwen.
Behalve de Grondwetsherziening mag van
hot Kabinet verwacht worden krachtige
sociale politiek. Men heeft het ministerie-
Kuyper zijn weinige voortvarendheid op
dit gebied terecht verweten; men heeft to
toonen, dat men het andens wil. Een goede
oudordoms- en invaliditeitsverzekering zal
de Regeering dus moeten brengen. Waar
het de hiervoor benoodigdc miüioenen dan
.vandaan zal haleu C Het program van actio
vau Liberale Unie en Yrijzinnig-democrati-
sohen Bond geeft het antwoord: door do
successiebelasting te verhoogen cn de tot
nog toe gesplitste vermogens- en bedrijfs
belasting tot een ongesplitste inkomstenbe
lasting te vervormen mot-een uitgebreidere
toepassing van hot progrcssiebeginscl.
Bij dc horvorming van vermogens- en be
drijfsbelasting kan dan tevens worden na
gegaan hoe die belastingen zijn te veran
deren. Hoo meer geld zonder een alge
meen drukkende verhooging uit die be-
lastiu^.n voor de schatkist kan worden ge
put, des to i inder zullen andere belastin
gen verhoogd behoeven te worden. Wan
neer men om een voorbeeld te noemen
nagaat, de naamloozc vennootschap
pen niet op oen andere wijze zouden kunnen
getroffen worden dan thans, zonder dat zij
onbillijk wordein belast, dan zal moeten
worden erkend, dat uit vermogen en oc-
drijf, zonder noemenswaard igo verzwaring
van lasten in het algemeen, nog een belang
rijke bate voor do schatkist kan worden ge
put."
Voorts mag mcD, naar het oordcel van
den heer Limburg, van het opgetreden Ka
binet verwachten, dat het ernstig zal zor
gen voor vermindering van.de ontzaglijke
uitgaven, die leger en vloot tot nog toe
eischcn.
„Wie dit allo© overdenkt," zoo zegt de
6chrijvcr verder, „en tevens het oog laat
69)
Teil wankelde intusschen door hét gewoel
,van het aa\ hot buffet met mes en schotel
.werkend gezelschap. Zijn uiterlijk oog zag
den glans van het zilver en de pracht van
'dc tafelgereedschappen; maar hij werd zich
yan dieu uiterlijken indruk geenszins bo-
,wu8fc, en hij zou den volgenden dag geen
opheldering hebben kunnen geven over het
feit, dat hij een poos nabij het midden van
'de tafel was blijven stilstaan, om naar de
rijke versieringen te zien. Hij bewoog zich
als een beschonkcno, als iemand, die een
slag met de bijl vlak voor bet voorhoofd go-
kregen heeft en nu in doffe bedwelming
over zijn zintuigen niet meer de beschik
king heeft.
Toch was hij niet gelieel bedwelmd; hij
gevoelde een onbepaalde pijnhet was als
of diep in zijn binnenste een geheime won
de langzaam maar aanhoudend bloedde en
cn zoo den stroom van zijn leven droppels-
gowijze liet verloopen. Hij zag ook niet den
dikken geheimraad, die dicht langs hem
heen balanceerde, in de linkerhand een
schotel kaviaar, in dc andere een schuimen
den champagnekelk.
„Pardon, mijnheer I" kraste de vette stem
van den rijk bevrachte. „IJlgoed voor de
dames. Men moet zich opofferen voor het
schoone geslacht." En nadat hij zich met
'dezen zin gelukkig door het dichtste gewoel
had heengewerkt, ging hij in een muurnis,
jwaar hij do buit gemaakte lekkernijen zelf
gaan over de rij van 52, die het ministerie
moeten steunen, een rij nog wel, waarbij
'do lieeren Van der Zwaag en Van Karne-
bcek aan de beide uiteinden staan, die
moet ernstig het hoofd schudden. Hoe zal
dat alles moeten gaan Zal niet wat 'den
sociaal-democraten bevalt, tegenstand vin
den bij dc groep-Tydeman, en wat deze be
vredigt, worden afgestemd door de uiterste
linkerzijde 1 Zal do rechterzijde niet voort
durend op de loer liggen om op eeu be
slissend oogenblik het Kabinet met behulp
van dissidenten ter linkerzijde ten val bren
gen 1 Zal do clcricalo Eerste Kamer niet
elk wetsontwerp, dat voor do vrijzinnigen
van beteokenb is, door haar veto treffen
Het is niet te ontkennen, dat op den weg
van het Kabinet velerlei moeilijkheden
liggen. Daarvan is misschien 'de samenstel
ling van de Eerste Kamer wrange
vrucht van de verkeerde tactiek der linker
zijde bij de Hooger-Onderwijs-wct nog
de minste. Zij moet, zoo zij een wetsontwerp
van beteekenb afstemt, dat den steun
heeft van dc politieke inecjpaorhcid der
Tweede Kamer eenvoudig ten tweeden male
er voor worden geplaatst. Volhardt zij Jan
bij haar stem, zij zal haar eigen populari
teit en daarmee haar eigen bestaan meer
in gevaar brengen dan dc meest diepzinni
ge betoogen over de slechte regeling, die de
Grondwet voor de Eerste Kamer beeft
aangegeven. Maar de andere moeilijkheden
zijn niet licht te overschatten. En toch, het
Kabinet zal die het best te boven komen,
indien bet zich zelf wil zijn. Angstvallig
wikken on wegen, het oog richten nu naar
rechts, dan naar links zal juist het tegen
gesteld© uitwerken van hetgeen or y a
wordt verwacht; het maakt een regeering
zwakker in plaats van sterker en doet haar
de prooi zijn van de eerste de beste oom-
bi natie, die het op haar val voorzien heeft.
Indira de Regeering in September voor do
volksvertegenwoordiging komt met een dui
delijk programma, waarin flink kleur
wordt bekend, wanneer zij moed betoont op
do hoofdpunten van haar beleid en op die
pqnten van geen wijken weet, zal zij ach
ting afdwingen en zich meer parlementair
terrein veroveren dan door zich in het waas
der nevelen te hulleD. Indien zij even de
mocratisch als onpartijdig regeert, zal zij
ook do democraten ter rechterzij do herhaal,
delijk voor he'- dilemma plaatsen: af to
stem mom wat democratisch is, omdat men
ziüh nog verknocht acht aan de kerkelijke
coalitie, of het aan te nemen, hoewel het
door de tegenpartij wordt aangeboden. Hot
laatsto veroorzaakt zure gezichten bij de
voormalige vrienden, maar het eerste
wreekt zich bij de stembus op diegenen, die
op het beslissend oogenblik de democratie
in den steek lieten.
Moed en vasto overtuiging, ziedaar wat
het Kabinet het verst zal brengen."
„Do Tijd", do Koninklijke oo-
dorsche i dingen, ter gelegenheid
van Hr. Ma verjaardag toegekend, met
critisch oog nagaande, is geneigd aan de
geruohten der vrijzinnige pers eenige waar
de to i.eohten. Maar daar zij dc oorspron
kelijke fn de gewlj igdo lijst niet naast
elkaar kan leggen, neemt zij dan maar aan,
„dat do nagestreefde vrijzinnigheid er een
is van een andere soort dan wij van vrij
zinnige zijde gewoon zijn. Zelfs voegt
„Do Tijd" er bij op de riddering van
onderwijsmannen als jhr. mr. Michicbvan
Kcöscnich en den heer Ketelaar zullen wij
geen aanmerking maken, welke aan een
sterk uitgesproken voorliefde van de nieu
we bewindslieden voor het openbaar on
derwijs zou kunnen herinneren.
„Do Tijd" maakt zioh voorts op tot
een weerlegging van het oogpunt, waaruit
„Het Volk" do uitreiking van een
Koninklijke onderscheiding aan dienstba
ren cn ondergeschikten beziet.
„Hot Volk" schreef nl. liet volgende:
De vorige Regeering begon met deze
belooningon ook uit te reiken aan arbeiders
en dienstboden, die door Lange jaren van
lijdzaamheid en doffe onderwerping, nut
tige leden waren gebleken van de kapita
listische maatschappij. Veertig of vijftig
jaren trouwe „dienst" tegen geringe beloo-
vororberde.
Teil had geen oogen voor zulke dingen.
Als oen slaapwandelaar liep hij steeds voort
cn geraakte in een vroolijkc groep van in
goud en zilver stralende garde-officieren,
die aau een eind der tafel zich door een la-
kei do glazen met champagne lieten vullen.
„O, dc officier vaD justitie 1" zeide een
gemoedelijke stem. „Verduiveld, u zult me
toch niet verdwijnen? Kom, wij willen eens
annstooten en onze vrijheid laten leven I"
Het was de ritmeester von Tollen, die
Teil aldus aansprak. Hij had zich twee
champagneglazen laten vullen, drukte een
daarvan Tell in de hand liet het zijne met
hot andere klinken on zeide, op zijn jongere
kameraden wijzende, die ijverig den dames
het hof maakten: „Goddank, dat wij daar
mede niets te maken hebben Leve het vrij-
gezellenleven.
Teil dronk gedwongen bescheid en tracht
te te glimlachen; toen maakte hij een bui
ging voor den ritmeester en zette zijn een
zarao wandeling voort.
„Die schijnt heden ongenietbaar Idacht
Tollen; „waarschijnlijk memoreert hij een
aanklacht, treurig métier nu, er moeten
ook zulke gekken zijn."
Aan de noordzijde der marmeren zaal,
daar waar een deur naar den door de kroon
prinselijke familie bewoonden vleugel van
het slot leidde, stond bewegingloos en in
afwachting een bedaagde dame in blauw flu
weel en met paarlen en briljanten behangen
welke aan h^ar verschijning evenwel in het
geheel geen bekoring bijzetten. Zij had
nog niets gebruikt en scheen ook naar
aardsche spijs en drank ge.-J verlangen te
hebbenvol spanning zag zij naar het mid
den van het buffet, waar het kroonprinse-
ming on zonder verzekerd pensioen voor
den ouderdom, verwierven een penning,
door de arbeiders al gauw een „hond^'i-
penning" genoemd, co zoo werd dc ridder
orde eoo democratisch, dat uaast do mili
taire onderscheidingen ook do burgerlijke
decoratie in het armenhuis zal gedragen
worden.
Men zal niet zoggen, dat vie bourgeoisie
haar arbeiders vergeet on dat zij ban ver
diensten niet waardeert!
De nieuw© Regeering geeft nu blijk van
haar zedelijke overwegingen door'dit steliel
voort to zetten Dc huisknecht van dt fa
milie Do Vos van Steenwijk, de koïtaicr
van juffrotrw Van de Work, do weversbaas
van Jansen cn Tilanus, do dienstbode w:
juffrouw Luden en van douairière nc
Jonge, dc loopknecht van Couvéo, cn enke
le anderen, zijn nu beloond met een penning
om de volharding to eeren, waarmee ze zfch
levenslang hebben onderworpen aan veel
werk tegen laag loon, aan arbeid, die togen
niet meer dan bloot levensonderhoud het
gemak en het voordeel van hun meesters en
patroons jarenlang bevorderde.
Die personen zullen waarschijnlijk de
penningen wel aannemen. Men zoekt ze wel
zoo uit, dat op terugzending geen kans is,
en bovendien, een rechtmatig verzot togen
zulke onderscheiding zou hun hun betrek
king kosten.
Maar de arbeidersklasse in haar geheel
protesteert tegen zulk een bespotting van
haar toestand. Indien zij de noodzakelijk
heid van den kapifcalistischen loondienst
aanvaardt, zoo lang zij niet sterk genoeg
is om cLat stelsel omver te werpen, is
daarmee niet gezegd, dat zij een openlijke
belooning voor langdurige, suffo onderwor
penheid niet als oen kaakslag gevoelt
Voor haar ligt de verdienste in deii
strijd, niet in do onderwerping, on zij ziet
in deze uitdagende hervormingen opnieuw
den handschoen, door het kapitalisme haar
toegeworpen.
Deze benoemingen zijn weer een duidelijk
teckcn van dc reaetio togen de voorwaarts
bewegende elementen der maatschappijzij
zijn het kenmerk eener reactionnaire ge
zindheid, die zich met laffe on ongure
middelen hulptroepen tracht t<^ vorwerven
in dc kringen der ond.rdrukten.
Maar wat gelukken kan in de burgerij:
het aanwakkeren der ijdelheid en bogeerte
aaar aanzien, dat zijn middelen, mijne
hceren, die op dc moraal dor arbeiders
klasse afstuiten, en daar de volle minach
ting vindon, die zij verdienen.
Daarover oordeelt „De Tijd" aldus:
Deze regelen leveren een zeer merkwaar
dig Btöaltje van den socioal-domooratisclien
klassenstrijd. De „met een penning beloon
de" arbeiders on ondergeschikten zijn
vermoedelijk op voordracht en ongetwijfeld
met volle instemming hunner meesters op
de Koninklijke lijst geplaatst. In deze be-
looning heeft men derhalve, een blik van
welwillendheid on waardeering vad de zijde
der patroons te zien. Uit het feit, dat do
betrokken onderhoorigen levenslang" bij
dezelfde hoeren dienden, mag men verder
veilig afleiden, dat zij zich over hun mees
ters niet te beklagen hadden, dat integen
deel hun behandeling niets te wenschon
overliet. Tevreden, gelukkige, menschlicvcnd
behandelde ondergeschikten eenerzijds;
goede, humane, erkentelijke meesters an
derzijds het is een ideaal voor degenen,
die de maatschappij op niot-rovolutionnai-
ren grondslag willen reorganisccren, ten
einde de verhouding der onderscheiden klas.
een te verbeteren.
Voor do geestverwanten van „Het Vo lk"
is deze ideale toestand een ergernis, omdat
zij geen gelukkige, tevreden arbeiders
willen; dezen moeten ongelukkig en on-
tevredon zijn of gemaakt worden, anders
begint de klassenstrijd tc luwon en hebben
do sooiaal-democratischc leiders geen ge
schikte materie om te bewerken.
Zoo blijkt weer duidelijk, dat de socia
listische kopstukkon de volksmecning en het
volksgeluk met opzet vergiftigden uit eigen
baat en om zich het genoegen te verschaf
fen met misleide cn ongelukkige arbeiders
to spelen en te ageeren.
Arme slachtoffers I
lijk paar staande iets nuttigde en een klei
nen kring van uitverkorenen om zich veree
nigd had. Voor het voorrecht mede in dezen
kring to mogen treden, zou de „hofdolle
barones" zoo word zij door de andore
dames genoemd een jaar van haar niet
meer jong leven met vreugde hebben gege
ven.
Reeds in de concertpauze beneden in do
schelpenzaal had zij zich krampachtig in de
nabijheid der kroonprinselijke familie ge
drongen, om een groet, een paar woorden,
misschien zelfs het recht van den handkus
te verkrijgen; het was vergeefsche moeite
geweest en vermoeidheid cn verdriet had
den ten slotte aan haar gelaat een onaan
gename uitdrukking gegeven.
„Ziet zij er niet uit als zeven dagen slecht
weer?" vroeg de heer von Gotonberg, die
plotseling achter den officier stond.
„Wie?" vroeg Teil.
„Daar, de zure Mathilde."
„Wie is dat?"
„Kent u de zure Mathilde niet? O, onnoo-
zele, wat zijt u nog onervaren 1 De zure
Mathilde heeft haar bijnaam, omdat melk
onder de inwerking van haar giftige go
Jaatsuitidrukking dadelijk zuur zou wor
den, en dat gezicht zet zij altijd als zij
zich niet genoeg geëerd acht. Zie, hoe zij
zich daar heeft geplaatst! Daar zullen de
Keizerlijke Hoogheden nadat het souper
afgcloopen is, langs gaan en zij stelt zich
daar op, om aangesproken te worden.
Maar do kroonprins kent haar ook; hij
heeft zich reeds onder het concert over
haar geamuseerd; ik wed, dat hij bij het
voorbijgaan haar toevallig den rug toe
draait om bij het overschrijden van den
drempel nog even om te zien en zich te
vermaken aan haar aanblik. ijdelheid,
uw naam is vrouw 1"
Tell had vluchtig naar de hofdolle dame
omgezien; toen hij het hoofd omdraaide,
trof zijn toevallig naar boven zwevende
blik het kleine balkon, dat aan den weste
lijken wand der zaal prijkt, waar in den
regel de muzikanten zitten. Heden was er
gcon muzikant boven zichtbaar, maar een
paar mannelijke cn vrouwelijke gedaantea
waron te zien, die over de vergulde balus
trade nieuwsgierig in de zaal keken. Was
werkelijk het baardolooze frissche gezicht-
van Friedrich Just daaronder? Inderdaad,
hij was hetl Hoe kwam hij daar? Wat wil
dc hij in het Ncues Palais Wie had hem
toegang verschaft? De buurman van Just,
dien Teil thans ook herkende, had hem de
ze vragen kunneu beantwoordennaast
Just stond namelijk Adolf Decbner, do in
strumentmaker en weer naast dezen was
Eet blozende gelaat van juffrouw Micseke,
de hoffouriersweduwe, zichtbaar.
Adolf Deohner was in don loop van den
namiddag van Berlijn gekomen, om den in
de schelpenzaal opgcstelden concertvleugel
nog eens tc stemmen. Kij had Friedrich
Just, die juist bij hem geweest was, om hem
een mededeeling over den verdwenen en
door hem do.r .Sabine's heimelijke medewer
king wedergevonden broeder Peter te doen,
naar Potsdam medegenomen; daar de tijd
kort wars, zou Just onderweg over Peters
treurig lot uitvoeriger zijn.
De deelneming van Peter aan de inbraak
had Just streng geheim ge-houden; hij had
alleen het door Peter zelf uitgevonden
sprookje verder verteld, dat do politie den
metsolaarsbaas Dechner wegens sociaal
democratische kuiperijen zocht en dat zich
deze daarom in het huis van juffrouw I .oor-
holt verborgen had; de vcrhalcr had er
bij gevoegd, dat Peter onlangs daar ziek
geworden was en, omdat hij zonder midde
len was, de ondersteuning van-medelijdende
zielen dringend noodig had.
Adolf Dechncr had dadelijk zijn .cid-
willigbeid verklaard zijn broeder helpen,
cn het voornemen uitgesproken hom ook
morgen in het geheim te bezoeken; toen
was hij met Friedrich Just van hot station
Wildpark naar het Ncues Palais gegaan,
om daar in diens mcdc-tcgenwoordighcid
den vleugel te stemmen. Juffrouw Miesekc,
de hoffouriers-weduwe, die nog altijd rcla*
ties had met de bedienden van het kroon
prinselijk huis, en nieuwsgierig noax het
palcis gegaan was, had de beide mannen
toevallig daar aangetroffen cn bij den huis-
afficiant bewerkt, dat zij alle drie heime
lijk op het balkon der marmcrzaal worden
toegelaten.
De officier van justitie, wicn deze samen
hang nog onbekend was, zag verwonderd
naar boven cn meende te bespeuren, dat
Just hem toeknikte cn geheime teekens
maakte; hij kon zich echter ook vergist heb-
hebn, want het was een aanzienlijke hoogte
tot aan bet balkon: daarop tro!: li ij do
schouders dp cn ging, het hoofd weder
omlaag, langzaam verder.
„Gebruikt u in het gelieel niets?"' vroeg
hem een vriendelijke stem; „aan dc bcoofo-
ning van het recht wordt men niet verzar
Het was de Kroonprins die hem nog een
maal aansprak.
Wordt vervolgd)
