LIIDSCH DAGBLAD. ZATERDAC 22 APRIL. -
TWEEDE BLAD.
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
I>e Banneling.
No. 13855
Ajido 1903.
Dezer dagen werd door de „Arnhem-
gche Oourant" bericht, da* het oen-
fcraal-bestuur der Katholieke kiesvereeniging
te Arnhem een verzoek om geldelijken steun
tot zijn geloofsgenooten aldaar had gericht,
om den strijd voor het behoud van het Ka
binet te kunnen voeren, en dat het schrij
ven, waarbij dit geschiedde, mede onder
teekend is door de pastoors der vier po-
rochiën, waarin Arnhem verdeeld is.
Naar aanleiding daarvan schrijft de
„Nieuwe Rotterdamt;che Oou
rant"
,,De inmenging der geestelijk
heid in den politie ken strijd ie
ook bij ons te lande niets vreemds meer. Men
heeft daarvan in Rotterdam om van ande
re plaatsen niet te spreken herhaaldelijk
voorbeelden gezien; nog verleden jaar, bij
den strijd aan de provinciale ttembus, waren
wij in de gelegenheid, een paar treffende
6taaltjes van dio inmenging mede te deelon.
Ooi- is het voorgekomen, hier en eldors, dat
de politiek op den kansel word gebracht.
Maar toch, zoó openlijk, wij zouden haast
zeggen zóó ongegeneerd als nu te Arnhem
geschiedde, had men de geestelijkheid nog
aiet zien optreden. De gezamenlijke hoof
den van par; hièn in een stad, met hun de
ken aan het hoofd, rich in een openbaar
schrijven endende tot hun geloovigen om
bijdragen te vragen voor de politieke
„krijgskas" tot behoud van het bestaande
Kabinet, dat bewijst wel, dat alle sohroom
Is afgelegd, met de gereserveerde houding
van vroegere dagen geheel gebroken is.
Kort geleden heeft men kunnen zien, hoe
bij de oprichting van een paar naamlooze
vennootschappen tot voortzetting der uit
gaaf van Katholieke dagbladen met sterk
militant karakter de aandeelen voor een
zeer groot deel in handon van geestelijken
waren. Trouwens, dat de Katholieke pers
onder het strongo toezicht der geestelijkheid
btaat en tegenover de Kerk alle zelfstandig
heid mist, wist men vanouds.
Maar toch, al heeft in ons politieke leven
de geestelijkheid haar invloed steeds doen
gelden, wat nu te Arnhem gebeurt, is nog
iets anders- dan wat men tot heden waar
nam. Zoo er nog eenige scrupule wat, dan
schijnt die nu verdwenen te zijn en de inmen-
gig van het geestelijk gezag in den politie-
ken strijd reecla beschouwd te worden als een
heel gewone zaak.
Het is overigens de Rooinsche geestelijk
heid niet alleen die zich bij den strijd voor
het behoud van hot huidige Kabinet op den
voorgrond plaatst Ook van den kant dor
anbi-rovolutionnairen treden do bedienaars
van den godsdienst meer en meer naar vo
ren. In het centraal-oomité der partij vormt
na de bestuursverkiezing van deze week het
theologisch element de meardorhoid, wat tot
heden nooit geweest is, al was dan ook vroe
ger, als nu, de voorzitter een theoloog. In de
Tweede Kamer is do woordvoerder dor par
tij, die zich het meest roert, meer dan eenig
ander bij de debatten de leiding neemt, een
predikant. En zien wij niet in het land, over
aJ, waar vanwege deao partij do kiezers bij
eengeroepen worden, dc predikanten het
hoogste woord voeren 1 In geen vroegere pe
riode hebben deze heeren zich zóó geducht
doen gelden als tegenwoordig. Het heeft er
veel van, alsof heb werk dor politieke propa
ganda onafscheidelijk deel uitmaakte van
het predikambt. Als een vlucht zwarte vo
gels ziet men de Calvinistische predikheer en
over het land trekken en overal neerstrijken
waar voor do politiek van hun leider zielon
te winnen zijn.
Waar gaan wij heen Ten slotte zal hot lee-
ken-element niote meoT in don Staat in te
brengen hebben on ^al men zich gedwee heb
ben te onderwerpen aan de inzichten der
geestelijke leiders."
In de ,,N e d e r 1 a n d s c h e Stern
al o n", orgaan der nationaal-historisohb
partij, die meer en meer de rechterzijde
nadert, vonden we een bespreking der o n-
derwijsnov.elle, waaraan het volgen
de is ontleend:
Het grondwettig vraagstuk. Het open
baar onderwijs is een voorwerp van de
8)
Waarlijk, de jaloorsohe blikken van me
juffrouw Will ma-na, van de Ncredschoffs
en van zoovele andere kennissen uit haar
kring gaven duidelijk genoeg te konncn,
dat men den giaaf zeer ernstige bedoelin
gen met betrekking tot deze kleine Fin-
landsche Strómholt toeschreef- AI dio rijke
burgerdochters, die aanvankelijk mot den
graaf erg gccoquotteervi hadden, begonnen
hem daarom op verre na niet meer zoo
interessant te vinden en Elli vermaakte
zich daarmede reeds geruimen tijd, juist
omdat haar halt volstrekt vrij gebleven
was. Zeker, Ludeskoy was een aangenaam
man in gezelschap en had veel in de we
reld rondgezworven. Toen hij na den iaat-
eten Turksohen oorlog in 'de Petereburger
kringen vooi den dag was gekomen, om
zweefde hem de glorie van een held; de
Tsaar had hem, naar men zeide, na de
bestorming van Plevna eigenhandig dc orde
van St.-George op de borst gehecht; men
wist ook, 'dat hij in het buitenland zeer
gevierd was en daarbij vooi rijk gehouden
word; men sprak ten minste van goede
ren, waarom hij sedert eenige jaren pro-
oreerde ©d die hem spoedig toegewezen
•ouden worden; kortom, de man 6tond te
goeder naam en faam bekend, cn de bur
gerkringen, waarin hij met een zekere
voorliefde scheen te verkeoren, voelden
rich daardoor hoogst vereerd. De heer
Wtddemar Arwed Strömholfc, 'de rijke be-
aanhoudende zorg der Regeering, zegt ar
tikel 192 der Grondwet; en het voegt er
bij, dat overal in het Rijk van overheids
wege voldoend openbaar lager onderwijs
wordt gegeven.
En daarna volgt dan de vrijverklaring
tot het geven van onderwijs, behoudens de
bij de Grondwet gestelde voorwaarden.
Het is nu niet de vraag wat wenschelijk,
rechtvaardig ia Hoe wij over het onder
wijsvraagstuk denken, kan voldoende blij-
ke>n uit het program van beginselen van
onze partij ea de daarbij beh oorend e toe
lichting.
Doch wat bij het maken of wijzigen van
een wet, naar aanleiding van grondwette
lijke bepalingen, op den voorgrond moet
staan, is dit: Wat wil de Grondwet? Waar
nu de zorg der overheid voor het openbaar
lager onderwijs voorop wordt gesteld, daar
kan niet gezegd worden, dat het door de
Grondwet geëischt wordt om het bijzonder
onderwijs daarmede, inzonderheid op fi
nancieel gebied, gelijk te stellen. Met den
besten wil kunnen wij dan ook niet in
stemmen met hetgeen door minister Kuy-
per is gezegd, al beriep hij zich ook, voor
zijn grondwetsuitlegging, op het gezag van
prof. Buys.
Diit neemt echter niet weg, dat het
geenszins met letter en geest van de
Grondwet in strijd kan worden geacht, om,
waar men de vrijheid van onderwijs heeft
erkend, ook de bezwaren uit den weg te
ruimen, die aan een onbelemmerde ontwik
keling van die vrijheid in den weg Btaan.
En waar men nu reeds in 1889, om tot een
bevredigende oplossing van het onderwijs
vraagstuk te geraken, den weg van. subsi-
dieering van het bijzonder onderwijs heeft
ingeslagen, kan men ook geen overwegend
Bezwaar doen gelden tegen verhooging van
dat subsidie.
Do 8ubsidieverhooging voor de bijzon
dere scholen kan dan ook, naar onze mee
ning, op geen redelijke, althans geen af
doende redenen worden bestreden. Het
beginsel is reeds vijftien jaren geleden door
de verschillende partijen aangenomen; er
wordt nu slechte op voortgebouwd. Daarbij
was het zeker van de Regeermg goed go-
zien om bij deze gelegenheid voorschriften
in de wet op te nemen, waardoor de
rechtspositie van den bijzonderen onderwij
zer wordt verbeterd.
Is dus de redactie der „Noderland-
sohe Stemmen" ten opzichte der hoo-
gere subsidion zeer gunstig gestemd, zij
meent, dat de zoogenaamde verrekening"
had moeten achterwege blijven.
In het Aprilnummer van hot .Maand
blad tegen de Kwakzalverij" le
zen wij onder het hoofd „Brutaal" het
volgende
In een der nommers van Maart van do
Nieuwe Botter damsehe Oou
rant" kan men de onderstaande adverten
tie lezen
„GENEESHEER."
Voor terstond gezocht een Arts, genegen
©en volgens de wot onbevoegde met een
©norm drukke praktijk (vijf dagen per
week) te assisteeren en tevenB als hoofd
eener inrichting.
Br., mot opg. verlangd salaris, onder het
No. dezer advertentie^ aan het bureau de
zer Oourant."
De steller weet, d&t hij zich schuldig
maakt aan wetsovertreding. Waartoe zou
hij anders een bevoegde ter bijwoning zij
ner spreekuren vragen i Hij hoeft een zeer
drukke geneeskundige praktijk en het ia
dus niet wel mogelijk, dat hij heimelijk
cou te werk gaan, dat niemand er iets van
bemerkt dan de patiënten alleen, die zijn
hulp inroepen. Het publiek ia er blijkbaar
mee bekend en vandaar zijn toeloop.
Wij vragen echter niet- Waar zijn de
rechterlijke ambtenaren, wior plioht het is
toe te zien op overtreding der wetten in het
algemeen? omdat het ons bekend is, dat
overtreding der onnoozelste politie-veror-
dening bij hen dikwijls zwaarder weegt dan
do meeat brutale inbreuk op do wetten, ro-
geledende de uitoefening der genees, en
artsenij bereidkunde; maar wel vragen we,
e>n met aandrang: Waar zijn de processen-
verbaal, door den hoofd-inspocteur of de
inspecteurs van het Staatstoezicht op de
zitter van smeltovens, die zich anders zoo
troteoh „den Ridder van den Arbeid"
noemde, was niet «de laatse geweest, die
den voornamen heer zijn opwachting had
gemaakt, ten einde zijn huis door diens
vriendschap meer aanzien te geven!
Waarlijk, Oscar zou zoo goed als blind
moeten geweest zijn voor de vroegere
speelgenoot zijner jougd, als hij niet be
merkte, wat toch aan allen reeds lang was
opgevallen.
Zonder twijfel bezwaarde het Elli wel een
weinig, als zij overdacht, hoe in den laat-
6ben tijd de omgang van haar en haar va
der met den graaf Ludeskoy als het ware
achter den rug van Oaoai plaata had. Voor
al wae haar de gedachte pijnlijk aan een
zekere namiddagpartij, die 'do vorige week
gehouden was in den Alexander tuin.
De Willmans waren daar natuurlijk ook
weder bij tegen wool dig geweest en «-e drie
zusters Neredeckoff met haar gehpelen
aanhang. Doch O soar Olfera, dien had pa
pa vergeten uit, te noodigen. „Was dat
niet Laag geweest?" En als de goede jon
gen nu eens gezien had, wat er gebeurd
wob 1 Elli maakte een gebaar, alsof zij zich
iets zeer onaangenaams herinnerde. Inder
daad, al bleef Osoar ook geheel en al bui
ten spel, de gebeurtenissen van dien dag
waren op zichzelf belangrijk genoeg.
D© jongelui hadden een hoepelspel ge
arrangeerd, natuurlijk onder leiding van
den beroemden graaf Fedor Davidowitsch
Ludeskoy, die in alle dingen, op lichaams
oefening en sport betrekking hebbende,
een meester wae. Spoedig ging het op het
groote grasveld in het heerlijke park luid
en vroolijk toe. De bonte fladderende zo
merkleedjes, het heldeie lachen, het opwek-
Volksgezondheid opgemaakt, wegens over
treding der geneeskundige wet, waarvan
zij niet onkundig kunnen zijn, omdat de
toeloop van het publiek hun den weg moet
wijzen? Worden die processen-verbaal door
den officier van justitie eenvoudig ter zijde
gelegd of verzuimen zij zelf iedere poging,
om de wet, welker handhaving in het bij
zonder aan hun zorg is toevertrouwd, te
helpen eerbiedigen HelaasDoor lange
ervaring hunner voorgangers geleerd, vree
zen wij het antwoord te kennen.
Nog een andere vraag dringt zich op;
Wat zou er niet al gebeuren, hoe zouden
de politiebeambten aan het werk worden
gesteld, indien iemand op zoo'n manier
openlijk aanwees zijn gewoonte om een an
dere wet te overtreden, rakend© bijv. den
eigendom, de belasting, smokkelarij, enz.,
of zelfs eenvoudig de drankwet of de jacht
wet? De steller der advertentie kon verze
kerd zijn binnen een etmaal te zijn opge
spoord en geregeld de politieagenten aan
zijn deur te hebben.
Het „Friesohe Dagblad" schrijft:
Voor het aanstaand congres der S -D.
A.-{P. heeft do afdeeling Maastricht het
voorstel gedaan, om aan de Kamerfractie
op te dragen, er bij 'do Regeering op aan
te dringen de verkiezingen voor de
Tweede Kamer te doon plaate hebben
op Zondag.
Uit dit voorstel blijkt, wat er bij de
socialisten omgaat.
Zij weten zeer goed, ook in Maastrioht,
dat do anti-revolutionairen gemoedsbezwa
ren hebben tegen het gebruiken van den
Zondag voor het verkiozingsweo-k. Voor-
•atandere noemen zij ziek van algemeen
kiesrecht, maar in kun ofdeelingen wordt
een voorstel geboren, waardoor tien dui-
zonden kiezers feitelijk van hun kiesrecht
worden beroofd.
En wat zou er op de verkiezingsdagen
overblijven van do Zondagsrust? Niets I Op
zulk eon verkiezings-Zondag zou er in de
groote steden oen ongehoorde verkieringa-
herrio ge» uuaikt worden.
Do afdeeling Dordrecht steunt dit fraaie
voorstel.
Leeuwarden eo Rotterdam II trachten
het eenigsri- te verzachten, door b.j don
Zondag nog een anderen weekdag (Loeuwar
den stelt voor Maandag) te voegen; of
schoon Maandag om bekende redenen voor
ons de allerongeschiktete weekdag is.
Die verzachtingen komen dan daarop
neer, dat de anti-revolutionairen slechts op
éón dag kunnen 9temmen en do andere
partijen op twee dagen. En 'de Zondags
rust moet verdwijnen.
Toen er in Harderwijk onlangB een stem
ming op Zaterdag bepaald was, kwam
„Hot Volk" op voor de Joden, cn mi
nister Kuyper noodigde autoriteiten uit,
een anderen dag vaat te stellen.
Voor -do gemoedsbezwaren der Calvinisten
schijnen de heeren minder te voelen. Som
migen willen er eenvoudig mot de klompen
overheen loopon.
Als gevolgen dor nieuwe on
derwijswet noemt „Onze 8ohool":
De hooge subsidie, die aan de besturen
van bijzondere sriiolen volgens de nieuwe
onderwijswet zal worden gegeven, zal tot
eerste gevolg hebben een sterk uitbreiden
van het bijzonder onderwijs van allerlei
riokting, natuurlijk ten koste van het neu
traal openbaar onderwijs.
En do overige gevolgen?
Met het bijzonder onderwijs zal zich uit
breiden de geest van onverdraagzaamheid
tusscken kinderen on tusschen ouderen.
Mot het bijzonder onderwijs zal zich uit
breiden het aantal sohooltjes met 1 en 8
onderwijzers voor 6 klassen, tot .onnoemelij
ke 6chade van het onderwijs.
Met het bij-onder onderwijs zaJ zioh uit
breiden het aantal slecht ingerichte sohool
gebouwen.
Met het bijzonder onderwijs zal zich uit
breiden het aantal slecht opgeleide onder
wijzers.
Met het bijzonder onderwijs zal zich uit
breiden het aantal onzelfstandige en slaaf-
sohe onderwijzers, afhankelijk als ze worden
van geestelijkheid en schoolbestuur.
kende heen en weer loopen, dat don deel
nemers het jonge bloed in gisting bracht,
dat alles lokt© natuurlijk een groote me
nigte toeschouwers, die zich verdrongen
aan de afsluiting van de spcelplaate. Eens
klaps deed deze anders zoo knappe graaf
den hoepol, dien hij Elli, zijn buurvrouw
ter linkerzijde, moest toewerpen, in veel
te grooten bocht door de lucht vliegen.
Tevergeefs zwaaide Elli haar houten ra
pier zoo hoog mogelijk boven het hoofd,
Ue hoerpel vloog over haan heen en vietf
in een veiwijderd boechje. Ware zij op
dat oogenblik een weinig meer nadenkend
geweest, dan had zij het aan iemand an
dere overgelaten om den verloren hoepel
te gaan opzoeken. Maar in haar drift
docht zij er slechts aan deze kleine stoornis
zoo spoedig mogelijk zelve uit den weg te
ruimen en liep met opgenomen kleed naai
de plaats, waar de hoepel verdwenen was.
Met een vuurrood gezicht baande ze zich
een weg door de struiken; davr kwam
plotseling Fedor Davidowitsch te voor
schijn, natuurlijk, om haai te helpen zoo
ken... Zo zochten ook inderdaad te zamen,
zij schudden do takkenzij laohten en
praatten allerlei onzin. Elli zou zich lator
geen harer woorden meer hebben kunnen
herinneren; zij wist alleen, dat rij vei ba
zend warm was en dat Ludeskoy haar met
eigenaardig flikkerende oogen aankeek.
Tooh vonden zij eindelijk den hoepel, gre
pen ©r gelijktijdig naar, en... daar lag de
mATi plotseling aan haar voeten, drukte
een kus op haai hand, in wieT vingers de
hoepel zich bevond, en daar zij in hot eer
ste oogenblik rich niet dadelijk tegen rijn
vermetelheid verzetten kon, had hij de on
beschaamdheid rijn arm om haar middel
Met liet bijzonder onderwijs zal zich uit
breiden h©t aantal analfabeten, waarvan
België een afschrikwekkend beeld geeft.
Met het bijzonder onderwijs zal zich uit
breiden de geest van domheid cn bekrom
penheid.
Met het bijzonder on.lerwijs zal zich uit
breiden het aantal standenscholen.
Met het bijzonder onderwijs zal zioh uit
breiden het aantal openbare onderwijzers
zonder betrekking.
Met het bijzonder onderwijs ton slotte zal
ons volk in eenheid en kracht, in geluk en
voorspoed niet te berekenen, schado lijdon.
Onder het opschrift: „Een leuk
amendement'' schreef „De Maas
bode":
Ds heeren Goeman Borgesius, Tydoman,
Dolk en Smidt hebben op do edioolwet-
novello een amendement ingediend, bepalen
de, „dat do wijziging aer s oh ooi-
wet in werking zal treden op een
door de Kroon te bepalen tijdstip."
Dit amendement, oftewel „verbetering",
heeft natuurlijke een leolijkeo bijsmaak.
Hot vigileert op een mogelijken terug
keer van een liberaal bewind na Juni.
Zooals het ontwerp nu luidt, is bepaald,
dat de wet in werking zal treden op 1 Ja
nuari 1906.
Valt nu hot ministerie-Kuyper en komt
bijv. do heer Borgesius or weor boven op
om gelukkig nog bijtijds het zinkende schip
van Staat te redden, dan is het wel heel
zeker, dat het „tijdstip", door do Kroon
te bepalen, zal versohoven worden... ad
Kalondae Graecus.
Vriend Borgesius c.s. is wel hardloersch.
Na hot schorpziunigo en afdoendo ant
woord, dat hij verleden week ontving van
minister Hart©, op zijn vraag n.l. waar hot
geld voor deze wet vandaan moest komen,
po-obeert de oud-minister het thans maar
weer met een amendement, dat zioh evenwel
precies op dezelfde gronden baseert als
zijn interpellatie tot den heer Harte.
Infeusschon, wo kunnen gerust rijn.
Het amendement bezit geen enkel moment
levenskracht.
't Is zelfs niot eens een embryo.
Gelet op de politieke kleu - van de amen-
deereode heeren, dio uit ieder der cLrio vrij
zinnige groepen mot hun amendement naar
voren komen, zal Lot verworpen worden,
rechts tegen links.
Iets, wat in onzo dagen meer pleegt te ge
beuren.
,,D e Nederlander" heeft uiteengezet
hoo hot komt, dat het Voorloopig Verslag
dor tweede Kamer betroffen do de Vacci-
n ow et reeds lang (22 maanden) in handen
van den Minister van Binnonlandsche Za
ken is en waarom de behandeling van dit
ontwerp geen voortgang kan hebben.
De liberale verzettên zioh nl. eenstemmig
tegen het voorstel tot benoeming eener com
missie, dio zaJ hebben na te gaan, welken
invloed do afschaffing van den vaccine
dwang op do volksgezondheid zou hebben.
En voorts hebben meerdere roomsoh-katho-
liekcn tot dusver een vaat geloof in de nood
zakelijkheid der verplichte vaccine. Het is
derhalve zoogoed als zeker, dat, inuicn de.
Minister th a n s heb ontwerp voor openba
re behandeling gereed gemaakt had, er geou
wet zon zijn gekomen.
Daarop ware wel kans geweest, zegt
„D e Nederlander" indien de libera
len geheel de kwestie niet tot een politiek
shibboleth hadden gemaak. Het blad hoopt
eohter, dat dó katholieken, na kennis te heb
ben genomen van het verslag, zullen erken
nen, dat de noodzakclijkhed van den vaccine-
dwang niet is bewezen. Maar daarvoor k'
eenige tijd noodig. Men moet zich den tijd
gun om de kwestie kalm onder de oogen te
zien
Mocht dit Kabinet moeten plaate makoD
voor een liberaal Kabinet, dan zal zeker de
kwestie niet worden ter hand genomen.
Blijft echter dit Kabinet dan zal, hopen
wij, do lange arbeid door de Commissie van
Voorbereiding verricht, een zaad blijken te
zijn, dat te rijner tijd vruchten draagt.
De „Nieuwe Roterdamsche Cou
rant" vraag1 naar aanleiding van dit bo
te slaan en haar naar zich toe te trekken-
Zij hoorde niet, wat hij 'daarbij zeide. Zij
voelde slechts, dat rij wankelde, zoowel
dooi zijn vluggen aanval, als door den
schrik, dion zij ondervond. Haar tong
weigerde den dionst; zij kon geen geluid
voortbrengen.
Daar versoheen voor haar blik, die als
om hulpe zoekend in het ronde zweefde
eensklaps een viouwelijke gestalte; dat wil
zeggen, er was een geruimen tijd noodig,
voordat zij gewaar word, dat zij met een
vrouwelijk wezen te doen had, want in het
eerste oogenblik geloofde zij eer een dui-
velsch gezioht dan een vrouwelijk gelaat
te zien. Het was een zwart, mager gezicht,
vol rimpels en plooien, bedekt met littee-
kens, do leelijkc sporen dor pokken. De
donkerzwarte oogen, die uit dit afzichtelijk
misvormde gericht to voorschijn kwamen,
zouden op zichzelf misschien mooi te noe
men zijn, maar hier schenen ze de leelijk-
heid nog grooter te maken. Het was 'dui
delijk een vrouw uit de menigte dei toe
schouwers; zij was, nieuwsgieriger dan al
le anderen, tot in de nabijheid van dc ope-
lenden doorgedrongen en kwam juist van
pas, om getuige van Ludeskoy's driestheid
te zijn, doch ook om hem vrees aan te jar
gen. Zij wierp den man werkelijk zulk een
dooi dringenden, van toorn vlammcndcn
blik toe, dat hij E-lli onwiJlekourig losliet.
Hij sprong op en wendde zich in het
Fransch tot Elli, die nog altijd door het
onverwachte gericht van 'deze onbehaaglijk
uitziende vrouw een weinig ontroerd
scheen. Het vreemde van deze zoo plotse
ling verschijnende, afschuwelijke gestalte
gaf hem gelegenheid het pijnlijke van het
gestoorde vooi val te doen verdwijnen.
toog, waarom in de Troonrede van 1002 d»
wet tot „inperking" plechtig werd toegezegd
en aldus de menschen van de gemoedsbezwa
ren werden verblijd, wanneer de tijd om di
kwestie kalm onder de oogen te zi, n te kort
is? Waarom dit wetje in de Kamer aan eet
onderzoek onderworpen en zich do moeit*,
van den arbeid eener Commissie van Voor*
bereiding getroost?
En wat de bewering betreft, dat een even
tueel liberaal Kabinet do kwestie niet zal tor
hand nemen, de „Ni ouwe Rotterd a m-
s oho Oourant" zou juifct meenen, dal
dit een reden had moeten rijn om met do af
doening er van wat meor spoed te G3nA.cn.
Blijft eohter dit Kftbinot, ook dan ziet d®
„Nieuwe Ai-otterdamsoh© Cou
rant" nog niet, dat de arbeid dor Com-
misfcie van Voorbereiding spoedig vrucht zal
dragen.
Dit vorsohuivon van de zaak naar later
sohrijft hot blad zonder dat men wiet of
het ministerie tijd van leven zal hebben on
met de zekerheid, dat een eventueel opvol
gend Kabinet de zaak niot ter hand zal n<v
men, it- te opmorkolijker, nademaal „Da
Nederlander" zelf schrijft: „Wij wan
hopen er volstrekt niet aan, dat do r -katho
lieken, na kennis te hebben genomen van het
verslag, rullen erkennen, dat, ook al stel»
men ton volle geloof in het nut der inenting,
de noodzakelijkheid van dwang ziet is bewe
zen dat er zelfs gronden zijn om aan te ne
men dat de algemcenhoid der inenting niet
bevorderlijk is voor de bestrijding der ziekte
en eindelijk, dab de inënting wel degelijk
veel meor en veel grooter gevaren voor loven
en gezondheid doet ontstaan, dan der goede
gemeente wordt diets gemaakt."
Ak gij deze litwerking van uw verslag ver
wacht, dan is het. immers van uw standpunt
onverantwoordelijk, dat gij het achterwege
houdt of er in berust, dat de Minister he»
opbergt, i-.a stuk van zóó overtuigende
kracht waarbij dar. nog alllicht de Min. in
zijn antwoord eên'ge argumenten van gelij
ke uitwerking kan voegen zou missohion zel£|
bij machte wezen om de medische wereld
van haar „eenzijdigheid cn vooringenomen
heid" to genezen.
Over dr. Kuypers oude plunje
(Hooger-Onderwijs-wot) wordt van geachte
zijde aan de „Arnhemscbc Coura nt"
geschreven:
Voor bet museum van dr. Kuyper's oude
plunje wordt hierbij eerbiediglijk aangebo
den een in 1888 door hem uitgesproken
mcening omtrent het minimum-aantal pro
fessoren voor óén faculteit-
Op den 28sten October van dat jaar droeg
dc aftredende rector-magnificus der Vrij*
Universiteit, dr. A. Kuyper, zijn ambt aan
dr. F. L. Rutgers over, ua het houden van
een rede, getiteld: „Het Calvinisme en d®
kunst".
Een van do beste redevoeringen zeker»
die ooit van een academischen kausel wer
den gehouden. Een principieele uiteenzofc.
ting van wat hot Calvinismo, krachtens zijn
geeste8inrichting, voor do kunst is gewcert
en moest zijn. In een proza, oven glinste
rend als het door den redenaar geprezen
„taaidamast en taaikristal" van een Vondel
cn een Bilderdijk.
Aan het slot sprak de hoogleer aar o. a.
zijn ambtgenooton toe.
De herdenking van het afgeloopen acade
miejaar wekte ook sniarte. Er was droefonlf
onder de broederen over oen breuke. Dn
boozo kerkelijke demon had een nevel geto
gen voor hot oog van dr. Hocdemoker. Hij,
nog wel een der stichters van de Vrij®
Universiteit, had haar den rug toegekeerd.
Het zevental hoogleoraren was daardoof
tot zes geslonken.
Wat den affcredenden rootor tot zij»
ambtgenooton deed zeggen: „,We zijn té
weinig in aantal. Er wordt van elk onzer
te veel gevergd. Voor elk onzer drie facul
teiten slechts een tweetal katheders, is h®|
niot haast een bespotting van ons beginsel
cn onze wetenschap? Die bopcrkthcid drukk.
En u als mij is het een gestadigo zielshin-
der, niet ter helfte te kunnen doen, wat w®
weten, dat gedaan moet; schier oen cons-
cientiegricf, zelfs bij dat halve werk nog
keer op keer te kort te schieten in wat de
gelijkheid cn volledigheid vergen kon. Ik
„De Hemel helpe mij!" riep hij met een
gemaakt lachen. „Wat ia dat toch voor,
een spook Dat ziet er uit als een Zigeu-
ncrin, als een heks of als een waarzegster.
Men zou er bijna bang voor worden."
De oude begon toen afschuwelijk te Lp»-
chen.
Elli rilde ovei haar geheele lichaam.
Bovendien zeide zij tot zichzelve, dat cl®
vrouw zeer goed do opmerking van dea
graaf kon vorstaan hebben. Naar haar.
uiterlijk te oordeolcn, zou men eohter nio»
gozegd hebben, dat zij eenige ken is van
de Fiansche ta&l had. Zij maakte in heè
meer dan eenvoudigo zwarte wollen klcoc^
dat haar groote, magere gestalte omsloot,
den indruk van een armoodig burgor-
vrouwtje. Bij nadero beschouwing evenwel
meende Elli ook veiatand en bovenal ener
gie in haar flikkerende oogen te ontdek
ken, en weud tevens gewaar, dat zij kort.
afgesneden haar droeg, zooala de vrouwe-
lijke studenten, die van do Zwitsersohe.
universiteiten in haar Russisch vadeilan<J
terugkeoron. Het was dik, vol, koolzwart,
haar, evenwel niet gekruld, maar stijf,
bijna overeind staande, zoodat h©t evencea®
slechts diende om de leelijkheid van dio
vrouw te vermeel deren, Daar stond echte*
tegenover, dat deze vrouw voor een vrou
welijke studente niet jong genoog was. Ng
verhief zij haar stem, een harde als me
taal klinkende stem, dio Elli evenwel nisÉ
tnwclluidend von J,
(Wordt vervolgd.)
