Seis over Glas.
verkeerde leefwijze verdorven -bt. Maar,
wat u niet bedriegt, dat is uw geweten, het
welk u zegt, dat gij dit rehuldelooz© dier
niet d xxien zult. Het geweten is het boek,
waarvan ik r straks zcide, dat ook gij er in
lenen kunt. En de mensehen, die zoo onbarm
hartig zijn, dat zij zondor gewetenswroeging
een dier slachten kunnen, hebben vroeger
evenzoo als gij gevoeld; maar 2ij hebben
nifc het boek, dat ook zij ontvingen, het ccne
blad na het andoie gescheurd, totdat het
leeg geworden is, en zij er niet meer in lo
zen kunnen!"
Het glas, niettegenstaande zijn huidige
algemeen© verbreidheid en de veelvuldigheid
yan zijn gebruik, is e.. i der merkwaardigste
6toffen, die wij bezitten; doch juist door de
dagclijksche aanraking er mode letten wij
gewoonlijk weinig op zijn vele eigenschappen
die ons in zoo menig opzicht nuttig zijn. Wij
behoeven slechte een oogenblik te denken aan
ziiri doorschijnendheid, waardoor wij onze
Woning zonder het licht buiten te sluiten
tegen weersinvloeden kunnen beschermen;
rijn liclrtbrokcnd vermogen, waardoor het
mogelijk was lenzen te vervaardigen, die het-
5!Ij in den telescoop, hetzij in den microscoop
ons veroorloven een blik te slaan in anders
onbekende werelden; aan zijn onaantast
baarheid voor bijna allo vloeistoffenzijn
weinig gelcidond vermogen voor warmte en
electriciteifc; zijn eigenschap om slechts de
lichte en niet de donkere warmtestralen
door te laten, waardoor liet mogelijk is on zo
woonkamer in den winter op temperatuur
.e houden, in het kort; aan al die eigen
schappen, waarvan we dagelijks bijna ge
dachteloos de ^oordeeleri genieten, en die
het glas tot een van de onmisbaarste stof
fen voor oüs bestaan hebben gemaakt.
Toch w,T3 er een tijd^ dat het glas niet bc-
këfid whsj en vóór zoover We nu kunnen
'nagaan, is het niet ouder daft 4- h 6000 jaftr.
'Waar en höe liet het alle reef st is vervaar
digd is evenmin bekend, dooli zeker is het,
dat het maken Van glazen voorwerpen ge-
fichiëdde door de priesters van den tem
pel in hot oude Thebe, zoonlé üit dé muur
schilderingen, in de tempels gevonden, blijkt
en óok uit de fleschjes en vaasjes, die in
dé Egyptische koningsgraven gevonden wor
den en waarvan eenige soorten dateeren uit
het tijdvak van ongeveer 2COO jaren vóór
onze jaartelling. Ook een aantal glazen
Bóhijfjes van gelijke herkomst en ouderdom
zijn er te zien, blijkbaar gediend hebbende
voor muntstukken.
Ook de Chlneézefl hebben zeef Vroeg het
gi&ë gekend, cn dat het bij de Oüde Isra
ëlieten bekend geweest fflöet zijn, Wöfdt af
geleid uit enkele refzen uit het boek Job en
uit de Spreuken, waar van ,,de fleseh tics
hemels" gesprokén Wordt, waaruit besloten
mag worden, dat het begrip „fleseh" een
gangbaar begrip was. Dat het glas bij de
Rcrmeihefi bekend was, is gebleken uit de
vondsten te Eérculanura en Pompei en uit
'de beschrijving, dio Pliniüs er vaö geeft,
en dat de bewerking een zekeren graad
van volkomenheid had bereikt, blijkt uit de
tób oiis gekomen Zoogenaamde Berberinische
vaas.
Hét. glas schijnt echter eeuwenlang cën
kostbaar materiaal te zijn geweest, althans
voor vensterruiten is het in do 12de eeuw
alleen maar in gebruik bij den paleisbouw
waar de kleine, iD lood gevatte ruitjes als
iets zeer kostbaars werden beschouwd, zoo-
Üat 't niet zelden gebeurde, dat de eigenaar
als hij zijn paleis voor gertiimert tijd verliet,
do ruitjes liet uitnemen en zorgvuldig be-
Warén, om ze bij zijn terugkomst weder te
plaatsen. Een hcoge vlucht nam later de
glasindustrie in Venetië, cn daar waren de
'risten aars, die die industrie beoefenden,
Zoozeer in aanzien, dat zij mochten huwen,
inet adellijke dames, tefwij] dezen daardoor
niet van haar adeldom vervallen Verklaard
werden.
Ook in Frankrijk, waarheeti Colbert Vc-
nefciaansche glasblazers gelokt had, ston
den dezen in bijzonder aanzien. Zij waren be
kend als „gentilho.mme verrier", die met
degen en gepluimde baret getooid, aan den
glasoven hun kunstvak uitoefenden. Daar
te lande breidt zich do glasindustrie voort
durend uit; neemt een hooge vlucht en in
het laatst van de 18de eeuw wordt daar de
kunst van het gieten van spiegelruiten go-
vonden. In Engeland komt de glasfabrica-
ge daarna ook in zwang en door verbetering
in de menging en het daaraan, toevoegen van
andere grondstoffen, wordt de helderheid
van het glas grootolijks vermeerderd. Ook
in Duitschland wordt de industrie beoefend
cn het gelukte een zekeren Straaz, te Mün-
chcn, om het glas zoodanige helderheid te
geven, dat er de zoogenaamde simili-dia-
manten van gemaakt kunnen worden. Welk
een vlocht de glasfabricage daarna beeft
genomen, behoeft zeker niet nader te worden
omtchrevenwij kennen allen 't onnoemlijke
aantal voorwerpen voor allerlei doeleinden,
die uit dio stof tegenwoordig gemaakt wor
den, en dagelijks worden in de giaafabri-
cage weer verbeteringen aangebracht.
Het glas bestaat voornamelijk uit een sa-
monsmelting van kiezclzunr (d.L een verbin
ding van kiezel met zuurstof) en eenige sili
caten, dat zijn: verbindingen wan kiezel
(silicum) met metalen.
De eerstgenoemde stof is in groote
hoeveelheid in de natuur voorhanden
in Oen vorm van het bergkristal, dat, dik
wijls gekleurd, do half edelgesteenten, ame
thist, agaat, enz. vormt. Do silicaten die
voor de glaéfabrioag© in aanmerking komen
zijn dc verbinding van kiezel met kalium, de
zoogenaamde kiezelznre potasah, die van
kiezel met natriumd© kiezelzure soda, en
dio met Calciumde kiezelzure kalk. Het
uit deze gror. stoffon verkregen glas is het
zoogenaamde Crown glosdoof toevoeging
van loodoxyde wordt 't zoogenaamde Flint
glas verkregen, dat hélderder is en eenigs-
zins andcro straalbrekende eigenschappen
heeft. Voor hot maken van gekleurd glas
worden verschillende andere, metaaloxydon
ita.fi het mengsel toegevoegd, zco bijv. man-
gaan-oxyde voor violetglas, cobalt-oxydo
voor blauw glas, enz. De violette kleur, die
zêer oude glasruiten, zooals we ze nog in
oude huizen vindon, hebben, moet ook toe
geschreven worden aan do toevoeging van
mangaan-steen, doch ook ontstaan kleuren
op het glas door het zoogenaamde verwee ren
dat ontstaat door do ontleding der kiezelzu
re kalk in het glaa.
DUUR FRUIT.
Achter de ramen van énkele delicatessen-
winkels in £e voornaamste steden van ons
land kan men reeds het eerste zomerfruit
uitgestald zien. Terwijl do schalen met kie
vitseieren reeds dagelijks met een logeren
prijs prijken, •»- men in een enkeion winkel
reeds de eerste, kersen verschijnen: het was
een zestal, dat als een kostbaar stel edelge
steenten in een kistje van atlas gelégd was
Zij zagen wat toef-rood, wat bleekjes en
zwakjes, zo Waren wat schraaltjes, niet met
de ronde, bolle buikjes van oüze Mèikerseti
^r was dan ook niets merkwaardigs aan dan
do datum van haar komst... en haar prijs I
Zij kosten een gulden per stuk.
Twee maanden verdér zal men toot een
gulden tien pond er van kunnen krijgen, die
wat haar uiterlijk en smaak betreft hot ge
makkelijk zullen winnen van dez© vroeg-ko.
mertjes.
En .leze kersen zijn niet eens d'e eerste,
die ter markt verschijnen; reeds den lldcn
Maart verscheen in de Parijsche „halles"
een kerseboompje met 38 rijpe vruchten;
een liefhebber 4 ncht het voor 78 franken.
Ook de eerste aardbeien, netjos verpakt in
watterl, verschenen in onze fruitwinkels
voor do ramen maar al zijn zij goedkooper
dan de kersen, hét blijven kostbare hapjes.
Druiven zijn veel minder kostbaar. Kas
druiven zijn altijd, maar ook druiven van
den kouden grond zijn bijna op eiken tijd
des jaars te krijgen. De laatste soorten wor-
dën gedurende den winter bewaard en zijn
dan duurder dan kasdruiven.
De kunst om druiven goed te houden heeft
men zoo volmaakt, dat men nu druiven kan
eten, die in September geplukt werden,
doch waarvan het velletjo nog zoo zacht als
satijn is, die sappig en vol zijn, waarover
het schemerachtige vliesjo even fijn en
doorschijnend nog geweven ligt, alsof de
vrucht zoo geplakt werd.
Vroeger was ParijB de druivenmarkt der
wereld, waar de groote firma's haar zaken
kwamen doen. Maar nadat de beschermen do
;necirfce» dc damiven met! een recht van
1.60 fr. per per kik» hadden getroffen, gingen
de draivenbovrwer» in België en cam land
hnn klanten tonga dirocten weg lerrereeL
Het andere fruit, dot im dtse voorjaars
dagen ons leeds den zowetr in aftadcht stelt
komt alles uit het midwi, dikwijls uit het
ms takten, toé suits van ante
tors; oppoten, poran, penikan, ofariknsM,
pruimen Worden, to rsmen met geslacht
vee, in rauen-gskauoers op vlugge rtoocn-
sobepen ons toegevoerd. Wanneer so hier san-
komen, loopen rij echter kans, spoedig te
rotten. Perziken uit de Kaapkolonie on
Argentinië kan men nu reeds koopen, maar
ze zijn te duur voor gewone beurzen.
En toch zijn de prijzen betrekkelijk niet
hoog, als man al de voorzorgen nagaat, die
men gebruiken moet om de teere vruchten
goed en wèl een halve wereldreis te laten
maken, en als men ook de schade in aan
merking noemt, die de fruitfirma's lijden
door elk exemplaar, dat slechte het klein
ste murwe plekje heeft.
Een reuzen-boekerij.
In Amerika, het i ijk der „onbegrensde
mogelijkheden", zoo lazen wij in het „Han
delsblad", is nu juist niet allee in staat om
ons in Europa in verrukking te brengen,
tot voorbeeld te strekken. Maar telkens,
wanneer men ziet met hoeveel doortastend
heid e vrijgevigheid in dc Vereenigde 8ta_
ten allerlei wetenschappelijke stichtingen ge
steund en verrijkt worden, dan denkt men
aan het (ïoethe-woofd: „Amerika, Du haat
es béss&r als tuiser Kontiüent der alte-"
Van de hand van William Dawson Jon-
ston is het eerste deel verschenen van de
geschiedenis der Congrcs-bi bliothcok te
Washington, v.en boek van 53*4 bladzijden,
dat echter nóg niet verder gaat dan tot
1864, dus lang vóór de jongste reusachtige
uitbreiding der bibliotheek.
Over deze merkwaardige boekerij ver
neemt men, d:.b zij den 24sten April 1800
gesticht werd met een bedrag van 5000 dol
lar cn dat zij in 1802 bij elkaar 964 boeken
en ncgefl kaarten telde, in de eerste tien-
tallen jaren itad zij weinig succesde toe
name ging 'cel langzaamtoen kwam er
een brand; maar door het overnemen van
de bibliotheek van Thomas Jeffefsoh ver
kreeg rij eensklaps eén beter uiterlijk... eu
innerlijk I
In 1851 brak er weer een brand in het
bibliotheekgebouw uit cn een deel der boe
ken werd vettrield. Maar de uitbreiding was
intussohed op den goeden weg: de wet, die
verplichtte van allo, in de Vereenigde
Staten gedrukte werken twee exemplaren
aan dó Congresbiblio'Lcek te zc-iden, maak
te, dat van 8 Juli 1870 tot 30 Juni 1903
alleen aan zulke verplichte exemplaren an
derhalf millioen boeken werden ontvangen.
En nu bezit deze boekerij, die nauwelijks
een eeuw oud is, reeds 1,700,000 boekwer
ken, tegenover de millioen van de zoo
veel oudere Bibïiothèqae Nationale te Pa
rijs, de 1,800,000 boeken van het British
Museum en de 1,200,000 van de Koninklij
ke Bibliotheek in Berlijn. Wat do hand
schriften betreft, telt de Congresbibliotheek
te Washington, die overal, waar zij slechts
kan, aan het koopon slaal, reeds evenveel
exemplaren als de bibliotheken to Parijs en
te Londen.
Maar sterker nog: men rekent er in Ame
rika vast op, dat een dus voortgaande
uitbreiding der bibliotheek in 20 jaren de
vijf millioen boeken, die in het reuzen ge
bouw der bibliotheek een plaats kunnen
vinden, bij elkaar znllen zijn.
En men weet, dat, als men in Amerika
Wat wil, dit ook geschiedt I
Er bestaat bovendien ook geen enkele re
den, waarom de toeneming beperkt zou wor
den, want de boekenproductie der Ver. Sta-
ten neemt zelfs voortdurend toe, en elk
