No. 13847
LEIDSGH DAGBLAD, WOE^SDAC 12 APRIL. - TWEEDE BLAD.
Anno 1905
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
Onder het opschrift „Een genees
kundige in ue Tweede Kamer
komt dr. H. Burger in het N e d e r 1 a n d-
scbo Tijdschrift voor Genees
kunde" op tegen de manier van affichee
ren van de candidatuur van dr. Blooker
door een 300-tal geneeskundigen, die
daarmee het air aannemen van te pleiten
voor hun standsbelang. Dat moet het uit
gangspunt niet zijn. Om het publiek te
overtuigen van de wonschelijkheid van me
dische voorlichting in de Tweede Kamer,
ware meent dr. B. een door bekwame
hand gesteld, goed gedocumenteerd betoog
van heel wat meer waarde geweest. Hij
hoopt van harte, dat zij, van wie deze be
weging ia uitgegaan, dat betoog nog met
6poed zullen leveren Klaar en duidelijk
dient to worden uiteengezet en met bewijs
gronden uit de geschiedenis bevestigd, dat
het algemeen volksbelang ernstig schade
lijdt (men denke aan de aanstaande behan
deling van sociaal-geneeskundige wetsont
werpen) door het ontbreken van goede me
dische adviezen in de Tweede Kamer.
Wanneer voor deze zakelijke en princi-
pieele voorlichting van bet. publiek op rui
me schaal ware gezorgd, komt het dr. B.
voor, „dat de openbare aanbeveling
Sloor den medischen stand had kunnen
wachten, totdat onze candidaat in een be
paald district door de kicsvereenigingon
van zdjn politieke richting zou zijn gesteld."
Ai stemt de schrijver dus niet geheel in
met de tactiek, tot nu toe in zake deze
candidatuur gevolgd, van ganscher harte
wenscht hij haar eon volledig succes toe.
Hij is overtuigd, dat in dr. Blooker de Ka
mer een bekwaam en warm behartiger van
de belangen der volksgezondheid zou win
nen, en hij ziet zijn verkiezing in een der
liberale districten met verlangen te gemoet.
„Het Contru m", de candidatuur-
B looker besprekende, vroeg of prof.
Hector Treub c. s. de zaak der religieuze
of politieke beginselen van een dergelijke
medischo candidatuur nog eens nader zou
willen toelichten.
Prof. Treub doet zulks in het „Han-
'del sb 1 a'd".
Hoewel, schrijft Prof. Treub, noch hoofd
aanlegger, noch schrijver van het stuk dat
door 300 geneeskundigen werd ondertee
kend, wil ik gaarne mijn- bedoeling neei-
schrijven.
„De zaak is doodeenvoudig, wanneer zij
niet door moedwillig-spitevondigen omhaal
gecompliceerd gemaakt wordt.
De geneeskundigen meenen, dat het in
het algemeen belang is, dat één of meer
hunner in de Tweede Kamer zitting heb
ben Telkens toch doen zich daar vraag
stukken voor, waarbij het advies van een
medicus van groote betcekenis is. Ik noem
slechte het ontwerp-ziekteverzekeringswet
en de vaccinatie-kwestie
Dr. Blookers naam was reeds voor een
candidatuur genoemd. Dr. Blooker is libe
raal, viat weet iedereen. Van welke nuance,
weet ik niet, en dat is mij ook onverschil
lig. Dat een niet-liberale kiesvereeniging
hem oandidaat zou stellen, dat een niet-li-
beraal hem zou stemmen, alleen omdat hij
geneesheer is, dat heb ik geen oogen blik
vermoed of gehoopt. De geheele aanbeveling
door zijn amhtgenooten had, naar mijn
meening, geen andere beteekenis en kon
geen andere hebben dan deze: aan qo
liberale kicsvereenigingon in een vast
liberaal district, waarin een vacature is,
te kennen te geven, dat wij, geneeskundi
gen, het wenscholijk achten Blooker als
liberaal geneeskundige in de Kamer te
brengen on daar bij dc vraag of hij oud
liberaal, „Unie-"liberaal of vrijzinnig-de
mocraat is buiten beschouwing te laten.
Daarmee is het uit.
Mocht het nu nog niet duidelijk zijn,
dan wil j hior nog wel aan toevoegen dat
wanneer mij gevraagd werd een oandida-
huur te bevorderen van een anderen, even
eens zeer bekwamen geneosheer, dien ik
heb hooren noemen, dr. Den Houter, ik
dat even graag, op dezelfde wijze, zou
doen. Dan zou mijn aanb. veling beteekenen
wanneer gij in een vast anti-revolutionnair
district een candidaat zoekt, neemt dan
dr. Den Houter en vraagt niet of hij anti-
revolutionnair, vrij-anti-rovolutionnair of
Ohristelijk-histoiisch ia Ik zog er dadelijk
bij, dat, wanneer dr. Den Houter in mijn
district, dat twijfelachtig m, gesteld^ werd,
ik hem niet zou stemmen. Toch zou ik hem
in de onti-revolutionnoire partij even
gaarne in de Kamer zien als ik ei Blooker
zou zien in de liberale
Hiermee hoop ik den medischen storm
in het politieke glas water te hebben be
zworen. Zoo niet dan geef ik het op.
De Standaard" toekent hierbij aan
Dit ia zeker z^ér duidelijk en tegen zulk
standpunt zijn onzerzijds geen bezwaren in
te brengen. Alleen ia het niet duidelijk, dat
de medioi wel aan het schrijven gingen voor
den heer Blookeir, die nog een oandidaat
is, en zioh niet op maakten voor dr. Den
Houter, die reeds veel eerder als candidaat
genoemd werd. Maar duidelijk is dan ook,
dat het niet aangaat van Christelijke genees
kundigen gtoun te vragen voor de bevorde
ring van een liberale dokters-candidatuur.
Er is een beweging in het land om een
dokter in de Kamer te brengen,
schrijft „D e Nederlan der", en het or
gaan van mr. Lohman vervolgt:
Het komt ons voor, dat die beweging uit
een juist motief voortkomt. Meer nog dan
vroeger komen thans, bij de nieuwe sooiaJe
wetgeving, telkens hygiënische kwesties ter
sprake, waarbij het van groot belang kan
zijn, dat ook een medisch deskundge in de
Kamer zitting heeft.
Ten onrechte, dunkt ons, ziet „De Stan
daar d" hior een streven naar g r oe pver-
tegenwoordiging. „Krijgen de dokters hun
man in Amsterdam I waarom dan niet de
notarissen ln Amsterdam II, de tappers in
Amsterdam III, de makelaars in Amster
dam IV1 En zoo kon men voortgaan.
„In de Kamer vertegenwoordigen de leden
heel het Nederlandsche volk met al zijn bc
langen, vechten en vrijheden". Zoo do dok-
terscandidatuur slaagt, „krijgt ge bij de
stembus van 1909 heele reeksen van maat
schappelijke groepen cn standen, die elk hun
advocaat in de Kamer pogen te brengen
en heel dc stembus zal bedorven zijn." Al
dus schrijft het antir. orgaan.
Deze voorstelling is onjuist. De dokters
verlangen niet een medicus in de Kamer
in h u n belang, maar in het a 1 g e m ee n
hygiënisch belang. Niet als advocaat
voor den doktorsstand, maar ale deskun
dige op gezondheidsgebied. In het kort
niet als groep vertegenwoordiger, maar als
specialiteit.
En daarin handelen zij, naar het ons voor
komt, volkomen terecht. Op allerlei terrein
telt de Kamer specialiteiten. Slechts op dit
punt is zij van deskundige voorlichting in
haar midden geheel verstoken."
Het blad haalt vervolgens de woorden van
prof. Hector Treub aan omtrent een oandi-
datuur-Den Houter.
Deze woorden zijn niet voor tweeërlei uit
legging vatbaar- Zij toonen, dat hier op loy
ale wijze gehandeld wordt; dat het p ol i-
tieke karakter der verkiezing onverdeeld
wordt gehandhaafd maar dat den partij
en wordt aanbevolenzo. gt in een der dis
tricten, waar gij de meerderheid liebt, voor
de candidatuur van een dokter.
Die dokter, eenmaal gesteld, is dan in dat
district dc candidaat zijner politieke partij
en behoort niet door mannen van andere
richting gesteund to worden.
Al wordt dus blijkens schrifturen, die ons
onder de oogen kwamen, dc doktersoandida-
tuur misbruikt doordat aan de besturen
van reohtscho partijen steun wordt gevraagd
voor een liberalen medicus, dë oorspron
kelijke bedoeling is dit niet geweest. En in
elk geval verdient het candidceren van een
dokter in het algemeen aanbeveling.
Wenscholijk zou het zijn, dat de een of an
dere partij, hetzij dan ter linker- of tor
rechterzijde, een dokter candidaat stelde,
wiens candidatuur in Juni slaagde.
Het „Handelsblad", antwoordende
op hetgeen „De Tijd" schreef zie ons
vorig Oveizioht ter bestrijding van wat
eerstgenoemd blad had aangevoerd omtrent
de rijke s u b s i d i n welke de k 1 o o s
t e r a, als het ontwerp der Lage r-0 n-
derwijsnovelle ec-nmaal wet zal ge
worden zijn, uit dc Rijks schatkist zullen
ontvangen, zegt o. m. het volgende:
„De ooa-naamsto weei legging: van ons
bezwaar vindt het blad in Art 64bis 7
o. a., waarin b- .aid is. dat het subsidie
niet v.orJt verleend aan L.jzondere scho
len, „waarvan blijkt dat r'j gehouden wor
den als winstgevend bedrijf."
Deze bepaling kan echter de ook door
„De Tijd" nLt gcwcnschto stijving dei
offdekas uit Staatsgeld geenszins keeren.
Het i3 voor ons een op:n vraag of een
school die zonder het Staatssubsidie niet
of tera. -.wernood haar kosten zou kunnen
dekken, maar die —et dat subsidie geld
overhoudt, wel onder deze reden van uit
sluiting valt.
Een kostschool voor voorname jongelui
of een kloostei kostschool voor jonge dames
van goeden huize, waarbij hoog schoolgeld
on ruim pension betaald wordt, is een
onderneming, gehouden als winstgevend be
drijf. Daarom is hot nog Diet zeker, dat
zij winst zal afwerpen. Een school echtei,
alléén Oehouden om oüderwijs te geven en
niet om winst te behalen, is niet „gehou
den als winstgevend b:drijf," ook al werpt
zij winst af. Vooral niet als die winst ont
staat niet uit de ledrijfsonkosten, maar
uit het Staatssubsidie,
Even vel deze vraag ter zijde latend, moe
ten wij opmerken, dat naar onze becijfering
niet de school op haai zelve winstgevend
wordt, maar de ordekas toch voordeel
trekt. Als men in aanmerkiiur Ueömt de
kosten van bouw en onderhoud dor school,
de leermiddelen en de salarissen der leor-
kiachten, berekend volgons het stelsel van
het ontwerp, en daarvan aftrekt de ont
vangen schoolgelden en het Staatssubsidie,
dan zullen de meeste kloosterscholen juist
een sluitende begrooting hebben. Daar nu
echter „Do Tijd" met ons erkent, dat de
traktementen der onderwijzers door dezen
in dc kaa der orde worden gestort, en
meer bedragen, (voor het hoofd dor school
zelfs aanmeikolijk meer) dan hetgeen de or
de voor hun levensonderhoud heeft uit te
geven, is in dit geval het verschil tusschcn
die door den Staat vergoede traktementen
en die -kosten van levensoudarhoud een
zuivore bate voor de ordokas. M. a, w. do
sohool als school behoeft nog geen winst-
gevend bedrijf te zijn, opdat de orde geld
voidiont op het onderhoud der leerkrachten
van die school."
Wij kunnen, zegt „Do Tlijd", in het
bovenstaande geen wederlegging vinden van
hetgeen wij opmerkten.
Vooreerst schijnt ons de uitlegging, wclko
door het „Handelsblad" aan do geci
teerde alinea van art. 54bis gegeven wordt,
volkomen willekeurig.
Wij, evenmin als hot „Handelsblad"
(het zij herhaald) begceren subsidiën voor
kloosters uit- 's Rijks schatkist. Als regel
echter verlang wij, dat de scholen, waarin
religieuzen als onderwijzers cn onderwijze
ressen werkzaam zijn, op dezelfde wijze
tegemoetkoming uit 'sitijks schatkist zullen
genioten als dc óverige bijzondere scholen.
Dit achten wij niet anders dan een beginsel
van billijkheid. Zou echter blijken, dat gees-
telijTce vereenigingen of congregatiën met
het opriohten en onderhouden van scholen,
hetzij zoo van rijke, hetzij van arme kin
deren winst maakten, dan zou o i wel
degelijk, al 7, litt. D van aart. 64 bis del
Lager-OndeTwii&-wet -van toepassing wor
den.
Zooals wij reeds uiteen gezet hebben, kan
evenwel van den kostenden prijs, laat
staan van winst, nog geen sprake zijn,
als aan een congregatio vergoed worden de
kosten van levensonderhoud harer in do
Boholen optredende onderwijzers en onder
wijzeressen. Eon congregatie, welke een
gedeelte barer leden voor het onderwijs be
stemt, heeft daarmede vele en belangrijke
andere uitgaven te doen Zooals de zaken
thans staan, worden door de onderwijsge
vende Orden en congr egatiën, die tegen een
contractueel vastgesteld bedrag gediplo
meerd personeel afstaan, om lea t© geven iu
de scholen van Besturen en Voreenigingen
(het in grootere gemeenten meest voorko
mend geval) zeer groote finanoieele offers
in het belang van het katholiek onderwijs
gebracht. Naar wij uit zeer goede bronnen
vernamen, is het zelfs zeer twijfelachtig, of
door allo onderwijsgevende congregaties
dien financieelen last op den duur zou
kunnen gedragen worden. Ook voor veel
bijzondere scholen, waarin religieuzen als
onderwijzers cn onderwijzeressen optreden,
zal daarom het verhoogdo subsidie een ware
uitkomst wezen, terwijl waarschijnlijk bij
geen enkele school gei len zullen overschio-
De „Zutphensohe Oourant"
schrijft in een aan de samenwerking
deT vrijzinnigen gewijd artikel:
Het h&mp der vrijzinnigen levert het
schouwspel «.p - q het ergerlijkste gewroet
in eigen boezem, in plaats van die een
dnacht, welke onontbeerlijk ia, indien mon
eenig succee van de Juni-stembus zal mo
gen verwachte
Iedere fractie wil haar eigen zin doordrij
ven niom-tnd geeft iets toe. Terwijl do
ovorzijde in volkomen eendracht zorgvuldig
haar tactiek voorbereidt, iedere stem van
verzot tegen het verder voortzetten der
ooalitie (adres aan Hilversum en Docti-
ohem) tijdig stilte opleggende, schreeuwen
de vrijzinnigen overluid hun kleinste vee-
ton uit, doende alsof niet het clericalismo,
maar de naa tver wan te vrijzinnige fractie
do vijand is. En erger da: dat in eigen
b ozem wroet het verraad, daar mr. Van
Hor.ton, stokende wat hij kan, zijn rol van
vredesengel, wr «rln hij het manifest der 75
onderteekende, openlijk verwisseld heeft
voor het Mephisto-emplooi, het vuur der
tweedracht aan Hazen do en opstokende
waar hij kan, <- predikende, dat Borgesius
minstens even gevaarlijk is als Kuyper".
En verder
„Inderdaad, als wij zullen overwinnen,
en dat kunnen wij, als hot ons ernst is,
dan zullen we eorst moeten leeren het te
willen.
En dc eerste consequentie van dat willen
is: onze onderlinge verschillen to laten rus
ten, onze persoonlijke fractie-stokpaard
jes op stal te zetten cn het zwaarste te
doen zijn, wat het zwaarste weegt.
Zooals het -mi g:at, brengt men de kiezers
in de zaT, verliest hun vertrouwen, haalt
den mo mJ er uit, desorganiseert het kiczcrs-
leger op het ocgenblik van den algemeencn
aanval cn bereikt niots, dan dat men zich-
zeiven belachelijk maakt, den naam „vrij
zinnig" in disorediet brengt, en dc macht
van den vijand versterkt.
Moeten w'j het daarom opgeven 7
Ja.
Opgeven moeten wij het breed uitmeten
der onderlingo geschillen, die onder vrij
zinnigen onvermijdelijk zijn. Opgeven moe
ten wij de begeerte om ons eigen haantje
te doen >ning kraaien. Opgeven moeten
wij dafcgc-ne, wat ons verdeelt, cn slechts
Vasthouden en vei sterken datgene, wat ons
vereenigt.
Geven wij dit niet op, dan kunnen wij
fluiten naar de overwinning, die de aan
vankelijke eendracht in uitzicht stelde.
Geven wij dit wel op, dan geven wij allo
bijzaken op, maar behouden de hoofdzaak:
dc kans op, cn het vertrouwen in de over
winning."
In dc „Groninger Kerk b o do"
klaagt „Wilhelmus" cr over dat het
werk der kleine luydcn onder do
anti-revolutionnairou propa
gandisten zoo zwaar on ondankbaav ia
Hun lot wordt alduB geschetst:
„Reizende van stad tot stad, van het eeno
vlek naar het an dei e, gaan ze uit, zonder
bundel cd zonder male
Zo eten cn slapen bij de broeders en
ncu.cn voor lief wat lrun wordt voorgezet.
Hun Iood in gold is weinig of niets
Zwaar en moeizaam ia huD arbeidomdat
ze zoo vaak ook moeten optredon als de
pleitbezorger voor oen dommen baron of
dito graaf of voor een advocaat die niet
p-aten en niet denken kan en dio tool)
gekozen werd en opnieuw gekozen moet
wordeD tot lid der Tweede Kamor."
„De OhristenDemooraat" geeft
de volgende aanvulling:
„De mooie, de vaste districten wot den
verdeeld.
Voor Gorkum, dat openkomt door hel
aftreden van Serct, zal mr. Van Anvlel
plaats nemen.
Voor Sliedrecht, een vast distriet, zal,
nu Van Löben .Seis bedankt, mr. Hcems-
koik zitten, een reserve voor het geval hij
tuimelt in Amsterdam.
Voor Kampen, dat openkomt door liet
aftreden van Mackay gaat prof. Noordtzij
naar de Kamer.
Voor Dordrer' t, dat men verwinnen wil,
zal Talma occupeer en.
Voor Amsterdam VIIJ, die goede kansen
biedt, -.et mr. S. de Vries een reserve-
plaats innemen ofschoon hij zit voor het
vaste district Gouda.
Voor Zuidhorn dominee Postma.
Altemaal rijke neefjes, die klaar staaj>
voor den pluk met het mandje onder deal
arm.
En Oosterbaan on Wirtz en Van der Mo
len en De Wilde t
Zij mogen zioh aftobben, aanstonds in
de hitte des laags. Met bebloede armen cd
handen komo te straks weer naar buiten,
maar naar de Tweede Kamer gaan ze
niet.
Ook prof. Fabiua blijft er uit."
Gemeenteraad van Voorschoten.
Aanwezig de voorzitter en alle loden.
Ingekomen is o.a. een missive van Ged.
Staten ten golc.ue van c.a staat, waaruit
blijkt, Jat de gemeente over 1903 nog aan
spraak heeft op 43.73$ te weinig genoten
subsidie Lager Onderwijs
Aan do orde is:
a. Vasts'rili van een besluit tot af- on
overschrijving dienst 1904. Goedgekeurd.
b. Voorstel van B. en W& om in de Al
gemeen© Poli*-' .ordening op te nemen
een nieuw artikel luidende:
Het is verboden met woonwagens op do
openbare wegen of hun bormen verblijf te
houden zondor vergunning van Burge
meester en Wethouders.
Overtreding van dit artikel wordt ge
straft mot een boete van ten hoogste 25
of een hechtenis van ton hoogste 0 dagen.
De voorzitter dit voorstel toelichtende,
zegt, dat om met sucoes togen de woonwa
gens te kunnen optreden, een bepaling als
door B. en Ws. voorgesteld in do Verorde
ning niet kan worden gemist.
Nadat nog ccnige toelichting is gegeven
naar aanleiding van vragen van de he eren
Van Kempen en Do Gra. on dc voorzitter
heeft medegedeeld voornemens tc zijn, bij
gelegenheid van dj aanstaande paarden
markt on kermis wanneer do Raad hem do
noodigo geldmiddelen voor versterking der
politie krachtig tegen do woonwagens op
to treden, wordt het voorstel met algemeen®
stemmen aangenomen.
c. Idem tot vaststelling van do begroo
ting van het- 2de Bat. Rustende Schutterij
in ontvangst en in uitgaaf op f 241. Goed
gekeurd
d. Idem tot vaststelling van het koLiotf
der Hondenbelasting p edn bedrag van
230.
Bij de gewone rondvraag klaagt de hcwJ
De Graaf over do onbesuisdheid, waarmedaf
'ikwijla automobiel' n en motorrijwielen
door de f 'meento rijden vooral Zondags bij
hot uitgaan der kerk.
De voorzitter zegt, dat er zooveel moge
lijk op gelet wordt. Do rijkspolitie heeft
al cenigc malen proec3-verbaal opgemnaJrfx,
i'indolijk ppreckt de heer De Grnaf ovor
liet- parallelpad nabij do Hollandsche
spoor. Hij zou willen, dat daar niet me^
rijwielen mocht worden goioden
Do voorzit, r zegt-, dat er dikwijls ni©-
mand op dat pn 1 loopt. Veel gevaar duhl
hij niet, daar m elkander zien kan
Mon bedenke hoe gevaarlijk het v r keer
dikwijls in dc groot} stcdon is. Bij een a1-
gcmëone wijziging van do Politieverorde
ning zou mr dit punt kunnen overwegon.
Niets meer an do ordo zijnde sluit do
voorzitter do vergadering, om in oon be
sloten vcrgadcriiovor tc gaan tot be
handeling van het ier van <Tn hoofd©*
1 ijken omslag.
H1LLEÖ0M. Beval Ion: W. Bookers goh.
v. d. Beid D. C. v. d. Vosien gob. Koek D.
J. Prins geb. Mesman Z. W. Jansen geb. Van
Scbravendijk D. P. R. H. v. Rossen geb. Va»
Stekelenburg D. G. A. Need geb. v. <1. Valk Z.
Overleden: A. Schotel 62 j.
NIEUWKOOP. BevAlleo: M. Stichter gj».
De Bruin Z. C. Groenendijk geb. Boezelaar
Z. A. Twaalfhoven geb. Van Veen D. K
Wittebol van Zanten D.
Overleden: P. v. d. Neut, ecbfg. van J. Bent.
NIEUW VEEN. Bevallen: A. M. do Jorg
geb. Meijer D.
0ÜDSU00RN. Bevallon: F. van der I'lnde
geb. VaD Muijen D.
Overleden: J. H. Zwaan jm. 24 j.
WOUBItUGGE. Be val lea: G. do Vette geb.
Ruigrok Z. M. M. Uuigaloot geb. v. d. Aleer
D. A- Verhaar geb. Witteman Z.
Overleden: J. v. d. Klugt ?in. 23 ni.
ZEVENIB»'- '/.X. Ho vnl I c i -1- tor geb.
Bui» Z.
Goedkoop duurkoop.
Slot
Toen ik opstond, om naar mijn kamer
te gaan, hield een wan'.opige uitroep van
mijn man mij op den rempel terug. Ik
keerde mij om... de tot nu toe zoo schoone
zachtgroene glinsterende brokaatzijde van
den stool zag cr ui;, alsof men ei een
veiwonden Japans hen soldaat de eerste
hulp op had verleend. De japon had afge
geven Mijn man was buiten zichzelf. Hij
Is buitengewoon netjes en hij hangt vTee-
eelijk aan wat hij heeften die stoel was
zijn trots. En de stoel was weg; daaraan
viel niet te twijfelen. Het kwam tot een
flinke scène en zelfs de belofte om van
mijn kleedgeld een nieuwen en zoo moge
lijk nog mooieren stoel te koopen, hielp
maar weinig. Mijn man eischte een ver
klaring, waai om ik jui6t den mooisten
stoel had uitgezocht om met mijn „lammen
rommel" op neer te vallen.
Hij had dadelijk gezegd, dat men met
dio koopjes niets uitwon en dat ik tooh
hij mijn goeden, bepioefden kleermaker
zou blijven. Mijn schuchtere opmerking,
dat h.j juist do eerste oorzaak van de on
gelukkige japon geweest was, deed zijn
hoosheid tot ongekendo hoogte stijgen.
Ik had och tor een vooi gevoel van nog
iets veel ergers, want, daar ik van oor
deel ben, dat hoe eenvoudiger de japon is,
dee te elegantei de daaronder gedragen
rolc moet zijn, had ik een beeldigen, biui-
nen rok daaronder aangetrokken. Hij zag
er net hetzelfde uit als de stoel: rood ge
kleurd van onder tot bovonen dat was
mij duidelijk, te verwijderen was dit iood
niet. Do rok was weg en uaarmedo 65 Mark.
I'k nam toon de japon, vouwde haar net
jes op en bracht ze in do keuken naar de
meid.
Ik zei de haar, dat dit een japon was,
dia mot de meest mogelijke voorzichtigheid
moest behandeld woiden, dat ze kwade en
grillige eigenschappen bevatte, dat zo af
gaf, in 't kort, niets dan slechte eigen
schappen bezat. Ik ried aan haar met de
tang beet te pakken en haar in den vuil
nisbak te gooien, in ieder geval zei ik, dat
ik de '"-•goluksjapon niet meer wou zien.
Mijn keukenmeid, een juweel van een
keukenmeid, die al vijf ja-ar bij me in
dienst is, verklaarde, van schaamte blo
zend, dat haar koipoiaal, Karei, vond,
dat rood zoo goed bij haar gezicht kwam,
en wanneer mevrouw er niets tegen had,
zou zij de japon graag voor zich zelve hou
den. Ik waarschuwde haar en verzocht
haar nadrukkelijk toch eerst de japon mot
waterdichte stof te voeren en ik wilde
haar het geld er voor geven. Mijn waar
schuwingen werden niet aangehoord.
Zij paste haar dadelijk aan en daar zij
vond, dat zij haar eigenlijk Al te mooi
stond, sloeg zij al mijn i aadgevingen in
den wind.
Een paar dagen ging alles goed en ik
was blij niets meer te hooren of te zien
van do goedkoopere japon Toen kwam or
echter 's Zondags een onweer, 'dat mij a
huis op zijn grondvesten deed sidderen-
Wij zaten rustig bij elkaar, toon wij bui
ten luide stemmen door ^.nr^^r koordon
spreken en onmiddellijk daarop kwam hét
kamermeisje binnen, die het volgende ver
schrikkelijke verhaal deed:
Voor den Zondagschen uitgang had Karei,
do trouwe vrijer van de keukenmeid, zijn
prachtige, hagelwitte drillen brook aange
trokken. Zij was in haar roodo japon ge
weest en zoo waren zij in liefderijke een
dracht uitgegaan. Op den terugweg had hen
een regenbui verrast; zij had zich ge
haast thuis tc komen en toen had Karei
nog een fleschje bier in de keuken zitten
drinken en zijn Mina teoder op de knieën
genomen. Toen zij opstond was Ret ongeluk
gebeurd. Kareis witte broek wae rood ge
worden.
Toen kwam Mina ook binnenloopen en ver
klaarde rood van opgewondenheid, dat zij
nog heden wegging; zij bleef geen uur langer
in huis. Hot was boos opzet en een kwade
kuur van mevrouw geweest, bepaald om het
tustchen Karei en haar uit te maken 1 Wat
mevrouw soms dacht, of hij zijn sergeant in
zulk een toestand onder de oogen kon ko
men!
„Ik zei haar, dat ik daarover nog niet had
nagedacht, en ik trachtte haar te kalmeeren.
Maar tevergeefs. Zij was buiten zichzclve.
Karei had haar gezegd, dat het tusschen
hen uit was; hij bedankte voor een aan
staande, die rood afgafzij moest liever
iemand ander3 nemen, die zou dat misschien
vanwege do roode kleur als een lieve atten
tie opvatteD een koninklijk Pruisisch kor
poraal voelde zich daardoor in zijn waar
digheid gekrenkt co bovendien had hij
reeds lang een oogje op dc keukenmeid van
de familie Berghoim naast ons.
Alle ameeken van Mina vermocht niets en
zij begon in vliegende haast haar boeltje tc
pakken.- Er hielp geen praten aan Of ik
haar al voorhield dat zij vijf jaar bij mij
was goweeet het vooruitzicht van een nieuwe
japon, de herinnering, dat ik over drie da
gen een diner gaf waarbij ik dan zonder
hulp en zonder keukenmeid zou zitten, het
gaf niets.
Het was te erg zei zoKarei zou het over
al rondvertellen; zij was ia dc heele buurt
voorgoed in opspiaak. Zij wilde weg en wil
de zich niet eens laten overreden om tot den
eersten to blijven. Binnen een uur had zij
haar boeltje gepakt en 7 tl ik zonder keu
kenmeid. Mijn man raasde en redeneerde;
mijD tweede meid verklaarde, dat zij na
tuurlijk niet het werk van de keukenmeid
zou doen en dat wann.-i ik niet spoedig
een andore had, zij ook zou vertrekken.
In mijn booriieid nam i'. pen en inkt en
schieof aan den eigenaar van den wiiikol,
waar ik indertijd 'de goedkoope japon had
gekocht. Alles wat ik ondervonden had met
deze ongelukszaligc japon kwam mij voor
don geeat en ik schreef hem, dat het een
misdaad was, zulke dingen te vorkoopon;
dat hij aan den ondergang van mijn levens
geluk schuld ha/i, en ik voegde ei nog zoo
veel waarheden aan toe, als waartoe zclfa
een welopgevoede vrouw in wanhopig»
stemming komen kan.
Hot gevolg was een brief van een advo
caat, dio mij mededeelde, dat de eigenaar
van het t agatijn mij wogen; belcediging
hod aangeklaagd.
Het proces doorliep allo instanties.
Ik werd van opwinding zoo ellendig, dal
onze huisdokter mij naar een sanatorium
zond.
Nu is het prooos beslist, ik ben tot 20
Mark boete veroordeeld maar nog van
daag nceru ik een rijtuig cn rijd naar mijn
braven kleermaker in de Jagerstrasse en zal
hem zoggen: „Mijnheer Stein, wilt u mij
een japon maken, zoonls u zelf wilt! Eén
ding verlang ik echter van u: een goedkoo
pe japon mag het niet zijnl Want om goed
koope japonnen te betalen neen
daarvoor ben ik niet rijk genoeg."
