No. 13829
LEIDSCH DAdBLAD, WOENSDAG 25" WIA5&T. TWsEDE BLAD.
Anno 1905
Offleieele Kennisgeving.
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
Zusterliefde.
Schietoefeningen te Leiden.
De Burgemeester der gemeente Leiden,
Gelezen een missive van den Heer Kolo
nel-Commandant van het 4de regiment In
fanterie, dd. 20 dezer;
Maakt bij deze bekend, dat, in verband
met de aanschrijving van den Minister van
Staat, Minister van Oorlog, dd. 17 Febru
ari jl., bij voldoende deelneming, op de
schietbaan aan den Morschsingol te Leiden,
Iran 1 Mei tot 15 September a. s., des
iWoensdagB of naar verkiezing des
Zaterdags van 68 "uren 'g namiddags,
Bchiotoefeningen tot verhooging van 's
lande weerkracht rullen gehouden worden
yoor
a. de kaderreservisten;
b. de miliciens met verlof
c de mannelijke ingezetenen van 16- tot
24-jarigcn leeftijd die niet in het leger
onder de wapenen zijn, onder beding even
wol, dat zij, die niet als militair hebben go
diend, moeton deelnemen, of met gunstigen
fjuitslag deelgenomen hebben aan het voor-
j bereidend militair onderricht;
d. do mannelijk© ingezetenen van 16- tot
30-jarigen leeftijd, die een bewijs kunnen
Overleggen, afgegeven .door den betrokken
Officier-onderwijzer, waaruit bfljkt dat zij
met vrucht het voorbereidend seh ietonder-
richt hebben doorloopen
en dat zij die tot con der genoemde cate
gorieën van personen behooren en aan de
bedoelde oefeningen wenschen deel te ne
men, zioli op werkdagen tot en met 19 April
e».s. kunnen aanmelden ten Raadhuizo dezer
gemeente (kamer no. 9), van des morgens
halftien tot des namiddags drie uren.
Voorts wordt de aandacht van belangheb
benden er met nadruk cp gevestigd, dat
in het vervolg, bij de uitreiking van het be
wijs van militaire bekwaamheden, lichame
lijke geoefendheid of van militaire bekwaam
heid alleen, in het bijzonder cal worden ge
let op de geoefendheid in het schieten, zul
lende zij die aan de daarvoor gestelde
eischen niet voldoen cn aan do schietoefenin
gen hadden kunnen didnomc i, van het ver
krijgen van bedoelde bewijzen worden uitge
sloten.
De Burgemeester voornoemd,
DE BIDDER.
Leiden, 22 Maart 1905.
üerliftllngsoii dierwijs.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algcmccne kennis,
dat do inschrijving van nieuwe leerlingen
Voor de openbare Herhalingsscholen zal
plaats hebben van 20 tot en met 25 Maart
a. s., dagelijks des namiddags van zeven tot
acht uur:
voor jongens, in de school aan de Korte
Mar©
voor meisjes, in de school aan de Lange-
brug;
dat tot het Horhalingsonderwijs worden
toegelaten
lo. zij, die na het gewoon lager onderwijs
te hebben genoten, zich ter inschrijving voor
den onmiddellijk daarop volgenden cursus
{ran het herhalingsonderwijs aanmelden;
2o. zij, die niet vallende in de termen, be
doeld sub lo., bij een af te leggen examen
blijk geven, dat zij het onderwijs in een der
klassen van de Herhalingsschool kunnen vol-
gen;
dat de inschrijving geschiedt voor» den
liitgebreiden cursus van 288 uren, die over
her geheele jaar loopt en waarop onderwijs
'gegeven wordt:
voor de jongens gedurende do zomer
maanden in: Nederl. taal, rekenen, aan
schouwelijke meetkunde, aardrijkskunde,
geschiedenis en teekenen; gedurende de
wintermaanden bovendien in: handelsreke-
ïien, kennis der natuur, natuurkennis van
Men mensch en gezondheidsleer;
voor de meisjes gedurende de zomer
maanden in: Nederl. taal, rekenen,
aardrijkskunde, geschiedenis, handwerken,
huishoudkunde, kookkunst en do behande
ling van de wasch; gedurende de winter
maanden bovendien in: kennis der natuur,
natuurkennis van den mensch en gezond
heidsleer;
dat het verschuldigde Echoolgeld bedraagt
voor iedsren leerling 20 cents per maand,
welk bedrag echter wordt teruggebracht tot
5 oents voor kinderen van minvermogen
den, terwijl kindoren van bedeelden en on
veren ogendon kosteloos het onderwijs kua-
ncn volgen;
dat nadere inlichtingen, omtrent dagen
en uren waarop het onderwijs gegeven
werdt, bij de inschrijving door de hoofden
der betrokken scholen zullen worden ver
strekt.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
VAN HEYST, Secretaris.
Leiden, 15 Maart 1905.
In No. 15 zijner ,,Staa«kundigo
B rieven" schrijft m r. S. van Hou
ten:
De fout, van de zijde der leiders dor
,,Libcrale Unie" begaan door hun blan-
c o-v erbond met de v r i j z i n n i g-d o-
mocraten, begint te werken.
Treub eischt, zijnerzijds volkomen conse
quent, dat de ,,Unie"-liberalcn nu met hem
partij 6tellen, niet enkel tegenover do cle
rical en, maar ook tegenover de groep-Ty-
deman. Die oorlogsverklaring lag immers
klaarblijkelijk opgesloten in het proclamee-
ren van het blanco-program, nadat reeds
gebleken was, dat Tydeman c.s. zich daar
mede niet konden vereenigen. Worden de
zen nu niet door de verbondenen bestre
den, dan kan hot blanco-program wel bij
de oudo plunje gevoegd worden. In de vol
gende Kamer is men, als deze groep niet
zoo goed als vernietigd wordt, niets verder
dan in de tegenwoordige.
Nu echter met doze bestrijding door
Treub een begin wordt gemaakt, blijkt ook
de dwaling, waarin de leiders der ,,Unie"
hebben gehandeld of wel do strik, waarin zij
hun volgelingen hebben trachten te van
gen.
Dc zaak ligt in werkelijkheid aldus.
Borgcsius en eenige andere leiders der
.Liberale Unie" waren na 1897 reeds gedu
rende ecnigo jaren leden der v r ij z i n-
n ig-democratische Kamerclub. Zij
spelen sedert lang een dubbelzinnige rol.
In de Kamer en in enkele plaatsen, waar
zij in do kiesvereenigingen een leidende rol
hebben, als bijv. te 's-Gravcnhage, hebben
zij voortdurend toenadering gezocht tot do
vrijzinnig-democraten en do scheiding tus-
schen hen en de groep-Tydcman trachten te
vergrooten. Daarentegen is er algemeen in
het land wel een diepe klove, door dezen
zelf gegraven, tnssehen de vrijzinnig-demo
craten ©enerzijds en de gezamenlijke libe
ralen anderzijds, maar is er slechts een
zoo goed als niet merkbare administratieve
scheiding tusschen de liberalen, naarmate
zij al dan niet bij do „Liberale Unio" zijn
aangesloten. Eigenlijk bestaat deze admi
nistratieve scheiding alleen bij de leden
der kiesvereenigingen; in het geheel niet
bij het overgrodle deel der liberale kiezers,
3at bij geen enkele kiesvereeniging is aan
gesloten, maar zicb daarom ook niet blinde
lings door een wachtwoord van ,,Unic"- of
verenigingsbestuur laat leiden.
Borgcsius cn eenigo „gres-bonnete" der .Li
berale Unio" hebben nu den groot-en coup
gowaagd; zij hebbon nu ineens hun aanhang
in het vrijzinnig-democratische kamp willen
overbrengen en die coup mislukt. Voor
eerst door de intrinsieke gebroken van het
blanco-plan; vervolgens doordien eindelijk
de liberalen wakker geschud zijn en hun
kracht weder gaan gevoelen. Zij zullen on
getwijfeld wel zorgen, dat do grocp-Tydo-
man niet alleen onverzwakt terugkeert,
maar krachtig versterkt wordt.
Er moge eenige wisseling van personen
of districten plaats vinden, in totaal zal
zij zeker niet achteruitgaan en zij krijgt
meer kansen, naarmate zij haar krachten
op ruimer terrein tegenover de blanco-man
nen mobiliseert. Daarop zijn natuurlijk
Borgcsius en andere verkapte vrijziu-
n i g-d emocraten (in Ke „Liberale
Unie" niet gesteld, wat voor ons een reden
te meer is, om hun niet zonder strijd het
veld te laten. Zij willen van twee wallen
eten; wij willen hen noodzaken, eindelijk
beslist te kiezen1 i b e r a a 1 of v r ij z i n-
n i g-d emocraat.
Wij willen niet alleen Kuyper verwijde
ren, maar ook iots beters in de plaats krij
gen. Wij willen krachtige werkzaamheid
op elk gebied, maar in liberalen geest. Wij
willen uitbreiding, geen inkorting onzer
maatschappelijke vrijheidafschaffing van
ieeds overmatige, wettelijke plagerijen, geen
niouwc dwangwetten. Wij moeten Leer
plicht- en Drankwet van ons stanupunt her
zien. Voorts mogo Treub nog zoo prachti
ge belastingen uitvinden, wij willen trach
ten van de ongekende stijging van de. op
brengst der bestaande belastingen gebruik
te maken om haar druk te verminderen.
En bovenal, wij willen in geen geval de
richting aan het roer brengen, die Kuyper
zijn zware taak in het voorjaar van 1903
zóózeer heeft bemoeilijkt.
Kuyper heeft in die periode trouwens
slechts gemaaid wat hij gezaaid had. Nooit
had uit een strijd over loonen en arbeids
voorwaarden op spoorweggebied een zoo
ernstige politieke crisis kunnen ontstaan,
als hij niet sedert jaren al zijn invloed had
aangewend om de regeerkracht van het li
berale centrum te breken, door steun te ver-
leenen aan alle uitersten tor linkerzijde.
Hij kan beter dan ik nagaan, aan hoe ve
len zijner sociaal- en vrijzinnig-democrati
sche bestrijders hij zelf hun zetel had be
zorgd. Het blijkt meer en meer, dat hij door
zijn toezeggingen Taks onbegrijpelijk on
verzoenlijke houding heeft uitgelokt, en do
wig in de toen zoo J mchtige liberale par
tij heeft gedreven. Steeds heeft hij ook
later de oneenigheid trachten te onderhou
den.
Wat zal hij in 1905 doen? Er schijnt
verandering van tactiek in aantocht. In
Groningen bijv. wordt niet meer reeds bij
de eerste stemming van clericalo zijdo
Drucker gesteld; Do Savornin Lohman
heeft aldaar een candidatuur aanvaard.
Ook Marchant schijnt tc Deventer tegen
over een liberaal niet ir.^er op clericalen
steun to kunnen rekenen.
Wijl alles nog zoozeer in wording is,
sluit ik mij geheel aan bij het advies der
„N. R. Ct." aan do liberale kiezers om zich
niet te* haasten. Mits men zich voorbereide
en den loop van zaken aandachtig volge.
Ik geloof, cr wordt zelf reeds menige can
didatuur gesteld, waarbij mon niet zal kun
nen volharden, als de ondorlingo verhou
ding dor oppositie-groepen zich scherper
zal afteekenen. Wij weten wat zulke can-
didaturen beteekenen, als zij van bij den
bond aangesloten kiesvereenigingen uit
gaan. Deze gehoorzamen aan een wacht
woord van boven on nu dit wachtwoord
fout is, is ook de geheele actie vooralsnog
gemankeerd.
Allereerst moeten de aftredondo leden
kleur bekennen.
Er zijn er nog velen, vooral in de groep-
Borgesius, dio maar voortgaan zich in do-
velen te hullon. De kiezers zullen toch moe
ten weten, welk het verschil is tusschen hen
ten opzichte van het kiesrecht, waarvan
Borgcsius in de Kamer gewaagde. En voor
al ook, of zij, in verband daarmede, het
blanco-plan slechts aannamen als middel
tot vereeniging en dus vrij zijn, nu zij be
drogen zijn en Wet blanco-program in
Treubs hand blijkt een bron van strijd te
worden, allereerst en allermeest tusschen
de werkelijke liberalen. Degenen toch, die,
al behooren zij nu tot verschillende groe
pen, in geen geval van verlaging van do
eischen voor het kiesrecht willen weten,
zullen elkander toch niet, om Treub en
Borgcsius pleizier te doen, over het blanco-
artikel in de haren behoeven te vliegen.
Dan zullen zij toch liever beide leiders tor
zijde stellen en zelfstandig gaan optreden,
nu door het manifest van Tydeman c.s.
weder uitzicht ontstaan is op vereenigde
actio in liberalen geest. Waar do kiesver
eenigingen naar vrijzinnig-democratische
richting overhellen, bereido men het optre
den van een comité voor een liberalen
candidaat tijdig voor.
De sohrijver van „Haagsche Hopjes" in
de „Nieuwe Arnhemscho Cou
rant" deelde eenige aardige bijzonderhe
den mee omtrent H. M. de Koningin
en haar Gemaal, den Prins.
Zoo vertelt hij o.a„ dat in tegenstelling
met vroeger, nooit vooruit wordt bekend
gemaakt, dat do Koningin naar den
Schouwburg zal gaan, een medcdecling, die
steeds voldoendo was om den destijds niet
Zoo druk bezochten Schouwburg to doen
volloopen.
Tegenwoordig hoort men pas, in de kome
die zijnde, dat de Koningin komt, een heer
lijk buitenkansje voor de Meedoeneis, die
er wel zijn, om naderhand to geuren tegen
de Meedoeners, die er niet waren.
In do pauze retireert H. M. dan in het
salonnetje achter de loge; hieruit blijkt, dat
het haar hinderlijk is, al to manifeste blij
ken van aanhankelijkheid te ondervinden in
den vorm van nieuwsgierig gemikte too-
neelkijkers.
Van eenige voorliefde voor bepaalde stuk
ken is niet veel merkbaar. Over het alge
meen schijnt H. M. niet van uitgaan te
houden.
Ook van den Prins merkt men nooit
eenige spontane beweging. Z. K. H. verge
zelt trouw do Koningin en begeeft zich
naar den Raad van Stato, een lezing van
dr. Kramer of een vergadering van krijgs
wetenschap. Het heeft daar onlangs nogal
de aandacht getrokken, dat Z. K. H. heen
ging vóór het debat, geopend door oen
autoriteit als generaal Den Beer Poortu-
gael.
Weer en gezondheid dienende, rijdt het
vorstelijk paar geregeld uit op die rij toertjes
dikwijls alweer do eenzaamheid zoekende.
Van een met zekere staatsie op Zondag uit
rijden, mot vierspan en voorrijder, waar de
Regentes nogal van hield, merkt men niet
veel meer: altijd dezelfde eenvoudige cou-
reuse, met don Prins als koetsier.
Geen journalistenbrein heoft het ooit
aangedurfd, verhalen te leveren vin ecu
„jongen, deftigon heer", die öp een onmo
gelijk vroeg morgenuur in de Po«jhjea wan
delde of een eenzamen „eenvoudig geklee-
den ruiter", die in het Bosch een ontmoe
ting had met een oud vrouwtje, of wat er
zoo in den loop der jaren op naam van
verschillende hoogheden gekocht en her-
boekt is.
Of de Prins met professor Kramer veel in
bet archief werkt, ontsnapt aan de aan
dacht der reporters, daar het archief enkel
door den Koningstuin te bereiken is, en het
orgaan, dat officieel aan de pers berichten
verschaft, is niet scheutig.
„Do Nodorlandor" constateert, dat
minister Kuypor: do penai'oen-
ontworpen knap on beleidvol verde
digd heeft.
Dit wordt ook in andoro organen der
pers orkond, getuige wat het „Handels
blad" sohnjft:
„Dr. Kuyper heeft zich bij bet verdedigen
van dez© toch ook lang niet gemakkolijk to
bekcea pohen materie van de pensiocnontwer-
pon zeer veel klockor en vaster gehouden
dan bij de behandeling van do Drankwet.
Toch had hij ook thaw; een lang niet altijd
benijdenswaardige taak: een lastig onder
worp to bestudeeren, hot on aangename van
een niet geheol nieuwe regeling (een rege
ling immers, die aangepast moest worden
aan een bestaand stelsel), een groot aantal
amendementen to overzien, aandrang van
vele zijden om voor velerlei belangengroepen
nog voordeeltjes te behalen, waarbij do ver
leiding altijd groot ife' om maar toeschiete
lijk te zijn, kortom, de gonscho zaak stel
de niet geringo eischen aan den minister.
Dat hij ditmaal volkomen voor de taak be
rekend was, dient te worden erkend.
A tout seigneur tout honneur."
De „Arnhemscho Oourant" bracht
harorrijds dozor dagen huLdo aan do werk
kracht van den premier.
Aan een „Yan-Dag-tot-Dag"-artikol in
het „Handelsblad' over w ij 1 o n
prof. J. H. Gunning, is hot volgende
ontleend
Na zijn dood hoonde ik hot vol gen do ver
haal omtrent zijn werk ak predikant in
Den Haag.
Eon werkvrouw, schoonmaakster bij een
der Haagsche ingezetenen, kwam in het stu
deervertrek ©n zag daar een poitrct van dr*
Gunning hangen.
„Hé, hoe komt dat hier? Ik dacht, dat hij
alleen voor ons soort menschon wat beteo-
kendo
„Waarom dacht go dat?"
„Wel, hij is men eenvoudig als een go-
woon arm mentch
En toen bleok dra, dat dr. Gunning haar
man gered had van den drank.
,Hoe heeft doraineo dat gedaan?"
,'s Ochtends tusschen halfzes en zoo
uur wachtte hij „zijn zwakken broeder"'
want zoo noomdo hij mijn man bij liet»
drankhuis- op, en dan deod hij of hij hem
toevallig daar net ontmoette en dan bracht
hij hem al pratend veilig het drankhuis voor
bij naar de fabriek."
En de werkman cei.o zij hem zoowel al*
rijn redder is zijn zwak meester gewor
den 1
16)
Zij had dit vroeger soms ook wol eens ge-
yoeld, doch nooit zoo snijdend scherp als
in»; nu zij meende den man gevonden te
hebben, die haar roomen van een ideaal
Verwezenlijkte. En deze man had haar lief
pet al de gloed van zijn hartstochtelijke
ziel en toch tfeer zoo teeder, zoo vol terug
houdingZeker, haar echtgenoot had ook
lief op zijn wijze: koel en pedant. Hij be
handelde haar met een zekere nederbui-
eendheid, die haar kwetste. Zij voelde de
klove tusschen hen pijnlijker dan ooit. Nu
had zij wel ia waar moeten bedenken, dat
zij nooit had getracht om zijn karakter en
zijn ideeën te begrijpen, maar liet ont
breekt den mensch nu eenmaal nooit aan
redenen, als het er op aankomt om zichzelf
'te rechtvaardigen. Ook het groote verschil
in leeftijd tusschen haar eirhaar man was
haar duidelijker geworden, sedert zij naast
Eaar vroog-oud geworden, ernstigon, een-
voudigen man, den in vollen glans van
jeugdige, mannelijke schoonheid prijkenden
inarkies had gezien. Zoo lag zij, zonder rust
te vinden, tot het morgen werd. De kerk
klokken begonnen te luiden. Het was Zon
dagmorgen.
Hondorden menschen stroomden naar het
Godshuis. Zij was wel graag meegegaan
om vrede to zoeken voor haar arm hart.,
I^ant dat was als dood in haar; bidden kon
niet, en het klokgelui klonk haar als een
noodsklok.
Ernst had dien dag willen komen om
haar op te zoeken, maar in plaats daarvan
kwam een briefje, dat hij door dringende
bezigheden verhinderd was. Hij verzweeg
haar echter uit bezorgdheid, dat het steeds
zwakker worden van zijn oogen hem nood
zaakte de korte Zondagsrust te gebruiken
om consult te gaan nemen bij een beroemd
oogdokter, die juist op dat oogenblik in
Napels vertoefde. Maar Magdalena be
schouwde bet nu als gebrek aan liefde.
Haar gemoedsstemming bleef niet zonder
uitwerking op haar lichaam. Zij bleef ge
drukt, en haar kinderen konden haar zelfs
niet opvroolijken; haar innerlijk, dat nog
nooit geheel in harmonie was geweest, was
nu erger dan ooit in disharmonie.
Zoo ging de heerlijke morgen voorbij. Zij
verlangde or naar één oogenblik alleen te
zijn. Het wan een prachtige dag en eon
heerlijke temperatuur. De drie oudste kin
deren zouden een Langgewcnsekte wandeling
gaan maken naai do nabijgelegen vesting
Itavello, on Magdalena zou mot haar jong
ste dochtertje van twee jaren thuis blij
ven. Gftiditta, de kindermeid, zou met de
oudaten meegaan.
Magdalena wilde haar gedachten ont
vluchten, on kon tooh niet nalaten voort
durend over hetzelfde te denken. Zij zocM
het steeds weer voor haar geestesoog staan
de beeld van den maikieo to verdringen,
en toch kwam hot steeds weer tc voorschijn.
Zij hoorde voortdurend zijn diepe, mooie
stom, zij zag zijn zwarte, stralende oogon
die oogen, die haar hart hadden gestolen,
zij wist zelve niet goed hoe!
Zij was op dit oogenblik blij, dat zij een
weoentje bij zioh had, dat hulp noodig had,
en waarvoor zij moest zoigen. Zij was een
zaam cn toch niet alleenzij kon in do een
zaamheid tot rust komen. Hot was dien
middag zéér warm. Magdalena, zocht de
koele grot op, dio aohter de kloosterkerk
lag en van waar men een heerlijk uitzicht
had. Eiei zat zij met hot kind, dat al heol
spoedig op haar schoot in slaap viel. Zij
had weder voor de koelte de ejaal om hoofd
cn hals geslagen en vermoedde niet hoe bij
zonder lief zij ©r zoo, met het sLapondo
kind op haar schoot, uitzag.
Maar een ander zag het; iemand, die als
een verbannen© rond het huis sloop, dat,
hij ontvluchten wilde, cn waai heen hij zich
toch als magnetisch voelde aangetrokken.
Sloohta van verre wilde hij haar zien en
nu bracht een vriendelijk of is het een
vijandig 1 toeval haar hier, waar hij haar
volstrekt niet veimoedde, en toont hem
haar in de volle bekoorlijkheid barer vrou-
wolijke schoonheid. Ook een goed monsch,
die met kracht tegen 'de verzoeking strijdt,
heeft oogenblikken, dat deze, zóó plotse
ling en zoo overmachtig tot hem komen,
dat alle inspanning cn allo goedo plannon
voidwijnen. Vier weken lang had do mar
kies dit wederzien vermeden on nu, dat
hij, ongezien door haar had kunnen vluch
ten, bleef zijn voet als aan den grond ge
nageld en hing zijn oog aan de heerlijke
gestalte van de vrouw... van een ander!
En nu sloeg zij do lange zyden wimpers
op en keek hem met haar mooio oogen
aan, verschrikt, smeekend, angstig on toch
vol toere, modolijdendo liefde. Toen was
de betooverde niet meer te houden, al was
er ook een afgrond geweest tusschen hem
en haar I
Zich aan haar voeten werpen, haar han
den, dio het slapende kind omvat hiel
den, met hartstochtelijke kussen te bedek
ken, hartstochtelijk, hoewel stamelend, haar
zijn gloeiende liefde bekennen in woorden,
die van rijn lippen haar zoo zoet in de
ooren onken, dat wag hot werk van een
oogenblik
Magdalena was, zooals reeds gezegd,
niet iemand om zijn hartstocht tot beda
ren te brengen. Deze woorden, dien toon
vond zij een heerlijke zalige muziek; zij
verloor alle besef van wat zij mocht toe
laten on wat niet en liet toe, dat hij zijn
lippen op haar handen, armen en gelaat
drukte, en zijn arm haar stevig omvatte;
toen, juist op hot oogenblik, dat zij gevaar
liep om zichzelf te vorgeten, ontwaakte
het kind op hoar Echoot on werd haar be
schermengel. Redding en bescherming Te
gen hom cn zichzelf r racht het reine kind.
Met groot©, verschrikte oogen kcok hel do
moeder aan. Schreiend keerde het haar
hoofdje van het hartstochtelijk rnannengc-
laat af en verborg zich tegen haar moeder.
Dat bracht Magdalena tot bezinning. Haar
kind tegen zich aandrukkend, vloog zij den
knielende voorbij, om de grót uit to gaan.
En reeds had zij den uitgang bereikt., toen
een wanhoopakreot haar oor tiof. Zij keer
de zich om. Daar stond hij cn strekte de ar
men naar haar uit.
„Heb medelijden n\ot mijl" riop zij; „als
u iets voor mij voolt verlaat mij danl"
Nog altijd hield zij het schreiende kind
tegen zich aan gedrukt; alsof zij zichzelf
tegen hem wilde beschermen, strekte zij
haar rechterhand afwerend uit, maar zij
stond 'doodstil.
„Magdnl'-UAl"
Mario 1"
Zij keken elkander nog ééns lang on treu-
van erwten en
De ondervinding hooft geleerd, dut oi wten
en boonen goed groeien door stalmest. Hior-
uit volgt, dat deze gewatsen noodig hebben
het viertal stoffen, in stalmest aanwezig:
stikstof, kali, fosforzuur en kalk. Op klei
grond voldoet stalmest beter dan op zwar
ten grond. Op don laatstgenoemden vortccit
hij snollor en levert to veel opneembaar
Stikstof ineont. Het gevolg is: een slap go-
was met veel stengel cn blad, doch mot
late en schrale vrucht. Do pluk valt dan
niet mee.
Hoewel do c. s omringende lucht voor 4
uit stikstof bestaat, kunnen do meest,
planton dio maar met zoo opnemen. Erwt- n
cn boonen doen dit wol door middel van
do uitwassen of knolletjes- nan do wortels.
Die voeden zich dus gratis r- luchtstik-
6tof. Vereischtcn daarvoor zijn: oen losse
grond en een krachtige plant. Daar gova
men stikstofmost slechts aan jonge plantjes-
Om nu stikstof toi' rechter tijd to geven,,
gobruikt mon geen stal-, maar kunstmest:
cliilisalpeter en wol 1 kilo per are, onder
te harken vóór hot planten en zaaien of
in de voor uit to strooien. Kaïnict en Pa»-
tentkali geven kali. Hiervan hebben dece
planten voor allo delen veel noodig, hot
meest voor fe tengel en blad. K..U gcoft ech
ter geen slap gowas, maai' veel zetmeel in
de bladeren. Latei' krijgt -mn dan groote,
zware boonen en erwten, want bet zetmeel
gaat grootendeela in dezo vruchten over.
Fosforzuur vindt men in slakkcnmccl on
superfosfaat. Men geeft ér veel van, want
fosfoizuur werkt sterk op bloei, vruchtvor
ming on rijping. Terwijl veel stikstof hot
rijpen vertraagt, wordt dat dooi fotforzuur
bespoedigd. Dat is zeker in het voordeel dor.
tclors.
Erwten cn boonen hebben gaarne eon
kalkrijkcn bodem. Kalkpuin werkt goed,
maar landbouwkalk veel beter. Men geeft
10 kilo por aio. Die kalk koopt men ongo-
blusckt. In bet najaar zet men ze aan hoo-
pon, mot wat aarde bedeku. Het vocht uit
do lucht zorgt voor blussching. 'Dit procés
is afgeloopon, als*dc kalk in slof uiteen
valt. Dan moet te ondergespit worden. Een
vooi jaarsbeme&ting met kalk kan ongunstig
werken op den kunstmest, in het voorjaar,
uit te strooien. Op een herfstkunstbcmes
ting werkt kalk niet schadelijk.
Herfst bomo feting (benevens kalk)
per are: 8 kilo Slakkonmeèl en 8 h 10 kilo
Kainiet, over do geheele oppervlakte uit te
strooien en met de kalk onucrspittcn.
Lontc bemesting (kalk in den herfst)
pei' are; 7 kilo superfosfaat en 4 a 6 kilo
Patentkali, in do voorop 1 decimeter diepto
•uit to atrooion. Daarna een laagjo aarde or
over. Do planten of het zaaisel mogen nioti
onmiddellijk op don kunstmest komen. Zoo
wol bij herfst- als bij lentcbemceting gcoft
mon kort voor het zaaien, 1 kilo Chilisal-
peter per are. Dien kan men uitstrooien en'
inharkon, of met de andcro Ion te bemesting
in do voor bicngen. Dc eerste handelwijze
is dikwijls beter. I* men bang mot de kleine
hoeveelheid kunstmest niet te kunnen toe
komen, dan vormengo mon dien met wat
droog zand. Kunstmest altijd goed droog
houden cn bij droog, liefst stil weer uit
strooien. Men geeft aldus een volledige, uit-
fetekendo bemesting, die por are, dc kalk in
begrepen 90 cent a I gulden kost.
rig aan en wisten boiden hco bot ei in*
hun zielen uitzag-, zoo ijnlijk, zoo vol
hartstocht; zij wisten beiden, dat het een
afscheid mo?st zijn voor eeuwig.
Langzaam, den blik vaat op haar gericht,
6chreod do markies langs de jonge vrouw.
Zijn stem klonk heesch, toen hij ha-r een:
„Vaarwel voor eeuwig?" tocuep. Toon ver
dween hij on zij hoordo niets dan zijn voet
stappen, cic, langzaam cn moe, den berg
afgingen.
Toen pas kwam er beweging in haar ver
stijfd lichaam. Zij vluchtte in haar slaap
kamer cn trachtte hot kind to sussen. Maar
haai stom, die het kind lieve woordjoa
toefluisterde, klonk ruw cn heeedh. Zij was
blij, toen do kindermeid thuiskwam, en zij
haar de zorg voor de kleine kon overgeven.
Zij luisterde nauwelijks naar do gelukkig*
verhalen van do oudcien over hun tochtje;
alles was haar nu onverschillig, on do hoe-
lo wereld scheen haar vreesclijk, sedert hij,
dio aan liaar loven licht en glans gegeven
had, voor altijd van haai gescheiden was.
Zoo verliepen er vele dagen totdat op een
morgen iemand meedeelde, dat markies O-
con lange reis in hot buitenland was gaatf
doen.
Magdalcna's toestand werd door haar,
omgeving zeer goed opgomeikt. Haar oogen'
schitterden van oorts on tegen haar zin'
meldde men het haar man, wicn dit bof
richt al heen onverwacht trof, daar
meendo, dat alles juist zoo bijzonder go
ging.
(Wordt vervolgd.)
