No. 13772.
LEIDSCH DAGBLAD,
Anno 1905.
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON.
In hot „Sociaal Weekblad" besprak
iarJ Limbuig het gemeenschappelijk ver-
kiezingsprogram, dat zal worden
behandeld in de vergaderingen van „Libe
rale Unie" en ,,Vrijz.-dem. Bond"; en in
het bijzonder het b 1 a n c o-a r t i k e 1 80 der
Grondwet. Wat dit laatste betreft schrijft
hij het volgende:
„Het kan dus indien in de vergadering
van „Unie" en „Bond" op 21 Januari a. s.
dit |wogramma wordt aangenomen, aan
geen twijfel, onderhevig zijn, of „Unie" en
„Bond" kunnen bij de aanstaaudo verkie
zingen geen andere candidaten steunen,
althans niet bij de eerste stemmingdan die
ziclwyarklaard hebben vóór Grondwetsher
ziening met een blanco-artikel omtrent het
kiesrecht. Maar dat is nog niet genoeg. De
•candidaten, die steun moeten hebben van
vrijzinnig-democraten cn „Unio", moe
ten niet alleen verklaren zich neer te leg
gen bij een blanco-artikel 80, zij moeten
verk aren daaraan te zullen meewerken,
ten einde te komen tot algemeen kies
recht. De steun van hen, die verklaren,
,dat, zoo eenmaal het blanco-artikel w rdt
voorgesteld, zij zich er niet tegen zullen
verzetten, beteckent niet veel. Wanneer
de groep der vrijzinnig-democraten en
„Unie'-maunen eenmaal het Grondwets
voorstel heeft ingediend, en waarschijn
lijk dc sociaaldemocraten zich daarmee
eveneens zullen vcrcenigen, is het lang
niet onzeker, dat ook een deel der anti-
revolutionnairen hoezeer zij thans nog
zich tegen Grondwetsherziening verklaren
daarvoor zullen zijn te winnen. En de
oud-liberalen zouden dan waarschijnlijk
evenmin hun steun aan het voorstel kunnen
onthouden, wilden zij niet voorgoed van al-
flen invloed op 's lands zaken afstand heb
ben gedaan.
„Bond" en „Unie" zullen dus van de can
didaten moeten eischen, dat zij niet alleen
hun stem zullen geven aan het blanco-ar
tikel 80, ma-ar ook, dat zij na de Grond
wetsherziening zullen eischen, dat zoo
spoedig mogelijk heb algemeen kiesrecht
worde ingevoerd. In een dergelijk boudsge-
r.ootschap is geen plaats voor hen, dn* het
blanco-artikel infra dignitatem
(beneden de waardigheid) vinden, wif zij
tof algemeen kiesrecht niet willen meewer
ken; maar ook niet voor dieg-neo, die zich
over dat weinigo waardige zouden willen
heenzetten, maar die, als* eenmaal het
blanco-artikel in do Grondwet stond, tot
algemeen kiesrecht hun steun niet judeo
yrillen geven."
Naar aanleiding hiervan schrijft het
„H an de Is b 1 a d":
„Het is goed, dat deze eisch vooraf van
vrijzinnig democratische zijde worde ge-
Bteld. De vergadering der „Liberate Unie"
weet nu, wat van haar wordt verwacht.
.Niet enkel opheffing van do belemmering,
welke than» de Grondwet in den weg legt
aan een geleidelijke uitbreiding van hel.
kiesrecht, maar tevens na het eerstvolgende
vierjarig tijdperk onverwijlde overgang,
met een sprong, ineens tot het algemeen
kiesrecht.
Eigenlijk is de eisch van het „Soci
aal Weekblad" al heel voorbarig,
omdat hetgeen dat blad nu a( wil vorderen
eerst over vier jaren aan de ordo kan ko
men, bij do verkiezingen van 1900. Thans
reeds aan candidaten, die voor de perio
de 19051909 zullen worden geateld, be
loften te vragen vo het tijdperk 1909—1013,
dunkt ons een wel wat heel radica 1 voor-
nitloopen en beschikken I Het gaat waar
lijk niet aan, een candidaat te polsen over
eer. langer tijdperk dan waarvoor hij ge
kozen wordt.
Bovendien echter heeft dc eisch veel
van." wat men gemeenlijk in oen zoogenaamd
„leeuwencontract" afkeurt. Het blad is w».
Het Schilderstuk.
em
„Maar ik b e n geen Engdschman 1" brak
eindelijk do in het nauw gedreven assessor
los, terwijl hij door een soort van alibi aan
het ganschc komplot den bodem dacht in te
slaan. „Ik ben een Duitscher en om jelui
dit to bewijzen, wil ik je zeggen, dat deze
schilderij ni<_t van Benozzo Gozzoli wezen
kan, want onze Duitsche Kerstboom staat
er op afgebeeld
De twee stonden een oogenblik als ver
steend; toen echter vermande Paolo zich
en zoido nadrukkelijk, op den toon van
iemand, die diep gekrenkt is:
„Milord, dezo schilderij is van -zo
Gozzoli. Dat zeg k u, Milord, i k 1 En ik
;dien het toch wel te weten, want het 6tuk
is mijn eigendom."
$Maar die Kerstboom, lieve vriendDie
Kerstboom 1" riep de met alle geweld tot
een Engelschman gepromoveerden aescs r.
„Ik ben zelf onder zulk eon boom, onder
zulk eon a b e t o opgegroeid T'
WU, Milord 1"
i Vloeker 1 Elk jaar op Kerstavond staat er
zulk eon boom in elke Duitsche woning, met
brandende kaarsjes versierd, Paolo Want
dit zijn geen vuurvliegjes, Paolo, maar
waskapj-sjes, en daartusschen hangen ver
gulde noten en papieren tierlantijntjcs en
allerlei zoetigheden, die de kinderen er af
dalen on opsnoepen."
„Maar, Milord, nu vertelt u ons toch
„fiabo sprookjes!" viel Paolo, wien het
zweet op het voorhoofd parolde hem in do
rede „En overigons, voor een bagatel
,Van honderd lire
„Hondord nu opeonst Waren hot cr
fooevcn niet duizend
„Wolneen, zeker niet, Milord 1 Duizend 1
N-i nog mooier 1... Honderd kobben wij ge
legd, filechtft honderd. En dat is ook ge-
zoo vriendelijk Grondwetsherziening te
vei dagen tot het eind der eerstvolgende
vierjarige periode, wel wetende, dat aan
-vroegere tot^stand-koming toch niet te den
ken valt. Een offer dus van geenerlei be-
teekenis. Maar van de andore zijdo verlangt
het onvoorwaardelijke samenwerking met
den eisoh der sooiaal- en der vrij zinnig-de
mocraten om na 1900 onverwijld algemeen
stemrecht in te voeren. Wat is dit anders
dan de geheele deken naar zich toehalen:
een echt leeuwencontract V'
In No. 8 zijnor „Staatkundige
Brieven" achrijft mr. S. v a n Hou
ten:
„Wie de kiezorssiatistiak (Jaaroijfeis
1903, p. 250, v.) critisch beschouwt, moet
tot do conclusie komen, dat do tegenwoor
dige Rogeeringspartdjon voor een deel hun
meerderheid aan grootere belangstelling in
en ijver voor de publieke zaak te danken
hebben. Terwijl de leiders der voormalige
Takkianen de nederlaag, door hen in bond
genootschap met dr. Kuyper geledon, niet
hetrben kunnen verkroppen en tegen het
werk van 1890 een vruchfcoloozen strijd zijn
begonnen, heeft dr. Kuyper do strijdbijl
begraven en is hij aan het werk getogen, om
mot de katholieken in de sterkst betwiste
districten van de ruime bepaling van art.
1 b der Kieswet profijt te trekken. Alleen
in Ensohedce hebben waarschijnlijk alle
partijen daarvan gebruik gemaakt. Althan»
zijn daar naast 8801 kiezois volgens artikel
la, (ambtshalve op de lijsten gebrachte kie
zers wegono hun bij de administratie beken
de qualificatie ter zake van belastingaan
slag) nog 3280, die bij uitgifte een ander
kenmerk van geschiktheid en maatschap po-
lijken welstand aan de administratie hebben
opgegoven. Op Enschedeo, waar in de laatste
jaren blijkbaar algemeene welvaart heeft
geheerscht, volgen in aantal de districten:
Kiezer* volgen* Kleitri volgen*
ore. 1,*:
aru l,b
Haarlemmermeer
7175
2089
Eist
5643
1796
Beverwijk
7601
1614
Loosduinen
6497
1396
W ijk-bij-Duurstede
6816
1266
Riddorkork
4925
1265
Bodegraven
6329
1233
Doetinchem
8359
1175
Katwijk
60-18
1137
Breukelen
5927
1115
Tiotjerksteradeel
6709
1110
Gouda
6829
1083
Dokkum
6428
98-1
Fianoker
B797
059
Almoloo
7172
956
Maastricht
5004
9-11
Enkhuizen
7840
805
Vender daalt heb cijfer dor kiezers vol
gen l,b snol. Terwijl in de genoemde 18 dis
tricten gemiddeld 1351 van deze kiezers ge
vonden worden, zijn er in de 82 overige
slechts 318 per di«*tri t. In geheel Amster
dam tegenover 52,078 kiezers volgens art. l,a
slechts 1086 of 120 per district.
Deze verschillen kunnen niet uit rlc ea-
men»telling der bevolking verklaard worden
en evenmin uit een onrogolmatigo werking
der in artikel l,b der Kies—:rt aangenomon
kenmerken. Daarentegen ligt de hierboven
reeds aangenomen oorzaak dor ongelijkheid
voor de hand, wanneer men bedenkt, dat
van deze districten alleen Fran oker nog
een liberalen afgevaardigde no?r de Twee
de Kamer aendt. Dc werkliedenklaose, voor
welke de ruime bepalingen van artikel l,b
voornamelijk rijn gemaakt, toont zioh ta
melijk onverschillig, behalve, waar de clo
ricale groepen een district konden verove
ren of een voor haar zwak district meen
den te moeten versterken.
Deee groepen hadden op dit terrein een
voorsprong. Door de kerkgonootsohappolij-
ke indeeling en do kennis, die de pastoors
en predikanten hebben van de denkwijze
noeg. Want vijf lire koat olke afkondiging;
en tien lire het trouwencn do rest is voor
boddegoed en voor den cereton termijn van
do huishuur.
Do assessor voelde zijn gemoed haast
week worden en streek do hand eens over
zijn hart. Angstig vestigden zich die vier
zwarte oogen op zijn lippen, van wier uit
spraak bruiloft en zaligheid voor hen af
hingen. Ten leste kon Geleomina deze
spanning mot langer uithouden. Zij vatte
het was half donker des vreemdelings
hand, en trok hom zóó fcterk naar zich toe,
d t hij zijn hoofd zijwaarts naar haar
moest heenbuigen. Daarop fluisterde zij
hem met razend ongeduld in hot oor:
„Signor, hoor eens!... Het was mijn
schuld niet, dat ge vanmorgen dien kus
niet gekregen hebt, maar"...
Zij kwam eohtor niet verder, want Paolo
had met hot scherpe oor der ijverzucht het
woordje „kus" gehoord, en dit was hem
genoeg. Woedend greep hij haar bij don
arm en slingerde de tengere gestalte met
een geweldigen ruk in een hoek, zoodat
zij bijna op den grond gevallen was.
Dit was nu to veel voor haar liefde. Met
gebalde vuisten sprong zij op hem af en
fcchreewde wat zij echrceuwcn kon
„Ha, ellendeling! Ga jo mij zóó mishan
delen 1 Mij, een onschuldige?... Donk je
dan weaenlijk, dat ik hem van morgen ge
kust zou Lebben? Met mijn mond op zijn
mond, hoewel het fcooh niet om zijnentwille
maar enkel uit liefde voor jou geweeafc
z»zijn?... Neen, neen! je weet heel goed
net zoo goed als ik heb zelve weet, dat ik
in een oogenblik gauw mijn hand er tus-
schoo zou hebben gestoken...
Maar nu is hot ook uit tuaechen ons, en
nu wil ik mij wrekenIk zal den signor
alle» vertellen, ja alles!... De tab en o-
colo ia niet van Bönözzo Gozzoli, Mi
lord! Neen, in het geheel niet! Von Paolo
is hij, signor, van dien daar, die volstrekt
niet schilderen kan, en alleen maar eem
heeft willen probeeren of hjj niet met ccn
hunner kudde, ligt het voor de hand, dat
zij uit de onverschilligen een keuzo konden
doen, wie zij veilig konden aansporen tot
hot doen van aangifte voor het kiesrecht.
Do anti-olericalon bezitten deze kennis niet
en hun onderlinge verdeeldheid moet ieder
hunner bovendien doen vreezen, dat de
door hern aangespoorde kiezers wel mis
schien anti-clericaal stemmen maar in go-
heel andeien zin dan hij zelf wenscht.
Ruimere toekenning van kiesrecht ambts
halve zou tegenover viit euvel slechte in ge
ringe mate ee>n geneesmiddel wezen. Daar
bij zou het kwaad zich slechte verplaatsen
van de periode van opmaking dor kiezers
lijsten tot die, waarin de stembus geopend
is. De onverschilligheid, die thans leidt tot
het verzuimen der aangifte, zou 'dan loiden
tot het verzuimen van het stemmen, gelijk
reeds mot de ambtshalve op de kiezerslijo-
tcn gebrachten in zóó ruimo mate het geval
is, dat dc opkomst van hen zeer bevredi
gend geacht wordt en zelden 4/5 over
schrijdt. Waar de menschen slechts voor een
bepaalden candidaat warm zijn te maken,
verhindert nioto, reeds nu diens naam op
den voorgrond te brengen. In elk geval
moet men roeien met dc riemen, die men
heeft.
In dc tegenwoordige tijdsomstandigheden
moet noodzakelijk ook van anti-cloricale
zijdo getracht wordon, allen, die kiezer kun
nen wordon en met het régimo-Kuyper
niet ingenomen zijn, tot aangifte te bewe
gen- Een olericale meerderheid bij do ver
kiezingen van 1905 dan voor vier Jaar in
beide Kamers absoluut moester, be
dreigt in hooge mate dc bronnen van wol
vaart on de sociale vrijheid juist dor werk
lieden-klasse. Het feit, dat do Tariefwet
haar in de eerste plaats treft, dringt lang
zamerhand door. Eveneens wordt zij zich
meer en meer bewust, hoeveel dc openbare
neutrale bcEooI niet alleen voor haar ont
wikkeling, maar ook voor haar sociale
emancipatie heeft gedaan. Zal zij nog meer
met schade moeten leeren en den druk
eener door de burgerlijke overheid gesteun
de kerkelijke tucht wedor door eigen erva
ring in vollen omvarj moeten leeren ken
nen?
Laat allen, die overtuigd zijn, dat voor
komen beter is dan genezen, nu waakzaam
wezen en voor zoover zij niet ambtshalve op
de kiezorslijsten worden ingeschreven en
toch eenig bij do wet erkend kenteoken be
zitten, er op indachtig zijn, dat in Juni
a.8. de voor vier jaar bcslissendo strijd
plaats heeft en vóór don lödon Februari
do noodigo aangifte doen. Vóór den 8sten
Februari worden zij daartoe door den bur
gemeester bij algemeene kennisgeving op
geroepen. Het kost niets en do formalitei
ten zijn hoogst eenvoudig. Aan de gemeen
te secretarieën is men tusschon 8 on 15
Februari er op ingericht, om hierbij, zoo
noodig, behulpzaam te zijn.
Men kan vezekerd zijn, aat dc olericalen
dan ook niet zullen stilzitten en door elk
dorp on gehucht, hetwelk rij nog in hun
belang niet hebben uitgovisoht, opnieuw
hun netten trekken. Om die roden is libera
le actie than3 van partijstandpunt in do
betwiste districten veiliger. Van degenen,
die in dio districten nog niet op do lijst
staan, vreozen dc olericalen, dat zij niet in
hun geest stemmen.
Voor een goed dool ligt de beslissing van
den verkiezingsstrijd van Juni in den
ijver, die in do eerstvolgende zes wekon
door de partijen bij de opmaking der kie
zerslijsten wordt betoond. Daarom zij
ieder in eigen kring waakzaam en werk
zaam 1
Ik mag hierbij een rpmerking niet terug
houden, welke vooral hen geldt, dio ex
o f f ic i o roet do toetsing der aangiften
zijn belast. Mij is uit één district ter ooro
gekomen, dat de controle op de aangiften
klein bedrog een stuk gold verdienen kon
voor onze bruiloft. En eiken dag heb ik de
Santa Madonna op mijn kniccn gebeden,
ons aan een rijken vreemdeling te helpen,
dio het stuk zou koopen, en al do vrouwen
van Borgo San-Miocholo hebben mcegebc-
don... Watl U gelooft niet, signor, dat
hij het stuk zelf geschilderd heeft?... Hier
dan, signor hier, kijk..."
Zij wierp zich op Paolo, dio met slappe
armen cn doffe oogen daar stond, en al
les met zich gebeuren liet. Zij rukte zijn
wambuis open cn haalde uit den binnen
sten borstzak daarvan een geelachtig
blaadje papier, dat zij den assessor ovcr-
handigdo. Het was een houtsnede met een
Duittch onderschrift: het origineel van den
tabornaoola...
„Hiervan heeft hij het nageschilderd,
signor; met verf, dio verleden jaar een
schilder in do albergo daar ginds had
laten staan 1"
En toen nu de assessor heel verbluft
beurtelings liet papiertje en do schilderij
aankeek, meende zij, dat hij haar nog niet
geloofde, en riep, in de uiterste opgewon
denheid:
„Wat MilordU gelooft mij nog altijd
niet? Nog altijd niet?... Maar kijk dan
toch eens goed I k bon het model geweest
voor qo Madonna-, ik zelfM ij heeft luj
uitgeschilderd, uit liefde, mij, mij!... Nu
zult ge dat misschien niet zoo dadelijk
zien, omdat ik nu anders gekleod ben.
Maar kijk kijk dan eens hier, signor 1 kijk
dan eens hier..."
En kokend van drift trok zij dc zilveren
naald uit haar koperblondo haar, zoodat
hot in een langen, breeden stroom langs
haar »lapcn rolde; rukte oaarop het gele
doekje van haar hals cn wierp het over
haar hoofd, zoodat dc punten er van op
haar bloot» sciiouders violen, en met tril
lende handen greep zij haar kleedje van
voren, en reet het met een ruk open, jakje,
allee, alles...
En ziel Op hetzelfde oogenblik ver
van inkomen slordig geschiedde en dc ver
klaringen, daaromtrent door de werkgevers
gedaan onbetrouwbaar waren. Of deze mo-
dodeeling waarheid b^vat, kari ik piet ón-
derzoekenik meen dit te mogen aannemen
cn bij de hevigheid van don partijstrijd kan
de mogelijkheid niet ontkend worden. Zoo
won8cbelijko zaken nu electorale ijver cn
belangstelling zijn on zoo rechtmatig als do
invloed daoivan op de verkiezingen is, zoo
verderfelijk zou het wezen als eenigo partij,
welke ook, in dien ijver te ver ging cn op
onware verklaringen kiezers ging kweoken.
En nog erger ware het, als do burgemees
ter», om walko roden ook, misbruiken door
\io vingers zagen.
Mogen alle partijen zich daarvoor hoeden
en. de oontrulo van allen misbruik ook bij
allen onmogelijk maken.
Na in zijn .Kroniek" in de „Stem
men voor Waarheid on Vrede"
ontwikkeld to hebben waarom hij in de
so c iaa 1-dom oc ra t i e een gevaarlijke
mocht ziet, vraagt dr. Bronsveld:
Maar volgt daar dan niet uit, dat wij ons
aanfluiten moeten bij do Christelijke Re-
gcering ,dio thans in ons vaderland dc
mooht in handen heeft Die vraag beant
woordende, zegt hij o.a.
„Indien deze Rcgcering bij haar optre
den eens getracht had, in verbond met li-
bcraJon, christelijk-soci&le wetten te ma
ken cn ten uitvoer te leggen; indien zij
eons haar sterke tohouders had gezet onder
een nieuwe wot op do Zondagsrust, onder
een nicuwo Armenwet, onder een wet ter
Verzekering togen Invaliditeit cn Ouder
dom; indien rij niet een Drankwet had
ontworpen, waarmee zij, dio geroepen
worden haar uit te vooren, dood-verlegen
zijnmaar een wet, die eerbied afdwong
indien rij gereed was gekomen met hand
reiking aan den handcldrijvendcn midden
stand; indien zij een finaniceclcn nood
der grooto steden had weten te verlichten:
zie, clan had zij do medewerking genoten
van velen, dio zij nu heeft afgostootcn.
Maar wat wij meermalen hcoben gezegd
is ook nu weer gebleken: Dr. Kuyper ia
een groot talent-, maar geen groot karak
ter. Van rijn maoht heoft hij terstond ge
bruik gemaakt, om zijn oude kerkelijk©
tegenstanders to tarten, en aan do „Vrijo
Universiteit" de macht te verschaffen,
waarop zij geen aanspraak maken mag.
Eli daarbij is ons hoogcr onderwijs zoo
als het nu aan de Rijksuniversiteiten go-
govon wordt, door hem gedoodverfd als
indifferent, paganistifoh en wat dies meer
zij, on con gowilligo meerderheid in do
Tweedo Kamor heoft meegedaan en de
niet-gewillige Eerste Kamer is naar huis
gCAtuuixc
Wat bobben wij nu gehad aan deze
„Christelijko" Regeoring 1 Zeker, op het
gala-bal ten Hovo hebben ditmaal geen
ministers het gewaagd met llaro Majot-
teit to dansenen tal van burgemeesters
zijn benoemd op aanbeveling van pastoors
cn dolecrcndo predikanten, maar onze so
ciale tocfctandon zijn inmiddels cor verer
gerd dan verbeterd.
En geen wonder I Dit ministerie, dat
staat onder hoogo Roomscho drukking,
mocht cr wol toe medewerken, cat de
Roomscli-Katholioke werklieden hoe langer
hoe meer geknecht worden, cn komen on-,
der do leiding dor geestelijke adviseurs.
En dat zal wel een poozo good gaan. Maar
do haat der meer zclfst-andigo Roomtchcn,
en do socialisten tegen e 1 k o Kerk zal er
door aangroeien. En wio ontspringt aan
den band der priesters wordt geen soci
aal-democraat, maar anarchist. Men ziet
het in Spanjo cn in Italië.
Men breekt co maoht der „tocialen"
niet door do bajonet; maar men beginno
met rechtmatige griovon weg t° ne
men, en bestaand onrecht te herstel
len.
dweon zij in een geweld igo, krampachtige
omhelzing van Paolo. Want bliksemsnel
was deze uit zijn verstijving ontwaakt, en
wierp zich nu met rijn eigen persoon voor
de brca in hot kostuum zijner liefste, en
omarmde haar zóó heftig, dat zij geon vu
gcr vorroeren kon om haar gelijkenis met
dc Madonna op-de tehilderij nu afdoende
te bewijzen. Hijgend zweeg zij en ook hij
kon niets doen dan zwijgen cn steunen.
Hoe deze hartstochtelijke groep zich
weder uitcenwikkelcn zou, daarop was do
assessor Schnoidinger niet weinig gespan
nen; want thuis aan den zachten Eibe-
stroom had hij nog nooit een dergelijk phc-
nomeen waargenomen. Doch levens reet er
in hem een zóó lovendig besef van zijn
overbodigheid, dat hij zich Brilletjes uit de
voeten maakte en de trap afdaalde. En
aangezien hij liever niet in aanraking
kwam met do voor do deur wachtende me
nigte, zoo sloop hij door een openstaand
dourtjo rechtsaf in den kleinen, ledigen
tuin die hom terstond eenigszins bekend
voorkwam. Terwijl hij zich fluks achter
cenige struiken zocht te bergen, ttuitte hij
op een Latwerk, tusschen hetwelk vijgebla
deren zich doorcenstrcngoldencn nu be
speurde hij, dat het huis, waarin het be
roemde meesterstuk van Bonozzo Gozzoli
bewaard werd, hetzelfde was, welks tuintje
bclendde aan dat van zijn herberg. Eenigo
handgrepen der hoogero turnkunst waren
hem gelukkig niet ontschoten en zoo bracht
hem een vlugAe tprong over do schutting in
veiligheid.
Hij haald„ adem, en waa blij, dit ontij
dige Kerstmisavontuur zonder kleerscheu
ren achter zich te hebben. Maar toch deed
con zekere ontroering nog lang zijn zenu
wen trillen, en van rijd tot tijd knipte hij
op een vreemdsoortige manier met de
oogen, als iemand, die te lang, in de vollo
middagzon gokeLen heoft.
Dc avond kwam, het werd negen uur,
mijnheer de assessor begaf zich naar het
station... Weldra kwam zijn boemeltrein
Bij de aanstaande verkiezingen stemmen
wij dus niet do bondgenooten der ultnv-
montancn, maar iiuvnnen van protestant-
schen eeest doortrokken, die de democra
tie willen leiden in den geett van hot
evangelie.
Een uitgewerkt program te geven wor
de hier niet van ons venvacht. Wij hou
den ons nog aan het oude, echte histo
risch christelijke.
Het was ons nu er om te doon to too-
nen, dat zij, cio optreden met do leus:
„tegen de fcooiaal-domoeratie" „onzo"
christelijk© Tegeoring", eon leus op
heffen, dio niefc verdragen kan, dat uien
haar houdt tegen het licht.
Mr. Troelstra heeft dan ook dr. Kuyper
openlijk toegeroepen: „Zoo gaat hot goed
Hij bedoelde: Dit niinisterio bewijst ons
goedo diensten, eti liij had gelijk."
,,D e Nederland c r", dio het op zich
zelf betreurenswaardig vindt, dat het in da
Tweedo Kamer regvl is dat voor dc be
langrijkste ontwerpen de rappor te u rs-
oom missies worden samengested met
het oog op dc politieke richting, komt togen
de nu eenmaal in d i o Kamer bestaande
adat niet op. De Tweede Kamer zegt zij
is een bij uitstek politiek college, eu tQ
ontkennen is het niet, dat in sommige ge
val.en de commissies van rapporteurs het
dor Rogeering meer of min gemakkelijk
kunnen maken, naarmate zij dezen meer of
minder goed gezind zijn.
„Maar" vraagt zij „moet nu, wat
in de Tweede Kanier nog verdedigbaar is,
ook, zooals „De Standaard" doet,
der Eerste Kamer tot plicht worden ge
steld Moet ook in dc Eerste Kamor de par"
tijschckeering allesbehccrschcud zijn? Is die
Kamer niots dan een kopio van do Tweede?
Zoo ja, waarom dan niet liever ze af to
schaffen
Naar onzo mecning is do Eerste vamcr
iets anders dan do Tweede. Wel bcstuiui
ook daar partijen, maar do roeping van do
leden cener Eerste Kamer, een Senaat, eet»
Hoogcrkuis is niet, de politieke verschillet»
op den voorgrond te stellen en hun steiu
door partijoverwegingen te laten bchccr-
schen.
Voor do keuz.o zijn de kiezers dc Prj-
vincialc Staten zeer beperkt. Uit slecht»
ccn kleino groep mannen kunnen de lcdcu
worden gekozen, en bet al of niet bchoe-
ren tot dio groep hangt niet af van politieka
richting, maar van maatschappelijke posi
tie; landbezit, vermogen, ambt, enz. Dc
wetgover onderstelt, dat vooral do Kersio
Kamer do wetten minder uit partijoogpuub
zal beschouwon, dan met oog op bet .ilgo<
meen landsbelang.
Do stemmingon in do Eerste Kamer in
den laatsteo tijd, zoowel als do daarueo
verband houdende laatste Kamjrt.ntóin-
ding zijn, o L, met don aard van lui usta
tuut niot ovoreen te brongen. Wil mcu
overal het partijenstelsel, dc ai a j o i i-
toit, de zege verschaffen, dan iiacuutnjk
hebben diegenen gelijk, die ook in .Je Iv-rsto
Kamer niets hoogcr achten dan het steu»-
mcncijfer, en verzaakt ieder zijn phritt, -lio
niet zorgt, dat dc politicko niedcsi v.u ,i*,
hoe ongeschikt ook, de leiding krijgt
Maar met zulke rovolutionnairc opvat:in-
gen kunnen wij ons moeilijk vereenigeu eu
wTij mcencn, dat in vroegere dagen nu-v Jan
eens dio Kamer hot bewijs gegoveu heeft,
niet al creerst door partijovcrwcgimjen zich
tc laten leiden.
Mogo dit zoo blijven I"
„Do Nederlander" nam kennis
van con paar artikelen in het haar sym
pathieke „O n 8 Tijdschrift"; het
cono van ds. L. S. Jong&mo, het andere
van jhr. mr. O. Q. van Swindercn, en
beide handelende over dc wedcrin voc
ring dor doodstraf.
En dan mag het blad uict zonder tegen
spraak laten de daar voorkomende bowo-
a^ngepuft, en maakte halt, drie minu
ten maar doch dit waren do welbekende
drie boemeltroin minuten, die in Italië
zoozeer op uron gelijken. Hij stapte in,
legde zijn valica in het net, cn stak zijn
hoofd uit het venster, om in het luwo sche
merdonker nog eens rond te kijken. HctP
avontuur van dien namiddag maalde hern
nog steeds door zijn phatasio.
„Addio, Golsominal" zeido hij half luid
bij zichzelf.
Diiar dook con zwarte krullebol onder zijn
oogen op, on ccn dringende atcm fluisterde:
„Milord, vijftig Jirel Een echte Bcnozzol
Ik heb h.rn zelf gemaakt!Vijftig lire,
Milord 1"
„Hebt ge het stuk bij u, Paolo?" vroeg
do assetsor «nel gedreven, bij wist zelf
ni.t door wat door iets onverklaarbaars
cn onberekenbaars in het binnenste van zijn
hart.
„E cool o, Milordl" riep Paolo, cn stak
het meesterstuk met do vlugheid ecna
goochelaars door het coupé-vent ter. Ter
stond daarop voelde hij de banknoten in
zijn hand, cn sprong weg, zijn inuts zwaai-
endo cn e v v i v a roepende.
Een hee8cb gefluit, een toonloos geben-
gel en de trein zette zich met do lang
zaamheid van con Blak in beweging. En
mijnheer de assessor Schncidinger lag nog
stds uit het raampje, on droomdeOp
eens kwam cr iets als een veertje op de
loopplank. En datzelfde iote sloeg twee
ronde armen om een hals, en drukte twee
warme, vochtige lippen op een mond. En
in een ommezien was het weder in dc duis
ternis verdwenen.
De assessor Schneidinger zonk als be
dwelmd op zijn zitplaats. Tegenover hem
■tond het portret van Gelsomina, de haar
kind voedende Madonna.
Lang bekeek hij het van alle kanten, nu
van verre, dan van nabij en eindelijk zeido
bij, glimlachend:
„Het stuk is valsch, maar do kus waa
echt 1"
