So. 1376Ö.
LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 31 DECEMBER. - VIJFDE BLAD.
Anno 190Ï.
Officieele Kennisgeving.
Eerste Kamer.
Gemengd Nieuws.
FEUILLETON,
Een Oudejaarsavond-geschiedenis.
KEXX1SGEY1XG.
inschrijving voor de Militie.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
Gelet op art. 17 dor Militiowet 1901
(Staatsblad no. 212) en op art. 9 van hot
Koninklijk besluit van 2 Decembor 1901
(Staatsblad no. 230);
Herinneren belanghebbenden Uj deze voor
do derde maal hun verplichting tot hot
doen van aangifte ter inschrijving voor de
militie, in ac maand Januari 1909.
De bepalingen der bovengenoemde wet,
i wie wel en wie niet voor de militie worden
I ingeschreven, waar de inschrijving moet ge-
i eohicden, wanneer do aangifte ber inschrij
ving behoort te worden gedaan ca op wien
de verplichting tot het doen van de aangif-
te rust, komen voor in de artt. 13, 14, 15, 16
l en 18 dier wet.
Voorts worden belanghebbenden verwit-
iigd, dat tot de bovenbedoelde inschrijving
Jtneer bepaald zitting gehouden zal wordea
op het Raadhuis (kamer no. 9) alhier, van
des voorraiddags tien uren tot des namid-
dags drie uren,
op Maandag 2 Januari, voor hen, wioi
1 (familienaam aanvangt met de leiter A of
'B
op Woensdag 4 Januari, voor hen, wier
-familienaam aanvangt met de letter O, D,
JflS of F;
op Vrijdag 6 Januari, vooi hen, wier
familienaam aanvangt met do letter G of
H;
op Maandag 9 Januari, voor hen, wier
familienaam aanvangt met de letter I, J
of K
op Woensdag 11 Januari, voor hen, wier
'familienaam aanvangt met do letter L of
op Vrijdag 13 Januari, voor hen, wier
familienaam aanvangt met de letter N, O,
•P, Q of R;
op Maandag 16 Januari, vooi hen, wier
familienaam aanvangt met- de letter S, T
of U;
en op Woensdag 18 Januari, voor hen,
wier familienaam aanvangt mot de letter
|V, W, X, Y of Z;
I zullende van elkeen, die tot de aangifte
vorplioht is, een uittreksel uit het geboor
te-register betreffende den in to schrijven
persoon worden gevorderd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester
VAN HEYST, Secretaris.
Leiden, 31 December 1904.
Klufóa£uL,2-&uQnda
Gisteravond trad Roy a arcs op in den
'Sokouwburg met vier voordrachten van Mul-
fcatuli. Toen 'techorm opging, zat Roy aards
lin een fauteuil te midden van palmon, met
'.tuindoooratief in 't rond. Doocialijko stil to
hcerschto in do zaal en na een tiental se
conden verhief hij zioh van zijn zetel en
droeg de beroemdo toespraak voor van den
E£s.-rcs. Max HaveLaar tot den regent en
1de andere hoofden in Lebak. Rustig naar
voren tredend, groette hij met breed ge
baar, met goed vertrouwen op welbegrepen
samenwerking, de genoemde hoofden. De-
zo toespraak, eon meesterstuk van letter
kunde, dwingend om te luisteren door do
.vele wondingen en sohijabaro herhalingen,
iwond door Rooyaards gezegd met kalms,
'Volle stem, mot veed intonatie en werkt-!)
'met rustpoozen tuaacfaen de woorden van
jeen cn donzelfden. zin. Bij ai het schoooe,
,dat mij hier to genieten word gegeven,
ikwarn het mij voor, dat de spreker aom8 te
tterk intoneerde, te veel klem legde op de
woorden, waar dit niet noodig scheen to
,rijn. Bovendien heb ik mij afgevraagd of
;een dergelijke toespraak van een assis
tent-resident, vertegenwoordigende het ge-
zag, niot vergeleken moot worden mot eens
I troonrede, waarin soberheid van uitdruk
king, maar vooral ook soberheid van zeg
gen een eerste voorwaarde ia. Voor een
jdeel ligt dan ook de oorzaak van deze op
vatting van voordragen aan den opzet van
iden schrijver, die meer literator dan amb
tenaar was cn zich gevoelde.
Oneindig schooner en rijker in intonatio
en modulatie was de geschiedenis van Sa
id j ah en Adinda. Roy aards, bijna onbewe
gelijk zittend op zijn stoel, vertelde met
een stem, zoo onbeschrijfelijk teedcr, dat
we soms meenden, dat een moeder al de
liefde van haar hart uitstortte, door don
kinderen, neergezeten aan haar schoot, to
verhalen het leed en de verdrukking van
haar geslacht. Schijnbaar zonder inspan
ning vertolkte Royaards do droeve ge
schiedenis van den jongen Saidjah. Hos
droomerig klonk dat half gezegde, half go-
neuriede liedje van den knaap, die niet
hooren zal, wat men doet na zijn dood,
noch waar hij zal sterven. Hoe zangerig,
de gesprekken on de afspraak tussohen Sa-
idjah en Adinda, hoe veel variatie in den
aanroep van den naam der geliefde en
hoe bitter klonk die stem bij dat tragi
sche slot. Inderdaad, een meesterstuk van
voordracht.
Na do pauzo gingen twee kortcro voor
drachten, ,,Het gebed van den onwetende"
en ,,De Kruissprook." Het eerste, het
kortste van do twee, was zeker den oude
ren onder ons hot meest bokend. In onzo
jeugd leerden wij heb van buiten en in ona
dilettantisme gelukkig, droegen wij hot
voor aan onze vrienden en op onze clubs.
Maar nu we ouder geworden zijn, kwamen
wij tot do overtuiging, dat Multatuli groo-
ter letterkundige dan wijsgeer was en
dat wij van voordragen niot veel verston
den. Royaards kan het wel en mooi ook.
Hij stolde door gebaar on zenuwtrillingen
aan hand en vuist den on wetende", beter
den „twijfolaar", voortreffelijk voor, terwijl
juist de treffende voordracht, het gezwol-
lene van het godiaht aan het licht bracht.
Ten slotte ging „Do Kruissprook" en
opnieuw vertoonde Royaards een andero
zijde van veelzijdig talent. Al het kalme
was verdwenen en met een stom, trillend
van verontwaardiging over dc belcediging
van dc grootheid van Jeschaa ben Jossof,
liob hij ze zien Robora en Nathan, Jochebed
cn Efraïm en Schmool', werpend met vuil
den kruisman, en, artistiek, zonder in
overdrijving te vervallen, riep hij de Nar-
bhans op, ook onder de Christenen, om
naar Golgotha te gaan. Hoe waardig
klonk het kruiswoord„Eli, lainah, Sa-
bach tanni" en hoe bijtend soherp, toch
getuigend van dicpgevoolde smart-, dat
„hoera 1 hoeral voor Golgotha 1
Aan het einde des jaars een avond vol
kunstgenot on3 geschonken door een groot
kunstenaar, waarschuwend tegen verdruk
king, roepend om recht, zoekend naar God,
wij zond op het Kruis te Golgotha.
Zitting van YrUdag.
By de voortzetting dor beraadslagingen over
de Indische begrootins, betoogt de hoor Van
Leeuwen dat verschillende maatregelen, door
do Regeoring voorgesteld tot bevordering van
don economischen toostand van Indiö, niet
door leoniugsgeld mogen gedekt worden en
uit de gewone middelen behoorden bekostigd
te worden. Maar al komt de vorm hom dus
ongeweDscht voor, togen het voteeren van
gelden voor de verschillende maatregelen heeft
spr. geen bezwaar. Het sluiten met een
tekort van de Indische rekening, schrift spr.
too aan de eigenaardige primitieve wyze van
bookhouden in Indiö, waardoor do uitgaven
en iDkometen niet genoeg worden uit eikaar
gehouden. Sprekers hoofdbezwaar ls, dat door
het voteeren van do thans aangevraagde som
van 29 ton (als eerste termen), tevens bi)
voorbaat reeds een beslissing wordt gonomen
over het aangaan van een leening. Do meest
practische vryzo ware, deze 29 ton eenvoudig
uit to trekken op de gewone St&atsbogrooting.
Doet men dit niet, dan zal het govolg zijn
dat de urgentlo van een of ander werk in
het belang van Indiö, afhankelijk zal worden
gesteld van het toevallig aanwezig zijn van
gelden.
Er bestaat volgens spreker geen z.g. eero-
schuld, omdat by niet erkent een scheiding
tusschen Nederland on Indiö, wat de uitgaven
betrelt.
By het sluiten van koloniale leenlDgon
betwyfelt spr. of mon do aansprakeiykheld
van den Staat dor Nederlanden van zich
afschuift.
Sproker drong er voorts by den Minister
op aan, alvorons over te gaan tot herstel van
do uitvoerrechten, deze zaak nog eens ter-
dego onder de oogen te zion, omdat die
rechten zoo bolemmerend worken op de pro
ductie, daar men aan dc-n oonon kant verlvest
vrat men aan den anderen kant wint. Ton
slotte gaf spreker verschillende wonken tot
verbetering van het deasa bestuur.
De heer Van Routen botoogt dat er gaande
weg minder zorg werdt besteed aan de finan-
ciön van ona land, dl» niettemin bodenkeiyk
zyn. Hy kourdo af dat voor Indiö gerekend
wordt op zeer wisselvallige inkomsten om de
begrooting sluitend te maken. Spieker pro
testeert tegen het geschetter over onze eere-
schuld aan Indiö, welk rumoer met do cyters
in do hand niöt to verdedigen is.
Spreker sloot zich geheel aan by het be
toog van don heor Yan Leeuwen, ten aanzien
van het leeniQgsvoorstoi.
Wat betreft de Doli quaoatie meent spreker
dat do Minister, door het rapport Rhomrev.
niet in zyn goheel o.'er te leggen, hoeft mode-
gewerkt tot het exploiteeren van grieven
tegen bestuuisambtenuren on keurt spr. hot
af dat do Minister particulieren over deze
zaak heelt geraadpleegd, met voorbijgang van
hier te lande vertoevende ambtenaren.
De heor Sicfcenga waarschuwt dat mon
voorzichtig zy in zake uitbreiding van do
vryheid voor de Katholieke Missie in de
Minahassa.
De Minister van Koloniën be
antwoordt de verschillende sprekers. Ten
aanzien van de Minahassa-quarestiej neemt
de regeering de voorzichtigheid in acht,
welke Yan haar te verwachten is.
Do Minister heeft bezwaar tegen weder
invoer van dwang bij het cultuurstelsel, waar
dezo eenmaal is afgeschaft. Ten opzichte
van invoering van uitvoerrechten, behoudt
de Minister zich nog steeds zijn vrijheid
voor, maar de bezwaren daartegen 6taan
hem levendig voor den geest.
Het onderwijs in Indic heeft de volle aan
dacht van de Regeering. De Minister deelt
in den wen ach naar beperking van het
opiumgebruik maar is het niet eens mot do
middelen door den heer fan den Biesen
aangegeven. Ten opzichte van de bedevaar
ten naar Mekka acht de Regeering het een
eisch van practische politiek zich to blijven
onthouden van elke oemoeienis in dezo. Do
speelzucht wordt zooveel mogelijk tegenge
gaan. Sommige spelen zijn geheel afgeschaft.
De landbouw wordt bevorderd; vervreem
ding van grond zooveel mogeGijk tegenge
gaan. Ook wordt tegengegaan het woekeren,
maar met strenge woekerwetten zou hot
doel niet bereikt worden. Ontwikkeling van
den inlander is de weg.
De Minister ontkent, in zake de koolic-
quaestie in het algemeen blaam te hebben
gelegd op regeeringsambtenaren. Hij heeft
Uit olloors gcxltvtLQ ton cuxnaicn ran auibl&-
naren, met do rechtspraktijk belast en die
daarin zijn te kort geschoten. Ten aanzien
van dessa-hoofden erkent de Minister, dat
er instructies zijn, maar de middeton om
er een einde aan te maken zijn nog niet
gevonden.
De Minister stelde vervolgens tegenover
den heer Yan Houten in het licht dat hulp-
vorleening aan Indië dringend noodig is,
aangezien de landbouw qualitatief achter
uit gaat. Ten bewijze van do noodzakelijk
heid van zijn plannon wees de Minister op
de uitspraken van mr. Yan Deventer, welko
gebaseerd waren op officieele statistische
gegevens.
De Minister constateerde voorts dat de
financioelo toestand buitengewono zorg
eisebt. Uiterste zuinigheid moet worden
betracht en tevens moet gestreefd worden
naar vermeerdering van middelen. En hier
toe rokende de Minister de door hem voor
gestelde maatregelen ter verbetering van
den economischen toestand. De daarvoor
noodige gelden zijn niet anders dan door
leening te verkrijgen. Het moge waar zijn
dat enkele der voorgedragen maatregelen
niet direct productief zijn, maar lettendo
op het exoeptioneele van den toestand van
Indiö, moet wel tijdelijk worden afgoweken
van do theorie, ten eindo uit de impasse
te geraken.
De •enige vraag aan de gedane voorstel
len verbonden is slechts deie: of Nederland
bereid is de kosten van consolidatie op zich
to nemen.
Zon debat over ket al of niet wonschelijke
van koloniale looningen wenscht do Minis
ter op dit oogenblik niet aan te gaan. Hij
wijst er intusschen op, dat do heer Van
Heutoa, toen doze minister was, zelf zijn
medewerking verleendo toen zijn ambtge
noot van koloniën deabefcreffoado voorstel
len d eed-
De keer YanHoutea vroeg, bij ropliek
den Minister om het wetsontwerp betref
fende de economische verbetering van Indiö
terug te nomon en zegt zijn steun in olk
geval niet daaraan te kunnen geven.
Na nog oenigo discussie werd, gelijk wij
gisteren reeds meldden, do Indische begroo
ting zonder hoofdelijko stemming goedge
keurd.
Het wetsontwerp betreffende economische
ontwikkeling van India word aangenomen
mob 32 tegen 2 stemmen, do hoeren Yun
Leeuwoa en Yan Houten.
Voorts wordcu goedgekeurd verschillende
ontworpen, o. a. do Wost-Indisohe begroo
tingen, wijziging van do bovordorings- cn
pensioenwetten voor de zoomacht; overne
ming in rijksboheer van de buitenhaven te
Middelharnie en Hoofdstukken Huis der Ko
ningin, Nationale Schuld en do Middelen
wet der Staatsbegvooting voor 1905, waarna
do vergadering is verdaagd tot Dinsdag 3
Januari a. s. dos avonds te halfncgon.
Do opidemio van roodvonk to
Hongeloo is volgens bekendmaking der
Gczondhmcbsoominissie geweken.
Yorongelukte sohepon. V o 1-
gons heb „Bureau Veritas" zijn in de maand
November verongelukt 52 zeil- cn 20 stoom
schepen (waaronder I als vermist) als:
Zeilschepen1 Duitech, 8 Amerikaansche,
14 Engolsoho, I Grioksch, 2 Nedcrlandsohe,
4 Fransaho, 2 Italiaaaschc, 9 Noorschc, 4
Rus&isoho cn 7 Zweedsoho.
Stoomschepen: 4 Duitsohc,, 6 Engelsclic,
1 Fransoh, 1 Chiloensch, 2 Dccnscho» I
Grioksch, 1 Portugcosoh, 2 Zweodscho, 1
Turksch cn 1 Nooisch.
Een telegram uit Triont
moldt, dat door het instorten v?a een mar
garijn het Ursulinenklooster aldanr gedeel
telijk vernield werd. Gelukkig zijn coor
deze ramp geen slachtoffers gemaakt, daar
do instorting 's middags plaats had cn het
vorwoeste deel van het klooster -juist do op
dien tijd verlaten slaapvertrekken bsvatl-
Uit Kaïro wondt gemold, cat
daar in don nacht van Zaterdag op Zon
dag bericht is ontvangen over een ernstige
botsing van den luxe-trein in Bovon-Egyp-
te. Een slaapwagon moet geheel vernield
zijn, cm men sproekt van zestig gewonde
t*»orioton. Twoo bijzondoio troinon zijn naar
do pLaats van hot ongeluk vertrokken; met
den eersten trein gingen tien coktors
moe.
Iemand, dio zich uitgaf voor
een Berlijnseh commissaris van politie,
reed in do Drcs^onsaho voorstad Plauen
in een tiorlijk ooupeetjo naar ecu bokend
fabrikant, Komraerzionrat Bionert, cn
diens broeder. Do man vertoonde ccn man
daat tot in-hechtenis-noming, omdat to
gen do gobroocora, volgens hom, een klacht
was ingediend wegens het vormden van
militaire geheimen. Hij was och ter boroid,
beide koeren togen oen borgtocht van
600,000 rak. op vrije voeten te laten. Do
dwaze oplichter werd dadelijk aan do po
litic overgeleverd, dio kom herkende als
een gewezen kanteorbodiendc, die roods
ernstige dingen op zijn kerfstok hac.
Aan het Russiaohe Hof. En-
gdsoho -T'iout Do correspondent van don
„Berl. Lokal Anzeigor" tc St.-Petersburg
maakt roei ding van een opzienbaronde go
bourtenis, wolk© zioh aan het Russische hof
heeft voorgedaan. Sedert negen jaar was bij
cfo keizerlijke fajnilie een Engêbche bonno
in dienst, indertijd voor grootvorstin Olga.
hot oudste dochtertje van don Tsaar, uit
Engeland ontboden.
Twee jaren geleien werd n. zwarte be
diende der keizerlijke faroilio ontslagen,
omdat men hem verdacht, in gewichtig#
papieren to hebber, gesnuffeld. Do Er-gel-
soho werd vooral wijl de Tsaritsa haar
in bescherming najn toen niet ia verhoor
genomen.
Kort geleden moet oehter een dor bedien-
don bespeurd hebben, hoe de Engelscho bon
ne in de studeerkamer vin den Tsaar sloop
on op dions sohrijf tafel vorsohillcndo pa
pieren doorkook. De bodionde sloot torrtond
do kamer en doolde modo wat hij ontlokt
had. Do Engolsoho werd toon inderdaad in
's Koizers studeervertrek gevonden. Zij
had versoheiden gewiohtigo documenten ge-
oopiëord.
Onder goloido is zij meldt do corres
pondent van het Borlijnsoho 11e! voorts
over do grens gebracht. Do ontsteltenis aan
het hof to St-Petersburg is groot. Mon
gelooft, dat do Engolsoho betaald werd
door personen, die belang hadden bij haar
spionnage^dienston. (».T.M)
Russische gohoimc politie-
beambten in Engeland belast rnct dc be
waking van Russisc1 j vluchtelingen, heb
ben aan dc Engclsche autoriteiten mede-
deeling gedaan ovev eon komplot, dat to
Manchester on Liverpool ondor daar geves
tigde vluohtelingen wordt gesmeed tegen
een hoogo persoonlijkheid to Petersburg.
Do Engolsoho politie zou ccn onderzoek
hebben ingesteld, ma geen voldoende be
wijzen hebben gevonden om to kunnen op
treden. Een uitgebreide correspondentie
is in beslag genomen. Twco van do door do
Rus3ischo geheime agenten aangewc n
porsonen zijn reeds naar Petersburg ver
trokken. Do Engclscho politic schijnt aan
dc zaak niot veel gewicht to hechten.
Do Matin" woet mode te doelen,
dat hot gemotiveerde en byzondor lango
ochiifteiyko requisitoir van don procureur ge
neraal Baudouin in do zaak Dreylus niet voor
oindo Januari goreod zal zyn. In do eerste
helft van Fobruari dus zal de ooisto voor
ztttor van het Hoogo Hof, Ballot Boaupró,
een rapporteur in hot proces bonoomen. Do
conclusion van den procureur-generaal Baa-
douin kent men niot, Waarschyniyk zal h('
zich in zyn goschreven requisitoir bopal'
eenvoudig to concludoeren tot verbreking van
hot vonnis van Rennos on toollchUogon Li-
waren tot zyn mondeiiog requisitoir.
De pleidooien van hot berzienings-procos
zullon voor het Hooge Hof niet beginnen
vóór Mei, daar rapportour dno maanden tyd
lrrUgt om zyn rapport samen te stellon.
Ongorogoldhodcn in Russisch-
Polen. To Rad om trok Zatei dagnacht,
togen écu uur, na beëindiging van de gods
dienstoefening in de katnoliekc kerk, ccn
hoofdzakelijk uit arbcicers b staande me
nigte met ccn roode vlag zir.geilde door do
h ofdstraton. PatrouTlea, die de menigte
legentiokkon, werden me>t schoten begroet.
Do commandant, van het 26ste regiment in
fanterie word gedood, con gendarme ver
wond. Van de betoogtrs wero éön man go-
dooc.
Tegenwoordig heeft aldaar de mobilisatie
plaats.
Een jacht in beslag genomen.—
Do Ganadcesche douano-bcambten bobben
beslag gelegd op het jacht „iuischicf", dat
tweemaal do „Amcrica-Cup" behaald
heeft, onder verdenking van .o. uitoefenen
van en betrokken zijn bij het smokke
len van likeur, tu dien St.-Picrro cn
Kaap Breton. Do „Misohief" heeft order
gekrogon Glaoo Bay Liet to verlaten.
Het s p o o r w c g o n g o 1 u k op do
lijn NapcisRome, waarvan in ons vorig
nummer is melding gemaakt, heeft plaats
gehad in do nabijheid van Geprano. Twco
treinen naar Rome, een uit Roccasccca on
een uit Napcis, zijn daar op elkaar gcloo-^'
pen. Do trein uit Napels, dio 14 minuten.r
voor den andoren moest zijn, had wegcnsv'
een defect zijn vaart moeten minderen en y
ten slotte moeten stilstaan. Het perso.; ol
gaf don sdoI naderenden trein uit Rocca
sccca het sein om to stoppen, maar hieraan v
kon geen gevolg worden gegeven, omdat do
trein juist in een bocht was. Hij verbrij
zelde het achterste rijtuig van den Napel-
schon trein. Er worden veertig racnschon
gewond, van wie zc3 ernstig. De regeering
I heeft een onderzoek gelast.
1)
Dit is geen Oudejaarsavond-geschiedenis
jvan warme kaohole binnenshuis en guur
wintorweertje buiten. Do woorden „warmte
'kastanjes" en „pons" worden er niet in
genoemd; er komt heedomoal niots in voor
van gezellig somenzifcten aohtor do neergo-
;(laten, warme overgordijnen in do gezellige
huiskamer om een groote, ronde taf al heen,
iWachtend op do twaalf slagen van den kerk-
toren, waarbij de jeugdigen van het gozel-
Jschap, dio voor het eerst mogen opblijven,
leen stillen, hele haf tigen strijd voeren met
iKLoas Vaak, tot de twaalf slagen zich doen
j hooren en do allorsla-perigste ineens klaar
Vaikker is en nog het eerst van alle, met
oogen, eon beotje bol van het staren en
knippen tegen het lamplicht, maar oogen
(vol van liefde en hartelijkheid, den oud-
vader landschen wentch uitroept van: „Veel
,Hoil en Zegen in het Nieuwe Jaar!"
Dit is een Oudejaarsavond-geschiedenis,
waarop de menschen zoo uithuizig zijn als
[maar te bedenken is, gaande van het eenc
erf naar hot andere, uit en in loopend bij
ielkaar. Dit is zolft' een Oudejaarsavonc -ge-
Ischiedenis zonder de twaalf klokslagen van
jden hoogen kerktoren om uc eenvoudige
jmeden, dat cr geen hooge kerktorens met
klokken zijn in het Land, waar deze gc6chie-
Idenk is voorgevallen, want dit is het ver-
Kaal van Midin en Miessie, echtelieden,
jwonende in de desa Lasmono, gelegen to
luidden van velden van suikerriet en bloei
ende rijstakkers, ergens ver weg in ce
borgen, in do verre Oost. Daarom is dit de
goschiedonis van een Oudejaarsavond met
eon avondtemperatuur van 80 gr. in do
buitenlucht, met geuren van witte mclat-
't.^bloemen in de luciht on het weemoedig,
droomerig geluid van den gamelang.
Het was de avond van het „Halbahalal,"
hot v ergi f fenis- v ragen
De mensohen gingen bij elkaar te buurt;
zij kwamen in hun mooiste kleeren cn had
don kleine gctchonken bij zich, dichtge
knoopt in een ouden lap of in een zake oek
geschenken, die voornamelijk bestonden uit
vruchten, schildpadoieron, gekleurde pij
pen suiker of eigen gemaakt gebak. Men
schen, die elkaar misschien maar tweemaal
in hot jaar zagen vanwege den verren af
stand, waarop hun hutten waren gelegen
van elkander, getroostten zich nu een wan
deling van mijlen om elkaar te begroeten
met den gebruikelijken Oudoj aarsavond
groet, zeggende tot gastheer en gastvrouw:
„Ik gToet u en vraag vergiffenis aan den
avond vóór den Nieuwjaarsdag om wat ik
bewust of onbewust tegen u miscecd."
Waarop gastheer en gastvrouw ieder nel
antwoord gaven: „Ik insgelijks," on hen
daarna welkom heetten.
Het was eenmaal zoo liet gebruik di^
woorden uit te sproken; het behoorde bij
den Oudejaarsavond-uitgang; do groet
klonk wol ongewoon plechtig voor in het
dagcLijkteh leven; maar zóó hade on de kin
doren het altijd gehóórd van de ouders en
dezo wederom van hun ouders zóó was
het altijd geweest en nooit was or veran
dering in gekomen. Velen, vrij wel de
meesten, gebruikten de plechtige bewoor
dingen zonder er bij to cenken; ieder zeide
ze op zijn beurt; hot waa gewoonte; men
hield er zich aan.
Voor Midin zouden die woorden echter
op dezen avond een heel bijzondere bcteo-
kenis hebben; want in het afgeloopcn jaar
had Midin zijn jonge vrouw, na een echt-
verceniging van nog geen volle drio maan
den, het huis uitgejaagd, het erf af, en
dat wel op staanden voot; zoodat haar
verwanten waren gekomen om haar kleeren
on sieraden voor haar terug te halen uit
co woning van het verstoorde eofatelijk
geluk.
Midin wat anders een vreedzaam cn iet
wat vreesachtig man Hij liep wel is waar
gelijk al het manvolk in de streek, uiot
zijn mes in zijn gordel, een mes, lang als
een sabel, en hij had er voed' ijver voor dit
blank tc schuren tegen een steen bij do
een of andere watorgreppel; maar hij was
er do mac niet naar, om or ooit „amok"'
mee te maken. Hij was, eigenlijk gezegd,
een voorzichtig en oppassend man.
Maar hij had één zwak, dat hem dikwijls
ongelukkig maakte. Hij kon er niet tegen
om te worden uitgelachen; hij verstond
g n 6oherta cn gekscheren, waar 't zijn per
soon gold. Misschien kwam dit, omdat hij
al vroeg in zijn omgeving door sommigen
voor vernuftig werd gehouden en als *oo-
danig met onderscheiding behandeld wat
geworden.
Niot, dat Midin geleerd was, heelemaaï
niet; maar hij had een gave om de men
sohen met zijn antwoorden to verslaan tot
zij er hcelemaal de kluts van kwijt raak
ten. Ook had hij oen zeldzaam goeden kijk
op raadsels. Als bij gezellige bijeenkomsten
de dorpelingen bij elkaar zaten te rooken
len to praten, gehurkt in oen kring op
den leemen vloor, cn men begon met het
opgeven van raadsels, dan bleof hij zelden
in gebreke de juiste oplossing te goven;
ja, somtijds gaf hij een antwoord, dab nog
scherpzinniger soheen dan do eigenlijke
oplossing was.
Hij maakte ook wel zëlf raadsels; hij
verzon ze, ora bijwijze van overdrijving te
spreken; hij schudde ze uit den mouw,
zóó gemakkelijk ging hot hem af. En een
van dio raadsels van zijn eigen vinding
dood nog dikwijls do rondo in do buurt-
ÉKhap, want mon werd cr telkens aan her
innerd als men ging over do Kali Mas,
hofc wild» bcrgfctiroorapjc, dat con mooi
bruggetg'o had gekregen van het Binncn-
Landsch Bestuur, zoo maar niot con paar
boomstammen, de feusschonruimte opgct4/>pt
mok riot en zand cn stconen; maar een
och Co brug mot twee leuningen, een groot
gerief voor do gc-itea- en schapenhoeders
op weg naar de markt cu voor do bejaarde
marktgangers mot zware vraohtcu op het
hoofd. En in de algemcene vreugde over
dü® aanwinst had Mxlin zijn raadsel ge
maakt-, dooiende op do twee zeer gewaar
deerde brugleuningen; het raadsel luidde:
Twco zwijgen maar al etdl; ma-ar al dio
voorbijgaan geven hun de hand on buigen
zioh voor hen.
Hoe hij het zoo mooi bodenken,
meende men, en Miossic was ook wel
trotich op dit vernuft in haar echtvriend;
maar in andere dingen kon Midin ook
weer een zeldzame onhandigheid aan den
dag loggen, al was het maar in liet opvan
gen van een wcggeloopen boschhaan, in
hot terugbrengen van een ge-kortwiokten
beo, ontsnapt uit zijn kooi, al was het
maar bij het loeknoopen van een doek mot
g-maïs. Tien togen óón, dat hij
liet in dergelijke zaken er altijd tlccht af
bracht, on Miessie had or och ik inzij kon
hc' nu-C nalaten, hot was haar te machtig;
zij - ir.-'-r. pr cm Lachen en zij lachte tot-dat
do ncusvleugoltjos trilden on hot dubbclo
rijtje roodgemaakto tandjes te vooroeliijn
kwam, ja, totdat zij het uiteehaterdo on
eindelijk het uitgierde.
Daar begon do oncenighcid mco, met dat
laohen. Miessie, dio nog jong wat en een
beetje verwond, liet het niet bij lachen;
zij "gon zoo'n beetje to plagen met woor
den; woorden, dio zij dadelijk weer
maakte met allerlei liefkoozende bewegink
jes, spelenderwijs, als een katje. Eerst
plaagde zij hem enkel als zij met hun bei
den warenmaar al gauw deed zij hot ten
ftanhooro van anderon.
Midin verdroeg dit oen tijdje; hij vond
Micssio mooi cn vlug cn aarcig. Hij deod
ook goedig veel voor haar, waz zij hem
vleiend vToeg cn zelve wol had kunnen
doen. Op een dag zeide zij, dat zij to moo
was om klapperolie te gaan halen op de
markt cn vroeg, of hij in haar plapte wil
de gaan met- de flcéch. En in een onbera
den oogenblik ging Midin met do flesoh.
Dat zou hem heugen 1 Daar mocat hij zoo
ioh over hooren 1 Eerst op do markt, spot
tend aangehouden, lachend nagewezen en
meesmuilend begroet; toen op weg naar
huis, lachend staanco gehouden, spottend
opgemerkt, mot overdreven teekenen van
verbazing goeden dag geknikt; toen in da
kampong, op het erf, bij zijn hiis weer
datzelfde lachen, spotten en nawijzen. Jo,
want wr-lko man gaat nu ooit zelf met d#
fic.3oh olio halen op de markt 1
(Wordt vervolgd,)
