H*. 13759
A0. 1904.
<§eze <£ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Offioieele Kennisgeving.
Onder onze vroede Vaderen.
M&BLAD
PRIJS DEZER COURANT:
V«oi Leidoa pet week 9 Gents j per 8 maanden I I I 1 I f L10.
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd iljn B L30.
Franco per post 1.65.
PRIJS DER ADTKKTEHTlËJil
Van 16 regels A1-06- Iedere regel moer f 0.17$. Orootar* letter» aasr
plaatsruimte. Kleine adrertentiön van 80 woorden 40 Oent» contant j tik
tiental woorden meer 20 Gents.-Vow het Inoaaseeren wordt f 0.05 berekond.
De Nieuwjaarsweii-
scliea, die in het Zaterdag
avond verschijnend Lcldsch
Dagblad geplaatst worden, kunnen tot Zater
dagmiddag 13 Tireu worden opgegeven
yooor 00 Cents.
Buiten Leiden wonouden kunnen postwissel
ïenden en de advertentie op het strookje
Bchrhvon.
Inkomstenbelasting.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen in herinnering, dat met 31 Doe. e.k.
de laatst© tormijn vervalt van do Inkom
stenbei aeting, dienst 1904, en dat
alzoo op den lsten Januari a.s. de goheele
aanslag moet zijn voldaan.
Zij noodigen mitsdien belanghebbenden
uit, om, ter voorkoming van vexvolgings-
kosten, tot de betaling van liet verschuldig
de ten kantore van den Gemeente-Ontvan
ger over te gaan.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
VAN HEYST, Secretaris.
Leiden, 24 December 1904.
Er waren gieternamiddag van do een
ion dor tig raadsleden zea en twintig pro
eent. Vier er van mankeerden door ziekte.
Als wij daarnaar den algemeenen gezond
heidstoestand eens wilden beoorc celen, dan
zou er aan het einde van het jaar
1901 bijna 13 pCt. der Leidschc be
volking ongesteld zijn. Naar wij met
loodwezon vornamon, is do toestand van
den hcor P. J. Mulder vrij ernstig, zoodat
hij in langen tijd de raadsvergaderingen
wel niet zal kunnen bijwonen. De heer A.
J. van Hoeken, die medo door ongesteld
heid verhinderd was op het appèl te zijn,
waar hij anders zelden ontbreekt, zond een
ontslagaanvrage in als lid der Commissie
;n Fabricage. Sommige leden polsten bij
zijn vrienden naar do reden, maar werden
tiict wijzer.
Onder de ingekomen stukken intereaeer-
'de onfl weQ het meest een Kon. besluit om
trent do Sohutterij. Nu dozo toch ten doode
ia opgeschreven, hebben wij al eens de
hoop uitgesproken, dat het proces een snel
verloop zou hebben. Dat blijkt nu ook het
geval te zullen zijn. Op 1 Jan. 1905 zal zij
van 6 op 3 compagnieën gebracht worden,
in 1906 op 2 cn in 1907 het jaar, waarin
zo weer als Landweer jgj herleven op 1
oompagnio. De voorzitter voegde er aan
toe, dat dit in het volgend jaar reeds een
belangrijko besparing van ko3tcii ten ge
volge zal bobben. Wij hebben niet gemerkt,
dat een der leden, waaronder toch wel
schutters of oud-schutters zullen geweest
zijn, zioh deze snelle aftakeling aantrok.
Integendeel de meesten zetten 'n verheugd
gezicht.
Blijkens een verzoekschrift van het Col
legium van het Leidsch Studentenkorps
zullen wij a.s. zomer opnieuw een tijdlang
bet vrije gebruik van het Yan-dor-Werf-
park moeten missen, omdat men daar we
der het voor de Lustrumfeesten noodigo
feestgebouw wil opriohten.
tctja uapajxiooA op uo saa2oono2 op ioo^
do maskcrado heeJt dc Leidschc bevolking
dit. ruimschoots over.
Omtrent do „Arbeidsbeurs" raakt men
Onder do Werkliedcnvcreonigingen niet
V'geschreven. Dezen keer kwamen er we
de* drie adressen in. Hot bestuur van do
raeubelmakorsvereoniging „Welvaart zij
ons doel" sloot zich aan bij hot bij de vo-
ligo vergadering ingekomen adres van den
Christel ijk-Nationalen Wlorkmantbond,
afd. Leiden, om c'en Christelijken Bestuur-
dersbond geen subsidie voor dit dool' to
vorleenon. Heb bestuur van den Christe
lijken Bestuurdcrsbond daarentegen gaf in
een Lang adres zijn verwondering, zoo niet
verontwaardiging te kennen over do tegen
werking van den Christelijk-Nationalen
Werkmansbond. En daar kwam nu
het bestuur der Leidsche afdeeling van
het Algeiu. Ncd. Werkliedenverbond weer
overheen met een verzoek er toch geen gold
aan to geven, eerstens, omdat do instel
ling uitgaat van en beheerd wordt door
één partij en mode, omdat in Leiden werk
nemers en werkgevers elkander wel kunnen
vinden zonder Arbeidsbeurs. B. cn Ws.
leggen al oio adresten netjes op een stapel
tje en wachten af hot aevies van het Bu
reau van Sooiaio Adviezen. Eerst als dat
ingekomen is, zal do Raad het oordeel van
B. en Ws. vernemen. Wij zouden onzen ar
beiders vereen igingon willen aanraden het
adreeseeren over deze zaak verder maar to
laten rustenhet dossier om ook cenar
een deftig woord to gebruiken is nu
groot genoeg.
Zoo kwam de Raad eindelijk tot do agen
da zelve, waarnaar men op de stampvolle
tribune al stond' te wachten.
Er moesten een paar benoemingen plaats
hebben, waarbij gemeentenaren op nomi
natie stonden, on dat 6chijnt meer belang
stelling te wekken dan het nemen van een
gewichtig besluit. Toen do Raad laatst het
voorstel tot oprichting cener olcctrischo
centrale behandelde, stonden er op de pu
bliek tribuno... twee jongetjes in dienst
van de pers.
Do Raad bleek het nogal naar den zin
der bezoekers gemaakt te hebben, immers
in vroolijkc stemming verlieten, nadat dc
benoemingen waren geschied, do meeste
dames cn heeren de Raadszaal.
Er volgden nu eenige punten, die met
cén hamerslag afgehandeld werden, en
als geen dor leden het der moeite waard
acht er zijn mond voor open te doen, be
hoeven wij or gewoonlijk ook niets- bij tc
voegen.
Bij het voorstel van B. en Ws. om het
geen in de vorige zitting was besloten ten
opzichte der brugwachters, ook too te pas
sen op de beambten der politie cn omtrent
do wijze van uitvoering, aan dit besluit
tc govcn, kwamen de tongen los.
Eerst kwam hoofdzakelijk aan dc ordo
do vraag: zal ook do politie het overschio
tende van liet voor kleeding uitgetrokken
bedrag worden uitbetaald? B. en We. oor
deelden, dat zij er evenveel recht op had
als de brugwachters en haven-rechercheurs
en nu dit eenmaal tegen den zin van iiun
collego was besloten, bracht do billijkheid
mee dozen maatregel ook op de politic-be
ambten toe te passen
Dc heer Van Lidth do Jcudo betoogdo
echter, dat de bezwaren, die hom hadden
genoopt in de vorige zitting tegen do mo-
tic-Witmans c. s. to stemmen, nog in stor-
kore mate geldon voor do politie. Iemand,
al te zuinig op zijn kleeren, zou in geval
len, waarbij deze gevaar zouden loopen be
schadigd to worden, or zijn plicht wel oen»
kunnen opofferen. Do Voorzitter meende,
dat diezelfde bezwaren, zij het dan ook in
een mindere mate, voor de brugwachters
golden; in Utrecht en Amorsfoort, waar
dezo rogeling ook bestond, had de practijk
dit bozwaar niet coen gevoelen. Ons dunkt
het ook grootondeels denkbeeldig. Een po
litiebeambte, die zoo weinig plichtbesef
heeft, zal zijn plicht in gevallen, door den
hcor Van Lidth do Jeudo genoemd toch
verzaken, want hij zal altijd nog eerder
voor zijn lijf zorgen dan voor zijn jas.
Dooh zoo iemand jaagt men den dienst
uit.
Do heer Vergouwen, dio den vorigen
keer tegonstemco, was nu niet alleen voor
toepassing voor de politie, maar wilde dit
ook nu op royalo wijzo doen en kwam niet
tot een totaal bcdirag van f 318.37, zooal's
B. en Ws. hot berekenden, maar tot eon
gemiddeld bedrag van ruim f 1300 Do
Voorzitter berekende, dat do heer Vergou
wen mis was cn deze legdo er zich bij neer.
Het bleok al spoedig, dat men het over
het eertte deol wol eens zou worden, maar
de wijzo van uitvoering kwam nu in het
ccbat B. en Ws. wilden dezen beambten
boekjes verstrekken, waarin aan het einde
van het jaar het hun wegens niet ver
bruikte ldeeding toekomend bedrag wordt
bijgeschreven, wat zal worden uitbetaald
bij over! ij don of ontslag uit de betrekking
of wel in bijzondere omstandigheden ook
tusaAentijde, ter beoordeeliing van hun
Col lego.
Do heer Sijt*ma was daar tegen en dien
de, mede namens do heoren Van oer Eist
en Witmans een amendement in, het den
beambten toekomend deel aan het einde
van elk dienstjaar uit to betalen.
Hij meende, dat hetgeen B. en Ws. voor
stelden, streed zelfs met do letter en stel
lig met den geeBt van hun in de vorige
zitting aangenomen motie.
Hij zag in het boekjessteleel een ongeweii-
schte voogdijschap over mondige mannen,
deelde do vrees niet, dat ze hot geld niet
goed zouden beetoden, wat missob'cn nog
wel eens he£ geval kon zijn, wanneer
iemand bij het oinde van den dienst of bij
ovorlijdon diens nabestaanden eon bedrag
van f 100, f 200 of f 300 ontvingenmeen
de, dat dezo menachen door 7£ pCt. te stor
ten in het penoioenfonds hun verplichtin
gen voor de toekomst behoorlijk nakwamen
cn vreesdo juist in o© bepaling der bijzon
dere gevallen van tussohentijdsche uitbeta
ling voor B. en We. veel soeaa en last.
Do heoren Pera en Fockema An-
dreae steunden het amendement mede
krachtig; hot zijn geen kindoren meer, zei
do heer Pera; op dio wijzo zou men hun
traktement ook wel kunnen boheoren. Prof.
i' ookma Andreae zag hierin een
uiting van het bedenkelijk streven van on
zen tijd, om alles van boven af te admini-
streeren.
Dc Voorzitter verdedigde het voor
stel heel warm en wees op Utrecht en
Amersfoort, waar de maatregel zoo goed
werkte. De menscben kregen een appeltje
voor oen dorst en konden zioh lator een
„zaakje" koopen, met welke „zaakjes" de
heer Sijtsma Later een beetje den spot
dreef. Tegen wat moeite zagen B. en Ws.
niet op.
De heer Bosch verklaarde er vóór te
stemmen, nu B. en We. het ak- een proef
beschouwdende heer Vergouwen
diende een sub-amendement in, dat echter
niet ondersteund werd en daarom niet in
behandeling kwam. Een araendement van
den heer Paul, om hot aan de keus cior
beambten te laten of ze het geld op een
boekje of in de hand wilden hebben, er
langde wel den noodigen steun. Beide
amendementen werden afgestemd met res
pectievelijk 17 tegen 9 en 16 tegen 10 stem
men.
Daarna werd het voorstel van B. en
Ws. aangenomen met 23 togen 3 stemmen.
Had men hiermede heel wat tijd ver
praat, nog uitvoeriger en vooral scherper
was- men bij het volgende punt: het ver
zoek van de besturen van de Landbouw-
vereeniging te Loidordorp en van de Af-
deeling Oogstgcest en Omatreken dor Holl.
Maatschappij van Landbouw om wijziging
der verordening op den invoer, den door
voer en do keuring van vee en vleesch in
dien zin, dat vee, hetwelk ziekteverschijn
selen vertoont, onmiddollijk van do mankt
zal worden verwijderd, zco het reeds aan
gevoerd is, of daarvan zal worden ge-
weord, terwijl znlk vee thans ter keuring
naar het Slachthuis moet worden gevoerd,
waar bij het constateeren van ziekte f 1.80
voor het onderzoek moet worden b
benovens stalgeld, terwijl hot tcvent' van
een afkcuringemerk wordt voorzien.
Blijkt het dier evenwel gezond, dan gaat
do veehouder vrij uit.
B. en Wa waren het met den directeur
van het Slachthuis eens, dat tor wille van
de openbare gezondheid en voor de repu
tatie der Leidsoho veemarkt do bepaling
moet gehandhaafd blijven. Doet men zoo-
alt' adressanten willen, dan zal het van
do markt geweerde vee elders in do 6tad
worden verhandeld of weer op do markt
worden binnengesmokkeld.
Do heer Van G r u t i n g bestreod dit
praeadvies, Er bestaat bij de marktbozoa-
kers tegen den maatregel eon fcterke oppo
sitie vanwege den last, het ongerief en
do schade, die or het gevolg van zijn cn
inderdaad bereikt men er niet modo w.j-t
men er mee beoogt.
Immers, zoolang 07 geen algcracouo
rijkskeuringsdienst is, zal dergelijk vee
buiten do gemeente tooh verhandold kun
nen worden, geslaoht en verorberd.
Voor do handhaving der bepaling>j te
gen besmettelijke ziekten zorgen bovendien
do rijksambtenaren. Do gopdo ropuhalie
onzer markt valt of 6taat niet met dozc be
paling, doch hangt samen met garuoh an
dore factoren, als uitstekende weilanden
in den omtrek, enz., enz.
De heer Pera trok ook van leer tegen
het praeadvies, zóó krachtig, dat hij zelf
meende, dat de heer Juta er door werd
aangedaan, wat dezo met een krachtige
hoofdbeweging ontkende. Hij noemde een
speciaal geval, dat een rund aan bat
Slachthuis word afgekeurd, hetwelk olderB
word geslacht cn goedgekeurd, zoodat ge
leerde veeartsen het ook niet eens waren.
Hij wilde do behandeling zien uitgesteld,
na eerst de nieuwe Commissie voor do
Markt er over te hooren.
De heer Kers tons, aks voorzitter der
Slachthuis-commissie, beantwoordde met
den Voorzitter opposanten. Het be
toog van den heer Van Gruting had hem
toleurgestold en do heer Pefa, dio, zooals
gewoonlijk, wanneer het zaken betreft, die
het Slachthuis raken, slocht te spreken
was, had in zooverre gelijk, dat de vee
artsen niot altijd op het eerste oogenhlik
een ziekte onderkennen, dat van do 25 ge
vallen er 2, zegge twee, waren, dat het van
ziekte verdacht rund bleek gezond te zijn.
Doch in dit geval kondein de runderen
weder naar de markt tcrugkeeren. Omtrent
liet speciale geval, had de heer Pera, de
heer Keratens zou niet zeggen lougens ver
teld, maar zioh slecht laten inlichten. Hij
deelde het geval in meerdere bijzonderhe
den meo, zoodat er een geheel oneer licht
opviel.
Do Voorzitter merkte onder meer,
dat de heeron niet alleen reageerden tegen
de directie van het Slachthuis, maar ook te
gen d Comm. voor de Strafverordeningen,
dio in 1902 haar zogel ook aan do verorde
ning hechtte.
De hoor Van Gruting repliceerde
nog uitvoerig, do heer Pera hield nog
maals een betoog, do heeren Kerstens
en de Voorzitter 6prakon nog eens
ei; scheen geen eind aan te zullen komen.
De Voorzitter maakte gelukkig or
eon eind aan, üoor hot praeadvies ia stem
ming tc brengen, hetgeen werd aangeno
men met 19 tegen 7 stemmen.
Hierop kwam aan de orde hot verzoek
van jhr. A. C. van Haefton om do risico
dezer gemeente, ingovolge de Ongevallen
wet van 1901 aan do Maatschappij „Do
Nieuwe Eerste Nedorlandtche" t© 's-Gra-
venhago over tc dragen, dat volgens adres
sant 11 pCt. van do kosten zou uitsparen
on de gemeente dus een voordeel bezorgen
van ruim f 300 in het jaar.
De heer P o r a ving aan met een betoog
om wol tot het overdragen oer ritioo over
to gaan, doch ook andere maatschappijen
te doen mededingen en stoordo zich niet aan
een hamdgebaar van den voorzitter om n u
er toch over te zwijgen. Dc heer Van Ha
mel wipte echter van zijn zetel op cn fluis-
terdo don heer Pera wat in het oor, die
daarop een beetje verbouw-vseerd kek en
zweeg.
De heer Witmans had nog even gelegen
heid to vragen: „maar hoe zit dat dan
toch?" toen nam men zonder hoofdelijke
stemming het praeadvies van B. en Ws.
aan, die zich op heb standpunt plaatsen,
dat het voor de gemeenten do aangewezen
weg is om ten behoeve van deze verzekering
gebruik to maken van het door het Rijk
zelf daarvoor ingestelde lichaam.
Om aan do afdeeling Leiden van de Zuid-
Holl. IJsvereeniging een subsidie too te
kennen tot een maximum van 150, waar
voor dezo de zorg op zich wil nemen voor
de Ijsbanen op het Galgewatcr, den Wit
ten Singel en den Zoeterwoudschcn Singel,
had niemanu iets tegen. Stellig is dezo
maatregel ook in het belang der gemeente
en van het publiek, dat aan ijssport doet.
Eon IJsvereeniging tooh is voor het aan
leggen cn onderhouden van Ijsbanen het
aangewezen lichaam. Dezen winter lijkt het
er nog niet op, dat de subsidie zal behoe
ven worden uitgekeerd. Maar wat niot is,
kan nog komen
Ook de wijziging in de verordening be
treffende het wielrijden en dc voertuigen,
bewogen door mechanischo kracht, waar
door aan houders van automobielen, dio
aan Singels wonen, waar op bepaalde
uren des Zondags en op Feestdagen niet
mag worden gereden do mogelijkheid wordt
geopend van B. cn Wa vorgunning to
krijgen daarmede van en naar huis tc rij
den, ging or ion dor eenige strubbeling
door.
Hierop rcetton nog de vaststelling van
het 2do suppletoir kohier dor plaatselijke
direote belastingen en de behandeling dor
bezwaarschriften in do plaatselijke direct»
belastingen, dienst 1901, waarovor men in
een zitting met gesloten deuren zou doli-
bea-eoren.
Vooraf verkreeg echter de heer H. C.
Juta, als voorzitter der Commissie van de
Gasfabriek, vorlof de interpellabio inzako
Zondagsrust dor gasbeworker3 in de zitting
van 17 November door don heer Vergou
wen gehouden, to beantwoorden. Dezo
bracht dit onderwerp toen in verband met
den nieuwen gashouder, waarvan voor do
oprichting cem der motieven was, dat voor
al do stokers meer gelegenheid zouden heb
ben voor een vrijen Zondag. Spr. zeido
een onderzoek to-hebben ingesteld, waarbij
hem gebleken was, dat die menschen van dc
62 Zondagen er maar enkele vrij hebben.
Hij pleitte ten slotte voor het recht, dat
d.j mannen als elk men6ch hebben
oro den Zondag vrij t© hebben.
Do heor Juta, dio zeor beslagen ten ijs
kwam, antwoordde nu vrij uitvoerig. Hij
deelde eorat mode, dat bij do aanneming
va<n hot besluit tot de oprichting van een
nieuwen gashouder, mot geen enkel woord
over Zonda&ïiruat was genpnoken, zoodat
de heer V. zioh daaromtrent vergist heeft.
Tevens kan hij zeggen dat do Commissie
er steeds op uit is de Zondagsrust te be
vorderen en dit ook werkelijk doet.
Gedurende vijf maanden in den zomer
staan de ovens stil. Ook zal getracht wor
den do maanden September, October, Fe
bruari en Maart de ovens buiten werking
to stellen, wat echter met de weersgesteld
heid vorhand houdt.
Hij toonde ocliter aan, dat nu en ook
in do toekomst absolute Zondagsrust in dit
bedrijf onmogelijk zal blijken. De techniek
der gasbereiding verbiedt dit. Er zou zich,
voerde me© 't door, knalgas tc vormen, dat
allergevaarlijkst is.
Hij achtte het dan ook onverantwoorde
lijk het recht op te eischen voor deze lie
den voor een absolute Zondagsrust. Daar
door wekt men verlangens op, dio niet be
vredigd kunnen worden en dit zal aanlei
ding kunnen geven tot ontevredenheid.
In de tweede plaats klaagde hij er over,
dat do heer Vergouwen bij het inwinnen van
inlichtingen geheel de Commissie voor de
gasfabriek is voorbijgegaan. Hij meende dat
't voor de raadsleden niet aan te bevelen is,
indien zij voor een tak van dienst inlichtin
gen wcnschen geheel buiten de betrokken
commission om te gaan. De commissie en
ook de directie is steeds bereid inlichtingen
tc verschaffen. Er heorscht thans onder de
werklieden der gasfabriek een goede geest,
waarvoor spreker geen dank eischt, maar
wat te danken ia aan do menschen, dio er
dagelijks met de werklieden omgaan en hij
achtte het vooral in onzen tijd bedenkelijk
door onvolledige gegevens onjuiste voor
stellingen te vormen, waardoor die geest
zou kunnen worden verstoord.
Do heer Vergouwen dankte voor het ver
kregen antwoord, zeido zijn inlichtingen uit
goede bron te hebben verkregen en bleef
het recht op den vrijen Zondag een inhae-
rent recht van den mensch noemen, al er-»
kende hij, dat volstrekte toepassing zeer
bezwaarlijk is, en verklaarde geenszins do
bedoeling tc hebben ontevredenheid te wil
len verwekken.
Do voorzitter stelde nog voor om aan dr
Van der Hoeven, den 22sten September tot
assistent aan het gesticht „Endegeest" be
noemd, den titel van tijdelijk geneesheer le
geven, waarmede do Raad accoord ging.
Daarop werd do openbare vergadering
veranderd in eeno met gesloten deuren, «lio
geruimen tijd duurde.
Na heropening werd het 2do suppletoir
kohier vastgesteld met oen belastbaar in
komen van 135,254 cn een opbrengst van
f 1901.61
De voorzitter sloot daarna met den
Raad het beste le wcnschen bij het einde
van dit jaar.
Wij voegen er gaarne onze wcnschen bij,
overtuigd als wij- zijn dat onze vroede va
deren in 1904 naar hun beste krachten de
gemeente hebben gediend. Wederkeerig
komt ook den voorzitter van den Raad
hulde too voor do wijzo, waarop hij ziel
heeft gekweten van de niet altijd gemakke-
lijko taak om de vergaderingen to loidon.
Leiden, 39 december.
In do Stadszaal trad gisteravond voor
de bezoekers der Volksbijecnkomsten op
■dr. J. Koopmans van Boekoren uit Gro
ningen met het onderwerp: ,,Tijl Uilen
spiegel."
Do spreker begon eerst duidelijk en on
derhoudend de kort© geschiedenis van 'den
historischon Tijl uiteen tc zetten. Tijl of
Tiol, ook wol liofkoozend Tieleman, was do
zoon van een boer, Claus gehcetcn, en ge
boren omstrecka het 1 cgin dor 14de eouw,
te Kweitlingen. Dc haam Uilenspiegel, ons
doende derkon aan een uil en een spiegel,
heeft met dat zinnebeeld dor waakzaamheid
noch met dat voorwerp to t ij del he id sst ree ling
iets te maLon. Hot woord stamt af uit het
Neder-Saksisch en beteokont: Uhl is borste
len, schoonmaken, afvegen, en don Spiegel
of Spcigel, het achterdeel van een schip,
maar ook van don monsoh. Omdat nu do
jeugdigo Tijl, ala jongen de mensohen er
gerde, door juist dat lichaa: isdcol to ont-
blootcn i den volko t© laten zien, riep hot
volk hem hoonod na: Uhl den Speigol"
en werd, zooals veel in do middeleeuwen,
die scheldnaari een geslachtsnaam.
Waardoor is Tijl onsterflijk gebleven?
Niet om zijn snakorijon, maar om het volks
boek, waaraan hij zijn naam leende en dat
voor het eerst uitkwam in het Neder-Sak-
sisoh in 1483.
Dat boek, (©n onreohto toegeschreven aan
Thomas Murner, is ontstaan uit den drang
'dor tijdon, do behooft© van den verdrukten
boerenstand, dio don zich veel aanmatigenden
stedoling voor oogen teokendo een boeren
zoon, die reods hetzelfde deed, wat do bur
gera nu doden. Verachtten de burgers do
boeren, Tijl bcspotto reeds de burgers van
zijn tijd.
Al de daden, aan Tijl toegeschreven in
dit boek, zijn niot door hem geploegd. Dio
verhalen zijn weer overgenomen uit oudere
verzamelingen, ook uit het Oooton, door
do Kruisridders reods naar Europa ge
bracht. Spreker toonde dat aan door heb
vertollen van ecnigo van Tijlo heldenda
den.
Na do pauze behandelde spr. het karak
ter van Tijl. Tijl was niet anders dan een
vroolijko snaak, dio door vaak onschuldige
woordspelingen booren cn burgers fopt©.
In bét v>]kftboek van 1453 word hij cou
volksheld, die het dorst opnemen te
gen, cn do waarheid zeggen aan burgors en
odolen, aan vorsten en landgraven, zelfs
aan don Paus.
Eindelijk wees &pr©kor op vier bewerkin
gen van den tege>nwoordigen tijd. De rau-
zikalo compositie van R. Strauss, ,/fiel
Eulenspiegcla lustige Strcicho" staat t©
hoog, dan dat do toondichter zich Tijl lou
ter als nar zou hebben gedacht. Frits Lien-
haidt teekent onzen held in zijn „Eulen-
8piegcls drama" als een pessimist en werold-
verachtcr. Veel hoogcr staat: „Till Eulen-
spicge.1", cine Komödie, van Goorg Fuchs,
waarin Tijl d© rechten van de burgcrB verde
digt tegenover den keizer, maar ook als
vrijheidsapostel den keizer beschermt tegen
over hot plebs.
Voor ons on ons volk eindelijk is het be
langrijkst Ch. de Coster: „La légende et
les avonburco héroïques, joyeuses et glorieu-
ees d'Ulonspieghel et de Lamme Goedzak au
pays de Flandrc et aillcnra". Evenmin als
Ahasverus kan Tijl sterven.
Geestig, hoogst LJa.igrijk, ondei houdend,
tot het eir too, was do lezing van den go-
viorden sprekeir, dio dat alles voordroeg
met bcnijdenswaaxdigen eenvoud cn met
groot talent van vertellen. De aanwezigen
hebben genoten. De afwezigen hadden on
gelijk niet gekomen to zijn*
