No. 18719.
LEIDSCH DAGBLAD. ZATERDAG 12 NOVEMBER. VIERDE BLAD.
Anuo 1904.
DE SCHEEPVAART DOOR LEIDEN
OF LANGS LEIDEN.
Finaneieele Kroniek.
FEUILLETON.
Peter Fischer.
i.
Er zijn quaesties, die niet in één keer
tot een oplossing omen en zoo nu en dan
■weder aan de orde gesteld moeten, woiden
en dan nieuwe actualiteit verkrijgen.
Do tijd werpt op oude quaestiën niet
zelden een ander en nieuw licht en do donk
beelden en mceningen or over wijzigen zich
dientengevolge wel eens.
Zoo is het ook met het onderwerp, dat
na eenigen tijd onzen gemeenteraad weer
zal moeten bezighouden en dat zich ten op
zichte der scheepvaart oplost in de vraag,
die wij hiei boven plaatsten: door Leiden
of Langs Leiden?
Tot gooi begrip van deze zaak moeten
wij een weinig in do geschiedenis terug.
Vóór 1895 wa® er voor do vaartuigen, die
door onze stad voeren, alleen bruggold en
geen havengeld veischuldigd.
Schippers, die onze gemeente moesten
aandoen of passeerden, mochten zoolang
binnen haar wallen verblijven als zo zelf
verkozen, mits ze bij komen en gaan betaal
den, wat voor het doorvaren der biuggen
bepaald was.
Niets dwong toen de tijdelijke bewoners
heen to gaan, vóór ze het zolf noodig acht
ten en hoe langer zo bleven liggen hoe be
ter voor de neringdoenden in de stad, bij
w ie ze hun inkoopen doden en gelegen
heid maakt genegenheid vaak proviand
meenamen voor de verdere reis.
Daarin zou echter veiandoring komen.
De vaart door onzo gemeente liet evenals
ook elders in de provincie, te wenschen
over, klachten van de zijde der schipperij
b.evcn dan ook niet uit en dezo vonden
bij het Provinciaal Bestuur, het lichaam,
dat zich in het bijzonder aan water- cn
landwegen Iaat gelegen leggen, een gereed
oor.
Een gevolg daarvan was, dat ook B. on
Ws. van Leiden in do maand April LSHft
van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
bericht ontvingen, dat het voornemen be
stond in de eerstvolgende Juli-vergadering
der Provinciale Staten een voorstel te doen
tot bevaarbaar-making dor vaartgemeen-
schap tusschen den Rijn cn de sluis op do
Maas te Delftshaven door den Vliet, voor
schepen, dio geen meerdero brugwijdto be
hoeven dan 5.38 meter, zijnde die soort van
Frieseko tjalken, welke voor het binnen-
lanclsche verkeer het meest worden ge
bruikt.
Volgens oordeel van Gedeputeerde Sta
ten was de waterweg door dezo gemeente
ter verbinding van Rijn en Vliet voor de
schippoTij niet geschikt en zou deze moei
lijk geschikt kunnen gemaakt worden.
Daarom stelde zich dit Uollege een ande
re verbinding van Rijn on Vliet voor. Als
kortste en voor de scheepvaart hot minst
oponthoud barende verbinding weid go-
noemd een verbinding en rectificatio der
Roouiburgerwetcring. Daardoor zou de ge
meente Deiden echtex haar ligging aan de
doorvaart verliezen cn daar de belangen
dezer gemeente Ged. Staten ook ter harte
gingen, hadden ze gezocht naar een verbin
ding, welke dat behoud medebiacbt.
Te dien einde legden Ged. Staten de
gemeente nog ccn viertal andero plannen
voor, waaruit haar bestuur dan een keuze
Rad te doen.
Wij zullen deze verschillende plannen,
die alle beoogden Leidon van do doorva
rende schippol ij te doen profiteeren, niet
allo opnoemen, wij weten nu, welke keuze
ten slotte is gedaan.
Toch werd toen terecht reeds opgemerkt
dat van alle ontworpen richtingen, die
langs do Roornburgorweteiing als de kort
ste cn voor de schipperij do gerieflijkste,
do voorkeur zou verdienen, tenzij zoowel
het belang der gemeente bij het behoud
har er ligging aan de doorvaart groot ge
noeg was te achten, om tegen de voordeelen
van do Roomburgerwetering op te wegen.
Het gemeentebestuur van die dagen is
bij het nemen van een besluit niet over hot
ijs van één nacht gegaan. Hot beeft aller
eerst het advies der Kamer van Koophan
del ingeroepen en het bleek do Kamer, dat
bij den bestaanden toestand voor de nering
doenden voornamelijk langs de Haven, de
Heerengracht en den Nieuwen Rijn nic.
onbelangrijke voordeelen uit de doortrek
kende schipperij met haar bevolking voort
vloeien. Dit voordeel zou naar haar mee
ning nog toenemen, wanneer door verbe
tering der doorvaart meerdere en grooto
re 6chepen de gemeente zouden aandoen.
Hoewel deze voordeelen moeilijk onder cij
fers waren te brengen, zou de Ka mor het
ten hoogste betreuren, wanneer; de verbe
terde vaart niet door Leiden ging.
De Commissie van Fabricage vereenigde
zioh met het voorstel der Kamer. Zij meen
de, dat do doorvaartwijdte overigens groot
genoeg wan, indien 6lechta do Turfmarkts-
brug werd veranderd, wat pl.m. 5000 zou
kosten. Een ernstig bezwaar achtte zij ech
ter het bruggeld. Volgens de toen vigee-
reado bepaling zou de doorvaart coor 10
bruggen a /0.15 is ƒ1.50 bedragen en daar
aan wenschte ze do bepaling in do verorde
ning opgenomen te zien, dat de schepen,
die zich niet in de gemeente ophouden, van
het betalen van bruggeld werden vrijge
steld.
B. an We. deelon eindelijk aan Ged. Sta
ten mode, dat zij zich vereenigen met het
oordeel' der Kamer cn dat zij in die meening
nog zijn versterkt door hetgeen personen,
die dagelijks met de schipperij verkccren,
omtrent de voordeelen, die uit do door
vaart voor den winkelstand voortvloeien,
en daarom bereid zijn eon voorstel bij den
Raad te doen tot verwijding van do Turf-
marktsbrug en tot wijziging der verorde
ning op de bruggelden en bediening der
bruggen zóó te regelen, dat geen oponthoud
bij het passeeren der schepen to duchten
ii3.
Zij veroorloven zich eindelijk Ged. Sta
ten in overweging te geven om in het aan
do Staten in te dienen plan een er verbin
ding van Vliet en Rijn door de gemeente
Leidon to willen opnemen. Toen dan ook in
do zitting vier Staten van Zuid-Holland
van 24 Juli d.a-v. werd besloten do water-
gemeenschap tusschen Rijn en Schie met
haar aansluiting aan do gemeente 'e-Gra-
vonhago voor rekening der Provincie zoo
in te richten ais noodig is om haar bruik
baar te maken voor schepen, wclko geen
meerde re vioorvaart-wijdto behoeven dan
5.38 M., ward voortaan genomen:
met de gemeente Leiden de noodige
schikkingen te treffenten einde te verze-
zekeren, lo. zoodanige veranderingen in
de inrichting van de voor de doorvaart
hinderlijke bruggen als hun wenschelijk
zullen voorkomen2o. goede en kostelooze
bediening bij dag en bij nacht voor alle in
de vaart gelegen of later te leggen brug
gen.
Deze schikking werd later aldus gefor
muleerd, dat do gemeente: a. liet vaarwater
moest brengen en houden 20 c.M. beneden
den drempel van de sluis aan den Leid-
acbendam; b. 'de brug aan dc Turfmarkt
ten koste der gemeente zoo moet verande
ren, dat zij een doorvaartbreedte heeft van
8 M.c. thans bestaande bruggen niet te
vernauwen en nieuwo bruggen niet minder
dan 8 M. doorvaartbreedte te geven; d. de
gronden aan de Haven tot vlo Oudcveat-
graoht geen ander© bestemming te geven,
en e. .zorgen voor de bewcogbaarhoid der
bruggen, voor een kostelooze on vlugge be
diening en voor het bouwen van bmgwach-
tershuiajee.
Naar aanleiding hiervan stelden B. en
Ws. den Raad voor aan Ged. Staten te ken
nen te geven, dat do gemeente bereid is tot
bot aangaan van do voorgestelde verbinte
nis mot cenigo wijziging betreffende do be
diening dor bruggen on van do wachthuis
jes.
Dit voorstel werd in do zitting van den
4don Oot. 1883 na een kort© toelichting van
den voorzitter De Laat do Kanter on na
onkolo opmerkingen van do raadsleden Le
Poole on D© Goeje bij acclamatie aangeno
men.
Het was nu nog maar een quaestie van
uitvoering om do vaart door Ledden te ma
ken, zooals zij in hoofdzaak nog is en waar
omtrent straks d© vraag zal loopen of zij
zal moeten blijven bestaan of dat het oor
spronkelijk denkbeeld in een der plannen
van Ged. Staten neergelegd, nl. de vaart
langs do stad, ten slotte zal overwin
nen.
Ten einde hierover een oordeel te kunnen
uitspreken, willen wo vooraf nagaan hoe
do vaartverbetering door Leiden tot stand
gekomen is en hoe zij hie eft gewerkt in de
eerste plaats voor de gemeente en do ge-
meentenaren en in de tweede plaats voor
do schipperij.
Hierover in een volgend artikel.
D© belangstelling voor alles wat met den
Amerikaanschen handel in verband staat
heeft zeker wel in dezo weak haar hoogte
punt bereikt, de week waarin do beslissing
zou vallen omtrent de verkiezing van een
nieuwen president der V. Staten, voor een
tijdvak van vior jaren. De verwachting dat
President Roosevelt met grooto meerderheid
zou worden herkozen, was do algemeen heer-
sohende in Amerika en dit werd op duide
lijke wijze uitgedrukt in de betrekkelijk
kalme voorbereiding welke aan de verkie
zing is voorafgegaan. Nu zij tot feit is ge
worden en aan do verwachting heeft be
antwoord, doet do vraag zich golden welke
uitwerking daarvan op de fon'Jscnmarkt
voorloop ig ia te verwachten. Do eerste
Beursdag onmiddellijk na do verkiezing gaf
niet die groote beweging, welke word onder
steld t© zullen plaats hebben, een wilde op
gewondenheid bleef geheel achterwege, zelfs
6cheen een neiging tot realiseoren de over
hand to hebben. Dat do fondsen markt in
een kalm© houding bleef, valt niet zoo zeer
te verwonderen, aangezien toch de herkie
zing van Roosevelt algemeen als zeker werd
beschouwd cn het vooruitzicht hiervan,
reods van te voren rijkelijk door de koers-
bewoging was uitgedrukt. ALeardcro opge
wektheid, als het gevolg van een verrassen
de uitkomst kon dus niet in buitengewone
mate worden verwacht cn zij, dio toch in
dezo verwachting op ce>n krachtigo rijzing
hebben gehoopt, zullen zich dan ook teleur
gesteld hebben gezien. Opmerkelijk was hot,
dat op den Beursdag na de verkiezing, 'do
aanvankelijk levendige mark' merkbaar
onder den invloed kwam van omvangrijke
winsbvorkoopeii, waardoor do koersen een
kleine teruggang ondervonden on bet slot
op dien dag weinig belangwekkend was.
D© mcening in den laatsten tijd herhaalde
lijk van Amorikaanschc zijdo vernomen, dat
een presidentverkiezing gewoonlijk door
een periode van levendige ontwikkeling
van den handel wordt gevolgd, mag zeker
niet als een vost© regol worden beschouwd,
hoewel' een dergelijk vooruitzioht steeds bij
elke verkiezing wordt voorgespiegeld. Dat
een algemeen© verbetering dus ook ditmaal
als een noodzakelijk gevolg uit bob vorkio
zingsresultoaat zou moeten voortvloeien,
wordt door geen enkele omstandigheid
aangetoond. Een bepaald verband tusschen
do nieuw© regeeringsperiode van Roosevelt
en een krachtige ontwikkeling der indus
trie behoeft zeker niot to Ocetaan, want een
niouwo richting behoeft men in het re-
georingsprogramma van den president niot
to verwachten, en zoo al Roosevelt voorne
mens mocht zijn om hervormd op econo
misch gebied in te grijpen, zou 'dit, met
zijn bekend krachtig optreden tegenover
do trusts, wellicht niet in don geest der
grooto goldkoningen zijn. Dat evenwel in
Amerika thans een tijdperk van voorspoed
op handels- on industrieel gebied in wor
ding is, wordt mot den dag duidelijker on
zeer waarschijnlijk is het, dat - verband
•daarmede, een verdere stijging dor prijzen
op elk gebied, zal aanhouden. Niet minder
wordt de tegenwoordige gunstige bewoging
gesteund door en vindt gedeeltelijk haar
oorzaak in den buitengewoon grooten tar
we- cn katoonoogut, waardoor zioh in het
spoorwegvervoer en varsohillondo handels
ondernemingen een enorme bedrijvigheid
ontwikkelt, doah, wanneer do tegenwoordi
ge ontwikkelingsperiode in Amerika, bui
ten den optimistisaben invloed der Beurs
wordt beoordeeld, zou men gonoigd zijn
aan te nomen, dat do koorebowoging op de
fondsonmarkt gedurende do laatste maan
den, reeds aanmorkolijk op dio goede voor
uitzichten der oeoonomischo verbetering
is vooruitgeloopen. Zeer groot zijn de ver
waohbingen vooral ton opzichte dor ijzer
en staal-industrio; do berichten daarom
trent luiden in den laateten tijd bijzonder
gunstig cn .algemeen wordt melding ge
maakt van een stroven naar hooge prijzen,
als een gevolg van omvangrijke orders,
wolke vooral van do spoorwegmaatschap
pijen ruim toevloeien. Do bewoging dor
Steel-waarden is in do laatste dagen van
onstuimigen aard en hot koerspeil der ge
won© aandeelen zeker niet in overeenstem
ming met dc intrinsieko waarde, welko zij
vertegenwoordigen. Dat de vooruitzichten
der Steel Co. een langzame verbetering
doen verwachten, is niet te ontkennen,
doch wanneer een langzame verbetering in
do toekomst door een vervroegd© buiten
sporige koersvoihooging wondt vporuitge-
loopen, wordt het gevaar voor een onver
wachte reactie sleohto grooter. Intussthen
is do houding van ons publiek, in aan
merking nemende de opgewonden en opge-
schroefdo stemming der Beurs, bevredigend
to noemen, aangezien gedurende de laat
ste dagen opruimingen tot hoogst belang
rijke bodragen hebben plaats gehad. Dit
was niet alleen hot geval met verschillende
hoog ca laag genoteerde spoorwegaandoe
len, dio tegen belangrijk lager koersen zul
len zijn gekocht, doch overwegend omvang
rijk waren de verkoopon der Staal-waar-
den, die evenwel gemakkelijk to N.-York en
Londen plaatsing vonden. Het resultaat
dezer beweging in het algemeen beduidt
voor ons land een zeer aanzienlijke kapi
taalwinst, en daarbij toont hot publiek liet
geruststellend karakter, van na de behaal
de winsten, kalm het verdere verloop der
markt te willen blijven afwachten, want
tegenover do omvangrijke winstrealisatiën
istondon slechte tot zeer beperkten omvang
nieuwe speculatieve aankoopen. Slechts
enkelo soorten oefenden nog aantrekkings
kracht uit, in de eorsto plaats Car Foun-
dry-aandeelen, dio in verband met dc
ontwikkeling in do metaal-industrie stork
voor binnen bui dscho rekening werden ge
kocht, wellicht in do hoop, dat dit fonds
do beweging 'der Steel-waarden zal navol
gen. Ontario-aandeolen vormden een ande
ro sterk begunstigd» cooTt, cn hiervfcor
is do oorzaak gelegen in het besluit dor
directie om 3 pCt. dividend op de aandeelen
uit to keeren. Dat dit dividend waarschijn
lijk in verband moet worden gebracht mot
do gelijktijdige uitgifte van nieuwo obliga
tion, waartoe in dezelfde vergadering het
besluit is goedgekeurd, is hier reeds vroe
ger uiteangezet. Ook werden Missourï-waar
den sterk begunstigd, voornamelijk op
grond van do enorme ontwikkeling van hot
katoen vervoor op dozen spoorweg, hetwelk
dat van vorige gunstige jaren nog belang
rijk overtreft. Gulfwaardcn hadden een on
gunstig© markt door overwegend groot aan
bod van het publiek, waartegenover zeer
weinig steun van do arbitrage word onder
vonden e>n do markt voor dezo fondsen Jus
in zeer gedrukte stemming bleef verkeeron.
In tegenstelling met do stemming op onzo
Beurs, was te Nieuw York het publiek on
do arbitrage zeer krachtig mot kooporders
ter markt, cn was bet vooral aan dezo oio
menton too to sckrijvon, dat, tegenover hot
merkbaar aanbod voor Europceschc reke
ning, dc koersen in hun 6tijgeaicle bewegin
gen geen bclommoring ondervonden.
Ombrent do toekoinstigo houding der
markt, valt in geen enkel opzicht eenigo
onderstelling te maken. Het zal voorname
lijk afhangen van do verdere ontwikkeling
der Amerikaansohe industrie en of do voor
spellingen omtrent haar verwacht worden
de voorspoed, zullen worden verwezenlijkt.
Evenwel is niot to verwachten dat na d©
sohittorendo campagne, do speculatie nu
reods tot rustnemen bereid zal zijn en dan
zoudcai zich nog wel verrassingen op do
markt kunnen voordoen.
Europceschc Staatsfondsen werden niet
al to x^ecl tegenover de Amerikaanecho waar
den verwaarloosd, over het guheol was ook
in deze afdeeling do handel niet onbevre
digend ©n do stemming tamelijk vast, hoe
wel het algemeen verloop tot geen bijzondere
bespreking aanleiding gaf. Bulgaarscho
fondsen bleven, zonder handel' van betoekc-
nis, in goede houding. De uitgifte dor
niouwo leaning welko nog voor liet einde
van dit jaar werd verwacht, zal wel vertra
ging ondervinden, aangezien op het laateto
oogenblik van Duitsoho finanoiers een
nieuw aanbod voor do leening is ontvan
gen, klaarblijkelijk met do bedoeling, de
levorantien dor legorbehoeftcn voor Bul
garije, aan do Duitecho industrie opgedra
gen to zien. Russen bieren hun oude stand
vastigheid bewaren. Niettegenstaande allo
offioieuz© tegenspraak, wordt to Parijs het
bestaan van onderhandelingen voor oen
nieuwe belangirijko Russisch© leening, hard
nekkig volgehouden en wordt zelfs het aan
deel daarvan, hetwelk voor do Franscho
markt zou worden gereserveerd, op 800 mil-
lioon franken goraamd. De Turkache schat
kist verkeert weer in geldnood en de regco-
ring moet er dus weer op uit om to trach
ten nieuw geld te bekomen. Onderhande
lingen worden thans gevoerd met do Deut
sche Bank voor ccn leening van 25 milliocn
fnankan, waarvoor do spoorweg Philippo-
pcl-Adrianopel als onderpand zou worden
aangewezen.
Do koers dor Japanscho leening onder
vond een morkbare teruggang, ouder den
invloed der nieuwe leeningsplannon. Het
moet gezegd worden dat do nieuwo leening,
nu dezer dagen to Engeland afgesloten,
al op bijzonder ongunstig© voorwaarden is
tot stand gekomen. Een G-pCt.-lecning togen
een koers van uitgifte van 90£ pCt., mot
verband op bepaalde tol-ontvangstou, be
wijst wel dat het credict van Japan aan
merkelijk dalende is, of, dat Engeland van
den troebelen tijd gebruik maakt om oen
buitengewoon grooto prooi to bemachtigen.
De Zuidamorikaansch© Staatsfondsen
hadden over het algemeen een bevredigend
vorloop. Argentijnen waren vast, in ver
band mot gunstige beschouwingen omtrent
don grooten vooruitgang, wolken het land
in zijn geheelo ontwikkeling kan aanwij
zen. Brazilianen konden ovenzoo in voste
stemming blijven, doch van beteokenia waa
do rijzing dor Vcnczuelaanscho Fondsen.
Do berichten omtrent do onderhandelingen
over do schuldregeling waren in den lant-
stcn tijd sluimerend en daardoor waren
gjruakten in omloop gekomen, dat ernstig©
bezwaren waren tusschcnboido gokomen.
LiL do laatste Parijscho borichten blijkt
echter, dat do onderhalldolingen nog steeds
worden voortgezet cn do vertegenwoordiger
van Venezuela naar Brussel ia vertrokken
en aldaar een samenkomst mot den verte
genwoordiger dor Duitsche financicclo
groep zou hebben. Hieruit is af to leiden,
dat do ondorhandolingcn nog steeds worden
voortgezet, hetgeen hernieuwde belangstel
ling voor dezo Fondsen heeft doen ont
staan. Poruancn trokken de aandacht door'
hun wild verloop, waarvan ccn vordoro bo-
Langrijke rijzing het gevolg was. Omtroat
do basis der te treffen overeenkomst met
do rogeering zijn nog geen bijzondorheden
bekend, zoodat moeilijk een oordcol omtront
do tegenwoordige koerson kan woeden ge
vormd. Dat do zeer scherpe rijzing eindelij-k
door een reactie is gevolgd, ia niot te ver
wonderen, ook al zijn geen ongunstige bij
zondorheden bekend geworden.
Op do looalo markt blijven Cultuur-waai
den in zeer vaste houding, al komt een en
kel© maal een kleine koorsroactio voor. Do
toestand van don suikoroogst in Europa
geeft steeds grooto teleurstelling on de po-
sitio der Ind. ondornomingen wordt daar
door aanhoudend gunstiger, zoodat do ver
wachting, dat het looponde jaar aan zoor
volo dier ondernemingen gelegenheid zal
geven om hun position belangrijk t© ver
beteren, veel kans van verwezenlijking
heeft. Daaraan vooral was do rijzing dor
aandeelen Nod.-Ind. Handelsbank too to
sohrijvon, omdat in verband met do gun-
stigo resultaten, dio over dit jaar worden
verwacht, een hervorming in hot vroeger
sterk gorcduoeoi d aandeeJcn-k&pitoai wordt
verwacht. Do markt der Pet role um-aan
deel en was bijzonder levendig gestemd.
Aandeelen Koninklijke werden togen sterk
stijgende koersen uit do maxkt gonomen,
naar aanleiding van zeer gunstig© beoor-
deolingen omtrent den tegenwoordigen
toestand, van do zijde der directie, uitge
sproken. Aandeelen-Perlak volgden, door
hun nauwen samenhang mot do Koninklijke
in gelijko beweging, cn van niot minder
beteokenia was do rijzing in do aandeelen
dor Rumeen6oho pe trol oum-maa toehap pij-
i)
I.
Aan een der Dcensoh© kusten gaat een
inham diep het land in, ca wie daarnaar
op de kaart good zoekt, vindt dion zoker,
want hij zal er nog zijn. Onder anderen
is hij daaraan to herkennen, dat naar de
ze© toe ongeveer een paar geweerschoten
ver een klein eiland ligt, juist zoo groot,
dat or eens een oudo burcht, niet meer en
niet mindor, op heeft kunnen staan. De
burcht is och ter reeds lang verdwenen en
slechts de buitenmuur cn hier en daar een
menigte verstrooid© oudo steenen zijn
overgebleven. Aan diezelfdo kust moet ook
nog een beek zijn, welko in den inham uit
loopt. Maar die is ontzettend veranderd
einds dit verhaal voorviel, want er is sindö
dien tijd veel water ill do zeo geloopen.
Nu brengt de beek met bedachtzame en
verzamoldo kracht twee grooto molens in
beweging en gaat liet dag uit, dag in klap,
klap, dat het een lust is. In don een ver
andert zij de stammen van het diahte, oude
eikenwoud, dat zich op een heuvelachtig
terrein daarachter verheft, tot plankon en
timmorhout en brengt het vol ijver en be
drijvig naar de haven van het kleine plaats
je Krogen, dat aan den inham ligt, en
eindelijk varen de planken on het timmer
hout op het schip van don groothandelaar
over de zee naar vreemd© kusten. In den
•ndar maalt hij meel fijn en grof, al
naar dat het voorkomt voor do stroken
in het rond en grutton in den zak van den
molenaar. Het woud was er reeds eerder,
maai de beek heeft daaraan pas bedrijvig
heid on welvaart gebracht. Ook de eigenaar
liep daar vroeger reeds rond, maar eer
tijds was hij slechte een eanvoudigo vis-
scherejongon, niet zeer gezien en half ge
vreesd door allen; nu neemt hot plaatsje
©n do gahecle omtrok den hood voor hem en
zijn molenaar af, hij is een geacht en kun
dig man, getrouwd met do mooi© dochtei
van oen notabel on hot is do beek, die naast
God on hem zelf zoo ver geholpen hoeft.
En als men zoovele verstandige dingen heeft
verricht, dan blijft or geen tijd voor dwaas
heden over.
Maar indertijd was d© beek woest cn los
bandig, on haalde niete dan dwaasheden
uit. Daar, waar bet eikenwoud in een steile
holling eindigde, kwam zij aangesuisd on
maakte zulk een buiteling in haar val, dat
zij ar geheel' uitgelaten van werd. Er schuil
den toon ook krachten in haar, maar nar
clat zij haar buiteling had gemaakt, ver
strooid© zij in haar onbesuisdheid haar
sterken stroom in zoovale schuimende en
bandelooze beekjes over de open vlakten
tusschen glooiingen en bochten, dat zij al
liaar kracht uit louter jeugdige uitspat
tingen verspilde, totdat zij vermoeid en
uitgeput tusschen steentjes on wier in de
see sloop.
In een oud huis woonde daar een man,
Han6 Fischer genaamd, met zijn vrouw ©n
hun eenigen zoon Peter. Het huis behoorde
hem toe, doch overigens bezat hij niete dan
do strook zand, waarover de verstrooide
beetjes liepen en waarop juist het hui6 lag.
Hij had do strook wel niet gekocht noch
betaald, maar hij had haar nu reeds zoovele
jaren als do zijne behandeld, dat hij reeds
lang hot rcoht van bezit door verjaring
moest verkregen heb---n, en niemand ha
er ook ooit aan gedacht, hom zijn eigendom
to betwisten, wijl dat niet do moeit© waard
ware geweest. Vanwege het zand kon daar
niete groeien en zelfs, al bad er iets kun
nen groeien, zou de woeste beek er toch wel
voor gezorgd hebben, dat het niet gebeurde,
want zij 6chcon het ar vooral op gemunt te
hebben met den armen Hans Fischei haar
spel tc drijven. Elk oogenbuk kwam zij bij
den een of anderen hoek van zijn bouwval
lig, tochtig huisje opborrelen. Dan haastte
Hans Fischer zich, haar zoo good mogelijk
bet binnendringen t© beletten, cn ale hij
dat had gedaan, zette hij zich neer om in
rust on vredo het zweet van zijn voorhoolJ
te wisschen.
,,Klok, klok!" zoido een nieuwo beak in
hetzelfde oogenblik cn kwam met alle kracht
bij een ander eind van hot huis te voor
schijn danoon.
Hans kon in zijn bed liggon, zijn heer
lij ksten moa-gc nsl aap doen en van vrede en
veiligheid droomen. ,,Ja, goeden morgen
zeide do bsok. „Ho© hebt gij geslapen?"
En dan huppelde zij over den vloer en keek
met een bepaald onbeschaamd voorkomen
tot den verrasten Hans op, terwijl zij hei
melijk een arglistige poging deed, om door
zijn beetje beddegoed ueen te dringen.
Moest Hans Fischer uit zijn huis naar
het strand om voor zich en zijn familie het
dagelijksch brood to halen, dan liohtto de
beek hem do voet en van dag tot dag, ja
van den morgen tot den avond, veranderde
zij haar loop om hem des te beter in haar
net te vangen, _.,n zoo bracht de biave
Hans zijn leven oi r voortdurend scher
mutselen met dezo zijn on vermoei do vijan
din door, steeds springend en met veel
moeit© bal an oe erend om haar to vermijden
cn steeds een slachtoffer van haar liston
cn knepen.
Maar ieder heeft toch zijn meester, dat
moest ook do moedwillig© beek bekennen,
en die, in wion zij haar man vond, was Pe
ter Fisohor, do eenigo zoon van den ge-
plaagden eigenaar. Voor hem word do
bcak een bron van oven zoovele genoegens
on voordeelen; voor bom boog zioh haar
strijdlustig© natuur als voor een hoogore
macht, en gewillig richtte zij zich naar al
zijn grillen. Mogelijk kwam haar handol
baarheid voort uit een gevoel van verwant
schap, want Peter was oven moedig als zij,
op zijn jonge schouders zat eon verstandig,
vindingrijk hoofd cn het scheen alsof in
zijn vingertoppen een maoht lag om allee
voor zijn wil te doen buigen. Hij was als
een riviergod, wanneer hij, de muts scheef
op het hoofd, stond tusschen zijn schuimend©
wateren cn alle armen van do beek om hom
heen golfden als een zilveren band, welke
zich lenig en gehoorzaam onder zijn han
den kronkelde. Die zoo gemakkelijk en vei
lig in nieuwe banen dwingend, alsof zij
slechts een wenk van zijn hand noodig had
den om te gehoorzamen, liet hij zo sprook
jesachtige eilanden en landen vormen,
waarover hij met meer dan koninklijke
maoht heerschte, ze naar welgevallen ver
woestend en we„i scheppend.
Eiken onervaren jongen 6noek of liaht-
zinnigen baars, die zich te dicht bij do
glooiing waagde, en spartelend en verbijs
terd daarover neerviel, kreeg Poter Fischer
cn niemand anders. Eiken andoren jongen
ontgleden zo door do vingers. Hij behoefde
er slechts zijn muts onder to houden of dio
tuesohon zijn bccnen uit to spannen, dan
had hij ze; als een gchoorzamo dienares
wierp do beek ze st. is juist in zijn school».
Sohcpon liepen op zijn werven van stapel,
eerst eenvoudig cai emakoloos, maar later
in steads toenemend© volmaaktheid, on do
beek moest zo voorzichtig en behoedzaam
dragon, totdat zioh op do kronkelende
stroompjes c n scheepvaart had ontwikkold,
waarop do oogen van menig oud zeeman,
als hij voorbijkwam toevallig, mot welge
vallen rustten. Hij logde ha/vena en dam
men mot formeolo sluizen aan, waardoor do
anders zoo bandoloozo golven zich gedul
dig lieten beteugelen. Hij maakte radoren,
welko het water in beweging moeet bren
gen of het wïldo of niot en kortom, hij
maakte alles, wat uit zulk een vluchtig ele
ment kan gemaakt worden, en nog meor.
,,Wij beidon, wij boiden 1" babbelde do
beak vergenoegd on lachte hem too. „Wij
kennen het!"
Do jongen wss blijkbaar ccn Zondags*
kind.
Dat do warmvoclendo cn liokt ontvanke
lijke jeugd van het plaatsje zich onder dozs
omstandigheden zeer tot hom voeld© aango
trokken, en dat Poter Fisohor met zulk©
eigenschappen, met zulk een geluk on zulk©
hulpbronnen hun natuurlijke aanvoerder
en meester moest worden, sprak vanzelf.
fWordt vervolgd.)
