Het Rolüerdamsohe Diamanten Echtpaar.
De heer en mevrouw
SIMON VAN DEN BHRGH.
Een eerbiodiwaaa dig paar Eotbe-rc am
ine rs vierde deze week het feest van zijn
zestigjarige cchtverconiging.
Op zichzelf verdient een zoo merkwaar
dig feit een afzonderlijke en waardeerence
vermelding, maar er is meer aanleiding
toe, nu het twee menschen betreft-, die de
stamvaders zijn van ccn kloek geslacht van
indÜBtrieelen, wier energie ont- lanc' met
cén hunner belangrijkste fabrieksonderne-
m in gen heeft verrijkt, die do stichters zijn
geworden van de reusachtige industrie der
Van een Bergh's Limited.
Hot bruidspaar is het voorbeeld van een
gezogendon ouderdom, tevreden na een
gona geleefd leven, rustig ziend zoowel op
het verleden, als op c\p toekomst; dio we
ten, dat hun bestaan hier doel heeft gehad
en dat dc dankbare erkentelijkheid van
een grooto familie hen hartelijk omgeeft.
Zoo wat wij allen voor onszclven gretig
hopen, toch weinige-n onzer mogen berei
ken het tcslamcntische patriarchale oudcr-
domsgeluk.
,,Nu wel bijna drio en zeventig jaren
geleden", veitcldc de heer Van den Bergh,
begonnen wij tc wérken. Ik ben geboren tc
Gcffcn, mijn vrouw is- van Osch. En zestig
jaren geleden, Donderdag op den dag af,
vonden wij elkaar. Mijn vrouw is nu drio
en tachtig cn een half, ja, dat mag ik nü
wel zoggen als dames jonger zijn, jökKen
zo or graag een paar jaren af en mijn
vrouw beeft dat vroeger óók welcens ge
daan! 'cn ik ben vijf en tachtig.
,,Wo zijn nu dertien jaren uit zaken,
zoolang al, als we in Rotterdam wonen.
Nu, als men zestig jaren gewerkt heeft,
mag dat wel En we hebben zeven zoons,
die 't van ons konden overnemen...
't Was1 eerst een eenvoudige handel in
frotór, klom begonnen cn langzamerhand
uitgebreid. Er was toen nog niet anders
dan boter. Ik kocht heel Brabant door bij
'de boeren dc boter op en verkocht dio wïer
naar buiten, meestal naar Engeland.
Heb was toen nog zoo'n primitieve tijd.
"Wegen had men niet, dio datcercn van veel
later. En aan karren had je dim, voor
tochten -over zand- cn heivelden, niets.
Ik steeg vaak 's nachts om twee uur al
tc paard, om tijdig op do markt to zijn.
Door stikdonke.ro nachten galoppeerde ik
over do ongebaande hei in 't barste win
terweer; m'n groot© n blauwen mantel om
met zilveren gesp, zoo zeven uren heen en
zeven uren weer terug, óók 's nachts,
soms dommelend van vermoeienis, want 'fc
paard wist zelf den weg, maar 't is niet
erg rustig slapen in 't ziel."
,,Ja, ja zei moedor m'n man was
in dio dagen onverschrokken; hij kende
geen gcavaar, en ik was ook nooit ongerust.
Wat ia ie vaak met 't paard op hol ge
weest. 't Herinner m© nog, dat 'k op 'n
a-vond voor ons huis stond uit te kijken
Vaar ie bleef, en uit do verte kwam ie aan
gehold, in dolle vioarfc, vlo deur voorbij,
a! verder, verder, totdat io 'm in een hout
mijt mende cn 't ondeugende dier zoo ein
delijk tot stilstaan bracht. Ik was niets
Jang, 'k vertrouwde op vador haj was
zoo'n kloeke ruitwrMaar toch, toen ie
idio nacht te slapen lag, stond k stillekcns
op, cn 'k riep den knecht: „neem jij 't
.paard van stal en breng 't naar do Beuze-
-komschc paardenmarkt. Jc maakt ervoor
wat je krijgen kan, maar jc brengt 't mo
niet nico weerom.'' Toen vader s ochtends
weg wou rijden, riep ie om z'n paard.
„Da's weg, verkocht... 'n paard dat holt.
gun 'k aan andere miters."
,,'s Op 'n keer, dat 'k 's nachts do hei
doorreed, moest 'k 'n kleinen omweg ma-
kon door 'n boschje, omdat er water stond.
Daar sclioot in eens ccn troep van die
trekkende scharenslijpers achter de don
kerte van boomen uit; één grijpt er naar
do teugels... Dat was 'n gevaarlijk volkje,
en zo waren ©r altijd bij als er te rooven
of te snijden viel... Maar op eenmaal roept
er een m'n naam, „laat gaan dien man."
Zo hadden te voren in ons dorp gekam
peerd, en dan had moedor hun 's avonds
trouw do overblijfselen van ons eten laten
brongen... Is dat niet aardig, 'do dankbaar
heid van zulke straatroovors?"
,,Maar op dien andoren nacht had je or
toch haast je leven bij ingeschoten. Yorbeel
jc, meneer, op 'n stik donkeren winter
nacht, 't vroor dat 't kraakte, rijdt mo man
een boschweg over, en daar stort 't paard
in 'n diepen kuil, waar ze 'n boom hadden
uitgedaan..."
„Dat zou m'n eigen paard nooit overko
men zijn viel de oudo in ,,'t was 'n
liuurbles, en 'k was niet aan 't dier gewend
Maar bij 't vallen raakt m'n mantel om zijn
borst verward, on die bindt mijn armen
vast, snoert m'n keel dicht, dat ik letter
lijk in dien kuil en in de donkerte gekneld
zat op 't gevallen paard. En hulp schreeu
wen hoefde niet, want geen uren in den
omtrek woonden menscihen... Toch ben 'k
cr eindelijk uitgoworsteld, maar 'k had or
'n paar uren in gelegen, en bijster opge
lucht reden we samen naar do markt.ik
deed er béste zaken, weet je nog, moeder?"
,,Ja, dht was nog 's reizen in dio dagen;
'8 winters in de bar re kou op den open
postwagen, heel© nachten door langs de
groote wegen, met om de zooveel uur 'n
kom warme koffie in 't posthuis, als er
versche paarden worden voorgezet. In Den
Bosoh ben 'k nog 's met zoo'n diligenoe
omgeslagen op de vestingbrug; de koetsier
was dronken, nam z'n draai te kort, en
daar lag 'do wagen, wij er van boven af.
Ik raakte tusschen de leuning van de brug
beklemd... maar tóch ging de reis weer ver
der. 's Nachts laat kom 'k bij moeder
thuis, kruip stil dn bed, maar wat zat ze
s' morgens raar te kijken, toen ze mo daar
baast onkenbaar van de builen en schram -
men liggen zag.
,,Van treinen was toen nog geen sprake...
als 'n wónderdier werd ik op dorp aange
gaapt, en alle boeren kwamen luisteren,
toen ik voor 't eerst per spoor van Luik
naar Brussel was gereden. Dan ging ik
van m'n dorp eerst twee cn een half uur te
paard naar Den Bosch, détir 's middags om
5 uur op de schuit naar Maastricht, waar
je 's ochten'ds om 8 uur aankwam, en geen
sprake van slapen hoor; dicht op elkaar
gezeten op de banken en 'n kaartje leggen.
Dan met do diligence verder naar Luik,
waar 't rollend stoombeest stond... En wat
de boeren op dorp wel begrepen, was, dat
do w"ielen draaiden, maar dat zoo'n locomo
tief d.: wagens vóórtbrok, d&t leek wel too-
verij
Wat waren die tijden toch' veel avontuur
lijker dan tegenwoordig. Wat hadden zc
toch veel beleefd, als zo zoo samen zaten op
te halen uit do oudo doos.
„Weet vader nog van dien watersnood?
Ons gezin was toen al grooter zei moe
der onze vijfde jongen lag in e'n wiegje
voor do bostee in de woonkamer, en om
beurten trokken vader en ik aan het wie
getouw." Maar, daar op een slechten nacht
hoorde zo zoo'n vreemd geplas; ze wekte
'r man: „het is of liet water in do kamer
staat", en heb joirgsko ging zoo verschrik
kelijk tc keer!... Zooals dat altijd gaat in
nood, do kaars was uitgegaan. Vader
springt do bedstee uit-, plone, plons tot
z'n knieën in het water. De dijk bij Lith
was doorgebroken. En één voor één nam
vador mij en do kinderen op den rug en
droeg on6 door den vloed naar de Qpkanier
waar grootvader sliep. Daar waren we in
véili'ghoid. Maar tou ver af klonk heel
angstig hulpgeschreeuw; er waren menschen
in nood, en 'die konden do mannen niet be
reiken, want 'n schuitje hadden zo niet
Eindelijk, tegen den oohtend, worstelen zo
zich door het water heen naar het afgele
gen huis. Zij komen ar, afgazwoogd en vin
den er den boor heel rustig in z'n leunstoel
op dc tafel" zitten, hoog en droog.
„Waarom heb jo ons leven laten wa
gen?" vraagt rader ontstemd.
„Dat zou 'k denken" zei de boer
,,'k had geen korrel tabak in huis."
Dio watersnood en waren goede tijden
voor de streek; het geld stroomde er heen,
en do boeren baden:
„Heer geef one ons dagelijksch brood
En om de vijf jaar een watersnood."
Dan maakten zo do beste zaken. En do
burgemeester van 'n naburig dorp, d'ie zoo'n
beetje notaris speelde, en tegen hooge rente
voorschotten gaf, schatte 't hoogst de eoha-
do van de boeren, die zijn rente niet beta
len konden, cn kreeg 't geld zoo dubbel
binnen."
En dan dat vervoer's Winters gingen
de vaten boter in sleden over de rivier en
dan niet paard en wagen verder op Rotter
dam naar do boot. Maar in zeker jaar werd
'b zoo'n barre winter, dat do Londenscho
boot don dienst zou 6taken. De laatste reis
zou Donderdagavond wezen. En Dinsdag
middag was de grooto wagen opgeladen;
do knechts kregen de order mee: „wit jo
ook doet, je haalt me do laatste boot."
Maar op hun weg komen ze door Dordrecht
heen; daar WR6 juist kermis, de knechten
raken or aan den zwier, en,* eindelijk in
Rotterdam, is do boot naar Londen juist
afgevaren.
Wat toen te doen? „Wel zei het volk
aan de kaai rijdt door naar Schevo-
ningen, daar liggen bommen, dio kruisen
op de Engelsohe kust" En toen do knechts
terugkeerden in 't dorp, vertelden zo 't: do
boter was in bommen geladen, maar welko
bommen en op welke haven, dat wisten zo
niet. En vader hoorde niets meer van zijn
zending; dio was verloren dachten ze.
Tot daar na weken 'n bericht komt, dat do
boter tot den hoogsten prijs verkocht was;
ze waren er op aangevlogen in Londen, om
dat de booten niet meer voeren, was er
grooto schaar6chte in Engeland, en zo had
den nooit zoo'n mooien prijs gemaakt!
Toen do Brabantscho landen niet mcor
al do boter kon konden opbrengen, die do
heer Van den Bergh voor zijn handel noo-
cdg had, zocht hij zijn vooiraden verder.
En tot in Beieren, tot in Italië, in de Po
vlakte, reisde hij, om boter te koopen.
Welk een durf en welk ccn zelfvertrou
wen de kleine Brabantsche handelaar voor
zülko ondernemingen moett bezitten, be
grijpt men te meer, als men weet, dat hij
met zijn betrekkelijk onvoltooide schoolop
leiding, behalve Duitsch géén vreemde
taal sprak en nochtans met allerlei argot
rammelende Italiaansche boeren vooroeeli-
gen handel wist tc drijven.
Maar hij was er één van 'fc echte ras,
'dat een bijna vermetele zekerheid op zijn
goed fortuin heeft en 'toch nooit iets onbe
suisds doet, dat allee durft en tegelijk al
toos allo kansen berekend heeft. Eén van
helder, stoor intellect.
En in zijn echtgenoot© had de heer Van
den Bergh een wakkere, trouwe hulp. Zij
heeft in dio Brabantsche jaren hard meege
werkt en ondanks haar groot gezin vond zij
altoos tijd on lust, om mee te doen in het
handelsbedrijf.
Zij ontving do botmaan voeren met de
boerenliuifkarren, van uren ver aange
bracht en leidde «ie zaken, als haar man op
zijn verre reizen was.
Hun handel beschikt© toen overigens
over geringe hulpmiddelen. Telegraaf was
er nog niet en de post was zóó gebrekkig,
dat een brief met de marktopgaven van
Londen. Vrijdagmorgen daar gepost, eerst
Zondagavond dn hun bezit was en dan
kostte die 70 ets. port.
In Osch breidde hun boterhandel zich ge
stadig uit.
Toen kwam, in 1872, de grooto uitvinding
van Mêge-Mouriès, dc margarine.
Boter was tot dan een artikel, alleen
voor ruime beurzen te koop. Alleen gegoe
den konden zich 'die weelde veroorloven.
D© mindere man at stroop zei mevrouw
Van den Bergh."
En zoodra de heer Van den Bergh het
bereidingsrecept dor margarine kende,
zond hij één zijner zonen naar Pa-rijs, om
zioh daar te vestigen en de grondstoffen
waarvan toen Parijs de hoofdmarkt had
to koopen, en hij liet te Osch een kleine
fabriek bouwen, bij zijn huis.
„We hadden zoo'n aardig tuintje en op
een morgen was mijn tuintje weg!" ver
telde mevrouw Van. den Bergh, grappig
klagend.
Toen de eerst© vaten grondstof uit Parijs
kwamen, wist 'de heer Van den Bergh niet,
waar ze te bergen. Maar mevrouw had
raad: zij liet liaar salon leeghalen en het
salon werd pakhuis
De margarine-industrie nam dadelijk
hooge vlucht. Van het eerste jaar af moest
do heer Van den Bergh telkenjaxo bijbou
wen, tob hij zijn uitgebreid complex far
brieksgebouwen bezat, dat tot do grootste
in het Brabantecho land behoorde.
En hot debouehc werd telkenj are grooter.
Engeland, Frankrijk, maar vooral Duitsch
land, worden vééleisohendo afzetgebieden.
Zijn eigen fabriek in Duitschland liet de
heer Van den Bergh bouwen, toen Ham
burg en Bremen zouden toetreden tot dc
Zollverein cn op de margarine belangrijke
invoerrechten zouden worden gehc-ven. Op
1 October 188S kwam die toetreding tot
stand cn juist acht dagen to voren was in
Van den Bergh's eigen fabriek nabij Kleef
de arbeid begonnen. In loop van jaren
kooht de vennootschap zes andore fabrieken
in. Duitschland op on thans drijft Van den
Bergh's Limited do grootste margarine
industrie in Duitecldand.
Hot besluit, om naar Rotterdam tc ver
huizen naar de marktplaats der margari
ne, viel, toen heb Ossoher gemeentebestuur
door dwaze tegenwerking de noodzakelijk
hooger eisclien, dio doz» industrie stelde,
meende te moeten tegengaan. De Van den
Berghs wilden een kanaal laten graven
van Osch naar de Maas, een kanaal van een
uur gaans lengte, voor hun rekening, maar
het gemeentebestuur wees het aanbod daar
toe af.
Toen vorgaderdon dc Van den Berghs en
de beide kloeke ouders zagen niet op togen
den enormen stap, op hun betrekkelijk lioo-
gon leeftijd; zij gaven hun zoons volmacht
om te onderhandelen, en verklaarden zich
bereid, zich mot hun industrie te verplaat
sen.
Daar as wel iets bewonderenswaard in
oen zoo krachtig meevoelen mot- do jeugd in
twee menschen, oud geworden in hun afge
legen Brabantsch dorp, waar zij hun mooi
ste levensjaren hadden geleefd en waar zij
de vervulling van hun beste wenschen had
den mogen zien, nochtans modern en frisch
an hun opvattingen gebleven.
Do beidé oudste zoons kochten to Rotter
dam de terreinen aan de Nassaukade se
dert tot 2 H. A. gedijd zonder verwijl
werd de bouw begonnen en ondanks den
strengen winter van 1890 op '91, waardoor
drio maanden lang het werk moest worden
gestaakt, kon op Maandag 1 Mei de arbeid
in do nieuwe Rotterdams olie fabrieken be
ginnen, nadat die op Zaterdag 22 April
te Osch was gestaakt.
Do lieer cn mevrouw Simon van den
Berg waren met hun zoon Isaac en diens
gezin reeds een half jaar te voren te Rot
terdam komen wonen.
Met een aantal stoombooten van het
dichstbijgelegen dorpje aan de Maas
brachten de heeren Van een Bergh hun
werkvolk cn een deel hunner machinerieën
naar Rotterdam over en 50 sleeperswagcns
stonden op don wal gereed, om de boot
vrachten te ontvangen.
Hoe de, sedert 10 jaren een naamloozo
vennootschap geworden, incustrie zich,
heeft uitgebreid, is bekend. Dc Koningin
nen bezochteif vóór enkele jaren de fa
brieken.
Met den aanvang van do Rotterdamscko
periode eindigde ce medewerking van den
ouden heer Van den Bergh en zijn vrouw
aan de zaken.
Maar nog altoos nemen ze in die zaken
met. hun geheelc kapitaal van belangstel
ling, konnis on bekwaamheid deel. De zo
nen, die c'e onderneming drijven, houden
hen volkomen op de hoogte en zij weten
zóó nog alles, willen ook alles weten.
Want werkloos1 zijn is hun zelfs nu nog
con gruwel.
Mevrouw vindt in de beslommeringen
van correspondenties, en bezoek ontvangen,
on deelnemen in hun leven, van zeven
zoons, negen-en-twintig kleinkinderen en
tien achterkleinkinderen, mét haar nog al
toos levende belangstelling in de zaken,
waarlijk voldoende doel en bestemming
voor haar dagen.
En mijnheer, behalve dat, heeft zijn
werkkracht en ambitie gegeven aan de vcr-
eeniging „Montefiorc", die prachtige Is-
raêlietisohc stichting ten bat© van armen
gel oofsgenbotyn-^migran tenHij is presi
dent van do Rottordamscho afdecling,
trouw bezoekt hij het asyl benedensdijks op
een Westzcedijk en zelf leidt hij nog, zoo
veel doenlijk, den dagelijkschen arbeid, on
vermoeid cn met krachtige belangstelling
Zijn zoons, die do leiders der gr ooto mar-
garinefabrieken z'.'n, zorgen er inmiddels
voor. dat zijn naam den naam van den eea-
vou'digcn Brab. beterkoop man, wiens werk
kracht en energie, gesteund door die van
zijn vrouw, een groote toci .mst heeft
vooibereid, glorievol in do industrieel©
wereld' blijft leven.
Hun industrie, met haar vele duizenden
werklieden, heeft in do hulde, aan 'dc ach
tenswaardige stichters gebracht, gelijk
reeds gemeld, zoo hartelijk mogelijk deel gé-
De EersJe-Kamer-verkiezing in Overijssl.
Men schrijft aan de R. Ctirfc Zwol
le, dd. 3 November:
„Zooals do zaken thans staan: do beslis
te, ooi deelvcllende houding der vrijzinnige
fractie uit onze Staten met daarnaast de
even besliste ontkenning van den heer Van
Diggelen, belooft de bekende onverkwikke
lijke geschiedenis in de Statenvergadering
van Dinsdag er een te zullen worden van
de alleronaangenaamste soort. Daar komt
nog bij, dat door de pertinente houding
van den heer an Diggelen, de droeve zaak
tevens een teer karakter verkicgen beeft,
waardoor het nu juist niet gemakkcslijker
wordt er een streng oordeel ovci tc laten
gaan.
Wanneer werkelijk de heer Van Diggelen
ton onrecht i van verraad beschuldigd is,
clan zal het natuurlijk iedei ten zeerste
leed doen ,<lat de zaken zoo geloopen zijn.
Maar hoe zal aan die onzekerheid op af-
doonde wijze een eind kunnen worden ge
maakt? Dat is de vraag, die iedereen op
de lippen, draagt en dio het ig te ho
pen van niet helaas, wel eens een vraag
blijven kon.
Zoowel voor de vrijzinnige club, die
weet, dat reeds sedert Juni een ontrouwe
in haar midden huist, als voor den heer
Van Diggelen, indien hij onschuldig is, is
het van het hoogste belang, dat er ontmas
kering van den waren schuldige kome.
Een fe.it is het, dat naast de vrijzinnige
fractie ook het vrijzinnige publiek, ge
belgd over den on vei wachten afloop der
stemming, den heer "Van Diggelen als den
afvallige blijft beschouwen. Wat aan „De
Nieuwe Courant" wordt geschreven (zie vo
rig nummer), en nog andere zaken boven
dien, worden den lier Van D. toegeschre
ven. O.a. was wat niet algemeen opge
vallen zal zijn het in de veigadering van
Dinsdag set iftelijk ingedien.i voorstel om
tot verkiezing van drie Ecrste-Kamer-le-
den over te gaan door alle leden der club,
behalve door den heer Van Diggel gd, on-
dei teekend. Deze, hoewel hij zelf do verga
dering der club, waarin tot net indienen
van het voorstel besloten werd, geleid had,
versohecn nl. zóó laat ter zitting, dat hot
onmogelijk was zijn naam er nog onder te
plaatsen. Het laat zich begrijpen, dat ook
hier cle toevalligo omstandigheden zoo
dio bestonden, wat wij niet weten bui
ten beschouwing woiden gelaten en de heer
Van D. wordt aangezien als iemand, die
zooaJs mr. Van Setten het uitdrukte
anders deed dan hij beloofde.
Nog eens, wij hopen van harte, dat deze
pijnlijke onzekerheid spoedig worde opge
lost en dat ondubbelzinnig blijko wat in
dezo de waarheid is.
„De Nicuwo Courant" schrijft:
In hetgeen wij mededeelden omtrent het
gebeurde in de Statenvergadering van
Dinsdagavond te Zwolle moet een kleine
verbetering gebracht worden, welko even
wel aan do beteeken is van het medegedeel
de niets afdoet. De verklaring door een
d-- liberale leden gedurende de stemmin
gen tot mr. /an Diggelen geiicht, dat hij
hem voor den man hield, die de afspraak
schond, geschiedde tusschen de beide stem
mingen in, dio voor den derden zetel wer
den gehouden, dus dadelijk na de eerste
stemming, waarbij do heer Stork 22, de
heer G. W. vaoi Deaum 22, mr. Van Roy-
en 1 stem had gekregen en 1 stem in blan
co was uitgebracht. Bij de herstemming
werd toen de heer Stork met 23 stommen
gekozen, terwijl op de liberale candidatcn
b^ de stemmingen voor de twee andere ze
tels nooit meci dan 22 stemmen waren uit
gebracht.
Dc wclswljzlgiug Lager Onderwijs.
moge gegeven zijü het wetsontwerp tot wij
ziging dei' w.: op het lager onderwijs vóór
1 Januari 1906, volgens haar uitgesproken
verlangen, tot wet verheven te zien. De
commissie verklaart tot do overtuiging to
''-'J11 gekomen, dat het wenschelijk en zeer
in het belang van het bijzonder onderwijs
is, het wetsontwerp op enkele punten tc
wijzigen. Zij weDscht ook, dat do Regec-
ring een betere regeling der wachtgelden
zal tot stand brengen, waarbij tegelijker
tijd in de belangen van dc onderwijzeis aan
gesubsidieerde scholen in dezen wordt voor
zien. Zij hoopt, dat er alsnog gelegenheid
zal zijn bepalingen in de wet op te nemen,
waardoor het mogelijk wordt aan cursus
sen voor do hoofdakte van rijkswege subsi
die tc verleenen. Ten slotte vestigt de com
missie de aandacht in het bijzonder nog op
een aantal punten.
Bij dit adres is insgelijks een Memorie
van Toelichting gevoegd.
Tweede Kamer.
Dooi het hoofdbestuur van den „Bond
van Nocl. Onderwijzers" ia aan de Tweede
Kamer een adres gericht, waarin wordt
medegedeeld, dat de ingediende voorstellen
tot wijziging der wet op het Lager Ondoi-
wijs in do ongeveer 200 afdeelingen van
den Bond met nauwgezetheid zijn nage
gaan en dit onderzoek cr toe leiddo der
Kamer te verzoeken het wetsvoorstel niet
goed to keuren.
Het adies is vergezeld van een uitvoeri
ge Memorio van Toelichting, waarin gemo
tiveerd wordt, waarop het adres berust cn
waarin behandeld worden: de onvoldoende
waarborgen, de salarieering, dc wachtgel
den, de opleiding, de examens, art. 15, en
hot aantal leerkrachten per school. Die
toelichting is in haar geheel in het orgaan
van den Bond opgenomen.
Een gemengde commissie uit verschillen
de vereenigingen van christelijke en van
roomsch-katholieke bijzondere ondei wijzers
heeft eveneens een adres aan de Tweede
Kamer gericht, waarin zij echter den
wensch uitspreekt, dat het de Regeering
Staatsbcgrooting £905.
Koloniën. (Hoofdstuk X.)
In do afdeelingen werd gevraagd of het
niet billijk ware hetzij de heffing hier te
land© van zegel-, leges- cn registratiegel-
den bij do aanbesteding van Indische goe
deren af to schaffen, hetzij de opbrengst
van die heffing aan Indie te restitueeren.
Inlichting werd gevraagd omtrent den
stand der plannen voor de reorganisatie
van de landmacht in Wcst-Indie en bil
lijk werd hst geacht het onderhoud van do
forten in do West-Indische koloniën ten
laste van den staat te brongen.
Aanspraken op daggelden.
D© minister van koloniën heeft aan de
Tweede Kamer doen toekomen een nota
van inlichtingen op een adres van J. W.
Hissink, kapitein der artillério van het.
Ned.-Indische leger, betrekkelijk zijn aan
spraken op daggelden, ter zake van een in-
commissio stelling.
Deze reclame betreft een gevraagde scha
deloosstelling voor hoogerc uitgaven, die op
den heer Hissink hebben gedrukt geduren
de zijn, in het belang van 's lands dienst,
verlengd verblijf to Batoe-Djadjar. Do
minister van koloniën betoogt, dat van
eenig recht op de door hem genoten, doe),
teruggestorte gelden, geen sprake kan
zijn, terwijl' ook niet is aangetoond, dat do
ongewone uitgaven, waarop de adressant
zich beriep, inderdaad meer bedroegen
dan de hem volgens het militair tarief toe
komende som van f 2.50 'daags. Dc minis
ter zich voorstellende nader te doen onder
zoeken of do heer Hissink deze f 2.50 wer
kelijk heeft genoten, en zoo niet te
zorgen, dat ze hem nog worden uitbetaald,
zegt geen termen, te kunnen vinden om to
zijnen opzichte overigens cenigtn maatre
gel te nemen.
Uitlotingen. Oosten rij kscho loten
van 1860 k kr. 1000. (Vervolg.) Elk kr. 2000
s. 31 n. 8 en 15, s. 618 n. 1, s. 1461 n. 7 en
15, 6. 1909 n. 10, s. 2483 n. 17, s. 2347 n. 2,
s. 3382 n. 4, s. 3436 n. 15, s. 8905 n. 1, s.
10,053 n. 8, s. 10,585 n. 4, s. 11,344 n. 7, 8.
11,522 n. 9, s. 11,581 n. 20, s. 13,027 n. 19, s.:
13,212 n. 14, 8. 13,747 n. 8, b. 14,432 n. 7, s.
14,810 n. 3, s. 15,351 n. 7, s. 15,049 n. 12, s.
15,920 n. 9, a 15,990 n. 4, e. 16,OU n. 4, s.'
16,999 n. 8, 8. 17,622 n. 3, s. 18,852 n. 10 en
s. 19,009 n. 2.
Loten Stad Weenen van 1874 a kr. 200.
Trekking van 2 November. Betaalbaar 1
Febr. 1905. Getrokken serieén: 218 325 521
689 814 1236 1537 1602 1817 2003 2225 2457
2496 2509 2569 2652 2702 2854 2887 292G en
2962. Hoofdprijzen: kr. 400,000 s. 218 n.
90; kr. 20,000 8. 2652 n. 30; kr. 10,000 b. 2225
n. 57; elk kir. 2000 e. 814 n. 1, s. 1537 n. 40,
s 2225 n. 38, 8. 2702 n. 18, s. 2926 n. 17; elk
kr. 500 a 218 n. 17, s. 218 n. 19, s. 218 n.
67, s. 521 n. 71, a. 521 n. 80, e. 1537 n. 81, 6.
1819 n. 20, s. 2008 n. 63, 8. 2496 n. 18, 8.
2496 n. 23, a 2702 n. 54, a 2962 n. 30.
3 pOt. Belgische Gemeente- Orediefc
van 1868 k fr. 100. Trekking van 31 Oot.
Betaalbaar 1 April 1905. Hoofdprijzen:
Nos. 106317 fr. 15,000, n. 100783 fr. 1600.
Noe. 27546, 37806 fr. 600, Nos. 13818, 19316,
22232, 27970, 46312, 141140 fr. 226.
0UDSH00RN. Bevallen: K. Baart geb.
Sepere Z. L. E. van den Boom geb. Barger
levenlooze Z.
TER-AAR. Bevallen: A. Koeleman geb.
Wildenburg Z.
Overleden: G. Schnilenburg, 82 j., ecbtge-
noote van A. Kemper. Levonloos aangegeven
Z. van J. Hofstede en A. Pijper.
26-30
111
74tf
95
Fl. 262
74*
10
2
72
60
40
103
76
166
100
pCt.
Finaneiëele mededeelingen.
▼elf ent het Weekblad van de Oomxniaate*
bank te Amsterdam rijn in de week, goëindift
1 Nov., door tusschonkomet dier Bank verhandeld
do volgende Incourant© en minder courante
fondsen
Aand. Commanditaire Uau-wreoulglng lan
Ea Co
Witsel- cn Effectenbank Eorsto Serie,.
Flnantleele Moatoch. voor Zuid-Afrllta.,
pCt. Sohuldbr. AJgomcono Crcdlotbonlc....
Aand. >'odcrlandacbo Bouw-ManUchappO.......
Culluur-MoaUehappÜ Haron...^.
Landbouw-Maatiohappi) Ngobo.
Prof, aand. MUnbonw-MoaUchappO BwooL™.
Gew. aand. Concortgobouw to Amatordom.
Aand. Maauchappü tot exploitatie Tan do
Brakke Grond
Rottardamiebo Droogdok-MaaUchappU
AinaterdaoHctao Chlnlaefabrlak.......
llaatichappU roor ZwaTelxourbor»ldlng
KonlnklUko Confederatie Noderlandacbe
VerooDlglng tot het bereiden ran
Melkproducten...-
Ncdcrlandtcbe Hout- en Helpalon-Ma*t-
«chappvl met oprlohter»aandeelcn.«
Maatschappij voor Hypothecaire Credlet
(20 pCt. ge«torl)
Pref. aand. OoHcriche Hypotheekbank
4-pOt, Obllg. ElcctrUcbo Spoorwcg-MaaUcb.
4-pCt. Obllg. Nedorland»ch Weslfaaliche
Stoomtramweg-Maatschappij
Acnd. Amsterdam Londen Vorzokerlng-Maat-
•ehappvl-149?*
8-pCt. Obllg. Gemeente Leeuwardon
5-pCt. Obllg. Amatordamicho Werkmansbond
Opr. aaud. Maatschappij tot exploitatie der
Suikerfabriek .Kallbagor"
Ceriif. 5-pCu Subsldlèn OTerdraobtsbew.
Clrcuró Ktnea
-160?;
87'/s
f. 86
