ifpi
Buitenlandseh Overzieht.
Brieven van een Leidenaar.
LXXII.
Daai' is over ons Slachthuis al heel wat
geschroYen en gesproken cn niet alleen in
de kringen van direct belanghebbenden:
'©lagers, vleoschverkoopcrfc en veehouders,
maar ook door het groote puoliek.
En als het al eens een pcosjc stil is, dan
<loet zich in zoo'n groote inrichting wel
.eens iots voor, waardoor weer de aandacht
er op gevestigd wordt. Zoo is ook in do
laatete paar weken deze gemeentelijke in
richting Dog al eens over de tong geweest.
•En nu bedoel ik niet do vergelijking, die
meer dan eens gemaakt werd, tusschen de
op te richten electritsche centrale cn het
I Slachthuis, twee dingen, die zeer slecht
•met elkander vergeleken kunnen worden,
*maar ik heb het oog op de zaak, dio Don
derdag in den Raad aanleiding gaf tot
een interpellatie, zooals dat in de politieke
taal heet.
Ook ik schreef er ver loden weck over.
Waarlijk niet mot het doel om het Slacht
huis eens een knauw te geven.
Trouwens de inrichting is niet voor niets
een openbaar" Slachthuis. Wat daar ge
beurt, behoeft niet onder de roos te blijven.
Dat kon het in dit geval trouwens ook niet
meer, want het geiucht ging reeds door do
Btad en zooals het gewoonlijk gaat, men
maakte het steeds erger. Hel) ik aan den
eencn kant op heb onrechtvaardige gewezen,
dat er aan het Slachthuis zelf vleesch werd
:prkooht, dab niet eetbaar waa, aan den
anderen kant heb ik er toch ook op gewe
zen, dat men door dat enlcelo geval niet ge
rechtigd was een smet op doze gemeentelij
ke inrichting ie werpen. Eén zoo'n geval
'beheer6cht niet het geheel© bedrijf. En ik
■was bovendien niet op een geiucht afge
gaan alleen. Ik heb mensdien opgezocht,
dio cr vleesch van hebben gekocht-. Arme
'menschen, dio blij waren een stuk vleesch
'voor een kwartje het pond te kunnen krij
gen en het zekerlijk niet terug zouden heb-
bon gebracht, indien liet eetbaar was. En
in dion stand heeft men gewoonlijk niet
een verwende tong en is men voor eeö
luchtje niet bang. En dat niet enkele,
maar alle koopers en koopsters' hot terug
gebracht hebben, pleit indeidaad er voor,
•dat er een luchtje aan was. Dit ontkent de
^directeur trouwens ook niet en of dit een
gevolg was van een zeker stadium van be
derf of van wat anders, kon in het midden
worden gelaten., evengoed als het feit, dat
.het vleesch door een slager is verkocht, do
vraag isMoclit men vanwege directie en
toezicht toelaten, dat „kwalijk riekend"
vleesch aan het Slachthuis' werd verkocht?
En hierop durf ik volmondig ontken
nend antwoorden. Daar ie een onwillekeu
rig verzuim gepleegd, er heeft eenige on
achtzaamheid plaats gehad, dit kan niet
ontkend worden.
Maar nog eens: daarmede staat of valt
do waarde van het Slachthuis.niet. Een
fout kan gemaakt worden en er zal ook na
dit geval wel weer ons een fout worden
begaan, al mogen we aannemen, dat het
toezicht in hot vervolg nog meer verscherpt
zal worden.
Willen we een oordeel over cle waarde van
het Slachthuis uitspreken dan behooren we
op do geheel© inrichting te letten en op
baar exploitatie.
En nu ben ik er ook eens op uitgegaan,
om aan do weet te komen, hoe hot cr in
dit opzicht me© staat Een overzicht kan
alleen gegeven worden over het vorig©
jaar, maar van bevoegde zijde werd mij mc-
degödodld, dat do exploitatierekening in
O901 er heter uit zal zien dan die over 1903.
Watdolocaliteitcn betreft, daarover kan
men tevreden zijn. De slachttal voor runde
ren, schapen en geiten voldoet" goed on dc
ruimte is meer dan voldoende. Er kunnen
per dag 112 tot 126 en op Vrijdag 126 tot
#140 groote runderen geslacht worden. Het
viervoud van hetgeen thans het maximum
'per dag pleegt te zijn. Ruimte is altijd
>cdals de slagers deze elkander moesten
benijden, zoo niet betwisten, zou het reden
tot klagen zijn.
Het is niet onmogelijk, dat cr nog cent*
een Rijkswet komt, waarbij ook omliggendcn
gemeenten opgelegd wordt hun vee in het
Slachthuis to doon slachten, dan zal dc
ruimte wel tc stade komen.
Het koelhuis cn voorkocllmis werken
uitmuntend, zegt do directeur in zijn
jaarverslag, en de slagers j die ik voor cn
na er naar vroeg, verklaarden mij hetzelf
de. De ijsfabricatie gaat nog niet naar
vcnsch. Eerst deugde de hoedanigheid niet,
nu men het van betere qualiteit kan lovc-
ren is de hoeveelheid minder groot. Maar
dat gaat natuurlijk buiten liet eigenlijk
bedrijf om en zal bovendien wel terecht
komen. De aannemer voor die inrichting
moot claar nog voor zorgen.
Do paardenslachthal was vooral in het
eerst veel le groot. Thans mogen echter ook
uit Engeland afkomstige paarden in Lei
den geslacht worden en deze maatregel zal
ongetwijfeld het slachten van paarden
cioen toenemen.
Zoo zou ik door kunnen gaan met het
beschrijven der verschillende gebouwen,
ieder weot echter wel, dat dc inrichting
solide en naar de laatste cischcn gebouwd
is.
Met het oog op de <jp tc richten clcctri-
schc centrale zal de clectrische installatie
op het terrein kunnen vervallen en dit zal
ongetwijfeld in het voordeel der exploi
tatie wezen.
Als ik over het bedrijf zelf iets zeggen ga,
dan begin ik mot de verblijdende mededeo-
ling, dat dc slagers daaiaan langzamer
hand gewend raken. Eerst-klaagde men bijv.
over do daargovolgde slachtmethode, in den
laatsten tijd verneemt men daar geen
klachten meer over. Men geraakt can het
nieuw© langzamerhand gewend cn weet
nyet beter of het behoort zoo.
Van de stallen voor runderen wordt nog
niet zooveel gebruik gemaakt ah van die
der varkens. Sommige slagera gaan omdat
zo nu eenmaal niet zoo bijzonder met do
inrichting op hebben, liever naar stalhou
ders in de stad.
Ik wil niet graag iets zeggen tea nadeo-
le van particuliere stalhouders', maar bet-
zal bij hen ook wel niet beter wezen dan in
het Slachthuis zelf, en waarom nu deze in
richting voorbijgegaan? Hoe beter het
Slachthuis réndéert hoe beter voor do ge-
meentekaSj waarvoor alle burgers ton slotte
aansprakelijk zijn, de slagers derhalve zelf
ook. Door het algemeen belang te bevorde
ren bo\oidert men eigenlijk zijn eigen be
lang ook.
Ik kan mij echter heel goed voorstellen,
dat de slagers zich niet dadelijk hebben
kennen thuisgevoelen in 't Slachthuis. Het
is, hoe goed het moge zijn ingericht en hoe
veel gemakken liet aanbiedt, min of meer
een aanslag op de vrijheid van het bedrijf,
al zou het ook geen financieelo nadeelige
gevolgen voor hen hebben.
Maar de burgerij heeft toch geen reden
om zich vijandig tegenover deze inrichting
te stellen. Het vleesóli is cr niet van be-
teekenis duurder door geworden en het
Slachthuis moge nu wel geen volstrekte ze
kerheid geven omtrent de cisohen van goe
de hygic-ne, wij mogen toch met gerustheid
aannemen, dat de kans om voor de gezond
heid schadelijk vleesch aan den man t©
brengen, met- de oprichting veel geringer
geworden is.
Maar, zal men zeggen: „de inrichting
koet de- gemeente zooveel geld." Ik heb dat
ook gemeend en men komt cr licht loc ais
men altijd maar weer hoort van dat dure
Slachthuis., maar toen ik het volgend staat
je onder oogen kreeg dat do rekening weer
geeft over dc laatste 7 maanden van het
jaar 1903, men weet dat op 1 Juni 1903
liet slachten in het Slachthuis verplichtend
werd gesteld ben ik daaromtrent tot een
ander inzicht gekomen. Ziehier do rekening
zooals -ik haar in bet vorslag van de direc
tie vond.
Ontvangsten:
Slachtgeldon 16075.25
Stalgelden 836.00
Weegloonen 355.70
Huur van koelcellen 1123.50
Sterilisator cn vlccechverkoop-
ruimte 149.00
Keurloon van levend vee 40.00
Keurloon van Vleesch 2175,03
Verkoop van ijs 954.86
Verkoop van mest 233.33
Huur van het Rijk 175.00
Huur van do Can tine 116.67
Diverse 165.97^
Uitgaven:
Salarissen
Zout en m a chine-materiaal'
Steenkolen
Duinwater
Gas j
B u rca u-kostenu-itgaven voor
vee- on vleeschkeuring, laborato
rium, onz.
Hooi, strooi, onz.
Onderhoud
Onvoorziene
22-100.31$
9176.97
697.33
3503.00
193.14$
205 70
839.6 li
478.821
630.07
65.00
15789.68i
Hier dus een meerdere ontvangst van
6010.63. Over 't geheclo jaar berekend zou
dat een winst van 12,000 opleveren en na
dat het tarief is verhoogd voor hot gebruik
van het koelhuis, zal dit bedrag misschien
tot 15,000 stijgen.
Nu weet ik wel dat hior geen rekening
is gehouden met rent© van het oprichtinga-
Kapitaal en van «aflossing, maar men moet
ook in aanmerking nomen, dat het gebruik
zal toenemen en dat liet eerste jaar voor een
bedrijf een moeilijk jaar is.
In verband mot de fout, die blijkbaar
in do laatste weken door het toezicht ge
maakt is, wordt het Slachthuis nog al dik
wijls genoomd en men is allichb geneigd
er de schaduwzijden van aan te wijzen.
Elk ding heeft twee kanten, dus ook licfc
Slachthuis cn ik meende goed to doen nu
eens de lichtzijde to laten zien.
Geraccnleraad van Zwammerdam.
Aanwezig: alle (7) leden. Voorzitter: de
heer B. G. Eortuyn, burgemeester.
-De voorzitter opent de vergadering en
doet als secretaris voorlezing va-n de no
tulen der vorige verga-dering. Worden on
gewijzigd goedgekeurd en vastgesteld.
Op voorstel van den voorzitter wordt bij
acclamatie goedgekeurd om een som van
f 239 af te schrijven van den post onvoor
zien© uitgaven der begrooting 1904 en
over tc schrijven op dc posten reis- en
verblijfkosten, onderhoud van pompen cn
riolen en kosten in zako het telephoonkan-
toor, welk raadsbesluit in duplo aan Ged.
Staten za-l orden toegezonden ter fino van
goedkeuring.
Ter tafel komt: rekening van hot Burg.
Armbestuur, dienst 1904, welke rekening
na onderzoek bij acclamatie goedgekeurd
en vastgesteld wordt in ontvangst op
f 341,27 en in uitgaaf op /340,29; alaoo
met een batig saldo van 0.98.
Hierna wordt dc begxooting der ont
vangsten en uitgaven van het Burg. Arm
bestuur, dienst 1905, in behandeling geno
men, welke na voorlezing met algemeene
stemmen goedgekeurd wordt en vastge
steld, zoo in ontvangst als in uitgaaf op
2G5.
De voorzitter deelt nu mede, dat zijn in
gekomen adressen van van den Bos on
van 13 anderen, inhoudende bezwaren te
gen de plaa! ing in de voor hon vastgestel
de klasse van den hoofdei ijken omslag, he-
rekend naar het geschatte inkomen, dienst-
j 1905. De vergadering gaat over in comité.
I Na heropening wordt op advies der com-
I missie voor do reclames ten aanzien dor
adressen in zako den hoofd, omslag, dienst
1904, besloten;
dat de aanslagen van K. van den Bos,
J. Heemskerk, A. B. Daniël, wed. J. G. J.
Roosmalen gcb. Keyzer, J. van "Vliet, M.
Moons, G. C, van Vliet, wed. H. van
Muiswinkel, J. Hoek, D. Nieeink resp.
verminderd is met 4 8 1 1 3
30 2 10 4 en 20 en dit resp. te
brengen op 12 104 1 1 4b
3-2 6 82 14 ƒ62
die van A. Versloot te royeeren en die
van M. H. P. M. de Graaf en van J. de
Bruyn te behouden.
Van deze beslissingen zal aan adressan
ten kennis woi den gegeven.
Aan dc orde komt nu de behandeling der
concessie-aanvrage van de maatschappij
„Hudor" te Weesp voor het aanleggen
van een waterleiding.
Do voorzitter leest namens de commissie,
benoemd tot onderzoek van de voorwaar
den, waarop de maatschappij „Hudor" de
concessie wenschfc te aanvaarden, liet ver
slag haier werkzaamheden voor. Uit dat
Adolf, die 21 jaar ie, tot regent benoemen
in zijn plaat©.
Het hof in Bückeburg denkt cr niet aan
een nieuwe linie to scheppen, wat gebeuren
zou alt' de broeder van den regeerenden
Vorst, prins Adolf van Sohaumburg-Lippej
den troon zou bestijgen.
Graaf Leopold ia niet ziek ge
weest; de vergissing is in de Duitache bla
den ontstaan, doordat Eiioh van Lippe-
Wciesenfeld, die zich thans ©veneent re
gent van het vorstendom noemt, ongesteld
is geworden.
Uit Windhoek in D u i t s c h Z u i d-
west-Afrika wordt van 13 dezer ge
meld
Volgens een bericht uit Keetmanshoop
over Luderitzbaai en Swakopmund heeft
Hendrik Witboi door Samuel Is aak op 3
October aan Burgsdorff een oorlogsverkla
De heden overleden koning Georg van Saksen.
De nieuwe koning FrUdricli August van Saksen.
verslag blijkt, dat in den aanvang bij de
commissie ernstige bezwaren bestonde^ den
Raad te adviseeren do gevraagde concessie
to verleénen, welke bezwaren echter tlians
zijn opgelost. Ten slotte adviseert de com
missie den Raad de gevraagde concessie
te verleenon volgens de voorwaarden, door
do maatschappij gesteld. Deze Laatste wor
den nog met een kort woord besproken, in
hoofdzaak wat betreft art. 17, waai bij con
cessionaris niet vergund wordt zonder toe
stemming dei' gemeentewet de concessio
aan iemand over te dragon, aJsmcde art.
20, waarbij bepaad yrotrdt, wanneer do con
cessie vervalt.
Na breedvoerige bespreking wordt met
algemeen© stemmen besloten de gevraagde
consessie te verleenon.
Bij de rondvraag vraagt niemand meer
het woord. Hierop wordt do vergadering
door den voorzitter gesloten.
Door prinses Clémentine, de
jongste dochter van koning Leopold der
Belgen, zal een langdurige reis worden on
dernomen naar liet buitenland, welke reis
in verband moet staan met 's Kon inga
voornomen om een te Brussel veelbesproken
huwelijksplan van de Prinses in elk geval
to vorhinöeren.
Het „Dresdener Journal" bevat een be
kendmaking van geheel het Saksische mi
nisterie, waarin gezegd wordt, dat de ko
ning van Saksen met het oog op zijn
ziekte, den kroonprins heeft aangewezen
als zijn plaatevervanger in alle regeerings-
zaken. [Zie onder tclegiammen.]
Do zwager van den Keizer van Duitsch-
land; pi ins Adolf van Schaumbu rg-
L ip p e ,die in Dctxnold eenigen tijd re
gent geweest ie, zou zelfs, als het scheids
gerecht de Soliaumburgers in het gelijk
zou stellen, niet meer naar Detmold kun
nen terugkeer on Aan het hof in Bücke
burg denkt er niemand aan, prins Adolf
naar Detmold te roepen.
Ingeval de Bondsraad en het scheidsge
recht het protest Schauburg-Lippo aan
vaardden, zou vorst Georg zelf het land
oveinemen en zijn oudsten zoon, erfprins
ling doen toekomen. Morenga (onder-kapi
tein van de Bondolzwarte) biedt krachti-
gen tegenstand en krijgt voortdurend ver
sterking van goed gewapendo en goed be
reden mannen. De Hottentotten komen in
grooten getale bijeen bij de Grootbroekka-
roe, 80 K. M. ten zuiden van Gibson. De
verbinding met Gibcon is afgesneden.
De vorliezen, door do Portugcc-
sche troopen in Angola geleden, bij
do overrompeling van een colonne door do
opstandelingen aan do Koeneno, bedragen,
volgens een officicele opgaaf, 259 man
waaxonder 30 officieren cn 84 Europeesclie
soldaten.
Majoor Costa vertrekt in liot begin van
de volgende maand naar West-Afïika om
het plan voor een nieuwen veldtocht vast
te stellen. Waarschijnlijk zal een nieuwe
expeditie met 5000 man worden uitgezon
den.
De Fransche pers heeft beweerd, dat
ook keizei Wilhelm een verzoe
ning wensoht tusschen Italië en het
Yatioaan. Nu brengt de ,,Osservatoi'e
Romano" oen hoofdartikel, waarin o.a. ge
zegd wordt, dat Paus Pius X besloten is
in het „status quo" geen verandering te
"brengen.
Het valt hier zeer op, schrijft do corres
pondent van liet „Berl. Tagcbl." te Rome,
dat Rudini en do conservatieve afgevaar
digde Santini naar Konstantinopol ver
trokken zijn. D© „Tribuna" weet mee te
deolen, dat de laatst© met de Italiaansche
geestelijken te Konstanfcinopel onderhandelt
over 3e bescherming van Italiaansche Ka
tholieken in het Oosten. Ook Rudini heeft,
volgens Rit blad, een politieko zending.
Te Rome is dezer dagen een vergade
ring geopend van een dertigtal Fransche
juristen, die onder leiding van mgr. Ca-
brières, bisschop van Montpellier, een
congres willen houden, voornamelijk om
do kwesties in verband met de scheiding
tusschen Kerken S ta a t te bespreken.
Mgr. Cabrières hield een welsprekend©
rede om de veigaderdcn aan te moedigen
tot den 6trijd voor de rechten der Kerk.
De congressisten zouden met bijzondere toe
stemming van den Paus, dc pauselijke mis
bijwonen. Daarop zou Z. H. Pius X hen in
£udicnti© ontvangen en toespreken. Aan1
het hoofd van het congies staat de senator
Laraaizellc; behalve door juristen, wordt er
ook door een aantal studenten in de rechts
geleerdheid aan deel genomen.
De voortdurende obstructie der Duitsch©
partij is ooi zaak geweest, dat de Bo
heemse he landdag na drie zittin
gen werd verdaagd-
Do Duitfcche kolonie te Barcelona
begint reeds toebereidselen te maken voor
de ontvangst van keizer Wilhelm II,
wanneer hij Barcelona zal aandoen tijdens
zijn Middellandsche-Zee-reis. Men deelt
ni.ede, dat de Keizer te Vigo aan land zal
gaan. Hij zal vei volgens Madrid en Sara-
gossa bezoeken en daarna weer scheep gaan
ie Barcelona.
Hetgeheime Macedonische comi*
t deelt mee, dat een Grigkschc bende on
der aanvoering van Zeza in Macedonië iö
binnengedrongen cn in de stad Prefoptia
twee Bulgaren gedood heeft die beschul
digd waren van het plegen van verschillen
de moordon. Toen de bende gostooten was
op een afdeeling Turken, trok Zeza, zon
der te vuien, zich terug.
Een andere Gricksche bende, onder Cao-
zodis, heeft een waren slag geleverd tcgeri
Bulgaren, onder bevel van Mitrnclovas
Twee en twintig Bulgaren werden gedood
en gewond.
Dc ATobel-prijs.
In het Nobol-comitó is oneonlghoid ontslaan
naar aanleiding van het uitreiken van den
vredes prijs. De Noorsche leden wenscben, met
het oog op den oorlog, dozen prys dit jaar
niet te geven. Da Zweedsche leden achten dit
strydig mot d© statuten.
Katwijk. De verkiezing van een lid
yooi den Gemeenteraad ter voorziening in'
do vacature, ontstaan door het overlijden'
van den heer N. Haasnoot, zal plaats heb
ben op Maandag 31 October a-s.
Voor het ontvangen van hcrhaliDgs-
onderwijs in deze gemeente hebben zich!
noch te Katwijk aan den Rijn, noch to
Katwijk aan Zee leerlingen aangemeld,
zoodat ook voor den w_nter 1901/05 liier
geen cursus zal worden gehouden.
Do uitslag van de gisteren gehouden
loting voor de nationale militio is als'
volgt: 1 P. iVi. van Egmond (Br.), 2 P.
Hoek, 3 G. Remmelzwaa4 G. v. d. Wiel
(Br«.i.), 5 A. Eogèwoning (Brd.), 6 H. A..
Aanhoonen, 7 D. Hasenoot (Brd.), 8 Jb.
Plug, 9 W. .an Rijn, 10 W. Ravcnsbcrgon,
11 C. van Beoion, 12 J. Kuyt, 13 D. van
Duyn, 14 M. Durieux, 15 Jb. v. d. Plas, 1
16 B. Vooys, 17 W. de Mol, 38 G. T. v. d.
Plas (Brd.), 10 J. Nygli, 20 W. v. d. Plas,
21 Joh. van -alii, 22 Jac. Yarkevisser, 23 0.:
►-ip, 24 N. Parlevlicfc, 25 P. J. Ouwchand,
26 S. van Beelcn, 27 T. Schoddc van-
Dooren (Bid.), 28 A. v. d. Does, 29 Jac.
Huisman, 30 F. den Holtendcr, 31 B. van'
Rijn, 32 G. v. Duyn, 33 F. J. Parlevliet,;
34 G. v. d. Plas, 35 P. Hoek (Brd 36 G.
van Duyn, 37 D. Kuyt (Brd.), 38 Joh.
Meyer, 39 P. Ouwehand (Brd.), 40 W. v.
d. Plas (Brd.), 41 L. de Best, 42 Ckr. v/
Duyvenbode (Brd.), 43 Jb. de Mol, 44 A«
Verhoef, 45 H. Hoek, 46 H. v. d- Bent'
(Brd.), 47. Tl). Heemskerk (Brd.), 48 G.-j
Kuyt (Brd.), 49 C. Plug, 50 P. J. v. d.!
Ocvei, 51 J. <e Jong, 52 lï. Hartevelt, 53
P. H. van Paridon, 54 G. Ouwchand, 55:
D. Guyfc, 56 C. van Beelen, 57 H. Klok
(Ba*d.), 58 JolYarkcvissor, 59 C. v. Duy-
venbodo, 60 A. van Dyvcnvoorde, 61 Cj
Schaap, G2 F. Meijer, C3 P. Vooys, 64 H«
van Duijn.
Schetskaart van den toestand bü LiaojangMoekden.
