Een Japansche Kroonprins. zijderupsen gadegeslagen te hebben, kwam zij op de gedachte om de draden in omge keerde richting af te haspelen. Dat denk beeld ten uitvoer gebracht, leverde zulke goede resultaten, dat men de Keizerin na haar dood tot can Godheid verhief. Destijds was de zijde in China geen weel- de-artikel, maar werd er gedragen, even als baj ons het katoen. Buiten China was dat wel het geval en in Griekenland en ,het oude Rome nam de zucht om zich in zijde te kleeden, steeds toe, zoodat keizer Tiberius (17 jaar na Christus) een verbod uitvaardigde tegen het dragen er van. Zelfs in het jaar 173 hadden slechts hoog- geplaatste dames het recht er zich mee te tooien. 1 In 270 weigerde keizer Aurclius zijn ge malin een zijden kleed, omdat de zijde voor dat kleed tegen goud moest opgewogen worden. Duizenden jaien heeft liet taaie, voor de 'buitenwereld ongenaakbare China het ge heim der zijde-productic bewaard en leden alle pogingen van vreemden, om achter dat geheim te komen, schipbreuk. Op het kleinste vei raad ttond de doodstraf. Eindelijk, zoo verhaalt men, gelukte het in het jaar 400 aan een slim meisje de zij de-cultuur naar het in de nabijheid van China gelegen Khotan over te brengen. Het was een jonge, Ohineesche prinses, die met een Khotaansch vorst huwde en in de bloemkelken van haar kapeol eieren van de zijde-spinnende rups overbracht. Uit Khotan verbreidde zich de cultuur ppocdig over geheel Centraal-Azië en werd in de zevende eeuw dooi de Arabieren naar Europa overgebracht. Met den ondergang der Arabische macht (achtste eeuw) ging voor hen deze industrie verloren. Toen begon vooi de Europeesche 'zijde-spinnerij in Italië een belangrijk tijd perk, dat voortduurde tot de zeventiende eeuw. Ook in Frankrijk ontwikkelde zich deze industrie, vooral in de stad Lyon, die destijds en ook nu nog de eereplaate in neemt. De zijderups wordt gemeenlijk moerbe- ziënrups, „Bombyx mori", genoemd en hoofdzakelijk daar geteeld, waar veel moer- beziënboomeaa of liovei geheele beplantin gen van die hoornen zijn, zooals in Boven- Italië. Wanneer de rupy nit het ei komt, ontwikkelt zij zich snel. Zij is zeer vraat zuchtig. Zij bergt de aappen in haar li- ntfljvm op, daar zij die noodig heeft voor haar verschillende levensvormen. Zij leeft circa éón maand als rups en daarna in haar overgangsvorm tot vlinder, als pop. Zij weet zich als pop dan geheel weer loos on stijf; daaiom omspint zij zich met een hand omhulsel, den cocon. In den cooou ondergaat de rups d© me tamorphose tot vlinder. Dan werkt zij zich er uit, legt haar eieren en sterft. Van 25 gram eieren komen ongeveer 36,000 kleine rupsen. Het eenige voedsel voor een zijderups rijn moerbeciënbladei en Zoo'n boom groeit ongeveer 60 jaar en levert in zijn besten tijd (van 20—40 jaar) van 100 tot 125 kilogram bladeren per jaar. De teelt edscht slechts één maand en daai de moerbeziënboomen in de maand Mei meestal het krachtigste voedsel geven, laat men van Mei tot Juni de eieren uit broeden. De natuur verlangt, dat de eieren over winteren, maar de industrie heeft machi nes uitgevonden om den eieren een kunst matig koud proces te doen ondergaan. Van 15 tot 20 dagen daarna kunnen de eieren uitgebroed worden. Dafc kunstmatige broeden duurt acht da gen. Na het uitkomen worden de kleine rups jes op gevlochten matje*5 gelegd, en nu be gint een zorgzame verplegiryj. Over alles moet gewaakt worden: over de vermeerde ring van voedsel en plaatsruimte, oven temperatuur en zindelijkheid. Het voedsel dat aanvankelijk 5.5 K.G. per dag is, wordt in de laatste zeven da gen 850 K.G. en hoeveel meer plaatsruim te er verlangd woidt, kan men nagaan, als men weet, dat het ei 1 millimeter groot en de volgroeide rups van 6 tot 7 centi meter lang is. Deze verzorging en groei duren 30 dagen. Tuasohen den 30sten en den 31aton dag spinnen zij zich in, d. w. z. zij beginnen mot een soort van hangmat of net te maken, om den eigenlijken cocon in te doen rusten. Dat spinnen geschiedt zeer gelijk. De rups beweegt den kop, die de spinstof (de zijde) uit een soort van speeksel voort brengt, zeel regelmatig heen en weer en na drie of vier dagen is de cocon gereed. Die fijne gesponnen draad heeft het der de gedeelte der sterkte van liet beste ijzer- draad. Van 4050 piocent dezer" rupsen gaan verloren, zoodat men van de 38,000 rupsen ongeveer 18- of 19,000 cooons krijgt. Op eiken cocon is ongeveer 3700 meter draad, waarvan ylechte J bruikbaar' is. De buitenste warboel en het binnenste perkamentachtige deel ia voor de indus trie niet te gebruiken. Karren vol cocons gaan in de maand Juni in Italië ter markt. Deze toch moeten zoo spoedig mogelijk weg, omdat inwendig de verandering van rups tot vlinder voortgaat, en zou de vlinder er zich uit werken, dan waren de draden dooi boord en waardeloos gewor den. In de fabrieken wordt do vlinder door hitte gedood. Voor één kilo cocons (circa 500 stuks) varieenrt» de prijs tusschen 4 en 5 liie. Om nu de zijde te kunnen afwinden, werpt men de cocon*1 in kokend water, opdat de draden losweeken. Daarop gaat men den goeden draad zoeken. Daarvoor klopt men met een klein bezempje op de cooons. De buitenste diaden blijven er eerst aan hangen, daarna ook de bruikbare draad. Een enkele draad is te dun om te verwerkendaarom neemt de werkster van 3 tot 6 draden samen en bevestigt die aan den haspel, die dan verder mechanisch de draden om een grooten klo6 slingert. De cocons liggen gedurende dit afwinden in het heete water en zijn tteeds in een tril lende en draaiende beweging. Wanneer men nu eens nagaat, dat, wan neer de stof 5/4 breed is, men 16i el noo dig heeft voor een japon zonder sleep en vobr een sleepjapon 26 el van 7/8 breed, dan kan men berekenen hoeveel zijde-rup sen voor zoo'n japon gewerkt hebben. Bij dunne zijde weegt dan de stof daarvoor 16£ lood en bij zware zijde 1 pond 13/4 lood. Om één lood zijde te verkrijgen zijn van 90—95 cocons noodig; voor éón pond1 dus oirca 2880—3040. Voor een lichte ja pon zullen van 14471580 cocons gebruikt worden en voor een dikkere qualiteit 3177 —3348; met het verlies zullen ongeveer 4000 rupsen hiervoor gesponnen en het le ven er voor gelaten hebben. CORRESPONDENTIE. X. IJ. Z. I Wij hebben zelf „het uurwerk, door middel van radium bewogen", niet gezien en kun nen er ook geen nadere inlichtingen om trent verkrijgen. Wij kunnen U dus niet zeggen of er is uitgevonden een metaal, als door U bedoeld, noch hoe de naam van dat metaal luidt. De toekomstige Mikado, prins Micehi, kleinzoon van den togenwoordigen keizer Mutsuhito, wordt in de maand April drie jaar oud. Het is een kerngezonde, stevige, levendige knaap, wiens kindei lijke guiten streken door geheel Japan bekend zijn. In vele dingen ia Jap an modern, maar nit al les is toch duidelijk een eigenaardige com binatie van de Oostersche en Westertehe zeden en gewoonten te bespeuren. De kei zer van Japan is in het minst niet bijge- loovig; zelfs is hij er op gesteld, dat alles om hem heen zooveel mogelijk Euiopeesch zal zijn. Niettemin moeeten baj d-i geboor te van prins Micchi de hofa&trologen hun horoscoop trekken, iets, wat van dien dag af aan dagelijks herhaald moet wor den. Waarom dit geschiedt? Alleenlijk, omdat het volk het aldus eischt. De ho roscoop is voor andere koninklijke prinsen 25 eeuwen lang getrokken geworden en in Japan was men algemeen nieuwsgierig te weten, wat het lot het koninklijk kind in de toekomst brengen zou. Priny Micchi was nog geen zes maanden oud, of men maakte een fraai, artistiek ze- gelstempel voor hem. In het land der chry santhen namelijk is het bezit van een ze gel voor den man iets van het allergrootst belang. De vervalsching van een zogel wordt streng gestraft, strenger zelfs deun diefstal. De vervaardiging van prins Miochi's zegel was dus een werk van het grootste gewicht. Expresselijk daartoe aangewezen kunstenaars werkten maanden lang, alvorens zij een passend embleem hadden gevonden. Thans wordt alles wat de Prins draagt of gebiuikt, van dit embleem voorzien. De erfgenaam van den grooten Oostelij ken troon is het eerste kind üit het ko ninklijk huis van den Dschimmu Tenno, welks haar als dat van een Europeesch kind moet groeien. Zijn vadei en zijn grootvader laten zich nog dagelijks het hoofd scheren. Ofschoon de kleine prins Micchi 22 zeer aardige en handige Japansche verzorg sters heeft, mogen ze geen van allen haar bar bier* kunsten op hem uitoefenen. Graaf Kawaimura, een oud vriend van den Kroonprins, is oppertoezichthouder over de koninklijke kinderkamer en alles wat voor prins Micchi's welzijn daar binnen wordt gebracht, is van te voren door hem aan een nauwkeurig onderzoek onderwor pen. Geen zijden kussen zal in de kinder kamer komen, of de graaf moet het ge zien, zijn goedkeuring er aan gehecht en 's Prinsen stempel er in gedrukt hebben. Onmmiddellijk na de geboorte van den Prins werden maatregelen genomen, om 'de „amandelvormig© oogen", het Japan sche ras eigen, van model te doen veran deren. De kleine Prins moest hiervoor een niets beduidende operatie ondergaan, waarbij de buitenhoeken van de oogleden een klein weinigje recht ingesneden wer den. Daarna werden de loden in den ver- eischten vorm getrokken en vervolgens door een stukje chemisch geprepareerde hechtpleister in dien vorm bevestigd. Eer een week om was, was de wonde ge nezen en het resultaat der operatie is ge weest, dat prins Micchi er thans in het geheel niet als een zoon van het Oostelijk rijk uitziet. Het huwelijk van den toekomstigen Mi kado vormt nu reeds een onderwerp van ernstige overwegingendrie adellijke jon ge dames, die op het oogenblik nog nit sl haar macht in wiegje of op schoot liggen le schreien, zijn voorloopig bestemd, la ter d© speelkameraadjes van den aanstaan den beheersoher van het Heanelsche Rijk te worden. De echtgenoote van prins Micchi zal gekozen worden bijaldien zij niet reeds gekozen is uit de dochters der vijf voornaamste families van het land. Zelf ie hem het recht voorbehouden, uit de voornaamste families nog eenige bij vrouwen t© kiezen, doch haar aantal. mag heb getal elf niet werschrijdenen ze moeten door iedereen geëerbiedigd worden. Als een bijzonderheid vermelden we nog, dat prins Miochi hot uitzet van rijn braid moet bekostigen. Volgens een te Kole verschijnend En- gel6ohblad heeft de Prins sinds geraimen tijd een menigte klein© oorlogsschepen ten geschenke gekregen en daarmee amuseert hij rich dagelijks. Zij a liefste bezigheid is, ze zoo onpartijdig mogelijk te vernielen, of ze onder Russische, Engelsche ,Duitsche of wel Fransche vlag varen, ja, zelfs on der Japansche; dat is hem hetzelfde. Op een mooien Shetlandschen pony leert de Prins paardrijden en dit rijden behoort tot een van rijn grootste amusementen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1904 | | pagina 10