Donderdag 14 Juli,
<§eze fëourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
De verkiezing van den heer Paul Ie Lelden.
Offieieele Kennisgeving.
life 13618
A8. 1904. f
IBSCH
DAG-BIAJ
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden per week 9 Oents; per 8 maanden l Z Z f 1.10.
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd rijn 1.30.
Pranco per post1.65.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—0 regels fL06. Iedere regel meer 0.17 j. Grootere letters naar
plaatsruimte. - Kleine advertentlën ran 80 woorden 40 Cents oontant elk
tiental woorden moer 10 Oenta. Voor het Inoasseeren wordtƒ0.05 berekend*
BU geruchte meldt men ons uit Den Haag,
dat de verkiezing van den heer Paul tot
Statenlid voor Lelden ln orde is bevonden en
dat bü dus terecht verkozen is verklaard.
Burgemeester en Wethouders dor gemeen
te Leiden brengen ter algemeeno kon nis, dat
do passage over do brug over de Uiter
st o g r a c h t tussche n dc 2de on
3 do Groonestoeg wegens horstelling,
van Vrijdag 15 Juli a. s, tot nadore
.aankondiging zal zijn afgesloten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
VAN HEYST, Secretaris.
Leiden, 14 Juli 1904.
Leiden, 94 juli.
Bij de hedennamiddag gehouden aanbe
steding door hot bestuur der Leidscho
Spaarbank (architect de beer W. C. Mul
der), van de verbouwing van bot gobouw
dor bovenbedoelde inrichting, waren inge
komen 12 inschrijvingen, t. w. van de hee
ren: C. H. van dor Drift 16,949; J. W.
Vreeswijk on J. van Riet 16,560; H. Ver-
fiaaff 15,946; H. J. en A. Pl'anjor 15,578;
t>. van Li bh 15,558; J. T. Bik f 15,291;
J. B. Hoogoveen f 14,890; A, Longkeek (te
^/oetermeer) 14,749; C. P. Hoogoveen
14,693; J. Zitman f 14,681; A. van 't Riet
14,489 on P. J. Hartovolt f 14,356.
Met don 18den Juli a. b. wordt de kor
poraal der mariniers E. H. van Dintel,
ótodor intrekking zijner dotaoheering bij dc
Kweekschool voor Zeevaart alhier, ge-
vlaatst bij do 1ste afdeelin.g mariniers te
^Amsterdam.
Do „Ste.-Ct." No. 163 bovat do statu
ten der Roomsoh-Katiliolioke propaganda-
ólub ,,Dc Jonge Gardo", to Leiden.
- Indien de beschikbare tijd voor de of
ficieren van het Duitsche eskader hot toe
laat-, zullen zij ook op audiëntie gaan bij
'fi. M. de Koningin-Moeder to Socstdijk.
Hot Koninklijk echtpaar is gistermid
dag to 5.45 uur in goeden welstand por
óxtra trein op Hot Loo aangekomen en
wandelde onder heb hoezeegeroep der aan
wezige menigte, waaronder vele vreemde
lingen, naar hot Koninklijk Paleis.
H. M. was goheol in 't wit geklood mot
wit zijden rontonde; do Prins in civiel.
Als een bewijs dat het in de Eerste
Kamer spannen zal bij do stemming over
de Hooger Onderwijswet, kan dienen, dat
het Noordbrabantsohe lid, nir. A. H. Sas
sen, niettegenstaande een ongesteldheid hom
dwong een jaar lang thuis te blijven, eer
gisteren naar 's-Gravonhage is vertrokken
(Tijd).
Aan hot Staatsexamen tot toelating
aan do Universiteit namen deel van 11 tot
13 Juli 8 candidatcn voor do faculteiten
dor godgeleerdheid, enz. Toegolaten zijn 3
candidatcn: mej. J. Francois cn de hee
ren Th. R. Lucagsen on D. Vecnman. Voor
de facult iten der geneeskunde, enz. wer
den 7 candidatcn geëxamineerd. Toegelaten
zijn 5 candidatcn, dc heeren W. van der
Eist-, M Brander, H. S. van Klooster, H.
M. Plas en mej. S. D Vccnhuyzen. Het
examen wordt voortgezet met 3 candidatcn.
Men herinnert zich dat vorleden jaar
con oogenblik gevaar heeft bestaan, dat
Nederlandsche jongelui met einddiploma
5-jar. H. B.-S. niot langer aan de Duit-
sche technische hoogcscholen zouden mogen
studeeren. De studentonyereoniging „Hol
land ia" te Aken, aan wier correct cn juist
optreden voor de belangen onzer landge-
nooton grootandcels te danken was, dat de
Duitscho minister toen die uitsluiting weor
ophief, kan nu dc besliste verzekering ge
ven, dat ook voor de volgende cursussen de
bepalingen omtrent de toelating vaji Ne
derlanders aan do koogosohool aldaar weer
dozelfdc zijn gebleven als te voren, zoodat
or gcon enkele reden bestaat om te vreezen
voor afwijzing van ben, die einddiploma
H. B S. hebben
Nadere inlichtingen omtrent- dc studio
onz. te- Aken geven gaarne: J. H. Door
man. Barcntezstraat 13, te VGravonliagc,
on J. E. Loth, Maucrstrasse -14, te Aachen.
Do Gemeenteraad van 's-Hcrbogen-
bosch hooft de regeling van dc openbare
plechtigheden en versieringen aan gomeen-
tegebouwon en plaateen, bij gelegenheid
van hot Koninklijk bezoek, aan een com
missie opgedragen on tob loden dier oom
missie benoemd: don burgemeester jhr. P.
J. J. S. M. van dor Doos de Willebois, do
wobhoudors Joa J. van de Ven en jhr. mr.
F. J. J. M. van Rijokovoreel d© raadsleden
G. F. van Gerve, L. J. C. Bogaerts, dr. J.
C. I. van dor Hagon, nir. A. C. Bondam,
F. H. J. C. M. van Meerwijk, E. A. van
do Mortel cn don gemeente-secretaris Th.
Pels.
Te Heusden vormde zich aveneons een
commieaie, tot leden waarvan gekozen
werden de heeren H. A. J. Verboeven,
voorzitter; S. Verhagen, vioe-voorzitter;
H. J van Eggelen, H. Wijnands, J. van
Laarhoven, L. J. Veerman, R. Malingrë,
R. Rcokloben en J. van Dieton.
Prov'$-Hert. Gt.)
Het stoomsohip „Aloinous" arriveerde
13 Juli van Penang to IJmuidon; do ,,Feld-
niarscbaU" (uitreis) vertrok 12 Juli van
Napels; de „General" (thuisreis) vertrok
12 Juli van Bei ra; de „Kanzier" (thuisreis)
arriveerde 12 Juli to Marseille; do „Timor"
van Amsterdam naar Batavia, passeerde
13 Juli Gibraltar; de „Kiel", van Java
naar Amsterdam, passeerde 13 Juli Oues-
sa-nt; dc „Voorburg", van Rotterdam naar
Savannah, passeerde 11 Juli Lizard; do
„Tantalus", van Amsterdam naar Java,
arriveerde H Juli to Liverpool; do „El-
bing" vertrok 12 Juli van Padang naar
Amsterdam; de „Goentoer", van Rotter
dam naar Batavia, vertrok 13 Juli van
Suez; de „Koddri" arriveerde 13 Juli van
Rotterdam te Batavia; de „Merapi", van
Rotterdam naar Batavia-, vertrok 12 Juli
van Southampton; de „Oranjo-Nassau"
vertrok 13 Juli van Amsterdam naar Para
maribo; de „Prinz-Rogent" (uitreis) ver
trok 12 Juli van Kaapstad; de „Salak" ver
trok 13 Juli van Batavia naar Rotterdam.
Noordwykerhout. Eon kink in den ka
bel 1 Dinsdagavond, terwijl de oommissie
voor de feestelijke ontvangst van don nieu
wen burgemeester ten huizo van den wet
houder, waarnemend burgomcestor, den
hcor S. PcnningB, vergaderde, kreeg dions
cohbgonoote een beroerte waaraan zij reeds
Woensdagmiddag omstreeks 12 uren over
leed. Door dit sterfgeval zal aan de go-
wen soh te stemmening om fceet te vieren bij
menigeen zeer zeker afbreuk worden ge
daan.
Haarlemmermeer. Heb kohier van deu
hoofdei ij ken omslag naar het geschat inko
men, dozer gemeente, voor 1904, is door
H.H. Ged. Staten goedgekourd bot een
bedrag van 11,982.62.
De landbouwer N. alhier moest dozer
dagen een prachtig paard missen, door
dien het beest in een sloot was gesprongen
cn ten gevolge van bekomen inwendig letsel
moest worden afgemaakt.
In doze gemeente is wed or eon zoor
groot aantal varkens tcgon de vlekziekte
ingeënt. Ook de Hollandschc Maatschappij
van Landbouw alhier sohijnt doze inenting
aeor aan te bevelen.
In bot gezin van de wed. T. alhier
komt een goval voor van fobris typhoïdoa.
Hot gemeentebestuur heeft aan den
voorzitter van God. Staten een gunstig
advies uitgebracht op een adres van C. V.
voorman aan dc Kaag, om verlenging doi
ooncassio, tót hot heffen van veergelden op
het overzetveer aan dc ringvaart van dezen
polder, tussahen Kaag, gemeente Alkomado
on deze gemeente.
Leiderdorp. Door den burgemeester is
aan verschillende landbouwers vergun
ning verleend hun varkens tegen vlekziekte
tc doen inenten cn wel door don heer D.
van Grubing, rijksveoarts tc Leiden.
Het bestuur van den Slagh- of groo
ton cn kleinen Stadspolder (onder Leiden
cn Leiderdorp) maakt bokend, dat do door
Gedeputeerde Staten goedgekeurde keur-
of politieverordening van af heden, gedu
rende 30 dagen, ten kantore van den Secre
taris, voor belanghebbenden tor visio ligt.
Binnen genoemtl tijdvak van dertig da
gen staat voor ieder belanghebbende be
roep bij H. M. do Koningin open.
Uit de Eerste Kamer.
H o o g e r-0 nderwijswet.
In ons vorig nummer deelden we reeds
vrij uitvoerig mede do rede, gisteren door
don heer Van 'don Biesen over liet wetsont
werp tot wijziging en aanvulling der wot
op het Hooger Onderwijs gehouden.
Hij bchandeldo, zooals men weet, verschil
lende „onchristelijke uitingen" in inaugu
rate cn andere oraties aan openbare uni
versiteiten, zoo o.a. van prof. Trcub.
Volgens do redeneering van prof. Trcub
zou men b.v. zwakke of mismaakte kinderen
moeten dooden; schepelingen, dio aan be
smettelijke ziekte lijden, moeten afmaken.
Hoe kan een professor in een christelijken
Staat zulke cn andere leerlingen verkondi
gen'! Zouden dan de geloovigen hun kinde
ren niet aan andcro hoogleeraren toever
trouwen? Het woord der eeuwige waarheid
dat wij in de Schrift erkennen, kan niet in
strijd zijn met wat werkelijk waar is en
goed ook op het gebied der medische we
tenschap. Dat kan alleen in strijd komen
met do materialistische, waanwijze woten-
sohap. Omtrent huwelijk en ziekte verkon
digt Treub zelfs de meening, dat neef en
nicht gerust kunnen huwen als zij maar ge
zond zijn. Bij het huwelijk wensebt bij over
legging van een verklaring van den geneos-
heor, dat de beide partijen geschikt zijn om
in het huwelijk to trcdoQ. Prof. Kouwer,
die belaas niet geheel bet Nieuw-Malthusia-
nismo vorwerpt, kwam togen die extrava
gances van Troub op on zegt, dat de bro
chure van Trcub een gezond gerecht bevat
met vergift vermengd.
Ook geeft spr. een aanhaling van prof.
W. Koster Gzn., uit diens inaugurale rede
van 1896 te Leiden, waaruit de geest van
Wij fel en onzekerheid blijkt aan do univer
siteit hcerflohend. Alle moed en enorgio, de
zekerheid van het toekomstig levon wordop
in don jongeling gedood. Twijfel, twijfel,
nogmaals twijfel. Met al die aanhalingen
wil spreker nu niet betoogen, dat do open
bare universiteiten voor katholieken on
bruikbaar zijn, doah wol, dat zy zeer ge
vaarlijk zijn en dat do katholiekon niet moe
ten rusten voor zij een eigen kathol ieko
universiteit hebben. De twee oorzaken van
don tegenwoordigen toestand zijn: het bij
na niet benoemen van geloovige professo
ren en de valsche meening, dat do weten-
sohap met God noch Zijn gebod heeft reke
ning te houden. Thans is het to laat voor
verbetering. Men dreef de driestheid zoo vor
om zelf6 een map als prof. Bolland te be
noemen, die in 1899 schreef zijn „Gegevens
uit de oudo geschiodenis dor Roomsche
Kork", waarin alles wat dep Katholiek hoi-
lig is, wordt bespot. To veel eerbied heeft
spr. voor deze vergadering om daarop die
per in te gaan. Prof. Bolland durf do tot
een student zeggen: „Ik waarschuw u van to
voren, maar als ge geen ezel zijt en twee
jaar mijn collego gevolgd zult hebben, zult
ge even onherroepelijk uw geloof kwijt zijn
als ikHet is nu te laat voor transactie.
Wij vragen nu ons recht; we vragen niet
2 of 3 der universiteiten dooh alleen ons
reoht om datgene wat ons heilig is aan on
ze kinderen to onderwijzen. Dat recht kan
slechte gewoigord worden om éón redendat
het liboralismo bet recht wil behoudon om
materialistische indifforentisten te vormen.
De verschrikkelijkste zaak is bet despotisme
van heb ziclolevenhet willen dwingen van
den geest in een bepaalde richting. Spr.
kent slechts éón excuus: dat men niot wist
wat daar aan dio universiteiten werd go-
dooeord. Men weet bet nu. En waarom dan
geweigerd ons recht, onze vrijheid? Spr.
vraagt, dat men 'de vrijheid, die in deze wet
wördt gevraagd, do vrijheid van geweten
on van geloof, dc vrijheid van onderwijs zoo
als wij die voor onze kindoren verlangen,
niet zal onthouden.
De heer Reekers herinnert aan do bespre
king van dit ontwerp in de Aula der Am.
sterdainsche universiteit on spreekt als zijn
overtuiging uit, dat ieder ouder hot recht
on don plicht heeft om zijn kinderen een
oploiding te geven in hun richting.
Het is liun plioht to zorgen, dat hun kin
deren niet van het pad dor waarheid wor
den afgebracht. Van verschillende zijden
toch is betoogd, dat de openbare universi
teiten zijn kweekscholen van twijfel. Giste
ren werd dit reeds door prof. Van Bonoval
Faure bestreden, maar dat er twijfel ge
zaaid wordt, zij het dan ook zonder opzet,
staat vast. En nu is het vraag: mag men
zijn kinderen blootstellen aan invloeden,
waartegen zij mot liet oog op hun jeugdigen
leeftijd nog «niet bestand zijn? Zij kunnen
nog niet critiech beoordeclen, hetgeen hun
wordt opgodischt. Nu zal men zeggen: daar
aan zal worden te goraoet gekomen door
hot vrije professoraat en gedeeltelijk geeft
Spr. dat toe.
Spr komt nu tot do zoogenaamde vrijheid
van onderwijs, die thans slechte in theorie
bestaat, daar de studenten dor Vrije Uni
versiteit aan eon her-examen onderworpen
zijn, over wolk examen men niet licht moet
denken. Zij trekken af van de studie, om
dat men zich bij een repetitor klaar moet
maken voor hot examen. Het nut om aan
dc Vrije Universiteit het recht toe te kon
non graden te vcrlcenon, is reeds vroeger
door mannon van naari on betcekenis verde
digd on Spr begrijpt niet water tegen kan
zijn.
Volgens Spr. ligt de geheele pointe van
het Staatst ozicht hierin, dat het zorgt, dat
hot goedgcloovigc i ubliok niet door advoca
ten of doctoren van minder gehalte worde
beetgenomen. Dc Staat heeft natuurlijk hot
reoht om examens te eischon, maar hot hoog-
heidsrccht van don Staat wordt volstrekt
niet aangorand, wanneer do Staat het exa
men niet meer afneemt. De Staat behoudt
immers toch het recht tot benoeming on
kan kiezen uit de haar geboden stof, hetzij
die gekeurd is in Groningen, Leidon
Utrecht of Amsterdam. Do Staat geeft dus
haar hoogheidsrcehtniet prijs
Thans komt Spr tot de vrije wetenschap
en betoogt hij dat door dit ontwerp dc rech
ten der vrije wetenschap allerminst worden
verkort Dit ontwerp beoogt niet anders
dan gelijkstelling van het Hooger Onder
wijs, welke tot nu foe toch slechts in theorie
bestemd. Uitvoerig zot ook Bpr. uiteen, dat
©r harmonie is tuseohen hot Gods-idee en 8e
wetenschap en gean strijd. Do heer Faure
heeft twee personen gonoomd, die zouden
bowijzon, dat de openbaring is weerlegd
door de wetenschap, maar dat bowijs heeft
Spr. nog niot gohoord. Spr. treedt hierna
in ©on beschouwing over de leer van Galiloi
©n verwijt do liberale zijde, dat zij altijd
mot Galiloi komt aandragen. Docfi ook ka
tholieke theologen kunnon zioh vorgisson.
Hot is niet ohio (groot gelaoh) na 300 jaren
nog altijd met dio vergissingen aan te ko
men.
Ook de verdere aanhalingen van prof.
Faure bewijzen, yolgens Spr's oordeel, niet©
tegen de goloovigo webenschap on tal van
mannen van bete eken i© op wetenschappelijk
gebied zou Spr. kunnen noemon, wier werk
bewondering afdwingt. Mannen als Edison
on Passteur kunnen oven goed goloovigo
mannen zijn als naturalisten. Mot wolk
reoht zegt dan do Nederlondsoho Staat
wat wetenschap is? Spr. gelooft dan ook
dat het oogenblik gekomen is om aan do
goloovigo wetenschap con bee heiden plaats
je te geven. Nog meer punten lioa Spr.
willen behandelen o. a. de Staatsexamens,
maar met het oog op do uitgebreidheid,
welke dc discussie heeft genomen, ziet hij
daan'on af.
Do heer Van Velzen constateort dat om
nium oonsoneu bij dit ontwerp geen sprake
is van strijd mot do Grondwet. De vraag is
Blechts: strijdt dit ontwerp meb het alge
meen. belang? En die vraag boanwoordt hij
beslist ontkennend. Part.ieelo herziening
was volkomen goreohtvaardigd waar algo-
heele herziening thans nog niet bereikbaar
is, terwijl noodeteozo vertraging en afstel
liet gevolg zou zijn geweest van wachten op
die generale herziening. Spreekt het niet
vanzelf dat dit kabinet rekening houdt mot
do inzichten van partijen waaruit hot la
voortgekomen, waar dezo niot in strijd zijn
mot hot staatsbelang? Dat is een eiech van
oonstitutionecl staatebeloid. Waartoe zou
den andere kabinetswisselingen moeten
dienon? Door dit ontwerp wordt een groot
bezwaar van tal van positief christelijke
burgers uit den weg geruimd. Laten do to-
gonstandors voorts donken aan hot grootc
voordeel voor het technisch on landbouw
onderwijs en voor do gymnasia, uit dit ont-
worp voortspruitend. Wat Mookay voor het
lager onderwijs deed, doet dit kabinet
voor het hooger onderwijs. Spr. wijst nog
maals op het gevaar van ons openbaar hoo
ger ondorwijs voor hot voorvaderlijk ge
loof der studenten cn bestrijdt den heer
Fauro op dit punt.
Spr. beziet het ontwerp uit een objectief
oogpunt on gaat na, of het vcrlcencn van
don effectus civilis strijdig is mot hot
Staatsbelang, met voldoendo waarborgen
omringd is, of slochte bevorderlijk is aan
bijzondere belangen. Hij beantwoordt dio
vragen ontkennend, daarbij er op wijzend,
dat dc op do verduisterde rede berusten
de „vrijo wetenschap" niot voor afdolin-
gen behoedt, dat het bezit van 5 facultei
ten niet noodzakelijk is vooy een universi
teit, dat reëelo vrijheid tn art. 09 der be
staande wet verleend, door dit ontwerp
nader worden ultgowcrkt.
In haar Kameroverzicht schrijft de
„Tel." o.a. het volgende:
Dc rochtcrzijdo was vandaag aan het
woord. Van do heoron Reekers en Woltjcr
bijzonder van dozen laatste kregen wo
deugdelijke redevoeringen to hooren, waar
in do principieelc quacatie voortrcffolijk
werl gcornccntrcerd. Nieuw© argumenten
werden uiteraard niet incer gogevon. Be
toogd werd weer de harmonie, hot nood
zakelijke samengaan van geloof en weten
schap, ook door niot specifiek-christolijko
geleerden aanvaard een harmonie, dio
door do onmiskenbare rationalistische rich
ting onzer openbare universiteiten to zeer
werd verwaarloosd, waardoor zij een zedelijk
gevaar zijn geworden voor allo studenten
van goloovigen huizo.
Als prof. Woltjcr zegt dat christelijke
wetenschap een onbelemmerd onderzoek toe
laat, maar alleen van do andore onderschei
den is in het aanvaarden dor resultaten van
dat onderzoek, dan begrijpen wij niet wat
do vrees voor verwarring van naast elkaar
gaande richtingen hier to beduiden heeft.
De grief is immers alleen het thans ont-
b rek on van de gelegenheid tot beoefening
der christelijke wetenschap op de openbare
universiteit, welke daardoor eenzijdig is
geworden. Als eenzijdigheid niot de bedoe
ling is ook van dit ontwerp, dm hoorde-
wij nog geen enkel draaglijk motief voor de
begunstiging van de in haar soort eveneens
exclusieve richting der christelijke wilei-
sohap. De noodzakelijke alzijdigheid van de
beoefening der wetenschap is alleen to berei
ken door het scheppen van bijzondere leer
stoelen op do ruimste sohaal. Zoo alleen
wordt, niet natuurlijk de strijd der over
tuigingen beslecht, inaar wordt eea fanv
tioke geloofsstrijd zooveel mogelijk be
dwongen. Als dat evenzeer staatstaak is ais
het schenken van onderwijsvrijheid, dan zijn
dezo staatepliohton alleen door het stichten
van bijzondere leoretoolen in harmonie te
brengon.
„De heer Reekers had ccxi heel moeilijk
moment. Prof. Yan Bonoval Fauro had dé
beheersohing \mn het geloof door do woten-
sohap onder meer betoogd met een verwijl
naar Galiloi, die door oon korkclijko reohV
bank veroordeeld was wegens zijn „e pur
se muove", een wetenschappelijke stolling,
welke thans ook door do christelijke woteu-
sohap is aanvaard. Daar had do heer Ree
kers heel wat mooito mee en dc heer Fauro
liot hem maar niet los. De wel wat povoro
aftocht was, dat de heer Reekers do toege
vendheid iqg-iop voor een mogolijko vergis
sing, welke* ook toen mcnsoholijk was, ea
vond het ten slotte niot aardig, iemand na
drie eeuwen daarmee nog lastig te vallen I
Anderzijds had prof. Fauro het gcheol af
te loggen met zijn ander voorbeeld van do
doodstraf. Terecht kon do heer Rookonj
verklaren, dat heb doodstrofvraagstuk oofcf
voor de rationaliBtischo wotensohap nog
oen vraagstuk was.
„Prof. Fauro had natuurlijk vcol over zija
redo van gisteren to verdurou cn veel bleef
in zijn argumentatie niot staande. Zoq
werd bcgonover zijn cisch: „ik laat mij door
Romo noch Dordt mijn geloofsovorbuiging
voorschrijven", mot ovonvool recht on kracht
mutatis mutandus door prof. Woltjor een
zolfdo cisoli gesteld.
„Het trof ons echter, dat noch do hcor
Reekers, noch de heer Woltjor ingingen op
do stelling van prof. Faure, dat dit ont
werp een poging wan tot inbrouk op do ver
houding tusechcn Kerk en Staat, door <ïo
omwontoling van 1795 geschapen en sedert,
nog in 1848, in onze Grondwet bevestigd.
En toch liiold naar ons inzien dezo stelling
zoo niet met do onmiddcllijko strekking, dan
toch mot den aard van het ontwerp ton iq-
nigsto verband. Waarschijnlijk zal ministof
Kuypcr hierover wel een woordjo te zeggen;
hebben.
„Do heer Van den Biesen zette deu da-g
in mot een lango verontwaardigingsredo,
welke tegenover de povorhoid aan argumen
tatie, do verdienste van grooto opr'ochthcid
had. Zijn ciscli was duidelijk on onomwon-
don uitgesprokeneen Katholieko universi
teit, waar 'de studenten buiten invloed kon
den blijven van alles wat mot dc Katho
lieko zedeleer in strijd was en thans op do
openbare universiteit gclecraard werd, aan
dc openbare unversitoit, waar con Hector
Troub hot Nieuw-Malthusianisme verdedig
de, waar een Bolland hoe was zijn bcnoo-
ming mogelijkmot voeten trapte al wal
den Katholieken heilig isi
„Do heer v. d. Biesen haalde het verzuim
van medische citaten op zijn bekendo uni
versitaire oncbrfstolijkhcidsnota mot graag
te in, 7.66 dat de voorzitter op beperking
aandrong, die de heer v. d. Biosen echter
beslist van z.ijn standpunt terecht af
wees. En liij gaf ons do volle maat. Helder
heid bracht ook nu zijn spreken niet, maar
als vorontwaardigingsstuk was zijn red©
merkwaardig." De heer Van Velzen praoa-
teerdo ook in dit opzicht niets."
Het „Hbl." oordeelt o.a. aldus:
„Wij waardcercn graag ook do verdien
sten van têgonslandore en zoo willen wij
dan niet laten, dc grooto gematigdheid te
cercn. waarmee do vier sprekers van rechte
die heden aan hot woord waren, zich heb
ben geuit. Daarmee is dan echter, voor zoo
veel het den hécren Van Vclz.en cn Van den
Biesen aangaat, onze waardccring uitgeput.
Van den heer Van Velzën vernam men he
den niets beters dan mon gewoonlijk van
hem hoort en do heer Van den Biesen was
heden zelfs niet komiek. Zijn „rede" be
stond uit een lang uittreksel uit het vlug
schrift van pater Hendrichs cn uit een
aanvulling van zijn Nota wclko aanvulling
(bcatnando uit citaten van prof. Hector
Treub cn andere paganiston) de Voorzitter
zóó overbodig achtte, dat deze, op overigens
min gelukkige wijze, trachtte er een eind
aan te maken. Een zóó samengeflanste rede
reikt toch waarlijk niet tot het minimum
van parlementairen arbeid.
„Van wat meer bcteckonis was, natuur
lijk, hetgeen de heer Reokers had te zeggen
schoon dit niet uitmuntte door helderheid
van betoog en ook zeer leed door gebrekkig©
voordracht. Het boste deel van deze rede
was dat, waarin spreker o.a. met verwijzing
naar hot buitenland den hcor Fauro be
twistte dat hot vorlccnen van graden meb
den effectus oivilis con souvorcini-
teitarccht zou zijn van den Staat. Het vcr-
mnkeHjksto inderdaad hot ecnigc ver
makelijke oogenblik in de redo was dat,
waarop de 6prcker zich met een grapje af
maakte van de moeilijkheden, waarin hij
zich ten aanzien van dc dogmatische rich
ters van Galileï had verschrikt on uitriep:
„En dan vind ik het niet chic, na 300
jaar cenigcn menschcn nog te verwijten, dat
zo zich vergist hebben." Als argument zal
dc heer Reekers dit zelf wel niet hebben be
doeld maar als boutade was het aardig
gevonden on wekte het terecht groote vtoo-
lijkhcid.
„Hot ewakste leek ons dezo afgevaardigd©
waar hij betoogde dat or eon groot veld van,