Instituut „Aienw Panorama."
voorheen G. GRUNERT,
Gemaakte Onileryoederen voor Dames en Kinderen, als:
1.
iriGVon van een Lsiü'enaar.
Uit de Reehtzaal.
Gekleurd Linnen, Katoen en Neteldoek.
Zwarte en gekleurde JaponstofTen. Witte Goederen.
Alle soorten gekleurde Onderrokken in Lustre, Moiré,
Katoen en Sanella, in wijde en extra wijde maten.
Nachtjaponnen, Hemden, Pantalons, Rokken en Flanellen.
Blouses, Zijden en Wollen Avonddoeken, Schortjes en Huishoudschorten.
Costumes, Mantels, Costuumrokken, waaronderTrotteurs en Reisrokken.
Imperméable Regenmantels en Reismantels, alsmede een groote voor
raad Lappen.
Botermarkt 22 ©sa Rpeestraat 143.
BRUNSMG MUHREN,
NOTJYEAUTÉS.
Kost- en Dag'school voor Meisjes.
Van-Stolk-Park, Scheveningen.
Zomervacantie van half Juli tot
aanvang September.
Het mooiste Cadeau voor
een goed geslaagd Examen
is een Rijwiel uit het 6379 100
MAGAZIJN VAN
J
Hoogei;oerd 52 en 6S.
Interc. Telephoomiummer 361.
80.
Prins Hendrik-Rijwielen f
F. M* Hijwielen met Free
wheel cn Velgrem, van af f
IR&Bdge-Üühitwortlï-
RijwieSen met Freewheel
en 2 Velgremmen f
6smondhir£ijwielen met
Freewheel en 2 Velgremmen f 130.
F.M. iotop-Rijw? sleti f 425.
105.
150.
LX.
Ik herinner mij dat ik als jongen eens als
schrijfvoorbeeld twintigmaal moest na
schrijven Gezondheid is de grootste schat".
Als een gezonde, levenslustigo dorpsjongen
had ik toen nog geen besef van de grootc
waarde der gewondheid, die men immers
niet eerder waardeert, dan nadat men eens
voor gced ziek is geweest, en zei tegen den
meester dat ik tooh wel een beetje ziek wilde
zijn als ik kon wonen in een mooi huis
met veel geld.
Het zal wel niet dc laatste dwaasheid ge
weest zijn die ik in mijn leven heb gezegd,
maar een dwaasheid was het zeker. Want
al belioef ik gelukkig niet uit eigen ervaring
te spreken, ik durf, np ik man geworden
ben, wel als een onomstootbare waarheid
neerschrijven mijn oud schijf voorbeeld :go-
zondheid is cle grootste schat.
En de armo daglooner, die van den vroe
gen morgen tot het grauwen van den dag
hard moet ploeteren voor het brood voor
zijn gezin, en daartoe dc gezondheid en dc
kracht bezit, ik golukkiger dan de rijke, die
een ziekelijk bestaan voortsleept al kan hij
zich overigens in weelde baden. Doch er be
staat geen reden voor deze tegenstelling.
Want al mogen er vooral enkele ingebeelde
kwalen zijn, waaraan een rijke meer bloot
staat den de minder met aardsche goederen
gezegende, de ziekten en kwalen zijn niet
aan een enkelen stand verbonden En dc
welgestelde is over liet algemeen er Ln dit
opzicht gelukkiger aan toe, dan zijn minder
bedeelde natuurgenootcn. Hij kan zich meer
vrijwaren voor ziekte-kweek en do invloeden
(denk aan het wonen in ongezonde huizen
en li t arbeiden in dito werkplaatsen, waar
aan velon niet kunnen ontkomen) en als de
eerste sporon der liektc zich vertoonen,
kan hij onmiddellijk baat zoeken bij de beste
g< nepwijzen, waaraan voor den arme meest
al nu t valt to denken.
Dit laatje geldt, vooral Voor de zoozeer
g< vreesde tuberculose of tering, waaraan
in ohs klimaat en vooral in onze dichtbe
volkte steden zoovelen uit allo standen bloot
staan.
Er is een tijd geweest dat men meende
dat er vcor die kwaal geen kruiden waren
gewassen.
Daarvan is men teruggekomen Men weet
nu dat -door rust, goede voeding en juiste
geneeskundige behandeling vooral in het
eei Ho stadium deze ziekte kan worden gene
zen. althans in haar vorderen voortgang
kan worden gesbuit.
Daarom heeft men sanatoria voor borst
en longlijders opgericht, waarvan ik voor
ops land noem „Oranje-Naesau-Oord",
waaraan do naam van onze Koningin-Moe
der is verbonden en heb sanatorium Hellen-
doorn.
Gelukkig de jonge of oudere lijders aan
borstkwalen, die zoodra de ziekte zich open
baart, hier of elders een plaats kunnen vin
den.
Hoe jammer dat de koeten daaraan ver
bonden zoo groot zijn dat hot boven de fi-
nanciecle draagkracht van onzen werkrnans-,
kleinen ambtenaars- en kleinen burger
stand gaat. Wie, die niet een tamelijk goed
inkomen heeft, is in staat orn daags 2
vorplceggold te betalen en dat is nog wel het
minste.
Nu zijn or, als ik het wel hou o. a. in Hel-
lendoorn een achttal vrijbedden, maar wat
betcokenen acht gelegenheden voor gratis
verpleging op de vele honderden arme lij
ders, die snakken naar genezing! Lezers,
gaat maar eens even rondkijken, gij zaïlt cr
wel een of meer in uw omgeving kunnen
vinden, die aangetast is door deze vrecselij-
ke kwaal en die zal wegkwijnen en uitteren,
indien er geen uitredding komt. En zooals
het u gaat ,gaat het elk ander.
H ior is het een jong meisje, staamf.-
aan den ingang \an het leven.
Bleek werd ze, ze kuchte zoo verraderlijk,
al meende zo zelve, dau het een beetje vast
gezette koude was. Do eetlust verdween, zo
werd zoo zwak, slechts even was ze uit of
ze was doodmoe.
Eindelijk kwam cr een weinig bloed, later
meer en thans Ligt ze te bed, dag uit dag in
en ze mag met een flauw glimlachje de
hoop uitspreken straks weer uit te gaan
haar fletse oogen, uitgeteerde wangen en
bloodlooze lippen zeggen het den kennor
duidelijk, dat zo voor don winter wellicht
nog zal sterven, indien er geen uitredding
komt
Daar is het een jonge huisvader en kost
winner voor vrouw en kleine kinderen, die
tobt en lijdt van den stoel naar hot bed,
een enkele maal nog eens op straat, mis
schien omdat dc kamer, waarin moeder de
pot moot koken en de kindoren spelen, te
benauwd wordt en die het zelf wel voelt
dat hij nooit weer den man zal worden,
gosohikb om den kost voor vrouw en kind
to verclienon, wat hem nog wanhopiger doet
zijn.
Ik doe slechts twee grepen uit mijn on
middellijke omgeving.
Wie wil, vult do lijst maar aan uit eigen
omgeving.
Ik zou zeer ondankbaar jegens mijn me
deburgers zijn alB ik zeide dab daarvoor
niets gedaan wordt.
Do vereeniging „Reisbelasting", wel be
kencl in onze stad, helpt zwakke stumpers,
bij wie ,,de kiem der wreedo kwaal zeker
al wortelen schoot", voor korter of Langer-
tijd naar een hooge droge boschrijke streek
of frisschen zeeplaats; oen subcommissie
voor 't Sanatorium „Hellendoorn" tracht
geregeld gelden bijeen te verzamelen om on
kelen mingegoeden lijders een plaatsje in 't
Sanatorium to verzekeren, en dat liefde
werk is meermalen met succes bekroond,
meer dan één kwam veel beter zoo niet
hersteld terug.
Doch ook dan kunnen deze menschen
goede zorg nog niet missen.
Gelukkig is or ook daarvoor een com
missie van mcnschlieveude dames, die dezo
teruggekeerdo patiënten bijstaat met raad
en daad boido en zorgt dat de voeding
vooral niet al te veel versdhilt bij die in
het Sanatorium.
Maar, zooals ik zeide, bij de vele tuber-
culosen, die er ook in Leiden zijn, betee-
kent heb nog niet veel dat onkelen naar
een herstellingsoord gaan, al moet men
voor ieder geval op zichzelf hoogst dank
baar zijn.
In den laatsten tijd hebben medici inge
zien, dat echter voor sommige longlijders
verpleging in een sanatorium niet bepaald
noodig is, maar dat dit ook in egen buis
kan plaats hei>bcn, wanneer althans de om
standigheden niet al -te ongunstig zijn, om
dat het vooral aankomt op een doelmatige
verpleging en uitstekende voeding. Als de
behandelende geneesheer en de huisgenoo-
ben van den lijder of de l'ijderes samenwer
ken en vooral, wanneer goeddoende mede-
mcaischen op oordeelkundige wijze daarop
toezicht uitoefenen cn daartoe hun hulp
verkenen, kan er veel gedaan worden.
E nu doot het mij een groot genoegen
dat is de eerste mag zijn, dio het den Lei-
denaars kan mededeelen dat cr een Com
missie van dames isgevormd die dit dub
bel sohoone doel beoogt: do uit een herstel
lingsoord terugkeerende patiënten bij tc
staan en den lijders, wien hot voorrecht niet
is beschoren in eon speciale inrichting ver-
pleogd te kunnen worden, dat gemis thuis
zooveel mogelijk tc vergoeden.
Ik hoop dat do dames, die daarvoor de
handen inecngesilagon hebben, hot mij niet
kwalijk zullen nemen, dat ik haar namen
hier bekend maak. Het zijn moj. E. Dries-
sen, Breestraat; mej. A. Prins, Nieuwe
Rijn; mevrouw Kamerlingh OnnesBijle-
veld, Haagweg, en mevrouw Siertsema
Linthorst Homan, Witte Singel.
Het spreekt van zelf dat dezo dames,
willen ze haar werk goe<l doen, gold, veel
geld moeten hebben. Daarvoor zullen ze
aankloppen bij cTe gegoeden natuurlijk,
doch daartoe moet ook de burgerman het
zijne bijdragen en evengoed de werkman
zijn penningske offeren.
Het geldt, hier een volksbelang en daartoe
moet ook de geheele Leidsohe bevolking
medewerken. Enkele grooto bijdragon vor
men een mooie som, maar ook vele kleine
bijdragen maken één groot bedrag.
Hoe allen te bereiken, hoe van allen aan
de weet te komen, wat- ze willen en kunnen
missen '1
Men heeft er wat op gevonden.
Een aantal jonge meisjes uit eiken stand
zullen te zamen de stad in wijken verdoelen
e nieder voor zich zal de menschen in haar
wij-k opzoeken om ze aan te sporen om lid
te worden en een bijdrage te geven.
Voor een bedrag van één kwartje wordt
men lid, al kan men evengoed voor een of
meer dozijnen kwartjes inteokenen.
Maar het okcle kwartje van den kleinen
man en de arboidersvrouw is even welkom
als de vele guldens van den rijken heer of
dame.
Mij dunkt, als onze burger- en werk
mansvrouwen in de volgende week zoo'n
vriendelijk jong meisje bij zioh krijgen, dan
zullen zij ze niet met leege handen laten
heengaan-
Wij praten in onzen tijd veel over soli
dariteit of gemeenschapsbcsef, mij dunkt
dat wij nu eens kunnen toonen metterdaad
of dat ook meenens bij ons is.
Laat ons ditmaal eens niet zoggen dat
wij al zooveel uitgaven hebben te doen,
maar ons afvragen of we niet in dit of dat
kunnen bezuinigen om daardoor mede te
werken dat een ongelukkig medemensoh
wordt geholpen.
Mogen dc gezonden zich een oogenblik
voorstellen dat ze óók door de w. .ede
kwaal kunnen worden aangetast, om daar
door mot deernis vervuld te worden met
het lot dier rampzaligen, die, wanneer ze
niet worden geholpen, na een korter of
langer lijden onherroepelijk ten doode zijn
opgeschreven.
Ik wensch do Commissie voor het hulp
fonds tot herstelling van Borstlijders in
Leiden" en haar jeugdigen helpsters groot
succes.
En opdat later niemand zal kunnen zeg
gen: ik had ook nog wel iets willen ge
ven, maar men heeft Inij de lijst niet aan
geboden, verzoek ik d«3n uitgever van het
„Loidsch Dagblad" beleefd ook giften voor
dit heerlijk doel in ontvangst te willen
nemen, en aan een der dames af te dragen.
[Gaarne stellen we ons voor het laatet-
genoemdo doel beschikbaar. Red.]
Het openbaar ministerie bij het Haagsche
gerechtshof vorderde gisteren bevestiging
van een vonnis der rechtbank te Middelburg
waarbij 2 bootwerkers tc Ter neuzen veroor
deeld waren, ieder tot 1 maand gevangenis
straf, wegens mishandeling van de vrouwe
lijke leden eener familio aldaar, waarvan
de zoons hetzelfde beroep uitoefenden als
beklaagden, en dezen concurrentie aandeden.
Beklaagden ontkenden, zeggende, dat zij
zich aan de woning van hun con e u r ren ten
hadden aangemeld, om dezen te spreken,
ten einde tot een vergelijk in zaken te ko
men; dat zij echter werden opengedaan door
do moeder van die personen, die hen begon
te mishandelen, in plaats dat die mishande
ling van hen uitging.
De verdediger, mr. J. J. Hcyse, te Mid
delburg, vroeg na een uitvoerig pleidooi
vrijspraak, subsidiair oplegging van een
geldboete.
Voorts werd gevorderd bevestiging van 't
vonnis der Haagsche rechtbank, waarbij een
vreemdeling, zeggende Gilson te hceten, en
afkomstig te zijn van Dublin, werd veroor
deeld tot 4 jaren gevangenisst/raf, ter zake
dat hij aan een persoon, die op het post
kantoor te's-Gravonhage een aangeteekendon
brief had in ontvangst genomen, dien brief
had weten te ontfutselen op straat, nadat
een ander persoon, vermoedelijk een hand
langer, zijn pa-rapluie had laten vallen vlak
voor het rijwiel van den man, die den brief
had afgehaald.
Beklaagde, die in de gevangenis bleek te
zijn aangetast door een longlijden, bleef na
een verhoor, door middel van een tolk, bij
zijn ook voor de rechtbank volgehouden ont
ken tenia Hij had den brief in de Passage
gevonden, on was voornemens hem naar ket
postkantoor terug te brengen, beweerde hij.
Advocaat-generaal mr. Reitsma sprak het
vermoeden uit, dat beklaagde behoorde tot
een internationale zakkenrollersbende. We
gens het vermetele van dozen straat-diefstal
achtte Z.E.G.A. het vonnis niets te zwaar.
Do verdediger, mr. Ketwioh Verschuur,
vorschilde fe dien aanzien van gevoelen met
adv -gen., en vroeg oplegging eener lichtere
straf, te meer, daar het openbaar ministerio
bij de rechtbank, ten deze slechts 2 jaar ge
vorderd had, maar de recHtbank een veroor-
deeling tot 4 jaar uitsprak
In beide zaken uitspraak over 8 dagen.
7. li'-'
Maandag 27 Juni
GROOTE JAARLIJKSCHE
A. SCHNABEL,
IBW»^
FABRIKANTEN.
AMSTERDAM. VELDHOVEN.
GROOTSTE ASSORTIMENTEN
JAPONSTOFFEN van 25 Cents tot f 3.50. 6106 82
LICHTE ZOMERSTOFFEN van 15 tot 17$ Cent.
GEKLEURDE KATOENEN van 12$ tot 35 Cents.
OPRUIMING VAN DIVERSE STOFFEN.
STALEN, OOK DOOR ALLE DEPOTS, FRANCO.
6373 28
