„bosa foor eerste I. Communie. I. J. POLLMAM, COUPON-MAGAZIJN. VOORJAARS- ZOMERSTOFFEN. F me <i© Uitsluitend verkoop van Dames-Japonstoffen. LEOP. MÜNDHEIM Co. Nieuwe Rijn J. Hoogstraat 4. Stoomtramweg-lij. Haarlem: Oen Haag: Brieven van esn Leicienaar. ■41 Ipgj?* LEI O EB®, Haarlemmerstraat 45. *^^gj Koningstraat 4. Sl Nieuwendijk 229,1ste Étage. Hofspui 9a, 1ste Étage. EN LI. Ik heb mij vandaag de weelde veroor loofd om liet officieel programma voor liet voorjaarsbloemen-corso op Dinsdag 19 April, uitgeschreven door de „Vcrecniging tot Bovordering van bot Vrccindelingen- verkeer", eens te koopen. Er gaat zoo vaak eens con dubbeltje door de vingers, dit had ik er nu ook eens voor over, om precies te weten, wat er aanstaanden Dinsdag a.1 zoo gebeuren zal. Ik had er lieel wat van gehoord cn vroeger er ook al eens wat van gezegd, maar hoe het nu inderdaad wel xou zijn, dat wist ik nog niet. Daar zijn altijd menschen, die do dingen door een zwarten brij bezien en in Leiden heeft men van dat soort er ook wel. „Nu, die zeiden dan al, dat er wel niet veel van komen zou, hier slaagt een feest toch nooit recht goed, behalve een 3-Ootober-dag of een maskera de, die altijd slagen, al regent het ook dat het giet.. Ik hoop, dat deze dwarskijkers het pro gramma zich zullen aanschaffen om met mij lot de overtuiging te komen, dat dit bloemen-corso zal moeten slagen, als het weder niet al te veel tegenslaat. Ik wcnsch niet over te schrijven wat er al zoo in het programma opgenomen is; wie er werkelijk belang in stelt en dat zullen cr velen zijn. zullen zioh het boek je wol aanschaffen. Ik wil alleen enkele opmerkingen rnakcu, die bij het doorbladeren van het boekje hij mij oprezen. Al dadelijk merkt men, dat do zaak in goede handen zit on flink aangepakt is. Het Bestuur heeft de opperleiding, maar xtevens gezorgd voor een commissie van ont vangst, voor algemeen toezicht, voor do automobielen, voor do rijwielen, voor don pe'owcdstrijd, voor de bloemen, voor do ocmtröle voor do Stadszaal en eindelijk zelfs voor de stalling van automobielen en rij- wielen. Men heeft zicli verzekerd van een jury of commissie van beoordceling, waarmede ra-in voor den dag kan komen en die ze kerlijk aller vertrouwen zal hebben. Ook dab is een voornaam ding. Eon tweedo opmerking, die men al le zende maakt, j^: wat is er voor dit feest een sympathie uij dc burgerij en bij vcr- eenigingen, zoowel in als buiten de gemeen te Het hoofd der gemeente ging voor in het blijk gaven daarvan. Hij stelde immers een zilveren lauwerkrans beschikbaar, de heer Zuidorveld aan do Broost raat. alhior schonk een kristallen boker in étui. Dc garnizoens commandant een subsidie Vorder gaven particulieren en verecni- gingem 10 verguld-zilveren, 13 zilveren en 3 bronzen medailles. Eindelijk kwamen van vereonigingon nog subsidies binnen cn eindelijk toonde ook de gemeenteraad, dat hij prijs stelde op dit feest, eerstens door het Van-der-Werf-park kosteloos af te staan on eindelijk door een bedrag van 400 voor B. cn Ws. beschikbaar te stellen voor illuminatie van de Korenbeurs en voor het gen-en van een ooncert. Dc gxoote belangstelling van verschillen de zijden voorspeld ook een algemeenc deel neming en is een eerste voorwaarde voor Irct welslagen van het feest. Daartoe heeft zeker ook medegewerkt do keuze van den dag, waarop het feest gehouden wordt; 19 April is voor een op recht Nederlander, na het huwelijk van on- zo Koningin, een nationale feestdag ge worden, en die dag verkrijgt door een feest als Leiden nu vieren wil, eetn soort wijding. Daar zijn nog stemmen opgegaan ora ter willo van. don werkenden stand of om an dere redenen het corso op een Zondag to houden. Daartoe is het niet gekomen, want daar zouden velen uit godsdienstige over tuiging niet hun steun cn medewerking hebben kunnen verlcenen. Er zouden bijv. fabrikanten cn werkge vers hun werklieden voor dezen niet een paar uren vroeger vrijaf willen geven! Dan kunnen zo immers ook profiteeren, al' beeft het feest- plaats op een werkdag. Een derde opmerking door mij gemaakt, is dat or uitstekend gezorgd, is voor ver scheidenheid, zoodat er met reoht van kan gezegd worden, dat er voor olk wat wils is. Van Flora's kinderen houdt iedereen, con optocht van kwistig met bloemen ver sierde voertuigen zal elk bevallen, maar voor 't overige is er ook voor afwiseeling gezorgd. Muziek in overvloed", café-oonccrt, danson daarvan kan men profiteeren, ja zelfs gastronomen kunnen zioh te goed doen aan den gcmeensohappclijkon maal tijd in het café-re6tauranb ,,In den Ver gulden Turk". Zoo zijn ditmaal alle omstandigheden aanwezig voor zoover ze in menschcnhar.- don liggen, om het groot voorjaarsbloe men-corso", zooals het in het programma heet, te doen slagen. Over het weer, dat in dit geval ook een factor van be teekenis ge acht kan worden, hebben wij niet te bo- schikken. Wij kunnen daaromtrent slechts hopen. Hopenwo dan dat het niooi en zacht, mag wezen zooals in de laatste dagen. Dan valt er niet aan te twijfelen of Leiden viert^ op 19 April a. s. een heerlijk feest, cn cr komen veel menschen ook van buiten en onzo neringdoenden zullen niet hebben te klagen. Door heel wat menschen, diQ om een of andore reden nogal met de kermis opheb ben, werd met eenig leedwezen do offi- cieele kennisgeving van Burg. en Woths. dezer gemeente gelezen, waarin werd be kend gemaakt, dat een aantal' personen, die tot dusverre op de kermis werden toe gelaten, voortaan zullen worden geweerd, zooals houders van draaiorgels, hazardspe len, sommambules" enz. „Wel", hoorde ik zeggen, ,,moob nu onze kermis, die toch reeds aan langzaam verval van krachten lijdt, ook nog deze aderlating ondergaan?" En men meende, dat het dan maar beter was haar geheel af te schaffen. Ik denk, wanneer men eens met een voorstel kwam tot afschaffing, dat men dan nog wel wat anders zou hooren. Velen zijn geneigd van den nu genomen maatregel het hoofd der gemeente vooral aansprakelijk te stellen, in wien men nu eenmaal geen voorstander van do kermis kan zien. Na, dat onzo burgemeester geen vriend van de kermis is, zal wel waai- zijn, maar dat de thans genomen maatregel een genie pige poging zou wezen om de oude kermis een soort nekslag to geven, dat is, naar mij ter oore kwam, niet juist. Do roden daarvan ligt, naar ik van ver trouwbaren kant vernam, hierin, dat men op deze wijze hoopt te weren heel wat ele menten, die het der politie en den ingeze tenen soms erg lastig maken, 't Zijn meest al menschen, die in woonwagens loven en in dc straten ,waar ze gedurende dc kermis vertoeven, juist geen voorbelld geven van een matig on gokuisolit leven. Over den last, die door dezo personen wordt ver oorzaakt, is al heel wat geklaagd. Laat men ze echter met hun treurig middel van bestaan op de kermis toe, zoo kan men ook al heel slecht hun woonwagens of scheepjes buiten onze wallen houden. Daarom lijkt het mij een verstandige tactiek toe, aan dit soort menschen geen ruimte op de kermis af te staan; dan zul len ze wel geheel buiten de gemeente blij ven. De kermis zelf zal met of zonder dio kleine dingetjes en lontjes niet vallen of staan blijven; liet cachet, dat zij er op druk ken, kan, dunkt mij, zonder eenig bezwaar gemist worden; een enkel Italiaan soh draaiorgel, dat gewoonlijk wel met dit soort muziekinstrumenten uit do stad zelf kan concurrceren, zou ik liever niet mis sen. Maar daar zullen wij, hoop ik, wel over heenkomen en dat beetje muzikaal genot wil ik voor mij graag opofferen voor do zekerheid, dat daardoor zeer ongo- wonschto elementen buiten onzo poorten worden gehouden. Maar dio menschen moeten toch ook le ven, is mij gezegd. Hoe zullen ze dat, als dat treurig bestaan hun nog onmogelijk wordt gemaakt? Het wil mij voorkomen, dat uit dit zeg gen een ziekelijke philanthropic spreekt. Het bestaan van die wezens parasieten van de ergste soort durf ik een schande voor do maatschappij noemon. Hoe eerder zoo'n bestaan onmogelijk wordt gemaakt, hoe beter; dan zal daarmede dit treurig geslacht van 1 andloopers ook uitsterven. En daar moet het heen. Laten wij daarom niet klagen over dezen maatregel, do autoriteiten, er niet hard over vallen doch veeleer bun wijs beleid in dit opzicht prijzen. Stellen wo ons allen maar eens even voor gedurende een week lang voor onze denr en onze ramen zoom paar woonwagens te hebben, zouden wo dan óók niet dank baar voor een maatregel wezen, die dat vcortaan onmogelijk zal maken? Wat men voor zichzelf niet wenseht, moet men voor een ander ook niet willen. De vice-admiraal Molas, die to gelijk met admiraal Makaroff by bot vergaan van liet Russiecho pantserschip „Potropaulowak" verdronken is. Hij was generale chef van den staf der vloot. Het radium. Bi) de firma Scholtons en Giltay te Amster dam zag het licht de Hollondsche vortaling van eon werkje des heeron A. Bergofc, ver bonden aan het laboratorium voor natuur kundig onderzoek der Parysclie Sorbonne, doctor in do wis- en natuurkunde, onder den titel: „Het radium en do nieuwe stralen. Wat moet men er ven donken? Wat mag men er van verwachten?" Jn dit korte opstel worden op bijzonder heldere on oenvoudigo wijze de samenstelling en de tot nu toe bekende eigenschappen van het wonderbaariyko door het echtpaar Curie ontdekto lichaam uiteengezet. Het is daarom niet ondienstig, dit boekje eenlgszins omstan diger te bohandelen dan zulks in een gewone bespreking het geval zou zijn. In 1896 werd door den Franschen natuur kundige HenrL Bocquorol een ontdekking ge daan, welke tot do gewichtigste kan worden gerekend, die do nieuwere tyden hebben be leefd. Het ia de ontdokking van de zooge naamde radio activiteit, dat is de oigenschap van sommige lichamen om gedurondo een onbcpaalden tijd warmte, licht on electriciteit te kunnen ultzendon zonder in gewicht te veranderen en zondor dat het raadsolachtige uit8tralingsv6rmogon in het minst verzwakt. Vooral nam Becquerel dat vermogen waar by het z. g. uranium, een in de scheikundo niet onbekende door Klaproth in 1789 ontdekte metaalsoort, die mot andoro stoffen scheikun dig verbondon, o. a. by do fabrikatie van eenige glassoorten, een rol speelt. Tusscben do door Becquerel ontdekte radio activiteit van sommige lichamen en de X stralen van Röntgen bestaat dit groote verschil, dat de laatste op kunstmatige wyzo mot bohuip van een olcclrischen stroom van 40- a 60,000 volts worden opgowokt, terwyi do stralen, welker aanwezigheid in zoo sterke mate in het uranium werden geconstateerd, aan de stof zelf inhaerent zyn en een op welko wyze dan ook spontaan opgewekt natuurkundig verschijnsel zyn. Tweo jaren later gelukte het Pierre Curie, leeraar in do natuurkunde aan een der Paryscho gomoenteiyke scholen, en zyn vrouw, een Poolsche van geboorte, toen ze een erls, pechblondo genaamd, een in Oostenryk voorkomende uranlumsoort, bestudeerden een nieuw lichaam af to zonderen, dat ze radium noemden en dat allo eigenschappon van hot uranium in zich vereenigde, maar in enorm hoogere mate, daar de straalkracht van het radium by na twee mlllioon maal zoo sterk is als die van het uranium. Deze ontdekking bracht de vrereld der ge leerden, die met do grootste belangstelling de met kolossale bezwaren gepaard gaande proe ven van het geniale echtpaar hadden gevolgd, In verbazing en verwarring. In verbazing wogens de hoogst verwonderiyke eigenschap pen van de nieuwe lichamen, eigenschappon welker bestaan de wetenschap tot nu too niet vermoedde, ln verwarring, omdat het radium in zyn verschynselen spot met de olemeutaire begrippen omtrent kracht en stof, daar het steeda en naar het scbynt, zondor zwakker te worden, licht, warmte en electriciteit de drie hoofdvormen der energie uitstraalt. Ook ondergaat de stof ondanks do onbereken bare kracht der straliDg de energie, ver bruikt door één gram radium, is geiyk aan ongeveer G£ milliard paardenkrachten niet het geringste gewichtsverlies. De grootste natuurkundigen aarzelden dan ook niet, aan te nemen, dat men hier stond tegenover een geheel nieuw natuurvorschynsol, dat geroepen schijnt op schier olk pobied der menscheiyke wetenschap oen rol van beteekenis te spelen, ala het eenmaal zal mogen gelukken grootere hoeveelheden mot verwerkiDg van minder grondstoffen te bereiden. Tegenwoordig zyn op de gelioele aarde nog geen 6 gram radium in gozuiverden toestand te vinden. Om er 1 gram van te krygen, moet men 10,000 K.G. erts bewerkon. De kosten komen op 200,000 franken. Eeii van do voornaamste eigenschappen der radium-stralen is hun vermogen, door alle ons bekendo lichamen heen te dringon. Er zyn; geen stoffen, die totaal ondoordringbaar zyn voor het radium; alle laten de stralen min of meer door naar gelang van hun aard en hun compaktheld. Door spiegelglas gaan ze recht heon; door eon prisma worden ze niot gebroken. Wy hebben dus in radium een natuurver6cbynsel dat zich op krachtiger wyze openbaart dan tot nu toe met óénig der kos- motische verschynselen hot geval was. Eon tweede zeer in 't oog vallende eigen schap ie de blykbaro onverschilligheid der stralen voor do temperatuur. Terwijl in de natuur alle eigenschappen der lichamen, longte, volume, rekbaarheid, buigzaamheid veranderen, wanneer zo verwarmd worden in meerdere of mindere mate, schynen alléén de radium-uitstralingon de grillen van den thor- mometer te trotsooron. Hetzy men eon radium- deoltje bloot stelt aan de temperatuur waarop water kookt (100° boven 0), hetzy men het brengt in de uiterst lage temperatuur, waarop vloeibare waterstof aan de kook gaat (250° ondor 0), zyn uitstraling verandert niet het minst. Een derde niet minder belangryk kenmerk zyn de electrischo eigenschappen van het radium. Radium maakt allo stoffen, die men tot nu toe als isolatoren beschouwde terpentijn, protroleum, dampkringslucht tot goode go- leiders van electriciteit. In de nabyheid van wolk klein gedeelte radium ook, ia het abso luut onmogoiyk een electrisch toestel te l8oleeron. Een laatste verwonderiyke byzonderheid is hot emanatie-vorraogen, het vermogen van Btoffoiyke uitwaseming. Eon stukje radium nl. in opgeloston toestand deelt tydoiyk zijn eigenschappen mede aan alle lichamen die zich in hotzelfde bui6je of doosje bevinden, op de wijze der lichamen die een bepaalden geur verspreidon. Van dozo laatste byzonder heid zyn roede eeuige betrekkeiyk zware verwondingen het gevolg geweest. Een mili- gram radium maakt een omgeving van circa 17 meter radio-actief. De Invloed van radium op het gezichts vermogen is verbazingwekkend. "Wanneer men in het doDker een radium-korreltje, op gesloten In een doosje met wanden van een halvon decimeter by het oog brengt, ziet, of liever voelt men plotseling een helder licht. Ook blinden hebben een lichtindruk gevoeld. De Inwerking op de huid is niet mindor krachtig. Becquerel en Curie liepen reeds eenige malen belangryke brandwonden op; 34 dagen nadat de eerste eenige decigrammen radium in oen toegesmolten glazen buisje in papier gewikkeld in een kartonnen doosje by zich had gedragen, in zyn vestzakje, werd de huid ter plaatse rood en vertoonde zioh, zondor de minste pyn, allo verschynselen van een hevige brandwonde, tot het afvallen van de huid toe. Voor meer byzonderheden, ook. vooral voor de mogelyke toepassing van radium-stralen In lupus-gevallen en by het dooden van microben, verwyzen we naar het werkje dat met de portretten van den heer en mevrouw Curie is versierd. OpzeS Scevaö? Heyermans heeft het even aan den stoK gehad met „Le Soir" van Brussel, die had beweerd, dat tijdens do opvoering van „Op Hoop van Zegen" te Parijs, de heer Mas£on-Forestier, mr. in de rechten en oud-advocaat te Parijs, die de vertoo- ning bijwoonde, zou hebben beweerd, dat het stuk heelemaal zijn werk terug gaf, dat hij indertijd onder den titel „Barate- ric" in de „Revue des deux Mondes" had doen verschijnen en dat er zelfs geen epi sode en geen personage aan ontbrak Dit wordt door Heyermans ten sterkste weer sproken, die beweert noch Masson-Fores- tier, noch zijn stuk te kennen. Maar nu protesteert de Franscho auteur* in een ingezonden stuk in „De Nieuwe Courant". Daarin zegt deze schrijver, dat een groot aantal Fransche bladen Heyer mans hebben beschuldigd zijn nouvelle „Baraterie", verschenen in 1893 en 1894, successievelijk in de „Revue des deux Mondes", het boek „Jambe Coupée" en „Les Annates", en versoheiden malen ver taald in het Hollandsch en in het Duitsch, te hebben bestolen. Heyermans was even-» wei nooit tegen deze beschuldigingen op gekomen. Waar Heyermans nu in de „Soir" be weert, dat hij geen stuk van den heer Fo- restier heeft gestolen, daar geeft de schrij ver hem gelijk, maar hij laat er op volgen, dat hier ook geen sprake is van een tooneel- sfcuk, maar wel van een novelle. Na een kort verhaal gegeven te hebben van zijn novelle „Baraterie" vraagt de schrijver: „Vindt men <lat alles niet terug in „Op Hoop van Zegen?" De lezers, zegt hij, kennen allen dit stuk', zij zijn eerlijke menschen, zij kunnen dus een oordeel vellen. En indien dat alles wel in „Op Hoop van Zegen" wordt gevon den, blijft dus over te vorklaren, hoe, door wolk toeval, dat alles er dan in is gekomen.- 0e Nobelprijzen. Aan de „Voss. Ztg." worden uit Stock holm cenigo mededeelingcn gedaan over het bedrag der Nobelprijzen. Men rekende in den beginne, dat do nalatenschap van Al fred Nobel voldoende was om elk der vijf jaarlijksche prijzen ver boven 200,000 kronen 135,000) te doen bedragen, zelfs na af trek van do 25 pCt., die voor d© commis- 8iën van onderzoek bestemd waren. Maar eerst is door het prooea en de schikking met de erfgenamen het bedrag verminderd en later zijn voor het oprichten van een gebouw: met feestzaal nog 900,000 kronen noodig ge weest. De prijzen in het eerste jaar bedroe gen elk 150,782 kronen, maar zijn allengs tot 140,85S gedaald. Zij zullen nu nog iets minder worden, omdat de inkomsten der stichting onder de inkomstenbelasting val len. De 25 pCt., die voor de commissiën wor den afgetrokken, dienen niet alleen voor do onkosten, maar ook tot inrichting van we tenschappelijke instellingen, door den erf later bedoeld en waar geleerden uit alle landen gelegenheid erlangen om onderzoo- kingen te doen. Fallfssenacnt Noord- cn %.-H. Baub, Uit den gisteren ter griffie van de arr.» rechtbank to Haarlem gedeponcerden staat van baten en lasten in bovengenoemd fail lissement blijkt, dat er een actief geschat wordt van f 762,245, tegenover een passief van f 1,28S,887, zoodat er wellicht aan de- bibeuren 55 pCt. zal kunnen worden uit gekeerd. Onder do baten komen voor: kaswaarden op heden (14 April") f 36,524, belegde gel den f 353,800, debiteuren in rekening-cou rant nominaal 247,911. Westerkappol cn' Hoofd (Ed. de Lanoy) en Ed. de Lanoy (privé, als borgstelling) komen te zamen onder do baten voor f 982,566, waarvan naar schatting 5 pCt. of 49,127 terecht komt. Onder do schulden staan geboekt: prefe- ranto crediteuren voor f 52,340, concurren- to voor f 1,236,547. is de beste 2-Cents-Sigaar en ij is de 2i-Centa-Sïgaar bi) uitnemendheid. Uitsluitend verpakt in fraai beschilderde Kistjes van 60 stuks. Vraag «loze Merken aan iiïï leverancier. 3807 28 ONTVANGEN en in onze beide Magazijnen geëtaleerd: een buitengewone groote en rijke collectie ARTIKELEN, zoowel Re35gïeuze alsook voor nuttig gebruik, zeer ge schikt voor Cadeau op den grooten dag der eerste H.Communie. Tevens ontvangen een fijne sorteering Religieuze Beelden, in alle grootten en voorstellingen. 3889 60 Kruisen siaande en Hangkruisen. Stoipen voor alle Kruisen en Beelden voorhanden. Wij maken vooral attent dat onze Beelden uitmunten door fijne afwerking, rijke polychromy en ongekend lage prijzen. Vriendelijk aanbevelend, RIJNLANDSCHE Jaariyksclie Algemeeno Vergadering van Aandoelhouders, te houden ia bet lokaal Dilógontla, Lango Voorhout te 's Gravenhage, den 30sieu April 1ÖO-4 te 2.30 n.m. Punten van behandeling: Verslag van Commissarissen. Balans van 31 Decombor 1903. Bepaling van liet dividend over 1903. Voorziening in de periodieke aftre ding van een Commissaris. Voorstel tot Statuten-wyziging. Voorstel tot wyziging exploitatie overeenkomst. Voorstel tot verkoop van grond, enz. De daartoe behoorende stukken lig gen voor de Aandeelhouders ter lezing in het bovonvermeld lokaal van den 22sten tot en met den 29sten April, eiken werkdag van 10 2 uren n.m. H.H. Aandeelhouders wordt herin nerd, dat, om de vergadering by te wonen, do aandeelen ingevolge art. 16 der gewyzigde statuten ten minste twee dagen voor de algomeene ver gadering gedeponeerd moeten zyn, waartoe do gelegenheid wordt gegeven van af 25 April uiteriyk tot 28 April 1904, 's middags 12 uron ten huize van den Commissaris der Maatschappy Jhr. D. DE GRAEFF, Zeestraat No. 666 te 's-Gravenhage dagelyks van 10—12 uren v.m. Slechts op ver toon van het afgegeven depotbewys wordt toegang tot de vergadering verleend. 3875 43 HET BESTUUR. 'sQrayenhagb, 15 April 1904. Hiermede berichten wij de ONTVANGST van de nieuwst 3 3772 132 Door oprichting van een vierde Zaak te LEIDEN is onze Collectie nog grooter dan ooit te voren en zal een bezoek aan onze Magazijnen voor de geachte Dames van groot belang zijn. Verkoop uitsluitend A contant tegen de laagste prijzen. -> '•£f£?§s:.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1904 | | pagina 14