Gemengd Nieuws. Tweede Kamer. dat eer. Minister, met borgen werk overla den, zijn tijd niet aan zulke zeer moeilijke en tijd roovende quaestie© kan geven, zoo hij niet van te voren weet, dat het tot een re sultaat zal leiden. Wat men dan nu ook aanvoert, ter verde diging ran de J uweliorsvereeniging dat zij zich niet kon overleveren aan de uit spraak van iemand, die zijn bewijzen van doorzicht op dit gebied nog te geven heeft, enz. schijnt ona weinig hout te snijden. Want dit geldt in gelijke mate voor de ar- boidenyvoreenigingen, die hot voorstel wèl aannamen. En dit laatste geschiedde niet aLleendoor do christelijke organisaties, maar, zij het dan ook niet mot algemeone stemmen, ook door don „neutralen" Diamantbewerkers- bond." Het is jammer, zogt het blad verder, dat het beginsel van arbitrage, dat iü theorie door do moesten aangehangen wordt, tel kens practisch weer verlooclicnd wordt. Door het nu gebeurde is hot, zij, weer eon goed eind teruggezet, terwijl bij aan vaarding een gunstig antecedent had kun nen gesteld worden. Het eenigo bezwaar, dat haar rationeel •chijnt, is, dat te punten, waarover uit spraak zou worden gedaan, niet omschrevem waren. „Gelijk het bij elk conflict gaat," schrijft De Nederlander, „komen hangende de bot ering andere geschilpunten dan het oor spronkelijke mee in geding. En de Minis ter had, blijkbaar doordat het voor hem zelf vaststond, o>et aangegeven, in hoever ook deze aan do uitspraak onderworpen werden. Doch wij zijn overtuigd, dat, wan neer op dit punt opheldering was gevraagd een nadere inlichting niet zou zijn uitge bleven. Maar do .Juweliersvereoniging wilde in gee.n geval, bij -rsislukking dor bemiddeling, van eenige bindende uitspraak weten. Zij beeft dit in do roorlaatete harcr overwe gingen duidelijk uitgesproken. Dit is te betreuren, èn om het tegen woordig conflict èn omdat hier do kans ver speeld is, eeu goeden plooi te leggen in do beslechting van belangongeschillen in het algemeen. „Macht boven recht" toch is zoo vaak liet resultaat van een bruut uitvechten. „Recht boven macht" daarentegen is het devies van alle arbitrago. Daarom behoort het a rb i bragebegi nsel be vorderd te worden ook op dit terrein. De Minister verdient lof, dat hij dit in ziet. Hij blijft hiermee op de lijn van het Kabinet, dab ook in het afgeloopen voor jaar zoo krachtig opkwam voor het recht in de sociale verhoudingen." De Standaard gaf in een driestar, onder het opschrift: „Raadselachtig," het wachtwoord, door de „Christelijke" kiezers te gebruiken in den komenden strijd tegen de oppositie. En dit wachtwoord luidt: „Men spreekt er van, dat do Logo achter het verzet tegen het wetsontwerp Hooger Onderwijs zrit en het „mot d'ordre" uitgaf." ,Toch kaai men het haast niet gelooven, ■pegt het, orgaan van dr. Kuyper. Dan toch zou blijken, dat dit „modern clerical isme" metterdaad oen gcordenden riorus van grootmeester en trawanten ach ter zich liad." Uit wat hoek vrij plotseling het blijk baar afgesproken verzet tegen het wets ontwerp Hooger Onderwijs is opgekomen, blijft De Standaard raadselachtig. „Het Verslag duidde er allerminst op. In het Sociaal Weekblad wa© veeleer een te gemoetkomende toon aangeslagen. De re dactie van Het Yaderland scheen in eer- aten opzet gezind tot het zookon naar een compromis. En zelfs nu nog kastijdt de heer De Koo in het Groene Weel-bladhoewel met het wetsontwerp gelijk het daar ligt, niet te vreden, den on vrijzinnigen geest van de li berale groepen. De openbare beraadslagingen werden dan ook geopend in het teeken der conciliatie. De eerste redenaar van links, mr. r. d. VIugt, begon zelfs met de oonciliatic op den voorgrond te plaatsen. Van waar toch op eenmaal die folio op positie. die blijkbaar een „mot d'ordre" volgde? Een oppositie, die zoover ging, dat de heoren Borgesius c. s. zich zelfs te gen subsidie aan de bijzondere Gymnasia vorklaa»xlen, waar eerst niemand tegen had. Dat deze oppositie elk begrip van echte liberaliteit verzaakte, behoeft geen nader be toog. Eerst de heer Lobman, en na hem de Minister, hebben er van meet ai op ge wezen. Do zaak is dan ook zoo helder als glas. Er bestaan, gelijk ieder erkent, in den lande twee levensopvattingen: 1. De .mo derne, en 2. De Christelijke. Elke levensopvatting heeft in zich don drang om zich wetenschappelijk to ontwik kelen, on door die ontwikkeling in het hooger bewustzijn van het volk door tc dringen. To dien einde beschikt do moderne levens opvatting over het Rijks Hooger Onder wijs, uit 's Rijks kas ruim voorzien, be kleed mot macht en eero. Do Christelijke levensopvatting daaren tegen derft dit alle©. Ook al loopt er aan de Rijksuniversitei ten een enkel man van Christelijko profes sie onder door, van hun wetenschappelijk opkomen voor de Chi-stelijko levensopvat ting is in dat verband nauwelijks sprake. En ook zijn ze zoo weinig in aantal, dat ze in den breeden stroom verdwijnen. Zij staan machteloos. Do moderne levensopvat ting bohccrscht geheel den academischen toestand. Wat eischt nu liberaliteit? Natuurlijk, dat do worsteling tusschen deze twee levensopvattingen enkel „weten schappelijk", d. i. mot geestelijke wapens, beslist worde, cu dat or nooit sprake zij van een opzettelijk pogen om de tegen standers met de overmacht van monopolie en privilege buiten gevecht te stellen. En toch is het juist dit, wat de liberale groepen bij haar oppositie begeerd hebben. Geen toon van liberalen zin is van haar uitgegaan Geen enkele poging is harer zijds gewaagd, om gelijk recht to scheppen. Onverzettelijk en onverbiddelijk hielden z© aan haar monopoli© en privilege vast. Daaruit is het zonneklaar, dat hierbij afspraak in hot spel was. Anders toch zijn or vrije geesten genoog onder deze groe pen, om voor liberaliteit te voelen en to pled ten." Over deze meening van De Standaard zegt De Nieuwe Courant: Dat zal hot zijn 1 De boeren Van der Vlugt, JRoëll, Borge- sius. Roessingh. Bos, Troolstra, Van der Zwaag zijn bij don Grootmeester in gehei me samenkomst geweest. Reeds had deze zijn maatregelen genomen om de cohorten dor orthodoxe predikanten togen het ont werp los to Laten. De bewerking der Eerste Kamer is thans een voorwerp van zijn aan houdende zorg. Inmiddels denkt men er ernstig over aan dr. Do Visser hot eere-grootmeesterschap aan te bieden 1" Het antwoord van den mlnisler'Kuyper. De Haagschc correspondent van de „Zut- fensche Courant" zegt, dat men onwillekeu rig bij het lezen van het antwoord van den minister Kuyper aan prof Tichelaar den indruk krijgt, dat de hoofdreden, waarom de Minister do pen heeft opgenomen en in „Het Vaderland" is gaan schrijven, niet zoozeer gelegen was in do zucht om tegen over mr. Tichelaar de eer van de Leidsche Universiteit hoog te houden en dezen hoog leeraar duidelijk te. maken, dat hij zijn protest gericht had aan een verkeerd adres, als wel om na de debatten in de Tweed© Kamer zijn geharnasten bestrijder uit Lei den (mr. Van dor Vlugt) nog eens dc les te lezen. Het zou den correspondent niet verwonderen, als de professoren uit Leiden het afleggen van een dubbel examen niet zoo bezwarend vond, maar dat hij toen nog „niet van professor Oppenhcim had ge hoord." En eindelijk kwam de Minister aan het slot van zijn rede er nog eens op terug door te vermaren, dat een student, bij de Vrije Universiteit afgewezen op grond van te licht bevonden te zijn op het punt van het geopenbaarde geloof, er zeker van kan zijn, „dat professor Oppenheim hem niet te lijf gaat, maar dat hij met open arm zal wor den ontvangen." Dit laatste deed de deur dicht. Met zoo vele woorden werd hier prof. Oppenheim verweten, dat hij zich als examinator zou laten leivien door antipathie tegen de Vrije Universiteit iets, waarop de heer Van der Vlugt zelfs niet gezinspeeld had. Hoe de Minister in „Het Vaderland" kan bewe ren, dat uit was een volkomen gewettigd gebruik maken van het door den beer Van dor Vlugt £- prokenc, is zeker niet alleen voor mij een raadsel." Naar men verne-emt, zal in Augustus in Den Haag een oongres voor dienstboden gehouden worden, uitgaande van don Aigemeenen Nedcrlandschen Dienstboden-Bond. De Tel.) Als do vermoedelijke daders van de Maandagavond op de Schiekade W.Z. to Rotterdam gepleegde verwondin gen, zijn aangehouden en opgeborgen op hot bureau van politie in de Pauwens'.ceg C. H. D., uit de Vletstraafc, C. J. J., uit de Gouvernesbraat, en A. C. V., uit de Snel- lemanstraat aldaar, alle jongen© van 18 en 19 jaair, waarvan er echter één reeds ge trouwd is. In het bezit van eerstgenoemde is een knipmes gevonden. Hij en C. J. J. zijn waarschijnlijk de hoofddaders, doch voorloopig ontkennen zij alle schuld. De toestand van de verwonden levert nog Te Oud-Voseomeer (Zeel.) is een valsohe gulden aan de politie gegeven, wel ke door een winkelier wa© ontvangen. Het valsohe muntstuk draagt het jaartal 1842. Kapitein Papyn, het slachtof fer van den anarchistoachen aanslag te Luik, is gistermorgen m bet hoeptaal van die stad overleden. Men had gehoopt, den ongelukkige te kunnen redden met behulp van zijn krachtig gestel, maar sedert drie dagen waren er complicaties bijgekomen. Kapitein Papyn is 45 jaar geworden, in 1884 werd hij tweede luitenant, in 1899 com mandant van een der forten van Luik. Te Luik ia men zeer begaan met het lot van den kapitein. De beide ontrouwe beambten van de „Compagnie ColoniaJe Industriel- le" te Brussel, die te Sofia werden aange houden, zullen door do Bulgaarsche justi tie worden uitgeleverd. Te Esschen is een jongen dood- gestooten door een koe, die hij van de Hol- landoche grens had gehaald. Do Rijn wordt in de laatste ja- ren minder dan vroeger door vreemdelin gen bezocht. Het verkeer ie dermate afge nomen, dat, blijkens het jongste jaarver slag der Voreeniging voor het Vreemde lingenverkeer te Dusseldorf, een aantaJ be langhebbenden in overleg zijn getreden om middelen van verbetering te beramen. Be sloten werd een gemeenschappelijke veree- niging te stichten, welker statuten reeds zijn vastgesteld en die nu weldra haar taak zal beginnen om door geschikte middelen de reizigers weder in grooten getale te lokkon. D e „N e w-Y ork World" meldt, dat zij van af 15 April a.s. op alle Trans atlantische mail booten een dagelijksck och tendblad zal doen verschijnen. Per Marco- nigraaf worden do laatste berichten van het vasteland naar de 6chepen overgeseind. De staking van de hnisschil- ders en wevers te Roubaix heeft tot hef tige tooneelen aanleiding gegeven. Eenige Oefeningen met geschut aan boord van een Japanscli oorlogsschip. nog wel iets aan te merken hadden op 's Mi nisters bewering, dat hij van dc woorden van prof. Van der Vlugt een volkomen gewottigd gebruik heeft gemaakt. De correspondent gaat nu nog eens na wat er ter zake van de quaestie-Oppenheim in do Tweede Kamer gebeurd is. Hij herin nert er aan, 'dat de heer Lohman op de be kende woorden van mr. Van der Vlugt al dus repliceerde: „Wanneer de g. a. uit Lei den zooeven gezegd heeft, dat er aan zijn universiteit, een hoogleeraar 16, die tot zijn studenten zegt: „als gij ni.t voortdurend mijn colleges bijwoont, laat ik u zakken..." Waarop mr. Van der Vlugt, merkende, dat do heer Lohman hem geheel verkeerd had verstaan, hem interrumpeerde met de woor den: „Dat heb ik niet gezegd. Wat ik ge zegd heb is dit: dat professor Oppenheim in bijzondere mate de kunst verstaat om te on derscheiden ingepompte kennis, die hij on voldoende acht, van zelf doordachte kennis, waarmee hij alleen genoegen neemt." Die uitlegging was blijkbaar niet naar den zin van minister Kuyper, want deze voegde den heor Van der Vlugt toe: „En dat hij hem fel zal 1 lijf gaan. Dat heeft u er letterlijk b': gezegd," „Toen Z. Exc. twee 'dagen later voor zijn repliek aan het woord kwam, draafde de Minister op hetzelfde thema door, alsof de Leidsche afgevaardigde nog volstrekt geen nadere exploitatie van zijn woorden had ge geven. In één en dezelfde rede kwam hij vier maal op het incident-Oppenheim terug om er zoo mogel'jk telkens nog nieuwe munt uit te slaan. Eerst zeide hij „dat de geachte afgevaardigde uit Leiden ook daaromtrent (het examineeren van jongelieden, komende van bijzondere inrichtingen) ons alle hoop op welwillendheid ontnomen heeft." De heer Van der Vlugt interrumpeerde en zeidc: „Een gedresseerde papegaai is toch immers niet synoniem mot een student van een bij zondere universiteit?" maar de Minis ter ging desniettemin in denzclfden toon voort en zeide: „In elk geval is nu duide lijk uitgesproken, dat men in strijd met art. 85 (dit artikel bepaalt, dat ieder, die een diploma heeft, aan een universiteit examen kan doen, onverschillig waar hij zijn ken nis heeft opgedaan en dus ook zonder aan dio universiteit gestudeerd te hebben) han delt." En alsof dit nog niet genoeg was, antwooi-dde de Minister aan 'den heer Röell dat hij wel is waar vroeger schreef, dat hij gevaar op. Vooral de reiziger B. W., uit de Woelwijkstraat, is ernstig in zijn buik verwond; men heeft hem gisternacht in het ziekenhuis moeten opereer en. Van den an deren verwonde, den kantoorbediende R. W. v. d. V., uit de Jaoob-Cate-straat, die drie steken in zijn rug, buik en onder den linkerarm bekwam, is de toestand van min der gevaarlijken aard. (N. R Ct.) Een vergunningsquaestie. Er heeft zich aan het station Maliebaan der H. IJ.-S.-M. te Utrecht een eigenaardig geval met de vergunning voorgedaan. Zoo als bekend, heeft de directie der H. IJ.-S.- M. op de verschillende stations op haar naam de „vergunning"; de maatschappij „E pluribus UDum" heeft echter de exploi tatie der buffetten. Dezer dagen hebben B. en Ws. van Utrecht dc H. IJ-S.-M. aan geschreven, dat. de vergunning zou worden ingetrokken, omdat niet de H. IJ.-S.-M., doch „E pluribus Unum" sterken drank in het klein verkoopt. In het uitzicht is ech ter gesteld, dat een verzoek door de „E plu ribus Unum" gedaan om vergunning, in goede aarde zou vallen. Gisteravond werd voor het laatst getapt. Dc vraag is nu of de ,,E. P. U." vergunning krijgt en of andere gemeentebesturen het voorbeeld van dat van Utrecht zullen volgen; immers zoolang „E pluribus Unum" bestaat, verkoopt deze sterkon drank in het kleun op de stations der H. IJ.-S.-M. NC.) Te Velp, bij Arnhem, heeft een persoon, die zich uitgaf voor pikeur van baron Van Heemstra, te 's-Gravenhage, die zich aldaar zou komen vestigen, een rijwiel opgelicht, terwijl hij bij een ingezetene een dag koet en inwoning heeft genoten, en zonder betaling spoorloos is verdwenen. Vermoedelijk is dit dezelfde persoon, die te Apeldoorn en Deventer dergelijke oplich terijen heeft gepleegd. (N. R. C.) Te Baarn is Maandagavond op het Stationsplein een 46-jarige dame uit het sanatorium „Rustoord" te Soest door een automobiel overreden. In bodenkel ij ken toe stand is zij per auto naar Soest vervoerd. Onder Hulst had een persoon een geweer van den wand gehaald om het echioon te maken. Hij meende dat het wa pen ongeladen was; eensklaps viel echter een schot en kreeg hij de Lading in het schouderblad en de onderkaak. Spoedig werd geneeskundige hulp ingeroepen en bleek het, dat de wonden, hoewel ernstig, niet levensgevaarlijk zijn. stakers trachtten door middel van barrica des te verhinderen, dat een groep arbei ders zich naar een der fabrieken begaf. De gendarmes verzetten zich hiertegen, spoedig gesteund door cavalerie. Er werden eenige schoten gelost; een officier van de jagers werd gewond, een brigadier van hetzelfde regiment stortte van het paard. Twee sta kers werden door het slaan van de paar den licht gewond, en eveneens bekwamen twee agenten van politie lichte verwondin gen. Intusschen trachtten do stakers, die niet aan het gevecht deelnamen, barricades op te werpen om het tramverkeer te strem men. Ook de textielarbeiders te Charleville hebben gisteren het werk neergelegd. Beiertheim, bij Karlsruhe, is een benijdenswaardige gemeente. In het af geloopen dienstjaar hebben er de ontvang sten 58,764 mk., de uitgaven 37,924 mk. be dragen, zoodat er een overschot is van 20.S10 mk., dat de burgers onderling kin nen vordeelen. De Beierthcimers hebben hun gunstigen financieelen toestand te danken aan de nabijheid van Karlsruhe, dat hun voor het afstaan van gemeente grond, enz reeds vele honderdduizenden marken betaald heeft. Met dat geld hebben zij een voortreffelijk plaveisel aangeschaft en een mooi nieuw schoolgebouw met een gymnastiekzaal. Op het oogenblik bouwen zij nog een nieuw stadhuis. Intusechen blijft nog genoeg geld aan rente over. Natuurlijk denkt dat dorp van kapitalisten er niet aan, om zich bij Karlsruhe te laten inlijven (N. R. G.) RECLAMES, k 40 Conts per regel. 2834 7 Drankwet. Dc ministers van binnenlandsche zaken en van justitie hebben bij een nadere nota aan de Tweede Kamer te kennen gegeven, dat zij zich vereenigen met de opvatting van de Commissie van Rapporteurs over het wetsontwerp tot herziening van de Drankwet, dat, nu wel mag aangenomen, dat de herziening vóór 30 April 1905 kan zijn afgehandeld, een voorziening in dit stadium voor 1 Mei 1904, niet noodig is en alzoo beter achterwege blijft. Vat men, zegt de Regeering, art. 26b der wet in dien zin op, da<t de vergunning levenslang kan worden voortgezet, dan wae voorziening reeds uitteraard onnoodig. Noodzakelijk heid daartoe ontstemd alleen, indien de be paling in dien zin wordt opgevat, dat de vergunning slechte tot zekeren termijn kan worden voortgezet. Bij laatstbedoelde in terpretatie nu, acht de Regeering, dat de opmerkingen van de Commissie van Rap porteurs juist zijn, zoodat de fatale ter mijn voor een voorziening niet 1 Mei 1904, maar 30 April 1905 zou zijn. Een voorstel tob wijziging van den iö art. 26b get telden termijn kan mitsdien bij beide interpretation achterwege blijven. S uccessiebelastïn g. De waarde der actieve bestand doelen mitsgaders van het passief van de nalaten schappen, waarvan het recht van successie in 1903 betaald is, was als volgt: totaal van het actiefwegens geërfd of verkregen: a. in de rechte nederdalende linie en tusschen de echtgenooten, kind of kinderen uit hun huwelijk verwekt of af stammelingen daarvan nalatende: ƒ201,060,478; b. in de rechte opgaande li nie: 1,943,611; e. in alle andere gevallen 121,169,064; totaal 324,173,153; totaal van het passief resp.a. 26,596,746; b. f 378,962; e. f 11,250.203; totaal 38,225,911 Het getal en 't bedrag (zuiver saldo) der geheel van recht van successie vrijgestelde nalatenschappen, waarvan in 1903 aangifte is gedaan, was als volgt, in de drie genoem de groepeno. 9857 nalatenschappen tot een bedrag van 9,862,533; b. 550 tot een bedrag vain 40„640; e. 2051 tot een bedrag van 254,738; totaal 12,458 nalatenschap pen tot een bedrag van 10,157,911. Het getal der nalatenschappen waarvan in 1903 recht van successie is betaald be droog: wegens geërfd: a. uitsluitend, het zij in de rechte nederdalende linie, hetzij in die linie en tueschen echtgenooten, kind of kinderen, uit hun huwelijk verwekt of afstammelingen daarvan nalatende 4622; b in alle andere gevallen 5321totaal 9913 Hieronder waren er van: 100,000 tot beneden 150,000: wegens: a. 125; b. 76; totaal 201; f 150,000 tot beneden 200.000: wegens a. 47b. 45totaal 92200,000 tot benoden 300,000: wegens a. 47; b. 43; totaal 90; 300,000 tot 500,000: wegens a, 28; b 11 totaal 39; 500,000 en daarbo ven: wegens a. 43; b. 35; totaal 78. Gouda. Duor de vrijzinnige kiosvereeniging Guudu is voorde a. s. gemoenteraadsvei kiezing in het 2de district (vacature L. C. de Lang) candidaat gesteld de heer J. Vergeer. De plaatselijke antirevolutionaire kies- vereenli.'tng stelde tot haren candidaat den heer W. J. Dercksen. Vermoedelijk zal ook de Roomseh Katholieke party eeo eigen candi daat stellen, waarvoor wo dr. A. C. A Hoff man reeds hoorden noemen. Rbld Hazerswoude. Omtrent de jaarlijksche algemeene vergadering der Coöperatieve Boeren Spaar- en Leenbank (Raiffeisen) ge vestigd te Hazerswoude Koudekerk, wel ke in de zaal van A. van Wijk aan den Rijn dijk gehouden werd, kunnen we mededeelen dat de Vereeniging, blijkens het verslag, oe- staat uit i leden, dat er 259 inschrijvin gen op de spaarbank en 72 afschrijvingen hebben plaats gehad en dat er 32 nieuwe spaarbankboekjes uitgegeven en 2 spaar bankboekjes geheel afgeschreven zijn, ter wijl het totaal aantal spaarbankboekjes 118 bedraagt. De rekening was als volgt: REKENING 1903. Ontvangsten: Inhoud der kas op 31 December 1902 ƒ2550.04$. Gelden der spaarkas 47,277.60. Terugbetaalde voorschotten 5200.00. Loo- pende rekeningen 38,500- Interesten 1579.86$. Diversen 266.64. Totaai 95,374.15. U i tgaven: Terugbetaalde spaargelden 43,980.19. Ge. geven voorschotten 19,450. Loopendc reke ningen ƒ25,052.08. Interesten 1283.17$. Di versen 228.80$. Saldo kas op 31 Dcc. 1003 5379.90. Totaal 95,374.15. BALANS. Actief. Inhoud der kas op 33 Dec. 1903 5379.90. Uitstaande voorschotten 36,700. Loopende rekeningen 5103. Totaal 47,182.90. Passief. Saldo der Spaargelden 46,536.46. Eonda uit de balans van 1902 f 311.91$. Winst van het jaar 1903 33-1.52$. Totaal 47,182.90. Een landlooper, overigens niet have loos gekleed, die gisteravond de geheele straat noodig had, werd onder politiegelei- de naar den toren gebracht, doch kreeg on derwijl een zoo zwaren aanval van dronken- manswaanzin, dat hij zonder de hulp der burgerij niet te hanteeren was. Ten laatste slaagde men er in, hem op een kar te laden en naar zijn rustplaats te vervoeren. Daar aangekomen, maakte de ongelukkige nog ecnigen tijd een vreeselijk spektakel, zoodat geneeskundige hulp moest worden ingeroe pen, 'die oogenblikkelijk verleend werd door onzen arts, den heer L. Mulder. Weldra viel de man nu in een staat van verdooving; doch zijn akelig steunen ging nog langen tijd door. Menigeen verwachtte een tragisch einde en zou niet vreemd hebben opgezien, als 'de dr< 1 kaard 's morgens een lijk waa geweest. Maar neen, toen de roes was uit geslapen, zag men hem in militaire hou ding de gemeente verlaten, waar hij op zoo schandelijke wijze de gastvrijheid had mis bruikt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1904 | | pagina 6