No. 13526
A0 1904.
feze iQourant wordt dagelijks, met uitzonde ring
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Zaterdag SC "Xaart.
LEIISCH
M&BLAD
PRIJS DEZER COURANT»
Voot Leiden p« week 9 Oentsi per 8 maanden I I f 1.10.
Buiten Leiden, per loopei en waar agenten geveatigd sjjn f 1.30.
Franoo per poat 1.66.
PIUJ8 DER ADVERTENTIES!
Van 16 regel» ƒ1.06. Iedere regel meer ƒ0.171. Grootere letter» naar
plaatsruimte. - Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Gents contant i elk
tiental woorden me6r 10 Gents.-Voor bet iacasseeren wordt 0.06 berekend.
Dit nommer bestaat uit
VIER Bladen.
Eerste Blad.
Offieieele Kennisgeving.
Volksweerbaarheid.
Burgemeester eu Wethouders van Leiden,
Gevolg gevende aan den wensch van Zijne
Excellentie den Minister van Biunenland-
sche Zaken, uitgedrukt in diens circulaire
van 15 Februari 1.1. aan de besturen der
onderscheidene gemeenten, om, ter bevor
dering van het doel, waarnaar de vereeni-
ging „Volksweerbaarheid" streeft, t. w.
algemeene weerbaarheid van het Jïeder-
landsche Volk, zoowel op zedelijk als op
lichamelijk gebied, o. a. door herhaalde
afkondigingen en mededeeling in de plaat
selijke bladen de jongelingschap op te
wekken tot deelneming aan het voorbe
reidend militair onderricht en de ouderen
tot deelneming aan de schietoefeningen
tot verhooging van 's lands weerkracht;
Brengeu bij deze, A*oor zooveel noodig,
onder de aandacht der jongelieden dezer ge
meente \Tan 16 -24-jarigen leeftijd, die niet
bij het leger als vrijwilliger of als milicien
diencu en geen deel nemen aan het voorberei
dend militair onderricht, het groote nut, dat
er voor hen in gelegen is, om, voor zoover
zij lichamelijk daartoe in staat zijn, dat
onderricht hetwelk van Rijkswege koste
loos wordt gegeven te volgen, daar het
hun onder meer de gelegenheid verschaft
zich in het schieten te oefenen, Avaardoor
zij in staat worden gesteld om, desnoodig,
mede te werken tot verdediging van 's lands
onafhankelijkheid.
Dringen er voorts bij de mannelijke
ingezetenen dezer gemeente, hetzij zij
ouder of jonger zijn dan 2-4 jaren, op aan,
dat zij zich, voor zooArer zij niet reeds lid
zyn cener weerbaarheidsvercenigiug, ter
deelneming aan schietoefeningen bij de
eene of andere zoodanige vereeniging,
indien zij daartoe in de gelegenheid zijn,
zullen aansluiten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
VAN BEYST, Secretaris.
Leiden, 26 Maart 1904.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Gezien art. 8, lste alinea, der Hinderwet;
Brengen ter algemeene kennis, dat door
hen vergunning is verleend aan P. Th.
J. RA A MS en rechtverkrijgenden tot het
oprichten van een Zouter 1), in het perceel
Burgsleeg No. 3, kad. bekend Seclie I No. 2276.
En geschiedt hiervan openbare kennisgeving
door plaatsing in hot „Leidsch Dagblad."
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
VAN HEYST, Secretaris.
Lelden, 25 Maart 1904.
Kamers van Arbeid voor de Bouwbedrijven.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Brengen ter algemeene kennis:
dat dc herstemming ter verkiezing van
5 leden-werklieden van de Kamer
van Arbeid voor de Bouwbedrijven zal
plaats hebben op Maandag 28 Maart.
19 04;
en dat bet stembureau zitting zal hou
den in eon der lokalen van het Raadhuis
van des voornriddags 8 tot des namiddags
3 uren.
Voorts vestigen zij de aandacht van be
langhebbenden op den inhoud van de arti
kelen 17 en 18 van de Wet op de Kamers
van Arbeid, luidende als volgt:
Artikel 17,
Het hoofd of de bestuurder van een be
drijf of een onderneming, waarin personen,
die op een kiezerslijst voor een Kamer van
Arbeid zijn geplaatst-, arbeid verrichten in
fabrieken of werkplaatsen, is verplicht te
zorgen, dat ieder van deze gedurende ten
minste twee achtereenvolgende uren van den
voor de stemming bepaalden tij.1 gelegen
heid a-inde om mede te werken tot de keuze,
waartoe hij bevoegd is.
Artikel 18.
Het hoofd of de bestuurder, in het voor
gaande artikel bedoeld, is verplicht te zor
gen, dat in zijn fabriek of werkplaats of
een plaats, waar arbeid wordt \-erricht, ge
durende twee werkdagen vóór en tijdens de
tot stemming bepaalde uren, op een zicht
bare wijze is opgehangen een door hem on-
dorteekende lijst, de uren in het voorgaande
artikel bedoeld, vermeldende voor elk af
zonderlijk of groepsgewijze, of voor allen
gezamenlijk.
Op de woorden „arbeid" en „fabrieken
eu werkplaatoen" in dit en in het vorige
artikel is par. 1 der Arbeidswet, met uit
zondering van het laatste lid van artikel 2,
toepasselijk.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE RIDDER, Burgemeester.
VAN HEYST, Secretaris.
Leiden, 16 Maart 1904.
Leiden, 26 Maart.
De Burgemeester, hoofd der gemeente-polilie,
heeft eervol ontelag uit den politiedienst ver
leend aan don controleur den heer F. N. van
BrusBol, die door commissarissen der Stads-
bank-van-Leening benoemd is tot hoofdbeambte
aan hot hulpkantoor op het Utrechtscho Veer.
Gisteravond had in een der lokalen
van de Hoogor Burgerschool voor jongens
de openbare les en het eindexamen plaats
van dc leerlingen van den Rijkstuinbouw-
w inter curs ub. De cursus had twee jaren ge
duurd, terwijl het onderwijs gedurende
dien tijd gege\-on werd door de heeren Stas-
sen en Bal logo. Na de openbare les had de
uitreiking plaats van de einddiploma's
door den heer Claessen, Rijkstuinbouwleer-
aar te Boskoop, die met een opgewekt,
hartelijk woord de jongelui toesprak, hen
or op wees, hoe theorie en praetijk steeds
hand aan hand moeten gaan en van hoe
weinig ontwikkeling en doorzicht het ge
tuigt, als men van uit de hoogte neerziet op
een vak, dat zoovelen mecnon te verstaan,
maar waarop het spreekwoord van toepas
sing is: het zijn niet allen koks, die lange
messen dragen. Aan negen leerlingen
werd het einddiploma toegekend.
Hierna nam de voorzitter der Commissie
van Toezicht, de hoor W Cramer, het
woord en richtte zich tot de genoogdigden,
die deze les bijwoonden, tot de Afdeeling
Leiden van de Maatschappij van Tuinbouw
en Plantkunde en tot do Tuiniers- cn Bloe-
mistenA-erecniging „Door Eendracht Ver
bonden", dankte hen voor hun belangstel
ling, hun financieelen cn moreelen steun
en wees op het groote belang van het tuin-
bouwonderwijs voor Leiden cn Omstreken.
Na vervolgens in hartelijke bewoordingen
den heer Claessen den dank der commissie
te hebben betuigd voor zijn hulp en steun,
den heeren Stassen en Ballcgo voor hun
ijver en toewijding bij hun onderwijs, ging
hij over tot een prijsuitdceling aan die
drie jongelui, welke het beste opstel hadden
ingeleverd over een schoolreisje, onder
leiding van hun leeraren, naar Boskoop.
De prijzen bestonden uit voorworpen, voor
den tuinman onmisbaar. Dc voorzitter be
sloot zijn toespraak met een woord van op
wekking tot zijn medeleden, terwijl hij nog
mededeelde, dat er plannen bestonden om
ook een teekencursus in het leven te roef-
pen a-oor de beoefenaars dor tuinbouwkun
de.
(Jongelui, die lust gevoelen aan den ceret-
volgenden tweejarigen cursus deel te ne
men, die in November van dit jaar begint,
of aan den eventueel op te richten teeken
cursus, kunnen zich ten allen tijde tot dom
heer E. Th. Witte wenden, den secretaris
der Commissie, die volgaarne bereid is al
le mogelijke inlichtingen te verstrekken.
Nog kan worden meegedeeld, dat het onder-
Avijs geheel gratis gegeven wordt met een
kleine tegemoetkoming wellicht voor het
tcekenonderwijs.
Geslaagd zyn voor de akte nuttige hand
werken de dames E. S. Verbeek en C. E
Marks, beiden van Leiden, alsmede mej. M. E.
Toussaint Delincée, van Koudekerk, leerlinge
van mej. G. Koolhaas te Leiden.
Mot don Bden April a. s. wordt de kor
poraal der mariniers H. Stolk, onder intrek
king z'Oner detacheering bU de Kweekschool
voor Zeevaart alhier, overgeplaatst naar do
IUde afdeeling Mariniers te Rotterdam.
De „Staatscourant" No. 73 bevat- het
Kon. bosluit van 21 Maart, houdende aan
wijzing van de gemeente Leiden, als losplaats
van goederen, ingevoerd met spoortreinon.
H. M. de Koningin en Z. K. H. do Prins
hebben gisteravond te 's-Gravenbage de
godsdienstoefening ter voorbereiding tot het
H. Avondmaal bijgewoond in de Groote Kerk,
waar voorganger was ds. Van der Flier.
De Koningin-Moeder maakte gistermiddag
met de prinsessen van Bentheim een rijtoer
door ScheveniDgen en langs den strand-
boulovard, waar stapvoets werd gereden.
De toestand van mgr. L. C. L. Eigen-
raam, rector van het Maagdenhuis aan bet
Spui te Amsterdam, is boterendo. Do zieke
bracht den afgeloopen nacht lustig door.
In vie gisteren te Amsterdam gehouden
algemeene vergadering van aandeelhouders
der „Diamantslijperij-Maatschappij" Averd
op voorstel van het bestuur met algemeene
6tcmmcn besloten, de vergadering, met hot
oog op de sluiting der fabrieken, tot nar
deren datum te verdagen.
Een der aandeelhouders interpelleerde het
bestuur over de uitbreiding, nog wel in de
laatste maanden, met 70 molens, waarvan
de heer Henri Polak in zijn Open Brief aan
den heer Lehmans gewaagde.
De heer Lehmans antwoordde namens bot
bestuur, dat de heer Polak te dezen aan
zien onjuiste feiten heeft medegedeeld. De
laatste uitbreiding dateert van 1896, dus
één jaar vóór 't leerlingbesluit. Integendeel
werden in het vorig jaar een 20-tal molens
gesloopt. Do heer Polak, aldus zeide spr.,
schijnt overigens van onze vennootschap
niet veel te weten. Ook zijn verhaal omtrent
de dividenden is niet juist. Immers, reeds
sedert 1893 werd dooreen een -vrijwel gelijk
matig -dividend van ongeveer 18 per aan
deel van f 200 uitgekeerd. Wanneer men
echter bedenkt, dat de aandeelen van f 500
op 200 zijn teruggebracht, dan is het jaar-
lijksch rendement nauwelijks 3è pOt.
Hierna is de vergadering gesloten.
De „Vox Medicorum" vermeldt, dat prof.
H. Zwaardemaker te Utrecht is benoemd tot
eerelid van het Italiaansche Laringolisch, Oto-
legisch on Rinologisch Genootschap.
De correspondent van het „Hbld." to
Batavia seint:
„De heer De Meestei is wegens ziekse
ontheven van zyn ambt van vice-president by
den Raad van Indiö.
De onhandige wyze, waarop de neutralitiets-
bepaliDgen aan Chineezen en Inlanders zyn
afgekondigd, verwekt groote onrust. Velen
vertrokken naar de bovenlanden met mede
neming hunner preciosa."
De benoeming van een opvolger van dr.
Van Deventer, te Meei enborg, zal nog geruimen
tyd op zich laten wachten, omdat nog niet is
uitgemaakt of het beheer over de twee
gestichten aan een of aan twee directeur-
geneesheeren zal worden toevertrouwd.
De dezer dagen ingestelde Staatscom
missie van burgeriyke en militaire leden voor
de veoverzorging in de Stelling van Amster
dam zal in de volgende week worden geïn
stalleerd in de hoofdstad, waar de commissie
tevens haar vergaderingen houden en zete
len zal.
Door de arr.-rechtbank te Almeloo is,
ter vervulling eener rechtereplaats in dat
collego, opgemaakt de navolgende alphabeti-
sche lyst van aanbeveling:
jhr. mr. J. A. van der Does, ambtenaar
van het Openbaar Ministerie by de Kanton
gerechten in het arrondissement Zutfen;
mr. E. Jannink, substituut-griffier by ge
melde Rechtbank, en
mr. H. van der Wal, advocaat en procureur
te Groningen.
Naar de „Arnh. Ct." van welingelichte
zyde verneemt, trachten de steenfabrikanten
tot overeenstemming te komen over den ge-
zameniyken aankoop van Engelsche kolen en
zulks naar aanleiding van de hooge pryzen
die het Duitsche syndicaat stelt.
Benoemd is tot loeraar in de geschiedenis
en staatsinstellingen aan de H. B.-S. te Brielle
de heer J. J. van den Hoek to Pernis.
Te Hilversum wordt 3 Mei een nieuwe
R.-K. jongensschool geopend, die omvat een
ko8telooze school, een tusschenschool en een
burgerschool. Het onderwys wordt gegeven
door broeders-onderwyzers.
Door het provinciaal kerkbestuur van
Noord Holland is aan dr. Laurlllard, prodikant
by de Herv. Gemeente te Amsterdam, en aan
ds. J. D. C. Koch, predikant by de Herv.
Gemeente te Egmond o/d. Hoef, op hun ver
zoek een eervol emeritaat verleend met in
gang van 1 Juli. (Kerk. U.)
Fransche kloosterzusters zyn door aan
koop eigenaressen geworden van eenigo huizen
te Maastricht, waarin een klooster tot voort
durende aanbidding (adoration perpótuelle) zal
zal worden gevestigd.
Te Valkenberg hebben Fransche klooster
lingen het voormalige hotel „Palanka" aan
gekocht, om dit in een klooster te herscheppen,
en paters zyn in onderhandeling over den
aankoop van hot Instituut „Reimans" aldaar.
Door de arr. rechtbank te Zwollo is, ter
vervulling eener vacature van rechter in dat
college, opgemaakt de navolgende alphabetische
lyst van aanbeveling:
mr. F. O. van der Dussen, kantonrechter te
Kampen
mr. A. J. van Slooten, substituut-griffier by
gemeld collego. on
mr. E. L. Umbgrove, rechter in de arron-
dissements-rechtbank te Alkmaar.
De gewone audiëntie van den minister
van justitie zal Woensdag 30 Maart niet
plaats hebben.
Het stoomschip „Bali", aran Amster
dam naar Batavia, vertrok 25 Maart van
Suez; de „Harburg", van Java naar Amster
dam, vertrok 25 Maart van Tollickerry; de
„Prasident" (uitreis) passeerde 23 Maart
Bovesier; de „Seydlite", van Singapore
naar Amsterdam, passeerde 24 Maart Suez;
de „Timor", van Amsterdam naar Batavia,
passeerde 25 Maart Perim; de Ambon",
van Batavia naar Amsterdam, passeerde
25 Maart Bouzarea; de „Flores", van Am
sterdam naar BataAÜa, passeerde 25 Maart
Ouessant.
Alfen. In de gisteravond gehouden verga
dering van de afdeeling Alfen, Oudsboorn en
Aarlanderveen van de Hollandscbe Maatschappy
van Landbouw werd het programma vast
gesteld voor de driedaagsche landbouwtentoon
stelling in Augustus a. s. alhier te houden.
Aan pryzen wordt uitgeloofd f 1900.
Staande de vergadering werd door alle aan
wezigen geteekend op de lyst voor bydragen
in de kosten der tentoonstelling voor een
bedrag van 1100.
Alkcmade. De vastgestelde kiezerslijst
voor 1904/1905 bevat 797 namen, tegen 748
van die voor 1903/1904.
De voor volledige oefening bestemde
lotelingen der lichting 1904 zijn als volgt
ingelijfd: D. G. v. d. Voort, P. W. Pouw,
P. J. Straathof, T. v. cL Lip, H. Witteman
bij het 3de bat. grenadiers en jagers te
VGravenhagc; A. C. Bleijswijk, H. v. d.
Broek bij 4de rcg. infanterie te Lei
den; L. J. Vlugt bij do pan tee r f ort- art. 2do
oomp. te IJmuiden; T. C. de Graai bij het
4de rog. Aesting-art. 7de oomp. te Den
Helder, en E. van der Zwet bij de zeemi
iitie.
Bodegraven. Donderdagavond hield het
Nutsdepartement Bodegraven zyn laatste open
bare vergadering in dit seizoen. De zaal was
propvol met toehoorders, die van de voor
drachten van den hoer en movrouw Schwab
weD8chten te genieten. Een p*ar genotvolle
uren hebben zy dan ook doorgebracht met
het luisteren naar de kunst in het zeggen en
uitbeelden van deze twee artisten. Zooals te
verwachten was, werden do blyspelletjes „Op
straat gezet" en „Een buweiyk uit liefde" door
hen beiden meesteriyk gespoeld. By de ern
stige voordrachten kwam het talont van
mevrouAV Schwab vooral uit in een fragment
uit Mulatuli's „Vorstenschool," dat zy zoo
schoon weergaf, en dat van den heer Schwab
in het zeggen van een paar gedichten van
Ada Negri.
Dinsdag 29 Maart, des avonds te S uren,
zal er in do Luthorsche kerk, alhier, oen
uitvoering gegeven worden van gewyde mu
ziek door de heeren A. J. Laffréo, orgel,
C. C. Schregel, viool. J. D. van Ramshoret,
zang. Het programma belooft iets goeds.
De alhier wel bekende bekwaamheid van den
heor Laffrée en het groote succes, dat do
heer Van Ramshorst by een vroegere gelegen
heid in Bodegraven behaalde, zyn roeds waar
borgen voor een schoone uitvoering.
Op verzoek van de bakkersgezellen aan
hun patroons hebben deze besloten op den
aanstaanden tweedon Paaschdag niet te bak
ken, nog bezorgen. Onze dorpsgenooten, die
den bakkersgezellen zeker ook gaarne eens
een vryen dag gunnen, zullen dit besluit van
de patroons toejuichen.
KatwUk. De voorloop ig vastgestelde
lijst der kiezers in deze gemeente bevat 109-1
namen van kiezers voor de Tweede Kamer,
1091 voor do Provinciale Staten en 1012 aroor
don Gemeenteraad.
Van welingelichte zijde vernomen wo, dat
spoedig een aanvang zal worden gemaakt
mot het leggen van den kabel voor de ge-
meente-telephoon alhier, en dat dc werk
zaamheden alsdan met spoed zullen worden
voortgezet, zoodat 1 Moi het net in exploi
tatie kan worden genomen. In verband met
de intercommunale aansluiting zal ook het
Rijks post- en telegraafkantoor inwendig
verbouwd worden, Avaardoor ook bel inter
communale net alsdan spoedig kan aangeslo
ten worden.
Katwyk aan den Ryn. Do afdeeling
Katwijk der Algomeeno Vereeniging ter be
vordering van de Bloembollencultuur, hield
deze weck een vergadering, waarin 4 nieuwe
leden als Lid-leerling werden aangonomen.
In de plaats van den lieer G. D. du Rieu,
die naar Voorburg was vortokken, werd tot
secretaris benoemd do heer H. Eerdbcek,
candidaat-notaris alhier.
Algemeen was men van meening niet te
moeten medegaan met het voorstel van hot
hoofdbestuur om do groote 5-jaarlijkscho
tentoonstelling in 1905 te houden, gelijk to
doen plaats hebben met liet te veld in bloei
staan der hyacinten; liever zag men den ge
wonen datum gehandhaafd cm achtte het
zelfs boter wanneer de tentoonstelling oen
weck vroeger werd gehouden.
Werd besloten bet gewijzigde voorstel der
afdeeling Rijnsburg in zake presentie-gel-
don weder te ondersteunen.
Tot afgevaardigden tor algemeene verga
dering werden gekozen do heeren C. Was
senaar Sr. en G. v. d. Does.
Vervolgens werd besloten den heer G. D.
du Rieu als blijk van erkentelijkheid een
plaatwerk aan te bicden.
Ten slotte werden eenige zeer keurige
planten onder do leden verloot.
Katwyk-aan-Zee.Donderdagavond \'erga-
derde in Hotel „De ZAvaan" de Vorecniging
voor Bloembollencultuur en Landbouwbe
langen to Katwijk-aan-Zee.
Na opening door den voorzitter werden
de notulen onveranderd goedgekeurd.
Er hadden zich geen niouwo leden aange
meld, zoodat punt één van de agenda bal
lotage van nieuwe leden verviel.
Alsnu kwam aan de orde de bespreking
en opgave van nummers voor groene a'ei-
ling.
Besloten werd dienaangaande a. s. Don
derdag eon a-ergadering te houden van prin
cipalen
Onder de ingekomen stukken behoorde
o.a. een schrijven van den commissi on n air
den heer Siemonsbergen, te Amsterdam,
waarbij bericht werd, dat het commissieloon
voor leden van deze Vereeniging zeer ver
minderd werd, terwijl hij tevens een niet
onaanzienlijk bedrag toezond tot betaling
a-an niet teruggekomen manden en zakken,
welk bedrag aan de leden iverd uitbetaald.
Bij opening van de vragenbus bleek tc zijn
ingezonden een „missive van een „vooruit
strevend lid", waarin voorgesteld werd, do
wonsohclijkkeid en mogelijkheid te overwe
gen tot het houden van een tentoonstelling
Aan afgesneden bloemen, en over to gaan
tot hot kiezen van een commissie van 4 le
ien (later tot 6 uitgebreid) om gezamenlijk
met het bestuur deze zaak te regelen
Hot a'ooratel vond al dadelijk veel bijval,
vooral toen één der leden f 25 stortto als te
gemoetkoming in do kosten, en velen het
bestuur verzekerden van hun finanoieelen
steun.
43 leden gaven zich \-oorloopig als inzen
ders op. Bepaald word nog dat alle inzen
dingen, die voor een bekroning in aanmer
king wenschen te komen, zelf gekweekt ge
was moeten zijn, dat echter tor versiering
ook a-an andere kweekers mag ingezonden
worden.
Door den heer v. Leeuwen word nog a-oor-
gesteld, een reserve uit de kas te stellen tot
meerdere grondvesting der plannen, hetgeen
werd aangenomen.
Na verkoop van de loten dor niet-aanAve-
zigon werd overgegaan tot do a-crioting van
13 fraaie prijzen, waarna do A-ergadering,
die door 82 leden bezooht was, werd gesloten.
In do afgeloopen week brachten li
bommen alhier hun vangst in afslag met
een besomming loopende van 36 -10 tot
f 117.80. Tong bracht op ƒ0.20 tot 0.60,
griet f 1.25 tot 1.50 per stuk, tarbot werd
niet aangevoerd. Schol f 6 50, braad 5.50,
schar f 3.50 per mand.
Leiderdorp. Do burgemeester van Leider
dorp maakt bekend dat het kohier der per-
soneele bolasting, dienst 1904, No. 1 is Invorder
baar verklaard en tot dat einde aan de Ryke-
ontvanger te Leiden b.g. is toegozonden.
De hoofdsom bedraagt ƒ35 4 8 4 25, de 30
opceuten voor de gemeente f 1064.485.
De lotoling dozer gemeente der lichting
1898 M. Warnaar, is in workeiyken dienst
opgeroepen tegen den 18den April a. s. en
behoort zich dien dag aan te melden by hot
korps torpedisten te Brielle.
By do gisteron plaats gehad hebbende
tentoonstelling van toekeningen, vervaardigd
door leerlingen van do Ambacbtsteokenschool,
werdon toegekend pryzen aanJacob Los,
A. Verpleeg, B. van Mill, W. van Oostorom,
K. Spek, C. van Voorbergen, S. Schalkorn
A, Boer, L. van Egmond en C. Moraal.
Noordwyk. Do afdeeling Katwijk en
Omstreken von den Bond van Ned. ondcrw.
had Donderdagavond in het „Hof van Hol
land" alhier, een openbare vergadering be
legd, waarin do heer Th. M. Ketelaar, lid
dor Tweede Kamer, een lezing zou houden
over „Het goed recht der oponba.ro school."
De zaal was meer dan gevuld, toen de heer
C. Enncs, van Noordwijk, voorzitter, den
talrijken aanwezigen van hier on uit den
omtrek, onder welke de schoolopziener in
hot arrondissement Alkcmade, het welkom
toeriep on de redenen uiteenzette, waarom
deze a-crgadering was uitgeschreven. Zo gold
nl. als een protest tegen de woorden, waar
mede ds. G. Postma, van Voorburg, onlangs
in een mede alhier gehouden openbare ver
gadering van de anti-revolutionnaire kies-
voreeniging do openbare school had aange
raden in zijn lezing over „De lijdende be
ginselen van het tegenwoordige ministerie."
De gewraakte woorden werden aangetrof
fen in een verslag van „De Noordwijkcr"
en in een uitdrukking, dio do voorzitter
woordelijk meende te kunnen weergeven,
dat „de openbare school den strijd aanging^
togen, bijbel, kerk on historie." Do heor
Postma, uitgenoodigd do vergadering bij te
wonen, had geschreven verhinderd te zijn.
Alsnu betrad de heer Ketelaar don kathe
der en verdedigde in een flink uitgespro
ken rode, dc openbare school, daarbij voor
al deze twee tegenwerpingen bestrijdendde
neutrale school is nadeelig aroor de leer
lingen, en de neutrale school is eigenlijk
niet neutraal (meer). Spreker, die zich ge
heel van politieke besohouwingen onthield,
ging de geschiedenis van het onderwijs se
dert de laatst© drie eeuwen na en trachtte
te betoogen, hoe de school, die tijdens de
republiek openbaar-christelijk was, om
streeks den Franschen tijd meer on meer
het neutrale karakter verkreeg, dat door
de bemoeiingen van de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen en daarna in de school
wet van 1806 er aan werd toegekend. Do
verschil lende latere wetten nagaande, ont
wikkelde spreker zijn stellingen verder en
bleef, niettegenstaande hoe langer hoe meer
vrije scholen werden opgericht, de openbare
school de ware volksschool noemen. Eerlijk
bekende spreker, dat hij de bijzondere school
gaarne recht van bestaan wilde toekennen
getuige zijn medewerking in het verkrij
gen der subsidiën maar de openbare
school was z. i. ook op paedagogisch gebied
de school, omdat aldaar geen tijd aan leer
stellig godsdienstig onderwijs wordt be
steed. Dat de openbare school eigenlijk niet
neutraal is, bestreed spreker, waar hij op
kwam tegen de beschuldiging, dat de open
bare onderwijzer, buiten de school optre
dende, de bespreking of verdediging van
zijn politieke overtuiging. hier ook in
de school zou overbrengen. Die beschuldi
ging overtreding van de neutraliteit of
van art. 33 was slechts in eon zeer enkel
geval bewezen. Dat de openbare onderwijzer
ijvert voor sohoolklecding en -voeding of
