Raadgeving.
DB TORPBDO.
De militaire medewerker van de „Kól-
nische Zeitung" wijdt, naar aanleiding van
de goede uitkomst van den eersten torpedo-
aanval van de Japanners, een lezenswaar-
dig artikel aan dit geduchte wapen in den
zeeoorlog. Vroeger noemde men torpedo
olke hoische machine, die bestemd was voor
de vernieling van schepen, onverschillig of
men haar als projectiel bij den aanval dan
wel bij de verdediging tot versperring van
haveningangen gebruikte; ook zelfwerken-
do landmijnen, zooals de genie zc gebruikt,
heetten 1 andtorpedo's. Als men thans van
een torpedo spreekt, bedoelt men een aan
valswapen, terwijl de geankerde of gezon
ken torpedo voor verdedigingsdoeleinden
zeemijn heet. Te land spreekt men ook niet
meer van torpedo's
De torpedo wordt, gelijk men weet, bij d-
marine zoowel op linie-schepen en kruisers
als op de opzettelijk daarvoor gebouwde
torpedo-booten en torpedo-jagers meege
voerd. De eerste torpedo's werden door
middel v an een langen staak of spar van
den vooreteven van een boot uit naar het
vijandelijk schip gestootem (spar-torpedo's)
of achter een boot aangesleept, om bij het
vijandelijke schip zijwaarts uitgehaald te
i worden, zoodat zij den scheepswand troffen
(sleep-torpedo's). Pan de uitvinding van
den ingenieur Whitehead, *die aan de torpe
do den vorm van een ronden vi6ch gaf
(visch-torpedo) maakte het mogelijk, de
torpedo door een mechanische inrichting
op groote afstamde© op een tegenstander
af te slingeren, kortom de torpedo af te
schieten of te lauceeren. Deze visch-torpe
do werd later 'door de in Duitachland ver
vaardigde Schwartzkopf-torpedo verbeterd,
welke, behalve in Duitachland, ook in Ita-
llië, Spanje en Japan gebruikt wordt. Nog
andere uitvinders, als Berdan, Lay, Sims-
Edison, Howell en Ericson, hebben torpe
do's bedacht, zonder 'dat die echter op
groote schaal zijn ingevoerd.
Zulk een torpedo in den vorm van een
visch heeft een aanzienlijke lengte, tot 6 M.
toe, en is dus het langste projectielzij
telt met haar mechaniek in het geheel zeven
af deelingen. Het projectiel heeft een mid
dellijn van ongeveer een halven meter en
eindigt van voren in een kop, die den vorm
van een sigarenpunt heeft, terwijl het aan
het andere uiteinde 'door twee schroeven,
een rechts, en een links slaande, voortbe
wogen wordt. De in den kop aangebrachte
ontplofbare lading, die uit nat schietka
toen tot een gewicht van 100 K.G. bestaat,
wordt door een op droog schietkatoen wer
kend slaghoedje tot ontploffing gebracht,
zoodra de torpedo het vijandelijke schip
raakt. In plaats van schietkatoen kan men
overigens elke brisante ontplofbare stof ais
lading in den kop gebruiken. Vlak bij den
kop bevindt zich de kamer met de toestel
Ion, die de torpedo op een bepaalde diepte
onder de oppervlakte van het water hou
den dan volgt de kamer met de tot 70
atmosferen samengeperste lucht, welke de
voortbewegingsmachine in gang brengt. In
de volgende kamer, de ruimt© voor het me
chaniek, vindt men het bewegingswerktuig
voor de twee schroeven en den regulateur
voor de naar de machine stroomende sa
mengeperste lucht, waardoor die lucht
steeds denzelfden druk in de cylinders uit
oefent, niettegenstaande de druk in de
luchtkamer door het verbruik voortdurend
afneemt. In de machine-kamer'' zijn ver
der aangebracht: het stuurwerktuig voor
het horizontale roer, de inrichting, welke
de torpedo doet zinken als zij haar loop
volbracht heeft; eindelijk het mechaniek,
dat in het eerste oogenblik na bet afschie
ten van de torpedo het horizontale roer on
beweeglijk houdt. Daarop volgen dan de
achterste waterdichte drijfkamer, de afdee-
ling voor de overbrenging van de beweging
door middel van tandraderwerk en het
staartstuk, waaraan de schroeven en het
voer bevestigd zün. In enkele onderdeden
v- ijken de torpedo's, wat haAr inrichting
^treft, af. De verschillende Staten houden
ic onderdeelen geheim. De Duitsche torpe
do is van phosphorbrons cn wordt voor de
beste, die er bestaat, gehouden.
Het afschieten of lanceeren van een
torpedo geschiedt uit lanocerbuizcn, die,
boven of onder water, op zij cn aan den
voor- en den achtersteven van de schepen
zijn aangebracht, of uit bijzondere torpe
do-kanonnen. Het uitstooten van de torpe
do uit dc buis wordt door samengepersto
lucht of een zwakke kruitlading bewerkt,
daar het eigen mechaniek van dc torpedo
deze voorn itetuwt, zoodra zij het water be
reikt heeft. De visch-torpedo's hebben wel
een 6chootsverheid van twee zeemijlen bij
een snelheid van ongeveer 15 M. in de se
conde; maar do trefkans is reeds op af
standen grooter dan 400 M. zeer gering,
vooral als men op een doel schiet, dat zich
met dezelfde snelheid beweegt als dc tor
pedo zelf De trefkans is natuurlijk tegen
over stilliggende schepen aanmerkelijk groo
ter, en aan deze omstanoigheid is wel in de
eerste plaats het sucoes van dc© Japanschen
torpedo-aanval te danken. Yoor het ge
bruik moet echter elke torpedo gereguleerd
en ingeschoten worden, wat bij de schiet
oefeningen met torpedo's in vredestijd be
hoort te geschieden. De gereguleerde en inge
schoten torpedo's worden dan zorgvuldig
in de arsenalen van de marine bewaard tot
ze voor oorlogsgcbruik noodig zijn.
Ook een Bijdrage.
Langs een afgelegen plaatsje zou een
spoorlijn gelegd worden, om tweo lijnen
door een tussohenlijn te verbinden en zoo
doende den van de wereld afgescheiden lie
den het verkeer met do buitenwereld en de
daaraan verbonden voordeelen te openen.
Daar do onderneming hun hoofdzakelijk'
ten goede kwam, was het billijk, dat zij ze
uit eigen middelen naar vermogen bevor
derden. De ondernemers riepen daarom een
vergadering bijeen van belanghebbenden, tot
geldelijke© steun bereid.
Zoo kwamen dan alle vrienden van den
vooruitgang op een Zondagmiddag in het
gemeentehuis biieen.
In een grroot boek zou plechtig e© goed
leesbaar opgeschreven worden, wat ieder
van plan was te geven, en achter iedere bij
drage kwam de handteekening van den in
teekenaar of een kruisje te staan. Maar de
luitjes waren taai en stribbelden tegen,en
bleven aan hot overleggen, of zij het voor
deel niet voor niets konden krijgen of ten
minste zoo goedkoop mogelijk.
De een keek den ander aan en drong hem
tegen het groote bock, en ieder hoopt© in
stilte, dat het bedrag, door de gToot© grond
bezitters ingefceokend, toereikend zou zijn
voor den aanleg der lij© en dat liij geen aan
deel behoefde te nemen. En schoon het wel
dra duidelijk bleek, dat men met de som
niet toekwam, zoo wilde niemand onbe
scheiden den voorrang nemen, tot opeens
een arme daglooner offervaardig voor den
schrijver trad en luid en plechtig verkon
digde: ,,Waar het 't algemeen welzijn geldt,
daar kan ik niet achterblijven, maar wil
ook het mijne doen; ik teeken dus in voor
vierhonderd klinkende guldens."
Hij greep naar de pen, doopte ze in den
inkt, dat al zijn 6chrijfvingers geverfd wa
ren en schilderde zijn naam mot vette, groo
te letters achter do vcelbeteekenende nullen.
Dat wekte algemeene verbazing onder de
aanwezigen. Schaamte kookte in hun hart
en steeg hun naar de wangen; niemand wil.
de voor dien armen drommel onderdoen.
De leden der commissie wreven zioh ver
genoegd de handen en verklaarden, dat
spoed.ig de aanleg der lijn begonnen zou
worden, dewijl het Rijk toch ook niet bij het
eenvoudige manneke ten achter zou willen
staan.
Intusschen ree3 er twijfel, of de man wel
in staat zou /jjn dc toegezegde som te stor
ten en vroeg men hem, of hij ze reeds in
handen had.
Hij trok een lang, bedenkelijk gezicht on
stelde de weder.'raag. hoe iemand baar geli
bij hem vermoeden kon; dat ding had den
weg in zijn hut, waar de ruiten met papier
beplakt waren, nog niet gevonden. „Maar
daarvoor hoeven de heere© geen schrik te
hebben", ging hij voort. ,,Ze» weken gele
den heeft mij do boschwachter om een dor
ren den bij den kraag uit het bo6ch getrok
ken en voor het gerecht gebracht. Daar heb
ben ze mij met glinsterende, glazen oogen
aangekeken en mij voor 20 beboet, maar...
ik mocht het afzitten, heeft do rechter ge
zegd en zoo wil ik het ook in hert. aJgocneeB
bolang met de 400 doen."
Dat was hot steentje, dat de stumper
voor den aanleg bijbracht, en, ofschoon de
heccron daarmee niet veel beginnen konden,
waren zij toch over zijn streek tevreden;
want hij had de beurs der inwoners nog
bijtijds geopend en niemand wilde, wat bij
eens geteekend had, afzitten", zooals hij.
RECEPT.
Yanielje-crème in taartvorm.
Men roert een kwart-liter melk met vijf
eieren in een waterbad tot dikke crème;
klopt daarna 125 gram versche boter tot
schuim en roert er 100 gram geschilde zoe
te amandelen, 12Ó gram fijne suiker, een
half stokje vanielje, alsmede de eier-crême,
doorheen. Vervolgens belegt men een glad
den taartvorm dicht met biscuits, doet er
de crème-massa in, bedekt deze wederom
mot een laag biscuits, sluit de© vorm met
het deksel, dat eenigszins bezwaard wordt,
e© zet dc© vorm 24 u-ren op een koele
plaats.
Nadat de taart uit den vorm is geschud,
versiert men haar met ingemaakte vruch
ten en dient er bessensap-saus bij.
Wat er om dezen tyd te doen is in
boomgaard, moestuin, bloementuin, bijen
stal en hoenderhof.
In den boomgaard snoeie men de vrucht-
boomende perzike- en de abrikozeboomen
het laatst
Snoei do houttwijgen, welke direct op
den gestel tak zitten, op vier oogen en de
zijdel ing9che op twee oogen. Snoei alleen
spoortjes en vruchttwijgen gedeeltelijk weg,
1 wanneer zij te dicht bijeen zitten. Neem
bladeren en verschrompelde vruchten weg,
want ze bevatten sporen va© plantenziek
ten; de bladeren meest rupsennesten.
Bloeiend© vruchtboomen (perzike- e© abri-
koze-) dekt men met lange rij ze© en zet ze
er tegen. De bevruchting gelukt dan beter
dan achter rietmatten.
Nieuwe boo men worden bij ope© grond
en dooiwecr geplant. Overtuig u eerst of ze
wel leven. Bij bevroren grond of vrie
zend weer zet men ze eerst in schuur of
loods. Alle gewonde wortels worden wegge
sneden. Ook de gave wortels snijdt men
alle aan het eind schuin naar beneden af,
om veel haarwortels te krijgen. Plant voor
al niet te diep.
In den moestuin legt men op rabatten
vroege aardappelen (de eerste muisjes
aardappelen worden reeds verkocht), sja
lotten, doperwten, peulen, capucijnera cn
tuinboonen, die nu een krachtig wortelge
stel maken en dan veel meer vrucht geven.
In de broeibakken zaait men komkommers
en vroege meloenen, beide met postelein,
bloemkool met wortelen en radijs, snijsla,
spinazie en in den volle© grond op rabat
te© uien, selderij, peterselie, melde, des-
rertblad, spinazie, enz. Bij vorstig weer
worden de rabatten met rietmatten ge
dekt.
In den bloementuin worden de laatste
heesters gesnoeid, zonder het bloemhout
weg te nemen, het gras (bedden en randen)
bemest, de ontbrekende sierheesters bijgc-
plant, losge regen de bloembollen vastgedrukt
en aangeaard, want er begint leven te ko
men.
In den bijenstal kunne© nu bij mooi weer
reinigingsvluchten plaats hebben.
De larven en wasmotten, de spinnen, mie
ren en padden worden verwijderd uit de
korven of kasten (spinnen en padden in
tuin of broeibak gebrachtDoor vlechfc-
draad worden vogels op een afstand ge
houden. Worden de bijenkorven zwart in
plaats van wit en vormen ze een liijmigo
