J
Tweede Kamer.
Uit de Rechtzaal.
Gemeenteraad van Leiden
Vergadering van hedenmiddag te twee uren
Voorzitter de Burgemeester, Mr. N. de
Bidder.
Aanwezig ziju de he ere a Kaiser, De Goeje.
Hanudbacli, De Vrw.s, P. J. van Hoeken,
Dricsaeo, Bots, Van Toi, Paul, v. cL Lip,
Mc u Jem an, Vergouwen, v. d. Eist, Verhey
van Wijk, Bijtema, Witmans, Bosch, P. J.
Mulder, A. J. van Hoeken, Pc ra, Van Lidfcb
de Joude, Fookema Andreae, Korevaar,
Eerstens, Van Hamel en Juta.
Afwezig.zijn met kennisgeving de he© ren:
v. Dissel, A. Mulder, Le Poolc, Timp en
A al be ree.
De Voorzitter doelt naar aanleiding
van de voorgelezen notulen medo, dat ook
de heer Juta zijn benoeming tot lid van
<lo commissie voor de electrise he oentrale
1 heeft aangenomen on dat hjj tot voorzitter
is benoemd, terwijl aan die commissie als
secretaris is toegevoegd mr. H. H. Co me
lissen, commies-redacteur ter gemeente-se
cretarie
Ingekomen zijn de volgende stukken:
Missive van Gedep Staten ton geleide
van goedgekeurde raadsbesluiten.
Missive van Gedep. Staten, mododeeJende
dat aan den eervol ontslagen onderwijzer
P H. A. de Gooijer een persioen ten laste
van don staat is verleend van f 329.
Missive van inoj. A. Dricsaens on C. D.
iFortanier, mededeolende het aannemen
hunner resp. benoemingen.
Kennisgeving van het bestuur der gym
nastiek- en sohermvereeniging ,,Dc Charet-
to" van het besluit tot opzegging van het
gebruik van liet gymnastieklokaal aan de
Van-der-Werf-straat togen 15 Jan. 1904 met
dankbetuiging voor dat gebruik.
Aangenomen voor kennisgeving.
Overlegd worden
Adres van de besturen der „Leidschc
Bunder- en Yarkcnsslagersvereeniging om
wijziging van de verordening op het ge
bruik van het Openbaar Slachthuis en van
dia op het vervoer, den doorvoor, de keu
ring van vee en vlcesck en den handel in
vleesch.
Een adres van 'den lieer J. A. Longepec,
houdende verzoek om eervol ontslag als ge
meente-heelkundige, enz.
Bezwaarschriften tegen aanslagen in do
Plaatselijke directe belasting dienst 1903.
Verzoeken van K. van Houten en E. W.
J. de Wit Huberts om afschrijving van pl.
dir. belasting dienst 1903.
In handen gesteld van Burg. on Weths.
Adres van E. Kwaadgras en anderen om
bet besluit tot oprichting van een veiling-
lcods op de Boommarkt in te trekken.
Te behandelen bij punt 17.
Nog wordt medegedeeld, dat op Zater
dag 5 December jL door Burg. en Weths.
een bezoek is gebracht aan de 8 tads -bank-
van -leening en de Stedelijke Werkinrich
ting.
Naar aanleiding van het adres der Leid-
eclio Runder- en Varkonsslagorsvcreeniging"
zegt do heer Eerstens, het vol^cndo:
,,'t Is niet aan mij tegen dit voorstel te
verzetten m. d. v., dat ik het woord ge
vraagd heb, ook ligt 't niet in mijn bedoo-
Jing om het ingekomen adres van de Leid-
I echo Rundor- on Varkenssl agoravereenigi ng
I nu reeds in behandeling te doen nomen, al-
üéén zij hot mij vergund naar aanleiding
I van do in dit a-drea voorkomende zinsnede
jydat de voorbeelden in het slachthuis al
hier van slechte toepassing der thans toege
paste slachtmethoden gegeven^ in sommige
gevallen werhelijh barbaarsch sijn", namens
do oommissie van liet slachthuis krachtig
tegen die voorstelling to protesteeron, of-
Bchoom dergelijke uitingen, zonder aanwij-
j zing van be>paalde gevaJlon weinig gewicht
in de schaal kunnen leggen heeft de com
missie toch een onderzoek ingesteld en be
vonden, dat deze aantijging gcheol bezijden
do waarheid ia
,,Zij heeft gemeend roods nu tot dit pro
test te moeten overgaan omdat enkele groo-
tc en kleine bladen do gewraakte zinsnede
hebben overgenomen en hierdoor ten. on
rechte den goeden naam van hot leidsoho
Slachthuis wordt aangetast."
Aan de orde komen de volgende punten:
lo. Benoeming van een lid der Comiu'B-
*io voor dc bewaarscholen. (364)
Benoemd de heer F. d© Stoppelaar met
algemeenc stommen.
2o. Verzoek van Mevr. de Wed. Ibcls,
g«b Kaiser om torngbotaling van school
geld, Lager onderwijs. (361)
Toegestaan.
3o. Verzoek van H. Musegans om terug
betaling van schoolgeld. Lager onderwijs.
(301)
Toegestaan.
4o. Rekening, dienst 1902, van bot col-
loge van Yronwenlcraammoedcrs. (352)
Goedgekeurd.
5o Suppletoirs staat van begrooting,
dienst 1903, van het Gereformeerd Minne-
of Arme Oude Mannen- en Vrouwenhuis.
(353)
Good gekeurd.
6o. Begrooting, dienst 3904, van het Ge
reformeerd Minne of Arme Oude Mannen-
cn Vrouwenhuis, (353)
Goedgekeurd.
7o. Voorstel tot. wijziging van do ver
ordening, regelende de heffing van school
gelden aan hot Gymnasium, do Hoogcro
Burgerschool voor jongens en do Hoogere
Burgerschool voor meisjes. (357)
So. Voorstel tot wijziging van de ver
ordening, regelende de heffing van school
geld aan èo openharo scholen voor lager
onderwijs. (357)
Door do financiële commissi© is op deze
beid- punten een advies ingediend om niet
met hot voorstel van B en Ws. mee te gaan,
omdat de commissie geen redon ziet, waar
om do Raad deze bevoegdheid uit handen
zor gewen. Zij zou met het voorstel moe kun
nen gaan, als achter do voorgestelde wijzi-
ging een clausule was gevoegd, waardoor
eventueel© requiranten bij twijfel omtrent
billijke behandeling beroep op den Raad
haddeiv
De Voorzitter zegt, dat B. en We.
mee kunnen gaan met hot advies van de
Commi e van Financien, zoodat gelezen
wordt uij de wijziging: ,,met beroep op den
Raad."
De heer M o u 1 e m a n is tegen dc opna
me van do bijvoeging van het voorstel van
de Commissie van Financiën.
De heor A. J. v. Hoeken brengt dank
aan B. <m Ws. voor hun v lwillendhcid om
bedoelde clausulo op te nemen. Hij verde
digt nog nader het gevoelen van de Com
missie
Do heer Vergouwen zegt, dat nage
gaan is do redactie van art. 5, en dat dit
artikel is opgenomen in de Yerord ning van
1887. Waar nu daar de bevoegdheid aan
den Raad is toogekond, meent hij, dat 't
goed blijft, dat een beroep op den Raad mo
gelijk is, en dat dit, waar twijfel een enke
le maal mogelijk js, wenschelijk is.
De Voorzitter herhaalt» dat Burg. en
Weths. zich wel kunnen vereenigen mot bet
voorstel der C. v. F.., om daardoor den
Raad te geven wat des Roods is.
Do boido punten worden aangenomen met
de clausule van beroep op den Raad.
9o. Voorstel tot ondershandsche verpach
ting van grasgewas. (354)
Aangenomen.
lOo. Verzoek van J. N. BoterioanB om
vergunning tot demping van het gedeelte
sloot langs den Witten Singel vóór het per
ceel kadastraal bekend onder Sectie M. No.
2270, gemeente Leiden. (358)
Verleend.
llo. Verzoek van J. Christiaanse om
vergunning tot demping van het gedeelte
sloot langs den Witten Singel vóór de per-
ceelcn Nos. 57a en 57b en tot demping voor
rekening van de gemeente van het gedeelte
der sloot, gelegen vóór de helft der op
Groenhoven geprojecteerde straat. (359)
Toegestaan, overeenkomstig het voorstel
van Burg. en Weths.
12o. Verzoek van L. van der Holst om
den eigendom van een strook gronds langs
de Haarlemmertrekvaart, kadastraal be
kend onder Sectie 0. No. 111 gedeeltelijk,
gemeente Noordwijkerhout. (356)
Afwijzend beschikt.
13o. Verzoek van B. L. Grüpstra om
hem toebehoorenden grond van en nabij de
Oosterstraat door de gemeente in eigen
dom to doen overnemen. (360)
Toegestaan
14o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor de overname van terreinen in
de Waard ten behoove dor gemeentereini
ging. (362)
Aangenomen.
15o. Praeadvies op de door Gebrs. Wct-
ner gevraagdo voorziening tegen den hun
gegeven last tot verwijdering van privaten
in het Paradijshof. (365)
Aangenomen het praendvicie van B. en
Ws., dat afwijzend beschikt op het verzoek
van Gebroeders Werner.
16o. Voorstel tot het geven van andere
namen aan verschillende straten en stegen.
(366)
Do lieor K o r o v a avr zegt, dat do Cr nog
twee gelijknamige stegen zijn, in het voor
stel van B. en Ws. niet vervuld, nl. twr©
Kuiponstegen, en stelt voor hot eene Bcr-
kendaalstraatje te noemen, zooals het nu
al genoemd wordt.
Dit voorstel wordt overgenomen door B.
en Ws. en heb goheele voorstel daarop goed
gekeurd.
17o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor het bouwen van een veiling-
loods aan do Boommarkt. (363)
Do heer Korstons zegt teleurgesteld
te zijn door het advies van de Commissie
van Financiën met Bet oog op het genomen
Raadsbesluit. Hij beweert, dat de Tnin-
dersvereen. met verlangen de uitvoering
van het vroeger genomen besluit te gamoeb
ziet. Hij voldoet aan den wcnsch van de C.
v F. door mee te doelen, dat de opbrengst
van de grocntenveiling heeft opgebracht
van 1 Maart tot nu to© ongeveer 19,000
en dat ondanks ongunstige omstandigheden
Hij acht uitstel schadelijk voor do groenten-
veiling en gaat de Raad tot dat uitstel over
dan komt hij op een genomen besluit be rug.
Bovendien meent 6pr., dat uitstel verloop
ran do markt ton gevolge zou hebbenWat
de aflossing der gelden betreft, meent spr.
dat dc Tuinderavereeniging die wel kan be
strijden. Wordt do veiling verplaatst., dan ia
geen vermindering van opbrengst te ver
wachten. Voor de Tuinderavcreemgmg 'e
deze voorgestelde bouw ook het voordeeligsfc.
Het geha] loden is toegenomen van 50 tot
70. Spr. dringt daarom aan, om deze zaak
niet uit te stellen
D© heor W itm&as zegt een tegenstan
den- geweest t© zijn ©n nog te zijn van de
verplaatsing van de markt. Hij zou het
liefst don Raad op zijn bosluit zien terugko
men. Hij acht -de som te boog, uitgetrokken
voor dozen bouw, weikon hij van betrekke
lijk nut acht.
Do heer A. 7 v. Hoeken zegt, dat. cte
O, v. F. niet voorgesteld heeft niet over
to gaan tot den bouw, maar dat zij uitstel
beeft gevraagd tot nader financieel onder
zoek. >SpT. bestrijdt de financieel»? beschou
wingen van den heer Kers tens en meent,
dat indertijd besloten is do kosten van don
bouw te dekken door heffing. De tijd is te
kort goweesfc om daarnaar een onderzoek
te doen, waar dit voorstel nog el echts on-
kelo dagen geleden bi] de Commissie van
Financiën is ingediend.
D© Voorzittor brengt in het midden,
dat bij behandeling van deze zaak sympa
thie is betuagd, ook met den bouw een er
loods.
Hij verklaart, voorts, waarom het zoo
lang geduurd heeft alvorens dit voorstel
kou worden gedaan; er moest toch ©oust con
noodzakelijk en ge wcnsch t onderzoek te de
zer zake worden ingesteld "Door dit. uitstel
is de oppositie aan het work getogen, om
haar bezwaren in het midden te brengen.
Hij zegt, dat, waar hier de toevoer van
ooft. en fruit, zoo groot is, men terecht heeft
gemeend, dat de zaak hier moest slagen. Dat
heeft, de uitkomst bewezen.
Dat thans meerdere koeten dan vroege*
worden voorgesteld, wordt verklaard door
dat men ingezien beeft, dat, om in wer
kelijke behoeften te voorzien een gebouw
van dozen aard, zoo goedkoop mogelijk
moest worden ingericht.
Spr. herhaalt, dat het niet an den» is dan
een proefneming, en dan is dit voorste] we
gens de geringe kosten al zoo aannemelijk
mogelijk.
Later zal een verordening op de heffing
van marktgolden worden ingediend.
Uitstel is schade voor den handel en daar
om geeft spr. in overweging dit voorstel
aan te nomen.
Het gebouw wordt niet in gebruik ge
nomen, alvorens een verordening is vast
gesteld.
De heor Pora iou willen vragen of er
ook eenig idee bestaat omtrent de heffing
met betrekking tot dc door de gemeente
te maken koeten. Is de Raad vrij bij het
maken van de heffing?
De Voorzitter verklaart, dat Bur,?,
en "Weths. volkomen vrij zijn tegenover dc
b< 1 anghebbendoa.
De heer Vergouwen beweert, dai het
advies van de C. v. F. een oppositie is,
maar dat deze alleen een beter overzicht
wensclit. Mislukt dc proef, clan is het geld
weg; daarom ie nauwkeuriger onderzoek
gewen scht.
De Voozitter zegt, dat het voor een ge
meente van een budget van 21/2 millioen,
toch waarlijk niet van overwegend belang
is, een 200 als rente voor dezo zaak uit te
trekken. Dat kan voor dc gemeente Diet
zoo nadeelig zijn.
De heer A J. v. Hoeken zegt, dat or
één bezwaar is voor de heffing. lodereeu
blijft toch vrij te veilon, waar hij wilhot
zou mogelijk zijn, dat do Vereeniging bijv.
na twee jaren werd opgeheven cn buiten ue
gemeente ging veilen. Dij zou een band tus-
acben cle Tuindersvereaniging en de ge
meente gelegd willen zien.
De heer V er gouwen herhaalt, dat hij
deze zaak niet mot eun zwarten bril heeft
aangezien.
De V oorzitter beantwoordde den hee-
ren cn herinnert aan vroegere beraadsla
gingen over deze quaestie en dringt op
aanneming nog heden van het voorstel aan.
Dc heer Van Lidth de Jcude zegt,
dat men toch geen pessimist behoeft te
zijn, om bezwaar te maken tegen dergelijke
uitgaven. Spr. haalt daarbij uitlatingen
aan van den marktmeester on de Kamer
van Koophandel. Hij zegt, dat de inzage
van do drie rapporten hem niet gestemd
heeft vóór het voorstel van Burg. en Weths.
D© Voorzitter zegt, dat de heer Van
Lidth de Jeude liet beter© wil on daarom,
wat goed is, niet wil steunen.
De heer Korev aar zegt, dat hier al
leen sprake is van de oprichting van het
gebouw in overeenstemming met het adres
van do Comm. van Fabricage.
De heer Van Lidth de Jcudo wijst de hem
verweten inconsequentie ai. Hij is wel vóór
een loods, niet faogon het raadsbesluit, maar
spr. wil een betere loods dan door Burg.
en Wetlie. voorgesteld wordt. Hij zegt, dat
de logica van den Voorzitter hom te boog
gaat.
Het voorstel van B. en We. in stemming
gebracht, wordt aangenomen niet 20 tegen
G stemmen. Togen waren do hceren: Vergou
wen, Witmans, Van Lidth d© Jeude, A. J.
v. Hoeken, P. J. v. Hoeken ©n Mouleman.
18o. Voorstel tot het aangaan fan ccn
31/2 percents gcldleening groot 500,000.
(351)
Aangenomen.
19o. Bezwaarschriften tegen aanslagen
in de plaatselijke directe belasting, dienst
1903. (355)
Aangenomen.
Do voorzitter stelt voor ©en crediet aan
B. cn Ws. van f 2000 te verleenem met het
oog op d© heerschend© besmettelijke ziekte.
De som kan nit do onvoorzien© uitgaven
worden gevonden.
Wordt aangenomen.
Bij d© gebruikelijke rondvraag vraagt de
hear Witmans het woord. Spr. zegrt, dat bij
d© behandeling van d© verordening van En-
doge ost on Rhijngoesfc is bepaald, dat voor
de godsdienstige bchocmtcn dor verpleegden
zou worden zorg gedragen.
Nu is hom ter oore gekomen, dat er Is
raëlitisch© verpleegden zijn, maar dat voor
bon in dit opzicht n i o t gezorgd wordt. Hij
vraagt- of dit waar is?
De Voorzitt©T antwoordt, dat hij
niet in staat is, daarop aanstonds te anfc-
^ooziopuo a-apmi uoo ijyoojoq xnmn 'trapaoca
D© openbare vergadering wordt daarop
gesloten ccn veranderd in een geheime zit
ting.
Zitting van hsdtn. Per Telegraaf.)
Hoofdstuk Justitie.
De hoeren De Steure, Van Gyn ©n Schokkbig
keurden af do voorgestelde wjjze van huis
vesting van rechtbank etn kantongerecht te
Dordrecht als niet afdoende on onpractlsch.
Zy wenschton nader onderzoek sn drongen
dam om aan voor dit jaar den voor het bouw
plan uitgetrokken post ad f 20,000 terug te
nemen. De Minister achtte de aangevoerde
bedenkingen overdreven en handhaafde den
post, die tou slotte word a ang en om en
met 36 tegon 34 stemmen.
Ten slotte werd het hoofdstuk Justitie
aangenomen met 58 tegen 8 stemmen. Over
de begrooting van Binnenland se he
Zaken werd ge on algemeen clebat ge
voord.
De hecfr Schaper critiseard© de partij lig©
burgemeestere- benoem in gen em laakte de
houding van den burgemeester van Har
derwijk in dc bekende quae?tie omtrent, het
houden van gemeenteraadsverkiezingen op
Zaterdag, waardoor de Ieraolieton in hun
rechten werden verkort.
Nader critiseerde aprekeT de wijze van
samenstelling van den Raad van Beroep
te Amsterdam, waarbij Gedep. Staten van
Noord-Holland buiten de voordracht om
personen hebben benoemd volkomen onge
schikt voor hun took.
De heer Patst oore betoogde <le urgentie
van de regeling van den rechtstoestand dor
gemeente-ambtenaren en werklieden, alsme
de opneming van de politie beambten in de
Ongevallenwet.
Boud van Technic-.-Mdeeling Leidu cn Onisirekes.
Gisteravond trad voor de leden ci ._-r ai-
tleeling en vele g-.noodigden als spi /icr op
de heer A. Barto, van 's-Grayenbage en
behandelde op zeer duidelijke wijze de fabri
cage van Acrogeengae. Spi block, zooals
te verwachten was van ©en verieg-nwoor-
viig-cr van dezo installaties, goed op de
ho-gto van zijn onder werp te zjjiL
io.'j- hij echter overging toe d eigen
lijke behandeling van oijn oud er werp, gai
h.j een algemeen overzicht over de verschil
lende vcrlichtiugsmetlioden; hij stipte even
a hoe do schitterende paleizen der oude
G' ïekcn reeds rnet kunstlicht werden ver
licht, Joch zeer primitief met fakkels of
kleine olielampjes gevoed door dierlijke- en
plantcnoliei. Uit den tijd der Romeinsche
keizers daleerden de nu nog onontbeerlijke
kaarsen. Eeuwen waren echter noodig, al
vorens men op het idee kwam om ook mine
raalolie voor verlichting te bezigen Doch
teen ook had men zich den weg goopend,
die tot groot-c dingen zou voeren. Ongeveer
100 jaar geleden werd 'de eerste centrale
inrichting voor verlichting gemaakt. Dit
was de eerste gasfabriek, waar uit steenko
len het gas werd vervaardigd, dienende tot
verlichting van straat en woning. Eerst na
70 jaar leerde men, ook uit andere grond
stoffen dan uit steenkolen, gas te bereiden,
ten gebruike op plaatsen, waar steenkool-
gas moeilijk of zeer duur verkrijgbaar was.
Ruim 25 jaar geleden kwam echter een,
voor het sfceenkohngas zeer gevaarlijke con
current, n. I de electriciteit. In den aan
vang dreigde hot prachtige en conforiabele
electrische licht het oude en beproefde
stcenkoolgas te verdringen, waar men toen
dacht, dat do gasindustrio haar hoogst©
stadium had bereikt. Dit gevaar werd ech
ter gekeerd door de geniale uitvinding
van Auer von Welsh ach „het gloeikousje."
Hij ontdekte dat de oxyden van zeldzame
metalon (Thorinum, Cerrum, e. a.) do ei
genschap bezitten, om in uitgloeienden toe
stand een helder licht te geren.
Minder gasverbruik en grooter licht
sterkte bij gebruik van gloeikousjes, was
oorzaak, dat de electriciteit in vele geval
len meer op den achtergrond gedrongen
werd.
Daar slechts in grooter© plaatsen een
steenkoolgasfabriek kan rendeeren, zocht
men Teeds lang naar een middel om ook
kleinere plaatsen van do voordeden en ge
makken van een gasverlichting te doen pro-
fiteeren Men meende dit gevonden te heb
ben door de hcrdcung van acetvleengas uit
calinnm-carbid. Vreesdijke ontploffingen
maakten een einde aan het in vloeibaren
toestand afleveren van acetyleeng-as Toe
stellen, waarin dit gas in kleine hoeveelhe
den werd ontwikkeld, eischten echter ook
zoo nu en dan slachtoffers, deels door
slordige constructie, ook wc-I door onhan
dige behandeling of nalatigheid. In sommi
ge landen bestaan dan ook strenge bepar
lingen omtrent cavbid-opslng, enz., waar
door acetylcen-verlichting bijna onmogdijk
wordt gemaakt. Het Dniteche tijdschrift
„Acetyleen in Wissenschaft und Industrie"
geeft hieromtrent nadere inlichtingen.
Ook heeft men in kleinere plaateen va-
terg as aangewend. Dit gas is echter reuke
loos cn zceT vergiftig cn dus zeer gevaar
lijk bij ontstaan van lekken of dergol.
Door toevoeging van oen chemisch odeur
heeft men dit belangrijke euvel trachten te
verhelpen. Wordt dit z.g. parfumeeren ech
ter vergeten, dan komen zeer gemakkelijk
levensgevaarlijke ongevallen voor
Na dus veel ondervonden te hebben met ver
schillende soorten van gaobereiding, kwam
men weer terug op het reeds voor 30 jaar
uitgevonden luchtgsa Dit gas wordt
verkregen door atmosferische lucht t© la
ten stroomen door een gemakkelijk verdam
pende koolwaterstof. Moeilijk was het ech
ter het gas ©en gdijke -samenstelling tc go-
ven, w&ar overigens de bereiding van
luchtgas zeer gemakkelijk is. Voornamelijk
is dit te zoeken in dc eigenschappen der
grondstoffen, n il. de aardolie of ruwe pe
troleum.
De verschil lende koolwaterstoffen, welke
deze grondstoffen bezitten, worden door
z.g. gefractionneerde distillatie van elkan
der gescheiden, waardoor de distillateur
in staat is eon mengael van zware en lichte
koolwaterstoffen te maken van oen zoo
danig soortelijk gewicht, als men verlangt.
D© namen, welk© de pmefcijk aan deze
mengsels geeft, zijn vrij willekeurig geko
zen één er van noemt men gasoline
Laat men nu lucht "door koolwaterstof
strijken, dan zal deze zich met do lucht ver
mengen, eerst do meest vluchtige cn daarna
de minder vluchtige. Dit noemt men carbu-
reeren. Langzamerhand "neemt dus de car-
buratie af, daar de zwaardore bestanddee-
kn minder gretig door dc lucht worden op
genomenOok de temperatuur speelt bij de
luchtcajburatio een grootc rol. Bij warm
weer vervliegen de koolwaterstoffen eerder
dan bij lage temperatuur. In het eerste ge
val is het gas „te rijk" en bestaat het ge-
vaa-dat Bet kuch tg as een gedeelte van zijn
koolwaterstof op do koude wanden van
buisleidiiiujen enz. afsdboidt. Dat do bier-
door cmlaftano ongeregeld ongelijke samen
stelling van het gas een groOte fout is, zal
niemand ontkennen. Ook diont er op gewe
zen, dat hichl onder normalen druk, rich
niot noo goed met de dampen vcreonigt, als
wanneer men de carhuratie gclöktqdig niet
een toencmenden druk laat igesdhaeden.
Ann ,t ,gas nu, bereid in dc toestellen, wel
ke de haar Barto verkoopt en waarmede wel
dra de gemeente Boskoop zal vorlichi wor
den, is door den uitvinder dier toestellen
den naam van Aerogeengas'' gqgeven (d.
w z. door lucht gevormd). Door middel
van den gasbereider of carburatcur-com-
presseur wo_-- de carburatio en compressie
gelijktijdig verricht en U als zoodanig ge
patenteerd, in afwijking van andere fabri
katen, waarin de^c bewerking in verschil-
lende toe-stelten geschiedt.
Hieraan is dan ook toe te schrijven, dat'
hetzelfde gas, bereid in het Aerogecn-toe-;
stel, andere en betere figenschappen bezit'
1 dan het gewone luchtgas, vervaardigd met
andere toestellen.
Uitvoerig behandeld© spreker nu het
aerogeengastoestel dat in de /.aal was opge
steld.
Dit toestel in woiking gcbi ;ht en verdoe,
geheel automatisch werkende, gai gas aan
een vijftal glociliclitbrandei ijcs met ecu
liohtsterkte afwissel» nd tuss>.h©n 16 en 100
N K. Rustig werkte het toestel en helder
wierpen de lichten hun licht in de zaal en
op de Breestraat, teiwijl spreker' de regel
matige carburatie, compressie, gasoline-
verdeolïng verklaarde. De toegevoegde hoe
veelheid gasoline verdampt bij elke tempe
ratuur geheel en daar deze hoeveelheid au
tomatisch verhand houdt met de luchthoe-
veelheden ,was van „te arm" of „te rijk*'
gas geen sprake.
Nog een andere vernuftige vinding is «aq
de aeroge en toes tellen aangebracht, waar
door slecht© zooveel gas gemaakt wordt als 4
het gelijktijdige gebruik groot is nooit
komt dan ook bot gas ondor te hoogen
druk, waardoor gevaar voor het toestel zou
kunnen ontstaan.
Do gloeikousjes op gloeihitte gebracht
door het aerogeengas gaven een helder wit
licht aangenamer voor <1© oog en dan gewom
gasgloeilicht. De natuurlijke kleur dor vo<a^
werpen verandert niet en men kan de fijn
ste nuances zeer gemakkelijk onderscheid» n.
Bovendien heeft dit Ueht het voordeel, do
kleuren van gordijnen ©n meubelen niot
aan te tasten, wat wol en in lnoogo ma-to
hot geval is bij acetyleen.
Nog heeft het gas zelf nog enkele goede
hoedanigheden. In tegenstelling met stcen
koolgas is het zwaarder dan de lnnht, zakt
daardoor naar beneden en kan dan g'iinak>
kei ijk door kieren van deunen en ramen ont
wijken.
Onder gewonen normalen druk vermengt
hot zich bijna niet met de 1 .cht, w.aardook
minder gevaar voor ontploffing-
Het is n i t vergiftig en dus onschadolijF
voor mcnschen en planten.
Het heeft een zoetachtige benzine-lucht, I
zoodafc een lek in do leiding spoedig opge>
merkt wordt en dit 1e eerder daar bot
ae rogeen gas naar beneden zakt. De geheel©
installatie ie zeer compact en kan door iedo-
ren leek bediend worden.
Dc prijs van het gas is ongeveer dubbel
zoo hoog als van stecnkoJengas, n.l. pl.m. 12
ete. per kubieke M., doch daar voor óén zelf
de lichtsterkte slechte do helft van het gas
noodig is, staat het aerogeengas in ver-
bruitsprijs ongeveer gelijk met steenkool"
gas van 6 ets. per kuhieke M.
Ook als kookgas en voor het drijven varï
motoren kan het ae rogeen gas gebruikt wor-
den.
Een vergelijking met acetyl "i eleo-
trLsch licht deed zien, dat een lu.-Li van 40
h 50 normaalkaare por uur 3co voo*
aerogeengas, ruim 2 1/2 et. vo r -teen ea
5 ets. voor electriseh ltehL
Op grand van het bovenstaand .-.klaarde
dan ook de bekende Dnfts^he w r uieu^é
Franz Schater in zijn -s^rrtag over de ver
schillende centrale werHeldingen:
„op al die gronden, "n ocdc o irteit aerff*
geen gas niot enkel licht, mnar ook -rrormta
en kracht levert, ben ik overtuigd van da
doeltreffendheid dor invoering voor kloin© f
steden en dorpen, van era centrale aero-
geengajworzorging."
Verschillende attesten van bcfaende man
nen, ook in Nederland, staafden dit bcwo-
ren.
Na dankzegging voor do vooidracht on af- l'
doening van enkele ImdahoudWiike zaken,r f
sloot de Voorzitter deze belangrijke vorgae
dering. A. T. K. f
Gisteren diende voor de Eerste Kamer,
der Arrondissements-Rechtbonk te Amster-
dam de bekend© zaak, van Henri Jacques
Lehaudy, tegen de naam J ooze vennootschap
„Maatschappij tot Exploitatie van de N. j
Amst. Courant Algemeen Handelsblad.1*
Het ie niet te veel gezegd, dat ae gohee- i
le j uristenwereld der hoofdstad, tad van t
belangstellenden, de guheel© rechtover slag-
geven de pers aanwezig warenj met bijzon
dere 'aandacht volgden vooral de iaatoton»:
het verloop der zaak, blijkbaar in •epcann mg
wachtend op hot al dan niet versohijnen vaT
den verheven persoon van don Snharakei-
zer.
Allereerst verkreeg de procureur van heè
„Hbld mr P. G. van Anrooy, bet woord,
waai-bij hij deze woorden uUeprak: „Lk
dien van exceptieve conclusie tot nietig
verklaring van de dagvaaiding, en subsi
diair van conclusie van antwoord."
Daarop verkreeg de procureur van
genpaTtjj, nrr. A. J. J. fiahn, bet woordti
eü vroeg14 dagen uitotel „te*1 einde van
correepcxndeerende condhisie te dienen,
Welk uitstel werd verleend.
De zaak was hiermede vooróoopig afgte
loop en... vioah zeer wand opgemerkt, ihoc del
procureur van hot „Hbl." terstond daarna
mot een „onbekend iomamd" in druk ge
sprek gewikkeld raakte.
Hoeweü niemand den naam hardop durf-
de uitspreken, was toch thrideTijk *te ver
staan, dat mem door de gehoelc rechtzaal
dezen naam mompelde „Jacques?" (MbL.)
De procureur-generaal Jaij bet gerechten
hof te Amsterdam requireende gisteren he-
vestiging van bet vonoiis dar rechtbank al
daar,, waarbij B. J. F. tot 3 jaar gevange
nisstraf werd veroordeeld, wegens tweo in
braken gepleegd in don naobt van 3.1 Au
gustus 11., in de Eerste en Derde Oostei^
parkstraat aldaar, br welke gelegenheid
gouden •v^nrwfcnpon >on geld wer.de;: geatex
Ion.
