Het gebruik van zout.
WekelUksehe Kalender.
v
ötoleoud.
RECEPT.
Kindervoeding-.
Rutsch I Weg met die bonten muteAf
iien mantelheerlijk, zalig, heelcmaal al
leen vanavond en twee nieuw© brochures!
Morgen natuurlijk debat op de kookschool
Gauw maar even eten en dan aan den
gang. Het gaslicht zou ze temperen, bet lage
stoeltje bij de kachel scLuiven en op het
kleine tafelde naAst haar, de leeslamp met
het roode kapje; borstplaat had ze ook nog.
eon heele, m de lade van haar schrijfbu
reautje.
Dol toch, zoo op kamers te wonen, zoo
vrij, zoo hemelsch vrij
Die brochures kon ze nog wol even inzien
kinderarbeid en reformkleeding. kin
derarbeid? Had ze daar niet reeds van gele
zen Ja zeker, dat was over die arme stum
pertjes, die op de fabrieken werken, stak
kertjes I O, een schande was het, dat zoo
iets geduld werdgeëxploiteerd werden ze,
schandelijk geëxploiteerd door die rijke
werkgevers, terwijl de ontaarde ouders hun
niet eens genoeg eten gaven, omdat het gold
meestal naar de kroeg ging O, die ellendi
ge drankhet kon haar niets schelen, dat
de menschen haar uitlachten en haar
..dweepster", aanstellerig", „onpractisch"
noemdpn, omdat ze gehec lonthoudster was;
maar net. zoo min een meisie een zoen
zou willen geven, waar ze 't land aan had,
net zoo i in zou ze iets aan haar lippen zot
ten, dat dien gehaten alcohol bevatte
Daar gaat de deur open en treedt het
dagmeisje naar binnen met het groote be
kende blad, waarop het dineetje van die.n
dag.
Het knappe bewoon sterfte knikt vriende
lijk tegen het magere, vijftienjarig© kind,
dat verKn-spjHe blikken werp' p drui
pende schotels.
Als het eten opgedaan is en boven ge
bracht aan de locataires, moet ze naar.huis,
met een boterham; dn/t lekkere vleo^ch mag
ze alleen maar ruiken.
En, voelt het jonge Ieeraresje iets van
die hunkerende gedachten van dat arme
zustertje? Plot® staat ze op en hlikt met
hoogroodo kleur, eerst naar dc brochure,
die ze nog in de hand houdt, dan naar het
hongerige kind, dat thans de tafel dekt
faar neen neen I h_t kan niet; mevrouw
beneden zou Woedend ziin. Owat zeti ze
dat kind graag alles, alle® op laten eten;
maar t kan niet, om dat mensrh beneden,
ze zou ruzie krijgen; 't ging niet onmoge
lijk. neen, ze kon er zich niet mede be
moeien.
Zoo blijft ze staan in feilen tweestrijd,
totdat het meisje zich verwijderen wil,
dan ineens, vliegt ze naar haar bureautje,
rukt zenuwachtig de lade open, en legt met
een haastige beweging de mooie rose borst
plaat in de hand van Eet verbaasde kind.
,.Hi«r". zegt ze met een vuurrood gezicht
je, ,,hier, dat is voor jou", en dringt haar
dan zachtjes de deur uit
Dan neemt ze plaats aan de tafel, maar
tï^k heeft ze niet, en alle© wordt koud etï
bliift onaangeroerd.
En dien avond zat het dweepstertje in het
vriendelijk haardvuur te staren, zonder het
mooie rose lampje, zonder borstplaat, ter
wijl de brochure van haar echoot ie gegle
den, en ze denkt en denkt en denkt,
nu en dan driftig haar tranen wegboenend.
„Onnrictisoh dweepstertje", wat hebben
we je lief!
In bijna al onze voedingsmiddelen vaö
plantaardigen oorsprong bevinden zich
voedingszouten, welke **oor den opbonw en
de in-stand-houding van ons organisme van
het hoogste belang zijn. Zonder die zouten
zou ons lichaam aan een jammerlijk verval
ten prooi worden en niet genoeg kan dan
ook worden gewaarschuwd, dat men
de groenten niet moet laten afkoken,
waardoor deze voed ingezouten met het weg
geworpen water verloren gaan ,en dat men
zich niet moet bepalen tot het gebruik van
wittebrood, waarin geen der in de graan
korrel voorkomend" zouten is overgebleven.
Daarentegen make men een ruim gebruik
van onafgekookte groenten, salade, ooft en
bruinbrood.
Misschien klinkt het voor velen vreemd,
na deze inleiding een waarschuwing te ver
nemen tegen bet misbruik maken van zout.
Toch ia deze waarschuwing daarmee niet in
strijd, want wat men algemeen onder den
naam zout begrijpt, is ona keukenzout of
chloornatrium, dat wij bij de bereiding der
spijzen gebruiken on dat al onder de boven
bedoelde voed ingszou ten is vertegenwoor
digd. Vandaar dan ook, dat wij voor het
kruiden der spijzen slechts weinig zout
meer noodig hebbenhet bovenmatig zouten
der spijzen, zooals dit meestal geschiedt, is
nadeel ig voor do gezondheid, schaadt de
nieren en verarmt het olood. Enkele gram
men keukenzout zijn voldoende om het
voedsel g schikt te maken voor een normale
bloedvorming. In plaats daarvan gebrui
ken do meeste menschen 20 tot 30 gram
zout per dag en nog meer. Al dat overtollige
keukenzout verlaat bet lichaam onveran
derd door de uitscheiding der nieron. Dat
is wel het beste bewijs, dat het lichaam er
niet van gediend is.
Door die afscheiding moeten de nieren
een veel te grooten arbeid verrichten zij
kunnen daarom op den duur de schade
lijke gevolgen, daaruit voortspruitend,
niet ontgaan. Qeon orgaan wordt zoo on
barmhartig als do nieren behandeld. De
maag protesteert al heel gauw tegen over
lading, de nieren moéten zich alles laten
welgevallen en het gevaar wordt gewoonlijk
pas gemerkt, ala het te laat is en de nicreo
reeds ziek zijn.
Bovendien ontstaat door zoutmisbruik
dorBt, daar het de instinctmatige taak van
het organisme is, door water het overtolli
ge zout uit het lichaam te verwijderen.
Maar wie weet boe weinig water gebruikt
wordt tot lessching van den dorst, zal be
grijpen, dat daardoor het alcoholisme, in
het bijzonder het misbruik van bier, wordt
ïd do hand gewerkt.
Niet alleen op de nieren, doch ook op
maag en ingewanden heeft het keukenzout
bij te groote hoeveelheden een nadeeligen
invloed. Proeven, op dieren genomen, heb
ben doen zien, dat in de ingewanden van
runderen en varkens, üio veel zout gebruikt
hadden, bij hot schoonmaken spoedig gaten
gestooten werden de darmen dezer dieren
deugdon zelfs niet voor de worstboreiding.
En dat de invloed op de maag al even na-
deelig is, kan men nagaan bij iemand, die
een sterke zoutoplossing heeft ingenomen:
gewoonlijk volgt braking, verhoogde slijm-
ttf8cheiding en afgang.
Zelfs is het misbruik van keukenzout al
medeplichtig geheeten aan het ontstaan
van kanker. In een artikel van het Engel-
sche geneeskundige blad ,,The Lancet"
werd gezegd, naar aanleiding van de be
handeling van kanker met Röntgenstralen
door prof. Hutchius: de oorzak.. i van den
kanker zijn in de eerste en voornaamste
plaats het zout in de voeding, in de tweede
plaats een overvloedige vleeschvoeding,
in de derde plaats het gebruik van meer
voedsel dan tot onderhoud van het lichaam
noodig is, en ten vierde het binnendringen
van microben in het lichaam. Tot de con-
clusiën van het artikel behoort de stelling:
„If salt were absent, cancer would be ab
sent," dus waar geen zout is, kan goen kan
ker zijn.
De vraag i6 nu maar: Kan het mensche-
lijk organisme buiten zout? Alvorens die
vraag beslist ontkennend te beantwoorden,
bedenke men, dat alle overdrijving schaadt
Wie op grond van de sohadelijke werkin
gen van te veel zout tot een zouteloos dieet
zou besluiten, zou alle kans loopen zijn ge
zondheid in de waagschaal te stellen. Een
maal aan sterk gezouten spijzen gewoon ge
worden, komt de maag er ten slotte toe al
leen door den zoutprikkel tot slijmafschei-
ding over te gaan. Bleef dus die prikkel
plotseling nit, dan zou de slijmafscheiding
tijdelijk worden gestaakt.
En vooral voor hen, die tot een vegetari
sche voeding wenschen over te gaan, is een
langzame vermindering van zout gewenscht,
want door veel zont in het eten zijn de
■nsakienxiwea dermate afgestompt, dat de
eenvoudige, natuurlijke smaak der gerech
ten den mensch niet meer kan voldoente
weinig zout ineens zou daarom een tegen
zin voor de nieuwe voeding doen ontstaan.
Teo slotte is een matig gebruik van keuken
zout, althans in deo beginne, gewenscht
voor hen, die het wittebrood vaarwel heb-
beD gezegd en tot het bruinbrood zijn over
gegaan. Bruinbrood is rijk aan kali en ka
li ontneemt aan de organen, bij omzetting,
natrium en chloor; bet zout belet, dat do
organen aan een natrium- on ohloorveror-
ming gaan lijden.
Matigheid is het wachtwoord ook voor
het gebruik van zout. Men gewenne er do
kinderen jong aan slechts weinig zout te
gebruikenten slotte zijn zij niet anders ge
woon en zullen zij geen last hebben van
den te flauwen smaak der spijzen.
Zondag.
Hot zaaien is een kunst en menige boer
wordt oud zonder het ooit geleerd te heb
ben.
Maandag.
Onze nederlaag te maken tot een overwin
ning en moeilijkheden te doen verkceren
in hulpbronnen, dat is het geheim van het
succes.
Dlnndag.
Zonderling: hoe stijver het gezelschap ia,
hoe meer buigingen er gemaakt worden.
Woenftdag.
Geen genialiteit is zonder hartstocht.
Donderdag.
De draad van iedere geschiedenis ligt in
het Godsbestuur.
TrUdag.
Gij hebt lijdzaamheid van noode-
Zaterdag.
Veinzerij is een eerbetooning van de on
deugd aan de deugd.
Men kan niet alles uit zichzelf hebben;
men heeft behoefte aan het opwekkende der
omgeving. Ik voor mij ten minste heb be
hoefte aan menschen en leven. Als de geest
eenmaal bewerkt is, heeft hij voortdurend
voedsel noodig, on dat voedsel moet hij bui-
ton zich vinden. Die te lang alleen leeft,
verteert zichzelf tot hij opgeteerd is.
Mr. V o s m a e r.
Wat een vraag tot zonde maakt? 't Is
alleen de toon en d' uitdruk, 't is e wufte
mond, die 't slaakt I Soms van uit de ziel
der menschen rijst het als een vurige bêe,
als een traan vol diepen weemoed, en hot
vroom gemoed schreit mee.
P. A. de Gonestet.
Onze goede eigenschappen zitten in een
keurslijf; om den Nederlander goed te
kennen en te waardeeren, moet men begin
nen met hem een weinig los te rijgen.
J, H. H o o ij e r.
Macaroni in schelpen.
Neem tweehonderd gram macaroni, die
ge in water met wat zout gaar kookt. Ver
meng daarmede twee ons Parmezaansche
kaas en twee ons fijngesneden ham en roer
alles goed dooreeü met 2 1/2 d.L. bouillon.
Dit doet gij Ld de schelpen met een paar
stukjes boter, bestrooi de schelpen met pa-
neermeel en zet ze in den oven. Is de korst
lichtbruin, dan kunnen deze worden opge
diemd.
