V. s. Hanglampen, H.H. LOODGIETERS. „Salem Aleiknm", ZomerBusft. Mejuffrouw Piët, SPOEL's AFD. LEIDEN nette Commensalen i Aalmarkt 25. J. L. CREYCHTON. LE1DSCH DAGBLAD, VRIJDAG 20 NOVEMBER. - TWEEDE BLAD. Een Pleegzuster, Cötes Tabanac, J. A. 0. PROOT ZOON, HoojjB Rijndijk, Zoeterwoude, Verzekerd bedrag ruim Zeven Millioen Gulden. Te gebruiken vóór het eten Eerste Ned. Kerzekeriiig-M'1. Luthersche Kerk. Donderdag 26 November 1903, 8 uur Uitvoering Gewijde Mnzlek, V ocaal-Ensemble. Boekhouden, enz., Wed. J. Steenhaner Zn., De echte HÖaiAiü's uiiereDüranii branders. Wilt u iets fling rookan? No. 13419 Anno 1903. Tweede Kamer. Zitting van Donderdag. Aan do ordo zijn de algemeens beraad slagingen over de Indische Begrooting, •waarby de heer Van Vlijmen naging de ge schiedenis van den Atjeh-atryd, die door de Katholieke Staatsparty steeds als rechtvaardig Ie beschouwd on waar by wy nu aan het begin van bet einde staan. Tredende in deze hlstonscho bijzonderheden, vond spr. geltgea- boid hulde te brengen aan do Ministère Bergvma en Cromer en do generaals Van der Heyden en Van Heutsc, terwijl hü zyn biydschap te kennen gaf over do onderwerping van den Pretendent Sultan en Panglima Polem. Vooral die van laatstgenoemde zal oen reuzenstap naar de algoheele pacifioetio zyn en ook de onderwerping van tal van andero hoofden ten guvolge hebben. Ton bewijze dat do welvaart in Aljeh on Onderhoorlgheden toeneemt, voerde spr. aan <5at handel en in- en uitvoer toonemen, om to concludeeren dat deze resultaten verkregen werden niot door imperialiemo, doch door goede rationeele toepassing van de bestuursmaat regel on. Wat Djambi aangaat door het optreden van deu resident van Palam bang en do mili- talre bevelhebbers, waaraan spr. hulde bracht, vrorden goede resultaten verkregen, tegenover dén sultan van Djambi, die ook de oorzaak was van het conflict in Korintji, waar intussclien door hot gobeurde ons, door de hoofdon bestookte gezag, aanzienlijk ls ver sterkt. Wat de overige streken van den Archipel aangaan, waar een tropiocho rust heerec-ht, spr. juicht toe do middelen door de Regeering gonomen om deze stroken tot ont wikkeling te brengeu, waar hy vreest dat er nog ©ouwen zullen voorbygaan, eer Nederland dio reuzentaak heeft volbracht. Do heer Pgnacker Hordijk vroeg nador Inlichtingen omtrent de plannon der Rogv© ring ten aanzien van het verleenen van steun aan Indiö. Op welke wyze on naar welke plannen zal die steun worden verloond? Voor zoover spr. thans de voornemens der Reg. kent, acht hy de hulp niet voldoende en de vorm niet aan bevelenswaardig. Hy Is, in togenstolling met den Minister, van oordeel dat Nederland niet voldoende z()n verplichtingen tegen Indiö nakomt, door het verstrekken van een betrek kelijk gering renteloos voorschot. Vooral komt epr. or tegon op, dat een gedeolle van dat voorschot voor do defensie van Indiö wordt gebruikt, torwyl Nederland toch by die ver dediging het meeste belang heeft. Spreker trad vervolgens in brooivoorige beschouwingen ©ver deu toestand der flnanciön van Indiö en achtte do tegenwoordige omstandigheden niet goeohikt voor oen bespreking van do recht vaardigheid van don Atjehkryg. Ook de heer Fock was teleurgesteld ovor het ontbrokon vau een vast plan van hulp- verleeutBg door Nederland aan Indiö. De Regeering is nog steeds aan het overwegen en overleggen, maar tot krachtig handelen komt het niet. Nieuwe maatregelen worden niet voorgesteld en by spr. ryst dan ook twyfel of wel mot genoeg ernst en voort varendheid wordt gewerkt. Naar sprekers oordeel draagt in hoofdzaak de omslachtige wyze van werken in Inéiè er toe by, dat zoo weinig tot stand wordt gebracht Als voorbeeld wy«t spr. op het onderzoek naar de welvaart van de Indische bevolking, op de resultaten waarvan men misschien nog tientallen van jaren zal moeten wachten. Toorts weee spreker nog op het feo- lang van emigratie van Jaraanscho gezinnen naar de bui tea bezittingen. De Regeering be ginne niet dadeiyk met aanleg van spoor- en en tramwegen waarvoor een bedrag van 17 aeillioen ever 6 jaren verdeeld is uitge trokken maar bevordert eerst de emigratie, leg go daarna wogen aan, om eerst dan tot spoer- en tramweg aanleg over te gaan. Ook spr. meent, dat geen geld van het renteloos voorachot mag worden aangewend voor de dofeneie. Wanneer Nederland belang heeft by die verdediging, den moet het de helft der kosten daarvan dragen. Ten slotte vroeg spr. wat er waar was van een expeditie tegen Tabanaa. Do heer Roèll beet reed de door do Regie ring in deoo begrootang gevolgde financiee ls politiek, daarbij vooropstellende, dat zijn oppositie niet gericht was legen den persoon vim dezen Minister. Hij weec op de zeer vorsohillende uitingen va« den Miniater over don fmancieelen toestand van Indié, dio spr. ©org-vol acht, on die er niet beter op zal worden nu bij suppletoire begrootingen nog veel geld zal worden aangevraagd. Hij drong aan op het nemen van maatregelen om door nieuwe in komsten dien toestand te verbeteren. Voor namelijk bestreed spr. do wijze, waarop het te verstrekken renteloos voorschot aan Indië wordt aangewend, waarbij de gewone, jaar lijks terugkoea-ende uitgaven worden gerang schikt en bet voorechot dus eon aiuitpoet wordt. Voor Nederland en Indié aokttc spr. de ze financieele politiek gevaarlijk. Spreker zou we nadien, dat de Regeer Lig er vrijwillig toe gebraakt zou worden thans don poet voor het renteloos voorschot van deze begrooting af te nonion, om er later, na overleg met don gouverneur-generaal on na vaststelling van eon vast plan, bij sup- pletoiTe begrooting mee terug te komen. De heer Hugenholtz critiaeeTde de opvat ting van den Minister, die ons optreden in Korintji ala tactvol en gematigd verdedigd heeft. Spr. protesteerde togen het wreedaar dig optreden van onze troopen tegenover de Korintjiërs, wier huizen verbrand en wior vrouwen weggevoerd worden. Spreker vroeg wat do houding van don minister was ge weest beg«nover deze expedstie begon Kocin- tji en of bet waar was, dat het Int-sch op perbestuur den minister voor eeo fait ac compli bad gesteld. De beer Cremer constateerde, dat hij des tijds sympathie heeft getoond trouwens de geheel© Kamer deed dit met het voor nemen van den mi nieter om aan Inch© ©en renteloos voorschot te verleenen. Iedereen docht toen echter aan hnlpverlecaaing in d© eerste plaats aan Java, terwijl do Minister foar*» rsrschillende maatregelen samen- gevoegd heeft, die niet onder het renteloos voorschot mogen vallen. Spreker vroeg, of het plan ten aanzien van hot renteloos voor achot, sooak 't bij deze begrootiag is voorge steld, is uitgegaan van de Indische Regee ring, d&o wel van den Minister. Spreker meende, dat de Regeering in afwachting van een vaefc algemeen plan van bulpver- echaffing direct moest overgaan tot het ne men van die maatregelen j welke zij in bet bdang van den inlander noocbg acht. Spreker, in principe hulpverleoning goed keurende, maar niet op zoo lossen, gevaar lijken grood, als hier 't geval is, oordeel do 't gowenscht voor dit jaar d© zaak van het renteloos voorschot van de begrooting af te nemen. Ten aanzien van do Indische financiën dringt spreker aan op zuinigheid, daar hij baj (keen minister een zake re goedgeefsch- heid heeft ontwaard, die hij niet afkeurt, maar die toch tot voorzichtigheid stemt. Spr. sluit zich aan bij de buide aan gene raal Van Houtsz en het leger gebracht en bij de meening van den hoor Hordijk, dat bet nu niet het moment is ooi te twisten over do vraag of de Atjeh-oorlog gerechtvaar digd was of niet. De beer Troelstra begrijpt ook niet waar voor de lijkrede over den Atjeh-oorlog va a den heer Yan Vlijmen noodig was, aan gen o men zelfs, dat de oorlog uit is, wat nog lang niet vaststaat. Tegen de woorden van den heer Van Vlijmen en diens oordeel over do rechtvaardigheid van dien oorlog protes teert spreker. Hij wijst er op, dat de tegen woordige premier destijds zelf het onrecht van den Atjeh-oorlog heeft erkend. Tegen over de bewering, dat Atjeh den oorlog heeft uitgelokt, stelt spreker do feiten, dat wij kort nadat wij een tractoat van vrede en vriendschap met Atjeh hadden gesloten, oen gedeelte van Atjeh met geweld onder ons g© zag hebban gebracht. Zeer begrijpelijk was het, dat Atjeh toen hxüp bij een vreemde mogendheid heoft gezocht. Spr. herinnert aan hetgeen dr. Kuyper destijds heeft ge zegd over de geruchten, die aanleiding bob ben gegeven tot den Atjeh-oorlog. Spr. wilde daarvan niet sender tegen spraak laten de bewering als zou in don Atjeh-krijg hot goede, moreole recht aan on ze zijde zijn. Wet tegen Waterverontreiniging- Een wetsontwerp i6 bij de Tweede Kanier ingediend, houdende voorziening tegen hin- derlijko of schadelijke wa-terverontroini- giag- Artikol 1 luidt: „Onder hinderlijke of schadelijke water verontreiniging verstaat deze wet elke ver ontreiniging, dio: hetzij een water tot gebruik voor huishou delijke of induetrieele doeleinden of als drinkwater voor vco ongeschikt maakt; hetzij eon water in een voor den visch- etand schadelijken toestand brengt; hetzij een water in zoodanigen toestand brengt, dat het eon hindorlijk of voor de gezondheid schadelijk luchtbedcrf veroor zaakt." Do voornaamste artikelen zijn voorts de volgende: Riolen van een gemeente of ander© ge meentelijke werken tot het afvoeren van fae- oaliên, van huishoud water of van andero vuile stoffen mogen niet in een water uit- 1 oog en dan met inachtneming van do voor schriften, door Gedeputeerd© Staten voor ieder zoodanig werk, ter voorkoming van hinderlijke of schadelijke waterverontreini ging gesteld, of nadat dit Collego heeft verklaard, dat het oordeelt zich van het ge ven van voorschriften te moeten onthouden Op riolen of andere werken, welke op 1 De cember 1903 reeds bostonden, is dit verbod niet van toepaeeing gedurende tien jaren na dat tijdstip. Het is verboden afvalwater of afvalstof fen, afkomstig uit fabrieken of werkplaat sen, in een water of in een riool of leiding, in een water uitmondende, te loozen of op eenigerlei wijze t© doen komen and ore dan met inachtneming van de voorschriften, door God. Staten voor iedere fabriek of werkplaat© ter voorkoming van hindorlijke of schadelijke waterverontreiniging gesteld, tenzij het hoofd of de bestuurder van soodAnige inrichting in het bezit is van een verklaring van dat college, dat hot oordeelt zich van het geven van voorschriften te moeten onthouden. Tegen hinderlijke of schadelijke waterver ontreiniging door andere oorzaken, kun nen d© Staten dor provinciën verordenin gen vaststellen. In elke zoodanige provin ciale verordening wordt bepaald in hoovor zij van toepassing ia voor de geheolo provin- cio dan wel op het gebied van ©en of moer bepaaldelijk daarbij aangewezen gemeen ten, of op een of meer bepaaldelijk daarbij aangewezen wateren. In 1897 word onder het vorig ministerie con SfcoatscommioP1'o benoemd om maatrege len to beramen tegen een groot kwaad voor de openbare gezondheid ©n ook voor de vis- sdherij, do vervuiling van watoren door rio len en fabriekaafval. In Juni 1901 bracht dezo commissie haar rapport uit, waarin zij eenstemmig de noodzakelijkheid en uitvoer- baarheid van zulke maatregelen betoogde. De voorstellen der Staatscommissie zijn thans grootendeols door do Regeering in haar ontwerp opgenomen. In do memorie van tooliohtng wordt uit hot verslag van de commissie het ©verzicht afgedrukt van haar bevindingen en voorstel len. Daarin wordt o.u het volgende voor beeld vermeld van don invloed van het wa ter op de gezondheid: Twee verschil lende gemeente-groepen in Zuid-Holland werden o.a. door eon sub-eom- miarie nagegaan, do eilanden Gocrco en Ovorflakkee met 2-1,710 en de gemeenten Zwammordani, Zoete rwoude, Oudshoorn, Leiderdorp, Koudekerk, Haeorswoude, Al. fen en Aarlanderveen met 24,941 inwoners. In de eerste groep, waar algemeen regon- water wordt gedronken, waa de sterfte in 168591 15.70 por 1000 inwoner©, en kwam in de j en '9293 t?én cholerageval voor. In de tweede groep, waar het door fnecaliön vervuild Rijn- en polderwater wordt gedron ken, was do sterfte in genoemde jaren 22,01 per 1000 inwoner©, er werden in 189294 81 choleragevallen waargenomen. V'erhooging Hoofdstuk V (Binnenlandschö Zaken) 1903. Voorloopig verslag. Bij de oprichting van het Centraal Bu reau voor do Statistiek, zoo merkten som mige leden op, mocht worden verwacht, dat do uitgaven voor do bewerking van statistisch© gegevens, bij verschillend© departementen van algemeen bestuur zou den verminderen. Nu f 4300 meer moet worden uitgogoven boven het bedrag van f 1000 dat waa uitgetrokken voor druk- en bindkosten van een tijdschrift, waarin de gegevens dor Kamers van Arbeid en verder© statistische gegevens van sociaal-occonomi- schcn aard zijn opgenomen, waren zij in dio verwachting teleurgesteld. Aan hot bod odd© tijdschrift waa h. i. to groote uitbreiding gegeven, een mcenïng, door andoro leden betwist, die do Regeering erkentelijk' waren voor de volledigheid van het tijd-' schrift. Gouda, 19 Nov. Kaas. Aangevoerd 65 partijen» late qu*l. f 26 a 28.—, 2de qiial. f 23.— n f 26.—^ zwaardere f 30.Handel gewoon. Boter woinig aanvoer, handel afloopend, prijs der goe- /"1.S0 a f 1.40, wei- f 1.16 a f 1.26 Veo. Melk vee goedo aanvoer, handel gewoon, hoog© prijzen. Votio Varkens goede aanvoer, handel go- woon. 17 a 20 c. per i kilo. Biggen voor Kugeland; redelijke aanvoer, handel ieta boter, 161 a 1GJ c. por t kilo. Magere biggen redelijke aanvoer, handel iets beter, ro 60 a /0 80 per week. Vette schapen goede aanroer, handel vrjjwol, f 13 a f 19. Lam meren geen aanvoer, handelf n f Nuchtere kalveren eeoigo aanvoer, bondol vlug, f \0 a f 14. Grnskalvereo redelijke aan voor, handel gowoon, füb a f 76; Fokkalveren f9 a f 18. dio zioh liever aan particuliere ver pleging wil wyden en op dit oogen- blik buiten betrekking en dus on middellijk beschikbaar is, biedt zich daarvoor aan. Zy kan goede getuigen opgeven. Brieven Bur. van dit Blad onder No. 10923. 10 Entróe voor Hoor /*0.25. Entróa voor Hoer en Dame /*0.25. 10919 10 Do Openbare Vcrkooping van onroerende goede ren zal Zaterdag 21 Novem ber 1903, des avonds te zeven iircu, plaat© hebben In het ltoffichuis aan Den Du relit, niet In het gewone Vcrlcooplokaal van het Nola- rislinis. 10913 14 Do Administrateuren van het Notarishuis: Mr. J. A. F. COEKEKGH. J. A. TAN HAMEL. goodozuivoroUoodeBordeuurwyn, zacht en aangenaam van smaak, per anker f28. per 12 llcsschcu f7.50, Procillesch 05 Cents. W(J QhandelaArs-Hofleveranciera. loos. 1. IIoocl.-Kerkgr. 48/45. T^eiden Ao. IS05, KoetHliniakozijn, ook voor andere Inrichtingen geschikt, hoog onder den inpoBt 8.25 M, Breed 2.40 M. Bovenlicht 1.26 M. Het Kozijn van Eiken 6X6, de Douren Am. gr. gesmeed ijzeren Paneelen, waarachter Spiegelglas, bovonlicht gokleurd glas In lood, Neuten, Dorpel, Aanrllateenen. Alles als nieuw. Dito Kozijnen ran kleinere afmetingen. Adres Magazijnen van Aftraak: F. VAN DER WAALS. De Levensverzekeringj-Mlaatschappij Directeuren 3 K. J. WULACKER en T. WIJLACKER. Hoofdkantoor: Glashaven 21, Rotterdam. Bijkantoor: Raadhuisstraat 4 (Witte Huis) Amsterdam. Reservefondsen ruin één Billiaen één honderd eu tachtigduizend Gulden. Sluit alle soorten van Levensverzekeringen, lyfrenteti en pensioenen tegen lage premiön on op bijzonder vrijgevige verzekering©voor waarden (ook by staking der premiebetaling), berokeut de wiskundige reservo volgens de netto jaarpremie msthode, waardoor de verplich tingen der Moaisclsapplj zoo hoog mogelijk worden getaxeerd. Publioeert don staat haror bozlttin^on zoo volledig mogeiyk. 9560 44 féJEE3 WRAGE TARÜEWEN. „DE VLIJT", VOORSCüOTEjy. to™» Voor de Feestdagen leverea wij zeer voordeelige Maadjes Wijn tegen eederslaande prijzen: Medoo (LandirijiOpsr fl. f 0.50, per Anker 22. St.-Jlullou Medoc (4rsndtt(jo) 0.65, Griek.cke Mnscaat (Samoa) ,0.76, Madera0.85, FZ)»c Portwijn0.86, Oude Malaga1. lïergerao Tinto„0.86, ,26.- ,30— ,84.- ,34— 38— 34— Gediplomeerd Goiffense, beveelt zich beleefd aan. Het beet© adres voor alle soorten Haar werken. Hoogewoerd 20 hij de Waterstesg. Zy, die weinig oeilusl hebben, raden wy aan vóór den eten een glaasje Cruydenwyn DE DAAS te ge bruiken. Hierdoor eet men zeer smakeiyk en krUgt veel kracht uit het voedsel. Voor zenuwzwakte, bloedarmoede moet men de Crnydenwfjn De Daas gebrui ken als op de doos is aangegeven en den leefregel DE HAAS volgen. Hoeveel Borstiydere reeds verlich ting vorkrogen door Borstcruydenwyn DE HAAS Is bekend. De Cruyden door Doeriiaave reeds geprezen, werden door DE HAAS op Wyn ge trokken en geven heeriyke resultal en. Per groot© flesch f 1.05. Per kleine f 0.65. Te krygen J. H. DIJK HUIS, HEUST KRAK, WÜBBEL3, KRUISINOA, allen te Leiden, en VAR08SIEAU te Al/en. 10856 28 op bet Leven, tegen Invali diteit en Ongelnkken, geves tigd te '«-Gravenhage. DirecteurenJan. Mb. W. SIX, Mr. H. GOEMAN BORGESIUS en Mb. Db. W. P. J. BOK. Inlichtingen en Tarieven gratis te verkrUgen by den Inspecteur Jhr. A. C. VAN HAEFTEN, Bree- straat 156a, Leiden, die ook Brand-en Inbraak verzekeringen sluit. 160 13 Do Onderlinge Boerenbraud- wu ar borg-Maatschappij te Zwolle heeft tot haren Agent aan gesteld den Heer te Zoetermeer. Uitsluitend boerderijen of hare inboedels worden tot laagst moge- lyke premie verzekerd. 10905 12 DE DIRECTIE. Harea in 't gezicht, op handen etc., verwijdert men direct, zeker en pijnloos, gegar.onschadelijk door „Sadol". Biacon ƒ1.50. Labor. „Semira", depot Am sterdam, Bloemgracht 143. 10936 11 YAN tjs qbvjhf doob Entrée /"0.75. Deden der Maatü tot Re- vordering der Toonkunat en der MantU voor Toonkunst h fO.HO. Toogang8bewyzen en plaatsbespre king in den Muziekhandel van J. M. EGGERS, Botermarkt 14. 10944 25 van den Nationalen Bond van Handels- en Kantoorbedienden in Nederland. By voldoende deelname zullen tegen 1 December a. s. nieuwe Cur sussen worden GEOPEND In: onder leiding van den Heer J. W. DE TOMBE Jr., gediplomeerd door het Ned. Inst, van Accountants. Tot deze Cursussen worden alleen toegelaten: Handels- en Kantoorbe dienden. Iedere Cursus zal uit niet meer dan 6 deelnemers bestaan. lesgeld voor Leden f 5. per 3 maanden. 10706 46 Lesgeld voor nlet-Leden 7.50 per 3 maanden, by vooruitbetaling te voldoen. Ook bestaat nog gelegenheid tot aangifte voor de cursussen in DUITSCHE en ENGELSCHE ÏIAN DELSCÖRRESPONDENTIE, waarvan thans 3 cursussen loopend zyn, onder leiding van den Heer F. L. v. MEEUWEN Jb. Zoodra zich een voldoend aantal heeft opgegeven, wordt een nieuwe cursus bijgevoegd. Lesgeld voor Leden f 7.50 por 3 maanden. Lesgeld voor niet-Leden f 10 per 3 maanden. Aaumeiding alleen schriftelyk by A. J. LAMBBEGTSE, Doeza- straat 28, róór 28 Novomber a. s. In een Burgorgezlc kunnen geplaatst worden, niet huise lijk verkeer, togen biliyken prye. AdresGalgewator No. 9. MandenmakerssteBg 4, bij de Waag. Prima adres voor zuivere MTUCBUOTER. 10925 8 GOUDSCHE, LEIDS0HE en ECHTE EDAMMER KAAS. Sekupe GeldbeBegging. Uit de hand te koop een niouw gebouwd DUIS in de Stad, Beneden en Bovenwoning, met aparton Opgang, doelmatig ingericht en steeds good verhuurd te zamon voor f 5. p. week. Brlevon onder No. 10866 aan het Bureel van dit Blad. g Er biedt zicb aan een LOOD- •nZINKWEUKERSKNECDT, voorzien van goede getuigen Adres f ft. II S den Heer G. DE HOEF, Bo8chJaan te Doorn. 10861 7 I («enlgot ufdoead middel tegen allo ln- en uitwendige klierziekten.) Per flesch met gebruiksaanwijzing 1. ,1a verkrUgbaar te Lelden bu RKIJ8T KRAK, W. 6, Beestenmarkt 41. (N. B. De roodo band, om den hale der flesch, moet de naam- teekenlng dragen van J. Tb. HOMAN). 10939 20 uitgebreidste keuze Yan de minste tot de fijnste soorten, waaronder prachtige Fransclie modellen. Prima qualiteil „Salem Alelkum". Woord en Beeld zjjn wetteiyk gedeponeerd. Voor namakingen wordt gowaarsehnwd. Dan bevelen wy U aan 108öd Gegarandeerd natnorlijke Tnrkscho handwerk-sigarst Deze sigaret wordt slechts los, zonder kurk,' fonder gouden mondstuk verkocht. By dit fabrikaat is U zeker, dat U de qnaiiteit en niet de verpakking betaalt. No. 3 kost 2 ets., No. -4 2$ ets., No. 5 3 cta^j No. O 3.) ets., No. 85 ets., No. ÏO ets. i Slechts echt als op elke sigaret de volle flrmo-i naam staat: Orientalische Tabak- ond Cigarelten- fabrik „Yenidze", InhaberHUGO ZIETZ, Dresden. Over de zevenhonderd arbeider©! Verkrijgbaar in de Sigaren winkeli»'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1903 | | pagina 5