Tweede Kamer.
Uit de Rechtzaal.
Gemengd Nieuws.
den ut rijd der verschillende (godsdienstige)
richtingen en de bekwaamheid en het recht
ontbeert om tusschen waarfibldl en valsoh-
hoid in deao tc ondoracheiden, dan zijn wij
Eet eens.
Dan noodigen wij Dc(n) Rotterdammer
eerst uit om ons to noomen ook maar het
kleinste geschrift, dat dr. Vissaher, hetzij
op het gebied va-n de geschiedenis dor gods
diensten, hetzij op het gebied der wijsbe
geerte van den godsdienst, hetzij op het go-
bied dor geschiedenis van de leer van God,
1 hetzij eindelijk op het gebied der redekunde
1 in den langen tijd zijner studie in Eet sfcil-
•lo Ouderkerk aan den IJsel het licht heeft
doen zien.
Als zoodanig geschrift niet bijgebracht
word cm kan, en dus opnieuw wordt he-ves-
tigd, wat reeds uit het Haogsche communi
qué on uit do voor dr. Visschor gevoerde
verdediging bleek, dan vertrouwen wij, dat
De li otter dam vier zich dan ook bij ons zal
aansluiten in do conclusie:
dat do Overheid kennelijk, blijkbaar en
tastbaar een hoogleeraar benoemd heeft
niet om zijn wotensohap maar om zijn
geloof;
dat zij, aldus partij kiezende, juist g©-
daan heeft, waarvan zij zich Had behooresn
60 onthouden
en dat zij mitsdien haar plicht als Over
heid heeft verzaakt
De Standaard schrijft:
,,Ondor het ministerio-Mackay word een
orthodox hooglccraar in do moderne thoo-
logische faoultoit ingezet, de nu af-
getreden dr. Gunning; nu in de ethische
theologische faculteit to Utrecht een con
fessioneel theoloog.
1 Do opspraak, die dit geeft, toont op
nieuw, hoe onhoudbaar heel de positie van
jde Theologiecho Faculteit aan onze Rijks
universiteiten is.
Men heeft ze in 1878 verminkt door er
het hoofdvak dor Theologie, A L do Dog-
matiek, nit to lichten, en er iets van go-
1 maakt, dat geen Ikcologisohe faculteit racer
is. Er worden uitsluitend historische en
letterkundige vakken ini onderwezen, die
haar theologisch middelpunt missen, en
zóó opgevat, in do letterkundige facultei
ten thuisbehooren.
Meu heeft er feitelijk een faculteit van
godsdienstwetenschap van gemaakt, en is
die theologische faculteit blijven noemen.
En zulks wel met dit gevolg, dat in deze
faculteit benoembaar is een Room sola-Ka
tholiek geleerde, een Joodsch kenner der Is-
raöliotische oudheid, een Buddhistisch phi-
losoof, een loochenaar van alle Openbaring,
een atheist.
Kwam er zulk eon benoeming, men zou do
alarmklok luiden, en toch, er zou niets te
gen te zeggen zijn.
Ons dunkt, van tweeën één. Do Overheid
moet óf gelijk eertijds hier to lande een be
paalde oonfessio aanvaarden, on dan moet
zo do Theologische faculteit aan de confes
sie binden óf wel ze belijdt geen bepaalde
confessie, maar dan moot do opleiding der
j korkedienaron aan do Kerken zei ven of aan
het particulier initiatief worden' overgela
ten.
Wat rncn in 1878 saam geknutseld heeft',
is lapwerk en bevredigt niemand.
Voordrachten als voor zulk een faculteit
fcnoosten bij den huidigen stand van zaken
in ous land, van geen Minister gevergd
worden."
Naar aanleiding van de critiok, wolko van
do zijde der onderwijzers op do 0 n t-
worp-pensioenwetten geleverd Is,
schrijft De Tijd:
„Het gaat wonder too in de wereld: de
menschon, die de laatste jaren ondor fiuan-
clool opzicht moer dan schier één andore klasse
vooruit gingen, roopen hot luidst: Meer, altyd
meer 1
Ook nu weor. In plaats van te bedenken,
j dat een voor do onderwijzers zoo gobdgozindo
Rogeeving als do tegenwoordige gedaan hoeft,
'wat zij doen kon; dat haar plannen niet In
den blinde ontworpen worden, maar wel doge-
i HJk stounen op zeer omslachtige en nauw
keurige becijfer!ngon; dat een aanzioniyk
'opdrijven der Staatsbydragon dio geheolo be-
J rekening het onderstoboven werpen, een
nieuwe, langdurige studio noodzakelijk maken
;en bijgevolg do invoering van de pensioen
wetten aanmerkeiyk zou vertragen; dat het
miniatorieole voorstel misschien zou afgowozen
'worden door de Kamer, wanneer te hooge
elschen werden gesteld aan do schatkist
in plaats van mot dit alles wysolyk rokening
te houden, komt nion van alle kanten aan-
1 dragen met smoekbeden, met eischen om
ruimer Staatsbydragon.
Tegen dit dryvon meenen wy in het belang
der onderwy/.ers lo moeten waarschuwen.
Wy willen niet ontkennen, dat met deze ont
werpen niet in allon deelo een ilnalo regeling
van do flnancioele zyde der onderwijzers-
quaostie tot stand komt. Wellicht, wy
hopen het van harte dat op eon of ander
punt, hotzy door wijziging van Regecrings-
wogo, hetzy door het aannemen van amen-
dementen, welke de instemming der Rogeoring
verwiorven, eonigo biliyke wenschen in ver-
I vulling gaan, maar op een volle bevrediging
van allo dosidorata dnnge men thans niet aan."
M011 heeft or zijn verwondering en onte-
vrodenhoid ovor uitgedrukt, zegt hot blad
verder, dat onderwyzers, aan niet-gesubsidl-
eerde scholen werkzaam, in de pensionneoring
niet begropen zy'n. Het meent evenwel, dat
do opmerking van de Regeoring, dat deze
ondor wyzors niet in aanmerking kunnen
komen, omdat to hunnen opzichte van Byks-
wego „voorshands nog de noodige contróle
ontbreekt op hun oventueele aanspraken", oon
weorlogging is, dio bevredigt.
„Aangenomen toch, dat met het ontworpen
subsidie-stolsel slechts bedoeld wordt een
voortbouwen op do grondslagen, door de wet-
Mackay golegd, vinden wy volmaakt logisch
en als vanzelf sprekend, dat, zoolang een
nadere regeling ton opzichto der nlet-gesub-
sldioorde scholen ontbreekt, do laatste bulten
beschouwing biyvon. Het is immers natuur-
ïyk, dat deze eerst ingeiyfd mooton worden
ie do klasoo van onderwj^oinrichtingen, did
wetteiyit recht hebben op subsidie, voordat
men, bulten allen maatstaf en regel om, wille
keurig ate por privilegie een op zichzelf staand,
wetteiyk niet te mottveeren subsidie toekont
aan scholen, die volgens do wot niet voor
subsidieerlng in aanmerking komen. Ging men
anders te werk, men zou een heel nieuw
element iB de onderwyswet brongen, een
bepaling, welke in haar kader niet past en
zich derhalve moeliyk zou laten verdedigen
tegen de heftige oppositie, welke ze wellicht
zou uitlokken.
Men houde er zich overigons verzekerd van:
wanneer minister Kuyper hot biliyk enmoge-
lyk had geacht de niet-gesubsidioerde scholen
te gemoet te komen, by doze gelegenheid
niet zou hebben laten voorbygaan, aangezien
hot vooral Calvinistische scholen zyn, welke
tot dusver van Rykssubsidie verstoken bleven
en daardoor onder hoogon financieelen druk
staan."
De T\jd merkt vorder op, dat hot bevreem
ding en teleurstelling heeft gewekt, dat do
leeraren der byzondere katholieke kweek
scholen niet In de pensionneoring worden
opgenomen.
„En inderdaad", zegt het blad, „hot valt
te betreuren, dat juist deze inrichtingen, welke
eenerzyds zoo onnoemiyk veel goed stichten
door zoo uitnemend te zorgen voor de gods
dienstige en zodeiyke opvoeding der onder-
wUzers on anderzyds den flnancieelon steun
der Regeering zoozeer behoeven, worden voor-
by gegaan. In beginsel zyn wy er sterk voor,
dat deze „uitgestotenen", die moer aanspraak
kunnen maken op oen onbozorgden ouden
dag dan monige onderwyzer, niet langer aan
hun lob worden overgelaten. Of wy daarom,
geiyk anderen, overtuigd zyn, dat het „onge
raden", dat do Regeering hier deed hooren,
onberaden, niet te motiveeren is? Zoover
zoudon wjj niet durven gaan. Wanneer een
man als dr. Kuyper, dio in zyn hart stellig
en zeker voor financieelen steun der byzon
dere Kweekscholen geporteerd is, het Diet
verkieslijk, niet geraden acht zich hier door
zyn sympathleön te laten leiden, mogen wy,
die van velerlei bezwaron en omstandigheden
onkundig zyn, zoo maar niet uit den hooge
beweren, dat liet wèl verkieslUk, wèl go-
raden is, dat het moet gebeuren, dat het
hoogst onbiliyk zou zUn als het niet gebeurde.
Wy willen niet den schyn op ons laden
van er meer van te weten, maar wy durven
toch wel het vermoeden uitsproken, dat be
doelde subsidieering aan grooto bezwaren
ondorhevig wordt geoordeeld, zoolang goen
maatregelen getroffen zyn om hot misbruik-
maken van do Regeeringsgunst togon te gaan,
om aan hot getal dior inrichtingen en van
het daaraan verbonden porsoneol grenzen te
stellen. Sapienti paucal"
Wat den teeftyd van 66 jaar betroft, waar
op recht op pensioen zal worden verkregen-
Da Tyd acht dit voorstel allosbehalve onrede.
lyk en onbiliyk. Zy acht het tevens in het
belang der onderwyzers zolvon, wyi een ver
vroeging van vyf jaar der pensionneering de
jaariyksche bydragon dor ondorwyzers aan
merkeiyk zou verhoogen. Da werkkracktigen
en worklustigon, zegt zy, zoudon mede voor
de mlndor yverigen, die op zostig jaren zich
in do rust gingen zetten, het gelag moeten
betalen.
Gaarne zou het blad zien, dat do Minister,
Indien het mogeiyk ware, oen gewillig oor
verleonde aan het betoog, voorkomende in
De Katholieke Schoolwaarin gepleit werd
voor het niet verplichtond-stellen van do toe-
troding tot staatspenslonnoerlng voor die by
zondere onderwyzers, welke in voordoeliger
conditie verkeeren, als zy or geen gebruik
van maken.
Staaisfoegrooting voor 1904.
Yde Hoofdstuk, Binnenland-
soho Z ak o n.
Voorloopig verslag van de afjlcclingcn der.
Tweede Kamer.
Eindcijfer. Van verschillende zij
den werd geklaagd over het hooge eindcij
fer dezer ontwerp-begroeting. Wel is een
meerder bedrag van 613,500 bestemd voor
uitgaven ter uitvoering van wetten en daar
op steunende voorschriften, maar cr blijft
dan toch nog een som over van 601,777.19,
geraamd voor nieuwe uitgaven, die hun
grond niet vinden in vroeger gonomen he
el issingen en die, voor een groot deel, naar
men mcendo niet strikt noodzakelijk zijn en
te minder gebillijkt kunnen worden, nu op
het budget voor het dienstjaar 1904 een
tekort borokend wordt van f 11,739,199.35.
Voor heb ontbreken van een ernstig stre
ven om tot het voordragen alleen van hoog
noodige uitgaven zich te bepalen, zag men
o.a. con bewijs in het uittrekken van een
post voor de stichting on inrichting van
bureaux en vergaderlokalen met labor ar
torium voor den Centraion Gezondheids
raad. Maar bovenal wat de afdcelingen
Onderwijs" en „Kunsten on Wetenschap
pen" betreft waarvoor respectievelijk
532,644,94 en ƒ202,165 meor i- geraamd
achtte men do begrooting op to weelderigen
voet ingericht.
Al dceo nieuwe aanvragen voor een
deel ook nog vrij sober toegelicht wijzen
op con te ruimo opvatting der aan 's lands
kas te stollen eiscsban. Met klem word door
de loden, hier aan het woord, aangedrongen
op matiging bij het romen dor uitgaven
voor dit hoofdstuk der S taaisbegrooting
terwijl «enigen, met Eet oog op de aanzien
lijke, voor het universitair onderwijs uit
getrokken bedragen, er nog in hot bijzonder
nadruk op wilden leggen, dat do minister
do blijkbaar bestaande rivaliteit tusschen
do Rijksuniversiteiten niet in de hand be
hoort te werken door aan do wenschen der
colleges wan curatoren te spoedig gehoor te
geven.
Do gegrondheid dor klacht ovor opdrij
ving der uitgaven springt to meor in hot
oog, wanneer men in aanmorking neemt,
dat voor verschillende opgenoemde werken
en ook voor andere doeleinden el echte „eer
ste termijnen" zijn uitgetrokken, die een
deel uitmaken dor in hot geheel voor die
zaken benoodigde sommen. Dio „eerste ter
mijnen" rijn voor het moor en deel betrek
kelijk klein en daardoor is dit jaar het eind
cijfer niet nog moor opgevoerd, maar door
het vcteeren van het thans aangevraagde
worden tevens aanzienlijk© vorhoogingen
voor volgende jaren toegestaan.
Ter bestrijding van het tegen 's Minis
ters finanoieel beleid aangevoerde, werd
van andero zijde herhaald hetgeen ten vori-
gen jare ter weerlegging van gelijke klacht
over te sterke verhooging der uitgaven in
heb midden werd gebracht, doch dat er aan
dien eisch niet wordt te kort gedaan door
het aanvragen van gelden voor werken en
instellingen op het gebied van onderwijs,
wetenschap of kunst, die aangemerkt mogen
worden als van onbetwistbaar algemeen
nut.
Resultaten van het onder-
wija aan de hoogore burgerscho
len. Opnieuw werd van verschillende rij
den, geklaagd over de in het algemeen on
gunstigs uitkomsten van de eindexamens
der hoogCTe burgerscholen. Tal van candi-
daten ontvangen, ook in hoofdvakkon, on
voldoende cijfers, en een gToot percentage
moet worden afgewezen. Gevraagd werd of
dit moet worden toegeschreven aan onvol
doende vorderingen der leerlingen, of aan
verzwaring van de examen-eischen. Plaat
sen de examinatoren zich wel voldoende op
het standpunt der examinandi?
Ook word er op gewezen, dat bij de toe
latingsexamens voor de Koninklijke Mili
taire Academie te Breda de candidaten, af
komstig van do hoogore burgerscholen, veel
al geen schitterende proeven van bekwaam
heid afleggen en in kennis blijken achter
te staan bij hen, die de Cadettenschool te
Alkmaar hebben bezocht. Wijzen niet deze
onbevredigende resultaten, zoo word ge
vraagd, op leemten en gebreken in het on-
derwija aa.n eerstgenoemde scholen?
Schoolb i bl i othokon aan hoo
gore burgerscholen. Door ver
scheidene leden werd ernstig bezwaar ge
opperd tegen do circulaire des Ministers in
zake do schoolbibliotheken aan de hoogero
burgerscholen. Men zag in dio aanschrijving
een overbodigo en bedenkelijke bemoeiing.
Hot is hier niet een toezicht op dc leerlin
gen, maar een censuur over directeur cn
leeraren. Deze loden meenden, dat aan di
recteur en leeraren gerust de beslissing kan
gelaten worden over do vraag, welke hoeken
in do bibliotheek voor hun leerlingen ge
schikt rijn te achten met het oog op leeftijd,
karakter, enz.
Doocr andere leden werd do genomen
maatregel goedgekeurd. Zij stelden op den
voorgrond, dat het wel degelijk op den weg
dor Regeerirtg ligt, over do openbare onder
wijzers, ambtenaren dus door de Overheid
aangesteld, zekere censuur uit te oefenen,
wanneer zij dft in het belang der leerlin
gen noodig acht.
De tweo volgendo vragen werden tot de
Regeering gericht: welke bepaalde feiten
hebben tot don maatregel aanleiding gege
ven Is er na kennisneming van de cata
logi aanleiding geweest, hier of daaT van
Rogeeringswogo in to grijpen?
Polytechnische SchooL Eoni
go leden betoogden de woiisalicdijkheid van
het stichten van eenïgo Rijksbourzen aan de
Polyteahnisohe School. Yerseliillende leden
vorzetten zioh tegen de goheolo voorgestelde
uitbreiding van personeel aan deze inrich
ting. Veile gaven hun bevreemding te ken
nen, dat geiden worden aangevraagd voor
de stdahting van een nieuw gebouw voor
de afdecding werktuigkundo enz., nu een
voorstel tot reorganisatie van de Polytech
nische school aanhangig is. Anderen koDden
zich met het voorstel goed vereenigen, maar
wensohten meer volledige gegevens te ont
vangen omtrent de kosten van hot werk.
Vakondorwija Sommige leden
meenden, dat het nu langzamerhand tijd
wordt met betrekking tot inrichting en sub-
sidieoning van hot lager onderwijs wat meer
vaste lijnen te trekken.
Anderen waren van gevoelen, dat van der
gelijk© regeling niet te veel moet worden
vorwaahi. Zoolang dezo er nog niet is, ga
men voort, zoo drongen zij aan, op de thans
gebruikelijke wijze overal van Rijkswege
steun te verleenen, waar op het gebied van
het vakonderwijs hat particulier initiatief
iets goeds onderneemt.
Algemeen stelsel lagor onder
wijs. Naar aanleiding van de toezegging
in do Troonrede omtrent „nadere regeling
van de uitkeerirtg van Rijkswege, zoo aan
het openbaar als aan bet bijzonder lagor
onderwijs", werd gevraagd, of dit in zoo
letterlijken, beperkten zón is op te vatten,
dat er een wetsontwerp is te wachten, uit
sluitend of bijna uitsluitend regelende do
financtieole verhouding? Of mag iet-s meer
worden verwacht, met name een betere re
geling van de verhouding der Overheid tot
de openbare school Een groot deel der
openbare onderwijzers, zoo zeide men
hierop wordt later teruggekomen treedt
zoodanig op, dat groote schade wordt gedaan
aan de openbare school. Eén lid, tot de
rechterzijde behoorende, verklaarde uit
drukkelijk, dat hij heb in beginsel betreur
de, dat de eenheid van ons volk in de school
te niet gaat. Doch hij werpt de schuld daar
van op de inrichting der openbare school.
Zelfs diegenen, diio niet ongaarno zien, dat
do bijzondere school in bloei toeneemt ten
gevolge van de gebreken der openbare, zijn
verplicht to helpen zorgen voor de deugde
lijkheid van laatstgenoemde school. Geen
Nederland or mag er onverschillig voor zijn,
hoe de school is ingericht, waar een groot
deal der kinderen hun opleiding ontvangen.
Van andere rijde werd betoogd, dat de
toenemende bloei van het bijzonder onder
wijs geenszins alleen heb gevolg is van ware
of vermeende gebroken der openbare school.
Veeleer sag men daarin de uiting eener na
tuurlijke ontwikkeling. Bij den verwaarloos
den toestand, waarin het onderwijs «en
eeuw gelden vorkeerde, moest de Overheid
zich wol mot do zaak belasten, aan de jeugd
de meest elementaire kennis bij to brengen.
Allengs echter word hoogor oisch gesteld;
mon verlangde op de lagere school ook op
voeding, vorming van het gemoed.
Daaromtrent deden zich echter verschil
lende lichtingen voor met eigen idealen.
Naarmate van do differenticering in do
maatschappij, moest ook de inrichting der
sahool uiteenloopen. Men kan gerust voor
spellen, dat langzamerhand meor groepen
met bijzondere inzichten en wenschen niet
alleen ton aanzien van ethische of religieu
ze begrippen, maar ook ten opzichte van
methoden van onderwijs eigen scholen
naar eigen smaak en verkiezing zullen in
richten. Het gaat niet aan dit uitsluitend
voor te stellen als een overwinning, op de
openbare school behaald.
Pensioenfonds weduwen en weezen van
burgerlijke ambtenaren.
Een wetsontwerp is ingediend tot rege
ling van de ontvangsten en uitgaven van
heb pensioenfonds voor weduwen cn weezen
van burgerlijke ambtenaren voor 190 L Dc
uitgaven rijn uitgetrokken op 2,444,600,
waaronder 1,125,000 aan pensioenen en
1,106,035 voor aankoop van inschrijvingen
op de groothoeken van de nationale schuld
en van andero geldswaardige papieren;
voorts 125,000 voor vergoeding van rente
door heb fonds aan den staat, benevens
50,000 voor uitbreiding van het gebouw
van het pensioenfonds.
Uit de memorie van toelichting blijkt,
dat het fonds op 1 Juli 1903 aan 2 1/2-pcts--
inschrijvingen bezat f 32,888,400 en aan 3-
pets. ƒ16,145,300, benevens 2,800,000 aan
verschillende effecten en geldswaardige pa
pieren.
Do vermoedelijke inkomsten zullen bedra
gen: batig slot 1903 600,000, bijdragen en
contributiën 750,000, rente 1,500,000,
vergoeding door den pensioenraad voor de
lokalen 4600, tc zamen ƒ2,851,600, welke
som wordt verminderd met den tweeden
resnitetermijn dor 21/2-pots. Nat. Schuld,
welke in 190-1 niet mag worden belegd, ten
bedrage van 410,000, zoodat bet eindcijfer
is ƒ2,444,600.
Tot en mot het jaar 1898 werd over do
op 31 December vervallende rente der 2 1/2-
peta-inschrijvingen reeds beschikt vóór don
vervaldag. Daartegen werd bezwaar ge
maakt cn in volgende jaren heeft do beleg
ging van dio rente in den aanvang van een
volgend jaar plaats gehad. Van daar dc af
trek der 4000, waartegen het batig slot
der rekening over 1903 403,000 hoogor is
geraamd.
Voor do rechtbank tc Amsterdam stonden
terecht eenigo jongelieden van 18 tot 23
jaar, W. P., P. A E. en L. F. S., allen
woonachtig in buurt Y Y, thans gedeti
neerd. In do maand September maakten zij
die buurt en omstreken, alsihedo de grach
ten, onveilig, door overal te kapen, wat
maar tc kapen viel: fietsen, electrische in
strumenten cn apparaten, jcissen en ande
re kleedingstukken, alles was van hun ga
ding ;en zolfa naman rij van een in bewe
ging zijnd rijtuig een koffertje af, gevuld
met kleeren en toiletartikelen. Al deze fei
ten ploegden zij hetzij afzonderlijk, hetzij
in combinatie met elkander, en wat do een
sta», heelde do ander.
De jongens, doortrapte deugnieten,
twee hunner werden door den president
als recidivist bestempeld zaten goed in
do kleeren, en waren van een beschaafder
gehalte dan gewoonlijk do bank der beschul
digden vult. Het meerondeel Icgdo een vol
ledige bekentenis af.
Het requisitoir van het O. M. luidde ge
middeld: 1 jaar. Als toegevoegde verdedi
gers traden op mrs. Hen, Thors en Meij-
ers. Uitspraak over 14 dagen.
In de gisteren te Utrecht gehouden zitting
van den Central en Raad van „Beroep (Onge
vallenverzekering) werd uitspraak gedaan
in het hooger beroep van de Amsterdam-
sche Rijtuigmaatschappij, tegen do uit
spraak van den Raad van Beroep to Am
sterdam, waarbij haar ondernemingen te
Rotterdam, Leiden, 's^Gravenhage, Arnhem
an Utrecht, worden ingedeeld in klasse X
en XI, terwijl appellant oordeelt, dat in-
deeling in klasse YII behoort.
Naardien is gebleken, dat het onderzoek,
speciaal aangaande do soort van voertui-
gon, wolko in do verschillen do plaatsen
door eisohereese worden gebezigd, niet in
alle opzichten volledig is geweest, gelast
de Centrale Raad, dat neb onderzoek zal
worden hervat ter terechtzitting van 20 No
vember a.s., en daarin als getuigen zullen
worden gehoord dc chels der in de verschil
lende gemeenten gevestigde inrichtingen,
zoomede de directeur der Maatschappij.
Op 26, 27 en 28 Januari a.s. zullen
door den Nederlandschen onderofficlers-scherm-
bond to 's-Graveuhage schermwedstrUden wor
den gehouden, bestaande uit korps-, personoelo
eu colonnewedstryden op do vorschülendo
wapenen. Door alle korpsen en inrichtingen
van onderwys Yan het leger zal aan genoemde
wedstrydon worden deolgenomen.
Door een man worden gisteren
uit de vestibule van een der scholen te 's-Gra-
venhago drie overjassen ontvreemd.
Men schrijft uit 3cho veningen:
Door de bommenvloot, wier aantal sodorthet
vorige jaar slechts een kleine vermindering
had ondergaan, werd tot 10 Nor. gezameniyk
omstreoks 84,000 tonnen haring aangebracht.
Het vorige jaar bedroeg do aanbrengst op
disn ty-i 21,000 tonnen meer. UD
Op de postkantoren aan do
Veerkade en aan de Prins-Hendrikkade te
Rotterdam zijn gisteren twee postwissels ge
ïnd, welke gestolen waren uit bicvenbussen
van kantoren in do Wijnstraat en in do
Rcedcrijsbraat aldaar. De dieven, die zich
hieraan in de laatste dagen bij herhaling
schuldig maakten, breken gewoonweg de
briovenbusson van do handelskantoren,
waarvan de straatdeuren gewoonlijk open
staan, open om de postwissels daarin b*-1
vindend, te kunnen bemachtigen. Valsche-
lijk met den naam van den geadresseerd*!
onderteekend worden zij daarna ter inning'
afgegeven. (N. R. O.)
Zekere K. bracht gisteravond(
op den openbaren weg den timmerman N/
K. te Stadskanaal een diepe wonde aan
den schouder toe. Er was dojr N. K. nietf'
de minste aanleiding gegeven.
De dader, dio onder den invloed vaaj
sterken drank verkeerde, werd bijna op1
hetzelfde oogenblik door do marechansaa*
gearresteerd.
Inzake het faillissement raa!
dc firma H. Kleinmann Co., kunsfr
drukkers te Haarlem, kan nader worden]
medegedeeld, dat de lijst van crediteuren
(ten getale van 34) een bedrag aanwijst va* j
133,826.291/2, zoowel aan giroobo als kleine;
vorderingen uit onderscheidene plaatsen/
ook van buitenlandsche firma's.
De gefailleerde bankiersfirma Laane
Van Bommel komt er op voor mvt?
83,994.461/2 (waaronder 19 m. promessen)
„Nederlandscho Bank") cn mevr. Vcam®»]
kool—Godof roy, tc Haarlem, met 30,325.81»s
Nieuwo loonregeling. Zateidag
a s. zal de uitbetaling van het loon deri
werklieden van dc centrale werkplaats dei;
H. IJ. S. M. te Haarlem plaats hebben!
onder do nieuwe loonregeling. Van vet-
schil lende werklieden vernamen wij, dat tal
hunner bij deze verandering aanmerkelijk
minder gaan verdienen. 1
Men spreekt van tachtig oent, een gulden
vijftig, zelfs van tweo gulden tachtig min-
der per week.
Een en andor in verband met een andere
regeling van het stukwerk.
Er heorscht hierover grooto ontevredene J
heid onder het personeel. (Haarl. Dagbl.)
Uit Zaandam schr ij ft men aarf:
„Do Tel.":
Wio Woensdagavond den St.-Maarten-
avond onze gemeente bezocht, moet wel
een treurigen indruk gekregen hebben van}'
Zaan dams opgeschoten jeugd, jongemgl
van 13 tot 16 jaar. Zij toch veranderen het
aardige kinderfeest ïn de laatste jaren in
een zoo groote baldadigheid, als men m
geen enkele andere gemeente aantreft.
Troepen van 600 tot 1200 jongens trek
ken do gansche gemeente door, zingendo en
tierende en lawaai makende .Alle gaslan-
taarns worden uitgedraaid; overal wordt
deurtje-schol gedaanbrandende voorwar-»;
pen zwaaien door de lucht; vuren worden!'
ontstoken, liefst vlak bij do gasfabriek ofi.
houtloodscn. En wee hem, dio aan deze eu
veldaden can oind wil maken, want hem
wacht een algemeen© aanval 1
We zagen dan ook Woensdagavond eert
paar burgers, dio 't uitdraaien der lantaarns
wilden beletten, gedurende ruim een kwar-;
tier belegerd door een troep van 5 A 600,
jongens. Zij deden ons denken aan do ver-
halen van Aimard, waarin een paar blan-
ke jagers worden aan gevallen door eeitl
gansche bondo Indianen en dien strijd woj
ten vol to houden tot hulp komt opdagcnV
Deze kwam ook hier in den vorm van po- i
litio. Maar do burgers hadden go worm en,.
want do lantaarns bleven branden.
Om een denkbeeld te geven van hetgeen,
cr omging, zij vermeld, dat o.rn. een win-:
hel ruit werd ingeworpen, do kroon ceneï)
lanfcaam stukgeslagen cn een deurpaneel in
getrapt. Bovendien werden bij de heereü
Smit aan do Stationsstraat twee demi-sai-
sons uit do gang ontvreemd. De politi*
heeft dan ook bij herhaling charges moeten'
maken cn menigo jongen heeft ec.n gcvoeK-
gen klap opgeloopen. Maar daarmede word€^
het kwaad niet verholpen.
Hoofdschuldigen zijn voor het grootst* 1
deel do ouders, die tegenover de jongen*,
hun prestige niet weten te handhaven en
er niet voor zorgen, dat zij van de straafi
blijven.
Het wordt hoog tijd, dat men £e Zaandam.'
ernstige maatregelen berame, om" herhaling 1
der schandelijke teoneelen to voorkomen.
Inlichtingen verzocht. Iu')
den loop dezer maand zijn vermist door een
dame to 's-Hertogenbosch, de couponbladea j
van tweo Oostenrijksoho effecten, 4 pCk,i
groot 2000 kronen, ieder van de Staatelee-j
ning 1862, nummers 196962 en 463757. D*|
commissaris van politie te 's-HcrtogeO-J
bosch verzoekt in-beslag-neming en bericht/
In het bezit van een conducteur der poste-j
rijen zijn bevonden twee bankbiljetten vaaj
^5 genummerd 1827 J. E. en 7394 R. K., bo-;
nevens een muntbiljet van ƒ10 genummerd'
06943 iu. R., welke geldswaardige papie
ren worden verondersteld te zijn ontvreemd,
uit aan do post toevertrouwde, niet aan-
geteckendo brieven. Aangezien de afzenders
van dc brieven, inhoudende deze biljetten,;
nóch do geadresseerden bekend zijn, verzoekt j
dc hoofdcommissaris van politie te Rotter-:
dam een onderzoek naar deze person on en
bij ontdekking bericht.
Stoomschip gestrand. Men
meldt uit Ylie, dd. 13 Nov.: By het Oostgat
zit een tweemaststoomschip mot gele pyp
oogenschyniyk ledig, aan den grond. Èyzonder-1
heden ontbreken.
UITLOTINGEN. 2è-pCta-loten stad A©fc-
werpen van 1887 a fr. 100. Trekking vanlONfr.'
1903. Betaalbaar 1 Juli 1904.
Getrokken serioën:
1816 3952 428G 47:34 5236 5250 5906 617 1 7181.'
7793 8655 8775 10541 10732 10953 12172 16578!
17124 17698 19034 21562 22805 24:385 2-5526 27146.
28326 28435 29301 29757 31712 32488 34644 84851-
37684 38065 40569 42706 44889 45113 48246 484781
49005 50904 51268 51377 51516 54982 55880 57191
57404 5S309 60548 61367 62315 66374 70625 71169
71243
Premiön:
S. 38065 n. 5 fr. 10,000. S. 8775 n. 11 fr. ÏOOCL
S. 10953 p. 25 fr. 500. S. 42S6 n. 16 on e. 4824*
d. 24 elk fr. 250. S. 1816 n. 25. S. 3952 n. 10. 8.
7181 n. 1. S. 12172 n. 28. S. 17698 n. 13. S.
19034 n. 3. S. 21562 n. 5. S. 27146 n- 18. 81
•27146 n. 21. S. 28326 n. 10. S. 28435 n. 6.
29201 r. 17. 8. 29757 n. '20. S. 31712 n. 16. a
50904 n. 6. S. 51268 n. 8. S. 51263 n. 23. a
I 55850 n. 10. S. 57404 n. 2. S. 62315 n. 18 «110
fr. 150.
Al do andero nummors, in bovenstaande serieÖ*
vervat, zijn betaalbaar mot 110 fir.
