Eigenaardige gewaden.
Een les in de geschiedenis.
De diphtheritis had Madeleine n' 1 aan
getast. 'tWas slechte een zware verkoud
heid. En de weduwe, buiten zichzelf van
blijdschap, dacht niet meer aan al het lij
den, dat zij had verduurd en dat haar nog
stond te wochton, maar keek telkens en tel
kens weer naar haar kleine lieveling, dio
daar zoo heerlijk kalm lag te rusten.
Een kloppen op de deur deed haar op-
tien. Hot was de vrouw van den concierge,
weer met een brief.
„Juffrouw Vernier, een brief!"
„Weer een!"
„Ja, nu is hot er een van het commissari
aat vaat politie."
„Hemel
„Maak u niet ongerust. U weet immers
niet wat er in staat?"
„U hebt gelijk, maar een mensch, die on
gelukkig is, heeft altijd angst."
„Nu, kijk maar eens
Met trillende vingers opende Martha
Vernier do enveloppe en begon den brief
te lezen. Maar naarmate zij verder kwam,
begon haar gelaat op te helderen. Eindelijk
vloeiden tranen langs haar wangen, doch
het waren tranon van blijdschap.
„O, wij zijn gered 1" sprak zij zacht
„Gered! Wat zegt u daar?" vroeg de
vrouw van den concierge vol deelneming.
„Ja, gered!"
En met bevende stem las de weduwe:
„Mejuffrouw
Het vorige jaar bracht uw zoon Charles
Vernier op ons bureau een portefeuille,
die hij op den openbaren weg had gevonden
en die voor 4000 franken aan effecten en
drie bankbiljetten van 100 franken bevatte.
Daar nu gemelde portefeuille niet is op
gevorderd binnen den vastgestelden tijd,
een jaar en een dag komt zij u rechtens
toe.
Wees dus zoo goed n aan ons bureau te
vervoegen, voorzien van het regu, afgegeven
bij het deponeeren van de portefeuille, dan
zullen wij u in het bezit daarvan stellen.
De commissaris van politie,
X."
Miss Ellen Jaqua, een beroemde tooneel-
apeelster te Nieuw-Brooklyn bij Nieuw-
York, is do gelukkige eigenares van het ee-
nige glazen kleed, dat op het oogenblik
in de wereld te vinden is, waaraan geen
draadje stof gebruikt is, en dat werkelijk
gedragen kan worden. Zacht als zijde, gol
vend als m-usseline, prijkt het kostuum
als zacht groen, blauw en zilverwit. Bij el
ke beweging der draagster smelten de kleu
ren in elkander. Daarbij schittert en glin
stert het gewaad niet; het heeft een onbe-
schrijflijken zilverglans, alsof het in zacht
maanlicht gedompeld is. Men kan zich de
uitwerking voorstellen, toen de kunstena
res op het tooneel trad in uen glans van de
eloctrische verlichting. En in haar glazen
kleed bewoog zij zich .n vrij en gemakke
lijk als in een zijden japon: zij kan gaan
zitten, zij kan knielen, zonder gevaar te
loopen, dat het kostbare kleed wordt ge
kreukt, gebroken of bedorven. Het glas
weefsel kan evengoed voor baltoiletten ge
bruikt worden als bijvoorbeeld chiffon.
Vijf maanden lang heeft men noodig ge
had om de stof te vervaardigen. De Dresde-
ner fabrikant had zijn beste werklieden
daarvoor aangewezen. Er moesten 14 me
ter extra breed glasweefsel zijn, benevens 35
meter glasgalon en 25 meter volants. Toch
weegt het kostuum nog lichter dan een toi
let van chiffon, omdat de draden zoo on
beschrijflijk fijn zijn en de stof ongelooflijk
zacht en licht is.
In het Nijverheidsmuseum te Parijs
vindt men een stuk brokaat van glas, dat
sprekend gelijkt op een stuk roode zijde met
grooto gouden bloemen. Jammer echter dat
het breekt, zoodra men het aanvat. Op de
"'tentoonstelling te Chicago in 1893 was een
rkleed van glas,dat door de Infante Eulalia
•iwerd aangekocht. Dit toilet kan echter
slechts als een voorwerp van pronk be
schouwd worden, want bij de minste po
ging om het in plooien te doen vallen, zou
het aan duizend stukken gesprongen zijn.
Het toilet van mejuffrouw Jaqua is een
balkleed. De rok is van voren glad, en volt
j van achteren in ruime plooien met een kor-
ten sleep neder. Hij is met een breeden vo
lant en met galon gegarneerd. Een glazen
ceintuur mot dito gesp sluit de ruime, on
berispelijk zittende gedecolleteerde taille af,
die, evenals do rok, met een volant en ga
lon gegarneerd is, terwijl een geplisseerd
glazen lint, aan den hals tot een rozet ont
plooid, langs de taille afhangt. Het is on
begrijpelijk, hoe dit glasweefsel zich laat
plooien, opnemen en inhalen.
Hoe dc stof geweven wordt? Ja, dat is
het geheim van den fabrikant, zoodat de
hoofdzaak, de eigenaardige bestanddeelen
van het glas, niet bekend zijn. Men weet al
leen op welke wijze do draad verkregen
wordt, en hoe daaruit de stof wordt ver
vaardigd.
Zooals reeds gezegd is, wordt hiervoor
een bijzondere soort van glas gebruikt. Do
glasblazer neemt een buisje van dit glas en
brengt het eene einde bij een blaasvlam.
Zoodra dit gedeelte van het buisje begint
te smelten, vat hij het met een tangetje en
rekt het uit zoo ver zijn arm reikt. Door de
elasticiteit van het glas krijgt hij een draad
van ongeveer een meter lengte, die aan
don eenen kant aan het buisjo hangt, en
aan den anderen kant aan de weeke massa,
die met de pincet wordt aangevat, en be
vestigd aan de trommel, die aan een groot
rad verbonden is. Dit rad maakt eenige
honderden omwentelingen in een minuut.
Het rad wordt nu in beweging gebracht,
en daar het glasbuisje steeds dichter bij
de vlam gebracht wordt, wordt het week
en geeft mee waar het ronddraaiende wiel
den draad steeds verder uittrekt, zoodat de
ze zeer spoedig een buitengewone fijnheid
ea lengte bereikt. Wanneer men nu aan de
vijf groeven van een trommel do oinden van
vijf buisjes bevestigt, dan heeft men binnen
weinige seconden vijf bundels draden. Zulk
een draad is veel fijner dan een haar, veel
zachter dan zijde, en wat zeer merkwaardig
is: hij is hol. Ofschoon dus het glazen buis
je tot een ongelooflijke fijnheid is uitge
rekt, en het geheel en al het voorkomen van
een werkelijken draad heeft, blijft het een
buisje, al is de opening Lij het doorsnijden
van den draad slechts met bohulp van een
microscoop waar te nemen.
Een aardige proef heeft de waarheid
hiervan bewezen. Op een rad van ongeveer
een meter omtrek, dat 500 omwentelingen
per minuut maakte, heeft men in een uur
een glasdraad van 30,000 meter lengte ver
kregen. De doorsnede a n den draad moest
dus oneindig klein zijn .Nu knipte men
een stuk van viji centimeter van den draad
af, en bracht het eene einde daarvan in
verbinding met een luchtpomp, terwijl het
andere in kwikzilver stak. Bij het uitpom
pen vulde het dunne draadvormige buisje
zich met een fijn, glinsterend draadje kwik
zilver. Dit kan natuurlijk alleen gebeuren,
wanneer do draad feitelijk een buisje is
met een zeer kleine inwendige ruimte.
Komt nu de glasdraad van het rad, dan
wordt hij aan strengen gebonden of op
Bpoclen gewonden. Een bekwame, uiterst
zorgvuldig arbeidende wever kan hieruit
een stof maken, vele meters lang, zoo goed
nis van katoen of van wol.
In het „Berl. Tageblatt" fantaiseert
Hans Dominik een schoolbezoek tusschen
de 35ste en 40ste eeuw. Hij komt juist bij
de les in de geschiedenis en hoort een leer
ling de volgende jaartallen opzeggen:
1820. Fulton bouwt de eerste stoomboot.
1S25. De eerste stoomlocomotief in En
geland.
1837. Dc eerste spoorweg op het vaste
land.
1873. Dc eerste bruikbare automobiel.
1895. Ontdekking der X-stralen.
1898. Ontdekking der lichtende stof.
1903. Do snelheid van meer dan 200
K.M. in het uur op een spoorweg
bereikt.
1905. De eerste telephoonkabel wordt in
den Atlantischen Oceaan neerge
laten.
1952. Eeuwfeest der spoorwegen, welker
treinen echter niet meer door stoom
of electriciteit, maar door ont-
plof-turbinen wordeD gedreven.
1937. Eerste luchtvaartlijn Hamburg—
New-York met verbeterde ontplof-
turbinen.
1940. Verandering van regeering in
Duitschland.
1949. Eeuwfeest der electrische spoor
wegen (die niet geheel aan de ver
wachting hebben voldaan.)
1989. Ontwikkeling der teletechniek
(dienstbaar-maken van verwijderde
energie zonder stoffelijke verbin
ding.)
2000. Ontdekking der X-stralen, als ge
neesmiddel van turberculose.
2012. Ontdekking van do serums „An-
tiklepsine" en „Anticidine", die
driemaal ingespoten, onvatbaar ma
ken voor stelen en moorden.
2039. Een oorlog tusschen Engeland en
Rusland verijdeld, doordat Ameri
ka het krediet stopzet.
2040. Verandering van regeering in
Duitschland.
2103. Voor 't eerst wordt van on weegba
ren fijnen lichtether een vaste stof
gemaakt.
Van de Grieken en Romeinen behoefden
do leerlingen niets te weten,evenmin veel
van de oorlogen in de middeleeuwen on la
ter. Daarentegen leeren de jongens veel van
technischen en wetenschappelijken vooruit
gang en het zoeken naar nieuwe hulpbron-
men. De leeraar verhaalt o.a dat omstreeks
2500 de kolenmijnen uitgeput waren en de
laatste waterval voor een turbine gebezigd
was. Men zocht naar een nieuwe beweeg
kracht en meende daartoe den vloed der
zee te kunnen gebruiken. Maar weldra
bleek, dat de arbeid, dien men van den
vloedgolf aftapte en die indirect van de
beweging van aarde en maan kwam, de
uitwerking had, dat do omwenteling der
aarde langzamer werd, de dagen eenigo
minuten langer werden. Men moest toen
wel de proefnemingen staken, wilde men
de aarde niet allengs doen stilstaan.
Omtrent den loop der talen onderricht
in een andere klasse de onderwijzer, dat
het Engelsch en het Russisch zich, evenals
eeuwen voorheen het Latijn, in een aantal
verschillende talen hadden gesplitst. In d6
Vereenigde Staten van Amerika bestond al
in 3100 ue taal uit een mengsel van En
gelsch en Duitsch met veie Spaansche en
Franscho elementen en tal van afschuwelij
ke nieuwe woorden. De Zuidafrikaanache
taal was gevormd uit Engelsch en Hol-
landsch met vele Kafferwoorden. Duitsch
werd omstreeks het jaar 3500 door 250 mil-
lioen menschen in Afrika gesproken en in
Zuid-Amerika was een nieuwe taal ont
staan uit Duitsch en Spaansch met een
aantal Indioansche bijmongsels.
De oorlogen waren niet verdwenen, maar
werden anders dan voorheen gevoerd. In
de 28ste eeuw werd Europa bedreigd door
een inval der Chineezen, dio allengs tot
beschaving waren gekomen, trots jenever
en opium. Hun getal was tot 2 milliarden
gestegen, van welke een leger van 300 mil-
lioen modern bewapende soldaten naar het
Westen toog. Maar volgens de jaartallen-
lijst gebeurde het volgende:
2735. De Chineezen verklaren Europa
den oorlog.
2736. Uitvinding van het Chinesocoidi-
ne-serum.
2737. Vernietiging van alle weerbare
Chineezen.
De wetenschap had Europa gered. Een
geleerde had een serum ontdekt, dat voor
Europeanen onschadelijk was, maar inge
spoten onder de huid van Chineesche
krijgsgevangenen, die men weder losliet,
dood en verderf onder het gele ras ver
spreidde en China nagenoeg geheel ont
volkte. Een ander geleerde berekende
toen, dat, op den grondslag van /2000 per
volwassen Cbineeschen arbeider, deze se
rum-oorlog het menschdom een verlies van
ongeveer 1000 millioenen had berokkend.
