LEIDSCH DAGBLAD, VRIJDAG 5 JUNI. - TWEEDE BLAD.
Burgerl. Stand van Leiden.
Gemengd Nieuws.
FINKNCIEEI.E MEPEDEELIHGEN.
FEUILLETON.
Uitredding:.
No. 13275
Anno 1903.
Het Bakkersbedrijf teZutfen.
Id zake bet bakkersbedrijf te Zutfen
ontvangen wy een uitvoerig gedrukt rapport
der Enquête-Commissie naar Vaktoestanden,
uitgebracht door de heeren ds. B. H. D'Auzon,
H. W. Beus, dr. N.J. A. Francken, J. M.
de Groot, dr. J. Hooykaas, G. H. Stapelvoort
en Th. J. B. Swaders.
Aan het einde van baar overzicht vat de
commissie haar bevindingen en beschouwingen
omtrent genoomd bakkersbedrijf in enkele
ainnen samen:
lo. Er bestaat veelal geen scherpe scheidings
lijn tusschen den productie-middelen bezitten-
den werkgever en den van productie middelen
verstoken werknemer, tusschen patroon en
gezel; de twee groepen gaan geleidelijk in
elkaar over; dezelfde personen waren achtereen
volgens patroon en gezel, doch vooral gezel
en patroon. De gozel wordt vaak patroon,
omdat bU als gehuwde bakkersknecht geen
bestaan kan vinden.
2o. Het aantal van 53 concurreeronde brood-
bakkorljen la voor Zutfen abnormaal groot;
vooral daar de bevolking van hot O. en N.
Gasthuis en van de kazerne geheel of ge
deeltelijk door eig«n bakkerijen wordt voor
zien en do fabriek een groot gedeelte van
den overigen omzet voor haar rekening noouit.
Het debiet van de meesten is daardoor te
klein, de toestand van patroons en gezellen
vorro van roosklourig, vermindering van hot
aantal bakkerijen hoogst wenschelljk.
8o. Heb koatstelsel is nog overheerschend.
Het wordt voornamelijk behouden, omdat de
patroon aan een inwonend gezel minder loon
behoeft uit te koeren (geldloon, kost, in
woning on bewassching samen gerekend) dan
aan een uitwonenden knecht. De gezeilen
der particuliere bakkers zUn grootendeels van
jeugdigen leeftijd; xU worden ook wet doch
niet geheel te recht - als leerlingen be
schouwd. Met de lage looneu ie volgens som
mige patroons verbonden geringe vakkennis
der gezellen. (De loonen zijn voor een inwo
nend gezel boven de 20 jaar by een particu
lieren bakker te schatten op gemiddeld 7 cent
per uur, voor de gezellen by de broodfabriek
en coöperatie op gemiddeld 11 cent per uur).
4o. Wanneer de bakkersgezel niet langer
voor den arbeid geschikt is (door invaliditeit
of ouderdom) ia UU, tenzy by elders werk
vindt, broodeloos, wyi aan verzekering niet
wordt gedacht. (Slechts de fabrieksgezel profi
teert van de Ongevallenwet).
6o. BU het banketbakkersbedryf komt vry
3lgemeen Zondagsarboid voor, by bet bakkers
vak zonder uitzondering nachtarbeid. De
arbeidsduur ls voor de broodbakkers gemid
deld 86 uur per week, te weten gemiddeld
133/s uur gedurende de eerste vyf weekdagen
en gemiddeld 18 uur op den laatsten dag der
week. Deze lange arbeidsduur en ooral de
nachtarbeid bohooren zoo spoedig mogeiyk te
verdwUnen.
6o. De algeheele wettelyke afschaffing van
den Zondagsarbeid is voor do banketbakkors
met groote moeiiykheden verbonden.
7o. Daar met hot oog op de onderlinge
concurrentie en het gebrek aan organisatie
onder de by het vak betrokken personen
(patroons zoowel als gezellen) zonder hulp
der wet geen verbetering is te verwachten,
zyn wettelyke maatregelen noodig om de
demoraliseerende toestanden in dit bedryf
tegen te gaan en de doodende concurrentie
te breidelen.
Zoo hot voor-ontwerp van de Nieuwo
Arboidswet tot wet verheven werd, zou het
een geweldigen ommekeer teweeg brengen.
Meeiiykheden levert het wellicht op voor de
patroons vooral in het tusschenbedryf
bezwaren misschien voor het publiek door
eon eventueele lichte verhooging van den
broodpry8 maar gebiedend noodzakeiyk is
het, dat verbetering worde aangebracht In
deze zeer sterk sprekende muatsohappeiyke
misstanden.
Hel rantsoen jenever van den
Marinesehcpeling,
Een commissie, bestaande uit de heeren
W. A. Arriöns, gep. schout-by nacht; A. L.
Boelen, kapitein luit, ter zee, directeur der
Kweekschool voor Zeevaart te Leiden; prof.
dr. G. v. Overboek de Meyer, oud-hoogleeraar;
L P. Walburgh Schmidt, arts, en L. A. H.
Lamie, gep. kapitein ter zee, heeft op uitnoo-
diging ran den .Volksbond, Yereeniging tegen
drankmisbruik", een onderzc9k ingesteld naar
de vraag, of het al dan niet op den weg van
dien Bond is gelegen, pogingen in het werk
te stellen tot afschaffing van het rantsoen
jenever van den marineschepeling.
De commissie komt ln haar rapport tot
deze conclu8ièn:
Ten eerste: Dat het naar haar meening
niet op den weg ligt van den Volksbond om
poglngon in het werk te stellen tot afschaffing
van de jeneververstrekking aan boord van de
oorlogsschepen.
Ton tweedo: Dat het haar gewenscht voor
komt een regeling aan te bevelen, waarbfi
aan alle schepelingen, althans aan die boven
den 20 jarigen leeltyd, buitengaats, een maan-
deiykscho toelage bovon het traktement wordt
toegekend, waarop b6t bedrag aan gebruikte
dageiyksche oorlammen door degenen, die
daarop recht hebben, op een of andere wUze
in mindering wordt gebracht.
Ten derde: Dat het haar noodzakelUk schynt
een bepaling uit te lokken, strekkonde, om
allen, die van het oorlam geen gebruik wen-
schen te maken, by de uitgifte daarvan geheel
ongemoeid te laten, en het baksgewyze aan
treden van de geheele equipage voor dat doel
te verbieden.
Ten vierde: Dat maatregelen behooren te
worden aanbevolen voor oen offlcleele regeling
der drogo cantlnea, waardoor do uitmuntende
resultaten, daarmede op sommige schepen
verkregen, meer en meer aan 't algemeen ten
goede zullen komen.
Politietoezicht op de visscliery.
De Ministers van Waterstaat, Handel en
Nijverheid en van Marine hebben vastge
steld een nieuwe tabel voor het wisselen
van seinen tusschen een oorlogsschip, be
last met hot politietoezicht op de visscherij,
en een visschersvaartuig
Zij vestigen er ds aandacht van de vis-
sehers op, dat:
lo. de bedoelde Label ook in België, Dene
marken, Duitschland, Frankrijk en Groofc-
Britannië is ingevoerd, zoodat met de po-
litiekruisers van die natiën eveneens vol
gens de tabel seinen kunnen worden ge
wisseld
2o. het dringend arnbeveling verdient,
dat bij hot wisselen van eeinen de tabel stipt
wordt gevolgd, vormit? daardoor misver
stand on onnoodig heen en weer varen
wordt voorkomen.
Voorts wordt door genoemde Ministers
tor kennis van belanghebbenden bij de zce-
vissoherij gebracht, dat door tusschcnkomst
van het College voor de Zeevi6scherijen
voor elk visschersvaartuig, waarmede de
visscherij in do Noordzee of op de kusten
van Friesland en Groningon wordt uitgeoe
fend, een exemplaar der tabel gratis zal
worden uitgereikt, terwijl aan het Ministe
rie van Waterstaat, Handel en Nijverheid
mede op aanvrage voor belanghebbenden
exemplaren te bekomen zijn. (Sts.-Cl.)
VeHiezen in Bndsë.
Blijkens uit Indie ontvangen telegraphi-
sche berichten, zijn sedert do jongste me-
dedeelingon dienaangaande in do Neder-
landsche Staatscourant" van 34 Mei 1903
bij de krijgsverrichtingen:
a. in Atjeh en Onderhoorighoden: ver
dronken, de ziekenverpleger H. van do We
tering (No. 41170); aan bekomen wonden
overleden, do kapitein der infanterie A. B.
B Jansen; gewond, de sergeanten C. Bac-
kolmans (No. 37864) en Chr. Knoop
(No. 56182/2400) en de fusilier J. A. Bril-
leman (No. 48710), en onbeduidend ge
wond, de 2de luitenant der infanterie N. A.
van Loenen;
b. in Djambi: gesneuveld, de fusilier J.
J van Asperen (No. 38750); aan bekomen
wonden overleden, de fusiliers L. J. van
der Aa (No. 48539) en B. Nelius (No.
49156); gewond, de 6ergeant K, A. Jcpkcns
(No. 36014); en de fusiliers L. Sijtsma
(No. 48389), J. tde Kruyf (No. 51884),
J. Muyzer (No. 53009), F. O. Müller
(No. 42710) en J. F. de Beer (No. 36956);
licht gewond, de fusilier P. E. Berrien
(No. 41882).
Eersto huwelijksafkondiging van 31 Mei.
H. C. Gooszen jm. 27 j. eD J. M. Oort jd. 22
j. H. W. Doorneveld jm. 22 j. ©d C. W. Splinter
ld. 21 j. Th. C. Collé )m. 22 i. cd C. Flmoan
jd. 21 j. J. J. Swaan jm. 24 j. en C. M A.
de Bruin jd. 22 j. D. N. van Tiel jm. 23 j. en
J. C. van der Weyden jd. 21 j. J. van Weeren
jm. 26 j. on R. van der Zwart jd. 24 j. H. J.
van de Pol jm. en M. E. Tuurenhout jd. G.
J. Jonk jm. 27 j. en J. van Loof jd. 26 W.
C. Laaschuyt jm. 24 j. en P. M. Ie Mair jd. 21
P. C. J. van Leeuwen jm. 29 j. en H. Dijk-
orst jd. 34 j. C. H. van Dlden jm. 25 j. en
C. W. Blansjaac jd. 83 j. H. van der Voort
jm. 26 j. eu J. Verhoogt jd. 33 j. H. W. F.
van der Steen jm. 23 j. en A. C. J. van den
Bosch jd. 26 j. B. Kromhout jm. 25 j. en A.
Berlemon jd. 22 j. A. Hogewoniug jm. 29 j.
en G. Schoenmaker jd. 26 i. C. Roggeveen jm.
23 j. en M. van Klaveren jd. 24 j.
BEVALLEN: Ch. Derogee geb. v. DuurenZ.
M. S. v- Oosten geb. v. Klaveren D. A. v.
Duuren geb. Gorró Z. C. A. de geb.
Bentz Z. J. Blikman geb. Holvorda L. P.
den Houter geb. De Graaff 2 Z. L J. Kiaajje-
sleiu geb. v. Koperen D. K. Kukler gob. Riet
hoven D. Ch. Lecpe geb. v. d. Heijden Z.
E. Hazovoet gob. Eradee D. C. Koolloos gob.
Vieveen D. J. v. d. Sioie geb. Singerlmg D.
M. O(jsman geb. v. Holden Z. J. de Holeter
gob. Koet Z. L. F. W^v. d. Kaay geb. Stafleu
L>. Al. A, Kemp geb. i.uipors Z. C, Bogaards
fob. Brussel Z. P. Kanbior gob. Arnoldns D.
\V. H. Marqueoie geb. Wennekera U. H.
H. M. Noordeloos geb. Üljee D. E. Lettering geb.
Zirkzee Z, J. C. v. Bonten geb. Pants D.
GEHUWD: J. de Groot jm. en J. AL van Veen jd.
OVERLEDEN: A. Prins M. 51 j. N. Edorzeol
D. 40 j. J. Hakkaart Z. 3 j. A. Chaudron
geb. Aiareeille Z. levonL J. HarmeDZon W. 80
O. Overmeer DJ a. - G. D. J. beulink
W. 82 j. J. Slooe geb. Betgen D. levenl.
J. van Qeusden W. 86 j. T. E. G. Helenklakon
D. 12 j. F. N. Knoeh M. 56 j. H. Elbertso
Z. 1 m. W. F. Dreef Z. 9 ra. J. Chiwerkerk
geb. Neuteboora V. 19 i. B. J. A. Hoogkamer
L. 2 j. C. Bins geb. Westhof D. levenl. W.
van der Horst Z. 9 j. W. H. J. van der Weyden
Z. 7 w. U. F. Christiaanse S. 63 j. C.
Vermeys Z. 68 j. J. van der Woerd Z. 15 m.
die by haar oom, den monteur Annowskl, ln
Beriyn woonde en op school ging, werd sedert
Zaterdag, toon zo boos na een berisping van
haar tante, de deur was uitgegaan, vermist.
Des avonds vonden drie jonge lieden, die ln
een waterloop by Hasselhorat baadden, haar
lijkje dryven. Het bleek toon, dat hot kind
het slachtoffer was geworden van een vres-
seiyke misdaad; om het gepleegde mlsdryf
te verbergon, had de aanrander haar vermoord
en het lichaam gokeel misvormd. De overheid
loofde 1000 mark uit voor ieder, die omtront
den moordenaar inliohtLngon geven kan.
Uit Kerkrade schrijftmon aan
,,Do Limb. Koerier":
Zondagnamiddag om 5 uren had er op de
Bleijerheide een daad van ongomcene dier
lijkheid plaats. Een zekere Paulusscn, bij-
genn mid „der Wöste Koob", die algemeen
als een woeetaard bekend is, heeft na eeu
korte woordenwisseling met één zijner no
nen, dezen zoodanig door een schot gewond,
dat men voor zijn loven vreest.
Nadat P. des middags zijn vrouw gesla
gen had, liet men den zoon halen, om de
moedor bij te staan. Doch deze, de geaard
heid van zijn vader kennende, wachtte zich
wel zijn moeder met do daad te helpen.
Daarom trachtte hij zijn vader door be
woordingen tot zachtheid to stommen.
Daarop schijnt echter de woesteling zoo in
toorn te zijn ontstoken, dat hij xjjn zoon in
de borat schoot. Hoewel P., na bet plegen
der wandaad, door widen en weiden
trachtte te vluchten, was hij toch niet vlug
genoeg, ora de politie te ontloopen. Deze
bracht hem Woensdagmorgen naar Maas
tricht, alwaar hij voor zijn woestheid zal
moeten boeten.
Volgens ,,Do Nieuwe Limb. Koorier", is
do zoon reeds overleden.
Twee oudjes, bewonors van hot
osyl voor oude zeelieden te Briolle (stich
ting gewijd aan do herinnering van het
nationalo feit van 1 April 1572) vierden
gisteren hun gouden huwelijksfeest. Jozef
van Rij en zijn echtgcnooto hielden met
hun 60 kindoren en kleinkinderen vroolijk
feest-. Allo Asylbewoners A'lagden. De Har-
monio-vereeniging „Libertatïs Primit're"
gaf hen een serenade. Wiil de stichting niet
is ingericht om eon zoo talrijko familio te
huisvesten, had men op hot Asyl-plein een
tent opgeslagen, dienende voor logies. De
Nymf (gedenkteeken aan do inneming
van Den Briol) hield er een wakend oog op.
(A. ff
Bij den landbouwer P. D.op
Moerstraten, zdjn twee koeien cU*>r den blik
sem in de weide gedood.
Op Je hofstede vanden land
bouwer G. Mouwen, to Wouw (N.-B.), had
eem 16-jarig meisje bet ongeluk van een
hooischelf te vallon. Zij viel met hot hoofd
op den kant van een arduinsteonon bak en
was terstond dood.
To Schoemda (Fr.) maakte zeke
re J. M. een geweer schoon. Plotseling
ging het geweer af en trof zijn moodor, die
aan tafel zat, doodelijk.
Te Farnum (Gr.) is bij het ba
den in het Weiwerdermcer verdronken do
21-jarige molenaarsknecht H. Kuipers.
De heer P. Jongenooien, siga
renfabrikant to Essohen, die per rijwiel op
weg naar huis nabij de grens tegen oen
paal aanreed en daarbij gewond werd, is,
zonder tot bewustzijn te zijn gekomen, gis
teren overleden. Hij laat vrouw en acht kin
deren na.
V e o-u itvoor naar België. In
do maand Mei zijn uit Nederland langs
het grensstation Esschen naar het buiten
land verzonden 3-10 stuks fokvee en 4020
stukB slachtvee, ter waarde van 845,000
franks. Van hot fokveo zijn in de quaran
taine-stallen 42 stuks afgekeurd en naar
Nederland torugg zonden.
Poging tot moord. To Heer
heeft een ongeval plaats gehad, dot do hcele
gemeente in opschudding heeft gebracht.
Daar krogen in een oafé lang» don open
baren weg twee personen ruzie.
Don gcheelen dag h *dden ze het do buurt
lastig gemaakt, toen 's avonds de onderlinge
twist- 7jOO hoog liep, dat er van woorden tot
daden komend, gebruik gemaakt werd van
bierfleescheu, waarmee men elkaar te lijf
ging.
Ten laatste maakte eeu der beruchte vech
tersbazen gebruik van een vuurwapen, en
joeg daarmee den bekenden B. een kogel
in den nek, achter het. rechteroor, ten gevol
ge waarvan deze, reeds meer dan half dron
ken, woedend werd.
De wonde is niet doodelijk, zoover ten
minste de dokter kon constateorcn.
De razernij, waarin do gewonde gist ren
vorkeorde, maakte allo onderzoek van den
brigadier, allo goede woorden van don gees
telijke en ook iedere nnuwlettondo behan
deling van den dokter volslagen onmogelijk^
zoodat zulks uitgesteld is tot heden.
(Limb. K.)
Griezelige dood. Te La Lou-
vièro was Vrijdagavond in een smederij ze
kere Anciaux aan het work, een man vant
G8 jaar. Plotseling viel hij, vermoedelijk
door de hitte overweldigd, over zijn aan
beeld en op hetzelfde oogenblik kwam de
voorhamer van zijn kameraad neer, vink op
zijn hoofd. De hersens spatten re 1 en do
ongelukkige gaf den geest, to n hij in heb
hospitaal werd binnengedragen.
Rau on Smith, do moon, onaarg
van do „Veronica," zijn to Liverpool opge
hangen. Tot hot laatst toe waren de man
nen uiterst kalm. Rau zei nog ovon, rnob
de kap al over het hoofd, dat- hij onschul
dig w na
Taohtigduizend arboidors»
werkzaam in de weverijen te Philadelphia,
hebben den arbeid neergelegd. Vijftiendui
zend wevers zijn aan den arbeid gebleven,-
nadat hun patroons op hun oischen waren
ing. gaan.
P O LIT110.
Gevonden voorwerpen.
Een lorgnet in <5tui. Een parr witte
handschoentjes. Een bos sleutels. Eon
portemonnaietjo. Een lederen muil
korf. Een notitieboekje. Een school
boek. Een lederen beursjo met eenig
geld en vreemde postzegels. Een man
chetknoop. Een portemonnaie met ecnig
geld. Een doos met boorden enz. Een
wol Ion kindermutsje. Een bol. Een
wit katoenen handschoen. Eon schots-
boekje. Een kerkboekje. Een sleu
tel. Een rozenkrans in étui. Een eau-
do-oolognc-spuitjo. Een gouden ring.
Inlichtingen zyn olken werkdag tusschen
12 on 1 uur te bekomen aan het Bureel van
Politie alhier.
Telren» het Weekblad van de Oommissie*
bank te Amsterdam *i)u in de week, geëindigd
3 Juni, door tu*-chenlcorast dier Bank verhandeld
4e miTolgende minder courante fondsen:
Aoad. MaiUehtppU voor Gocneonto-Crcdlot Serlo II (voir*.
•tort) 1/2 cn 1/4 »aod.103 l'Ot»
Nodorlaodicho MatlicbappO t«o Zekcrbcldi-
•tolling voor Aaibtonsren en lUkiabtvn
(10 pOt, gejturti ox illrldond.„...W B
Brood- on Meelfabriek te '«-Oraronhogo..,.. 15)4
4)4 -pCt, Obllg. Bautnwolltplnnerol OernianU...... 00 s
0-pCt Obllg. Crodlet-en Unodel(*er*oolglng Bende 0]
Aaod. NederUndicb Zuld-Afrlfceen»cho Hypolhock-
b*nk Serie J (70 pCt. ge(tort)95 s
v Rotterdenncho ll/polhoekbenk Toor Neder-
lend (10 pCt. gutort)300
.Nederland", Maet?cbapp(J ven Vertokcrlog
op bot Leven (60 pCt. gottort) ox dltldond 90 9
Ncderlendiche Llojd (13 pOt. geetort)27
.Noord-Zaid-llollandsobd Stoomtramweg-
Maatschappij HaarlemLeidon.
Opbrongst in
MoL 1902. 1908. Vereohll,
Beixigeraf 8688.C6 f t874.6S» f 190.02»
Goederen18d6.61 1766.60* -f- 898.00»
Dlrenen6 4.62 442.42 142.10
Te tarnen f 10634.79 ƒ11083.61 +f 4*7.82
Vorige mnd. 88464.81 88763.40»-»-. 297.50»
Totals opbrt. .f 49089.60 f 49885.01» f 746.41»
Per dsjj-kiloro. 7 11.61 f 11.79 f 0.13
UITLOTINGEN. Loten Paleis voor Volks-
vl(jt van 1869. Trekking 2 Jnni.
Serieön:
399 657 812 917 956 1636 2303 8396 4696 4799
4971 5179 5402 5461 5532 6002 6612 6934 7417 791S
De Dnmmors van 1—50 in bovengenoemds
eorieöo elk met f 8.
Berichten over Rijnland'ö boezem,
gedurende de week van 24—30 Mei 1908.
8tau l vso den boAiem te LeldeD.
Idem te Oude-Wetering
Working dor atoonagemsJea
Witorloozlog lange uataaxiykeu wug.
Waterinlating
B»genv&i l£oi
24 Mei 25 Mei 26 Mei 27 Mei 2S Mei 29 Mei 30 Mei
60 61 61 69 61 62 61 om.—J^.
63 61 61 61 62 61 «2 om.—A.P.
Spatrndam u„ Halfweg Gond» u., KAtvgk tu
BpAArndAm u., HAlfwej; u., QontU 84'/^ Kslvtlk 42 a.
Door do elsie te Goada 108 a.
8.6
2)
„Ja, zoo staat het toch nog beter", sprak
Anna, toon hy klaar was. „Vindt je ook
niet, Maria? Maar kyk me nu toch zoo'n
domme gans eens aanzyn oogen looren
overal heon en toch ziet hy nog die twee
voltaires over 't hoofd t Zie, daar heb Je ons
cadeau voor papa en mama."
„Ge hebt waariyk geiyk, Annal Hoe kan
ik toch zoo dom zyn. Laat ik ze spoedig eens
goed bezien prachtig, smaakvol, het werk
uwer handen ten volle waard Maar vergeeft
mU, waardoor weet ik zelf niet, maar ik ben
heden een weinig verstrooid, en zoo vergat
ik ook dan het eigenlyko doel myner komst."
„En dat is?" vroeg Maria.
„Om u vergunning te vragen, dezen haak
mer ergens in den wand te mogen slaan."
Met deze woorden haalde hy een haak en
een hamertje uit zyn binnenzak te voorschyn.
„En waartoe moet dat dienen?" vroeg
Maria weder.
„Om er een souvenir aan op te hangen
dat ik voor uw waarde ouders bestemd heb"!
„Zeker weer een schildery," zeide Anna.
„Juist geraden! Ik heb iets zeer toepasse-
iyk8 geschilderd: een allegorie, voorstellende
een landschap by ondergaande zonop den
achtergrond ziet men „grazende herders en hoe
dende schapen
By deze verspreking barstten de beide
meisjes om 't hardst in lachen uit.
„Nu, dat zal een schoon tableau vormen 1"
riep Anna, „zulke grazende herders
„En," voegde Maria er by, „mot hoedende
schapen, op de achterste pootjes loopende,
terwyi ze met de voorste de heldorsfluit han-
teeren. Dat zal waariyk eeü harmonisch, dich-
teriyk geheel zyn."
.0, gy ondeugende spoteters I Kan een
men8ch zich dan niet eens vergissen; ge be-
grypt toch wel, dat ik het omgekeerde meende.
Maar gy zult er tevreden over zyn, en ik
heb het in een fraaie, vergulde lU&t laten
zetten. Zie, daar in dien hoek zou het juist
kunnen hangen om goed uit te komen. Mag
ik dus?"
„Och, ga je gang," zei Maria met zekere
onverschilligheid, „als je maar oppast, dat je
het behangsel niet scheurt."
„En 6poedig wat," voegde Anna er by,
„want we hebben heden veel te doen en
onzen tyd hoog noodig."
„O, het ls in een oogenblik gedaan!"
Hy sloeg meteen den haak in den wand.
Hadden de belde zusters en Inzonderheid
Maria kunnen weton, wat er op dat oogonblik
in zUn hart omging en welke plannen hy
koesterde, ze zouden hem nooit verlof hebben
gegeven het salon te betreden en zyn feestgave
by de hare te voegen.
II.
De heer Van Dyk dreef sinds een reeks
van jaren zyn zaken op zulk een uitgebreide
schaal, dat zyn kantoor veel hooger in aan
zien stond dan dat der twee andere te Klipdam
gevestigde readers.
Hy genoot een onbeperkt krediet en er
waren velen, die aanzieniyke sommen by hem
hadden belegd.
Kr was een tyd, dat Van Dyk ook zelf
kapitalist was; maar reeds sedert ©enige
jaren leidde hy een leven vol zware en drei
gende zorgen, slechts steunende op het ver
trouwen, dat hy by alles ongeschonden had
weten te bewaren.
Waardoor was die verandering ln zyn flnan-
cieelen toestand ontstaan? Louter doordien
hy te goed en te vol vertrouwen jegens
andoren was, Inzonderheid tegenover kleinere
kooplieden, waaronder verscheidenen hem tot
slachtoffer hunner fallhssementon of oplichte
ryen haddon gemaakt. De grootste slag echter
was hem toegebracht door zyn agent in de
hoofdstad, die al zyn zaken aan de Beurs
aldaar bestuurde en die op zekeren dag als
frauduleus bankroetier op do vlucht ging, een
tekort achterlatende van eenigo tonnen gouds,
waar Van Dyk voor omtrent een halve ton
in betrokken was.
Dit enorme verlies bracht den genadeslag
toe aan zyn handelsgeluk. Het ruïneerde niet
alleen zyn eigen vermogen, maar tastte ook
reeds het kapitaal van anderen aan, en, om
dit weder te boven te komen, ging hy zich
in zyn bonarden toestand eerst aan kleine,
en, toen deze mislukten, aan groote spoculatiên
wagen, byna steeds met zeer ongelukkige
resultaten, zoodat nu reeds sinds een drietal
jaren het zwaard van Damocles hem dreigend
boven het hoofd hing, slechts tegengehouden
door het nog altyd ongekrenkte krediet, dat
hem van den een moest doen nemen, om
daarmede den ander te voldoen.
Mevrouw Van Dyk, benevens Frits, de
oudste zoon, die op het kantoor van zyn
vader werkzaam was, waren geheel met den
benarden toestand bekend en de liefderyke
deolgenooten zyner zorgen. Henri, die te'**
ln de geneeskunde studeerde en eerlang zou
promoveeren, wilde men, evenals de meisjes
ea den v^ftienjarigea Joh&n, die nog op school
ging, zoolang mogeiyk van alles onkundig
laten; alleen wanneer papa er soms ioo be
drukt uitzag en Anna en Maria dan aan
moeder naar de oorzaak ar van vroegen, ant
woordde deze, dat papa door *yn veelom
vattende zaken en geleden verliozen zware
zorgen had. Mevrouw Van Dyk kon daarby
soms haar tranon niet bedwingen, maar
wanneer de meisjes dan met haar begonnen
te weenen, dan droogde zy spoedig haar eigen
tfanen en stelde haar kindoren zooveel moge-
lyk gerust met do verzekering, dat alles met
Gods hulp weder zou terecht komen. Het
zelfde geschiedde tegenover Henri, wanneer
deze gedurende de vacantiên thuis was, on
die men vooral om zyn studiën wenschte
te sparen.
Wegens haar voortroffelyke hoedanigheden,
evenals haar echtgenoot, algemeen geacht en
bemind, behoeft het niet gezegd te worden,
wat mevrouw Van Dyk als gade en moeder
was. De goede vrouw had voor dchzelve be
trokkoiyk ook reeds veel ondervonden. Haar
leven had dat van haar moeder gekost; ie
had haar eenige zuster in den bloei der jaren
aan de tering zien eterven, tarwyi ook haar
vader op ruim zestigjarigen leeftyd haar waa
ontvallen; zoodat zy van haar kont nu niet»
meer op de wereld bezat dan een te Klipdam
wonenden oom van moederszyde, een onge
huwd, gepensionneerd kapitein der infanterie
van het Oostindische leger.
En nu was hun zilveren bruiloft aanstaande.
Gaarne hadden zy die in alle mogeiyke stilte
laten voorbygaan en overlegden dan ook
ernstig, wat in dezen het raadzaamst zou »yn.
Maakten zy er hoegenaamd niet» van, dan
moest dit vanzelf argwaan verwekken, te
meer, daar zy tot hiertoe met alle» hadden
meegedaan, zy het ook tegen wil en dank.
Daarom bleef er ook thans nlots anders ovof
dan het feest overeenkomstig hun wyze van
leven te vieren on zich op dien ander» voor
echtelingen zoo belangryken en heugiyken,
dag feesteiyk te vertoonon, met gebroken
harten.
Nochtans wenschte Van Dyk een en ander
zoo eenvoudig mogeiyk in te richten, en daar
om word besloten, dat men dos voormiddags
eenvoudig receptie zou houden en 's avonds
eon party zou geven aan de meest intiems
kennissen.
Zoo stonden de zaken, toen eensklaps een
dreigonde onweerswolk boven Van Dyks hoofd
losbarstte, die zyn huis met totalen ondergang
bedreigde. Do notaris B., die hora, een tyd
geleden, een tiental effecten had goleond, was
onverwachts ten kantore gekomen met ds
dringende aankondiging, dat hy de stukken
binnen eenige dagon terug zou moeten ont
vangen, ten einde ze by de rekening en ver
antwoording eener nalatenschap te kunnon
overleggen
De effecten waren er niet: zy haddon tot
surplus moeten dienen by een prolongatie.
Than» waa goede raad duur. Duizenden
gulden» moesten er binnen eenige dagen zUn,
en van waar en van wlen die te bekomen t
Eén hoop bleef nog over. De geneesheer Hart„
de dokter en vriend des huizes, had zyn pa
pleren nog niet ter conversie gezonden h(J
had Van Dyk dit onlangs verteld en wild#
nog wat wachten, omdat het nog tyd ge*
noog was. By hem zou Van DUk thans een
poging doen, om xe quasi voor bom op te
senden j ten minste was het govaar dan weder
voor «enigen tyd afgewend.
(W.ordt vervolgd.)
