De eerste phonograaf.
I>e Peet.
dor kaar naar beur zitplaats. De bode
brengt haar een glas water.
Eonige holle phrascn van den verdedi
ger volgen.
Hot Openbaar Ministerie zit over de
stukken gebogen. Het schijnt bijzonder aan
dachtig.
Het is of de rechters verkouden zijn.
De advocaten kijken verdacht op zij.
De getuigen staren allen naar beneden.
Achter m de zaal, achter de baJustrade,
heorscht zichtbare ontroering.
Do geheolo rechtzitting scbjjut te ver-
loopen
Do deurwaarder leidt het moedertje
vriendelijk weg.
Do beklaagde wordt afgovoord.
Het blijft nog even plechtig stil in de
zaal.
Men heeft gozien do majesteit der liefde
en buigt voor haar met diepen eerbied het
hoofd.
Dan: „Deurwaarder, volgende zaak!"
Twee eeuwen goledon hoorden de Parijze-
naars voor de eerste maal een phonograaf,
die van den heer Raisin, ex-organist der
kathedraal van Troyes.
Het feit is historisch: de heer Raisin gaf
aan zijn uitvinding niet den naam van
phonograaf; hij noemde ze eenvoudig „het
betooverd kastje."
In het jaar 1682 was het op een heeten
Augustus-Zondag kennis te Les Loges. Alle
Parijzenaars stroomden er heen, om de
vermakelijkheden te zien.
Dat jaar bemerkte men een tent, die het
publiek iets nieuws bood. Op eon bord las
men
..Komt allen het betooverd kastje hooien,
het achtste wonder der wereld, welks won
derlijk mechanisme door Raisin, ex-orga
nist der kathedraal van Troyes, is uitge
vonden. Dit instrument herhaalt aanstonds
de liedjes, die men speelt."
Een luidruchtig orkest hield de voorbij
gangers op. Mevrouw Raisin zat in schit
terend kostuum voor de kast.
„Treedt binnen, dames en heorenl" riep
Raisin„treedt binnen en aarzelt niet, gij
zult verwonderd en verbaasd staan. Komt
de nieuwste uitvinding bezichtigen; het in
strument is niet verborgen, iedereen kan
het zien, bet is geen boerenbedrog!'
De menigte stroomde spoedig de tent
binnen, ongeduldig om het achtste wonder
der wereld to zien.
Op het tooneel stond het betooverd
kastje; het. was een kist van vrij groote af
metingen. Een rad, door een handboom in
beweging gebracht, was aan een der zijden
bevestigd. Een liof meisje van dertien jaar,
voor het klavier gezeten, wachtte. Het was
Babct, het dochtertje van Raisin.
Toen de tent vol toeschouwers was, nam
de uitvinder het. woord.
„Dames en heoren," zei hij, „ik heb de
eer u de tooverkast voor te stellen, zooals
gij buiten op de tent hebt kunnen lezen.
Juffrouw Babet, hier tegenwoordig, zal
voor u een menuet uitvoeren, die deze too
verkast dan aanstonds noot voor noot zal
weergeven.
Heb publiek scheen ongeloovig. Het jon
ge meisje speelde met veel kunst de menuet;
d© heer Raisin draaide even aan den hand
boom en aanstonds gaf de wonderkast de
dansmuziek tot groote verbazing der me
nigte weer, die haar tevredenheid door een
luidruchtig handgeklap te kc-nnen gaf.
,,'tls ongelooflijk", zei een toeschouwer,
„wat een mooie uitvinding!"
„Daar steekt tooverij in", meende een
i oude juffrouw, die niet gerust scheen.
,,Ik moet er liet geacht publick opmerk
zaam op maken, dat het geen bedrog of goo
chelarij is" zei de uitvinder. ,,En om dit
te bewijzen, noodig ik het geeerd publiek
uit, onder de bekende liedjes zelf or een
uit te kiezen, juffrouw Babet zal liet aan-
i stonds spelen, en gij zult u er van kunnen
overtuigen, dat het tooverkastje onverschil
lig welk stuk weergeeft. Wecst dus zoo goed
ecu zangstuk aan te geven."
Een der toeschouwers gaf een zangstuk
op, dat het jonge meisje voor het klavier
aanstonds uitvoerde. Toen zij het ten eindo
gespeeld had, draaide haar vader den hand
boom om en aanstonds gaf het wonder-
kastje het gespeelde stuk weer.
Een onbeschrijflijk enthusiaame maakte
zich van de menigte meester; men had nooit
zoo iets gehoord.
Do heer Raisin was in de wolken.
„Wijst een ander stok aan," zei bij.
Een militair gaf een soldabenmarsch op;
Babet voldeed aan zijn verlangen en do
tooverkast gaf aanstonds en precies het
hecle stuk weer.
Daverend applaus klonk door de tent.
Toon de voorstelling was afgeloopen, gin
gen de toeschouwers heen, en werden aan
stonds door anderen vervangen. De roem
van heb tooverkastje verspreidde zich door
gelieel Parijs en de menigte stroomde on
ophoudelijk naar do tent.
Na de kermis vestigde Raisin zich met
zijn gezin te Parijs, om wat uit te rusten.
Toen hij zich daarna gereed maakte om
met zijn uitvinding de provincie door te
trekken, kwam een koerier van het Hof
hem een brief brengen.
Ontroerd opende de ex-organist het
schrijven en las:
„De Koning, die veel over de wonder
kast van den heer Raisin beeft hooren
spreken, weuscht ze te zien; den uitvinder
wordt daarom verzocht zich morgen met zijn
instrument naar het kasteel van Versailles
te begeven.
Deze brief zal hem daartoe toegang ver-
Ie en en.
De intendant des Konings."
Raisin riep aanstonds zijn vrouw. „De
Koning", zed hij, „heeft mij op zijn kasteel
van Versailles uitgenoodigdhij wil de
wonderkast hooren; welk een geluk voor
ons! Ons fortuin is gemaakt!"
Mevrouw Raisin en Babet deelden zijn
vreugde.
Raiain wilde waardig voor den Koning
verschijnen; zijn vrouw keek zijn garde
robe na en maakte zijn mooiste kleeren ge
reed.
Den volgenden dag kwam een rijtuig hem
en 7ujn instrument halen. De uitvinder
zette zijn instrument in hot. salon en
wachtte.
Raisin scheen ongerust. Eindelijk opende
een lakei de deur en kondigde de komst
des Konings aan. Lodewijk XIV verscheen,
vergezeld van de Koningin, prinsen en
prinsessen, en al de hooge personages van
het. Hof, ministers, maarschalken, enz.
Raisin boog zeer ontroerd; do Koning
sprak hem welwillend aan, maakte een
compliment o\er de Lieftallige verschijning
zijner dochter en vroeg hem zijn uitvinding
voor te stellen.
Babct zette zich voor het klavier en speel
de een godsdienstig lied. Haar vader draai-
do den handboom om en. aanstonds herhaal
de d6 wonderkast het lied.
De Koning drukte zijn verbazing uit en
alle aanwezigen deden evenzoo. Daarna
roeg hij een ander stuk.
Babet speelde het lied van „Vive Henri
IV1" dat de wonderkast herhaalde.
.,Dat is zonderling," zei de Koning,
..vat een wonderlijk mechanisme toch; het
grenst aan het ongelooflijkeEn kan het,
onverschillig welk lied men speelt, dat her
halen V'
,.Ja, Sire," zei Raisin.
De Koning verzocht een prinses aan het
klavier te gaan zitten.
Raisin begon ongerust te wordenhij zat
als op heet© kolen.
De prinses zette zich aan het klavier en
speelde een moeilijk stuk.
Dc wonderkast herhaalde het echter zon
der een noot over te slaan.
Een andere prinses voerde een aria uit,
die de tooverkast met hetzelfde sucoes weer
gaf.
„Het is verbazend," zei de Koning, „die
uitvinding is de merkwaardigste van geheel
mijn regeering."
Raisin scheen nu weer gerust en glim
lachte voldaan.
De Koning kende hem een pensioen toe
van vier duizend pond.
„Thans moet gij," zei Lodewijk XIV,
„ons het vernuftig uitgevonden, mechanisme
van uw toestel laten zien."
„Dat... dat... dat... gaat. niet," stotter
de Raisin vorblcekend.
„Leg ons uit," hernam de Koning,
„waarop uw uitvinding berust."
„Sire," zei Raisin, „ik smeek u, cisch dit
niet van mij, dit is mijn geheim."
- „Er is geen geheim voor den Koning,"
zei Lodewijk XIV; „open uw instrument."
„Ik heb den sleutel niet, Sire".
,,0, dot hindert niets," zei Lodewijk
XIV, „ik zal door den slotenmaker van het
Hof laten openen."
Men ging aanstonds den slotenmaker
halen, dio do kist, welke het mechanisme
van het wonderkastjo bevatte, ontsloot, en
men bemerkte daarin.een kind van zes
jaar!
Een tweede klavier was in de kist ge
plaatst en het kind, dat daarin zat, gaf de
gespeelde muziekstukken weer.
De Koning kon niet nalaten te glim
lachen, en heel het Hof lachte mee.
„Wat een lief kind!" riep de Koningin,
den kleinen jongen, die angstig de deftige
toeschouwers aankeek, bij de hand nemend.
„Het idee is zeer vernuftige" zei de Ko
ning, „waar is toch de uitvinder
Raisin, die vreesde, dat zijn bedrog den
Koning zou vertoornen, trachtte te ont
vluchten, maar men bracht hem terug.
„Sire," zei haj, „vergeef mij."
De Koning glimlachte, en stelde hem ge
rust door hem zijn pensioen te doen hou
den.
Het kind, het zoontje van Raisin, werd
door do Koningin en de prinsessen, met
geschenken overladen.
Thans is het origineele idee van Raisin
verwezenlijkt
Naar Frangois Coppée.)
Geheel van. streek geraakte de gewezen
goudsmid mr. Matoussaint, toen op zekeren
avond, nadat het dessert was opgediend, zijn
meid-huishoudster Caroline, met zedig neer
geslagen oog en, den ongehuwde kwam aan
kondigen, dat zij ging trouwen met den slo
tenmaker uit de buurt.
Niets is onaangenamer dan van personeel
te veranderen, vooral voor iemand op leef-"
tijd, voor een ouden vrijgezel van vijf en
vijftig jaar.
Sedert hij zich uit de zaken had terugge-,
trokken, bewoonde hij, nu reeds achttien jar
ren, een aardig, gezellig huisje op den bou
levard Beaumarchais. Denzelfden dag, dat
hij zich daar gevestigd had, was Caroline
bij hem in betrekking gekomen, en met
trouw en ijver had zij hem steeds gediend.
Daarbij was zij een beste keukenmeid
mr. Matoussaint was nogal op zijn mondje
zij deed in bekwaamheid voor niemand
onder.
„Meisje, je begaat, een domheid," zei mr.
Matoussaint verontwaardigd, terwijl hij zijn
servet verwierp.
„Ik ken hem van aanzien, dien slotenma
kerHij is veel jonger dan jijMis
schien drinkt liij wel en heb jij nog kans,
dat je later ransel krijgtDie vrouwen
zijn allemaal gek.. En wat zal bij in deze
buurt te doen hebben? Zoo nu en dan een
bel vastschroeven of een slot openbreken,
als do lui hun sleutel verloren hebben
Armoe troef, hoor!Maar, mejuffrouw
wil trouwenAls ge hier waart gebleven,
Caroline, dan zou ik je in mijn testament
gezet hebbenEnfin, je moet 't zelf we-'
ten.Maar ik herhaal het, je bent gek."
Met al zijn pruttelen kon mr. Matoussaint'
evenwel niet beletten, dat zijn huishoudster
ging trouwen en daar hij in den grond goed-x
hartig was, betaalde hij zelfs de trouwjapon,
en was zoo royaal, om nog drie zilveren
couverts op den koop toe te geven.
Op een goeden morgen, tien maanden la
ter, j'uist toen mr. Matoussaint zijn baronie-
ter wilde gaan raadplegen, komt Euphra-
