LÉfDSCH DAGBLAD. WCEN3DAC 14 JANUARI. - TWEEDE BLAD.
Anuo 1903.
PERSOVERZICHT.
r
FEUILLETON.
I
X*e-@r@r3rm
No 13157.
i 'Hot belangrijk boricbfc nit A t j h ©rei' de
Óndorwerp i n g ran den p r e t n-
)tto'n t-S u 1 fc a n geeft actualiteit aan liet
opstel van den lieer C'. van der Pol in bet
Januari-nummM' van Vragen des Tijds.
f Do jBchrijver "chetet in dcce b! ^liijden nog
eena kortelijk de treurige stciaeHoseheid, di©
,'öorfiaak wae, dat men, na. een halve eeuw
diplomatiek strubbelen (tot 1872), en na in
'1873 daadwerkelijk aan d? oplossing van het
•Atjeh-vraAgsbuk to zijn begonnen, e-orafc
ffchans na bijna 30 jaar! gegronde hoop
!tnag voeden, dat het eerste sladium van die
'Oplossing spoedig r.al doorloopcn rijn. Nog
''ontbreekt het. uj.-t aan ongeloorigen en (vrij-
[folaaTs; doch dezen zij or op gewezendot
jbij dio dertig jaar Al jeli historic ton minste
iWco on twintig jaar rijn, die men vrijwel
„vormoreb" mag afschrijven. P.oe in Juli
|l896 heeft men in Atjch weer don draad
lOpgevaÉ-, die in Mei 1874 met l.ot vertrek
tier tweede expeditionnair© macht werd 1 in
gelaten Wel ia waar is hetzelfde ook in
1878 gedaan, doch wat toon eu in volgende
f jaronf vorkregen word, is r 1880, in welk
bjaar het ontijdige bosluifc tot invooring van
'heb civiel boetuur gekomen werd weer
Iteucocasieveliik losgelaten. Doch in de laatste
(tea jaar vrord vastberadoa voortge-v. ©rkt-, ooi
me in Mei 1874 onafgedaan gebleven taak la
[voltooien.
Hoewel het hier betrof ©on quresrie, rraar-
Uneo duizenden töe®Boïi©nie<v«eais en houder-
/don miWioenen guldens gwnoeéd waren, roo
fis dn Nederlaodsche belangstel-Mug nooit
[bijster groot, geweest. En thans blijkt deze
piot ver meer van het nulpunt verwijderd
'be zijn. Zelfs in parlementaire kringen laat
i üezo vcol to wenschon over; er is zelfs een
Bobijn v&n mismoedigheid waar to nemen
f'juist thans, nu do zaak ten einde loopt.
KHofc eenige lid dor Tweede Kamer Loo! di»
[Vloor zij het. dan slechts een zeer kortston-
ijdig verblijf in Atjeh, zioli va® den thans
^eeer gunsbigen toestand heeft overt-uigd, ont-
yHicado zijn overigens zoo zakelijk, on sympa
thiek pleidooi voor Indie door het stellen
Wyan een praotisoh onuitvoerbaan?» eiacli: heb
'feluiten vaja een vrodosverdrag n>eb oen pre-
(bcoident-Sultan on hoofden, die... rioh stcl-
f pelmotig buit-en elke aan raki ug mot het- be-
efcimf houder.
u. Dat het na 1898 werkelijk geoocupeerde
gebied van bijlange na nog niet de kleinste
'trrovincde van ons land, lot nagenoeg twee-
tuaal de oppervlakte van Nodoriand is uit
gebreid, dat hot terrein van don strijd van
jaren aoht-erccn is vorplaotst n-aaa de uitor-
Bto gcwcotwn van AtjeSi, dat- geheol Qroot-
rlAfcjob thans in waarheid gopaoifi coord is
Ven do bevolking daar de sinds lang oat-
pbeordc voorrechten van vrede on orde ge-
vjaiet èn... waardeert; dat alios beseffen
(naar zeer weinigen. Men houdt inunore vast
Jjaa® do verklaarbare c« diep gewortelde
wooioonlooleai van jaren golodea.
Br*D-' schrijver geeft dan een kort overzicht
VVüu de gebeurtenis» iu Ibct tijdperk van
'da-don, dat aditev ons ligt cn thans be-
i kroond schijnt to rijn nï?4. dc ondoi"werping
i"Van don pretendent-Sultan,
f* Wanneer men in a-twuncrkiug neemt,''
f zegt do heer Van dor Pol aan bei slot van
£zijn sriiete „dat Atjch «een bergland is,
f'pvord-ekfc mot uitge^/fokto oerwouden en
'-Jmoerafö^ndat daar dus aan troepen-
^fwjtia on dislocatie, aan wegmaai, leg cn
□Vooral wogen* rivieren mot roer efwiseolen-
jlden waterstand en stroomsnelheid aan
bruggenbouw bezwaren verbonden zijn,
l-Jvoarvan men zich hier tlando moeilijk
([ion juist denkbeeld kan vormen, dan mag
jjjguhvag getuigd woixlen, dat <hvar iu korten
'tijd on met zee-r hesoheidm middelen
fideel word bereikt Men mag thans van geluk
Töpreken, wijl in 1896 de toestand opeens zóó
jpreigend werd, dat daardoor bet onhoud
bare van het. „sUdrollooze ebelnal", tot dus-
Ver gevolgd, erkend e>n do tl tan a gevolgde
Xrog moost worden ingeslagen
Het daarop verkregen eucoe* is te dmken
^aan versohillendo l>okwanv> nuwtem, boSioo-
de zoowol tot hot korps amljtenarcn bij
B. B-, als tot verschillende rangen in het
cgor. Zelfs hchben velen van bescheidener
positie ook niet weinig van lv>t tot-st-asd-
gebrachte voor hun rekening gehad. Men
denko eloohda aan hen, die den spoonveg
hielpen bouwen. In dit opstel wordt eobtor
met voordacht aooveel mogolijk het. noemen
ran namen vermeden. Het uiimeto:i van do
verdionatelijkhedd van dccen i« vaak grie
vend voor andoren, die nog ia loven rijn
en minder gelukkig waven lichter mag hier
tooh niet- nagelaten worden er op to wijzen,
dat het in dc eerste plaat» den tegen woord i-
gen oiviej en militair gouverneur, den lui
ten anf-goneroal Van Heutes, t» danken is,
dat zulke in 1896 ondenkbaar geaohto re ui
taten verkregen werden. Hij is gedurende
geheel liet nieuwe tijdvak de «drijvende
krocht geweest, ton eerste als zeldzaam ba-
kwanm enoubckü-oruj>en oordeelcnd sri,.I-
offioior, on ten tweede, mirschien meer nog,
als verlicht politicus."
Do schrijver wijst ten slotte op de iu ver
houding lot. het. enorm uitgestrekte terrain
van aolio, gering aantal troepen. Men rie
tobli niet \oorbij, dat hot wel nog maar
enkele onverzoenlijke® zijn, die den strijd
volhouden on wier gotal met den dag slinkt,
maar grooter is het gbal van hen, die van
don ooidag een bedrijf leerden makon. Der
tig jaren achtereen oorlog voeren kweekt
vanzelf een klawe van mencohon, dio aan
een geregelde orde vao zaken ontgroeien.
Dat zijn dc roovors en smokkelaars voor
wier bedrijf de Atjehsohe kusten cn de oer
wouden cn bergen rioh zoo uitstekend lec-
n*n. Doze lieden treden begon do bevolkin
gen oven vijandig op als tegen het bestuur
ca do troepen. Zij bestreden dezen niet file
onwettige indringers, maar als do mochten,
dio hun liet stelen en plunderen beletten.
De ongewapende bevolking staat machteloos
tegenover die. benden.
Het is nu maar te hopon, dat do Regvo-
ving de middelen niet weigert, om ook iu
dit opzicht het beschermen van de bevol
king bogen dat gespuis een afdoend ?sul-
iaa£ le bereiken, ca dal zij begint met to
vooreien in een behoorlijken transporttrein,
waaraan de gebeurtenissen va-n den iaat-
eboo lijd hebben heé voldingend geleerd
de vaak afgematte krijgsmacht groot gebrek
heeft.
Wat or echter noodig zij, de geschiedenis
van bijna dertig jaar heeft- voldoende aan
getoond, dat mot sukkelen on weifelen schat
ten verrpild on leger en bevolking daardoor
gemarteld worden in den waren zin des
wooreb. Doortasten daarentegen is steeds
economisch gebleken.
Moge spoedig een volgend stadium in het
pacrificaèie-proces bereikt zijn, n.l. algeheel©
openstelling van liet rijke en sohoone land
voor het wereldverkeer, waarvoor het zoo bij
uitstek goed gelegen is.
De Amsterdam$chc Courant geeft do cero-
plaots aan een mei O. oncterbcekend artikel,
waarin op een h an d e 1 g nri n i s to r i o
wordt aangedrongenomdat „het handel
drijvende Nederland" ton «mdor zal f: mi,
zoo wij niet alle kraohten inspanaen.
Schr. somt op, vrelko takicon van dienst-
aan dit ministerie zouden iroeben woJ-den
verbonden:
lo. Het korps Consulaire ambtenaren. Dit
ressorteert momenteel onder liet Departe
ment van Buitenlandsohe Zaken, doch hoort
dau.1- m. i. niet thuis, daar het hoofdzakolijk 1
moet- dienen om in het belang van den ha®-
dol werkzaam te zijn. Alleroeret zou men I
cohter moeten overgaan tot eon algeheel»
reorganisatie. Tot nog tos bezitten wij vor-
sohoiden oon6uls, gee® beroepsconsul zijnde,
dio deze betrekking als bijzaak beschouwen
Gewoonlijk zijn hot- kooplui. Nederlanders
rijn zij vaak niet-, dikwijls zelfs onzo taal
niet. machtig. Begrijpelijk is het, dat aan
lian Nedarlandocho belangen slecht zijn too-
vortrouwd, wijl zij d© toeetandon op handel
en mjverheidagebied in ons land niet kon-'
non. Ze zouden allen moeten vervangen wor
den door beroepsconsuls, speciaal voor dit
ambt opgeleid, na allereerst hier hun stage
gemaakt te hebben bij een of andere" grooto
handels- of mdustTOO-ondermeming.
2o. Een bureau van plaatsing. Dit zou
moeten dienen voor da navolgende doelein
den. De consuls zouden verplicht moeten
zijn aan het bureau opgaven to verstrekken
van vacante plaatsen op handelsonderne
mingen in hun gebiod. Het bureau zou een
afdeei-ing moeten hebben, waar jongelieden,
va-n goede aanbevelingen voorzien on goed
onderwij o genoten hebbende, zioh zouden
kunnen aanmelden voor een plaatsing in
hefc buiten-land. Een lijst dier .ollioitanten
wordt cian aan da odösuIs, dio opgaren
verstrekt hebben van vacante bobrekkingen,
geconden, die dan voor ovmtueele plaatsing
r.erg dragon. Rot- groots nut hiorvan behoeft
bijkans met- aangetoond te worden. Het
Nedcaiondacbs element- in don vreemde
wordt er d<xw versterkt, bebgewn don handel
alweer ten goede kond. Do voreoniging
..Hct Buitenland" belast rich thans met
deze taak, docli beter injhefc als de Staat,
dio over ruimer middeden kan bcechikkea,
dio overneemt.
3o. Een hxnddsiuueeuu». waar stccda nioa-
ster» of afbeeldingen va| artikelen, in het
buitenland gevraagd, voor ioder te bezich
tigen zijn.
•lo. Een bureau van informatie. Dit
bureau zou zioh moe«ten' belasten mot liet
geven van inlichtingen aan hot buitenland
omtrent soliditeit van binnenlandscho fir
ma's, zijn bomiddteliug aanbieden voor het
^•cstigon van agentschappen van Nederlajid-
sehe huizen in het buitenland
6o. Een handedsrogister, Elke handels- of
industrie-firma zou verplicht moeten zijn,
zich kiorin te laten inschrijven.
6o. Een bureau van handrisstatisbioken.
Vèrdor zou do minister bijv. maandelijks
moeten oanfosveeren met do presidenten der
Kamors van Koophandel, om do wonsdien
of grieven dier Kamers to vernemen-. Dit
zou zeker meor rosidtaot hebben clan clc vele
missives die, zooals thans gesohiodb, naar
Don Haag wonden gezonden, ten einde daar
..overwogen" te worden, warbij hot vaak
blijft
In het Handelsblad worden schetsen ge
schreven van r e o h 18 on links in d.o
Tweede Kamer, woaraAn het volgoudo
is ontleend:
'b Minst- duidelijke beeld is van do Katho
lieke fractie to verkrijgen. Deze partij, dio
de sterkste is in de Tweede Kamer (in aan
tal althans) heofl in het afgeloopcn jaar het
minst van zich doen merken. De afwezig
heid van dr. Sohaepman, eerst gemimen
rijd wegen# zijn verblijf te Rome, daarna,
o. a-. gedurende de begrootingsdisoussies,
wegens ongesteldheid, heeft zich zeer cloon
gevoelen. In den heer Kolkman heeft do
Katholieke partij ccn vertegenwoordiger,
sympathiek voor allo fractie®, geacht om zijn
bekwaamheid en om zijn karakter, cn gaarne
aangehoord om rijn aangenomen spreek
trant, zijn gematigden toon cn de hel
derheid van zijn betoog. Maar hij behoort,
in 't worstelperk der parlementaire athlo
ten, niet tot de heavy weights van bo
ven de 100 kilo. Dr. Schaopman ts wel daar
toe te rekenen (wij spreken.'nu van geestelijk
gewicht)cr slaat, achter wat hij zegt, altijd
een grooto achtergrond van wetenschappe
lijk donkou. Soms zelfs (haakt de achter
grond doer zijn jverspecUof het wnfc ondiepe
vóórplan good Do hoor Schaepiuan. brengt
nu eenmaal in dc Kamer het overwicht van
zijn hcele eigenaardige figuur moe hij blijft,
ook als politicus, philosoof cn literator cn
vooral orator. De enkele nialon, dat do
hoer Kolkman eemgenriato representatief
optrad, kon hij de gedachte ons niet ontno
men aan een concertmeester, die, bij afwezig
heid van den directeur, het orkest aanvoert-.
Heb publiek zegt dan: 't Was mooi, maar
toch niet- dfefc.
Ook do heer Nolens, dio onder hot vorige
kabinet zioh nogal op deed merken, mocht
dit jaar weinig aandacht trokken. En ondor
de jongere leden van de fractie zijn er wel,
die blijkelijk van goeden wil cn goeden durf
zijn, doch die nog tooncn moeten wat zij kun
nen worden.
Maar nog meer wellicht dan door do afwe
zigheid van dr. Schaepman i6 de Katholieke
fractie tot paoRiovo houding genoopt geweest
door wat in hot afgeloopcn jaar ter tafel
kwam. Haast louter militaire zaken. Zelfs
bij de begrootingsdiscussies trad oorh'g op
den voorgrond als het eenige hoofdstuk,
waarover boduidendc algemeeno beschouwin
gen werden geleverd. En hot is duidelijk,
dat do Kalholicko partij, mot don progwun-
oisch van haar Kamerleden: „Vermindering
van finoncicelo en persoonlijke lasten moet
richtsnoer cn doel blijven," in militaire za
ken wat benauwd moot staan tegenover een
minister van oorlog, wien zij reeds eenmaal
don bons gaf om zijn „militarisme" on die
tooh lid is van dit kabinet en daarin jilting
heeft als... Katholiek.
Om welke reden dan ook, de talrijkste Ka
merfractie is dit jr.nr de minst morkbaro go-
weest. Slechts zelden, zooals in do quaestio
der lichting '95 en in de suikerquaestie, trad
zij wat actief op. Voor hot overige liet- zij
do discussies meest aan anderen, over en
stemde, zoodra het op stommen aankwam,
braaf voor de Regecring. Alt-hans voor zoo
veel ze aanwezig was, want het absenteïsme
onder deze partij was niet zelden groots
Do houding van do Katholieke Kamer
fractie waa dus over hot algemeen: vrij on
verschillig méégaand mot de Regeering. in.
geduldig wachten, denkelijk, op het ver
hoogd tarief.
Do onderwijzers vcrkceren bij ons te
lando steeds ietwat in een lastig parket.
Wanneer «hsn professor, dot is ccn hoog
ieeraor, iets zegt-, dan meent het publick
al licht, dat dio man wegens zijn hoogo gc-
leevdhoid het veel boter weet- dan de onder
wijzer, ook zelfs daar, waar dio professor
spreekt over Aiken, dio wel rhot proorisolve
bekwaamheid, maar niot uiet gdeevvlhcid te
maken hebben.
In Het Nieuwe Schoolblad nu komt dc
hoer G. J. van der Lubbo op togen zoo'n
professorale uiting, gesproken in roko de
noodzakelijkheid van de gelegenheid voor
hot hoofd der school om in geval van ziekte
van een onderwijzer eon k 1 a s s e ever te
nomen.
Als proebisch onderwijzer «ohotefc do heer
v. d. L. de moeilijkh«>d«tn aan dat overne
men vorbonden on zegt dan:
..En nu de profi\^»oi.ilc uiring:
Dat het hoofd voor gevallen van ziekte
ouder het personeel uioet behouden blijven,
aolvb hij een zoor zwak argument, want
wie noemt voor bij d q 1 ij k o vervan
ging o o r s t>o-k lass c-k rachtont
Dczo wooiden lijken mij niet is getuigen
van gvoote waardcering voor het werk van
den klaaoe-ouderw ijzer.
Ze doen me donken aan... de schoonmaak
ster. ,,Ia de vaste werkvrouw ziek, welnu,
van de week redden wc ons wel mot ccn
noodhulp.
Do volgende weck maar 'n extra-beurt en
de zaak i3 weer in oixlo."
Ik vind dat- waarnemen" niet do voor
naamste wol een zeer voorname taak,
dio het- Hoofd ala een onaf wijsboren plidit-
heeft te vervullen.
AU de ontstentenis lang duurt-, aoht ik
het, in het belang van do aohool, dat or een
tijdelijk onderwijzer komt, die dan, waar
«oodig, terecht geholpen, gesteund kan
worden door het Hoofd
Waar een onderwijzer uit de hoogore klas
sen afwezig is, heb ik aan can jongmaatje,
aan een n-iol-eewtc-k 1 usse-kijaolit, vo»>v kor
ten tijd niets, en voor langoren duur...
Dan breng ik zoodanige schikking tot
stand, dat eon goed ond<u-wijzorf con eerste-
kWrw-werkkracht, de hoogste klasse voor
zijn rekoniing krijgt-, beiaviji de minder erva
rene do middel ld a«ao, b.v. de 3de, waai-
neerab, waar liet werk ver het algemeen
het gemakkelijkst ia.
Mo dunkt, ieder, die praobisoh op de
hoogte is van onze sohooltoestanden, zal
Itoofdsdhuddeud prof. Houwiogo woorden
hebben vernomen.
Als ooit de Bond mot een uitgewerkt plan
voor den dag komt ombnenfc de re«orve-
óttdei'wijzere wat. nog altijd is nagelaten,
et pour oarnsot zal hij rich wel hoeden,
daa/rvoor tweede- of derde-klasse-werkkrach
ten aan te bevelen."
„Het mag als bekend verondersteld wor
don", ongeveer alzoo spreekt de Stichlsche
Courant, „dat niet ieder, die over Zon
dagsrust spreekt, Zondagsrust- vraagt ook
voor den werkman dit doet uit dezelfde be
ginselen. Is men hot er teg«?nwoordig vrij
wel over eenB, dat één dag op de zeven een
rustdag moet zijn, do een wil hem besteed
zien aan genot, de ander aan ierii anders. i
Zij nu, dio don rustdag tob ccn dag van j
genot willcu maken, willen niets weten van
Zondagsrust op boot, spoor cn tnuu, in ko-
medio en concertzaal. Do moening van hen,!
dio ander» over Zondagsrust donken, heeft'
evenveel recht om geëerbiedigd te worden'
on dc Stiehtsche Courant ontzegt don libera-,
Ion d«> vrijheid, om rooals het Handelsblad
gedaan heefc. den Minister van Waterstaat
van „steil clericAlismo" tö beschuldigen,
waar deze bewindsman auth^ro motieven
voor Zondagsrust aangeeft, dan die het*
Handelsblad bevallen. N
Waar dat- blad schijut to mccncu, dat mi
nister Kuyper amlers over Zondagsrust'
denkt daai minister Do Marcz Oyous, verwijst
het blad naar do teolichling op het anti re-'
▼olut-ionair prognwn. Het blad eindigt dau:'
„Wij hopen (en verwachten ook niet au-
ders)/dat dc Minister van Waterstaat zich
niet zal laten afbrengen vau don gooden'
w«>g. maar dat hij mot gematigdheid, mnarj
ook met kracht zal werken in de richting,)
dio ouzo beginselen aan de Overheid voor-'
schrijven.
Wij wenschon ni-jt, dat dc rechte* van on-
tï Liberale en Socialistische medeburgers go-,
krenkl zullen worden. Doch dat er niet ia
hunne, maar in onze richting geregeerd
wordt, zullen zij moeten leeron dragen.
Het u pijnlijk wij weten liet, maar dia'
pijn kan hun niet bespaard worden."
Ook de Stichtsche Courant verzet zioh be
gon do v e r h o o g i n g van. den drank-
a d c ij n
IK> vraag i*. meent heb blad: Ia dczo hef-
fing geoorloofd uit zedelijk oogpunt!
Eu die vraag kan moeilijk anders dan oub
kennend bejuit-woord.
Het i# toch, zooals het Komoriid Taluia;
bij do algcmceno beraadslagingen onlangs'
terecht betoogde. Uier geen belasting op eon'
gebruik, waar de overheid vorder neutraal
tegenover staal, maar op ccn zondig mis-'
bnuk, dat onder ons volk hecrscht.
We hebben hier dus wol degelijk te doen.
niet een „geld trekken uitzonde", waarop wijf
geen zegen mogen verwachten.
Hoo meor heb Staatsbedrijf afhankelijk
wordt van het jenever-drinken, hoe luiiu'ec
die Staat cr toe geneigd r.al wezen dit hoezo
kwaad onder ons volk te beteugelen eu lo
fnuiken.
Tegen een regeling dio de drinkgewoonten
door buitengewoon hoogo belasting onder
drukken wil, beslaat dan ook als zood.icig
evenmin bezwaar.
Hier ©venwel staat dc zaak juist uuia*«v
keerd.
Is de geldwinning hoofddoel; mogelijke
vermindering van drankmisbruik ne ven go-
volg.
Een nor engevolg, dat niet opzettelijk ver-
beoogd, maar eer gevreesd wordt.
Slechte in één geval ware ceu maatregel
als do voorgc6lelde o. i. aannemelijk, name
lijk als bewezen wordt, dot do verlangdo
som onmogelijk langs anderen weg is te ver- 'x
krijgen, en heb gemis van dit geld zoodan.igo j
steornia in den gang van wetgeving ca he-
stuur zou veroorzaken, dat hot zedelijk na-
deel. hieruit voor de Ncderlntidsihe natie
voortapruitend nog meor to duohton is, dau
dat hetwelk wij zoocvcn zeiden door den
voorgeateldcn maatregel dreigt te worden
bestendigd on verergerd.
Doch dit bowijs is tol nog toe in geeuoi*
deolc geleverd.
Het- Maandblad tegen de VervaUchinffct*
aoht a t r a f wo t g e v i n g op h y g i ó-
niachgebiod dringend noodzakelijk.
H'fi is dankbaar, dal, do mot zooveel zorg
v oorboren do Gozondhc-idsivct tot uitvoering
gekomen ia, cu dat bal van bevoogde perso
nen rioh voortan® onledig zullcjT houden,
mot, bolangrijko zaken, die met de gezond-
head den- burgers in heb nauwste redband
e taan.
Bij do erkenning dezer groot© verifiëring
op liygiërusdi gebied, moeten wij, vervolgen
de hoeren Voji Hamel Roos Hormons,
evenwel onmiddellijk, als onze op longduri
gc on*aring berustende overtuiging verkla-
i©n, dat, welko zorgen mem ook besteden 4
moge aan de uibvooring der gozondlieids-
weUon, c«m krachtige uitwerking daiuvau
ui tel uitend t© vciwariilvu is, iadion Bteun
verfeend wordt door ccn niet do eischeii an
48)
#Het beetje rekenen, dat gij moot doon,
'Ieerr spoedig, en op m|jii aanbovohng neemt
men wol. Ik neora jo dan op myn kamor?"
,ln de mautolafdeeUng?"
'■^,0 hemol, noenl Daar komt het op het
flgu r aan, luaar met je moc-i gezichtje zul-
Ion :-,y js wel in de aideeling voor heoren-
(hahaschoenen plaateen. Ik bedoelde m^n
Blaipkamer thuis; w(j zijn reeds mot ons
„vijven, maar er is nog voor oon plaats."
nlk bon overtuigd, dat men rnjj niet zal
aanstellen; zoo geheol zonder orvaring, dom
©li onhandig als ik bon.
„Toch wel, het zal gaan. Nukomt de
drukste l\jd aan on do vorige week zyn er
verscheidene weggejaagd. Ik zal een goed
woord voor je doon, maar gij moet ook mee-
Werken en zoo veel mogelijk van je zeive
makon. En nu willen wy dadelyk naar het
station gaan on je bagago halen, vindt ge
ook nietIn do buurt daarvan kon ik een
fatsoenlijke kleine wouing, waar gy eon paar
dagen vertoeven kunt."
H Nancy Belt was nu óén en al bedrijvigheid.
IBloedig stonden bolde vriendinnen in hot
Station, maar Nan alloen handelde, oiachte do
-Jjaicitge op, betaalde daarvoor, huurde de
kaïiior en bestelde avondotou.
H „Spreek nu niet, on denk niot, Peg," ried
zfc haar beschermelinge aan. .Gy kr(|gt een
.Hfachtigo soep en dan gaat gy op oen oor
Ifegen eu slaapt. Morgen is hot Zatordag, dan
ik om. drie uur by je komen, er. zal er
Stipt om dTie uur verscheen zU dan ook.
„Mot den oude is 't in orde," was haar eerste
woord. BDlen heb ik mooi ingezeeptl Ik heb
hem gezegd, dat hjj eiken dag 6lanker
wordt, terwijl by zoo vet ia als onze boste
zwynen thui6. Maandagmorgen moet gy je
opwachting op het kantoor maken, en wan
neer gi) bevalt, - en dat ia zeker zyt gy
goborgenl Zy willen je by de bloomen en
linten aanstellen."
„Dat lókt my gemakkelijker 1"
„Gemakkelijk is in de zaak niets. Ik bid
je, stel je dat niet voor, en denk er nog eens
over na, of gy toch niet liever aan je zwager
wilt schrijven,"
„Ik zal hem 6chryven, maar 6lechts, dat
ik van Görlng ben gescheiden en myn brood
wil verdienen."
„Hemel, als ik alles bedenkI Nauwelijks
twintig jaar en reeds zooveel ondervonden!
Gy hebt je ook een oudbakkon voorkomen
aangeschaft, alsof gy alle zorgen van do ge-
hoeie woreld moest dragen l Ik vond dezen
Qöring nooit sympathiek; er lag altyd iets
8poltonds in ayn blik, zelfs op het bal, toen
hy jou zoo hot hof hoeft gemaakt. Ala het
do ander was goweest, de groote, dat was
een eohto man.
,Öpreek niet over dien tyd, Nan," viel
Peggy haar in de rede, f maar liever over den
winkel
tMagaïyn, als 't je blieft 1 Ja, stel je dus
de zaak niet te aangenaam voor; lange werk
uren, veel moeite en dozynen oogen, die
iemand aanzetten en gadeslaan. Gy krygt
Vlijen kost en zestien pond in 't jaar, moet
je echter zelf kleeden, er steeds fatsoeniyk
uitzien, in het zwart met schooneu kraag
en manchetten."
sIk heb war te kleerea in voorraad."
„Het oten is vrygoed, oen dag warm
vleesch, den volgenden koud mot pudding;
mon heeft echter dikwyis geen tyd om genoeg
te eten. Een half uur otenstyd schynt immers
lang genoeg te zyn, maar dikwyis wordt
men pas bodiend, als dat om is en moet
verslinden als een reuzonslang of verhon
geren. Vyftlg meisjes eten te golyk en slochts
één persoon bedient; die komt natuuriyk niet
klaar. Het is dikwyis zoor slecht gekookt, en
de eetkamer Is een bedompt sousterrein zonder
ramen met gasverlichting, in den zomor word
ik daar dikwyis onwel. Om halfacht 's mor
gens wordt ontbeten, thee, brood on gelei;
wie een ei wil, betaalt een penny. Precies
om acht uur moet menin het magazijn wezen,
anders loopt men straf op. 'e Zaterdags heeit
men een halven dag vry, wat zeer aange
naam is, als men vrienden heeft; voor anderen
Is 't vervolend. Eiken avond moet men om
elf uur thuis zyo, andors wordt men buiten
gesloten. Iedör heeft aanspraak op veertien
dagon vacantio."
„Daarop zal ik nimmer aanspraak maken,"
Beide Peggy beslist.
„Dat willen wij toch eens zien I Wjj noemen
onze woning de kazerne; het zyn twee huizen,
een voor do mannoiyke, een voor de vrouwe-
iyke beambten. Kale vertrekken, maar zinde-
ïyk; ieder hoeft haar bed en haar waschlafel.
Een huishoudster voert het opzicht; is zy in
een goede stemming, dan krygt men warm
water, fs men niet wol, dan maakt zy omsla
gen van lyuzaad. In do woonkamer hebben
wij een plano, stoelen en tafels; op regen-
Zondagen is het daar propvol en het gekakel
verscheurt iemand by na het trommelvlies."
BZeer rerleideiyk klinkt die boschry ving niet.
Waarom blyft gy er dan eigeniyk, Nan?"
a0m4at ik vooruit kom. Ik beu een goede
verkoopster, on men weet my op prys lo
stellen; ik heb zostlg pond salaris."
„Zestig pond."
pIk ben heb ook waard en breng hen
steeds aan het verstand, dat hot eon offer is
als ik biyf."
„Ja, ik hob glstoron jou ou jo japon be
wonderd! Die fa zekor heol duur."
„Kost my niets! Dat was eon roclame-
japon, die ik alleen in het verkooplokaal draag.
Ik kryg er elk jaar twee en madam o Jupon,
de oer8te naaister, moet die zelvo ver
vaardigen", zeide juffrouw Bolt.
„Maar zoudt gU mot jo talent in Londen
nog niot meer vooruit komen?" vroeg Poggy.
„Dat zou ik zokor! Er is my zelfs eon
allereerste betrokking als manteljuffrouw in
oen zeer fijne zaak aangeboden, maar aan don
anderen kant, woet ge of liever, gy weet
het nog nietl - is myn jongo manhlor. Tom
Potts, afdeeling tapyten."
.0, Nan, ik hoop van harle, dat hij oen
good mensch is."
„Dat is hy ook, maar op uiterlyk schoon
kan hy niet bepaald bogen. Nu, gy zult hom
morgen immers zelvo zien! Ik had vandaag
met hem willen uitgaan, maar natuurlijk gingt
gil voor. Mon W6ii3cht niet, dat do jongo
meisjes by Grey on Lavendo met jonge
mannen omgaan, en ontstaat er een iniiomo
verhouding, dan krijgen boido partyen hun
ontslag I Liefde is verboden, evenals praten,
lachen en zitten, en men kan nooit weten,
waarom men op oen goeden dag op hot
kantoor wordt ontboden, zyn maaudelyksch
honorarium krygt uitbetaald eu zijn bundeltje
mag pakken."
„Maar gy eu mynheer Potte
,\Vees onbezorgd, kind 1 De oude Shiny, zoo
heot onze draak, vermoedt in do verte niet,
dat een beambte by do tnpjjten do stoutheid
zou kunnon hebben, zyn wenschon tot
linmtolafdeeling uit to strekkon I"
„En hoo komt gy dan samen?"
Slechts Zaterdags en Zondags. Monfgmaal
leggen wy ons briefje onder don roeden loopor
en als dat uitkwam, zou hot natuuriyk vvoo-
seiyk zynmaar wat praat ik van myn
aangelegonlioden in plaats van overdouwo!"
Zoven on-twintlgsto Hoofdstuk.
Zondags vorgozeldo Poggy haar vriondin naar
do morgongodsdienstoofonlng to St.-Wimfrod, 4
con mooio oude kork met prachtig orgol on
bonte glasruiten. Op don bldsloel knielond, do
plechtige klanken on do wlerookluclit in zich
opnemend, dacht "Peggy aan don laatston
Zondag, toen zy in de St.- Annakerk to Dublin
had gebeden. Dat was slochts acht dagen
gGloden en welk oen verandering in haar loven
Toen eon officiersvrouw, dio ovor oon huis en
dienstboden beschikte, geacht en zolfbewust,
met volo kerkgangers porsoonlyk bekend, uu
Peggy Summerhayos, onbekend, zonder tehuis
en verlaten, een schipbreuk el in go, cl; zich
vastklemde aan bet moisjo naast haar, als aan
oon reddingplank.
Onralddelly k na do godsdionstoefeniiig uiaakto
„juffrouw Hayes", zooals Poggy zich wildo
noemen, konnis met don heer Potts, dio do
damGg by don uitgang opwachtte. Lly waa
zoor modious on elegant gekleed; doch Peggy's'
gecelonde blik herkende in elk kleedingstuk'
oon goedkoop® u&booteing van Göring's kost-*
baro kleeding. Eon paar viiendoiyko oogen en
eon onbovangon wozon namen voor hom in,*
maar hy zag or bleek en ziekelijk uit, alstf
hem do stof on de rauk van zfin Poiz i-he
tapijten niet good bekwamen.
Wordt vervolgd.)
