Wekeiyksche Kalender. Iets over de Piano. Raadgeving. ALLERLEI OPGAVE. $bttewa Wintermaand. December. In 't sombere luchtengrauw Ten lichtloozen hemel ik staar: Daar weeft er de Winter van nevel en kou Het lijkkleed voor 't stervende jaar. 'En doodscher dan buiten is 't in mijne ziel 1 O, God in den hemel, zoo bang, Zoo bang 't droeve donker mijn ziel over viel Hoe lang nog, hoe lang nog, hoe lang Zal 'tzijn, dat de Kerstnacht me de sterre [weer blinkt? Zal 'tdan zijn weer blijheid en vrêe?... O, 'k hope I En ale 't jaar ten grave zinkt, Begrave het al mijn leed mee Zondag. De wereld beschouwt zonderlingheid in het groote als genie, in het kleine als dwaasheid. Maandag. Wie veel arbeid heeft, heeft weinig tdjd tot hartepijn. Dinsdag. Van onweerstaanbaar tot onuitstaanbaar Ib maar één schrede. Woensdag. Niet de stand maakt den man; niet Het beroep geeft verdienste, maar alleen de wijze, waarop men het waarneemt. Donderdag. Het licht schijnt in de duisternis. m Vrijdag. Nog steeds verschijnt het Christuskind In needrigheid; des nachts begroet Hem slechts een kleine herderskring; Straks, als het daagt, een vorstenstoet. Zaterdag. Er is veel sentimentaliteit en weinig dege lijkheid in onze dagen. Sebastiaan Erard, wien men de stichting van de eerste pianofabriek toeschrijft, was de zoon van een niet meer dan welvarend Straatsburger meubelmaker. Op den leeftijd van 16 jaar kwam Erard in 1768 naar Pa rijs. Hij vond als bekwaam timmerman werk bij een klaviermaker, die zeer spoedig zijn kundigheden leerde waardeeren, maar toch met eenigen angst de opvallende be langstelling van zijn knecht voor de onder deden van het mechanisme volgde. Dc al to weetgierige arbeider kreeg daar om zijn ontslag. Een toeval wilde nu, dat een concurrent van dezen klaviermaker zich juist in grooten nood bevond; hij had n.l. opdracht volgens een nieuw mechanisme een instrument te bouwen. De niet meer jonge meester wilde reeds deze bestelling van de band wijzen, toen hij hoorde van de buiten gewone bekwaamheid van den Straatsburger echrijnwerkersknecht en hem onmiddellijk de \ervaardiging van het klavier opdroeg, hoewel onder voorwaarde, dat het instru ment onder zijn naam, dien des meesters, ge leverd zou wordon. Erard stemde toe; maar toen het klavier klaar was, trok het zóó de aandacht door zijn soliden bouw en zijn volheid van klank, dat de leverancier wel met den naam van den werkelijke® vervaar diger voor den dag moest komen. De geschiedenis werd bekend in de gehee- le Parijsche muzikale wereld en vestigde de opmerkzaamheid op den jongen kunstenaar uit den Elzaa. Erard vond spoedig daarop het mechani sche klavier uit (clavecin mécanique), dat door zijn tijdgenooten als een meesterwerk van uitvindingskunst geprezen werd. Maar hij was met het verkregene niet tevreden. Zijn roep als mechanicus verbreidde zich buitengemeen spoedig en bracht hem met de voornaamste kringen in aanraking. Een veelvermogend staatsman bracht hem ook in kennis met de hertogin De Villeroi, die als beschermster der kunst, vooral der muziek, hom van veel steun was. Om hem in staat te stellen rustiger en zonder fi nancieel© zorgen te kunnen arbeiden, nam de kunstlievende hertogin hem in haar gastvrij huis op, waarin zij een werkplaats inrichtte. In het hotel „Villeroi" bouwde Erard dan ook zijn eerste piano. Dit instrument was tot dien tijd in Frankrijk nog weinig be kend. De piano's, die men te Parijs vond, waren tot op dat tijdstip uit Regensburg, Augsburg of Londen betrokken geworden. In eenige voorname huizen behoorde het se dert lang tot den goeden toon, zulke uit Duitschland of Engeland komende piano's te hebben. De hertogin had op zekeren dag aan Erard gevraagd, of hij dan ook niet in staat was om zulk een piano samen te stellen. Zijn antwoord luidde bevestigend en met geest drift ging hij aan het werk. Het nieuwe in strument, een bewijs der buitengewone uit vindersgaven van den jongen man, vond on verdeelde waardeering bij de Parijsche kun stenaars en kunstvrienden. Hèt was nu de tijd, om een zakelijke uitvoering te geven aan hetgeen de vrucht was van vele jaren moeilijken arbeid. Erard liet zijn broeder Jean Baptist© uit Straatsburg komen. De onvermoeide wer ker deelde na dien tijd de goede en de slech te dagen met zijn broeder. De gunstige opname, welke de uit hun fabriek komende instrumenten bij he: pu bliek ondervonden, maakte het weldra noo- dig het hotel „Villeroi" met een groot éta blissement te verwisselen, en men vestigde zich nu in den Faubourg Saint-Germain. Sebastiaan Erard werkte onvermoeid voort en deed steeds nieuwe vindingen en bracht steeds nieuwe verbeteringen aan. Zoo vond hij de van twee klavieren voorziene piano uit, waarvan het eene klavier voor piano, het andere voor orgel bestemd was. Dit dubbel-instrument veroorzaakte na tuurlijk een groot opzien. Marie Antoinette liet er een voor zich bouwen, dat de meester met in-acht-neming der bijzondere wenschen der Koningin uitdacht De omvang van de stem der Koningin was slechts gering en alle muziekstukken schenen haar te hoog te zijn geschreven. Erard vond nu een mechaniek uit, waarmee hij het klavier in zijn instru ment willekeurig door middel van een sleu tel een halven toon hooger of lager kon zetten. Op deze manier ging het transponeeren zopder veel moeite van den accompagnateur. Met hetzelfde instrument deed hij ook de eerste proef met het door een vingerdruk toongevende orgel. Zoo verwierven zich de gebroeders Erard weldra een Europeeschen naam, die bovendien nog niet weinig werd verhoogd doordat Sebastiaan Erard in 1791 te Londen een van Parijs geheel onafhan kelijke fabriek van piano's oprichtte. Sebastiaan Erard stierf in 1831 op het door hem aangekochte, vroeger, koninklijke jachtslot „La Muefete", bij Pussy. RECEPT. Een hoerljjke aardappclonschotel. Een heerlijken smaak kan men aan aard appelen geven door ze op de'volgende wijze te bereiden: De geschilde aardappelen worden gewas- schen en daarna op een vergiet gelegd. Na dat men daarbij een weinig zout heeft ge voegd, doet men ze in een ijzeren pan, waar op men een glad ijzeren deksel legt, met dien verstande, dat de buitenzijde naar bin nen komt. Daarna keert men de pan om, zoodat de aardappelen op het deksel liggen, plaatst ze in een matig warmen oven en laat ze een uur bakken. Als de vrouw des huizes dergelijke aardappelen aan haar betere helft voorzet, heeft zij alle kaus op eest pluimpje. Het wasschen van borduursel* Men wascht gekleurd zijden borduursel op linnen het best in een afgekoeld aftreksel van houtzeep, vermengd met eenige druppels terpentijn. Koopmansstijl. .........Wij moeten UEd- ten slotte nog melden, dat den traan, welke wij voor UEd. op het oog hadden, ons door d- neus is gegaan, wijl ze hier thans lichter aftrek vindt, ten gevolge waarvan wij er ook van afgegaan zijn. De wed. Branke! en Co. zit echter nog vol; ze vraagt f 50 voor directe levering. Wilt UEd. haar daarvoor hebben? Gi/to antwoord, want er zijn meer liefheb bers en in het algemeen veel liefhebberij voor het artikel Een begaafd en gewillig beest. In het „Kamper Dagblad" leest men. de volgende advertentie. Te koop aangeboden: een zwarte, langha rige hond, oud 1 jaar, ook genegen huiselijke bezigheden te verrichten, als pantoffels aan geven, boodschappen doen, enz., enz. Afgetroefd. Een veearts liep onlangs bij het omslaan van een hoek een nogal driftig kereltje per ongeluk vrij onzacht tegen het lijf. „Ezel!" riep deze. „Pardon, ik ben geen ezel, maar veearts; mocht ik u soms bezeerd hebben, dan zal het mij een waar feest zijn u onder behandeling te nemen." In een netelige positie. Hotelhouder: „...Dat is een miserabele geschiedenis! Een paar maal heb ik Zondags hazepeper ver strekt; thans ben ik wegens strooperij aan geklaagd," Vriend: „Kan je dan je onschuld niet be wijzen Hotelhouder: „Dat welmaar dan eet geen mensch meer hazepeper bij mij 1" DaaromHij: „Vrouwtje, waarom laat je toch telkens nieuwe kleedingstoffe n ko men? Wie moet dat beta..." Zij (hem in de rede vallend): „De dokter heeft gezegd, dat geregelde stofwisseling voor mij zakelijk is," Onze dienstboden. Mevrouw: „Als je aanstaande in de keuken komt, Jans, laat hem dan ten minste niet zulke gemeen© tabak rooken: het heele huis is verpest." Jans: „Daar vlieg je leelijk in, me goeie menech; het zijn sigaren van je man." Verstrooid. Professor (die met zijn zoon in het hotel in één kamer logeert)* „Wat voer je toah uit daar in donker?" Zoon: „Ik zoek de lucifers." Professor: „Welnu, steak dan eerst licht aan Uit een roman. Hij zat in gedachten verdiept en dacht aan niets. Drukfout. Reeds hadden de Galliërs met 1 i f t de tinnen van het Kapitool beste gen, toen de ganzen begonnen te snateren... Vorm trit de volgende letters een zeer be kend spreekwoord: tg grvtHsteeeeezifivde naanlntnaioeg. [Het spreekwoord wordt afgedrukt in b.efc volgende Zondagsblad]. Antwoord op de Vraag in het vorig Zondagsblad: Henne-pakker; henn e p -akker.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1902 | | pagina 12