Kerkelijke beriehton.
Aeademienieuws.
Tweede Kamer.
Hel Invilatie-Concert van Senijre Crescendo.
Vóór don plechtigon aanvang van het Invi
tatieconcert hot binnenschreden van de
Blatige, llntenryke zg, „officiöolo ry" onder
de tonen van den aloudon aan Io gewUden
sang lmd reods tweemalen een luid applaus
in de zaal weei klonken. De eerste maal voor
den nieuwen Leidschen afgevaardigde voorde
Tweede Kamer, als Rector Magnificus In de
saai aanwizlg; Mr. Van der Viugt moest
even op het podium verschenen, om buigend
to dankon voor deze haiteiyko en spontane
folicitaiie. Daarna golden de toejuichingen den
tydeiykon directeur, don heer F. E. A. Koe
berg, oon vriendelijke verwelkoming 1 Als
leorling aan het Haagech Conservatorium
muntte LU uit boven zeer velen en zyn com
posities, waarvan reeds verscheiden zijn uit-
govoerd ik noem b. v. zyn bymph. Gedicht
llimono, ton gehoore gebracht op het aan
Nod. werkon gewyd Symphome Concert van
hot PhiJhai moniscli oikest in öcbevernngen,
£9 Aug. 1902 getuigeu, volgens het alge
meen oordeel, vuil buitengowoon talent. Zoo
bezat hy dus, al was hy zeer jong, reoda
titels, belangiyk genoeg, om zyn benoeming
met ingenomenheid te bogroetcn. En wie in
sUn capaciteiten als vervanger van Goltfr.
Mann aldus groot vertrouwen stolde, zal gis
terenavond niet zyr. teleurgesteld, want kranig
hooit Koobeig dit concert geleid en het goliool
bebeerscht. En dat niet alleen, want vooral
uit do voordracht van Mendelssohn's Italie-
nischo Symphonic hoeft men de over
tuiging moeien putten, dat hier door hot
e; lykkwi.itot onder uitnemende leiding was
gestudeerd. "Wo hebben veel gevoeld voor
deze kous van hoofdwerk: oou mooio com
positie, uit éón stuk een der beste van
N- en niet zoo moeilijk uit te voeren
voor eon o.kest als dit, als b. v. een 8ym-
phonio an Schumann, mot hare meer sub
tiele schakeoiingeu; on evenzeer waien wo
voldaan over de opvatting, die de schoon
heden van hot werk in eou heldor licht stelde,
om ovor de uitvoering, die o. i. over hot algo-
moen zeer gelukkig ic gewoest; daaiby ge
denken we mot lot de medewerkenden van het
Uir. Stedoiyk orkest, die vooral duur rhythini-
pche vaslhoid, uitnemende diem ten hebben
gepiaosteerd. Wy waron minder verheugd,
Mozart's schitterende Don J u a n Ouver
ture van Sempre te hooienmen heeft
haar met slagvaardigheid gespeeld, maar er
wordt in zoo'n werkje do grootste fijnheid
on geacheveerd held iu allo détails geeischt,
on dit kon mon niet geven. Ook do begeleiding
van Rubinstein's Pianoconcert gaat,
moenon wy, boven Sompre's krachtori, althans
waar maar onkolo ropolities ervan mogeiyk
zyn. Maar onze oindindruk weid bepaald dooi
de gloedvolle uitvoering van lierlioz' Al arcüo
Ho n gr o i se, en was dus zoor goed; eu wy
brengen Kooborg allo hulde.
Veel sucoes hebben do solisten gehad.
Tal van liederen, waarvan rk alleen dat
van Hildach niet sympathiek vond, heeft
Mevr. Jcanno Halomonson-Asscr gezongen,
en daarmee op menig punt lioogc indrukken
gegeven. Kon mooie, innemende stem, een
voordracht, superieur door fijne nuances en
distinctie, een onverbeterlijke uitspraak, ccn
optreden vol bekoorlijkheid en harmonie; on
juist het harmonieuze van bet geheel gaf
aan den zang een groote waarde i en deed ge
makkelijk kleinigheden, die wo andors zou
den wensohen (de stern zou in krachtige boo-
ge tonen voller klank kunnen hebbenon
ook daar gclijker van klank kunnen zijn, ik
denk aan hot laatsto couplet van hrino-
|1 i a) vergeten, en wij denken aan haren
jang terug niet do woorden uit T i o c k 's
R u h e Sü88licbohcn „zarto Trfiuino
6ch\viinmen nock." Do hoer Koeberg accom
pagneerde. D irk Schafer even min als de
zangeres, was hior een onbekende; zijn uit
nemende qualiteifcen hebben weer veel waar-
deoring gevonden, Hij speelde het minder
bekend Pianoconcert van Rubinstein,
n.l. het Dorde, in G Dur (gewoonlijk
hoort men het Vierde, in D Moll), mis
schien hier en daar wat lang, niet altijd be
langrijk, maar toch veel moois bevattend. En
na de pauze con Berceuse van Ohopin,
te ijl en wazig voor de groote zaal, en twee
transcripties van Liszt en Tausig, in hare
soort schitterend. Schafor's spel frappeert
o m. door verbazende techniek, door frisch-
hcid, mooie rhythmiek en muzikaliteit. Wel
licht is hem do repetitio, waar hij het con
cert meermalen speelde, wat vermoeiend
geweest. Als pianist en componist van ccn
Pianoquintctfc hopen we 3 Fobr, e.k.
hem weer to huldigen.
Ik zou dit verslag niet mogen besluiten,
zonder te mcmorecren, dat cr veel kransen
cn bloemen werden aangeboden, dat het
stampvol was en dat Mevr. Salornonson-
Asscr als toegiftjo zong het blijkbaar nog
steeds geliefde ,,Ich muss nun einmal
8 i n g c n" van Taubert.
Wie na dit concert vol poozic plotseling
prozaïsch had to overwegen ,hoe zi i het best
to beschutten tegen een sneeuwbui, zal mis
schien gedacht hebbon aan Massenet's liedje:
„Et puis quand reviendra l'hivor...
nous nous ressouviendrons des roses...",
en aldus de goedo stemming hebben be
waard A.
Koicingisi Williehuitia en lianr
Gemaal in MeckloiiSuirg-fictiweriu.
Men schrijft uit Schwcrm, dd. 30 Nov.,
aan dc „N. R. O.":
Na do familie-lunch begaven zich koningin
Wilhelmina, groothertogin Marie en prins
Hendrik naar het Oude Paleis, het eenvou
dige gebouw, waarin groothertogin Alexan-
drino, do gemalin van Paul Fricdrich cn do
zuster van keizer Wilhelm I, tijdens haren
langon weduwe-staat woonde. Het huis is
vol horinneringen aan vroegero dagen. Do
eerwaardige udo damo, dio hoogbejaard
overleden is, wcnschte tijdens haar leven
geen veranderingen aan te laten brengen in
het groote gebouw, dat tueschen do overige
opgesmukte gebouwen op den Platz des Al
ten Gartens doodeenvoudig staat. Men weet
nog niet, wat men op den duur met het
Oude Paleis zal aanvangen. Voorloopig
heeft men er allee zoo gelaten, zooals het
was in den tijd van groothertogin Alexan
drine, en het huis is dus een plaats van
herinneringen voor de familio gebleven. De
Koningin nam de vertrekken, do vele meu
bels en schilderijen nauwkeurig op, cn prins
Hendrik en groothertogin Marie gaven haar
vorklaringen. Na een oponthoud van onge
veer drie kwartier reed het gezelschap naar
Rabensteinfcld terug.
Maandagavond wordt in den hof schouw
burg een weldadigheidsfeest gegeven. Ko
ningin Wilhelmina zal op dit feest verschij
nen.
Centraal Bureau voor Socials Adviezen.
Zooals bekend, behoort tot het G. B. v.
8. A. to Amsterdam een bibliotheek, waarin
zooveel mogelijk bijeen wordt gebracht wat
van belang is voor da kennis dor sociale
quaestie. Voorzoover het buitenland betreft
beperkt deze bijeenbronging zich in hoofd
zaak tot verwerkte gegevens, tot boeken
waarin bet resultaat van onderzoekingen is
neergelegd. Voor Nederland echter is het al
spoedig vnn het uiterste belang gebleken ver
der te gaan en te trachten alles bijeen te
brengen wat op eenigerlei wijze voor dc ken
nis van do Nederlandseho arbeidersbe
weging van belang is. To dien einde
worden dan ook zooveel doenlijk thans
verschijnende volksbladen, vakbladen, circu
laires enz. verzameld. Heeft dit voor wat
op het oogenblik verschijnt reeds meer moei
lijkheid dan verwacht zou worden en ge-
wenseht is voor dergelijke publicaties uit
vroeger tijd is het bijeenbrengen uitermate
moeilijk gebleken. En toch is dat bijeen
brengen van het grootste belang. De te ver
zamelen gegevens zullon voor hem die een
studie van cenig deel dor Nederlandsche ar
beidersbeweging mocht willen maken het ge
wichtigste materiaal moeten levoren. Om
deze reden reeds zou samenvatting in een
enkelo bibliotheek van groot nut zijn.
Maar bovendien: het gevaar is lang niet
denkbeeldig dat genoemde documenten, wan
neer zij niet in een bibliotheek een onderso
men vinden, langzamerhand geheel verloren
gaan.
Het bestuur van het C. B. v. S. A. heeft
om deze redenen gemeend dat het op zijn weg
lag te trachten te redden wat nog te redden
valt. Tc dien einde heeft het een commissie
benoemd, waarvan een van zijn led-m voor
zitter is. Bekend mag worden verondersteld
dat het O. B. v. S. A. zicli steeds op een
geheel neutraal standpunt beeft geplaatst cn
dientengevolge de medewerking van do meest
verschillende politieke richtingen heeft mo
gen vinden. Ook de commissie gaat van het
zelfde beginsel van neutraliteit uit. Het be
stuur meende daarin een waarborg te zien
èn dat van alle richtingen gelijke medewer
king kan worden verwacht. Bovendien is
besloten dat het door de commissie bijeenge
brachte ccn afzonderlijk deel der bibliotheek
zal vormen dat, wat or ook overigens met
het C. B. v. S. A. moge geschieden, open
baar zal blijven. Gedurende één dag in de
week zal bovendien de vcrzame.ling voor een
ieder toegankelijk zijn mits dc aanvraag
daartoe vier-on-twintig uur van te voren ge
schiedde.
Do bovengenoemde'commissie wendt zich
thans tot bereiking van haar doel tot dc
haar bekende personen, die in de Neder
landseho arbeidersbeweging een gewichtige
plaats hebben ingenomen, met verzoek, de
onder hun berusting zijnde documenten ter
beschikking van de bibliotheek van het G.
B v. S. A. te willen stellen.
De commissie wenseht er met bijzondcrcn
nadruk op te wijzen dat ook oogenschijnlijk
vrij onbelangrijke schrifturen haar welkom
zijn. In het bijzonder zijn het tijdschriften,
couranten, brochures, almanakken, jaar
boekjes, manifesten, circulaires, statuten,
vliegende blaadjes, prospectussen, jaarver
slagen, notulen enz., op welke zij het oog
heeft. Het zal haar daarbij om het even zijn
of van tijdschriften cn dergelijke volledige
of geschondene ter beschikking worden ge
steld. Waar geschonden exemplaren worden
ontvangen is het niet onmogelijk dat uit
meer geschondene één volledig exemplaar zal
kunnen worden samengesteld.
De Documentencommissie bij het C. B. v.
8. A. bestaat uit de hceren P. L. Tak, B.
Bymholt, B. H. Hcldt, W. Smit, F. van
Vliet Jr., D. Hudig Jr., Vossiusstraat 37
Amsterdam.
De boodschap van RooseveEt.
De boodschap van president Roosevelt aan
het AmorikaaoRohe Congres zegt: Wij bevin
den ons voortdurend in een tijdperk van
on beperk ten voorspoed. De gebeurtenissen
der laatste vier jaren hebben or 1 list op
gewezen dat onze plaats groot moet zijn ou
der de natiën. Wij kunnen geen kleine rol
spelen.
Het volk ziet de toekomst met hooghar
tigheid en vastbesloten willen te gomoet.
Voor den strijd schrikken wij niet terug.
Er zijn buiten onze grenzen ernstige vraag
stukken, en binnen die grenzen nog ernsti
ger, maar wij kunnen die best oplossen. Ons
materieel wolzijn is het gevolg van de eco-
nomisoho krachten onzer eeuw en van onze
wotgoving, gesteund door een onverander
lijke staatkunde en door het hoogo gemid
delde peil onzer burgers.
Waar de omstandigheden veel goeds hiel
pen ontwikkelen, daar hebben zij ook het
kwaad doen opgroeien V7ij moeten dat
kwade geduldig bestrijden met practi6ch
gezond verstand en vastberadenheid
Ovor de trusts sprekende zegt Rooeevelt:
Do ondervinding dit jaar opgedaan doet do
wooschelijkheid inzien van dc stappen die
ik voorstelde. De grondslag der beschaving
is de onschendbaarheid van den eigendom,
doch deze is niet vereen igbaar met het recht
der maatschappij om invloed te oefenen op
deze kunstmatige machten om het misbruik
maken er van tegen te gaan. Groote licha
men, en vooral combinaties van lichamen,
moeten worden beheerd onder algemeen be
kende regelen, on het toezicht moet door dc
medewerking der gdveelc natie worden vol
tooid.
Onze bedoeling is niet die van corpora
ties onmogelijk te maken; integendeel dozc
groote combinaties zijn onvermijdelijk voor
de ontwikkeling van de moderne nijverheid,
cn elke poging om zo te vernietigen 7X)u
dwaas zijn, tenzij zo berustte op maatrege
len, r die aan ons geheeJe politieke stelsel
zeer groot nadeel zouden berokkenen
Wij kunnen niets goeds tob stand bren
gen, door bepalingen op hot toezicht op de
corporaties, wanneer wij niet steeds vcor
oogen houden, dat wij niet de corporaties
bestrijden, maar alleen bet kwaad, daarin
gelogen; dat wij niet vijandig gestemd zijn
ten opzichte dezer instellingen, maar beslo
ten zijn zo 7xx> te gebruiken, dat ze onderge
schikt gemaakt worden aan 't algemeen be
lang. Publiciteit kan een eerlijke corporatie
niet schaden en behoeft een oneerlijke niet
te sparen.
Bij het ontwerpen van maatregel on tegen
corporaties, die nadeel ig zijn voor het alge
meen belang, moot er zorgvuldig voor ge
waakt worden, dat wij groote ondernemin
gen die op wettelijke wijze de productie-
kasten verlogen, niet belemmeren; dab wij
verder do plaote van ons land in de inter
nationale industrieele wc-reld niet prijs ge
ven; dat wij ook de welvaart niet treffen,
ten gevolge waarvan fabrieken en tnijnen
gesloten zou den worden, de arbeider werk
loos, de boer zonder markt voor zijn pro
ducten zou worden.
Het belangrijkste punt is de regeling van
zaken tussoben do staten onderling Frau
duleuze overkap! tali sa tie en andore kwa
len die den onderlingen handel treffen,
moeten vermeden worden. Een afdoende
wet te dien opzichte beveel ik in de aan
dacht van hot Congres aan.
Moet daarvoor de Grondwet worden ge
wijzigd, is liet onmogelijk zonder dat het
voorgesteld© dool te bereiken, dan zou ik
voer Grondwetswijziging niet terugschrik
ken. Een verlaging dor tarieven werkt te
genover de trusts nk«t« uit. Afschaffing der
invoerrechten als eerste maatregel zou de
zwakst- mededinger» ruineeren. Onze be
doeling met wijziging der tarieven is niet
aan p ^duoten van het buitenland cenig
voordeel te verschaffen, doch der binnen-
landsche concurrentie een goede kans te
geven.
Het vraagstuk wat beg m de trusts kan
worden gedaan moet dus worden onder de
oogen gezien afgescheiden van de tarieven-
herziening. Een radicale vorandcring van
de beschermende tarieven is on won schol ijk
en zou vorwa.rring scheppen; het is beter
tijdelijk cenig ongemak te voixluron dan dc
zaken in dc war te.brengen door te radicale
veranderingen. Het is hoogst wonscholijk
het tarieven-vraagstuk tc bezien van het
standpunt van handel en nijverheid, en
deze worden het best gediend door besten
digheid in het tarievenstelsel, met een
systeem dat mogelijk maakt noodzakelijke
herzieningen van het beginsel te toeteen
aan de nationale bolangcn. Deze herziening
moet niet den omvang krijgen van een ge
heele wijziging.
Dc eerste overweging die moot voorzitten
bij de wijziging, moot zijn do Amerikaan-
schc handel en nijverheidsbelangen op den
voet van volkomen gelijkheid te brongen
mot de belangen van overzeesche Landen,
opdat een recht mogelijk zij,, voldoende om
het verschil der l osten van de arbeidskrach
ten hier en elders ruimsohoot6 te dekken.
De welvaart van den loonarbeider en van
den landbouwer moet den doorslag geven
bij onze economisohe staatkunde.
Nooit moet de kans ontstaan, dat de wel
vaart en de loonen van den Amerikaanschen
werkman in de waagschaal worden gesteld.
Het middel om het evenwicht te herstellen,
is te vinden in reciprociteits-verdragen, dio
dc markten uitbreiden, een ruimer veld ge
ven voor do activiteit van de producenten,
en die een verlaging van rechten verzekeren
wanneer deze niet langer noodig zijn voor
bescherming of wanneer het minimum dor
aangerichte schade buiten beschouwing kan
blijven tegenover het maximum-voordcel,
dat verkregen is.
Indien heb onmogelijk is dc hangende ver
dragen te bekrae jrigen en geen zekerheid
bestaat omtrent de ricktigo uitvoering van
andere dan moet op eenige wijze getracht
worden reciprociteit te verkrijgen door mid
del van recht-streekscho wetgeving. Waar de
noodige wijziging niet met voordeel verkre
gen kan worden door reciprociteit, kan dit
bereikt worden door verlaging van rechten
op bepaalde producten, na zorgvuldige over
weging. Indien het Congres dit wenseht, kan
een commissie van bevoegde mannen worden
benoemd om veranderingen voor te stellen.
Als cenig invoerrecht kan leiden tot een mo
nopolie, dat slecht werkt, dan zal geen pro
tectionist zich verklaren tegen een verlaging,
die de voorwaarden van mededinging ge
lijk maakt.
Het invoerrecht op anthraciet moet wor
den afgeschaft.
Ten einde te gemoet te komen aan de
schaarschte van geld is het noodig het munt
stelsel rekbaarder te maken. Voor zoover het
mogelijk is zouden de banken verplicht moe
ten worden voldoende geld bo verschaffen en
in omloop te houden voor de behoeften van
handel en nijverheid; het is onnoodig het
geheele financieck- stelsel to hervormen. Er
moeten echter aanvullingswetten komen, die
tot strekking hebben de banken in de gele
genheid te stellen te voldoen aan gowettigdo
vraag naar het lied rag en de soort van geld,
en die alle geldsoorten onderling inwissel
baar en omzetbaar in den gouden stando&rd
zullen maken.
De president vestigt opnieuw de aandacht
op de noodzakelijkheid van een immigratie-
wet. Dit is echter een vraagstuk dat groote
moeilijkheden oplevert.
Hij zegt verder: Het is een tijd van een fe
deratie en combinatie. Zoowel bij kapitalis
ten als bij arbeiders kunnen beide veel goeds
en veel kwaads veroorzaken. Het georgani
seerde kapitaal en ook de georganiseerde ar
beid bchooivtn voor oogen te houden, dat het
persoonlijk belang in overeenstemming ge
bracht moet worden met het algemeen be
lang. Men moet zich houden aan de grondbe
ginselen van gehoorzaamheid aan de wet,
van persoonlijke vrijheid, gerechtigheid en
billijkheid ten opzichte van alleli. Elk werk
man moet verzekerd zijn van de vrijheid en
het recht om met zijn eigen werkkracht te
doen wat hij wil, zoolang hij daarbij geen
inbreuk maakt op de rechten van anderen.
De president hoopt ernstig dat een depar
tement van handel zal worden ingesteld, met
een zetel in het Kabinet.
Hij dringt aan op reciprociteit tegenover
Ouba, op een overeenkomst met Engeland,
en een handelsovereenkomst op gelijken
grondslag met Newfoundland in de lijn van
de conventie, waarover de heer Blaine heeft
onderhandeld.
Zoo mogelijk moeten alle geschillen tus-
schen de volkeren door arbitrage worden op
gelost. De instelling van het Hof van Arbi
trage te 's-Gravenhage is een gebeurtenis, die
veel goeds voorspelt; het is verre te verkie
zen de uitspraak van dit Hof in te roepen,
dan telken male bijzondere scheidsrechters
aan tc wijzen.
Met Columbia zijn onderhandelingen aan
geknoopt over den aanleg van een kanaal
door don Isthmus door do Vereenigde Sta
ten. Geen onafhankelijke Amerikaansche na-
tie behoeft ook maar do geringste vrees te
koesteren voor een agressief optreden van
de Vereenigde Staten. Het is elks plicht de
orde en rust te handhaven binnen zijn eigen
grenzen en zijn verplichtingen tegenover
vreemdelingen na te komen.
Roosevelt deelt mede wat de Regecring
heeft gedaan met betrekking tot den kabel-
aanleg door den Stillen Oceaan, en geeft een
overzicht van de gebeurtenissen op de Phi-
lippijnen. Geen staatkunde heeft zichzelf zoo
duidelijk aanbevolen als die om de Phi lip
pijnen te bezetten en te behouden.
Het leger is tot een minimum terugge
bracht. Dringend doet zicli behoefte gevoe
len aan dc insteling van een gencralcn staf.
De president dringt aan op verbetering
van de schietkimst. De marine moet zich elk
jaar een nieuwen aanvoer van strijdbare
manschappen verzekeren, daar do bui ten-
landschc staatkunde van enkele landen ons
den plicht oplegt eon ecrste-klassc-vloot te
bezitten.
Het Inter-Oceanisch kanaal zal de waarde
van onze zeemacht grootclijks verhoogen
maar als wij een onvoldoende vloot hebben,
dan zal het kanaal alleen in het voordeel zijn
van elke mogendheid, welker zeemacht ster
ker is.
De Mon roe-leer moot beschouwd worden
als het voornaamste punt van cie Amerikaan
sche staatkunde, maar zij zou niets bcteeko-
nen, wanneer wij niet voornemens z;jn haar
door te zetten en dat is alleen mogelijk met
een goodo vloot.
Ten slotte zegt de president: Er is op hot
oogenblik geen wolkje aan den gezichtsein
der en e.r bestaat niet de minste kans op on
eenigheid met ccn buitenlandscbe mogend
heid; Ik hoop zeer ernstig dat dit zoo zal
blijven ,en :m dien wensch vervuld te zien
moeten wij zorgen voor een krachtige vloot
Een weigering om zulk een vloot in stand
te houden zou oneenigheid uitlokken, en
wanneer er oneenigheid ontstond, zou dit
een ramp ten gevolge hebben. (A. S.)
RECL4MES,
a 40 Cents per regel.
Form an tegen yorkoudheid. (Nieuw.)
Klinische proeven gedurende twee jaren
glansryk doorstaan In alle apotheken ver
krijgbaar. 11640 4
Bodegraven: Donderdagavond, te half
zeven, zal ds. Hoogenraad, van Leiden, alhier
optreden In de Ned. Hoi v. Gom. om een rede
te houden over de Zending.
Hoofden al of niet voor de klasse?
Over deze vraag is aan de Amstordamsche
Schoolcommissie verslag uitgebracht na r
aanleiding van do voorstellen der raadsleden
Sterck, Do Vries en Tor Haar, tot hot op-
dragon van het ODderv/ys in een vaste klasse
aan de hoofden der scholen.
De commissie van praeadvies acht die
voorstellen verwerpeiyk, omdat zy van oordeel
is, dat het voor den geregelden gang van
zaken In de school verderfelijk zou zyn, wanneer
hel hoofd, tevens als klasse onderwyzer fun-
geerende, geduronde den geheelen of nagenoeg
den geheelen schooltyd aan zyn klasse ge
bonden zou zyn.
Zy adviseert, dat aan de hoofden, van
wie als leerkracht meer party kan worden
getrokken, een twaalfial lesson per week
zullen worden aangewezen en dat hun zoo
weinig mogeiyk werkzaamheden worden
opgedragen, die onder schooltyd, hun tegen
woordigheid elders dan in de school nood-
zakeiyk maken.
„Haarlemsche Frans".
Het gerechtshof te Amsterdam bevestigde
heden het vonnis der rechtbank te Haarlem,
waarby Frans Rosier werd veroordeeld tot
12 jaar.
Leiden. Geslaagd zijn voor het docto
raal examen in de wis- en natuurkunde, de
hoeren E. J. M. van de Laarschot en A.
Winter; voor het doctoraal examen in de
rechtswetenschap de heer J. F. v n Dein9e;
voor het candidaate-examen in de rechts
wetenschap do heer J. Nuhoufc van der Veem-
ATJEH.
Do „Staatscourant" van boden meldt:
Biykens uit Indiö ontvangen telegrapbiscbe^
berichten, zpn sedert do jongste mededee-
lingen dienaangaande, in de „Nedorlandsche
Siaatscourant" van 26 November by d»
krygsverrlchtiDgen:
a. in Aijeh en Onderhoorigheden, gesneuveld
de fuselier A. de Visser (no. 61889), over»
leden de sergeant J. J. Engels (no. 40-4 49),
verdronken de luselier P van Stokkom (nou
40788), gewond de lste luitenant der cavalerie
Chr. L. C. de bruin, do lste luitenant W.
Dozy en de 2de luitenant A. Hackstiob, beiden
van het wapen der infanterie van het leger
hier te lande, gedetacheerd by dat in Ned.-
Indiö, de sergeanten I van Ham (no. 33962)
en W. H. Loman (no. 35155) en de fuselier
P. H. Depauw ino. 5103Ü);
b. In Djambi, aan bekomen wonden over
leden de luseJier A. Wilverth no. 49559), en
licht gewond de korporaal J W. J. Koek
(no. 53742/4227), en de fuseliers J. Pb. da
Wit (no. 4 7783), U. Smit (no. 61184) on C.
Wale boer (no, 354 46);
c. te Merauke (Zuid-Nieuw-Guinea), aan be
komen wonden oveiloden de solcmt-zieken-
verpleger G. B. Adriaens (no. 37923).
By de farallio hier te lande is bericht ont
vangen, dat do lste luitenant der infanterie
van het O.-I. iegor W. Dozy by het gevecht
inde omgeving van Lho Seumaweh op Atjeh
is gewond.
Zitting van hedtn. (Fer Telegraaf.)
Algeineeno Beschouwingen.
By de Algemeeno Beschouwingen (Hoofd
stuk I dor Staatsbogrco'.ing), ging de heer
Drucker het verleden en da toekomst dor
partyen na, naar aanleiding van den tyd dien
deze Regeering thans hoeft geduurd Do Regoe-
ring staat nog steeds in het toeken der coahtie,
doch by hot coahticti sctaat schijnt één punt
vergeten: hoe te handelen bij tusschen-
tydscho vacaturen. Wat do liborulen beireft,
constatoerdo by dat een groote verwarring
onder hen heorscht, zoo zelfs dat de eminente
publicist, gisteren te Leiden gekozen, door
het „Vaderland" werd genoemd „vooruit
strevend liberaal", door de „Nieuwe Courant"
„een liarer naaste geestverwanten."
Do vryzfnnig democraten, die zelfstandig zyn
opgetreden, behoeven zich zuiks niet aan te
trekken. Voorts woes spr. op den. reclame-
geest, heoischend onder bon, die zich by voor
keur „Christenen" noemen; terwijl wetsont
werpen van eenig belang nog met zyn inge
diend, zoodat de tyd om te oordeelen over de
wotgevendo woi kz.iamheid dor Rogeeiing uou
niet Is gekomen.
Voorts meende spr. naar aanleiding van
hetgeen omtrent het uilstellen van de feest
viering van 31 Augustus is medegedeo.d, dat
het mot overeenkomt .mot den geest onzer
con3titutioneele instellingen den naam onzer
Koningin in oen staatsstuk te bezigen.
Naar aanleiding van het feit, dar betreffende
de doctoraten aan de Vrye Universiteit en
hot onderwys mets is vei ander J, dat ihans
geconstateerd wordt door deu premier, dat
nog slechts gevaar dreigt voor do chrisieiyke
grondslagen van ons volkslevou, dat een
liberaal is gekozen tot lid van den Raad van
State, dat van de vroegere Regeering lal van
wetsontwerpen z\jn overgenomen, dat men op
het beginsel der leerplichtwet niet wenseht
lorug te komen conataieorde spreker dat de
bewindsman, cue aan hot hoofd van het Kabinet
staat, denkbeelden vei kondigt, die evengoed
door een lid der lmk-uizljde konden zyn
gehuldigd. Alleen protesteerde hy er togen
dat dr. Kuypor de programma's van do
partyen der linkerzijde afkeurt als eon be-
denkelijk „opbieden."
Wat nu de toekomst betreft, wees spr. cr
op, dat terwijl sommige antirevolutionairen
zich zeer gerust en tevreden met dit Kabinet
voordoen, zoo o. a. inr. Ancma in zijn be
kende brochure^ zeer velen teleurgesteld en
ontevreden zijn. Z. i. terecht. De finale op
lossing van de onderwijsquaestie wordt vex*-
schovcn tot grondwetsherziening. Het gaat
niet aan, alles te schuiven op den rug van
hel coalitie-kabinet."
Wat de ordinantiën Gods betreft, baalt
spr. het boek van den heer De Wilde aan,
ten betooge dat in zake monarchie of r u-
bliek, cn kiesrecht, de Schrift geen richt
snoer aanbiedt. Ook de practijk bewijst dat
de Ordinantiën geen onfeilbaar richtsnoer
opleveren: zoo op het stuk der doodstraf het
eedsvraagstukde quaestie van de verhoo
ging van drankaccijos. Zelfs ten aanzien van
de Zondagswet wordt nu door den premier,
„geen specifiek Ghristelijk-bcdoelen" op den
voorgrond gezet. Het Christelijk „zout" in
die quacsties wordt volgens spr. wellicht al
leen door suggestie geproefd.
Ten aanzien van het kiesrecht bestaat in de
houding van dit Kabinet reden tot ongerust
heid voor de democratische richting; de
Speetwet heeft de ongerustheid versterkt-
Trouwens in Amsterdam IX bleek al wat
anti-democratisch gezind is zich te vcrecni-
gen op den candidaat der regeeringsmeer-
derheid.
Voorts wees spr. er op dat voor socialn
maatregelen, met name ouderdom»- en inva
liditeitsverzekering, veel geld noodig is en
nog steeds moet afgewacht, hoe de Regeenngv
dit geld zal vindenhet het menu zal worden
klaargemaakt, en in welko volgorde de spij
zen zullen worden opgediend. Spr. hoopte
dat de hoofdschotel niet zal verschijnen ola
de gasten op het punt staan, te vertrekken
(gelach).
Hij wenschte echter het werkplan der Re
geering niet te bestoken doch drong aan op,
invoering van eenheid van tijd; regeling vaaij
den rechtstoestand der ambtenaren.
lierichten over Hi j n 1 and'8 boezem,
gedurende de week van 23—29 Novembor 1902.
Staal ran den boezem to LeldeD.
Mem te Onde-Weterln^.
Working der atoomqemalen
WaterlooziDg lango u&tuarlijken weg.
WUoriulating
Regenval in mM. i o
23 Nor. 24 Nov. 25 Nor. 26 Nov 27 Nov. 28 Nov. 29 Nov.
62 61 60 59 58 56 57 om.—JL?.
62 62 61 53 57 67 55 em.—AJ*.
Spaarudam a., Qalftro? u., Goada a., Katwyk n.
Spaarndam a., tlalLreg aH Goad* 22 a„ Kalwyk Si a.
Door de alaiö to Goada 0»
8.1
