Uit de „Staatsoourant."
Tweede Kamer.
Aeademienieuws.
Gemengd Nieuws.
Ton F. van Lyndon candida-at to Btellon voor
den Gemeenteraad.
Baron Van Lynden ia ook de candidaat
-dor Prot. Kie8vereeniging. Do anti-rev.
Kiesverceniging candidateerde den heer J.
[W. Florijn.
Do afd. Haarlem der 8.-D. A.-P. besloot
gisteravond de besp.rckingon over de a. 8. ge
meenteraadsverkiezing nog geheim to hou
den.
H. M. de Koningin heeft het Be
scherm vrouwschap van do Vereen iging van
leden tier Nederlandsche ridderorden aan
vaard.
„De Ned." verneemt, dat in deze weck
to 's-Gr&vcnhago wordt verwacht de heer
Itico, vertegenwoordiger van een Ameri-
kaansohe maatschappij van onderzo esche
torpedobooten. Zijn komst geldt een bezoek
aan den minister van marine.
In de algcmcene vergadering van amb
tenaren der registratie en domeinen, die te
VGravenhagc werd gehouden, is met over-
grooto meerderheid de volgende motie aan
genomen:
,,De vergadering van de Vcrecniging van
ambtenaren der registratie en domeinen,
ovci-wegende, dat door do benoeming van
'don heer A. Boumen tot directeur der re
gistratie en domeinen, met voorbijgang van
een veertiental in rang en klasse boven hom
staande ambtgenooten, dc billijke, vanouds
erkende en toegepaste aanspraken van
oudere collega's zijn geschonden, en in het
algemeen het gevaar is ontstaan dat do an-
ciennitcitsregclen bij het vak ook in het ver-
;volg voor begunstiging zullen moeten wijken
■overwegende toch, dat de plaats gehad
hebbende afwijking dier rogeion bezwaarlijk
kan worden toegeschreven aan de bijzondero
.verdien ton van den bonoemde, al ware het
alleen maar, omdat deze gedurende het acht
jarig Kamerlidmaatschap, aan zijn benoe
ming voorafgaande, als inspecteur non-ao-
tiof is geweest en zich dus als ambtenaar
niet boven zijn oudere collega's heeft kun
nen onderscheiden:
overwegende, dat dergelijke benoemingen,
waarbij men vruchteloos naar een verdedig
baar motief zoekt, niet alleen de belangen
der ambtenaren bedreigen ,manr, daar zij
do ambitie doen verflauwen, ook schadelijk
zijn voor do belangen van den dienst;
Verklaart die benoeming tc betreuren."
Vrijdag worden in „Stads Doelen" te
Delft dc 128 candidaat-leden van het D.S.-O.
plechtig geïnaugureerd, 's Avonds heeft de
fakkeloptocht plaats.
Aan de professoren J. Kraus, H. A. Ravo-
nek, Henri Evers, S. J. Vernmes, Dc Vries
Broekman en Janssen van Raay zijn serena
des aangeboden.
Het stoomschip ,,Solo" vertrok 21 Sep
tember van Batavia naar Rotterdamde
Socmbawa" vertrok 24 September van H&-
vro naar Amsterdam; do Ambon" vertrok
24 September van Amsterdam naar Batavia
do „Ardjoeno" vertrok 2-1 September van Ba-
jtavia naar Rottordamdo „Bali" arriveerde
24 September van Java te Nieuw-York; de
'„König" (thuisreis) vertrok 23 September
'van Durban; do „Mcrapi", van Rotterdam
naar Java, vertrok 24 September van Port-
Said.
Ouilslio Door don burgemeester is
een openbaxo vergadering van den Raad de
zer gouieento belegd tegen Zaterdag 27 Sep
tember a. 8., des namiddags to halfdi*e
Yalkonbu g. Ten behoeve van onze door
den oorlog vcrarmdo stamverwanten in
Transvaal cn Vrijstaat is gisteren door een
paar jonge dames een collecte lang de hui
zen dor ingezetenen gehouden, welke Leeft
opgob racht de som van j uist 36.
Aan do loting voor do lichting van
1003, wclko voor deze gemeente op 11 Ojvo-
ber te Katwijk zal worden gehouden, zullen
slechts vier ingeschrevenen deelnemen,
i Wassenaar. In do jongst gehouden ge
meenteraadszitting is besloten tot den ver-
'koop van den Buurweg cn kwam in behan
deling dc salarisregcling der onderwijzers,
(Waarover lang cn breed werd gediscussieerd.
,Schering en inslag was daarbij dat men voor
|één zaak niet heelemaal wcnscht tc betalen.
In ons volgend nummer komen we hierop,
evenals op dc andere punten, meer uitvoerig
.terug Vyf ledon stemmen tegen do nieuwe
^alarlsregoling en tweo onthielden zich van
■temming.
Zoeterwoude. De op gisteren gehouden
algomeone vergadering der uxlerlinge
Brandwaarborg-Maatschappij werd bijgc-
rivoond door 21 deelnemers. Nadat verslag
was uitgebracht over den toestond der'Ver-
leniging, word rekening en verantwoording
1 gedaan over het afgeloopon jaar. Do ont-
1 vangsten hadden beloopcn 2088.36 1/2 cn
de uitgaven 423.60 1/2, zoodat het'batig
saldo bedroog 1659.76, dat rentegovend zal
worden belegd.
Tot bestuursleden worden horbonoomd do
nftrerli ndo loden de heoron 0. v. d. Velden,
J. dc Jong on J v. Leeuwen.
In plaats van het bestuurslid den beer C.
Lagcrbcrg, die in bet verslag op zeer waar-
jlecrende wijze werd herdacht voor zijn ijver
in het belang der vcrecniging word ge
kozen do heer P. Paardvkoop r met 13
stommen togen 7 stemmen op A. Paardc-
kooper en 1 op A. v. d. Poel Gzn.
Overgaande tot do verkiezing van 3 leden
in het Dagelijksch Bestuur, werden de hee-
ron J. v. Leeuwen en C. v. d. Velden met
overgroote meerderheid herkozen, maar er
moest herstemming geschieden voor het der-
do lid tusschen do hecron P. Paardekooper
cn Jacs. de Jong.
Deze laatste werd daarop benoemd met
32 stommen tegen 8 stommen op don heer P.
Paard okooper.
Do Voorzitter sloot hierna onder dankbe
tuiging aan de leden voor hun tegenwoor
digheid de vergadering, nadut vooraf op
voor-tol van den heer West-hof was besloten
om bijwijze van proof do volgende alge-
mcenc vergadering dis avonds te houden.
In dc daarop gevolg». bestuursv©rgp.de-
ring werd tot voorzitter gekozen de heer P.
J v. d. Poel, tot 2den voorzitter de heer J.
van Leeuwen.
Kon. uesluiten. Benoemd tot comman
deur der Oranje-Nassau-orde mr. A. E.
Elias, Bccrctari6-genoraal bij het departe
ment van koloniën; voor 4 jaren tot lid en
voorzitter van den mijnraod jhr. O. H. A.
van der Wijck, oud-gouverneur-gcncraal van
Ned.-Indiö.
Bevorderd tot commies der telegraphie 1ste
kl. M. Verschoor, H. van Dijk Blok, L. M.
Baale, G. Gyzen, J. van Doon. allen 2de kl.
tot oommies 2de J. D. Kelder Az., K. Zwart,
N. W. F. Jansen, A. van Tuinen, 0. W. T.
Homberg, T. Kuiper, P. J. Waale, F. A.
van Vuuren, R. Veeninga, allen commies 3do
klasse.
Agrestic verleend aan de door het kapittel
der Ridderlijke Duitsche Orde Balije van
Utrecht gedane admissie van den edel-expeo-
tant mr. A. A. baron Van Nagell tot ridder-
oxpectant der orde, met vergunning tot hot
dragen van het Kleine Ordcnskruis.
Benoemd tot officier van gezondheid 2do
kl. bij do landmacht do arts Van den Steen
van Ommeren.
Do luitenant ter zee der 2do klasso H. J.
Boldingh, dienende aan boord van Hr. Ms.
monitor „Cerberus", wordt met 1 October
a e. op non-activiteit gesteld.
Min. beschikkingen. Met ingang van
1 October aan dr. D. A. Heinsius, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als assistent
voor de Bcheikundo aan de Polytechnische
School to Delft, en, voor het tijdvak van 1
October 1902 tot en met 31 Augustus 1903 in
zijn plaats benoemd P. H. van der Meulen,
technoloog aldaar.
Voor het tijdvak van 1 October tot en met
31 December 1902, benoemd tot assistent
voor do pathologische anatomio aan de
Rijksuniversiteit te Groningen, H. Alders-
hoff.
Siaa^sbegrooting VOOP S903.
Middelbaar onderwijs.
Polytechnische School. De wenschelijkheid
is gebleken, dat de aanstaande ingenieurs,
aan wie later de leiding of het toezicht over
een uitgebreid arbcidcispersoncel zal wor
den opgedragen, in de gelegenheid worden
gesteld zich vertrouwd to maken mot de mid-
delon tot het verleenen van eerste hulp bij
verwonding.
Het is gebleken, dat tegen een bclooning
van 250 per jaar een docent zal zijn te vin
den tot bet geven van een cursus voor het
noodige onderwijs, waartoe dan alle studen
ten kunnen worden toegelaten. Deze som
wordt mitsdien op de bcgrooting uitgetrok
ken.
Voor verschillende 6alarisvcrhoogingen
van hoogleeraren, leeraren cn bedienden is
3412.50 aangevraagd.
Voor hulpmiddelen voor het onderwijs cn
huishoudelijke uitgaven is 33,110 meer uit
getrokken: o. a. 21,200 noodig als eerste ter
mijn voor de inrichting van het nieuwe ge
bouw voor natuurkunde cn electrotechniek.
De gehcele installatie zal naar schatting een
som van 65 000 vercischen, die over drie
jaren kan worden verdeeld.
Hot bedrag van 138,520 loor het clectro-
technisch en natuurkundig laboratorium uit
getrokken, dient tot voltooiing en afwerking
van den bouw en de inwendige inrichting
(verwarming, ventilatie, electrische instal-
latio en meubilair) van het laboratorium,
alsmede van het ketel- en machinehuis met
bijbehoorendc installatie.
Voor uitbreiding van het scheikundig la
boratorium is 157,000 noodig. Een eerste
termijn van f 75,000 wordt aangevraagd.
Het ligt in het voornemen, indien de daar
toe vereischte medewerking der Staten-Ge-
ncraal kan verkregen worden, met het begin
van den cursus 1903/190-4 aan de Polytech
nische School te Delft het karakter van tech
nische lioogeschool te verleenen en net aan
die 6chool te geven onderwijs te brengen ou
der hooger onderwijs. In de Memorie van
Toelichting, te voegen bij hot daartoe strek
kende ontwerp van wet, zal hetgeen hiertoe
dringt, worden uiteengezet, en eerst bij do
stemming over dit ontwerp zal de Statcn-
Generaal zich ten dezo hebben uit tc spreken.
Nu reeds bij begrootingspost een beslissing
dienaangaande uit te lokken, zou lichtvaar
dig zijn, zegt de Minister. Het scheen daar
om het raadzaamst onder middelbaar onder
wijs do uitgaven voor de Polytechnische
School nog over het volle jaar uit tc trek
ken.
Daarentegen zijn reeds bij deze begrooting
gelden uitgetrokken voor een op te richten
Tcchnicum. Allengs heeft zich de overtui
ging gevestigd, dat ook het techni. e onder
wijs in drie trappen behoort op te treden,
niet oneigenaardig voorgesteld als de drieër
lei onderscheiden opleiding van de soldaten,
de onderofficieren en de officieren der nij
verheid. Er moet gelegenheid bestaan voor
wie „skilied labourer" wil worden, om zich
hiervoor theoretisch en practisch te bekwa
men; hiertoe zal moeten dienen de school
van voortgezet lager onderwijs, de tecken-
school, dc ambachtsschool met lie industrie
school. Gelegenheid tot ontwikkeling op bree
der schaal zal moeten geopend worden voor
wat men in Engeland dc „foreman" noemt
hier in den ruimsten zin genomen. En af
gescheiden hiervan zal or ook op dit terrein
wetenschappelijk onderzoek noodig zijn, in
verband met een hooger technisch onderwijs
voor hen, die zich aan dc wetenschappelijke
beoefening der technische vakken willen wij
den. en zelfstandig als leiders der indus-
triecle beweging zullen optreden. Dienover
eenkomstig zal zich het technisch onderwijs
in liet drieërlei karakter van lager, middel
baar en hooger onderwijs hebben aan to
dienen, en het is l^b middelbaar tech
nisch onderwijs, dat in bovenbedoeld
Tcchnicum zijn steunpunt zal moéten vin
den. Wel wordt niet voorbijgezien, dat te En-
schedco voor de textielnijverheid, en te Am
sterdam in de Machinistenschool reeds in
richtingen bestaan, waaraan het middelbaar
karakter niet geheel kan ontzegd worden,
maar zal Nederland op technisch gebied niet
te zeer bij het buitenland ten achter blijven,
dan mag niet langer getoefd met het in het
loven roepen van een inrichting, die aan de
middenklasse van personen, die tusschen de
werklieden en de wetenschappelijk gevorm-
den in staan, een gelegenheid tot volledige
en deugdelijke opleiding biedt, geheel op dé
hoogte van onzen tijd. De wedstrijd op tech
nisch gebied tusschen do onderscheidene vol
keren wordt al meer zóó scherp, dat do na
tionale kracht en het nationale weerstands
vermogen van een volk daalt, zoo wie voor
uit wil, buitenaf de opleiding moet gaan
zoeken, die op eigen bodem niet te vinden
is. Dat de uitgaven,, vereiseht om tot het
bezit van een deugdelijk middelbaar tech
nisch onderwijs to geraken, hoog zullen loo-
pen, wordt niet verheeld, doch dit zal slechts
een nabetaling zijn van wat men vroeger uit
verkeerd begrepen zuinigheid uitspaarde.
Karigheid ten deze zou slechts het vervallen
in een tweede fout zijn bij het verzuim in
het verleden; iels waartegen men te ernsti
ger op zijn hoede heeft tc zijn, daar de uit
gaven voor het technisch onderwijs het eigen
aardige hebben, dat ze in veel hoogere mato
dan het onderwijs van algemeene vorming
do voortbrengingskracht der natie, en daar
mede haar kapitaalswaardc verhopgen.
Met het doel, om na behoorlijke voorberei
ding, tot de oprichting van zulk een Techni-
cum to geraken, wordt op deze begrooting
een bedrag aangevraagd van 20,000. Eerst
bij suppletoire bogrooting zal het noodige
kunnen worden geraamd voor den bouw der
vereischte looaliteiton, voor de hulpmiddelen
van het onderwijs en voor het bij zulk een
Tcchnicum verder aan tc stellen personeel.
Reeds nu daarentegen moeten gelden beschik
baar zijn, om de plannen in gereedheid te
brengen en ten einde aan zeer enkele per
sonen, dio aan het Tcchnicum zullen moeten
optreden, een aanstelling te kunnen geven,
en hen in de gelegenheid te stellen zich in
het buitenland op hun toekomstigen werk
kring voor te bereiden.
In do Memorie van Toelichting op de in
te dienen wctsvoordracht zal zoo volledig mo
gelijke mededceling omtrent de ontworpen
plannen aan de Staton-Generaal gedaan wor
den, ten einde haar in staat te stellen met
kennis van zaken te kunnen oordeelen.
De nieuwe minister van koloniën.
Bij Koninklijk Lesluib van 24 dezer is do
kapitein van den generalen staf van het le
ger in Nederlandsch-Indiö, op non-activi
teit in Europa, A. W. F. Idenburg, lid van
dc Tweede Kamer der Staten-Generaal, op
zijn verzoek, eervol uit den militairen dienst
ontslagen.
Bij Koninklijk besluit van 24 dezer is:
lo. do minister van oorlog, de gepension-
ncerde luitenant-generaal J. W. Bergansius,
adjudant in buitengewoncn dienst van Hare
Majesteit do Koningin, eervol ontheven van
het beheer van het departement van kolo
niën, ad interim, onder dankbetuiging voor
dc door hem in deze den lande bewezen dien
sten
2o. benoemd tot minister van koloniën, A.
W. F. Idenburg, lid van dc Tweede Kamer
der Staten-Generaal.
Do heer Idenburg heeft hedenmiddag in
handen van H. M. do Koningin den eed af
gelegd als Minister van Koloniën en daar
na op het Departement dc portefeuille van
den tijdelijken Minister van Koloniën over
genomen cn zijn betrekking aanvaard.
„Onzo Afgevaardigden" geeft van den
heer Idenburg de volgende biographic:
Dc oud kapitein van het Ncd.-Indische
leger A. W. F. Idenburg werd 23 Juli 1861
te Rottordam geboren.
In 1877 weid hij cadet aan de Kon. Mi
litaire Acadcmio te Breda, waar hij na vier
jaren studio, in 1881, tot 2den luitenant der
genie werd bevorderd bij het leger in Ned.-
Indië, om het volgende jaar naar zijn be
stemming te gaan.
In 1883 word hij bevorderd tot laten lui
tenant, in 1886 tot luitenant-adjudant van
het korps gc«nietroepen en in 1892 tot kapi
tein der genie. In het midden van 1894 en
godu rende 1895 was hij met verlof hier te
lande; in 1896 word hij geplaatst bij den ge
neralen staf en benoemd tot adjudant van
don commandant van het leger in Ned.-
Indic, welke betrokking hij waarnam tot in
1901, toen hij met verlof naar Europa te
rugkeerde.
Kapitein Idenburg lag in garnizoen ach
tereenvolgens to Willem I, Soerabaia, Ma-
lang, Kota-Radja, Edi, Padang-Pandjang
en Batavia. In 188-4 nam hij deel aan de
krijgsverrichtingen togen Mandor (Borneo's
Westor-afdeeling)in 1889 en 1890 was hij
gedetacheerd bij den gcwestolijken genie-
dienst in Atjch.
In het jaar 1899 werd kapt. Idenburg,
die tot de antirevolutionaire partij behoort,
benoemd tot ridder in de orde van den Ne-
derlandschcn Leeuw.
„Het. Vaderland", dat do keuze van mi-
nistor Kuyper, om den lieer Idenburg de
portefeuille van koloniën toe te vertrouwen,
een goede keuze noemt, wanneer men
aanneemt dat een godsdienstig geestverwant
van dr. Kuyper weder do portefeuille van
koloniën moert krijgen bespreekt do be
denking, die is gesmaakt, dat de nieuwe mi-
nistor Indic slechts kent. van den militairen
kant. Het blad geeft daarbij een overzicht
van de verdienstelijke loopbaan, die do heer
Idenburg achter zich heeft cn die eindigde
in April 1901, toen hij met verlof naar Ne
derland kwam en bij de grootc verkiezingen
gekozen werd tot lid van de Tweede Kamer
voor Gouda.
„Als Kamerlid heeft hij zich in het af-
goioopen zittingsjaar doen kennen als een
bekwaam, veelzijdig en buitengewoon ijverig
mau op koloniaal gebied. Zeker hij is een
Calvinistisch Christen, maar, het mag hier
uitdrukkelijk worden geconstateerd, dat hij
do verdraagzaamheid zelve is. Hij stond
met zijn Calvinisme als cadet aan do Ko
ninklijke Militaire Academie en als offi
cier in Indië, in levensopvatting lijnrecht
tegenover de overgroote meerderheid zijner
kameraden, maar dit heeft hem natuurlijk
kennis doen maken met hun beginselen.
Dio kennismaking heeft zijn opvatting
voor hem zelf geenszins gewijzigd, maar ze
heeft hom dit eene geleerd: waardeering
voor, het zich kunnen indenken in de mo
derne levensopvatting, die niet do zijne
was.
„Idenburg is een good spreker en een
handig debater.
„Wij zijn overtuigd dat zijn verdraagzaam
christendom nooit militant zal optreden
tegen de millioenen andersdenkenden, de
mohammodaansche onderdanen onzer Ko
ningin in het verre Oosten".
Het bezwaar, dat mn hem to jong vindt,
zou 't blad eerder een voordeel noemen. Hij
is trouwens ecnige jaren ouder dan de heer
Lelj', toen deze in 1891 voor de eerste maal
minister van waterstaat werd.
Er zijn lieden, dio beweren dat het onmo
gelijk is, dat een kapitein dor genie, als
minister van koloniën, dc hiërarchische
chof van een generaal der genie, den tegen-
woordigen gouverneur-generaal, wordt. Dit
bezwaar noemt „Het Yad." in werkelijkheid
geen bezwaar.
„De generaal der Nederlandsche genie
Rooseboom is sedert hij gouverneur-gene
raal werd, gouverneur-generaal en, wat hij
vroeger was, doet er ten dezen niets toe. Do
kapitein dor Indisoho gonie, Idenburg, zal
als minister van koloniën gedurende zijn be
wind geen kapitein der genie O.-I. meer
eijn en van een militaire hiërarchie, afge
leid uit do vroegere rangen van deze man
nen, is dan absoluut geen sprake meer.
„Wanneer men er trouwens aan denkt dat
zelfs in het departement van orlog, geen
overkomelijke hinderpaal, wat betreft dc
militair-hierarchieobe begrippen, is geop
perd toen indertijd dc overste Den Beer
Poor tug oei, noch toen de majoor De Roo
van Alderwerelt minister van r»~--log werd,
en evenmin een 6chout-bij-nacht van de
Kon. Nod. Marine zich bezwaard zal ge
voelen aJs een overste of kolonel der marine
minister van marine wordt, dan is a for
tiori in een niet-militair departement elke
verwijding naar militair-hiorarchieche op
vattingen van te voren geheel uitgesloten.
„D© ernstige arbeid, dien hij in 't afge-
loopen zittingsjaar verricht heeft in do af-
dcelingen dor Tweede Kamer, stempelt
hem tot een man die volstrekt niet alleen de
militaire zijde van do groote koloniale
quaestiee heeft bestudeerd. Rechtvaardig
heid tegenover do nooden van Indië, het
aandringen op hervormingen op elk gebied,
ziedaar wat wij het recht hebben van hem
te verwachten, door den indruk dien zijn
Kamerlidmaatschap gemaakt heeft".
Naar het „Haagsch Dagblad" verneemt,
denkt de gouverneur-generaal van Neder-
landsch-Indië er ernstig aan zijn hooge be
trekking neer te leggen. Voor velen wns het
geen geheim dat de gezondheid van generaal
Rooseboom veel geleden heeft door het in
tropisch klimaat verrichten van zeer drukke
bezigheden, hem voor het meerendeel vreemd.
Zijn geschokt zenuwgestel behoeft hoog noo
dig rust. Hoewel zeker voorbarig, wordt nu
reeds als zijn opvolger de oud-vice-president
van den Raad van Nederl.-Indiê, nu burge
meester van Arnhem, baron Sweerts de Lan-
das Wyborgh, genoemd.
RECLAMES,
k 40 Cents por rogol. 9133 2
Odol-Hondwaler, een V» flacon Bfl Gents
Wederantwoord op het Adres van Antwoord.
Nadat het Adres van Antwoord op de
Troonrede 24 September jl. door de commis
sie uit do Tweede Kamer aan do Koningin
was aangeboden, hec-v H. M. het volgende
geantwoord
Mijne Heer en.
„Ik verzoek U aan de Tweede Kamer der
Staton-Goneraal Mijn dank over te brengen
voor haar Adres van Antwoord.
„Overtuigd van de toewijding der Kamer
aan do zaak van het vaderland, verneem Ik
ook thans met voldoening de verklaring, dat
zij haar beste krachten hoopt te wijden aan
de behandeling van do gewichtigo voorstel
len, welke bij haar zullon worden ingediend.
„Moge God ook dit jaar haar arbeid ze
genen."
De Boaren-generaals.
Men meldt uit Arnhem: De generaals Bo
tha en De la Rey komen liier Maandag om
10.28 aan. Hun plan om 's middags weer
heen te gaan is op verzoek gewijzigd. Zij zul
len blijven tot Dinsdagmorgen. Gisteravond
maakten de afdeelingen van de Zuidafri-
kaansche Verecnigirg en het Christolijk-Na-
tionaal Boeren-comité het programma voor
dien dag op.
De opbrengst van het concert, Maandag
tijdens het bezoek van de generaals Botha,
Do Wet en De la Rey op de plaats van den
Doclo te Rotterdam door eenige vereenigin-
gen ten bate van de Boeren gegeven, be
draagt ruim 2000.
Toen dc generaals Maandagmiddag in den
Doclo een bijeenkomst hielden, waren er in
dio bijeenkomst ook bussen geplaatst om gif
ten voor de Boeren in ontvangst te nemen.
De opbrengst was 514.
Het aanvankelijk op heden bepaalde be
zoek van de Bóeren-generaals aan Leeuwar
den is tot nader uitgesteld. Morgen gaan
de generaals naar Groningen.
Leiden. Door den rector-magnificus mr.
W. van der Ylugt zijn tot heden aan de
Leidsche universiteit voor de eerste maal in
geschreven 149 studenten, verdeeld als volgt:
iu dc rechten 55, geneeskunde 40, wis- en na
tuurkunde 12, rechten, en letteren 26, lette
ren en wijsbegeerte 10 cn in de godgeleerd
heid 6 studenten.
Geslaagd is voor het doctoraal-examen in
de Staatswetenschap dc heer S. J. R. dc
Monchy {cum Laude.)
Celebes.
De correspondent te Batavia van de .N„
R. C." seint onder dagteekening van 24 Sep
tember:
„De oorlogsschepen en de troepen zijn
den 13den te Makassar teruggekeerd. De
Sarasin8 waren te Badagaijang in het ge-
bied van Loewoe, waar zij opgewacht wer- j
den door Achmed, een afgezant, en eenigo
hovelingen uit Palopo; zij worden daar den
lGden Ootober verwacht. Zij waron welva
rend."
Het blad teekent hierbij het volgende aan!
Uit de jongste mailberichten heeft men"
kunnen zien dat do troepen, die te Palos
zouden blijven om den bestuurders van Sigi
en andere binnenl indscho staatjes respect
in te boezemen en hen van nieuwe bemoei
lijking der heeren Sarasin terug te houden,
niet voor den I7den te Makassar werden
terugverwachtmet de expeditie der Zwit-
sersche reizigers zal het dus voorspoediger
gegaan zijn dan men verwachtte. Hun
grootc tocht door Toradja en het centrale
gebied van Celebes is ongetwijfold geslaagd,
want Badagaijang (op de kaart van contro
leur Van Rijn vindon wij in die buurt den
naam Parangijang) moet in hot noord-wes
ten van het rijk Loewoe liggen; van de zijde
der inlandsche hoofden hebben de reizigers
thans geen belemmering meer te duchten.
Do mail bracht ook het bericht mede, dat
de gouverneur eindo Augustus vertrokken
was naar Palopo, do residentie van den
vorst van Loewoe, aan de golf van Boni
gelegen het einddoel der expeditie om
van daar den heeren Sarasin een gezantschap
te gemoet te zenden. Dit is dan ook geschied,
blijkens bovenstaand telegram uit Batavia.
De gewone wekelijksche verga
dering van het schaakgezelschap „Palams
des" gisteravond teekende zich door iets bij-
zondors. Mcj. Suzanne Splinter, vice-presi-
dente van genoemde vorceniging, heeft het
voornemen, met primo October naar Leipzig
tc gaan, ten einde zich aldaar te bekwamen
als harpiste. Wegens haar toewijding voor
het edele schaakspel en haar aangenaam
samenzijn werd in do bijeenkomst vin den
l7den dezer met algemeene stemmen bcslo-
ton, haar een souvenjr aan to bieden. Met
een gepaste toespraak van den voorzitter,
den heer Steffela&r, werd haar een gouden
broche met toepasselijke inscriptie als bewiji
van hulde overhandigd, terwijl haar tevens
het eerelidmaatschap van „Palamedes" werd
aangeboden. Ten zeerste verrast, betuigde zij
in korte woorden liaar innigen dank, bovenal
wijl haar deze onderscheiding werd toege
dacht van het oudste schaakgezelschap vaa
ons land. Dat zij in haar voornemen naar
wcnsch mogen slagen Met een warmen hand
druk nam zij afscheid van haar modeleden,
Naar wij vernemen, wordt het
schoolverzuim, dat in den eersten tijd na de
invooring der Leerplichtwet zeer gering
was, in onze gemeente telkens weer grootor.
Do weinige haast, die er gemaakt wordt met
het vervolgen der Lcerplichtovertrodingeiii
do kleine boeten, dio daarvoor worden op
gelegd, schijnen zoo langzamerhand bij on
willige ouders de vrees vcor dc wet te ver
bannen. Intusschcn geeft het den hoofden'
der scholen en den arrondissemcnia-school-
opzioner handen vol work.
Zooals men weet, is het hcrh
lingsonderwijs voor dc gemeenten verplich
tend gestold, hoewel do deelneming vrij i
Daardoor kunnen de gemeenten in moei
lijkhcid komen, omdat er geen minimin
voor het aantal leerlingen is bepaald. D$
geval doet zich o. a. voor te Bënnebroe'k^
waar na den daarvoor vastgestcldon termijn
zich nog zoo weinig leerlingen hobben aao^
gemeld, dat het do moeite niet waard
schijnt, daarvoor de onvermijdelijke uitga
ven te doen.
En tooh zal de gemeente er toe moeten
overgaan, tenzij haar ijstclling van Ged».
Staten verleend worde
Twee personen, die op den
Schoveningsch.cn weg aan ten dame een
bougeltasch met geld op klaarlichten da^
ontrukten, zijn naar hot Huis van Bewa
ring te 's-Gravenhage overgebracht.
De dezer dagen tc 'o-G raven,
hage aangehouden persoon, dio bij een ban
kier aldaar een valschen wissel aanbood*
is een 31-jarige kleermaker (v. d. V.), dio
aan lager wal was geraakt. Hij vluchtte*
toen do bediende op het bankierskantoor
zich na dc aanbieding van bot aooept (van
ongeveer f 60) naar dc telophoon begaf en
word daarop door een anderen bediendo
achterhaald. Van der V. is voorloop ig weer
op vrije voeten gesteld.
De H aagsche rechtbank ver
oordeelde heden den man, die zich in Don
Haag schuldig maakte aan verduistering,
tot 9 maanden; den man, die te Noord
wijk bloembollen stal, tot 6 maanden (de
eisch was S maanden); den man, die ziel;
to Katwijk tegen de pob'tie verzette, tot 7
dagen.
Men schrijft uit Schcvcningcn:
Ten gevolge van het natte zomerseizoen, het
geringer dagelijksch strandbezoek cn het
onweerspreekbare feit, dat dezen zoinoï
minder badgasten tc Schcienirgen hebben
vertoefd, is dit seizoen het gebruik van zee«
baden belangrijk minder geweest dan vorige
seizoenen. Aan liet Yolszeebad zijn er onge
veer tienduizend baden mindor genomen
dan het vorige jaar, terwijl de Ivurhaus-
zee-baden van de Maatschappij Zeebad ook
ettelijke duizenden minder bedragen. Dagsri)
dat het cijfer duizend baden bedroeg, zijtf
dit seizoen niet voorgekomen. In warmd
zomers werd dit getal wel 20 malen in een
seizoen bereikt .en overschreden; enkele
dagen steeg dit wel eens tot 1400 a 1500
baden.
Door het verbouwen der voop»
maligc sociëteit ..De Kroon" op de Groote
Markt te Haarlem, was het noodig-gewor
den dat ccn zeer zware tclephoonpaal werd
opgeruimd, omdat deze nu vlak voor den
ingang van het nieuwe gebouw stond. Deze
werkzaamheden nu waren do indirecte oor-
