leden ont vanges:
Firma J. C. BATON),
Filiaal: Breestraat 102,
Merk FLUOR
Chocolaad „A. Driessen."
H. HARKS Jr.,
J. H. DIJKHUIS,
Stoomtram HAARLEM-LEIDEN.
DANSEURSUS
Een bijzonder fabrikaat
van hoogst fijne kwaliteit.
H00GEW0ERD 30.
Houtstraat 1, Telephoon Intero. 334,
No. 18059
LEIDSCH DAGBLAD, VRIJDAG 19 SEPTEMBER. - TWEEDE BLAD.
Vervolg Advertentiën.
1. P. VERGOUWEN,
Opent Rekening-Courant
KAMERS
Onderwijs In
Yoor volwassenen en kinderen.
A. Driessen's
Caeao- en Choeolaadfabrieken,
ROTTERDAM.
Wegens de ongekend lage prijzen is het
vervoer van Bestel- en Vrachtgoe
deren per Stoomtram het voordeeligst.
Goederen worden vervoerd naar Oegstgeest,
Sassenheim, Lisse, Hillegom, Bennebroek, Heem
stede en Haarlem om 7 u. 22 en 11 u. 16 V.M.
en 3 u. 07 en 7 u. 04 N.M. Amsterd. tijd. 37*9 *o
Inlichtingen worden verstrekt aan het be-
stelkantoor Clarensteeg No. 2 nabij de Mare.
Marchand-T ailleur,
Comestibles
Wed. SLUIS, Hooigracht 7.
Openbare Vrijwillige Verkooping
Heerlijke roode en witte Bessenwijn,
Meiwijn, Frambozenwijn, Bisschopwijn, zure,
zoete en zwarte Bessensap, Bramensap en
half Bessen- en half Frambozensap. um sa
Hoogstraat 5, Leiden.
Telephoonnummer 336,
bericht haar geachte Cliënteele, dat weder haar
fijn gekruide St.-Nicolaas en de echte Dordsche
St.-Nicolaas verkrijgbaar is.
Anno 1902.
DE TROONREDE.
Kohier nog enkele perabeecdiOTiwingen
fcver de Troonrede:
Duidelijk acht „Het Centrum" merkbaar
fiot resultaat van de reizen, door minister
Kuyper in het buitenland ondernomen. De
ontwikkeling van het vakonderwijs, neemt
oen eerste plaats in op h*t regeeringspro-
gram, terwijl de medewerking der Kamers
'Ook al wordt ingeroepen tot verbetering
Tan de positie der onderwijzers en hun we
duwen. Het arbeidscontract acht het blad
■eker urgent.
„Dat de landbouw eindelijk zijn vertegen-
- woo'rdiging zal krijgen, zal aUerwege met be
langstelling worden vernomen.
„Van „duur brood", of eenig ander schrik
beeld is natuurlijk geen sprake. Zelfs niet
wat wellicht eenige verwondering wok-
ben zal van een fiscale tariefsherziening.
„Summa summarum is de indruk van deze
kroonrede een beslist gunstige en toont de
ïtegeerig, dat zij ernstig streeft naar een
praotisoho politiek"
Het „Haagsohe Dagblad" maakt, evenals
•en ander vermeld blad, ook de opmerking,
jdat 'het misschien beter ware geweest voor
den Koninklijken mond niet te doen herha-
'lon het woord dat kan passen in de pers,
snaar mandor in een Staatsstuk, nL het spre
ken van „vaccinedwamg". De wettelijke voor-
Bchriften omtrent de inenting, voor het alge
meen belang noodig geacht, door een Kegee-
(ring, met de uitvoering dier voorschriften
belast, als „dwang" te hooyen bestempelen',
klinkt wol wat vreemd.
Overigens erkent het blad gaarne-dat on-
werpen vele
V*w®:er afdoening zeker zou
trekkentotr: bevordering 'vain het algomee-Qi
g^D^h^daan'an-aa^ölt hét niéfy reeds
één óntworp'uiFl>e zonderenwaar-
i?yan de indiening is toegezegd: de afschaf
fing van de Staatsloterij. Dat ia afschaffing
Tan een bron van vaste j aarlij ksohe inkom
sten van den Staat. En wat stelt men daar-
j(»egonover? Godeelteli herziening van de
iwetten op de person rr^o en de vermogens
belasting, hetgeen in goed Hollandsch zeker
•eggen wil: maatregelen om uit die beide
belastingen hoogere inkomsten te vorkrijgeu
Het Haagsche blad vindt de voorgestelde
•fcfschaffing van de staatsloterij tevens zeer
•bnp aedagogiech
„Dat men regelen wil stellen omtrent het
koudon van loterijen is uitstekend, er wordt
bp dat gebied zeker te veel misbruik ge
blaakt. Maar om juist nu over te gaan tot
afschaffing van de staatsloterij, wij durven
beweren dat het algemeen belang daardoor
Volstrekt niet zal worden gediend. Zoo men
meent door de afschaffing van deze offioieele
instelling, do speelzucht onder het volk te
beteugelen, schijnt men al zeer weinig oog
lbo hebben voor de praktijk."
i' Bovendien zal dit geld noodig zijn voor
taitvoering van menige wet, door de regee-
aring voorgesteld, waartoe nu do directe be
lastingen weer verhoogd schijnen te zullen
Worden.
„Zou het voor deze regeering niet de roe
ping zijn om in plaats van steeds „direct"
te zien eens „indirect" uit te kijken?"
In de millioenenrede verwacht het blad
•enige nadere aanwijzing omtrent de wijze
[waarop de Regeering in het steeds aan
groeiend tekort op de gewone middelen wil
•Voorzien.
Dat mem in Suriname nu eens krachtig
wil gaan handelen, kon worden verwacht,
doch waarom geen woord omtrent Curasao?
Wacht de Regeering omtrent deze kolonie
met haar aanhoorigheden nog op mededee-
limgen van den nieuwen Gouverneur?
De „Nieuwe Arnh. Ot." resumeert aldus:
„Allee bijeen genomen een werkplan zon
der eenig beslist karakter, een waartoe alle
partijen kunnen meewerken, doch dat door
de lengte niet het vrij onbeteekenende van
den inhoud ka/n verbergen. Allerlei betrek
kelijke kleinigheden moeten dienst doen er
eenig gewicht aan te geven. Het voornaam
ste is o. L wel „de meerdere ontwikkeling
van het hooger en middelbaar vakonder
wijs." Slaagt de Regeering daar inderdaad
naar wemsch, dan zullen we intusschen voor-
loopig èn dankbaar èn voldaan zijn, te meer
wijl onze verwachting omtrent andore be
langrijke Ontwerpen als arbeidswet en ar
beidscontract, niet hoog gespannen is."
Het „Utrechtsoh Dagblad" zegt:
„Wanoogst in eenige residentiën op Java,
zoo wordt droogweg verklaard aakte krach
tig hulpbetoon van gouvornomontewoge
noodakeÖjk. Weet dit ministerie dan niet,
zoo zouden wij willen vragen, dat hongers
nood op Java thans allengs tot de periodie
ke verschijnselen gaat behooren? Weet bet
niet, dat een te talrijke bevolking, door Chi-
neezen en eigen Hoofden uitgezogen, jaar
op jaar alleen door het wreede zwaard van
den honger tot het getal, dat met do beschik
bare levensmiddelen gevoed kan worden,
wordt teruggebracht? Het vorige jaar word
althans een onderzoek naar de oorzaken
dior namelooze ellende toegezegd-Meent dit
Kabinet, dat de christelijke beginselen onder
de hongerende bevolking verspreiden wil,
thans dat met een aalmoes van gouvorne-
mentswege kan worden volstaan
„En meent het, dat zulk een aalmoes ooit
iets meer zal wezen, dan een druppel op een
gloeiende plaat?
Voorts vraagt dat blad:
„Men wensoht bijzondere onderwijzers te
pensionneoren. Op welken rechtsgrond stelt
men zioh voor dat rusten zal een staatspen
sioen aan lieden, die geen staatsambtenaren
zijn?
„Instemming kan zeker verdienen een po
gen om ons vakonderwijs, middelbaar en
hooger vak-onderwijs ingesloten, te regelen.
Waarom echter begint men niet bij het lage
re vak-onderwij6, dat nu nog geheel in par
ticuliere handen is en zioh nagenoeg tot de
vier of vijf z.g. „bouwvakken" bepaalt."
En wat de herziening der invoerrechten
aangaat, vraagt het „U. D.":
„Zou een streven bestaan, om die netelige
zaak van zich af te schuiven van het eonc
jaar naar hot andere, totdat do vierjarige
periode gelukkig achter den rug is?"
Dan vervolgt het blad:
„Van de zoo noodzakelijke vorhooging on
zer weerkracht ter zee en te land, ook door
aanschaffing van het in don modoraon tijd
onmisbare oorlogsmateriaal, geen woord.
Van de bestrijding der vervalsohing van
levensmiddelen en der oneerlijke mededin
ging, van de octrooiwet en de meer nutaan-
brengonde regeling van het consulaatwezen,
van al deze voor onze geheele nijvere bevol
king zonder onderscheid van partij nuttige
dingen geen woord. Van uitbreiding der
ongevallen-verzekering tot zeevissohorij on
landbouw, geen woord. Geen woord ein
delijk van deoentrali8atic in Indië en afdoen
de maatregelen tot blijvende verzekering van
het behoud van deze schoonste krans van
smaragden en safieren aan de Nederland-
sohe kroon. Zelfs niet de mededeel ing, dat
de Regeering In al die zaken diligent blijft.
„Slechts een vage opsomming van gerech
ten, aan wier namen men soms niet eens kan
zien of het pièoeé de résistance of hors
d'oeuvres zijn, ja zelfs niet altijd of visoh
dan wel vlcesoh zal worden opgedischt. Neon,
deze troonrede viel ons tegen.
Do Middelburgeohe Courant" meent, dat
de onderwijzors, openbare zoowel als bijzon
dere, met belangstelling zullen uitzien naar
de toegezegde regeling der pensionneoring,
ook van him weduwen
„Het is ook hier weer jammer dot tus-
schem doen en zeggen vele mijlen liggen.
Maar bovendien: welke voornemens koestert
de minister van binnenlandscho zaken op dit
punt tegenover de gemeente-ambtenaren
Ook voor hen en hun weduwen is een pen
sioenregeling meer dan noodig. Dat is Zijn
Excellentie zeker niet onbekend. Daarvan
wordt echter in de troonrede geen gewag
gemaakt.
„Als wij dan nog bedenken dat er zooveel
achterwego bleef, in 1901 reeds beloofd, dan
betwijfelen wij of van het rijke men" ons
voorgelegd ,veel toebereid ons zal worden
voorgeoet. Wij zullen nu maar leven in af
wachting en hopen dat het tweede jaar
vruchtbaarder zijn zal dan het eerste.
De „Residentiebode" zegt o. m.:
„Weldadig doet ons het kernachtige No-
derlandsc-h aan, hetwelk uit het geheele
staatsstuk klinkt en dat reeds verleden jaar
in de Troonrede opviel.
„Weldadig ook doet het ons, niet mili
taristische Nederlanders, aan dat de vroeger
geheel dood gezwegen burgerlijke ambtena
ren, die verleden jaar nog eenigszins schuch
ter werden aangeduid als „do overige tak-
kon van 's Rijks dienst", thans zonder
schroom worden dngelasoht in dc traditio-
ncele huldebotooging aan eee- en landmacht.
Eén woord, eerlijk gezegd, misten wij in
dezen terugblik op het verleden. Wij hadden,
waar die ook in de sluitingsrede achter
wege bleef, een herinnering verwaoht aan
den minister van koloniën, in wieo vader
land en dynastie zoo trouw een dienaf r ver
loren hebben."
Het blad releveert de inperking van „vac
cinedwamg" en het afschaffen der Staats
loterij
„Wat de eerste betreft... wij erkennen op
dit stuk het goed recj|t^dcr antirevolufcion-
nairen, maar vreezen niettemin dat uit deze
aangelegenheid moeilijkheden zullen geboren
worden.
„En wat de Staatsloterij aanbelangt...
wij achten die zaak van minder beteekonis,
maar wij vinden het jammer haar af te
schaffen, omdat zij in ons oog een veilig
heidsklep is, die veel goed doet, niet in zich
vorworpolijk is en nog een aardig duitje op
brengt, dat onze schatkist gerust behouden
mag. Intusschen, grooto strijd daarover zal
wel niet ontstaan, al achten wij de ofewaf-
fing der Staatsloterij een noodoloos getui
gen.
„Vertrouwen wij dat-, waar de heer Pier-
son de tariefsherziening driemaal aankon
digde zonder haar tot stand te brengen, do
heer Harto van Tecklenburg, die schaar-
schor met zijn woorden is, zich trouwer in
zijn beoften, milder in zijn daden toonen
zal en haar eerlang behouden in het Staats
blad brengen moge.
„Wij twijfelen er trouwens niet aan, dat
zoo dan de Troonrede op motieven, welke
wij, eondeT ze geheel te billijken, toch zouden
kunnen bevroeden en eerbiedigen, over de
herziening zwijgt-, de schriftelijke zoowel als
de mondelinge gedaohtenwisseling tusschen
Rogeoring en Volksvertegenwoordiging ge
legenheid te over bieden zal om te doen blij
ken, dat er op dit stuk met actieve diligen-
tie wordt gearbeid.
„Niet dat wij, wat ons betreft, dergelijke
verklaring noodig hebben.
„Maar het kiezersvolk en eijn aanvoerders,
die allo krachten hebben ingespannen on
onder zoo menig opzicht van zelfverlooche
ning blijk gaven, hoeren zoo gaarne de ge
ruststellende verzekering, dat onze Regcc-
ring deize aangelegenheid mot doortastenden
ijver blijft ter harte nemen."
Het „Zutfensch Dagblad" ziet ln dezo
Troonrede een stork bew^s, dat do regeering
„in dit tweede jaar krachtig kleur bekent" en
het blad acht „een zaak van het grootste
gewicht de volgorde, waarmede verschillende
onderwerpen haar (de Kamer) zullen bereiken",
omdat het, vast overtuigd dat do Regeering
haar belofte zal nakomen, betwijfelt, „dat de
Kamer by machte zal z(Jn dit geheele uit
gebreide programma te verwerken".
Do „Zutfonsche Courant" vindt in de Troon
rede „veel toekomstmuziek, doch weinig,
waarop met voldoening kan worden terug
gezien en zelfs in die toekomstmuziek merkt
zy nog weifeling en gemis aan zelfvertrouwen."
Zy eindigt haar beschouwingen op de volgende
samenvattende w(Jze:
„Alles te znmon genomen maakt dezo
Troourede niet den indruk van een ding uit
óón stuk, maar 6telt teleur door een onvast
heid en een springen van den hak op den tak,
dat zich uit in het aankondigen van een berg
nieuwe voornemens, groot genoeg om er den
stapel vroeger gedane, maar onvervuld ge
bleven en nu schijnbaar voor goed opgegeven
belofton onder te begraven: de nieuwe kloedy,
waarmee de oude plunje bedekt wordt."
Hot „Volksdagblad" ziet In het voorstellen
van vele der ontwerpen Iets goeds: do Staats
loterU afgeschaft, accoordde vaccinatie be
perkt, accoord; de moderne wetenschap zal
triomfeeren over een „steil en tot dusver
onwrikbaar dogmatisme"; doch over het
algemeen wil het „Volksdagblad", alvorens
zich te verheugen of bevreesd te zijn, den
inhoud afwachten van do toegezegde ont
werpen. Dat die alle in één jaar zullen gereed
komen en behandeld worden, gelooft het blad
niet, en daarin staat het, zooals wij zagen,
niet alleen; maar ook gelooft het blad niet
er aan, dat „in het thans ingetreden zitting
jaar hervormingen van ingrijpenden aard
zullon worden aaDgevat", vooral niet, „nu ln
deze troonrede met geen enkel woord wordt
gerept van de losmaking van het kiesrecht
van de belastiDg".
Het blad eindigt dan met de volgende ont
boezeming:
„Mogen den democraten van alle schakoering,
In de eorste plaats 's ministers geestverwanten
en volgelingen onder do arbeidende klasse de
oogon opengaan.
„Mogen zU thans eindelijk helder inzien,
hoe ook dit jaar niets hebben to verwachten
van dit kabinet ten aanzien van de finale
regeling van hun eerste burgerrecht!"
De „Kamper Ct." is bevreesd, dat dit minister*®
ons onderwijs zal hebbon „ultësngoschnkeld"
nog voordat de Staatscommissie haar voor
stellen tot betore ineenschakelbg zal hebben
ingediend.
Do (oude) „.Arnh. Ct." vestigt de n.i:i i
op het „gemis van overeet ^i-mnvng
het algemeen werkplan, ton v- u
do Regeering in algoraeeno tn-kG
en de jl. Dinsdag uitge&pi- hen T
ZU gelooft nooit, dat al hor ru l
één jaar door de Tweede Kamer
worden afgedaan en juist d:uu<
wondering wekken do toezeg*;^
nieuws tegenover hot outbroken
vorigen jare als dringend noodzak iuk o
een eisch van den niouwen koers w- i.l n-
gesteld." Onder dat nieuwe vindt de Audi.
Ct. „in hooge mate verrassend" do i-kz< tgu-g
van een ontwerp „tot vervanging van do
arbeidswet".
Was er gezegd: wUzlgiug of uitbreiding
der arbeidswet, do aankondiging zou ondanks
haar vaagheid haar niet verrast hebben, maar
vervanging der arbeidswet van 1889, ont
worpen door on tot stand gekomen ondor het
Kabinet Mackay, toen ter tUde zelfs „koatoiyk"
genoemd door niemand minder dan door den
hoofdrodactour van „Do Standaard", dat klinkt
haar zder zonderling.
Met die verbazing staat de „Arnh. Ct." trou
wens, naar wy reeds zagen, niet alleen en
„Hot Centrum" meent, dat hier eigeniyk meer
aan „hernieuwing en verruiming der Arbeids
wet" dan aan hare „vervanging" moet ge
dacht worden.
Dlo meening van „Hot Centrum" wordt ook
uitgesproken door de „Prov. Gron. Ct.," die op
haar beurt verrast is door de toezegging dor
indiening van een wetsontwerp betreffende het
arbeidscontract. In de Troonrede van hot afge-
loopen jaar immers was deze 6tof niet met
zóóveel consideratie behandeld, dat men mocht
aannemen dat thans reeds de indiening van
een wet in uitzicht zoude worden gestold.
„Zeker" zoo vervolgt zy „hot pionnlers-
werk zoo volledig en talentvol door mr. Druc-
ker op dit terrein verricht, maakt het voor
iedere Rogeoring licht dit onderwerp te be
arbeiden. Maar het had den schyn, dat dit
Kabinet andere zaken urgenter achtte. En
zeker blUft het vreemd, dat, terwijl bU zyn
eerste optreden do herziening der Zondagswet
op don voorgrond werd geplaatst en het
zwaartepunt der rogeoriugsweikzaamheid mede
en vooral werd gozocht In de regeling der
administratieve rcchtspiaak, thans van dezo
beide belangryke sociale onder» erpen die
men wanen zoude hot tijdperk «an voorbe
reiding verder lo hebben doorloopen dan het
arbeidscontract met geen woord wordt go-
rept."
De „Prov. Gron, Ct." gelooft, in weerwil
van al baar bedenkingen, dat ook de „loyalo
oppositie" in do Kamer zal kennen,
dat de Troonrede groote verwachtingen op-
wokt ten aanzien van het werkvermogen van
het Kabinet". Waar het uitstel dor tariefs
herziening doet by haar het vermoeden rUzon,
dat het ministerie van protectlo do leus wil
maken aan do stembus in 1905.
Veth-Fonds.
Het Bestuur van het KoninklUk Nodor-
landsch Aaidi ykskundlg Genootschap doelt
ons mode, dat, ter byeenbronging vao een
kapitaal van minstens f 100,000 ten beboeve
van het „Veth Fonds", tot op hoden toe
zeggingen zijn Ingekomen tot eon totaal bedrag
van f 01,982.
Langebrng 54. &921 8
op voordeelige «oorwaarden.
gevraagd, omtrek Ziekenhuis, tegen
1 Oct. u. s. Brieven met prysopgare
lett. J. Boekh. firma GERRETSEN,
Den Haag. 8927 6
Boekhouden,
tiandelsrekenen,
Handelsfechi, enz.
P.A. A. VAN LODN en W. M.HACKFOORT,
Leeraren M. O.,
Gedipl. Boekhouders en
Accountants.
Aangifte Leerlingen 8484 14
Beestenmarkt 48.
Notaris SCHOOR to Voorschoten
zal op Woensdag 24 Septem
ber 1902 by veiling, op Wroensdag
1 October d. a. v. bU afslag, beide
dagen 's middags 12 uren, te Was
senaar in het „Mecklenburger Hof"
publick verkoopeu:
Een perceel BOSCH- en DUIN-
GKONJ) met daarop staande Bel
védère, van waar uit het prachtigste
zee- en duinzicht, uitstekend ge
schikt tot sticlitiug van een
Sanatorium, gelegen onder de
gemeente Wassenaar en uitwegende
Op den Wassenaarschen slag; belen-
idende aan de goederen van den Hoog
welgeboren Heer D. J. G. J. Baron
VAN PALLANDT en aan het Staats
domein; groot ongeveer 5 hectaren,
75 aren, 06 centiaren.
Grondlasten ƒ17.06; Rynl. Bunder-
dergeld f 4.71. 8599 26
Aanvaardiog en betaaldag kooppen
ningen: 1 December 1902,
Nadere inlichtingen ten kantore van
Aotnris SCHOOR te Voorschoten.
Ter overneming aangebo
den in Den Haag, wegens verande
ring van zaken: de florissante zaak
van KRAMER, in Groenten,
Aardappelen, enz., voor denprUs
van 400. met flinke wykklanten
flink bestaan verzekerd. Poeldyksche-
straat 52, Den Haag. 8925 8
Aanvang 1 October 1902.
C. HENNER,
Gymnastiekleraar.
Garcnmarkt 14. 8518 9
Vraag:
460 9
en y2 Blik Zalm, Kreeft, Sar
dines en Lunchtong. Cornedbeef 1, 2
en 6-ponds Blik, VERKADE's en
Groninger Koek, Haagsche en Utrecht-
sche Beschuit, groote en kleine Ronde
Beschuit, Vruchten,Wafeltjes, Biscuits,
Pudding-Poeders. 8918 12
Koffie, Thee, Chocolade enz. enz.
wegens vertrek naar elders.
Notaris SOHOOR te Voorschoten
zal aldatfr in „Het Wapen van Voor
schoten" by opbod op Donderdag
2 October 1902, by afslag op Donder
dag 9 October d. a. v., telkens dos
morgens 11 uren, PIJBLIEK
TERKOOPEN:
Een zeer gunstig gelegen, solied
gebouwd en goed onderhouden
Burgcrwoonhuis met SCHUREN
en ERF, benevens vryen uitgang door
een poort, te Voorschoten aan de
Voorstraat A 44, groot 1 Are, 77 cA.
Dit Perceel bevat beneden:
2 Voor- en 1 Achterkamer, Keuken,
Kelder en Gang met Parketvloer;
boven: 1 Kamer met Alkoof en
afgescheiden Zolder.
Grondlasten f 12.49. Betaling van
kooppenningen by de aanvaarding
vóór of op 1 November 1902.
Te bezichtigen Dinsdag en Vrydag
vóór veiling en afslag van 2 4 uur.
Nadere information te bekomen ten
kantore van genoemden Notaris
SCHOOR, alsmede ten kantore van
Notaris C. DE KONINGH te Voor
burg; terwyi by eerstgenoemde ver-
hooglDgen worden aangenomen tegen
20 pCfc. der verhoogsom. 8928 34
Technisch Bureau, li. E. OVIIN Gr Jr.
IJZERCONSTRUCTIE.
Ovcrkappingen.-Bruggen.-IJzeren Gebouwen.
Geconstrueerde BALKEN, enz.
Fubrickssporcu. Loodsen.
Centrale verwarming.
Installatie van Stoomwasscheryon.
KANTOORGelderschekade 31—33 (PlanC).
WERKPLAATSEN. Binnenhaven O.Z. (Feijenoord).
2126 22
ROTTERDAM.
