•K 13040
l>onderdag 28 Augustus.
A°. 1902.
(§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Officieel© Kennisgeving.
mij
FEUILLETON.
Dit Fraukrijks Geschiedenis.
LEIISCH
DAGBLAD.
v PRIJS DEZER COTJRAHT:
^■'Voor Leiden por 8 maandon? S'! 1 'f 1.10.'
^Buiten Leiden, per loopor en waar agenten gevestigd zfln t 1.80
-j i Franco per post
1.85-
PRIJS DER ADVERTENTD3N:
Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17Grootere
lettors naar plaatsruimte. Voor hot incasseeron bulten do stad
wordt f 0.05 berekend.
JACHT.
De Commissaris der Koningin in de Provincie
£uid-Holland,
Gezien het besluit van de Gedeputeerde Staten
iier Provincie van den 29sten Juli 1902, No. 77;
Gelet op Rrt. 11 der wet van den 13den Juni
J857 (Staatsblad No. 87);
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat,
ingevolge bovengenoemd besluit:
lo. de opening der jacht op klein wild, vermeld
l4n de 2do zinsnede van art. 17 der wet van don
ftéden Juni 1857 (Staatsblad No. 87), voor dit iaar
'in de provincie Zuid-Holland ia vastgesteld op
)Znterdag den 3 0 s t e n Augustus aan
staande met zonsopgang: mot uitzonde
ring van do jacht op fazanten en naren, waarvan
^0"e opening is vastgesteld op Zaterdag den
7 8 t e n September aanstaande, mede
Ui et zonsopgang;
1 2o. van dio opening voorts ia uitgezonderd de
^uitoefening van het jachtbedrijf, vermeld in art.
(15, lett. e, der aangehaalde wet;
3o, de korte jacht dagelijks en de lange
vjacht sleohts drie malen 's weeks, en
Wel dos Woensdags, Vrijdags on Zator-
Mflags, mag worden uitgeoefend.
En zal deze kennisgeving, in plano gedrukt,
'worden afgekondigd en aangeplakt, waar zulks
((te doen gebruikelijk is, alsmede in het Provinciaal
(blad en in de Noderlandscbe Staatscourant worden
geplaatst.
De Commissaris dor Koningin voornoemd,
G. J. GOEKOOP, Loco-Commissaris.
Gravenbage, den 2den Augastus 1902.
lakonstenbelasttng.
Bargcmeeator on Wotkooders van Loidon brengen
(In herinnering, dat mot 81 Aug. a. e. de tweede
.termijn vervalt van de Inkomslon belasting,
dienst 1903, on dat alzoo op den liton September
'«t. 8. minstens twee z sde gedeelten van don aanelag
'moeien zjjn voldaan.
t Zp noodigen mitadien boUnghebbondon alt, om, ter
Voorkoming van vervolgingakoalon, tot do betaling
^an het vereobnldlgdc ten kantore van den Gemeente-
Ontvanger over te gaan.
Burgemeester on Wethouders voornoemd:
Lelden, H. O. JUTA, Woth., leoo-Burg.
,P6 Aug. 1902 VAN HEUST, Booretaria.
Leiden, 28 Augustus.
Men deelt ons mede, dat liet aantal
'Inschrijvers voor de fraaist vorlichto schuitjes
£00 gering was, dat de commissie dit gedeolte
(Van de JeeBtviering in hot Rapenburg ter gele
igenheid van don verjaardag der Koningin,
ÜltgeBchreven door de VereenigiDg tot bevor
dering van het Vreemdelingenverkeer alhier,
van het programma heeft laten vervallen.
Hedenmiddag ontvingen we per Neder-
landsche mail de Bataviasche bladen van
26—20 Juli.
Naar de ,0. H. Ct." verneemt, is do
JLeldsche oud-hoogleeraar dr. P. van Geer,
tyians te Scheveningen wonende, ernBtig
Ongesteld.
Den laten September a. s. zal de heer
A- F.-Spierenburg, ladingmeester bi) de Holl.
Uzeren Spoorwog-MaatachappU, den dag ber
denken, dat by 25 jaar aan die Maatschappij
verbondon is.
Do eerste 8 jaren was de jubilaris aan het
Station te Leiden in dezelfde betrokking werk
zaam, van waar hij overgeplaatst werd naar
het station Haarlem.
Moge het Toon Spierenburg, dien velen zich
Dog wol zullen herinneren als oud Leldsch
'ingezetene, gegeven zyn, dat hij zijn botrekklng
nog een reeks van jaren met dezolfde toe
wijding vervulle.
Door het Piov. Kerkbestuur van Zuid-
Holland zijn 27 Aug. toegelaten tot de evan
geliebediening in de Ned.-Herv. Kerk de can-
dldatenF. de Gids en P. J. Molenaar, oan-
didaten dor universiteit te Leiden.
Uit een in dit nommer voorkomende
advertentie blijkt, dat morgen, Vrijdag avond,
in het „Hotel du Rhin" te KatwiJk-aan-Zee
een groot vocaal- en instrumentaal concert
zal gegeven worden, waarbij personen op
treden, wier namen in de kunstenaarswereld
een zeor goeden klank hebben. Deze uit
voering belooft dus veel schoons.
H. M. de Koningin-Moeder zal a. s.
Zaterdag voor eenige dagen van Soestdijk
naar Het Loo vertrekken, om den verjaar
dag van M. de Koningin daar door te
brongen.
Op de aanbevelingon ter benoeming van
leeraren in wiskunde en natuurlijke historie
aan de H. B.-S. te Schiedam zijn geplaatst
de heeren M. J. de Boer en L. 8. Ornstein,
beiden candidaat in de wis- en natuurkunde,
do eerste te Groningen, de laatste te Leidon.
To Amsterdam zijn bonoomd bij hot
M. O. tot leeraar in de Engelscho taal G. van
Herwaardentot tijdelijk leeraar in dio taal
A. J. Bos; tot idem in de Duitecho taal P.
Voogdtot idem in de wiskunde D. Bou-
man, allen aldaar; tot tijdelijk leeraar in do
staathuishoudkunde, enz. dr. mr. Zadoks,
te Zaandam, tot leeraar in het lijnteekenen
W. J. Brandts, te Amsterdam, tot id. in de
wis- en werktuigkunde Th. v. d. Waorden, te
Dordrecht, tot tijdolijko leeraren in het
Duitsch en Engelsch Th. A. Verdonius en A.
J. Bos te Amsterdam.
Benoemd is tot directeur der ertads-reini-
ging do heer J. F. de l'Espinasse, kapitein
van de genie te Naarden. De heer Hoog-
winkel, eeTste ambtenaar bij den dienst,
kreeg 5 stemmen.
Wij deelden reeds mede, dat, evenals
bij verschillende andere legers het geval is,
het voornemen bestaat, ook bij bet Neder-
landsche leger een identiteitsbewijs in te voe
ren. Een proef zal worden genomen geduren
de do a.e. manoeuvres. De plaatjes zullen
met een koord om den hals op het blooto
lichaam worden gedragen en uitgereikt aan
de manschappon, die het meest transpireeron
Er zijn vier verschillendo soorteD plaatjes
in beproeving: van celluloid, van zink, van
hoorn en van nikkel-koperallioge. Op dezo
plaatjes zijn eenige letters aangebracht, mot
een afzonderlijke soort inkt met oplossing
van kopersulpkaat of geëtst. Na afloop zal
worden ovorwogen welke het doelmatigst zijn.
Het bericht, dat do minister Kuyper
slechte aan een zeer klein getal onvermogen
de jongelieden, die een voldoend toelatings
examen voor de rijks h. b. s. hadden afge
legd toegestaan had kosteloos dio school te
bezoeken, had het „Schoolblad" tot do op
merking geleid, dat de voorwaarden van toe
lating bij Kon. besluit vastgesteld zijn en de
minister deze niet kon veranderen.
Do ,,N. O." verwijst thans naar den in
houd van het bedoelde Kon. besluit. Dit bo-
paalt dat de minister vrijstelling van school
geld kan verleenen aan onvormogendon
wanneer zij aan het toelatingsexamen heb
ben voldaan en door hunnen ijver daarvoor
in aanmerking blijken te komen.
In do „voorwaarden" is daarbij bepaald,
dat, als cr in verband met het aantal beta^-
lende leerlingen, dat tot de school toegang
heeft erlangd, en met de beschikbare plaats-
luimto en de beschikbare leerkrachten tegen
de kostelooze toelating van alle geschikt be
vonden candidaten, dio dit vragen, bezwaren
bestaan, de minister bepaalt tot welk maxi
mum zij zullen worden toegelaten.
De „N. O." concludeert, cfat de wijze van
uitvoering der kostelooze toelating geheel
aan den minister is overgolaten. Ln de toe
passing kan dus een ingrijpende verandering
gebracht worden, zonder dat er eenige spra
ke behoeft te zijn van verandering der voor
waarden.
Als werkelijk minister Kuyper het aantal
kcsteloos toegelatencn belangrijk ingekrom
pen heeft, dan zou zegt de ,,N. O."
die inkrimping slechts dan recht kunnen ge
ven tot oritiek, indien tevens word aan
getoond, dat tegen ruime toelating,
„in verband met het aantal betalon-
do leerlingen, dat tot do school toe
gang heeft erlangd, en met do beschikbare
plaatsruimte en de btschlkbare leerkrach
ten", thans evenmin als vroeger bezwaar be
staat.
Overigens staat de „N. O." het beginsel
voor, om slechts onvermogende jongelui van
buitenge wonen aanleg kosteloos toe te laten.
De generaal-majoor F. R. Froger, com
mandant der bereden art.vergezeld van dan
kapitein J. A. Bruyn, is naar de legerplaats
bij Oldebroek vertrokken tot hot in oogen-
schouw nemen der practisclie oefeningen
van het 3do reg. veld-art. aldaar.
Kolonel G. J. W. Koolomans Beynen,
nieuwbenoemd commandant van hot 5de re
giment infanterie, zal Zaterdagochtend hot
bevel over zijn korps overnemen uit handen
van luitenant-kolonel P. A. van Buuren,
van liet korps.
Kolonel jhr. J. P. Blóys van Treslong,
wicn wegens ziekte op zijn verzoek non
activiteit werd verleend, hccit gisteren por
regiments-order afscheid genomen yan hot
5de regiment infanterie.
De oud-dirigeerend officier van gezond
heid bij het leger in Ncd.-Indiö, do heer A.
C. Neeb, is gisteren te 's-Gravenhage in
70-jarigcn oudordom overleden. Hij ving zijn
loopbaan aan in 1854 als officier van gezond
heid der 3de klasse hij den geneeskundigen
dienst ter Sumatra's Westkust. Na de ven-
sclvi Hondo rangen to hebben doorloopon,
werd hij in 1877 benoemd tot dirigccrcnd of
ficier van gezondheid dor leto kl In dien
rang was hij eerst werkzaam bij het hospitaal
te Weltevreden cn in het volgende jaar werd
hij geplaatst in de tweede militairo afdee-
ling op Java. In 1880 verliet do heer Neeb
dcD dienst met pensioen.
Bij do lste Atjeh-oxpeditie word hem we
gens zijn goede zorgen voor don geneeskun
digen dienst tc velde het ridderkruis in de
orde van den Nederlandsclien Leeuw toege
kend. De lieer Neeb was tevens gerechtigd
tot het dragen van het eoro-tceken voor de
krijgsverrichtingen in 1873—'74 en van do
Atjeh-medaillo.
Naar hetgeen to BorJijn vorschijnende
couranten melden heeft de uitgeversfirma
I. F. Lehmann, te München, het recht van
uitgaaf van president Krugor's gedenk
schriften voor alle landen aangekocht. Zij
zullen in Novombor tegelijkertijd in verschei
den© talen vorschij'non. Voor de uitgavo van
het handsohrift moet de to Borlijn wonende
predikant A. Schowalter naar Utrecht ont
boden zijn President Kruger heeft in den
loop van dit jaar het handschrift aan twee
van zijn vertrouwden gedicteerd. De voor
naamste inhoud moet bestaan uit een heldere
uiteenzetting van de Engelscho listen en lo-
gen, die sedert jaren zijn toegepast, torwijl
van den oorlog zelf in ruwo trekken een
kort overzicht wordt gegevenverder van de
reis van president Kruger naar Europa, van
zijn „Portugeescho gevangenschap" en van
zijn verblijf in Nederland. In het slotwoord
spreekt de presidont zijn onwankelbaar ge
loof in do toekomst van zijn volk uit.
Naar wü vornemon, is uit het fonda,
dat door de „Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen" en de Voreenlging „Volksonderwijs" is
gesticht met het doel openbare scholen ln de
verdrukking te steunen, een bedrag beschik
baar gesteld ten behoeve van do school te
Rljnsburg. Minvermogendon ouders kan inde
betaling van de schoolgelden te gemoet wor
den gekomen of ook op andere wljzo het
schoolgaan worden bovordord.
De kapitein H. A. Muller, van het Odo
regiment infanterie, zal op 1 Octobor den
militairen dienst met pensioen verlaten.
Volgens de „Petit Bleu" zou president
Bleyn van Schoveningon naar het zuiden
van Frankrijk worden overgebracht.
Do te Arnhem gehouden wordende Ge
ne raio Synodo van do Gereformeerde Ker
ken in Nederland heeft een belangrijk be
sluit genomen. Het batroft de oplcading dor
predikanten to Kampen en aan de Vrije
Universiteit. Door hot gevallen besluit ia
eenheid in die opleiding tot stand gebracht.
Aan liet „oontract tussohen de Geref. Ker
ken in Nederland en do Direct, van do Vor
eenlging voor H. O. op Geref. grondslag te
Amsterdam, in zake de vereoniging van de
Thool. Sohool dor Kerken on der Thcol.
Fac. dor V. U." zijn de volgende bepalingen
ontleend:
Art. 1. De eonheid van opleiding is in
dien weg te vorkrijgen, dat do beide inrich
tingen, de Theologische Sohool der Korken
en de Theologische Faculteit dor Vrije Uni-
vorsitoit, vereenigd worden tot éón inrich
ting, die te gelijk de Sohool der Kerken en
do Theologischo Faculteit dor Vrije Univer
siteit ia.
Art. 2. De hoogleeraron in de Theologie
dragon derhalve een dubbele quaüteit: nl.
die van hooglcoraar aan de Theologische
Sohool der Korken en die van Hoogleeraar
in de Theologischo Faculteit der Vrije Uni
versiteit.
Art. 3. -Om deec voneotniging tot stanxl te
doen komen, worden do hoogleoraron, dio
thans verbonden zijn aan do Theologische
Faculteit dor Vrije Universiteit, vanwege
de Kerken benoemd tot hoogleeraar aan do
Theologische Sohool; on do Hoogleoraron,
die thans verbonden zijn aan do Theologi
sche Sohool, vanwege de Vereenigig voor
Hoogcr Onderwijs benoemd bot hoogleoraar
in dc Theologische Faculteit der Vrije Uni
versiteit.
llcmonstr. Broederschap. Beroepen is
te Boskoop de heer O. E. Hooykaas, prop, te
's-Gravenhage.
Te 's-Gravenhage is in den ouderdom
van 67 jaren overleden ds. A. W. L. Talma,
em.-prcd. der Ned.-Herv. Kerk. Ds. Talma
was van 1858 tot 1859 hulpprediker te Nioh-
tevocht en was daarna pred. te Angoren,
Katwijk aan den Rijn, Harlingen, Lemmor,
Voorst en Dordrecht, terwijl hij 1 Juli jL
emeritus werd en zich te 's-Gravenhage voa-
tigde.
Te Groningen is overleden dr. W. de
Jonge, vele jaren conrector aan het gymna
sium aldaar.
Krachtens art. 159 der Militicwot 1901
is bij het 8ste regiment infanterie ingelijfd
do milicien H. Goudriaan van de lichting
1900 uit de gemeente Apeldoorn. Do redenen
van zijn achterblijven zijn door Gedeputeer
de Staten als geldig beschouwd.
Na geloot te hebben, vertrok Goudriaan
den l7don Februari 1900 naar Pretoria
(Transvaal) en werd aldaar in dienst gesteld
bij het commando garnizoensdionst van het
Hollandscho korps. Den 23ston September
1901 krijgsgevangen gemaakt on over Lo
renzo Marquez naar Penieh (Portugal) ver
voord, kon hij eerst 31 Juli 1.1.op koeten
van hetNodorlandsch Zuidofrikoansch Co
mité, van Lissabon naar Nodorland vertrok
ken, alwaar hij don 4den Augustus d. a. v.
te Vlissingen aankwam,
Te Hilversum Is in den ouderdom van
71 jaar ovorleden ds. K. G. F. W. Ham,
em.-pred. der Ned.>Herv. Kerk. Da. Ham was
aohtereenvolgons predikant te Berkenwoude,
Boskoop en Middelharnia, terwijl h(J 15 Nov.
1890 emeritus word on zich te Hilversum
vestigde.
De heer H. Witte, te Bonnekom, vor-
zoekt ons mede te deelen, dat het in ons
blad van Dinsdag voorkomend borlcht omtrent
de hoofdredaotie van de met lo. Januari uit
komende nieuwe serie van „8©mpervirens",
zacht gesproken, als voorbarig moot beschouwd
worden, daar omtrent de verdeeling der redactie
van dat blad nog niets bepaald, hom er althans
niets van bekend ls.
Te Utrocht had gisteravond een ver
gadering plaats van Ned. R(jnspoorporsoneel.
Besproken werden de voorwaarden om by
de Staatsspoor in den gewonen dienst over
te gaaü. De vergadering besloot een adres te
richten tot de directie dor Staatsspoor, waarin
de nadruk zal worden gelogd op hot volgonde:
lo. Dat de 88% voor overwork onvermin
derd gehandhaafd biyft of worde omgezet ln
loon;
2o. dat een Jublleumsultkeoring gehandhaafd
bluft;
8o. dat de uitkeering by eervol ontslag uit
het fonds A of B behouden biyft
4o. dat de toegezegde verhooging van 1
cent per uur niet de regelmatige promotie in
sluit
5o. dat aan wegens het gozichtsvormogen
afgekeurde machinisten andere werkzaam
heden worden opgedragen, met behoud ran
hetzelfdo loon;
0o. dat de premio van het locomotlefpor-
soneel verzekerd bljjft;
7o. dat dezelfde standplaats bl(Jvo behouden.
Men schrijft uit Enschedco aan het
„Hbl."t Ruim 20 jaren \m hot kiescollege
der Noderd.-Herv. Kerk te Ensohedeo van
do moderne riohtLng cn telken jaro bij perio
dieke aftreding worden do oandidaten dor
Vr-zinnige Kiesverceniging in kerkolijke
zaken in dat college gekozen, zoodot do
animo om te gaan stommen langzamerhand
verzwakte en verleden jaar slechte een kloine
40 stemmen worden uitgebracht, waarmede
do gestelde candidaten zijn gekozen.
Gisteren was er weer stemming; men be
speurde echter oon ongewone st rooming iff
do gelederen der stemmers en het stcmbu-
roel zotte daarom de zeilen ©enigszins bij
ton einde zoo mogelijk nog to voorkomen
wat men vormoeddo. Desniettegenstaande
heeft men de gewone lauwheid moeten
boeten met liet verlies van 10 plaatsen in
het kiescollege, die thans met een meerder-
hoid van 33 stemmen door do orthodoxe par
tij zijn bezet. Haar oandidaten, die in allo
stilte waren gestold, verkregen 165 of 100
stemmen, terwijl op die der moderne par
tij 132 of 133 stommen waren uitgebracht.
ui
Vole politieke gebeurtenisson hadden sinds
do arrestatio van den heer van Montbrun
plaats gegrepcnr Duizenden adelijkon, gees
telijken en koningsgezinden was hot lot van
'Philippe ten deel govallcn, en in do gevan
genissen van al de steden van Frankrijk
.waren zij opgehoopt. Een groot aantal had
reeds zijn hoofd neergelegd onder het
mes van do noodlottige guillotine.
De Europecsche machten, verontrust door
'de aanslagen, in Frankrijk tegen het konink
lijke gezag gepleegd, cn door de pogingen,
welko do verspieders van do Jacobijnen in
het werk -telden o mhun vcrwoestingssys-
jtecm voort te planten, namen eensgezind
(de wapenen op. Omstreeks het einde van
do maand Augustus trok de koning van
'ÏPruisen, door honderd duizend strijders ge
volgd, do grenzen over en drong tot in het
hart van Champagne.
De oproermakers sidderden van vrees en
.van woede, cn alvorens tegen don vijand
op te rukken, gaven zij zich ovor aan een
afschuwelijke misdaad.
Den 2den September wordon al dc bur
gers van do hoofdstad uitgenoodigd Cham
pagne te hulp te snellen. De noodklok wordt
geluid, er wordt alarm geslagen, en het volk
neemt de wapens op onder de duizendmaal
herhaalde oorlogskreten: „Laten we op den
.vijand toesnellen."
Maar do verspieders van Philippe van
jprleans, niet andere woorden de verspieders
van Petion, maire van Parijs, en van Ma
nuel, procureur-generaal van de commune,
mengen zich tusschcn de menigte, naar alle
kanten schreeuwende: „Niet in Champagne
bevinden zich onze gevaarlijke vijanden; zij
zijn te Parijs, in de gevangenissen. De in
de stad verborgen koningsgezinden gaan zo
bevrijden en op ons losstormen. Zullen we
onze vrouwen en kinderen aan de willekeur
van die roovers overlaten 1 Go moet ze voor
zijn. Laten we, alvorens de Pruisen te gaan
boveohten, naar do gevangenissen snollen,
laten we de-gevangenen van kant maken I"
En deze schrikwekkende kreet-wordt door
de opgezweepte, naar bloed dorstende men-
sch en massa met woede herhaald.
Als een vernielende orkaan werpen zij
zich op de gevangenissen.
Do slachting begon te gelijk bij de Oar-
melieten, te Saint-Firmin, te La Foroo, in
de Saint-Germain, te Bicêtro. Zij duurde
vier volle dagen en kostte het leven, in Par
rijs alleen, aan meer dan acht duizend
Franschen.
„Men zog in die dagen van afschrik de
moordenaars zingen en dansen rondom hun
blocdigo slachtoffers, hun lillende ingewan-
do verscheuren, hun bloed drinken, hun
vlccsch op de pleinen der stad braden en
zich daaraan verzadigen.
Bij die slachting werd ook de prinses
dc Laraballe, de schoondochter van den her
tog do Penthièro en vriendin van Marie
Antoinette, vermoord. Philippe van Orle
ans,door haat verteerd tegen die rampza
lige vrouw, had haar sedert den öden
October 1789 op zijn lijsten van vogelvrij-
verklaarden ingeschreven. Manuel ontving
vijftig duizend kronen als losgeld voor de
prinses; doch Philippe, van die overeen
komst onderricht, zond in allerijl naar La
Force een bende moordenaars af, die hot hart
en het hoofd van de rampspoedige vrouw
op een piek tot hem brachten, na met die
gruwelijke zegoteeken langs het venster van
de koningin to zijn getrokken.
To Versailles, to Mcaux, to Reims, te
Lyon en in een groot aantal andere steden
stroomde het bloed evenals tc Parijs.
Zoo de. slachting zich niet uitstrekte over
het ganscho rijk, dan was het omdat do
Jacobijnen geen beulen, geen moordenaars
genoeg vonden.
Grenoble bleef gespaard.
Eenige dagen na die afgrijselijke bloed
baden beklom Philippe van Orleans, voor
diadeem do roode muts dragend, de tribune
der Jaoobijnen, zwoer plechtig zijns vadera
naam af en dong naar den naam van
Egalité.
Op denzelfden dag, dat de wetgevende ver
gadering haar opdracht als geëindigd ver
klaarde (20 September 1782), versloegen
Dumouriez en Kelleman te zamen do
Oostenrijkers te Valmy.
De nieuwe vergadering nam den naam
aan van nationale oonventio. Zij telde onder
haar leden de twee Robespierre», Danton,
Oollet d'Herbois, Manuel, Billand Varennes,
Oamille Desmoulin, Marot, La Viconterie,
Legendre, Panis, öergent, Fabre d'Eglan-
tine, Osselin, David en Philippe van Or
leans zelf.
Reeds bij haar eerste zitting schafte
dezo vergadering, nog opgewondener dan
haar voorgangster, het koningschap af, riep
de republiek uit en verdeelde zich in twee
partijen, welker doel was door verwoesting
elkaar te overheerschen: de Briasotins of
Girondijnen, en de Maratisten of de Berg-
partij. Deze laateto bonaming had haar ont
staan te danken aan de ploa/te, dio zij in
het midden van de oonventio bezetten on dio
zij ..den berg" noemden.
Girondijnen en de Bergpartij vereenigden
zich alleen in hun haat tegen don voor-
namon gevangene in den Tomplo, en zoodra
Dumouriez hen door de schitterende over
winning van Jemappe» (0 Novembor) had
bevrijd van de vrees voor vreemde legers,
zonden zij den rampspoedigon monarch nara
de balie, onder een aanklacht met zeven cn
veertig hoofdbeschuldigingen.
Men ging zelfs zóó ver^dat men hem zijn
aalmoezen en woldaden verweet als even
zooveel middelen, gebezigd om het volk te
misleiden.
„Achl" riep de ongelukkige vorst uit,
„ik heb nimmer grooter genot gemaakt dan
tc geven aan degenen, die behoefte hadden."
Men kent den naam van do verdedigers
dee konings: Trouohet, Malesherbes en do
Sëze.
Den 20sten December verscheen Lodewijk
XVI voor zijn rechters, laten we liever zeg
gen, voor zijn beschuldigers, zijn beulen, rijn
moordenaars
Na den dood van Lodewijk was dc toe
stand van Frankrijk allerdroevigst; oorlog
met den vreemdeling, burgeroorlog, dwin
gelandij van een woeste partij, alles maakte
van het koninkrijk een uitgestrekt graf, ge
reed om tallooze slachtoffers en de beulen
zelf te verzwelgen.
Do gerechtelijke vormoording dee konings
lokte een 6trijd uit op leven en dood tegen
al de machten van Europa. De conventie
wilde geen vrees doen blijken en gaf daarom
zelf het sein: zij verklaart den oorlog aan
Engeland, aan Holland, aan Pruisen, aan
hot DuiUche rijk cn aan Spanje. De uit
komsten beantwoordden .aanvankelijk geens
zins acii haar stoutheid. Duirruriez de voor
naamste van haar generaals, wordt twee
maal door de Oostenrijkers o-erwonnen en
gedwongen Holland en België te ontruimen,
waar de Franschc legers een oogenblik zich
haddon opgehouden Spoedig daarop be
dreigen de afvalligheid van dienzolfdon ge
neraal en zijn pogingeD om een contra-revo
lutie uit to lokken, de conventie met alge-
beelen ondergang. Zij redt zioh door haar
wilskracht; zij brengb to gelijk elf legers op
do been cn maakt front tegenover al haar
vijanden.
Doch terwijl d:iar buiten de overwinningen
van Jourdan, van Moroau, van Pichegru,
het republikoinsohe vaandel met roem over
dekten, ontstond er een bevige verdeeldheid-
in den boezem van do conventie zelf. Som
migen onder haar leden dachten, dat men
kon regeoren zonder dio woelde van scha
votten, welke cp alle cponbare pleinen zich
verhieven zij wiidt-n cea republiek door wet
ten bestuurd: dozen waren do Girondijnen,
onder wie op den voorgrond traden Brissot,
Gaudet, enz. De anderen verlangden slecht»
naar de anarchie; dhzo was do Borgparlij,
aan welker hoofd men zag Robespierre, Ma-
rat, Danton, Legendre, enz. schier nllon
bewerkers of zelfs uitvoerders van de Sop
te mbcr-moord en.
Aanvankelijk hadden do twisten der twee
partijen geen ander tooncel dan de tribune,
maar weldra vtceiy^ Imden zij daar buiten,
en nam de menigte de partij der anarchisten
op. Dit werd gevolgd door muiterij, op
stand, moorden
(Wordt vervolgd