feze «Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Uit de „Staatscourant."
Uit Frankrijks Geschiedenis.
6)
N*« 13034
Donderdag: SI Auouséiis.
Ao. 1902.
LEIDSCH
DA&BLAB.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 8 maanden S 5 J f 1.10.'
Buiton Leiden, per looper en waar agenten gevestigd Efln w 1.30
Franco per post I i 1-65-
PRIJS DER ADVERTENTTËN:
Van 1—6 regels f 1.06. lodoro regel meer f 0.17 Groetere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseoren buiten do stad
wordt f 0.05 berekend.
Leiden, 21 Augustus.
De „N. R. O." maakt heden melding van
©en bericht, dat ons reeds eenigen tyd bekend
was, doch waaraan wy om byzondere reden
geen publiciteit gaven. Nu genoemd blad het
geheim heeft verbroken, is o. i. de reden ver
vallen waarom ook wy thans niet zouden
'mededoelon dat dr. 8. G. de Vries, biblio
thecaris der universiteits bibliotheek alhier,
aangezocht is om de opvolger te worden van
wyien dr. J. van der Vliet, hoogleeraar in
de Latynsche taal en letterkunde, Romeinsche
oudheden en het Sanskriet aan de universiteit
te Utrecht, doch dat hy daarvoor heeft bedankt.
Wy kunnen zeker niet anders dan onze
gemeente in het algemeen en de aan de
academie verbonden inrichting in het byzonder
geluk wenschen met het besluit van den heer
De Vries, die getoond heeft hoezeer de be
langen der aan hem toevertrouwde Leidsche
instolling hem ter harte gaan. Hy volgt in
deze het voorbeeld van wyien zyn voor
ganger dr. W. N. du Rieu, die ook een hoog-
leoraarsbenoeming naar Amsterdam van de
hand sloeg.
Tijdens de najaarsoefcningon van het
4de regiment infanterie worden bij het lste,
2de, 3de en 4de bataljon van het regiment
respectievelijk ingedeeld de officier van ge-
zondhoid 2do klasse C. J. H, Tempelmans
Plat, de officieren van gezondheid lste klas
se J. F. Tuinstra en C. H. ter Laag en do
officier van gezondheid 2de kL dr. J. Cas-
parie.
De bij het 4de regiment infanterie be
noemde vaandrigs M. A. do Koek en A. Le
Comte zijn ingedeeld respectievelijk bij het
8de en lste bataljon van het korps.
Naar wy vornemen, worden or ook te
dezer stede pogingen aangewend om te komen
tot oprichting van een Antirevolutionaire
tropagandaclub, zooals die op tal van andere
plaatsen in het land reeds bestaat.
Biykens achterstaande advertentie zal a.s.
Maandagavond In de Stadszaal alhier een
groote meeting voor algemeen kiesrecht wor
den gehouden.
Z. D. H. de bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaan te Leiden (O. L. Vr.
Hemelvaart) den weleerw. heer J. P. Huibers
en tot kapelaan te Moordrecht den weleerw.
heer Th. J. van Noord, IB Aug. 1.1. priester
gewyd.
Rem. Broederschap. Tweetal te Bos
koop P. Eldering, ex-pred. van Friedrichstadt,
te Amsterdam, en C. Hooykaas, proponent
te 's Gravenhago.
Aan hot Staatsexamen tot toelating aan
do universiteit namen van 18 tot 20 dezer
deel 6 candddaten voor de faculteiten der
godgeleerdheid, onz. Toegelaten zijn 2 candi
date^ de heeren J. P. Chardon, Fr. Meyers
Jr. Voor do faculteiten der geneeskunde enz.
werden 7 oandidaton geëxamineerd. Toege
laten zijn 2 candidaten, de heer G. Postma
en mej, A. H. Romijn. Gedurende den loop
van het examen trok zich éón candidaat te
rug. Het examen wordt voortgezet met éón
oandidaat. Na voortzetting van het examen
,;is van do vorige groep alsnog geslaagd de
heer W. S. Winseindus (voor diploma A).
Men schrijft van gisteren uit Den Haag:
In tegenwoordigheid van een kleinen
kring van genoodigden, waartoe o. a. be
hoorden de oud-gouverneur-generaal van
Ned.-Indiöy jhr. v. d. Wijck, de oud-gouver
neur van Ouragao, do heer v. d. Brandhof,
en do gep. vice-adn>iraal Mac Lood, werd
hedenmiddag in ecu der nevcnvcrtrekken
van de Gobische zaal, de tentoonstelling van
Oost- en West-Indisch Vlechtwerk van de
Ver. „Oost en West" geopend.
De presidente van „Oost en West", me
vrouw v. Zuylen-Tromp, sprak daarbij een
kort welkomstwoord tot de aanwezigen. In
de eerste plaats bracht zij hartelijk dank aan
H. M. de Koningin voor het afstaan der Go-
thischo zaal, aan den minister van binnen-
landsche zaken, die welwillend toestond voor
werpen uit het Rijkemuseum voor deze tei*-
toonstelling in bruikleen te geven en voorts
aan tal van instellingen en particulieren,
die tot het slagen van deze tentoonstelling
hebben medegewerkt.
Spreekster zette do boteekenis van deze
tentoonstelling uiteen. Ze zal ongetwijfeld
kunnen medewerken aan het bereiken van
het doel dat „Oost en West" zich stelt: de
verspreiding van de kennis over onze kolo
niën.
Mevrouw v. Zuylen meende dat deze ten
toonstelling niet behoefde achter te staan bij
de drie voragen; er zijn tal van voorwerpen
bijeengebracht, uitmuntende door fraaiheid,
door vorm, kleur en teekening, en die tevens
getuigenis kunnen afleggen van de bedreven
heid in het vlechtwerk van de bewoners on
zer koloniën.
Intusschen, deze tentoonstelling bedoelt
slechts te zijn, evenals hare voorgangsters,
een voorbereiding voor de plannen voor de
toekomst: het houden van permanente ten
toonstellingen.
Mevrouw Van Zuylen verklaarde vervol
gens do tentoonstelling geopend en noodigdo
de aanwezigen uit do bijeengebrachte voor
werpen te gaan bezichtigen.
Van welke uitnoodiging door de genoodig
den gaarne gebruik werd gemaakt.
De oommissie, die op 'nitiatiof dor
hoofdbesturen van dc Ned. Mij. voor Tuin
bouw en Plantkunde on van do Alg. Vcr-
eeniging voor Bloembollencultuur gevormd
is, om de nagedachtenis van den heer J. H.
Krelage op waardige wijze te huldigen,
heeft een beroep gedaan op de offervaar
digheid van beoefenaars van en belangstel
lenden in den tuinbouw in Nederland, om
de noodige fondeen bijeen te kunnen oren-
gen tot stichting van een gebouw, dat do
Haarlem zou moeten worden opgericht,
waaraan zij den naam van Krelagc-Stieh-
ting wenscht te goven en dat ten gobruike
zou kunnen wordon.afgestaan, zoowel aan de
Ned. Mij. voor Tuinbouw en Plantkunde en
hare te Haarlem gevestigde afdeeling, als
aan de Algemeene Vereoniging voor Bloem
bollencultuur.
Aan het lid der Eerste Kamer voor
Limburg, den heer Coenon, zijn Zaterdag
de sacramenten dor stervenden toegediend.
De Servische regeering heeft tot offi
cieel vertegenwoordiger op hot Derde Inter
nationaal Congres voor den Middenstand
benoemd den heer M. Merens, consul-gene
raal van Servië te Amsterdam.
Omtrent de deelneming ann het Congres
vernemen wij, dat reeds 860 leden zich t(©b-
~bon laten inschrijven.
Benoemd zijn tot leeraar in de Hoog-
duitsche taal- en letterkunde aan de hoogero
burgerschool met vijfjarigen cursus tc Arn
hem J. J. Monkema, leeraar aan de Hoo
gero Burgerschool te Amersfoort, en tot
leeraar in do aardrijkskunde en geschiedenis
aan de Hoogere Burgerschool me' 3-jarigen
oursus W. H. A. Wesseliuk, onderwijzer aan
een bijzondere school voor m. u. L o. te Voor.
burg. Tijdelijk belast met het goven van on
derwijs aan do H. B.-S. met 3-jarigen oursus
in do plant- en dierkunde dr. A. O. Oude
mans te Arnhem, in de overige natuurwe
tenschappen en een gedeelte van hot onder
wijs in de wiskunde J. H. Slothouber, doc
torandus in do scheikunde te Groningen;
in het hand- en rechtlijnig teekenon J. Fa-
vier te Arnhem; in de gymnastiek J. L. A.
de Ladhuoder te Arnhem.
B. en Ws. van Den Haag stellen voor
te besluiten, dat de school aan de Pretorius-
straat, tot welker bouw is besloten, zal zyn
eene school met 15 lokalen, waarvan de kos
ten worden geraamd op f 78,000.
De matinee ten koninkiyken palelze
Soeatdyk, gistermiddag om 8 uren gegeven
door Hare Majesteit de Koningin-Moeder, werd
bygowoond door de volgende hoofd- en subal
terne officieren van het korps genietroepen:
De majoor-commandant Kloynhens, de majoor
tweede hoofdofficier Koolemana Beynen, de
kapiteins Faure, Berkhout, Lankhout en Van
de "Wynperse, de luitenants Froger, Do Quartel,
Stuitje, Ruckort, Op ten Noort, Minderhoud
en Yaillant
Tal van andere hoofd- en subalterne officie
ren, benevens burgerautoriteiten, vertrokken
naar Soestdyk.
De heer Gerritsen to Amsterdam heeft
zich bereid verklaard een candidatuur voor de
Tweede Kamer in district IX te aanvaarden.
Het stoomsohip „Gouverneur" (thuisreis)
vertrok 18 Aug. van Beira; de „Kalser" (uit
reis) vertrok 16 Aug. van Kaapstad; de „Prins
Willem IV" vertrok 19 Aug. van Paramaribo
naar Amsterdam; de „Prins Willem V" arri
veerde 18 Aug. van Amsterdam te Paramaribo
do „Milang" vertrok 20 Aug. van Rotterdam
naai Batavia,
Warmond. Maandag-avond j.l., ongeveef
halfelf, waren 4 visschers in de Groote Sloot
onder Warmond, in het water van hun
patroon, den beer Van Klaveren, te Rotterdam,
aan het visschen met de zogen, toen zy
vier personen, gezeten in een roeiboot, naar
zich toe zagon komen, die hen zonder
eenlgo aanleiding, onder vreeaeiyk getier,
begonnen te slaan met palen of Btokken, on
hen zelfs met mes en geweer dreigden, waarop
die visschers, om ongelukkon to voorkomen,
de vlucht namen, het land op.
De Ryksfeldwachter Brulnsma, daarmede
in kennis gesteld, begaf zich met de visschers
weer naar bedoelde plaats, en by hun schuit
gekomen, bevonden zy, dat de zegen medege
nomen en byna hun geheele inventaris óf
vernield óf in het water gegooid was.
Aan genoemden Ryksveldwachter en den
brigadier der Ryksveldwacht te Leiden is
het mogen gelukken de plegers van deze
lage daad op te sporen, en eenige voorwerpen,
waaronder de zegen, in beslag te nomen, welke
zegen links en rechts was kapot gesneden.
Van een en ander is door genoemde Rijks
veldwachters proces-verbaal opgemaakt.
Koninklijke besluiten. Benoemd
voor een jaar tot leeraar aan do Rijks-Hoo-
gero Burgerschool te Tilburg R. H. Vlas
veld, te Leeuwarden; te 's-Hortogenbosch
H. Rut-gers te Barneveld.
Benoemd :net ingang van 1 September tot
schoolopziener in hot arrondissement Wei-
dum H. Polloma to Sncek; tot adjudant
inspecteur van den arbeid H. J. Scholte,
van de arbeid H. J. Scholte, technoloog to
Delft en A. H. Straatman te Tilburg.
Aan den tijdelijk gepensionneerden offi-
cier van gezondheid der lste klasse van de
zeemacht C. J. P. Verhoeff opnieuw toege
kend oen pensioen van f 950 's jaars en wol
voor den tijd van twee jaren, to rekenen van
10 Juni 1902.
Hr. Ms, instructieschdp „Nautilus",
onder bevel van den kapitein-luit. ter zee P.
O. Swaan, is 20 dezer Dungeness gepasseerd.
Brieven en andore stukken voor het oor
logsschip „Holland" zullen tot en met 29
Augustus e. k. met den trein van 6.38 a. van
Amsterdam naar Rhoine worden verzonden
naar Kopenhagen.
Opdat die brioven en andere stukken bij
de sortcering op de postkantoren dadelijk in
het oog vallen, worden belanghebbenden uit-
genoodigd ze te voorzien van twee elkander
snijdendo strepen over het gehoelo adres, loo-
pende van don eenen hoek naar den anderon.
Do ministers van marine en van bin-
nenlansche zaken vorloemen deze week geen
audiëntie.
Schadevergoeding.
Bij Kon. besluit zijn in do Oommiesio tot
het opnemen van schaden, veroorzaakt door
hot betreden van t:rroinen door de troepen
tijdens do veldoofeningen van do 1ste ui vi
sie infanterie in hot jaar 1902, on hot be
palen van de deswege uit bo kcoron vorgoe-
dingen, benoemd do heeren: mr. H. F. Hee-
eelink van Suchbckm, burgemeester van Wa-
geningon, als lid en voorzitter; majoor W.
N. Wijnaondts, commandant van de3dodiv -
sie Koninklijke Alarcohausree, als militair
lid; P. H. van Rijn, rentmeester van Wage-
ningen als landbouwkundig lid, terwijl
daaraan voorts worden toegevoegd de hoe
ren: F. S, Op ten Noort, burgemeester van
Edo, als plaatsvervangend voorzitter; W.
P. C. Fabius, districtscommandant van do
Kon. Marechaussee te Zutfon, als plaats
vervangend militair lid, on Anthonie van de
Craats, te Ede, als plaatsvervangend land
bouwkundig lid.
De Bóeren-generaals In ons land.
Hoewel wegens do vermoeidheid dor gene
raals geen reportera ontvangen werden, ge
noot, gelijk we reeds molddon, onzo Btadgo-
noot de heer P. van Driel Bz. toch do oor
door hon ontvangen te worden. In een
sohrijven aan HEd.Gestr. gorioht, verzocht
hij om een onderhoud voor don voorzitter en
den secretaris der Collcctanton-Vercenigmg
„Zuid-Afrika" te Leiden, op een nader aan
te geven dag. De heer Van Driel word, na
dat hij verzocht had, dat schrijven mot zijn
kaartje af tc geven cn nader antwoord daar
op wachtende, zeer welwillend te woord &e-
staan door Dr. Poutsma, particulier ge
neesheer van generaal De Wet, die hem ver
telde den heelon oorlog to hebben medege
maakt, en even daarna werd hij voorgesteld
aan den secretaris van generaal Dc la Rey.
Na eon kwartier gowacht to hebben on na
dat do heer Van Driel inmiddels goteokend
had op 3 boeken, die voor olk der generaals
voor belangstellenden tor teekening waren
nedorgelcgd, stond plotseling generaal Do la
Rey voor dn heer Van Driel on direct werd
de heer v. D. door Dr. Poutsma aan Zijn
Excellentie voorgesteld en drukte do gene
raal hem hartelijk de hand, waarvan hij be
grijpelijker wijze ontroerde. In korte woor
den word door den heoT Van Driel Zijn
Exc. het doel van zijn komst medegedeeld,
waarna do generaal, di? zeer goed vor:taan»
baar Hollandsch spreekt, zoido, dat hot bo
ter was tevens daarover generaal Botha te
raadplegen.
Eenige oogenblikken daarna kwamen do
dames mot generaal Botha do t'.ip af ca
word hij ook voorgesteld aan ZEx.waarna
men den heer v. D. verzocht medo naar do
ontvangkamer te gaan op do lste ótago,
waar teen het schrijven door den secretaris
werd voorgelezen. Daar generaal Do Web
te dineeren was bij don hoor Wolmarans,
was daar behalve do boidc gen oraals en hun
particulioro secretarissen ook Dr. Pout&ma
tegenwoordig tot het goven van nadere in
lichtingen, waarna onmiddellijk het onder»
houd plaats had.
Door generaal Do la Rey word don hoor
v. D. con stoel aangeboden, waarna deza
ZHEd. Gestr. verzocht hem te willen mode»
dcelen, waaraan de ingcaamoldo golden ho#
boste besteed zouden kunnen worden, aan-,
wolk adres ze dan verzanden worden mocs-^
ton en of het nuttig kon zijn met do oo locto
nog steeds voort te gaan, er tevens bijvoe
gende, dat die oolleotce welwillend verricht
worden door 60 a 70 dames en heeren, die
daartoe maandelijks rondgingen, en dnt zoo
doende vele kleine bod ragen oen som kunnen
worden.
Generaal Botha was hoogst dankbaar t©
vernomen dat er op zoo'n eonvoudigo wijze
gelden voor de ongelukkige slachtoffers wor»
don ingezameld cn nog dankbaarder, da/t voor
loopig althans de golden hier gehouden wa
ren, daar ze anders vast en zeker in ver»
keerde handon zouden gekomen zijn- Daa»
do heor v. D. genoraal Botha niet begreep;
omdat dezo iets minder duidelijk HoUandaaa'!
sprak, was Dr. Poutsma, op verzoek vaA
hem, zoo vriendelijk hot te herhalen.
Generaal Botha raadde hom aan voorloo-
pig mot collecteeron te wachten toioafc d©
generaals hom daarover nader bericht zul
len hebben, omdat zij eorat naar UtrochHv,
gingen on Donderdag naar Brussel in vor-
band met do bijzetting van hun waper broo
der wij Ion gonoraal Lukaa Meyer, vervolgen©
naar Engeland voor hot besproken hunner
belangen on zich dan, na hot offioieelo bo-
zoek aan Amsterdam, als er geen wijziging
in dio reisroute komt, onlodig gaan houden t
mot hot oprichten van Comitó's voor hoé
inzamelen van gelden voor do ongelukkigo
slachtoffer», vooral weduwen en we ozon.
Do goLdon zullen dan door oen hoof dn.
comité in Zuid-Afrika onder hun leiding
worden besteed, dadr waar zo hoog noodag
zijn, ton oindo zo te laten beantwoorden aan
hot dool, waarvoor zo zijn gegeven. Over hot
verdoro, dat de hoor Van Driel vernam,
moest woïxlen gezwegen, wat hij, bij zoo'n
bereidwilligheid, dan ook een eersten pliohb
acht. Dc heer Van Driel kou niot nalaten
ons mode te dcelen dat hij ontroerd was toon
hij onder eon hartelijken handdruk afscheid
nam mot don grootsten eerbied on bewon
dering voor dio holden, dankbaar voor
en getroffen door die zeldzame eer, hom to i
beurt govalloa.
Nog langen tijd nadat de Bóeren-gene
ra ais gietermorgen op „Oranjelust" te
Utrecht waren aangekomen bleef zich een'
dichte drom monsohen voor de woning van
dein grijzen President ophouden. Gedurig
worden ook thans nog juichkreten gehoord,
ja zelfs was hot vreugdebetoon op een gege
ven oogenblik zóó groot, dat de generaals
feuilleton.
„En toch heeft de koning na Varennes
nog sohoone dagen gehad, vader," fluisterde
Mathilde.
„Dagen van hoop, jal Lodewijk is dadelijk
vol hoop, omdat hij dadelijk bereid is het
goede to golooven, steeds ongeloovig voor
hot kwade."
„Wie zou het vermoed hebben," zuchtte
de gravin op haar beurt, „wie zou gedacht
hebben, dat de Septembor-feesten zouden ge
volgd worden door de gebeurtenissen van
den 2Östen Juni?"
„Lodewijk ia dadelijk bereid te gelooven
en vol hoop," herhaalde Philippe; „hij
heeft zich derhalve bedrogen omtrent de
ware gevoelens des volks, toen hij met zulk
een goede bedoeling zoo oprecht trouw aan
de Grondwet zwoor De koningin, geestdrif
tig-evenals allo echtgonoöten, evenals alle
moeders, heeft begoocheld door haar illusiën
toen zij door duizenden stemmen haar echt
vriend en haar kind hoorde toejuichen, kun
nen uitroepen: „Dat is niet meer hetzelfde
volk 1" Maar mevrouw Elisabeth heeft zich
geenszins vergist; zij heeft begrepen, dat dio
vreugde en liefdesbetoogingen bedrog wa
ren. Gemakkelijk gevoelt men den bedekten
spot in de woorden, welke zij, in den tijd
van al dio feesten, aan mevrouw de Ra-igo-
courfc schreef: „Wij zijn naar do opera ged
weest, morgen gaan wc naar de komedie;
jruijn Hemel, wat een genoegens! Ik ben er
^eelemaal door in verrukking. Vanavond
hebben we alweer illuminatie; de tuin zal
prachtig zijn, overal lampions, en dan die
glazen dingen, welke men sedert twee jaren
niet meer zonder afschrik kan noemen (de
lantaarns .waarvan de revolutie moordwerk
tuigen had gemaakt.) Eenige weken later
schreef zij wederom: „Alles is rustig hier,
maar wie weet voor hoe lang? De koning
is op dit oogenblik het voorwerp van de
publieke vereering. Men kan zich geen
denkbeeld vormen van het lawaai, dat er
Zaterdagavond in de Comedie italienne was.
Maar wo zullen zien, hoe lang die opgeto
genheid zal duren."
„Helaas! hoe lang zal die duren" hernam
de graaf na een oogenblik stilzwijgen. De
wetgevende vergadering had, door op den
lsten October de machtgevende vergadering
op te volgen, reeds het plan gevormd: het
koningschap op te heffen, hetwelk den wree-
den voorstanders der nieuwe denkbeelden
in den weg stond. Ook verzuimde zij niet
te bepalen, dot mon den koning de titels
van Sire cn van Majesteit moest onthou
den, dat men in zijn tegenwoordigheid met
gedekten hoofde mocht blijven, en dat men
te zijnen opzichte alle uiterlijke betuigin
gen van eerbied moest laten varen. Weldra
sprak zij de vervallenverklaring uit tegen de
afwezige prinsen, de doodstraf tegen elk
uitgewekene, die niet vóór den lsten
Januari 1792 naar zijn haardstede zou zijn
teruggekeerd en .dreigde met ballingschap
al de priesters, die zouden weigeren den eed
op de Constitutie te zweren. De koning
echter sprak zijn „veto" daartegen uit. Het
volk was woedend; de 20ste Juni volgde..."
Op dit oogenblik verbleekte Mathilde,
toen zij bij toeval een blik op de lange kas
tanjelaan daarbuiten wierp, en stiet een
angstkreet uit.
„Mabhildol Mathilde 1" riepen de graaf
en de gravin te gelijk uit, terwijl deze ijlings
op haar dochter toesnelde, en Philippe mot
schrik zich van zijn rustbank opbeurde.
Het meisje, niet in staat een woord te
uiten, wees met de hand naar een ruiter,
die in galop de lange laan opreed.
„Bertrand 1" mompelde Augustine met een
on beschrijf lij ken angst.
„Bertrand 1" herhaalden do vader, de moe
der ©n dochter te gelijk.
„Help mij overeind," sprak de graaf; „al
leen uit zijn gang zal ik kunnen opmaken of
de tijding, die hij brengt, goed of slecht is."
„O, vader 1 welke goede tijding is or te
wachten Telkens als Bertrand op Montbrun
is gekomen... Herinnert gij u, vader, den
14den Juli, don 6den October, den 21sten
Juni?"
Bertrand was een man, üie geheel aan
den markies de Malmont was toegewijd.
Een innigen vriendschap vereenigde de
Montbruns en de Malmonte. Philippe van
Montbrun en Renó de Malmont hadden,
als kind, in dezelfde wieg geslapen, hadden
te zomen hun studiën gemaakt, de wapens
gedragen... Het waren meer dan twee vrien
den, het waren twee broeders, en sedert
jaren hadden zij zich voorgenomen dio teede-
re banden door een familiovorbintenis nog
nauwer aan te halen: René had een zoon,
Philippe had een dochter. August do Mal
mont, tot vroomheid en tot dougd opgeleid
door den verst an digston en deugzaauisten
vader, was Mathilde waardig; Mathilde, die
haar moeder in alle opzichten geleek, was
August© waardig.
Aangezien do Malmonts deel uitmaakten
van het huis des konings, konden zij hun
post niet verlaten, zonder in strijd met hun
plicht te handelen; cn tegen zijn plic aan
deden, dat is do eer te kort doen; don
Montbruns eohter smeekten zij naar don
vreemde do wijk te nomen.
Na den 14den Juli 1789, toen dc Bastille
door het volk was belegerd, verwoest cn ge
nomen, en Launay, gouverneur van die ver
sterking, en Fleesellcs, voorzitter dor koop
lieden, om het leven waren gebracht, was
Bertrand naar Montbrun gesneld, dit woord
van zijn heer aan graaf Philippe en aan zijn
huisgezin overbrengend: „Vlucht" 1
Remé had zich niet bedrogen; verschrikke
lijke gebeurtenissen waron op den 14clen Juli
gevolgd, de moorden van Foullon on vin
Berthior, de plundering en de brand der
kasteelen.
Het was Bertrand, die het nieuws van den
6den October naar het oude kasteel aan de
oevers van de Isère had overgebracht; hij
had daar gemeld, hoe de koning geweigerd
had zijn bekrachtiging te schonken aan dc
beruchte verklaring dor rechten van den
mensch, samengesteld door do nationale ver
gadering; hoe de lijfwachten, bij gelegen
heid van een feest, den officieren der linie-
troepen t© Versailles aangeboden, in dron
kenschap aan do gasten witte kokarden had
den uitgereikt, en de driekleurige kokarde,
sedert den Mdon Juli ingevoerd, met voe
ten hadden getreden; hoe teen een oproerige
monsohen ma ss a naar Versailles was ge
stroomd, het paleis was binnengedrongen
on verscheidene lijfwachten om hot leven
had gebracht. De vastberadenheid des ko
nings had zijn leven en dat zijner familie
gered, doch de rampspoedige vorst was ge
noodzaakt geworden de woedende menigte
naar Parijs te volgen.
Bertrand was na den noodlottigen tocht
van Varennes gokomen, toon Lodewijk XVI
in zijn koninklijke mocht ©n waardigheid
was gosohorst geworden en in de Tuilorieen
als een gevangen misdadiger werd bewaakt.
De laatste maal was Bertrand gekomen
den 20ston Juni 1792.
Den 20st©n Juni waron dertig duizend
monsohen, booswichten of bandieten, bet uit
vaagsel van het Parijscho grauw, op do
stem van don woeston Sanfcorro, uit de voor
steden aangerukt on hadden zioh, dronken
van wijn en bloed, op do Tuilorieen gowor-
pon, Lodewijk had zich eohter aan do opge
ruide menigte vertoond, en door zijn waar
dig optreden had hij het directe gevaar voor
zijn leven afgewend.
AI deze ongeluksruaren had Bertrand, de
trouwe dienaar van René de Malmont, ge
bracht op het kasteel aan de Isère; en tel
kens had bij met tranen in de oogen aan zijn
woorden toegevoegd: „Vluoht, vlucht, ik bid
u, vlucht, want een vreesol ijk gevaat
dreigt u 1"
Augustine on Mathilde haddon vaak haar
beden met die van den markies vereenigd;
maar de graaf had voortdurend weerstand
geboden.
Waarheen zou hij zich moeten begeven?
En daarbij, wat b;.d hij be duchten in de
eenzaamheid van Daupbinó? Men kende hem
meer dan tien, twintig uren in den omtrek;
dooh mon kende hem slechts door zijn wcl-
do-den; coi gelijk zijn naam op aller lippen
lag, zoo bevond zioh die ook in aller harten.
Langen tijd had hij niet meer te leven;
zou hij dan den troost niot mogen smaken'
te sterven, daar, waar zijn voorouders sedert
zooveel geslachten elkaar hadden opgevolgd,
waar de asoh van zooveel helden vereen igd
was? (Wordt vervolgd.) j
