12848 Zaterdag XX Januari* A0. 1902. §eze Couiant wordt dagelijks, met uitzondering van (§pn- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit VIER Bladen. Eerste Blad. fted.-Znidatrikaausclie V ereeuigiag. Offieieele Kennisgeving. TEGENWEER. LEIDSCH DAG-BLAD. PRIJS DEZER COURANT i 'Voor Lelden por 8 maanden. 'Buiten Lelden, per looper en waar agenten gevestigd r(Ja i Franco per post 1.10.' 1.80 1.66- PRIJS DER ADVERTENHÈN: Van 1 6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17Grootere lettors naar plaatsruimte. Yoor het incassoeren. buiten de stad wordt ƒ0.05 berekend. Afd. Leiden en Omstreken Ontvangen by den PenningmeesterZoeter- woudsche Singel 41 Van y. d. M.t te Nƒ7. Bydragen kunnen worden toegezonden aan den Penningmeester of aan het Bureel van dit Blad. Burgemeester en Wethouders van Leideu; Gezien art. 8, lste alinea, der Hinderwet; Brengen ter algemeene kennis, dat door hen vergunning is verleend aan J. WIL tl EL MY DAMiSTÉ en rechtverkrijgenden tot oprichting van een Sigarendrogorij in het perceel Manden- makerssteeg No. 2, Eectie G No. 1288. Burgemeester en Wethouders voornoemd: Leiden, F. WAS, Burgemeester. 10 Jan. 1902. VAN HEYST. Secretaris. Een woordnaar aanleiding van de op richting d-er Zaandamsche vereeni- ginj van werkgevers. Het treurig maatschappelijk verschijnsel 'der vrijwillige werkstaking, blijft in noord 'en zuid, in oost en west, de wereld beroeren en het einde is er niet in te voorzien. N~ar onze meening blijft op den Staat de Terplichting rusten, in de eerste plaats tot wettelijke regeling van het Arbeidscontract, waarbij de verhouding tusschen werkgevers en werknemers op duurzaam vasten voet wordt gevestigd en beider belangen weder- keerig worden beschermd; in de tweede plaats tot voltooiing der aangevangen so ciale wetgeving op ander gebied. Is dit eenmaal geschied, die plicht een maal vervuld, dan heeft de Staat daartegen over ook heb recht, om verstoring in den geregelden loop van het maatschappelijk ra derwerk door krachtige middelen tegen te gaan. Wij houden ons-vast overtuigd, dat do be doelde voltooiing nog door het tegenwoor». g levende geslacht zal worden gezien; waar niettemin in het gunstigste geval nog vele jaren zullen voorbijgaan, eer het groote doel bereikt is en, waar de zoogenaamde strijd van don arboid tegen het kapitaal vaak zoo vinnig gestreden wordt en de eerste daarbij een krachtig wapen vindt in de op zich zelf zeer prijzenswaardige vakorgani satie der arbeiders, daar is het gemakkelijk te verklaren, dat men ook aan de andere zij do naar meerdero of betore wapenen omziet. De noodzakelijkheid daarvan betreuren wijmaar het vorschijnsel is zeer verklaar baar cn verdient onze volle aandacht. De zwakke zijde van het kapitaal, om 'dit nu eenmaal gangbare, doch vaak ver keerd begrepen woord hier te gebruiken, is vooral gelegen in de weinige solidariteit. Er is weinig gemeenschapsgevoel en aan eensluiting. Lang is men van meening ge weest dat hieraan tusschen werkgevers min- der behoefte bestond en nog altijd zijn na- ijversm mededinging oorzaak van een steu nen op eigen kracht. De ondervinding heeft geleerd dat alle krachten betrekkelijk zijn cn op elk gebied van samenwerking heil te verwachten is. Dergelijke overwegingen hebben den grondslag gelegd tot do oprichting onlangs dor Zaandamscho vereeniging, onder den naam van ,,Bond van werkgevers in het houtbedrijf". Behalve de behartiging der al gemeene belangen van het bedrijf, beoogt dit zedelijk lichaam het voorkomen van werkstaking^' -mder het personeel dor aan gesloten wen ers; maar ook, den ondcr- lingen bijstand, wanneer een werkstaking niet tc voorkomen was, of wanneer de werk lieden door vreesaan jaging (intimidatie) trachten do inwilliging hunner eischcn te .verkrijgen. In zulke, niet altijd te vermijden gevallen, zal men trachten een eenvormige gedrags lijn te volgen en aldus, tegenover de soli dariteit van den arbeid, die van het kapi taal tc stellen. V. Dit is de korte inhoud der statuten van de nieuwe vereeniging, welke de koninklijke goedkeuring heeft verkregen. De grondgedachte, die tot de oprichting dezer vereeniging aanleiding gaf, hebben wij op een andore plaats treffend juist zien noemen: een nieuwe bladzijde in het boek van den strijd tusschen kapitaal en arbeid. Wij, die geen voorstanders zijn van dezen strijd, die er de noodzakelijkheid niet van erkennen en meenen, dat kapitaal en arbeid als broeders naast elkander moesten en een maal zullon staan, wij juichen de oprichting er van toe; maar niet omdat wij gaarne nieuwe wapenen zien in den socialen strijd. In de wording van dit zedelijk lichaam, bij ons naar wij meenen eenig in zijn soort, zien wij de erkenning van de kracht van het voreonigingsleven. Aan de andere zijde was die kracht sinds lang erkend en dit viel des te gemakkelijker, wijl immers uitteraard bij den werkman veel eenheid van belangen met die van vakgenooten gevonden wordt. Van mededinging en naijver, van daaruit voort spruitende geschillen, is bij hen geen sprake. Het is deze waarheid, die aan de vak organisaties een kracht gegeven heeft, die menigeen verbaasd doet staan. De over macht van het kapitaal is geen schrikbeeld meer en tegenover zijn gewicht heeft do so lidariteit een tegenwicht in de schaal ge legd, dat nu en dan den evenaar beslist doet overhellen naar de zijde van den arbeid. Dat hiertegenover de werkgever even eens zijn kracht in aaneensluiting gaat zoe ken, zal aanvankelijk wellicht niet bijdragen om do hier en daar bestaande spanning to verminderen, maar wel tot het wegnemen van verschillende misstanden. Het is een feit, dat de arbeidersbeweging sinds lang in een verkeerde richting werd gedrongen. Aanvankelijk inderdaad op te gemoetkoming in werkelijke, persoonlijke grieven gericht, kwam zij langzamerhand onder den invloed van politieke partijlei ders, die ze voor hun eigen doel noodig hadden, of althans voor een doel, dat niet was het directe belang der werklieden. Stel selmatig werd de strijd onderhouden, die langzamerhand in een klassenstrijd ont aardde en zich nu en dan uit in de beruchte stakingen,veelal even stelselmatig aange kweekt en zonder redelijken grond begon nen. En juist van deze laatste wordt de werkgever het slachtoffer, die zich omringd ziet van mededingers, die hem geheel alleen laten staan en, ten eigen bate, misbruik ma ken van dien geïsoleerden toestand. Welnu, dergelijke wanverhoudingen kun nen en zullen verdwijnen,- waar de kracht van het vereenigingsleven zich niet langer aan de eene, maar wel degelijk aan beide zijden doet kennen. En dan, aanvankelijk moge het nieuwe wapen^den strijd feller doen ontbranden; waar met gelijke en dus ook meer eerlijke wapenen wordt gestreden, kan dit toch slechts tijdelijk zijn. Dat feller ontbranden van den strijd zal slechts een tijdperk van overgang zijn. Waar men elkander niet langer behoeft te vreezen, daar kan meer plaats zijn voor kalm overleg en een onbe vangen oordeel, en is ook meer grond, om een vreedzame oplossing van door natuur lijke oorzaken ontstane geschillen te ver wachten. Daarom zien wij in de wording der Zaan damsche vereeniging een heuglijk teeken des tijds en vertrouwen dat het goede voorbeeld veler navolging zal vinden. Leiden, 11 Januari. Het onderzoek door Burg. en Wethe. In deze gemeente ingesteld naar aanleiding van de ministerieele vrageniyst in zake den aard en den omvang der werkloosheid gedurende dezen winter, moet tot bevredigende uitkomsten hebben geleid. Door de uitvoering van groote werken, zooals het gemeenteiyk slachthuis en het sanatorium voor zenuwiyders, heeft biykbaar de werkloosheid dezen winter in onze stad geringe afmetingen aangenomen. De heer T. P. Viruly, alhier, oudste lid in jaren van de Eerste Kamer, is zeer ernstig ongesteld. Ofschoon na een rustig doorge- brachten nacht bevredigend, blUft zyn toestand wegens zyn hoogen leeftyd zorgwekkend. De Nederland8che mail wordt hedenavond alhier verwacht. De Commissie van Toezicht op het ot s- dienst/onderwijs bericht, dat de heer V-u Dam, die tot opvolger vaa wijlen den heer Raabe is gekozen, zijn betrekking van - dienstonderwijzer en krankenbezoeker bij de Herv. Gemeente alhier heeft aanvaard. De Kerkeraad der Waalsche Gemeente een circulaire van de Synodale Commisa'.o ontvangen hebbende, waarin gewezen wordt op de groote behoefte aan een predikant of godsdienstonderwijzer ten behoeve van de duizenden Nederlanders op de schepen die in de havens aan den Rijn vertoeven en op de onmogelijkheid om uit de Generale Kas het geheele traktement van dien leeraar te vinden, heeft besloten drie jaren achtereen een inzameling in de kerk voor dat doel te doen houden, gelijk dit vroeger ten behoeve van de Bilt gemeenten is geschied. Hij hoopt dat zijn voorbeeld navolging zal vinden. Een Museum van Tijdmeetkundc is, door dr. P. J. Kaiser, verificateur van 's Rijks zee instrumenten te Leiden, geopend: Muiderstraat 21 te Amsterdam. Het is gesticht door den ,,Bond van Hor logemakers". Het doel is: een verzameling aan tc leggen van al wat behoort of behoord heeft tot het gebied van tijdmeetkunde, uur werken, uurwerkers-kunst en aanverwante vakken of betrekking heeft op bedrijf en handel, leven en streven der tijdmeetkun- digen en uurwerkmakers uit alle tijdperken. In het eere-comité hebben, behalve dr. Kai ser, o. a. zitting do hoogleeraren Kamer- lingh Onnes te Amsterdam en H. G. van da Sande Bakhuyzen te Leiden, Sorvaas van Jtooijen, directeur van het Gemeente-museum te 's-Gravenhagc, en prof. dr. Bosscha, oud- hoogleeraar te Haarlem. De heer H. Martens te Amsterdam, ia adviseur d: heer H. O. Faddegon conservator van het museum. In een groote toonkast zijn oen aantal oude horlogewerk«n biieengebracht, o. a. oen uit den tijd van den slag by HcxJigcrlee, dus uit den tijd vóór Huygens; een varkens haar, er in aangebracht, moet dienen om de regeling aan te geven. Er is ook een verzameling kasten en wijzerplaten, waarop tal van oudtijds zeer in trek zijndj versie ringen zijn aangebracht, en voorts is het museum in het bezit van een aantal oude hangklokken, o .a. een uit 1740, maar ook van do eerste te Amsterdam vervaardigdo electri8che klok, werk van den uurwerk maker F. O. de Jong, in 1868 op een ten- tentoonstelling in het Paleis voor Volksvlijt bekroond. Op de voordracht voor hoofd der Chr. school te Zoetermeer-Zegwaard zyn geplaatst de heeren D. Riezebos, te Kampen, en J. J. Knierum, te 's-Gravenhage. Het provinciaal kerkbestuur van Zuid- Holland heeft aan den heer dr. Johannes Abra ham Gerth van Wyk, pred. by de Ned. Herv. Gemeente te 's Gravenhage, op diens verzoek, na meer dan 40 jarigen dlensttyd, met ulto. April e. k. eervol emeritaat verleend. „Het Volksblad" deelt mede, dat mr. Kerdyk sinds eenlge dagen ongesteld is, zoodat hy het bed moet houden. Hy kon de verga dering van den Vryz. Dem. Bond heden niet presideeren. Uit vertrouwbare bron zegt „De Neder lander" te vernemen, dat de militaire wets ontwerpen niet zullen worden behandeld vóór Paschen, maar vermoedeiyk in de zitting na Paschen. Gisteravond la Louis Bouwmeester by zyn 40-jarig jubileum ook In de Residentie voor een stampvolle zaal, In de verschillende bedryven van de tragedie „Herodes", gehul digd met handgeklap en bloemstukken en kran sen, terwyi hem aan het slot van het laatste bediyf door den heer Marcellus Emants, als Voorzitter van het Haagsche Comité voor een huldeblijk aan Bouwmeester, een reuzenkrans, een kostbaar jachtgeweer en een geschenk in enveloppe werden aangeboden, onder enthu siasme van het publiek, dat ten slotte van zyn zetels rees. Ook ontving hy een krans van de trouwe bezoekers van „Paradys" en „Schellinkje", mot een leuk vers, voorgelezen door Jan C. de Vos. Met een enkel woord dankte Bouwmeester voor de hem bewezen hulde. De volgende week zullen H. M. de Koningin en Haar Gemaal op verschillende dagen personen ontvangen, die verzocht had den aan het Vorateiyk Echtpaar to worden voorgesteld of aan H. M. hun dank wilden betuigen voor benoemingen of onderschei dingen. Het bestuur der 's Gravenhaageche Am- bachts vereeniging heeft B. en Ws. van 's Gravenhage verzocht de oprichting van meerdere volksbadinrichtingen in het belang der weiklleden te willen bevorderen. Nader is te 'b Gravenhage bericht ont vangen, dat de heer De Bosdari, secretaris der Itallaan8che legatie aldaar, thans met verlof, nog goruimen tyd in het buitenland zal biyven vertoeven. Dientengevolge biyft de heer Depretis voor- loopig belast met het beheer van de zaken van het gezantschap. In Hötel den Ouden Doelen", te 's-Graven hage is aangekomen generaal Samad Khan Momtaz es Saltaneh, nieuwbenoemd minister president van Perziê, ter overhandiging van zyn geloofsbrieven aan H. M. de Koningin. De secretaris der Perzische legatie wordt eveneens in den „Doelen" verwacht. De diplomatieke vertegenwoordiger zal voor eerst daar ter stede vorbiyven. Baron von Luttwitz, secretaris van de Duitache legatie te 's-Gravenhage, die na gerulmen tyd te Luxemburg als zaakgelastigde te zyn opgetreden weder te 's Gravenhage zyn functie uitoefende, Is thans weder voor drie maanden gedetacheerd by de Duitsche ambassade te Parye, werwaarts hy reeds vertrokken is. -- Te Haarlem is in den ouderdom van 75 jaar overleden dr. J. B. Wynhoff, sedert 1893 rustend geneesheer. Ongeveer 80 jaar oefende hy te Haarlem een zeer drukke praktyk ook als armendokter uit. Gisterochtend is het huldebiyk, hetwelk het instructie-bataljon by gelegenheid van zyn 50-jarig bestaan wordt aangeboden, door de burgery van Kampen onthuld. De heer H. M. L. Oudendyk, voorzitter der commissie, hield hlerby een rede. Het huldebiyk bestaat in een elektrische klok, welke boven het poortgebouw der kazerne is aangebracht op een zandsteenen lyst. De hoofdfaqade van het kazernegebouw is hierdoor wel wat bekooriyker van aanzien geworden. De „Bond van Gemengde Zangvereeni- gingon"zal dit jaar opden tweeden Pinkster dag zijn jaarfeest houden te Lekkerkerk. De bedoeling is, dat voortaan het jaarfeest een wedstrijd voor de afdeelingen van den bond zal zijn, wat meer vormend voor de aangeslo ten vereenigingen en van meer waarde voor het publiek is. In 1002 zullen drie eerste, drie tweede, drie derde on drie vierde prijzen beschikbaar gesteld worden; dit is een maat regel van overgang. Volgende jaren wordt de wedstrijd in twee afdeelingen gesplitst: de bekroonden van het vorige jaar en de niet- bekroonden. De uitvoering en beoordeeling geschiedt volgens huiehoudelijken maatre gel Ma* hoopi langs dezen weg den bond be ter tot zijn doel te leiden. De commissie van bijstand in het be heer der gasfabriek .e Deventer heeft aan B. en Ws. afwijzend gepraeadviseerd op een voorstel aan den raad van eenigo raadsleden, om aan niet-aangeslagenen in do inkomsten belasting, hoofden van huisgezinnen, tot April 1902, wekelijks 1 H.L. grove gascokes verkrijgbaar te stollen tegen den prijs van 30 cent ,af to halen aan de gasfabriek. Vóór eenigen tijd hebben wij melding gemaakt van de in eeno tusschen Nederland en Duitschland gesloten overeenkomst om trent kabel verbinding van onze koloniën voorkomende bepaling, waarbij de beslissing van eventueels geschillen wordt opgedragen aan het Permanente Hof van Arbitrage te 's-Gravenhage. Wij zijn thans in staat omtrent die oj 29 Juli 1901 te Berlijn gesloten overeenkomst nog de volgende bijzonderheden mede te dee- leD. De Vereenigde Staten van Noord-Amerika zijn voornemens San-Francisco met Manila door een onderzeeschen telegraafkabel t ver binden. Nu is tusschen Nederland en Duitschland overeengekomen het gemeen schappelijk daarheen to leiden dat deze aan te leggen Amcrikaanscho Pacific-kabel zoo wel met Menado (ter Noordkust van het eiland Celebes) als met de Palan-cilanden °in andere tot de Duitsche bezittingen behoo- rende eilanden en Shanghai door kabels zal worden verbonden, zoo dat onze kolonie dan niet meer uitsluitend door de Engeliche West-Australian Telegraph Company over de havenplaatsen vau Engelsch-Indië met het moederland en andere landen .zal verbon den zijn. De nieuwe tusschen Duitschland en N - derland geprojecteerde kabelvcrbinding zal worden aangelegd en geecxploiteerd door een Duitsch-Nederlandsche vennootschap, cue ou der het toezicht van beide regceringen zal staan en van beide subsidie zal erlangen. (N.Ji .C.) De afl. 2 en 3 zijn verschenen van „Het leven der planten" (uitgave van de heeren Schillemans on Van Belkum, te Zutfen) door A. Kuner von Marilaun. Dit werk voor Nederland bewerkt door dr. Vitus Bruinsma. De tweede afl. behandelt o. m. ,,de beweging der protoplasten", de der j bevat ,,de opening van anorganische stof fen". Vele goede afbeeldingen zijn bij deze artikelen opgenomen. De ,,open brief" aan den President der Vereenigde Staten Thcodoor Roosevelt, door Charles Boissevain in het „Handelsblad" openbaar gemaakt, is met toestemming van den auteur vertaald door „De Echo", die hem in een eenvoudig kleed heeft gestoken. Wij wenschen dit boekje in eens ieders han den. De heer M. A. Rouwenhorst, Oost- Indisch predikant met verlof, tydeiyk woon achtig te Harderwyk, stelt zich beroepbaar tot predikant in de Ned.-Herv. Kerk. Te Maastricht zal dit jaar van 9 23 Juli de zevenjarige Heiligdomsvaart worden gehouden, waarby in den regel veel pelgrims de stad bezoeken. Deze kerkeiyke plechtig heid, waarby de reliquieön worden vertoond en welke daarom ook wol tooning der heilig dommen wordt genoemd, was gedurende •ouwen onderbroken on is eerst In 1874 weder ingesteld. Geiyktydig met Maastricht wordt ook een „tooning" te Aken gehouden, Het stoomschip „Timor", van Batavia naar Amsterdam, ls 10 Jan. Perim gepasseerd; de „Ambon" arriveerde 10 Jan. van Batavia te Amsterdam; de „Bundesrath" (thuisreis) arriveerde 9 Jan. te Marseille; do „Flores", van Amsterdam naar Nedl. Indië, vertrok 10 Jan. van Huil; de „Sindoro", van Batavia naar Rotterdam, vertrok 10 Jan. van Marseille; de „Zeus", van Smirna naar Amsterdam, passeerde 10 Jan. Dungenesa. Bodegraven. Donderdagavond hield het Nutsdeparbement Bodegraven een openbare vergadering, waarin als spreker van het hoofdbestuur optrad de heer A. A. B:ckman, van Schiedam. De spreker had tot o' er- werp: de wateren van Oud-Holland. Iu een boeiende voordracht schetste hij d toes,and der wateren in den grafelijken tijd en tijdens de republiek, de twisten tusschen sommige steden over die wateren, de processen, die hieruit voortvloeiden, wierp naar aanleiding van het oen en ander een blik op do economi sche politiek onzer voorvaderen en liet uit komen, dat we in vele opzichten dien ouden tijd niet behoeven terug te wenschen. Na do pauze- droeg do heer Beekman een sch ts voor, „de Revue", die, zoowel om den in houd als de voordracht, aan het publiek zeer beviel. Op 20 Januari a. 8. zullen de brand meesters alhier, binnen de kom der gemeente, schouw voeren over de stookplaatsen, schoor- steenen cn stookinrichtingen. liillegom. De vereeniging „Voorwaarts" gaf Donderdagavond in Café „Flora" haar 51ste uitvoering met het tooneclspcl in 3 bedrijven: „Bernard, de advocaat der xaaon" Cn het blijspel „Hercules of een komi sche verrtioinff". yan beide stukken waren de hoofdrollen ii- goede i»o.^^Cn. De dilettanten wisten door houding en gebaren do poiovneu, die door hen werden oorgesteld, juist w r te geven. Bovendien werden eenige komische voordrachten gehouden, die zere ve.l bijval van het publiek mochten inoogsten. Een on ander werd besloten door een geanimeerd bal. Gistermorgen kwam de heer H. de J. al hier to de ontdekking, dat een zijner ruiten met een steen was ingeworpen. Men vermoedt, dat dit is gedaan door een persoon, alhier vrijwel bekend, die dik wijls misbruik maakt van sterken drank en reeds meremalen heeft getoond, bedreven to zijn in het verbrijzelen van glasruiten, het geen hem echter niet altijd kon bewezen -^or den. Oud-Ado. (Alkomade). Aan het Donderdag by „Van der Hulst" gehouden biljart-concours namen 23 spelers deel. De lste pry8 werd behaald door J. van Ryn, te Rypwetering, Alkemade; de 2de prys door J. Vlasveld te Haarlemmermeer; de 3de prys door J. Heemskerk te Rypwetering, Alkemade de 4de prys door C. Hillebrand te Hoogmade, Woubrugge. Er waren nogal vee! toeschouwers by de prachtige ballen, die gemaakt werden, steeg telkens een luid hoezee op, vooral by den zevenstoot, dien de held van het feest, de jonge bakker Van Ryn, maakte. Noordwyk. Gisteravond werd in café „Flora" een slecht bezochte vergadering der „Werk inrichting" gehouden. De behandelde punten waren meest van huishoudolyken aard, als rekening en verantwoording van den penning meester (den heer J. H. v. d. Werf) on ver kiezing van een beeLuur, dat demissionnair was wegens het afloopen vaa den termyn, waarvoor koninkiyke goedkeuring was ver kregen. Alle leden werden herkozen; in de vacatures Quarles van Ufford (vertrokken) en M. Paardekooper (overleden) weiden gekozen de heeren E. L. baron van Hardenbroek, als voorzitter, en A. Dorsman. Voorhout. Op Dinsdag- en Donderdag avond gaf de looneelvereeniging „Eensgezindheid" alhier haar gewone jaariyksche uitvoeringen voor flink bezette zalen in het Stationskolfie- huis Evenals vroeger hebben de acteurs zich weder doen kennen als personen, berekend - voor hun taak. Zelfs niet van óón hunner kan gezegd worden, dat hy niet rolvast speelde. Met ongeduld zien cltn ook de gemeente- r.aren den dag te gemoet, waarop zy eerst daags in den vastenavondtyd nog een uitvoering voor het publiek zullen geven, waarby het auditorium voorzeker zoer talryk zal wezen. Leiderdorp Woensdag 16 Januari a. zal ten Raadhuize alhier des namiddags te twee uren, gelegenheid worden gegeven tot ko8telooze inenting of herinenting. Zoeterwoude. N., van hier, ging met zyn vrachtwagen van Leiden naar huis. Aan de Miening, by het dorp, schrok het paard echter, zoodat het achteruit liep on met alles te water geraakte. De vier menschen, die op den wagen zaten, kwamen allen met den schrik en een nat pak vry, behalve een vrouw, die eenige verwondingen bekwam. Na veel moeite werden paard en rytuig op het droge gebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1902 | | pagina 1