Ue oorlog tussclicn Engeland en Transvaal.
De Londsnsche „Star" on „Morning Leader"
jnakon een door Chamberlain onderteckenden
orief openbaar. Chamberlain zegt, dat do be
weging, die tegen hom op touw gezet wordt,
geen behoorlijke reden heeft, 011 slechts aan
oen misvereland toogeechrevon moet worden.
HU trekt er zich ook niets van aan.
Geen Duitschor, die zijn gezond veratand
gebruikt, kan gebelgd zyn over de woorden
den aanzien van de houding der Duitschers
lij den oorlog van 1870), waarmede hU het
optreden der Britscho overheid rechtvaardigde,
joor te wijzen op de gedragslUn, door alle
beschaafde natiën in dorgeiyke omstandigheden
gevolgd.
Hot belangrijkste uit de redevoeringen van
oir Henry Campbell Bannerman, wat Reutor's
correspondent te Londen juist niet seinde, la
wel wat de liberale leider zeide over het
„zakenministeiie" dat lord Rosebery had aan
bevolen. Sir Henry achtte het, onder do be
staande omstandigheden, zeer natuurlijk, dat
dit denkbeeld opkwam, maar „eon parlemen-
tairo rogoering is noodzakelUkerwys een part(J-
regoering. De eorato-minister ran de Kroon, die
gesteund wordt door de meerderheid van hot
Lagerhuis, is verantwoordelijk voor het bestuur
van alie departementen en het gevolg daarvan
ie, dat het volk regeert door hen die het daar
toe heeft gekozen.
„Wie zou voor een zakenministerle de
ministers kiezon? Het hoofd van den Staat?
Maar het hoofd van den Staat doet bü ons
niets zonder raad van zUn minister8. En waar
zouden dan in zulk een geval de stem van het
volk en het recht van hot volk blijven?"
Van eon politieke toenadering- tusschen lord
Rosebery en bir Henry Oampbell-Bannermann
blijkt uit deze zinsnede nog niet veel.
Sir Henry Campbell Bannerman heeft in zUn
rede te Plymouth ook nog gezegd, dat de natie
reeds zoo dikwerf is bedrogen, dat zy den
tegenwoordigon toestand moode is. Nadat zU
een opeenhooping van dwalingen en teleur
stellingen heeft gezien, is zy tot de conclusie
gekomen, dat de regeering niet het minste
begrip heeft van de onderneming, waarin zy
liet land heeft gevoerd of dat, wanneer zy
die heeft begrepen, zy den moed of de open
hartigheid mist om den waren aard daarvan
aan het publiek te doen kennen. Lord Salis
bury sprak dezer dagen van voortdurende
vorderingen van den oorlog, maar wat we
duidelijker zien is de opeenhooping van dooden
en gewonden en de verkwisting van ons gold.
De Boeren zyu dapper en standvastig en door
brutaliteit alleen zal men er niet in slagen,
hen te bewegen om zich overwonnen te geven.
Het Canadeesche ministerie zou heden een
byzondere zitting houden om te beraadslagen
over het zondon van nog een Canadeesch con
tingent (het derde) naar Zuid Afrika.
Eonigen tyd geleden vermeldden enkele
Portugeesche bladen, dat verscheiden in Por
tugal toevende Boeren uitgewekenen zouden
hebben aangeboden om zich aan Engeland te
londfjrwerpeu. De Afrikaner officieren te Peniche
laten nu, voor zoover hun menschen betreft,
dit boricht in de pers mot de meeste beslist
heid tegenspreken.
De verliezeniyst vermeldt gevechten by
Boompje-Alleen (15 Nov.) 1 man gesneuveld,
twee gewond; by Vogelfontein in de Kaap
kolonie 1 man gesneuveld; by Brandekraal
(11 Nov.) 2 man gosneuveld, 4 gewond; by
Krugersdorp (15 Nov.) 4 man zwaar gewond
en dan nog op verschillende plaatsen 5 man
gewond. Een soldaat werd door den bliksom
godoodvier man bozweken aan ziekten.
Reuter seint uit Kaapstad dat vier der dood
vonnissen, door het hof voor zaken van hoog
vel raad te Kenhardt uitgesproken, in levens
lange gevangenisstraf zyn veranderd en dat
twee veroordeelingen tot levenslange gevan
genisstraf en oen tot 10 jaar bekrachtigd
tyn.
Lady French, die haar man, nu reeds moer
dan twee jaar vreg, op het oorlogsterrein gaat
opzoeken, is te Kaapstad aangekomen.
De gebroeders Rothschild te Londen hebben
weer een groote bozending tabak en andore
versnaperingen aan de Engeische troepen m
Zuid-Afnka gezonden.
Er worden nog eenige byzondorhoden ge
tuind over het gevecht, dat den 14don deze-
'gelevord is by Bethlohem, in don Oranjor
Vryataat, tegen generaal De Wet, zegt de
berichtgever.
Alleen Kitchener's verkenners, die de achter
hoede vormden, leden verlies, maar, zooals
biykt, vry zwaar. Luitenant prins W. N. Rad-
ïiwill, wiens verwonding reeds gemeld is, werd
gevaariyk gekwetst in het onderiyf. Luitonant
Hughes en een mindere sneuvelden, terwyi
nog de luitenants Smith on Alsopp en vier
minderen gewond werden.
De „Times" bespreekt in oen hoofdartikel
de opstokery tegen Engeland, die thans in
Duitscliland aan den gang is. Het blad schrijft
haar toe aan een stelselmatige vergiftiging
van het gemood van het Duitache volk door
schandeiyke leugens, die over de Engeische
w(jze van oorlogvoeren m Zuid-Afrika ver
spreid worden. De „Times" kan de regeeriDgs-
personen in Duitschland niet geheel vry sproken
van verantwoordeiykheid voor de anti-Engel-
•che agitatie. Het blad hoopt, dat von Bülow
een Interpellatie in den Ryksdag zal aangrepen
»ls een middel om over de anti-Engelsche
beweging zyn afkeuring uit te spreken, omdat
helderziende diplomaten des Ryke moeten be
seffen, dat voortzetting der beweging, die het
Engeische volk in den beginne eerder verraste
dan verontwaardigd maakte, zal eindigen met
het hart van het Engeische met anti-DuitBche
gevoelene te bezielen, wanneer de overtuiging
doordringt, dat ondank* de gemeenachappelUke
belangen en tradillën van beide volken, de
haat van het Duitsche volk een duurzamer
&ctor le by de betrekkingen tusschen belde
volken dan de verstandige welwillendheid van
,fcet hoofd van het Duitsche Rjjk,
Te Charlbnry, in Oxford- liiro, waar generaal
Bnllor moest zijn om te jagen, is hy buiten
gewoon liarteiyk. gehuldigd. Do menschen
spanden de paarden van zyn rijtuig on trokken
hom >n triomf door do straten. De vicaris
van Spelsbury, oon plaatsje in do buurt, wekto
op tot „three cheers" voor Sir Redvers, die
het moeiiyksto work had gedaan. De brandweer
iyf8tafflerdo don generaal on or werden ruikers
in zyn rytuig goworpon. Versierde 6tratoD,
eorebogen, festoenen, vlaggen, opschriften,
kanonschoten, klokgelui, eon fakkeloptocht
kortom, geen vorst had grootschor eerbetoon
kunnen verlangen dan do vorongelykte generaal.
Eon studie van het jongste Blauwboek over
do vrouwenkampen hoefc de redactie van de
„Daily Newa" overtuigd, dat de olficieelo
maandelyksche opgaven onbetrouwbaar zyn,
daar de werkelyke sterfgevallen in de Trans-
vaalscho en Vrystaatscho concentratiekampen
1500 meer hebben bedragen dan de maande
lyksche opgaven mededeelen.
De „Morning Leader" zegt, dat te Lissabon
verluidt, dat de belrekkingon tusschen Portugal
en Amerika zóó gespannen zyn, ton govoJge
van zekero klachton van Amorikaansche onder
danen te Lorenzo Marquez, dat de diplomatieke
relaties tusschen beide Staten feiteiyk zyn
afgebroken.
De correspondent van de „Daily Express" te
Kaapstand somt over toenemende ontevreden
heid onder de Engeische troepen, in hot by'zonder
wegens do omstandigheid, datKatfersingrooten
gotalo als verkenners gebruikt worden togen vyf
pond 's maands, terwyi Tommy maar dertig
shillings verdient, wat veel te weinig is om
zich de noodigste zaken aan te schaffen.
Eenige Engeische bladen bevatten do ver
taling naar het heet, van een brief van
vechtgeneraal Liebenberg aan generaal Do la
Rey. De brief is van 4 September 1901, by
Klerksdorp gedagteekend, is in zeer opgewekten
toon en maakt o. m. melding van geruchten
over geschillen tusschen Frankrijk en Enge
land, en voorts van 'een proclamatie waarby
Botha de burgers die onder den vyand dienen,
op straffe des doods beveelt, zich voor den
15den September by de commando's aan te
sluiten.
Een bezocT; aan onzen consul-generaal
te Pretoria.
De heer F. J. Domela Nieuwenhuis, Ncdcr-
landsch consul-generaal to Pretoria is, gelijk
wij meldden, Woensdagochtend in welstand met
zijn echtgenootc en beide kinderen uit Londen
te 's-Gravcnhage aangekomen. De redactie van
,,De N. Crt." had het voorrecht hem welkom
te keepen in het vaderland en hem do verzeke
ring te geven, dat hier te lande zeer op prijs
wordt gesteld de wijze, waarop onze consulaire
vertegenwoordiger in de Zuid-Afrikaansche Re
publiek de belangen van zijn land en van :ijn
landgenooten in 't bijzonder heeft behartigd.
De heer Domela Nieuwenhuis was nog onder
den indruk van het afscheid, dat de vrienden
te Pretoria van hem hadden genomen en van de
hulde, hem door do daar nog aanwezige Hol
landers gebracht. Te meer had hem die hulde
getroffen, omdat, naar zich begrijpen laat, de
economische toestand in Pretoria zeer gedrukt
is on de krijgswet niet nalaat haar vorlammen-
den invloed op de samenleving te doen gevoelen.
Dit had nochtans den Nederlanders te Pretoria
niet belet zich onder de leiJ.ing van een com
missie, bestaande uit de heeren Jhr. mr. W. H.
de Savornin Lobman, bewaarder van de „Pre
toria bank- en Handelsvereeniging." De Wildt,
oud-technisch ingenieur bij de ,,N. Z.-A. S. M."
en wd. kon. vice-consul van Nederland, Delfos,
electrisch-ingenieur, en Van Griothuysen, koop
man, aan te sluiten, om den heer Domela Nieu
wenhuis, namens een 100-tal landgenooten, waar
van velen reeds naar elders vertrokken zijn,
een bewijs te geven hoe zeer zij den man hoog
achten, die sedert April 1895 onvermoeid voor
hun belangen op de bres heeft gestaan. Vooral
in den laatsten ijd had hij zich, door het bezor
gen van licensies en tal van andere bemoeiin
gen beijverd om den toestand van zijn landge
nooten zoo draaglijk mogelijk te maken. Aan
een afschcidsbanket bood geheel de commissie
den heer Domela Nieuwenhuis aan eon bronzen
groep, door den Hollandschen kunstenaar Wouw
vervaardigd van hét standbeeld van Krugor,
indertijd van een reis naar Italië meegebracht.
Dit geschenk ging vergezeld van een alburn,
met photo's naar gezichten in en om Pretoria en
inhoudende de namen der deelnemers, terwijl
aan mevrouw Nieuwenhuis eon nugget in
den vorm eoner broche werd aangeboden.
Het afscheid van de vrienden was dus zoo
hartelijk mogelijk.
Den volgenden dag, 26 October, werd de reis
aanvaard, en na een zeer voorspoedigen over
tocht per „Cranbreok Castle" binnen 15 dagen
Southampton bereikt. Terwijl het vol zomer was
in Pretoria, vroor het dat het kraakte, toen
de passagiere 1. 1. Vrijdag aan de Engeische kust
aan land stapten. Na een kort oponthoud bij
familie zette de heer Domela Nieuwenhuis de
reis naar Noderland voort.
Hij was niet weinig verwonderd, toen de re
dactie van ,,De N. Crt." hem de berichten liet
lezen, die in de laatste 14 dagen in de pera om
trent hem en de aanleiding tot zijnvertrek de
ronde hebben gedaan. Zijn aanvraag om verlof
was reeds lang hangende en had eindelijk in 't
begin van de vorige maand haar beslag gekre
gen voila tout.
Pretoria had hij onder heel andere omstandig
heden verlaten dan toen hij daar in April 1895
zijn ambt aanvaardde. De bezetting door de En-
gelsohen en do afkondiging van de krijgswet
hadden op alle levensomstandigheden aldaar
een druk kenden invloed. Van het oorlogstooneei
kreeg men slechts zeer schaarsche berichten.
Brieven en gedrukte stukken waren aan een
strenge censuur onderworpen en uit do „Bloem
fontein-Post" en de Natal-Witness" kon men
sioh slechts een zeer oppervlakkige en meestal
■eer onjuiste voorstelling maken van den gang
van zaken. De mail-edities van do koloniale
bladen waren overigens de hoofdbron waaruit
men zijn wetenschap omtrent den gang van za
ken putte.
Van het vroeger zoo gezellige samenleven was
niet veel poor gr® gebleven. P.e ^Pretoria-
club" was reeds lang door de Engolscho officie
ren in beslag genomen, en ook de overige Hol-
landscho clubs waren gesloten. Toch waren er
nog lichtpunten. Zoo hadden de Engelsclien wel
alle staatsscholen ingenomen en daar Engei
sche scholen van gemaakt met verplichting bad
do Transvalors om er gebruik van te maken
maar enkelo bijzondoro Hollundsche scholen had
men nog ongemoeid gelaten, zoodat daar de kin
deren van de nog in Pretoria toevc-ndo landgo-
nooten tot heden ongehinderd school gaan. Ook
werd er nog in de Hollandscho kerk godsdienst
oefening gehouden door een eenig overgebleven
predikant ds. Bosman. De j)redikantcn Postma
en Brookhuijzen waron reeds lang vertrokken
en nu onlangs was ook ds. Goddefroy door do
Britsche overheid verwijderd en verbannen.
Uit de mededeelingen van den heer Domela
Nieuwenhuis bleek aan „L N. Crt.", dat hij
zich voorstelde hier te lande moor van den eigen
lijken toestand te weten te komen dan hem daar
onder den druk van dc martial law, moge
lijk was. Zoo keek hij vreemd op van het rap
port omtrent de concentratiekampen, van het
boycotplan, van het jongste oorlogsnieuws enz.
Zooals men ziet, zijn mededeelingen waren
van zuiver privaten aard, maar desniettemin
van voldoende belang om ze aan de lezers over
te brengen, waartegen van de zijde van den
heer Nieuwenhuis niet het minste bezwaar be
stond.
Vredesvoorslagen.
De „Opr. Haarl. Ct." ontvangt uit 's-Gra-
venhage de mededeeling, dat hot bericht van de
„Daily Mail", betreffende voorgestelde vredes
voorwaarden tusschen Engeland en de Zuid-
af rikaansche sepublieken waarin o. a. voor
kwam afstand van het district Witwatersrand
op waarheid berust. Inderdaad zijn door een
agent van den minister sir John Brodrick deze
voorstellen aan president Kruger gedaan.
Volgens het bericht der „O. H. Ct." zou pre
sident Krugor echter instantelijk geweigerd heb
ben met het tegenwoordige Engeische ministerie
te onderhandelen.
Van particuliere zijde wordt uit Londen be
richt, dat lord Kitchener in vrij duidelijke be
woordingen zijn ontevredenheid heeft betuigd,
over het gehalte der laatste troepen en paarden,
die hem zijn toegezonden. Geheel© zendingen
paarden uit Amerika en Hongarije verkeerden
bij hun ontscheping te Kaapstad in zoo jam
merlijken toestand, dat de dieren tegen 4 shil
lings per stuk verkocht moesten worden. Hoe 't
met de mannen gesteld was, weten we reeds.
Telegrammen»
JOHANNESBURG, 18 Nov. (R. O Eenigen
tyd geleden deden berichten de ronde, welke
er op- duidden, als zou generaal De Wet door
ziekte, wonden of zelfs omdat by dood was
niet in staat zyn aan de krygsverrichtingen
deel te nemen.
Thana is bericht gokomen, dat De Wet in
leven is en een goede gezondheid geniet, maar
niet heel veel volgelingen heeft.
MOORREESBURG, 19 Nov. (R. O.) Toen
Maritz eeüige dagen geleden over do Berg
rivier werd gedreven, liet hy een deel van
zyn strydmacht achter. Deze afdeeling onder
Theron is opgespoord en ook over de rivier
gedreven.
De Boeren trekken voortdurend naar het
westeiyk doel der Kaapkolonie, waar de af
wezigheid van een spoorweg gunstig ia voor
hun tactiek.
Pypers en Smuts zyn nu ten Westen van
de hoofdiyn.
Kolonel Callwell, die in hot district Suther
land opereert, marcheerde 13 dezer naar Vo
gelsfontein en verdreef eon troep Boeren,
waarvan er éón gewond werd.
Na een verderen marsch met Infanterie viel
Callwell Nosor's commando by Wolkrantz
aan en dreef hem in de bergen, waarby
eenige paarden en muilen werden buit ge
maakt. By den terugtocht werd de colonne
bestookt door den vyand onder Nesor, Smuts,
Louw en Van der Venter; de Boeren werden
ten slotte verdreven, en do colonne retireerde
veilig naar Koornlands Kloof.
De Engel6chon verloren 2 dooden en 5
gewonden, van wie 1 officier.
LONDEN, 20 November. (R. 0.) Toen dr.
Krau8e gisteren weder voor den rechter ver
scheen, trok de vertegenwoordiger der regee
ring het verzoek om uitlevering (aan de
administratie van „Transvaal-Oolony") in,
verlangende, dat Krause ln de Old Bailoy zou
terechtstaan wegens aanstichting tot moord;
intusschen behield de regeering zich voor om
later, Indien het dat noodig achtte, de aan
klacht wegens hoogverraad weder ln te dieneD.
De aanklacht wegens aanstichting tot moord
berust op Krauso's brieven aan Broeksma,
waarin tot het vermoorden van den Engel
sclien rechtsgeleerde Forster aangezet wordt.
Krauae's verdediger betoogde, dat zyn cliënt
ln Engeland niet wegens hoogverraad kon
terechtstaan. Na getuigenverhoor werd de be
handeling der zaak uitgesteld. De rechter
stemde er in toe, Krause op vrye voeten to
stellen, maar tegen een borgstelling van 2000
pd. st., waarop de verdediger zeide, te twyfelen
of een zoo groot bedrag byeengebracht zou
kunnen worden.
LONDEN, 20 Nov. (P. O.) Het kabinet heeft
de opening van het parrement vastgesteld op
16 Januari.
LONDEN, 20 Nov. (R. 0.) Het schip waarop
in de Theems beslag gelogd werd, is de
„Ban Righ" vrooger behoorende aan de Aber-
deensche stoomvaartmaatschappy. TOeze ver
kocht het schip onlangs aan tusschenperaonen,
zonder te weten wie het eigoniyk kocht. De
douanebeambten bevinden zich nog aan boord.
NIEUW-YORK, 20 Nov. (B. O.) Omtrent den
opstand In Columbia meldt een telegram uit
Colon, dat de liberalen gisteravond een aanval
deden op de stad. Zij ontmoetten slechts weinig
tegenstand, de stad werd genomen, de prefect
en twaalf mnn sneuvelden, 30 man werden ge
won d-
WA8HINGTON, 20 Nov. (R. O.) De bevel
hebber van de Amorikaansche kanonneerboot
„Machias" seint dat honderd matrozen aan land
rijn gezonden en het spoorwegstation van Colon
hebben bezet.
IiiToer van kofiic iu DuitNililaiid.
Op het door do Kamer van Koophandel te
Nymegen tot den minister van buitonlandsche
zaken gericht verzoek, to bevorderen by de
Duitsche regeering het toestaan van den invoer
van kolfie hi Duitschland, zonder ovorlcgging
vau 't bewijs dat die niet afkomstig is van Haïti,
heeft do Minister meegedeeld, dat do Duitsche
douano bevoegd is by invoer van koffie uit
Nedorland genoegen te nomen met elke soort
verklaring, dus ook met oen opgave, afgegeven
door den afzender zelvon, ten bewfizo, dat koffie
niet van Haïti afkomstig is. Mochten evenwel
aan sommige grensstations nog mooilykheden
worden ondervonden, dan kan mon rechtstreeks
konDis geven aan den gozant te Beriyn, die
dan vermoedelUk in slaat is do moeiiykhedon
te doen wegruimen.
Transvaal eu Oranje-Yryataat.
In do gisteren gehouden vergadering van
den Raad van Beheer van het Hof van Arbi
trage werd hoofdzakoiyk bohandoid de begroo
ting der instelling voor het volgend dienstjaar.
De secretaris-generaal van hst Hof woondo
als adviseur de behandeling daarvan by.
De behandeling van het adres der Boeren-
delegatie, ten opzichte waarvan het college
zich onbevoegd verklaart, vorderde slechts
weinig tyd.
TWJEEI>E KAMLIt.
Zitting van heden. Per Telegraaf.)
Indische begroot in g.
Bij hot voortgezet algemeen debat over do In-
discRo begrooting betuigde de heer Idenhurg
zijn vollei instemming met het standpunt der
Regeering, rustondo op de basis dat Nederland
een zedelijke roeping heeft tegenover de vol
keren van den Archipel. Deze politiek van ze
delijke rooping verzet zich tegen elke exploitatie
van Indiö en tegen jacht naar macht, eer en ka
pitaal, maar gaat uit van het eenige beginsel
opheffing van den inlander, in geestelijken en
stoffelijken zin. Uitbreiding van het Chri .en-
dom ocht spreker een noodzakelijke voon\ aarde
voor do vervulling van bedoelde zedelijke roe
ping en als z-odanig is de zending van groot
politiek belang.
Bezorgdheid voor 's Ministers houding ten op
zichte van de z-~ding behoeft geenszins te be
staan. In geenen deelo kan of mr. j van Regce-
ringswege propaganda gemaakt worden voor het
christendom. Maar ook mag er geen onverschil
ligheid bestaan op godsdienstig "gebied. Met vrij
heid voor iedere missie, most volle vrijheid van
godsdienst worden gehandhaafd.
Voorts bepleit spr. Zondagsrust en van groot
belang acht hij 't wanneer alle gouvernements
ambtenaren Europeesche en inlandscbo
op een vasten rustdag konden rekenen.
Volle instemming vindt bij spreker ook 's Mi
nisters standpunt ten aanzien aan do regeling
der rechtspositie van de Christen-inlanders.
Geen vollo gelijkstelling van den Christcn-inlan-
dor met den Europeaan maar waarborgen, dat
do christen-inlander ongestoord te midden van
zijn mede dessa-bewoners kan leten.
Wat de zending verder betreft acut spr. vrees
voor rustverstoring ongegrond, maar liet tegen
woordig stelsel van liet Regeeringsregicment
keurt hij af als schadelijk voor dc zending zelve
on als ondeugdelijk.
Ook wat de Minister wil doen "Ctior matericcle
opheffing van den inlander wordt door spreker
ondersteund. Hij dringt echter aan op bespoedi
ging van het in uit zicht gestelde, e:. hij wensclit
krachtige voortzetting van bevloeiingswerken,
oprichting landbouwkredietbanken en het in
eigen beboer nemen van de pandhuizen.
Spreker hoopt ten slotte dat de Regeering
zich zal aantrekken het lot van de Indo-Euro
peanen, onder wie groote armoede heerscht. Al
zal het niet gemakkelijk zijn er moet gestreefd
worden van de Indo-Europoanen landbouwers en
handwerkslieden te maken.
Wat de geldmiddelen betreft, bestaat er voor
't oogenblik geen zorg, maar wanneer de zede
lijke roeping jegens Indië wordt nagekomen,
zal lator dit oordeel minder gunstig kunnen lui
den, maar dan moet Nederland zich herinneren
vroeger aan Indië genoten te hebbon. Met den
heer Fock is spreker voor decentralisatie.
Hij komt vervolgons op tegen de beschuldi
ging, dat Nederland ©en imperialistische poli
tiek zou voeren.
Dat de oorlog zoo menschelijk mogelijk moet
worden gevoerd, spreekt vanzelf en wanneer er
zich wel eens te betreuren afwijkingen hebben
voorgedaan, geschiedde dit niet krachtons,
maar ondanks onze beginselen. 't Gaat ech
ter niet aan in elke daad van geweld niets an
ders dan machtsmisbruik te zien.
In zake de Djambi-quaestio ontkent hij dat
de oorzaak gelegen is in eerzucht. Spreker ver
zoekt Van Kol duidelijk uiteen te zetten wat hij
bedoelde met v a 1 s o h e tractaten, waarover de
ze afgevaardigde gisteren sprak. In een zaak die,
wanneer zij waar was, zoo onteorend zou zijn,
moet blijken of men te doen heeft met een treu
rige waarheid of dat men staat voor ©ene
insinuatie.
Do expeditie naar Djambi acht spr. ten vollo
gerechtvaardigd wegens de daar heerschendo toe
standen, hij adviscort echter tot krachtiger op
treden. Ook dringt hij aan op invoering van di
rect gezag in Soemba.
De Atjehoorlog moet gestreden en uitgestre
den worden om erger te voorkomen. Gevolgd
moet worden het stelsel van 18981 pacificatie
door onderdrukken van gewold.
De heer Schaepman betoogt tegenover den
heer Yan Kol, dat ook de Katholieke party
haar sedeiyke verplichtingon tegenovor Indië
kent, en dat de S. D. party ln haar pro
gramma's zelf erkent den plicht tot behoud
onzer Koloniën. Zooals trouwens alle partyen
doen. Spreker citeert een rapport van den heer
VAn Kol als afgevaardigde op eon in 1900
ts Parys gohouden congres, waar hy in deed
uitkomen waarom de millioonen menschen ln
Indië met onze betrekkeiyk kleine militaire
macht van 10000 man en ons klein ambte
naarskorps in vrode kunnen leven. Spreker zou
wenschen, dat 't den heer Yan Kol kon be
hagen al tyd in 't Fransch te spreken, (gelach).
Ten slotte laakte spreker ln den heer Yan
Kol, dat hy zich gisteren op zoo'n smadeiyke
wyze uitliet over de Katholieke zonumg en
h(J_ keurde het_af>_dat_de heer Yan Kol zich
in arren moede heeft geworpen op den lasted
waaraan die zending blootstaat.
De heer Verhey voegde zich by den h«r,
Idenburg omtrent de noodzakelykheld <Wc
militaire oxpedltiën ter handhaving van on*
koloniaal bezit on lij wenscht naar een
spoedige paciflcatio van At joh.
De Minister van Koloniën hoopte op een
vruchtbare samenwerking met de Kamer
voor een krachtig ingrepen door den Staat
tot verbetering van den toostand der Indische
bevolking, o. a. door steun aan de nyverheid
en bevordering van het handwerksonderwys.
Imperialistische en militaristische politiek
vraagt hy niet, maar hy acht in Djambi een
krachtig optreden noodig ter bescherming van
den kleinen man, evenals op Soemba.
Do Minister wenscht vryheid voor Inland-
sche, Christenen en wees aan hoe naar bevor
dering der welvaart van Indiö wordt gestreefd
Hy constateerde instemming met z(Jn houding
omtront de Zending en do Zendelingen, waarom
trent hy niet ongerust is, en zeide vertrouwen
to stellen in den Gouverneur-Generaal.
Ook hy is tegen hot verlaton van Aljeh.
LEIDE.Y, 21 November.
Thermometeretandgisteravond om 8 uren
10° C. 5CT Fahrenheit, hedenmorgen
om 8 uren 10 C. 50 F., 'a middags
om 12 uren 10.5° 0. 60.9" F.,'s namiddag*
om 4 uren 10,5° 0. 50.9r' F.
In de gisteren gehouden idgemccne ver
gadering der „Leidscho IJsclu weiden tot
bestuursleden benoemd do hoerenD. Uarte-
veit HCzn. on H. Moinosz, in pi.wus van den
heer Yan dor Stok, dio mol 1x100. in a.uimciklng
wenschte te komen, en wy.Vu den hoer
K. T. Caron.
Do rekening en verantwoording was nage
zien door do heeren E. IJ. Cun icus en A. L.
Quant, die adviseerden tot goe ikr >k mg.
Bfi de begrafenis lieden up „UudEik-en-
Duinen" naby Den Haag van den gepons.
goneraal-majoor G. T \Y. Yjgh was o. a.
tegenwoordig hot bestuur vau do Kon. Ver-
eeniging van gepons. oliicioron van het Nederl.
leger, van welke do nu ontslapene onder
voorzitter was. Voorts eeh deputatie van do
Kon. Vereeniging „liet Eereteeken voor be-
laiigryko krygsvomchtingen', wier secretaris
een woord van erkontoiykheiJ sprak voor den
steun, dien generaal Vygh, laatstoluk als
eerelid, aan de Vereeniging schonk.
Het'„Ubl." zegt, dat met leedwezen zal
worden vernomen, dat do lieer J. F. Bucliel,
de veelbelovende jonge man, die hot vorig
jaar den prix de Kumo vei wierf voor zyn
inzending op architectonisch gebied, op de
ron in het buitenland, die hj in verband
daarmede maakte, te Liverpool 19 overleden
Het stoomjcbip „Baii", a 1 Ba avia naar"
Amsterdam, arriveerde 21 Nov. 10 .Suez; oe
„Oranje Nassau", arriveerde 19 Nov. van
Amsterdam te Param «ui bo du „Lhn.s ;d.iu. us",
vertrok. 19 Nj/. v.ia Paiuianüj naai
Amsterdam.
Leiderdorp. Bj do gisteravond plaats
gehad hebbendo stemmingen 111 de kei kekauici
der Ned -Herv. kerk zffn uitgobraclit:
34 ge Ui go stommon voor kerkvoogd; ge
kozen met 24 stemmen de hoer D. Mogclrjlse;
30 geldige stemmen voor notabel; gekozen
met 23 stemmen do heer vnn Groömngen;
36 stemmen voor lid van liet kiescoüugo;
gekozen met 26 stommen dj hoer M. van
dor Laaken.
CORRESPONDENTIE. - Een paar ingo
zonden stukken moeten tot een volgend
nommor biyvcn liggen.
Qemeogd N 1 e a w
Twee der huzaren die zoo hebbon
huisgohouden by eon weduwo in de Schoter-
straat, te Haarlem zyn naar den krygsraad
verwezen
Wederom was hedenmorgen
omstreeks 6 uren de spoorbrug by het
Oosterdok te Amsterdam defect geraakt, zoodat
de treinen naar Duitschland, Nymogen en
Vllssingen (Londoü), niet konden vertrekken
van hst Centraalstation. Na byua 0011 uur
gelukte hot door het verleggen der wissels,
de treinen te doen passeeren.
Ook de scheepvaart had groote vertraging.
Gisteravond is uit do trekvaart
naby Harlingen het ïyk opgehaald van iemand,
die eergisteravond laat te water moet z(Jo
geraakt. Er is toen nog wol om hulp geroe
pen, ook door de bywonenden, maar tonoer
gevolg. De vorongelukte behoorde te Drooryj
tehuie.
Uit een sloot by Cornjum (Fr4
la opgehaald het ïyk van don bekenden Frie-
schen voordrager M. R., onderwijzer aan ds
0. 1. school te Marrum.
Waarscbyniyk door de duisternis mleleid ic
h(J te water geraakt en verdronken, komende
vaa een zyner overbekende „Fryake "Winter-
jounenochten".
Te Darmstadt la lndevroegt#
do nieuwe Turnhalle afgebrand, een fraai
gebouw dat pas eenige wekon geleden met
veel feestbedryf was iugowyd. De keukenmeid
on twee dienstmeisjes vonden dan dood ln df
vlammen een kellner die utt een raam sprong,
heeft ernstige vorwondingen gekregen.
De „Kaiser Wilhelm der Grosse*1
heeft gisteren te Nieuw-York voor meer dan
zeven millioon dollar goud, ln staven, aan
boord genomen, de grootste hoeveelheid, die
ooit ineens verscheept Is. Gewapende mannen
gaan mee om deze kostbare lading t* be
schermen.
Heden overleed na een langdurig,
smartoiyk, doch geduldig ïydon, myn
Echtgenoote Mejuffrouw J. DE LA
RIE, geboren Mijktjb van Vabix, in
den ouderdom van 69 jaren.
Uit aller naano
J. DE LA Rlli Sb.
10467 11 Exec. Test.
Zoetbrwoude, 19 November 1901.
Bezoeken van rouwbeklag kunnen
I joieLujÉW dea_flkaew«c/ff»
O
CC
CS
LU
ca
