LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 12 OCTOBER. - DERDE BLAD.
Anno 1901.
De OptoctLt,
No. 12773
De oorlog tusselien Engeland enTronsyaal.
Wij ontvingen het volgende particuliere
schrijven uit Zuid-Af rika:
Uit de weinige nieuwsbladen, die we in
handen kunnen krijgen (1), zi® ik voortdurend
hoe 't Engelsche publiek en ook de Parlements
leden, moeite doen om den waren toestand
in Zuid-Afrika en voornamelijk in de zooge
naamde Refugeskampen te leeren kennen.
Er worden commissies van onderzoek ge
vormd en deftige dames komen de kampen
bezoeken en nog weot men niets, vrant bij
alle geroep om meer licht, wordt de waarheid
stelselmatig onderdrukt
afleggen.
't Schijnt echter, 'dat do edelmoedige en
naar waarheid dorstende Engelschen, dat
niet aandnrven.
Nu wil ik trachten eenige inlichtingen
ter kennis van 't publiek te brengen, in de
hoop, dat ik daarmee niet mijne neutraliteit
verbreek. ben zelf bewoner van 't kamp
en tegenover mij zelf en mijn familie kan ik
niet neutraal blijven. Ik reken naast God
op de hulp van de waarlijk nobele Engel-
scben, die er, Gode zij dank, ook nog zijn.
Allereerst kom ik op tegen den veelgebruxk-
ten naam Refugee". We zijn geen „Refu
gees", we zijn gevangenen. Wij zijn allen ge-
Ik wenschte, dat u dit zelf eens kondt zien.
Misschien zullen de snap-shots, uoor Engel
sche officieren genomen, u genoeg daarvan
laten zien, want ik heb menigmaal gezien,
dat ze foto's namen van zoo'n hoop ellende
en armoede, hun eigen schande opschuimen-
de."
Of is 't aan die arme vrouwen en kinderen
te wijten, wanneer ze als een troep bedelaars,
vuil en met gescheurde en gelapte flenterB om
't lijf bijeen zitten gedoken op een van die
weelderig ingerichte wagens, die de Engel-
schen voor 't vervoer gebruiken Hoe is hun
telkens en telkens iets ontnomen van 't geen
onontbeerlijk is voor 't leven.
Denk slechts aan Steenbokfontein in Rus
tenburg.
En hoe edelmoedig en welopgevoed handel
den tocb. die soldaten 1
Vraag een weinig aan de mensehen van
Twijfelspoort, Driefontein, Rietvlei, Groot-
fontein bij Marico's oog, Bokkraal, Water-
kloof, Kafferskraal enz. in 't district Marico,
Voornamelijk die colonnes, die in Augustus
van 't vorige jaar door Rustenburg cn Mari
co naar Zeerust trokken, hebben gruwelijk
huisgehouden.
Ik weet wel, dat men in den oorlog veel
over 't hoofcl moet zien, en kan 't best be
grijpen, dat een groot deel van de Tommies,
met kost van 't vuur nemen en eveneens
verontreinigen; de bedden open snijden en de
Vöeren in den wind strooien; borden, scho
tels, ja alles stuk slaan, de kleeren van vrou
wen en kinderen afnemen en verte ancien of
aan kaffermeiden geven voor guusi-die ze
van blanke vrouwen niet kunnen verkrijgen
dan met geweld; van zuigelingen, die niofc
aan de borst kunnen gevoed worden, de fee-
dingbottles afnemen; 't laatste stuk gereed
schap of leder vernietigen, dan zeg ik, dat ze
beestachtig optreden.
Voor al die gruwelen kunnen niet altijd
de officieren aansprakelijk gehouden worden,
maar als ze op groole schaal plaats vinden,
Wat kunnen die dames zeggen van den toe
stand in een Kamp, waarin ze rondgeleid
vrienden, die alles in een gunstig lieht zul-
worden door do hoofden van 't Kamp of hun
len plaatsen, en als zij alles tot haar beachik-
king hebben om zich 't leven aangenaam te
maken.
dwongen mee te gaan', de vrouwen cn kinde
ren zijn met geweld van hunne woningen
weggevoerd en hoe dit gaat, kunt -gij, lezers,
u moeilijk voorstellen.
Hoewei lord Kitchener aan commandant-
genoraal Louis Botha beloofd heeft, toe te
zullen zien, dat er altijd voldoende middelen
Hebben de troepen, die geen gelegenheid
hadden om de families, waar ze langs kwa
men, op te laden op vele plaatsen niet alles
vernield, wat onder hun bereik kwam; de
kleeren en 't beddegoed en 't huishoudgereed-
schap on do levensmiddelen geroofd of ver
brand, zoodat de vrouwen en kinderen de mie-
Eermlsvermakel^klieden op het Schuttersveld.
Het springen der Fontein.
Een Hollandseh Infanterist in actie.
Indien zulke dames een week of twee in
loo'n kamp doorbrengen, in dezelfde omstan
digheden als do Boerenfamilies, dan kunnen
ze spreken, maar een bezoek van eenige da
gen, waarbij men haastig van do eeno tent
naar de andere stapt, heeft evenveel waarde
als 't gewone museum bezoek.
Waarom geven de Britsche autoriteiten
geen gelegenheid aan bewoners van 't kamp,
die dus van ondervinding kunnen spreken,
om den toestand, waarin ze leven, te beschrij-
:ven kan 't publiek immers zien, hoe het
'hier toegaat en worden er werkelijk leugens
geschreven, dan kunnen de leugenaars ge
straft worden, zooals de Engelschen straffen,
oio yalsche verklaringen do Boeren
van vervoer voor de families gebruikt wor
den, is d© wijze, waarop vrouwen en kinde
ren over den weg worden gebracht, in een
woord „ellendig."
De ageno worden volgestopt met menschen
zoodat er schaars ruimte genoeg is om te zit
ten. In vele gevallen mogen de menschen nog
iets van hun huisraad samen nemen, maar
ge kunt begrijpen, hoeveel dit is, als twee,
drie of viar families op één wagen gepakt
worden.
(1) Waarom stoppen de Engelschen zoo
zorgvuldig alle Europeesche bladen voor
ons weg, uitgezonderd een paar Engelsche
bkdfiftt
Carillon.
liepittcn en haverkorrels bijeengingen zoeken
op de plekken, waar de goefcl gevoederde
Engelsche paarden hadden staan vreten; zoo
dat ze blij waren een zak te vinden op de
kampplekken om een kleedingstukje er van
te kunnen maken 1
Yan hoe menige familie is 't huis met den
ganschen inhoud verbrand, nadat de vrouw
met de kinderen er uitgejaagd was.
die zeker slecht verzorgd moeten worden, de
hoenders en varkers, die v:j te zuinig waren
om op te eten, doodslaan en meenemen, maar
als soldaten 't spek van een pas geslacht var
ken op den grond gooien in huis en er hun
behoefte op gaan zitten doen, 't weinigje meel,
wat voorhanden is op den grond schudden
en met vuil door elkaar trappen; 't vet met
asch en zand door elkaar roeren; de potten
dan behoeven de rechtsgevoelige Engelschen
niet te schrijven.
ihc next passage in Lord Kitchener's des
patch, which surprises us, is the statement
that the Boir leaders „have no control ever
their men."
„If this be 8 j the state of things at the seat
of war is far more serious than we imagined,
and it is certainly calculated to raise the who
le question of the belligerent rights of the
Boers. If the burghers are not under the con
trol of their leaders, they have no longer a
claim to bellgerency, and it becomes a duty
on ur part to deprive them of their righes
especially if they make use of them in order
to visolate the elementary rules of civilised
warfare." (Naar aanleiding van de Vlakfon-
teinzaak).
Wat de eene colonne gespaard iiet, werd
door een volgende verwoest, zoodat een groot
deel van Transvaal nu een woestijn is gewor
den, waar zelfs de vruchtboomen vernield
zijn. Niets is er gelaten.
Nu kunt go eenigszins begrijpen, hoe do
menschen er zoo ellendig moeten uitzien, als
ze opgeladen worden.
Kwamen die families nu in eenige uren
tijds op de plaats van bestemming, waar ze
van 't noodige voorzien werden, dan zou 't
vervoer op voor een groot deel open wagens
te verschuldigen zijn.
Doch sommigen zijn weken op 't pad en dan
is het vervoer moordenaarswerk. Overdag
brandt de zon de menscbrn amechtig. Do
dichte stofwolken, die j trekkend lager
steeds omhullen in dit droge jaargetijde,
maken het aaemhalen moeilijk; bij een uren-
langen trek, zonder uitspannen, lijdt menig
een verschrikkci .'ken dorst, want de meesten
hebben geen voorwerpen bij zich om water in
mee te nemen: 'snachts doet de koude de
vrouwen en kinderen verkleumen, vooral zij
die op den grond onder of naast de wagens
moeten slapen.
Ik had een dag of tien dat /oorrecht en
©enige ochtenden waren mijn deken* wit van
