LEIDSCH DAGBLAD, WOENSDAG 15 MEI. - TWEEDE BLAD.
De Boos van Horton.
No. 12645
Anno 190!.
Afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee.
By de Tweede Kamer ls ingekomen het
wetsontwerp tot afsluiting en droogmaking
der Zuiderzee.
Op nader vaat te stellen wyze worden voor
rekening van den Staat de werken uitgevoerd
noodig:
lo. tot afsluiting van de Zuiderzee door
een afsluitdijk, looponde van de Noordholland-
«che kust door het Amsteldiep naar het eiland
Wieringen en van daar naar de Friesche kust
by Piaam;
2o. voor de droogmaking van twee gedeelten
der afgesloten Zuiderzee en wel:
a. een noordweateiyk gedeelte begrensd door
de Noordhollandsche kust, den afsluitdyk door
het Amsteldiep, het eiland Wieringen en een
aan te leggen dyk van dit eiland naar de
Noordhoilandsche kust naby Medemblik;
b. een zuidvveeteiyk gedeelte, begrensd door
de Noordhoilandsche kust en door een aan
te leggen dyk, loopende van omtrent Biok-
kershoek naar het eiland Marken en van daar
naar den noordeiyken oever van het Monniken
dammer Gat;
3o. tot voorziening in de belangen van
waterkeering, afwatering en scheepvaart, voor
zoover deze door de afsluiting en de droog
making geschaad worden;
4o. tot voorziening in de belangen der
landsverdediging, in verband met de sub. 1,
2 en 3 bedoelde werken.
De Zuiderzee-visschersbevolking zal, op by
algemeenen bestuursmaatregel te bepalen wyze,
©en tegemoetkoming ontvangen in de haar
door de afsluiting berokkende schado.
Een commissie zal door de Kroon benoemd
worden om de Regeering van advies te die
nen omtrent de voorbereiding en uitvoering
der werken. Aan deze commissie kan geheel
of ten deele de leiding der werken onder de
bevelen dor betrokken Ministers worden opge
dragen.
Jaariyks wordt een afzonderiyke begrooting
vastgesteld voor de uitgaven voor de werken
en de tegemoetkoming in de schade aan de
visschersbevolking, terwyi tot dekking dier
uitgaven worden bestemd de sommen ten be
hoeve der werken op de algemeone Staata-
begrootingen uit te trekken, de vermoedeiyke
batige sloten dor rekeningen wegens de boven
genoemde afzonderiyke bogrootingen over vroe
gere dienstjaren, en de toevallige baten, die
uit de uitvoering der werken zullen kunnen
Voortvloeien.
Twee voordeelen, die sterk op den voor
grond treden, biedt naar de Memorie van
Toelichting, geteekend door de ministers van
waterstaat, financien en oorlog, mededeelt
de oplossing van het Zuiderzeevraagstuk: de
verbetering van den waterstaatstoestand der
om don zeeboezem gelegen landstreek door
de afsluiting en de vergrooting der bebouw-
bare oppervlakte des lands door de droog
making.
By de phaeen, die het vraagstuk in de laat
ste halve eeuw doorliep, is nu eens het eene,
I dan weer het andere voordeel meer op den
voorgrond geplaatst.
Hot plan Beyerink, omgewerkt door don
1 ingenieur F. J. Stieltjes, vormde den grond
slag der coucesBie-aanvraag, in 1870 ingediend
door do Maatschappy tot droogmaking van
het zuideiyk deel der Zuiderzee. Ra lang
durige onderhandelingen achtte de Regeering
het beter de zaak van Staatswege ter hand
te nemen en diende in 1877 een ontwerp in,
waarby ook de landaanioinning op den voor
grond stond.
Dit ontwerp kwam echter niet in behande
ling, waarop naar aanleiding van het initiatief
van den heer Buma, lid der Tweede Kamer,
die de afsluiting op den voorgrond stelde, de
Zuiderzeeveroeniging werd opgericht, wier
arboid leidde tot het instellen der Staats
commissie van 1892, die in 1894 de vraag, of
de zaak van Staatswege behoorde te worden
ondernomen, met groote meerderheid bovesti-
gend beantwoordde. Het plan der Zuiderzee
veroeniging, zooals het door de Staatscom
missie is aangevuld en gewyzigd, vormt den
grondslag van dit ontwerp, dat eerst afsluiting
en daarna geleidelijke droogmaking der Zuider
zee beoogt.
Aan de richting van den afsluitdyk, waar
door de IJssel binnen de afsluiting valt, ont
leent het ontwerp zyn byzonder karakter.
De afsluiting met insluiting van den IJsaol
biedt verschillende voordeelen. Niet slechts
wordt de tegen de zee te verdedigen kuatiyn
belangryk verkort, doch midden in het land
in plaats van een met de Noordzee gemeen
liggenden zoutioaterplas een eoetioatermeer ver
kregen met veel meer etandvastigen water
spiegel, laag genoeg voor een behooriyke
afwatering der omringende landstreek, uit welk
binnenmeer Friesland en Noord-HolJand, tot
dusver steeds ïy^lend onder het gemia eener
behooriyke watervervorsching, op overvloedige
wyze van zoetwater kunnen worden voorzien.
Voor de waterverversching, de waterloozing
en de waterkeering worden hierdoor voor
deelen geschapen.
Frieslande boezem, geen ander water ont
vangend dan het hemelwater en het weinige,
dat van de oostelyko gronden afstroomt, ïydt
zomers aan groot watergebrek, terwyi ook
de uitwateringssluizen hierom spoediger dienen
gesloten dan met het oog op goede afwatering
wen8cheiyk ia, waardoor by ongunstige weers
verandering overlast van water kan ontstaan.
Hetzelfde, ofschoon in mindere mate, doet zich
voor in Noord-Holland benoorden het IJ:
Aangenomen mag worden, dat het water
van het te winnen LJselmeer reeds korten
tyd na de voltooiing van den afsluitdyk vol
doende zal zfin ontzilt om te dienen tot
boezemverver8ching van Friesland en Noord-
Holland en, wat het zoutgehalte betreft, tot
drinkwater voor menach en vee, althans
voor vee.
Om de gelegenheid tot waterlnlating nog
gemakkeiyker te maken, zal de waterstand
van het IJselmeer, als regel op 0.40 M.
N. A. P. aangenomen, in droge tyden tydeiyk
kunnen worden opgezet tot 0.20 N. A. P.
De aangenomen hoogte van 0.40 M. N. A. P.
is een gemiddelde, met de aangenomen sluis-
wydte van 800 M. in normale omstandigheden
zonder moeite te handhaven.
Door de belangryke verbetering van de
waterloozing op het afgesloten gedeelte wordt
een betere uitwatering verzekerd aan de polders
en uiterwaarden langs het benedengedeelte
van den IJsel en de kleine rivieren en boezems,
die thans in de open zee loozen, als Schermer-
boezem, Vechtboezem, Eem, Zwarte water met
Overyselsche Vecht, Sallandsche Weteringen
en het Heppelerdiep, boezem van het Water
schap Vollenhoven en de Linde.
De afsluiting der Zuiderzee levert dus een
belangryke besparing op der zeker eenmaal
noodige werken tot verbetering der afwatering
van deze wateren, torwyi een jaariyksche be
sparing wordt verkregen op do kosten der
waterloozing van de boezems en polders, die
door stoombemaling op de Zuiderzee en de
daarmede gemeen liggende wateren loozen.
Een dergelyk voordeel zal ook worden ver
kregen ten aanzien van Frieslands boezem.
De tegen de zee te verdedigen kustlengte
wordt door den afsluitdyk teruggebracht van
320 K.M. tot ongeveer 40 K.M., zynde de lengte
voor den afsluitdyk met de noordkust van
Wieringen.
Op het onderhoud der dyken en zeeweringen
en van de zee- en havenwerken langa de af
gesloten Zuiderzee en de eilanden Schotland,
Urk en Marken wordt een aanzieniyke jaar
iyksche besparing verkregen, die zeker ver zal
overtreffen het bedrag der onderhoudskoeton
van den nieuwen afsluitdyk, met inbegrip voor
de werken op Wieringen en het kanaal Har-
lingon-Piaam, door de Staatscommissie op
ruim f 90,000 'sjaars geraamd.
Ook verschillende ontworpen werken tot
waterkeering, zooals de bedyking van Dronthen,
de watervrymaking van Zwolle en omstreken
en de verbetering van de bedyking langs den
Eem worden door de afsluiting der Zuiderzee
onnoodig.
Het grootste voordeel, waarvan de waarde
niet onder cyfers valt te brengen, is de meerdere
veiligheid bij stormvloeden van de om de
Zuiderzee gelegen landstreek.
In verband met de biyvende verlaging van
den waterspiegel der Zuiderzee by afsluiting
dienen de binnen den afsluitdyk vallende
havens zoodanig te worden verdiept, dat
daarin onder het peil van het IJselmeer dezelfde
diepte wordt aangetroffen als thans by dage»
ïyksch hoog water aanwezig is, waardoor eon
voordeel voor de scheepvaart wordt verkregen,
daar die havens ophouden tyhavens te zfin
en te allen tyde een voor de scheepvaart
bruikbare diepte zullen aanbieden.
Ook een afdoende verbetering van het
Zwolsche diep wordt noodig, waarvan de
kosten op ruim 3 a 6 miliioen zyn geraamd,
doch waardoor een veel verder strekkende
verbetermg wordt verkregen dan reeds in 1878
voor dien waterweg was ontworpen.
Voorts wordt de vaart veiliger by den meer
etandvastigen waterstand, na de afsluiting te
wachten.
Het landverkeer wordt gebaat door de ge
legenheid voor den aanleg van een weg over
den afsluitdyk en voor een rechtstreeksche
spoorwegverbinding tusschen Friesland en
Noord-Holland, den afstand langs den spoor
weg tusschen Leeuwarden en Amsterdam met
50 K.M. verkortend en belangryk minder kosten
eischend dan een spoorweg, waarvoor een
aarden baan is aangelegd, daar de berm van
den afsluitdyk er voor zal kunnen worden
gebezigd.
In het plan is opgenomen verhooging van
den Frie8chen zeedyk benoorden Piaam en
van den Balgdyk in Noord-Holland, voorts
oen kanaal van Harlingen langs de binnen-
zyde van den Frleschen zeedyk by Piaam,
uitmondende in de afgesloten Zuiderzee.
Op Wieringen zullen schutsluizen moeten
gebouwd worden, het Zwolsche diep zal moeten
worden verbeterd en de bninen den afsluitdyk
vallende Zuiderzeehavens verdiept.
Voor voorziening in de visacherybelangen is
41/, miliioen geraamd.
De defonsiebelangen zullen door de af
sluiting in menig opzicht zeer worden bevor
derd. Voor de inrichting der defenBie in over
eenstemming met de gewyzigde toestanden
wordt 10 miliioen geraamd.
De tegenwoordige wyze van verversching
der grachten van Amsterdam zal moeten
worden gewyzigd en 't Zuiderzeewater worden
opgepompt.
De kosten van de afsluiting worden ge
raamd op 40,800,000 gulden, de verbetering
van het Zwolsche Diep en de voorziening in de
belangen voor visschery, defensie en water
verversching op 16,300,000 gulden, te zamen
f 57,000,000.
Voor de inpoldering van 46,520 HA. vrucht
baar land in Wiermger Polder en Hoornschen
Polder f 36,560,000.
De totaio koeten van 't beperkte plan worden
alzoo gesteld op rond f 95,000,000, waarvan
f 57,000,000 voor afsluiten en f 88,000,000
voor droogmaking.
De uitvoering kan geschieden in 18 jaren.
De Regeering wenscht de 57 miliioen voor
de afsluiting te beschouwen als uitgaaf zonder
meer, uit de gewone middelen te dekken en
ze te verdeelen over 60 jaar door leening,
waardoor jaariyks 2 miliioen voor rente en
aflossing zullen noodig zyn.
Dat dientengevolge geen versterking van
inkomsten noodig zou zyn, kan bezwaariyk
worden voorgespiegeld. Zwaarder en pyniyker
offers zyn door volken gebracht om hun grond
gebied uit te breiden.
Gemengd Nieuws.
Valsche bankbiljetten. De
aandacht van het publiek wordt er op ge
vestigd, dat in den laatsten tyd te Rotterdam
valsche bankbiljetten van f 40 circuleeren.
Reeds drie dezer biljetten, op kantoren ont
vangen, zfin iu-boslag-genomon. Deze valsche
biljetten zyn keurig nagemaakt; zelfs het
watermerk ontbreekt niet. Toch zfin ze voor
een goed opmerker dadoiyk te herkennen aan
het dikkere, grovere papier en aan de minder
fijne afwerking. Ook in de strafbepalingen
komen fouten voor. De in omloop gebrachte
en in-be8lag-genomen valsche bankbiljetten
hebbon alle den datum 22 Februari 1901 en
de letters I. N. 1900. De cyfers varieeren in
die, voorkomende in het getal 7309.
Een nauwkeurige beschouwing by de in-
ontvang8t-neming van ieder bankbiljet van
f 40 is dus gewenscht.
Het beruchte Hotel Lammetje
Zondag te Amsterdam, is wel naar een perceel
in de O.-Z. Armsteeg verplaatst, maar het
zaakje is aan het verloopen, omdat, dank zy
het optreden van politie en justitie, omstreeks
40 logeergasten van het hotel op 's Ryks
kosten logeeren in verschillende gevangenissen.
Nog drie van haar vaste klanten zwerven
rond, maar ook op hen houdt de politie toezicht.
Te Doornspyk is de landbouwers
woning van B. Lokhorst met hooiberg in
korten tyd totaal afgebrand. De inboedel ging
geheel verloren en vyf stuks vee kwamen in
de vlammen om. Onvoorzichtigheid schynt de
oorzaak te zyn. Assurantie dekt do schade.
Men schryft uit Brielle aan do
„N. R. C.'r:
Verleden Zaterdag-middag lagen drie school
jongens in de wel van Meeuwenoord by de
Brlelsche Maas gezellig in het zonnetje en
uit den wind, en er druk over redeneerende
waarom Hollandsche jongens niet konden
doen, wat onder Fransche branies wel mogeiyk
was. Het gesprek had geloopen over het
uithalen van vogelnestjes, en over hetgeen
op school verteld was van die aardige ver-
eonigingen door Franecho schoolkinderen
opgericht, zélf opgericht, om de vogels te
bebchermen. Dat kan je alles zelf doen; want
groote menschen hebben in zoo'n vereeniging
niets te vertellen. Je wordt allemaal lid, kiest
een bestuur, en je houdt aanteokening van
de vogelnestjes, en ook van de vogels, die
echadeiyk zyn want die moeten de laan
uit, dat spreekt. Kn als er dan een groote
lummel komt om nestjes te storen, teekenje
hèm ook op, en by is er leelyk by. 's Winters
koop je van je contributie centen voer voor
de vogels, en dan strooien we dat op een of
meer van de pleinen in de stad, en dan zal
je eens zien hoe aardig dat is. Want de eene
vogel vertelt dat tegen den anderen je
begrypt niet hoe het gaat. En eens in het
jaar hebben we natuuriyk een groot feest.
Dat kan niet op Koninginnedag vallen, want
haast al de jongens en meisjes zUn lid van
Floralia, die d&n feest viert. Maar dat 's niks
dan doen wy het op den verjaardag van Prins
Hendrik, op Prinsjesdag 1
Toen sloten de drie jongens een groot
verbond, en ze gingen er op uit om leden
-te winnen. In den loop van den Zondag
waren er twaalf toegetreden, des Maandags
waren er tachtig, als men ten minste de
meisjes meetelt. Want de jongens waren het
or niet over eens, of die wel lid mochten
worden, hoewel een meisje in allen ernst
antwoordde: „Als jelui je kleeren scheurt by
dat nestjes-opteekenen, wie kan zodanandors
stoppen dan een meisje?"
In afwachting dat deze groote quaestle
beslist zal worden, hoopt de Brielsche Prins
Hendrik-vereeniging reeds dezer dagen met
volle kracht aan het werk te tygen. Een
bestuur is gekozen, en een reglement zal
opgesteld worden, waartoe wel degeiyk de
voorlichting van „groote menschen" zal
ingeroepen worden, waarvan zich trouwens
reeds eenigen als vrienden en voorstanders
getoond hebben, door als donateur toe te
treden.
Of deze Hollandsche jongens zich even
kraDig zullen houden als hun Fransche
kameraden? We zouden niet inzien waarom
niet.
Wandelsport. De „N. R. 0." ont
leent het volgende aan de „Vegetarische
Warte":
Berlynsche boekdrukkers hebben Zondag
een wandelwedstryd van Beriyn naar Oranien-
burg gohoudon. Het uitgangspunt was het
spoorwegstation Gesundbrunnen te Beriyn,
het doel wielryder6bondshotel in Oranienburg;
de afstand bedroeg rond 80 KM. Onder de
11 deelneemers waren 8 vegetarlörs. De uit
slag was:
De vegetariër Eugen Schwedler kwam als
No. 1 aan in 2 uur, 56 min.; de vegetariër
Oskar Koselowskl als No. 2 in 8 u. 2 m. 35 s.
de vegetariër Otto Münzer als No. 8 in 3 u.
8 m. 23 e.
Do 8 niet-vegetariërs, waaronder verschel-
don® turners, hadden noodig van 3 u, 10 m.
25 8. tot 3 u. 50 m. 35 8.
Loten van Partje 4 pCt. a fr. 500 van 1875.
TrekkiDg 5 Mei. betaalbaar 25 Mei.
No. 85540.... fr. 100000 No. 40370 fr. 5000
225889.... 60000 41025.... BfOO
150220100)0 948846000
16093410U00 8882205000
17686910000
De volgende nummers elk fr. 1000:
8238 72909 111270 233262 305104 381723 433661
42811 74497 147767 253647 837569 384819 488769
48922 77094 189902 277331 360460 431019 499376
52846 93962 214409 301230
BurgcrUlke Stand.
HILLEGOM. Ondertrouwd: L. Pater on
C. van Dam. W. N. Staesen en P. de Koek
koek. P. Brouwer en B. M. Rumphoret.
Bevallen: C. Duindam geb. Van Kooden 7,
Overleden: A. Lugtigheid 15 m. W. Lem
mers 01 j. P. Phihppo öl j. C. Coliin 5 m
NOORDWIJK. Geboren: Alida Wilhelmina
Z. van G. Steenvoorden en M. Brederode,
Willem, Z. van F. H. Baalbergen on A. Passcliier
Jellina Greta, D. vau J. Spiering en M. Jong
bloed. Hendrik, Z. van D. Ammeraal en M.
Overzeiil. Abraham Leonardus, Z. van P C
van Duk en M. A. van Went. Gerai dus Jobaniiea!
Z. van J. Koemans en C. van Zon.
Ondertrouwd: A. Wrjnands 24 j. en M.
Hermans 23 j.
HAARLEMMERMEER. Ondertrouwd: J.
T. Mulder en P. J. ldekman. J. Koekenbieren
L. Nibboring. P. H. Duwel en M. bteevens.—
U. Monster en G. do Groot. W. Imanse en P.
Ouwerkerk. J. Dokker en G. Stokman.
Gehuwd: J. J. 8toku;an eu A. Weideveld,—
J. W. Millenaar en G. Trommel. G. Sloot
weg wedr. eu U. de Bruin wed. J. Oskam wedr.
en N. Hogen doorn.
Bevallen: A. Verhoeven geb. DeRooyD.
M. Rits geb. Leeuderlso Z. Z, Bosman geb.
Blaauw D. A. van der Velden geb. Van Delft Z.
D. A van Boek geb. Koppenaal Z. A. den
Ouden geb. Riedeman D. E. Onkenhout geb
Groot D. G. Vink geb. Vos D. A. Komen
geb. De Lange Z. C. van de Pol geb. Pater Z.
M. E. de Groot geb. Hardenberg D. G. S. van
Gils geb. Boot Z. G. Wey geb. Kater D. A.
Fhpphi geb. Jansen D. K. Bos geb. Bilders Z.
J. NL Ruigentuin geb. Selderbeek D.
Overleden: A. Hartingsveld 2 j. A. Boam*
geb. Visser 55 j. A \Y. van Pelt 1 j. A
U. de Jong 5 w. A. Doets 10 mnd. A. B.
ihozee 4 j. Th. B. van Gils 42 j. M. Brede-
veld geb. Bakker 81 j.
HAZERSWOUDE. Bevallen: E. van Gaaien
geb. Voorbij D. J. C. van Wijk geb. Schouten Z.
M. N. Goldberg geb. Tom D.
Ondertrouwd: S. den Hertog jm. 21 j. en
P. Elleswijk jd. 25 j., beiden alhier.
LISSE. Ondertrouwd: MarinuB Jacobus
Diedenk Quak jm. en Geertje Floor jd. Casparus
van der Linden jm. en Matje van Beek jd.
Gehuwd: Adrianus vau der Viugt en Geer-
truida Zandbergen. Joannes van der Poel en
Maria van der Viugt.
Geboren: Jacob, Z. van J. Overz.eyl en G.
Sosef. Johanna Asiiia, D. van J. Kaak en A.
J. Plug. Leonardus, Z. van P. Langerak en
H. Ruigrok. Franci8ca Alida Maria, D. van
H. van Baaster en G. Boogendoorn.
Overleden: Cornells van Bruggen 3 mnd.
LEIDERDORP. Bevallen: M. Mugge geb
Wolff D. J. E. Swen8 geb. De Kok Z.
Overleden: M. de Graaf 1 w.
Ondertrouwd: M. Couzjjn en O. C. Verver.
D. Rietveld en J. F. Warn aar. J. Ket en G.
van Wageningen. F. Bosman on B. Zwezerijn.
RIJNSBURG. Geboren: Jannetje, D. v. H.
Jungerius en A. Zandbergen.
Overleden: Barbara Looyen6teyn 19 j.
Agatha Maria Christina, 10 j., D. v. H. Looyen-
steyn en J. v. d. Meer.
Ondertrouwd: C. v. Klaveren jm. 27 j., te
Rynsburg, en A. Hogewoning 23 j. to Katwijk.
STOMP WIJK. Ondertrouwd: Th. van
Leeuwen jm. 80 j. en C. M. Ammerlaan jd. 23 j.
Bevallen: C. de Groot geb. Rodenburg Z.
C. Groenoweg geb. v. d. Mei D.
Overleden: C. v. Es D. 17 maanden.
VEUR. Bevallen: J. VV. v. d. Ham, geb.
Janssen D. C. G. v. d. Drift geb. v. d. Kroft
D. A. P. van Veen geb. Mol Z.
WASSENAAR. Geboren: Jan Daniël, Z. v.
J. M. Lammera en S. Wiebes. Dina Johanna
Petronella en Hendrika Cornelia Adriana, Ds. y.
A. W. Borsboom en J. v. d. Uara.
Ondertrouwd: H. A Yissor on E. M. van
der Krolt.
O v e r,l e d e nC. de Greef, echtgonoote van
J. van der Ham. Levenloos aangegeven dén.
WOUBRUGGE. Geboren: Theodoras, Z. van
W. van der Klugt en P. van der Zwaan.
Overleden: W. J. Schrama D. 11 jaar
(te Leiden).
Gehuwd: P. Huigsloot jm. 26 j. en M. M.
van der Meer jd. 24 j.
ZOETER WO II DE. Geboren: Henderika Hos-
selina Maria, D. van Pb. Steenstra en H. M.
Versteegen. Maria Joaephina, D. van A C.
van Uil en P. Zeugers.
Overleden: A. Boyk, 20 dagen, D. van P.
Beyk on M. C. Schilperoort. J. Immerseel 63 j,
huisvr. van S. v. a. Ploeg. A Visbag, 80 j.,
huisvr. van J. W. Koot.
Gehuwd: Ph. M. do Greeff 23 j., wonende to
Voorburg, en C. Oostdam 23 j. wonende alhier.
Berichten over Rijnland's boezem,
gedurende de week van 6 11 Mei 1901.
St&ul van den boezem te Leiden.
Idom te Oude-Wetering.
Werking der etoomgemaleQ
Waterloozing lange natuurlijken weg.
Waterinlating
[tegonral in m M.
5 Mol 6 Mei 7 Mei 8 Mei 9 Mol 10 Mei 11 Mei
57 56 68 54 65 63 67 era.L'
63 68 66 66 66 66 63 om.—A.P.
Spaarndam u., lialftveg u., Gouda u., Katvrjk u.
Bpaarndam u„ Half trog u„ Gouda i0i/3 u„ liatwjk 45l/s u.
Door do sluis to Gouda I49i/S o,
10.9
Fouilletoii.
28)
Op zyn kloppen klonk een schol „binnen"
en lord Airdrie trad in een groot, lang ver
trek, waarvan de vloer en de gewitte muren
met overoud stof waren bedekt en waar groote
Bpinnewebben van den zolder hingen, terwyi
een met den reuk van zure melk en verschaald
bier bezwangerde lucht hem tegemoetkwam.
'tWas, naar het scheen, ontbyttydby Nan. In
een houten wieg lag een kind met een bleek,
mager gezichtje en Tommy zat in een toilet,
dat er als het overblyfsel van een flanellen
hemd van een man uitzag, tusschen de
havelooze dekens van een zeer laag bed en
Bpeelde met een kouden aardappel, terwyi
moeder Nan in een groot nachtjak en onder
rok, met ongekamd, verward haar, dat over
haar opgeblazen, rood gezicht viel, by een
tafel zat en zich aan bier en gezouten haring
te goed deed.
„Lieve hemel," riep zy met rauwe stem,
„wat jaagt gy my een schrik aanl Ik dacht,
dat het do melkman was. Ik ben hem wat
geld schuldig en hy komt niet geregeld. Ik
voel my vandaag niet lokker en ben daarom
een beetje later opgestaan en dacht, dat bier
my goed zou doen, want ik heb volstrekt
geen eetlust. Myn gezondheid is orbarmeiyk,
ofschoon u dat niot aan my zou zeggon, maar
ik offer myn eigen nachtrust voor de kinderen
van de andere menschen op," dat zeggende wees
^y op het arme wurmpje in de wieg. „Dat
echaap behoort aan een dienstmeid te Hastings.
2y «mdt my elke week vier shillings, dat
is alles, wat zy missen kan. Het is niet veel,
maar ik kryg het toch geregeld, niet zooals
van andere menschen, die my den jongen op
den hals hebbon geschoven. "Wanneer niet af
en toe mr. Cameron's huiehoudster een paar
shillings en wat koud eten bracht, zou ik
hem reeds lang naar het armenhuis gezonden
hebben. Ik heb ook tegen mrs. Tilby gezogd
„Kom eens hier, Tommy," viel lord Airdrie
haar in de rede, waarop Tommy uit zyn bod
klauterde en in een vreeseiyk haveloos nacht
toilet op hem toetrad. „Hebt gy eenig ver
moeden van wie dit kind is?" vroeg hy.
„Ja, dat heb ik wel. Ach, lieve hemel,
wanneer ik aan de verkeerdheid in de wereld
denk, dan word ik bleek van verontwaar
diging." (Er zou werkeiyk veel toe moeten
behooren, om moeder Nan te laten verbleeken.)
„Nu, vrouw Hogben, ik ben van Tommy
gaan houden en zou hem gaarne als kind
aannemen", zeide lord Airdrio.
„Groote goedheidl Wil u werkeiyk...."
Zy streek het haar achter de ooren, als om
beter te kunnen hooren.
„Ik zal u daarvoor natuuriyk schadeloos
etelien."
„Ja maar ziet u, ik ben zeer aan Tommy
gehecht, ik heb hem door den kinkhoest heen
geholpen en Ik weet werkeiyk niet of ik, voor
welke som ook, van hem scheiden kan."
„Wat? En zoo juist zeidet gy, dat gy er
over dacht hem naar het weeshuis te zenden I"
„Dat was slechts scherts 1" Dat zeggende
goot zy de rest van het bier door haar keel,
wischte zich den mond met de hand af en
keek Ronald glimlachend aan.
Na eenig heen en weer praten en een paar
krokodilletranen van moeder Nan kwam Ronald
voor de som van twintig pond en het betalen
van h*t achterstallig* koatgoid ia het bezit
van zyn eigen zoon. Hy liot het aan moeder
Nan over, do moeder van het kind te vertellen,
wat haar goed dacht, maar hy weigerde beslist
zyn eigen naam en zyn woonplaats op te
geven.
Twintig pond voor Tommy, dat was werke
iyk geen slechte ruil, on na nog wat huichel
achtig weeklagen, trok moeder Nan Tommy zyn
zoogenaamd beste pakje aan en liet hem gaan,
en wel wanneer zy dat eens had geweten I
met zyn eigen vader 1 Eerst werd nu uit den
schamelen voorraad van don kleinen dorps
winkel een beter toilet voor Tommy gekozen,
waarby vrouw Basset haar bystand verleende.
Lord Airdrie verzocht haar daarop zyn naam
niet te noemen, wanneer er nasporingen
mochten gedaan worden. Hy had daarvoor
een goede reden.
„Ja zeker, de beste reden van de wereld 1"
riep zy. „Ik zie, dat gy een waar Christen
zyt en uw linkerhand niet wilt laten weten,
wat de rechter doet l Zeker zal ik uw geheim
bewaren, uw lordschap; maar u behoeft niet
bang te zyn, er zal zeker niemand komen en
naar Tommy vragen. Moeder Nans bengels
zyn geen kinderen, die terugverlangd worden."
Vóór Ronald van vrouw Basset en van
Horton afscheid nam, ging hy nog naar het
postkantoor on vroeg op onverschilligen toon
of men hem hel adres der familie Brico, zoowel
als van miss Balmaine, kon geven.
„Neen, mynheer," antwoordde hem een
bleek, zwartoogig meisje. „Wy zouden zelf
gaarne miss Balmaine's adres hebben. Zy is
sinds twee jaar in het buitenland en hier
liggen nu reeds sinds drie maanden brieven
voor haar. Zy verlangt nooit, dat haar brieven
nagezonden worden en geeft ook nooit haar
adres op."
Ronald aam de brieven in de band en be
keek ze van alle kanten. Met welke bevende
vingers had hy die geschreven en met welk
een gemoedsaandoening! Daar lagen nu zyn
brieven, waarin hy zyn hart had uitgestort,
op een klein postkantoor als onbestelbaar en
zouden waarschyniyk nooit afgehaald worden.
Miss Balmaine stelde biykbaar geen belang
in haar buitenlandsche correspondenten.
„My dunkt, dat u zo naar het bureau der
onbestelbare brieven moest zenden," merkte
hy op, „ze zien er zeer oud uit." Met die
woorden gaf hy ze terug.
Twee dagen later hadden Tommy en zyn
vader een behaagiyk onderkomen in een
Londensch hotel gevonden. Lord Airdrie had
voor Tommy een uitstekende kinderjuffrouw
gehuurd, maar hy had zich daarby volstrekt
niet in zyn element gevoeld toen zy haar
bepalingen omtrent het loon, de wasch en
hot biergeld maakte. Zy zelve was geheel
vorbysterd, zooals zy later zeide, toon haar
getuigschrift door een heer gelezen en zy later
ook door dozen gehuurd werd. Do betaling
was echter goed en met vreugde stemde zy
toe om Tommy's kinderjuffrouw te worden.
Maar waar was Tommy's mama? Niemand
scheen het te weten en van het kind zelf was
geen bevredigende opheldering te verkrygen,
het had geen herinnering aan een „mama",
slechts aan een „moeder Nan", die het open
hartig als een leoiyke, vuile vrouw beschreef
en die hem zeker allerlei leeiyko, ruwe dingen
had geleerd. Daar stak iets achter, zooveel
was zeker; maar geld was gold. Lord Airdrie
was een vriendeiyk heer en een groot kinder
vriend, maar toch stak hy zyn neus niet in
kleinigheden en maakte niet zooveel omslag
met den knaap als wellicht een dame zou
gedaan hebben, dacht de kinderjuffrouw.
Op zekeren dag stond miss Talt, half door
een gordyn verborgen, voor een raam van de
woonkamer en wachtte op Tommy om hom
voor het souper mee naar beneden te nemen,
en toen hoorde zy toevallig het volgende
gesprek mede aan. Lord Airdrie schreef brieven
en had blykbaar haar aanwezigheid geheel
vergeten, terwyi Tommy, die naast hem op
een stoel zat, een trompet in de hand hield
en zyn beenen hoogst ongegeneerd heen en
weer liet boemelen. Wie zou hem nu herkond
hebben in zyn prachtig flu woelen jasje met
een kraag van echte kant, zyden kousen eo
prachtige schoentjes?
„Ronald, waar ben ik geboren?"
„Waarom wilt gy dat weten?"
„Omdat de juffrouw my voorlas van don
lieven Heiland weet u en Hy is in een stal
geboren en ik zou ook gaarne in een stal
geboren zyn."
„Waarom?"
„Om al de dieren ossen, ezels ©n
pony'ser waren daar toch ook pony's,
nietwaar?"
„Neen, dat geloof ik niet."
„Wat? Geen pony's in den stall" zeide het
kind op teleurgestelden toon. „Niet zooals
in dien by moeder Nan? Die behoorde aan
Poppy's vader. Ik heb daar vaak overdag ge
slapen. Hy had twee pony's en het beviel my
daar beter dan by moeder Nan. Ronald, ik
zou gaarne willen, dat gy van avond thuis
bleeft en met my speeldetl"
„Als ik maar konl Maar, myn beste jongen,
gy weet, dat gy my niet llonald moet noemen,
dat gaat niet. Gy moet „vader" tegen m(J
zeggen."
Wordt vervolgd)*
