a.s. S. H. G. SMITS, <Ss MARSIMSSTEEG 7, worden uitverkocht. GERNER C. ADJUTO. „Holland", Bijkantoor te Leiden: OUDE VEST 1. Hoek .Paardensteeg. LEIDEN, Haarlemmerstraat 46, SÜSSEKEM, Dorpsstraat 329. J. F. UPflOFF ZONEN, Bondsrywielherstellers. GEBROEDSüS KODB&HD, juweliers. Handel la Gouden en Zilveren Werken. iet fijnst gestreken Goed BIÜUMMUJISSTIJFSEL 'F BERICHTEN, awi* dat alle voorradige tot ongekend lage zijn de Magazijnen «geslo ten tot 7 uren 's avonds. Schoolwet. BJykens het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het ontwerp tot wijziging en aanvulling van enkele bepalingen der wet tot regeling van het lager onderwijs (aubsidiën, onderwyzorstraktementen, enz.) waren vele leden van meening, dat de Regeering niet is geslaagd in haai* streven op allerminst karige wijze te voldoen aan de belofte, by de behan deling der Leerplichtwet aan de voorstanders van het bijzonder onderwijs gedaan. Volgens hen zal het bijzonder onderwijs, ondanks de voorgestelde subsidie verhooging, ten gevolge der Leerplichtwet, deels terstond, maar vooral op den duur financieel van slechter conditie worden, te meer, daar aan deze voor stellen zijn vastgekoppeld voorsteilon betref fende de salarissen der openbare onderwiJzere, welke geen gevolg zyn dier wet, en welker aanneming het bijzonder onderwijs nieuwe en zware lasten oplegt, slechts zeer ten deele door het verhoogd subsidie gedekt. Eenige leden verklaarden met dit ontwerp niet te kunnen moegaan, omdat het voortbestaan en de ontwikkeling van vele bijzondere scholen daardoor ernstig wordt bedreigd. Vele andere leden konden zich over het algemeen met dit ontwerp vereenigen, waardoor de Regeering aan haar toezegging in ruime mate heeft voldaan, en juichten de opgenomen jaarwedden- verbetering der openbare onderwijzers toe. Enkele meenden, dat een nieuwe stap werd gedaan in do richting van confessioneel onder was door den Staat, h. i. in strfid met art. 192 G. W. Sommige betreurden, dat er thans geen gelegenheid was een geheole herziening der Wet van 1878 aanhangig te maken, daar verschillende andere wijzigingen wenscheiyk werden geacht: wijzigingen van art. 54bis, zoodat ook aan scholen mot 20 leerlingen subsidie kan worden gegeven, en van art. 1, zoodat onderwijs aan minder dan 20 kinderen als huisonderwijs kan worden beschouwd; schrapping der vrije- en orde oefeningen als ver plichte leervakken, wijziging van art. 16 om toe lating van kindoren op scholen in een andere ge meente niet langer afhankelijk te maken van een desbetreffende gemeenschappelijke regeling, op neming van art. 39 betreffende het wachtgeld aan onderwijzers by ophelfing der school of van hun betrokking en de herziening en opneming van bepalingen, betreffende het verleenen van ontslag by ziekte, het stellen van een leeityds- grens voor vervulling der onderwyzersbetrek- king, wyziging van art. 73 om afschuiving van werk door de schoolopzieners op do onder- wyzers te beletten. Voorts werd mededeeling gevraagd omtrent de voorgenomen pensioen regeling van onderwyzer8-weduwen en -weezen. Sommige leden vonden het niet aanbevelens waard in de bestaande traktements-regeling der openbare onderwyzers thans verandering te brengen; anderen gingen met zoo ver, maar achtten de in het onüorwyzersvereenigingen- request gestelde eischen zeer overdreven. Anderen achtten do tegenwoordige traktemen ten beneden het bedrag waarop de onderwyzers, met het oog op hun maatschappeiyke positie, aanspraak hebben en betwistten, dat hun opleiding weinig zou kosten. Andere ambte naren genieten veel hoogero wedden en de bezoldiging der onderwyzers in veel andere landen is hooger dan na aanneming van dit ontwerp het geval zal zyn. Tegen de voor- gestolde regeling werden echter velerlei bedenkingen geopperd: met de geschiktheid der onderwyzers dient meer rekening gehouden; geen gelyke minima van traktementen voor het geheele land; de periodieke traktements verhogingen geheel ten laste van het Ryk; regeling der verhoogingen in verband met huweiyk en aantal kinderen en vrye woning aan alle gehuwde onderwyzers. Anderen kwamen tegen dit punt met nadruk op. Sommige leden meenden, dat er een overvloed van beschikbare onderwyzers isandere, dat er vooral by het by zonder onderwijs gebrek aan onderwijzers bestaat. Eenige leden wenechten overlogging van een overzicht omtrent tie werkeiyke verbetering, by aanneming van hot ontwerp in de traktementon gebracht. Sommigen achtten de minimum-wedde voor schoolhoofden van f 760 te laag, wenschten deze op f 800 te zion gebracht en wenschten voorts met hot aantal dienstjaren als onaer- wyzer en de grootte der scholen by de regeling der wedden rekening te zien gehouden. Vrye woning of huishuur-vergoeding aan allen, die 28 jaar oud zyn, werd voor deklasse- onderwyzers gewenscht, wier ancienmteits- verhoogingen sommigen te laag achtten. Omtrent toekenning van toelagen voor hoofd en by-akten bestond veel verschil van ge voelen; het minimum van 60 cent per lesuur voor herhaiingeonderwys achtten sommigen te laag, andoren voldoende. Van verschillende zyden word aangedrongen op wettelyke regeling der traktementen der byzondere onderwyzers op gelyken voet als voor de openbare, althans f 500 als minimum met f 100 verhooging voor hoofdakte aan de onderwijzers, f 760 als minimum aan de hoofden te verzokorenterwyi sommige voor standers van byzonder onderwys in beginsel tegen wettelijke traktementsregeling der bij zondere onderwyzers gekant waren, achtten andere deze in beginsel noodig. Eenige voor standers van het openbaar onderwys hadden geen bezwaar tegen subsidieverhoogmg aan hot byz. onderwijs, om zekerheid to hebben dat de byzondere onderwijzers behooriyke belooningen ontvingen, andere zouden met verdere ver hooging dan voorgesteld, nimmer kunnen meegaan. Do voorgestelde subsidioverhooging voor het openbaar onderwijs achtten verscheidene leden geen voldoende togemoetkoming m de meerdere uitgaven, uit do Leerplichtwet voor de gemeenten voortvloeiend. Vooral voor groote gemeenten achtten onkelen de regeling na- deelig, anderen meenden, dat deze juist te zeer worden bevoordeeld. Sommigen wilden het Ryk de anciennitoitsverhoogingen en die voor de hoofdakte geheel voor zyn rekening doen nemen, eenige vergoeding van een deel der meerdere kosten aan gemeenten, die hooger salaris geven dan de wot vereischt. Sommigen maakten bezwaar tegon de uit- keering voor echoolbouw van van kapitaal, terwyi verschillende bezwaren werden geopperd tegen de regeling van de vergoeding voor het geven van herhalingsondorwysr. Men achtte o. m. het maximum der lesuren voor de bydrage ten onrechte op 192 por jaar en per school gesteld en had bezwaar tegen 30 cents vergoeding per lesuur. De voorgestelde regeling der subsidiën voor het byzonder onderwys werd door byna allo voorstanders van dat onderwys als onvoldoende beschouwd. Do door de Regeering godane be lofte is hierdoor niet ingolost. Ook voor het herbalingsonderwys wordt 6lechts een deel der kosten vergoed. Men vreesde, dat de ver hooging van hst subsidie In groote steden zou leiden tot vermindering der particuliere bydragcn. Vooropgesteld werd als eenig middel tot finale oplossing der schoolquasstie in den zin van het Unie-rapport de minimalo kosten van openbaar en byzonder onderwys ten Jasto van het Ryk to bieugeu. Andere leden meonden, dat de toezegging der Regoering door de. voorstanders van het byzonder ondorwys al te letteriyk was opgevat en dat by de beschouwingen over de slechte conditie, waarin het byzonder onderwys door aannoming van het ontwerp zou geraken, een te nauw verband is gelegd tusschon de nieuwe uitgaven, welke noodig zyn, en de Leerplichtwet. Ten aanzien van hot voorgestelde subsidie in de bouwkosten achtte men het byzonder onderwys achtergesteld by het openbaar. Sommigen wenschton een opgaaf van de uitgaven, noodig, indien allo onderwijzers- traktementen ten laste van den Staat worden gebracht. Men stelde nog de vraag: lo. of do Regee ring soms bedoelt do voorgestelde wyzigingen niet in te voeren, tenzy hot wetsontwerp tot herziening van het tarief van invoerrechten eveneens wet zal zyn geworden; 2o. of de verklaring in de M. v. T., dat met dit ont werp de uiterste aan de schatkist te stellen eisch is bereikt, onkel doelt op de subsidiön voor het byzonder dan wel ook op die voor het openbaar onderwye. TWEEDE De beraadslaging werd voortgezet over de "Woningwet. Op artikel 31 (overdracht van gronden aan en door de gemeente) was een amendement voorgesteld door den heer Van Kol c. s., strekkende om aan de gemoonte te beletten, gronden in oigendom over te dragen, welk amendement, na bestryding door de Regeering en de commissie van voorbereiding, werd inge trokken. Artikel 32 bepaalt, dat de gemoenteraad bedragen kan beschikbaar stellen, o. a. tet aankoop van gronden en woningen en aan bouw en verbouw van woningen, in het be lang van .de volkshuisvesting, voor rekening der gemeente. De heer Troelstra lichtto een amendement- Van Kol c. s. toe om die bepaling algemeen te maken on niot te beperken tot wettelyke noodzakeiykkeid. De heer Be Waal Malefijt lichtte een amen dement toe om bedoelde bepaling algemeen te maken voor zooveel betreft aankoop van gronden en woningen, maar voor aanbouw of verbouw van woningen geen bedragen be schikbaar te stellen. De Minister van Binnenlandsche Zaken be streed beide amendementen en verdedigde het artikel, dat gomeenteiyke inmenging bevordert zonder drang, en zonder het particulier initia tief geheel uit te sluiten. De hoer Troelstra trok zyn amonderaent in, omdat de minister de mogeiykheid van typenbouw van gemeentewege vooropstelde en de Commissie van Voorbereiding ver zekerde, dat de gemeente niet enkel In uitersten nood zou behoeven op te treden. Het amendement-De Waal Malefyt c. s. werd daarna verworpen met 56 tegen 6 stemmen en het artikel werd ongewyzigd goedgekeurd. Nadat over artikel 40 (strafbaarheid by niet-verbetering of staking van bewoning eener onbewoonbare woning) uitvoerig was gedebatteerd, werd dit artikel met een daarin aangebrachte wyziging, zoomode de artikelen 41 en 42, goedgekeurd. Een amendement-Schaper c. s. op art. 43 strekkende om hem, die een onbewoonbaar verklaarde woning niet verlaat, niet te straffen, indien by geen andere woning kan vinden, werd door de Regeering overgenomen. Ook omtrent andere bepalingen werd nog eenig debat gevoerd. De eerste lezing der Woningwet is afge- loopen. De vergadering is verdaagd tot 16 April o. k. des namiddags te 2 uren. BUITENLAND. Duitschland. De „Yorwfirts" verneemt uit vertrouwbare bron, dat do belangryksto plaats in de rede voering van den Keizer op gisteren, onver zwakt, als volgt luidt: „Als de stad Beriyn zich nog eens, evenals in 1848, met onbe schaamdheid en ongehoorzaamheid tegen don Koning verheffen zal, dan zyt gy, myn grena diers, geroepen, om met de punt van uw bajonet de o vermoedigen en ongehoorzamen tot rede te brenger." Tot dit regime sfeest was ook de opper burgemeester van Boriyn, Kirschener, uitge- nooiiigr!, wat niet zoi i<?r politieke pikanterie is. In ,ii antwoord op 's Keizers toespraak verztkeido Von Scheller, de kolonel van h6t regiment, dat hot verwonden van den Keizer te Bremen als „een afschuwelyke misdaad do harten van allen tot heiligen toorn had ontvonkt". Tot nu toe durven slechts onkelo liberale bladen over 'a Keizers redevoering op voor zichtige wyze te spreken; ze zyn eenstemmig in do eenig8zins ironische betuiging dat zy nog niets hebben bemerkt, wat op eon revo lutionaire beweging te Beriyn wyst. De democratische „Yolkszeitung" en de sociaal-democratische „Yorw&rts" doon spot tend alsof do schietgaten in de toegangshek ken van het paleis en van de niouwe Alexander- kazerne zyn gemaakt als bescherming togen misnoegde agrariërs, die uit hun gewono ver gaderlokaal, den naburigen circus Buscb, oproerig zouden kunnen losbreken, als men hun hoogere graanrechten weigerde. De „Boeraen-Kurier" brengt in herinnering, dat de Keizer nog by het kroningajubileiiru zyn harteiykon dank heeft betuigd voor de medewerking van hot Pruisische volk tot het grootmaken van den staat en zyn vertrouwen op de trouw en de genegenheid van het volk heeft uitgesproken. Eugen Richter's „FreisinnigeZoitung" zegt: Dat de Keizor openiyk op de mogeiykheid van een revolutionaire beweging to Borlyn heeft gezinspeeld, getuigt van een gemoeds stemming, waartoe geen feiteiyke aanleiding bestaat. Ook het gebeurde te Bremen, de daad vau een ontoerekenbaar epilepticus, kan die gemoedsstemming niet verklaren. De „Vorwkrts" houdt zich eveneons bezig mot de troebele stemming en denkwijze Yan den Keizer, die zelfs na zyn herstel en temidden van zyn geliefde soldaten-element door sombe ren angst wordt gedrukt. De reactionairen, die 8peculeeren op gemakkeiyk te dempen volks opstootjes, zullen y verig zorg dragen, dat uit de melancholie van den Keizer behoorlijk munt wordt geslagen en hy zoodoende bloot gesteld biyft aan de openbare critiek, ovor welke de Keizer juist onlangs geklaagd heeft. „Maar," zoo besluit de „VorwSrts," „voor de sociaal-democratie zyn de schietgaten van de Keulsche vesting niet gemetseld." (Keulen aan de Sproe ie een naam voor de oude stads wijk, waarin thans de nieuwe Alexander- kazerne ligt.) Evenzoo verzekert do democratische „Volks- zeitung" (het blad van den kleinen burgerman), dat de radicale arbeiders van Beriyn er niet aan denken, op straat aan het muiten te slaan. De moor deftige „Yoss. Ztg." schryft: „Aan een omwenteling als die in 1848 deDkt geen rnensch in Beriyn. Herhaaldolyk hebben de voorgangers van den tegenwoordigen Keizer en deze zelf getuigd van de loyaliteit van de BerJynscho bevolking. Donderdag by den marsch van het Alexander- regiment van de oude naar de nieuwe kazerne reed de Keizer door de stad voorop in groot uniform met don grooten voldheersstaf in de hand. Aan de lunch van het regiment sloeg de Keizer nog eon toost op tsaar Nikolaas als tegenwoordig chef van het regiment De Keizor moet daarby gezegd hebben, dat men beproefd bad in de harteiyke vriendschap tusschen Duitschland en Rusland een stoornis te brengen. Aan hem, de Keizer, had het niet gelegen als deze pogingen, zy het ook slechts tydeiyk, succes hadden gehad. Het verschafte hem op rechte voldoening, zyn bokaal by dit feest van het Alexander-regiment te ledigen op deszelfs doorluchtigen chef en „op de oude vriend- s c hap". Deze bekendmaking van een tydeiyke stoornis in de vriendschapsbetrekkingen, waar aan do Keizer geen schuld had, is ook geschikt om eonig opzien te wekken. Verdor zeggen ook do conservatieve bladen hun meening over do toespraak, door den Keizer gehouden. Yoor een doel geschiedt dit in don vorm van eeu polemiek met do ge matigd liboralo „National Zeiting", dio geschre ven had: De stryd van '48 in de Bertfinsche straten is een diep beklagenswaardige episode geweest te midden van gebeurtenissen, welke door de schuld van de Kroon, haar raadgevers en de teen lieerschendo conservatieve jonker- party, noodzakelijk geworden waren. Thans Is er geen de minste overeenkomst mot den toestand der Maartdagen van 1S48 en ook geon onkole aanduiding, dat de Koning een plyfwachl" to Bsrifin zou noodig hebben. Indien de sociaaldemocratische bewoging den Koizor soms als zulk oen gevaar rnocht voor gesteld zyn, zoudon do belanghebbenden by hoogo agrarische rechten, een politiek gevaar, dat voor hen bestaan mag, als eon persoon- iyk gevaar voor den Koning on zyn Huis uitgegeven hebben. Over de scherpe boschuldiging zyn de „Deutsche Tageszeitung", de „Post" on de „Kreuzzeitung" erg ontevreden. Zy vinden dat er alle reden is voor de woorden van den Keizer, noemen do sociaaldomocralio den onverzoeniyken vyand der monarchie en der maatschappy, meenen dat van de sociaal- democratie een poging tot een bloedige omver worping van het bestaande te verwachten is, en constateeren met huivering, dat zelfs de „National Zeitung" een verzot tegen den Koning in het gegeven geval voor noodzakelijk verklaart. Daarentegen spreekt de streng monarchis tische, in academisch gevormde kringen voel verspreide „Taglicbe Rundschau" haar diepste leedwezen uit over de stemming, waarin de Keizer verkeert, en waaruit uitlatingen als die van Donderdag on die by de ontvangst van don Presldont onlangs, te verklaren zyn. De „Rundschau" spreekt van het waar schuwend voorbeeld van Friednch Wilhelm IV en meent: Allo revolutios in de wereld geschiedenis ontstonden tot nu daardoor, dat de vorsten wrokkend zich van het volk af wendden uit wantrouwen tegenover de groote bewegingen van oen nieuwen tyd, welke weliswaar Yele onverkwikkelyke verschynselen meebrengen, maar toch voor nieuwe plichten een nieuwe taak stellen. De „Berl. N. Nachrichten" herinnert aan de Parjjsche commune, acht de sociaal demo cratie tot soortgeiyko daden in staat, en zist in de vryzinnigen, liberalen en burgerlijke democraten de bondgenooten der sociaal democratie, die in theorie en practyk zoo mogeiyk de macht van het koningschap be perken willen. De Keizer heeft volgens dit blad het recht en den plicht zyn soldaten tot bescherming tegon de revolutie en de revolu tionairen op te roepen. Dit blad behoort aan de groot-Industneelen, die voor een nieuwe wet tegen de socialisten zelfs v. Bülow zouden willen opofferen, hoewel zy hem overigens tegen de erge agrariër» gaarne steunen. {N. B. C.) Stompwyk. Hot aantal sollicitanten naar de in deze gemeente vacante betrekking van hoofd eener school, op een salaris van 1100 gulden, bedraagt 60. Sluit d» districtsschool opziener zich by het gevoelen van B. enWs. aan, dan zal er geen vorgolykend examen gehouden worden en kan de voordracht binnenkort verwacht worden. IjIif tüki Éttln »V "i- Ii'irm.fci iii' iVniri^.l'inV nVïl' TiiTïiVrï LE VEN S VERZKKERING-MAATöCHAPPIJ ONGELUKKEN- EN ZIEKTEVERZEKERING Amsterdam, Raadhuisstraat 33-34. Commissarissen i W. J. BOLLEE, Diroctour Al?. Brandw.-Maatschappij, Amsterdam. F. BONTKES GOSSELAAR, Bankier, Groningen. Jhr. Mr. E. A. O. DE CASEMBRCCT, Lid Tan Gedop. Staten, Zeeland. J. D. VAN DER CRAB, Bankier te Amsterdam. H. HANSEN, Directeur Maatschappijen „Mercuriua", Amsterdam. Mr. S. B. W. Graaf VAN LIMBÜRG STIRÜM, te Arnhem. A. W. J. J. Baron VAN NAGELL VAN DE SCHAFFELAAR, Bameveld. Jhr. H. T. SCHUURBEQUE BOEIJE, Burgemeester van Ermeloo. 0. E. O. WIBAUT, Bankier t» Vlissingen, Directie i 2816 120 K. H. T. 8CH0LTE UBING en J. BAL (Adjunct-Dlr.) Adviseurs: Dr. H. W. A. ZOOT, Dr. N. LANSDORP en Mr. N. A. MENSING VAN CHARANTE. Goedgekeurd bij Kon. Besluit van 13 Juli '95 enz. Directie: P. A. A. VAN LOON. AMSTERDAM, BA 1PIIPISSTR A AT 32 34. COMMISSARISSEN: W. J. BOLLEE, Directeur Alg. Brandw.-Ml)., Amaterd&m. W. F. F. Baron VAN DER BOECH VAN VERWOLDE. Mr. D. J. R. BRANTS, Rechter te Heerenveen. Jhr. J. A. W. L. CORNETS DE GROOT VAN KRAAYENBURG. Mr. D. A. EYERl'SZ, Directeur Amstel-Hypctheekbank. H. J. E. GERLACH VAN ST.-JOOSTLAND, Grondeigenaar. Dr. N. LANSDORP, te Amsterdam. Mr. C. LUCASSE, Lid 2de Kamer Staten-Generaal. Mr. A3. Baron Ï1ACKAY, te 's-Gravenhage. E. VAN DER OUDERMEULEN, te Apeldoorn. Mr. H. P. DE WILDE, Lid gemeenteraad Arnhem. DIRECTIE: K. H. T. SCHOETE UBING. ADVISEURS: Dr. II. TV. A. ZOOT, Dr. N. LANSDORP, Mr. N. A. MENSING VAN CHARANTE. Goedgekeurd by Kou. Besluit 1 Februari 1901. Gykantoor te LeitienOude Vest 1. Directie: X' _A_. A. ~V.A_N LOON. ONTVANGEN: een nleowe Collectie Eiunen Fronts, Boorden en Mancketlen, alamode een GROOTE SORTEERING Over hemden, Sporthemden, Ra seen en Strikken, zwart en geld. Glacé Handschoenen, Fi - en Manchetknoopcn. Aanl.'.i id, 2860 30 Zie „Kampioen", 29 Maart 1901. 2873 20 Atelier voor Reparation. Opqkmoht Ahso 1822. 2830 24 LEI DEIN, Donkerstee^ XO. 'S-GRAVENHAGE, DORDRECHT, Spuistraat 09. Voorstraat 235. verkrijgt men door hot gebruik van de WtrtlÉeraïinde ftmwfoanscht van FRITZ SGHUIZ lm, Aköesjtsellscliafl, te l.EIPiMG. 2819 34 Gemakkelijk en zeker met ieder strijkijzer. Slecht» echt mot het fabrieksmerk „GLOBE". xai 1 In pakjes van 12 Cents overal verkrijgbaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1901 | | pagina 10