Geïllustreerde Aglaja.
GERKER Co
Spiegel- en Vensterglas.
No. 12597
LEIDSCH DAGBLAD, MAANDAG 18 MAART. - TWEEDE BLAD,
Anno 1901.
Vervolg der Advertentien.
Amerikaansche
2322 10 Kinderstoelen.
Meubeimagazijn, Mars 72.
J. A. POMMÉE.
GERNER Co.,
Verkrijgbaar in alle
der stad.
buurten
Uitzending van Oiners
is liet beste en meest practische Dames-Mode-Tijdsclirift.
Prijs per 3 maanden (6 nummers) i.37l/a.
Aiie Abonnees ontvangen tevens een extra KindernummBr, groot 8 bladzijden, met 2 aan beide zijden bedrukte knippatronen, geheel gewijd aan Kindermodes.
Do oorlog tusschen Engeland en Transvaal.
In zyn militaire beschouwingen over don
oorlog schrift heden kolonel De Wit in de
PN. R. C." o. a. het volgende: Wy weten uit
■Engelsche berichten, dat het verschillenden
kleinen Boerenafdeelingen gelukt is, door hun
'.vervolgers hoen naar het water te ontkomen,
anderen zyn langs de Swazi-grens gedeeltelik
noord-, gedeeltelijk zuidwaarts uitgeweken en
verder hebben wij sinds weken niets meer
van Botha en zijn strijders gehoord, zoodat
er geen enkele reden is om hun toestand als
wanhopig te beschouwen. Voor French daaren
tegen kan er veel aan gelegen zijn om door
het voeren van onderhandelingen en een daar-
'mede uit den aard der zaak gepaard gaanden
wapenstilstand, tijd te winnen; aanhoudende
regons en daardoor ontstane slechte wegen,
[bemoeiiyken de verpleging omdat de konvooien
niet vooruit kunnen, en dan, over enkele
dagen kunnen do uit Engeland afgezonden
versterkingen in Afrika aankomen. Met den
dag krijgt dan Kitcheuer moer troepen tot
jtyn beschikking en kan hy de operaties
krachtiger voortzetten, terwyi de Boeren op
(je thans beschikbare krachten zyn aangewezen,
ijn op geen versterking kunnen rekenen.
De eenige bondgenoot, waarop de Boeren
gunnen rekenen, is de pest, die te Kaapstad
is uitgebroken, en als deze ziekte niet spoedig
;tot staan wordt gebracht, kan zy een ver-
laramenden invloed uitoefenen op de opera-
Jtiên dor Engolschen.
j Intusschen worden de Boeren weer roerig
>n hot oosten van den Vrystaat, zy schynen
|het nu gemunt te hebben op den spoorweg,
:die van Ladysmilh door den van Reenens-pas
|©ver Harrismith naar Bethlehem voert. Tus-
schen Harrismith en het ongeveer 22 K.M.
ften oosten daarvan gelegen station Albertma
•hebben zy de lyn vernield. Een afdeeling En-
'felsche troepen, waarschyniyk uit Harrismith
[afgezonden, kwam te laat om dat te beletten.
En dan, hoe is het te rymen met de onder
stelling, dat French thans absoluut meester
'joude zyn in het oosten van Transvaal, als
Wü lezeQ dat by Balmoral, een station van
(tflen Delagoa-spoorweg ongeveer 55 K.M. teu
'tosten van Pretoria, een goederentrein in
handen van de Boeren is gevallen, nadat zy,
Idoor onder de rails een myn aan te leggen,
'deze hadden vernield.
i Ook in verband met andere gegevens, vraagt
Jtolonel De Wit of het nu niet jammer zoude
!«yn voor het Hollandsche element in Afrika,
lis Botha er toe kwam de wapenen neer te
[leggen en dus zyn vyand een grootere vrg-
hoid van handelen te geven? Laat ons hopen,
dat, torwyi wy deze regelen schryven, zyn
strijdmacht, evenals die van De Wet na het
overtrekken van de Rietrivier, verspreid in
kleine afdeelingen den Eugelschen het spoor
heeft doen byster raken om zich later weer
j te vereenigen en op een gunstig oogenblik
een slag te slaan.
De Duitsche „National Zoitung" zegt, dat
het een publiok geheim is, dat Schalk Burger
Zich geen bevelen uit Europa laat dictoeren
en dat Kruger een groot deel van zyn invloed
'in Transvaal verloren hoeft. Men moet dus,
[volgens het genoemde blad, geen te groot
'.gewicht hechten aan hetgeen de Boeren in
lEuropa zeggen en alleen zy, die op dit oogon-
iblik nog in Zuid-Afrika vechten, hebben stem
tn het chapiter der onderhandelingen.
Uit Graaff-Reinet wordt aan de „Times"
gemeld, dat de afdeeling van kolonel Scobell
iMurraysburg den 12den verlaten heeft om
het commando van Scheepers to achtervolgen,
[maar het niet heeft kunnen inhalen. Alleen
jColenbrander'a verkenners kregen voeling met
jhet commando; de Boeren hadden een doode
jen verscheiden gewonden. Aan de zyde der
[Engelschen geen verliezen.
I Volgens de mededeelingen van een Engelach-
man, die door de Boeren krygsgevangen go-
maakt, maar weor losgelaten was, zyn Sir
.Frederick Fowke en zyn kameraden nog altyd
'krygsgevangen by de Boeren. Zy worden goed
[behandeld, hoewel zy over onvoldoend voedsel
ie klagen hebben.
De „Times" verneemt nog uit Somerset-Ooat
dat de bezetting van Pearston, toon die plaats
door de Boeren ingenomen werd, bestond uit
18 man van de stadswacht en 30 halfbloeden.
De Boeren hebben, toen zy Pearston verlieten
(de berichtgever zegt uitdrukkeiyk: vrywillig),
al hun gevangenen in vryheid gesteld.
Te Koegras in Kenhardt (dat door de Boeren
verlaten heette te zyn), is den 12den een
schermutseling geleverd tusschen een Engel-
sche patrouille en 50 Boeren, ten deele Kaap-
sche opstandelingen. Koegras ligt halverwege
Kenhardt en Kakamas. De Boeren hadden 8
dooden en 7 gewonden, onder welke een veld-
kornet, Jan Redelinghuis, doodeiyk.
De „Times" verneemt uit Koonap-rivler,
van 12 dezer:
Kolonel De Lisle's plan was, naar het scbynt,
de driften goed te laten bewaken, en dan,
met zyn eigen afdeeling en die van Gorringe
en Herbert het land afloopende, de Boeren in
den driehoek te dry ven, door de Groote Visch-
rivier en de Koonap-Rivier gevormd. Dat was
een uitstekend plan, maar Kreutzlnger slaagde
er in, zich een weg te banen over de Leeuw
drift, die door luitenant Roberts met 40
kolonialen slechts zwak verdedigd kon worden.
De Boeren, het moet hun nagegeven worden,
gedroegen zich over het geheel welwillend
tegenover de bevolking. Zy commandeorden
paarden en voedsel, maar vernielden niet meer
dan noodlg was, en dikwyis boden zy betaling
aan voor voedsel.
Kreutzlnger's hoofdmacht ging den 12den
Adelaide voorby, zonder het dorp aan te vallen.
Een Boerenpatroullle nam vier zwarte ver
kenners gevangen en scheot er drie van dood
de vierde ontsnapte.
De berichten uit de oosteiyke provincies
zyn minder klagend; daar meent men ten
minste hoopvol van de Boeren bevrydtezyn,
al vertoonden zich nog kleine commando's
by Kenhardt, Van Wycks Ylei, Douglas eu
enkele driften van de Oranjerivier.
Ook uit andere bron, uit Kaapstad, wordt
de aanwezigheid van een commando noord-
westeiyk van Adelaide by de De-Beers-hoovo
gesignaloerd, waarschyniyk dus ook van Kreut-
zinger.
In Namaqualand wordt eveneens van een
klein Boerencommando gesproken, dat reeds
door enkele correspondenten voor De Wet
on diens volgelingen werd gehouden. Het
troepje heeft Kakamo als operatiebasis ge
nomen en in het begin dezer maand een be
zoek gebracht aan Bella; nu bevindt het
zich in de buurt van Namles, waar het aan
vallend optreedt en het voornemen schynt
to hebben laten varen op Duitsch grondge
bied door te dringen.
Van Adelaide en Kenhardt wordt door
Reuter nog van twee schermutselingen melding
gemaakt.
Kapitein Reünie met een afdeeling koloniale
troepen, kwam Woensdag by Donkershoek in
aanraking met 100 van Kreutzingers Boeren.
De laatsten verloren een doode, drie gewonden,
eon man en zes paarden gevangen. Do gevan
gene zeide, dat de marsch van het commando
naar Tarkastad was.
Volgens een bericht uit Standerton werden
daar gisteren kanonschoten gehoord in de
richting van Vrede. Vermoedeiyk was generaal
Campbell's colonne daar in gevecht.
De Vaal staat zeer hoog.
De „Daily Mali" verneemt uit Kaapstad
dat de Boeren in de Oostelyko en in de
Centrale districten van de Kaapkolonie oen
toenemende activiteit vertoonen.
In de drie eerste nachten dezer week deden
telkens kleine troepjes Boeren, 200 of 300
man sterk, pogingen, noordeiyk door te breken
over do lynen tusschen Bloemfontein en
Tabanchu, doch zy werden telkens met ver
liezen teruggeslagen.
Behalve al zyn duizendtallen van buit
gemaakte kogels en stuks vee, heeft French
ook opgaven moeten inzonden van verliezen.
Een der eerste lysten bevat de namen van
200 zieken en gewonden van de colonnes in
het oosten van Transvaal, welke het hospitaal
to Newcastle hebben bereikt.
De jongste Engelsche verliezeniyst geeft 17
man gesneuveld, waaronder 1 officier; 18 man
gestorven aan ziekte, waaronder 1 officier;
9 man gewond en 1 vermist.
Een transport van zeshonderd AustraliÖrs
is te Kaapstad aangekomen; vierhonderd man
worden eerstdaags verwacht.
In Deadwood Camp is heel wat te doen
geweest om het doodschieten van een der
Boerengevangonen door een schildwacht.
Volgens Engelsche lezing werden de schild
wachten gemolesteerd door enkele gevangenen
deze waren reeds gewaarschuwd en toen op
zekeren nacht een schildwacht weer geplaagd
en zelfs geslagen was, schoot de soldaat en
doodde een der Boeren.
De „Daily Telegraph" trekt In een hoofd
artikel te velde tegen het verleenen van
amnestie aan de Kaapsche rebellen, die
wegens hoogverraad terecht behoorden te
staan.
Weer een Hollander vermoord
Onder dit opschrift schryft J. H. Janson Jr.
in „De Tel.":
Welke bittere pillen worden Holland te
slikken gegeven door die vreeseiyke worste
ling daar in Zuid-Afrikai
Ia het niet of daar een macht werkzaam
is, die telkens en telkens weer het volk van
Nederland dwingt de oogen te richten naar
dat tooneel van moord en van bloed daar in
Zuid-Afrika? Naar dat verschrikkeiyk drama,
dat daar zoo koelbloedig wordt afgespeeld,
zoo verschrikkeiyk, dat velen met diep gewonde
harten zich er van afkeeren, omdat het te
verschrikkeiyk is om het aan te zien en
omdat men de kracht meent te missen en
den moed niet heeft iets te wagen om er
een eind aan te maken.
Maar die Macht noem het wat gy wilt,
ik noem het God almachtig schynt niet te
willen, dat het Volk van Nederland in doffe
moedeloosheid en onmacht de oogen afwendt
van dat tooneel van moord op een Broeder
volk. Het Volk van Nederland moet zien,
moet biyven zien, of het wil of niet, het
moet ataroogen naar al dat bloed, naar
al die ellende, want het is broederbloed,
het is zyn eigen bloed l Die Macht dwingt het
Volk van Nederland door alle middelen te
komen tot de overtuiging, tot de erkentenis,
dat het geen vreemd bloed, dat het waar
achtig zyn eigen bloed is, dat daar in Zuid-
Afrika wordt afgetapt. Die Macht heeft dat
gedaan door de serie van gruwolen te laten
openen met het slagveld van Elandslaagte,
waar van de beste zonen van Nederland zelf
dat eerste slagveld met hun bloed hebben ge
kleurd, waar zonen van Nederland braaf en
getrouw als helden zyn gevallen in het ge
loof, dat zy streden voor de zaak van hun
eigen ras, waar zonea van Nederland op bar-
baarache wyze zyn afgemaakt, toen zy daar
gewond machteloos nederlagen. Zy heeft tal van
mannen, van familiön, geboren in Nedorland,
en die daar in Zuid-Afrika eon nuttig on ge
lukkig leven leidden, zonder bestaan, zonder
brood, naar bykans elke gemeente van Neder
land gezonden om daar een kommervol leven
te leiden en te dienen om de aandacht te
biyven vestigen op al dat onrecht en al die
gruwelen.
Zy heeft dat gedaan door Afrikaners hier
heen te zonden, die van zoo menig bloedig
drama de getuigen waren en die liet volk
van Nederland in de eerste plaats zyn komen
inlichten. Zy heoft don gryzen Staatspresident
naar Nederland geleid om te komon pleiten
voor den broeder by den broeder. Zy heeft
uit de vele dorpen van Zuid-Afrika allereerst
en allermeest het eenige Hollandsche dorp
Dull8troom laten verwoesten op officieele wyzo
en zy heeft allereerst Nederlandache vrouwen
en moeders van alles laten berooven en aan
de wildernis prysgoven.
Die Macht heelt h£ar wyze bedoelingen er
mede gehad om zoo telkens en telkens weer
in dezen Zuidafrikaanschen oorlog het volk
van Nederland in het hart te treffen, opdat
het eindelyk zou overtuigd worden, dat het
daar in Zuid-Afrika ging om den prys van
zyn eigen voortbestaan en dat het daarmede
voor had te betalen.
Dat alles is duideiyk voor wie maar wil
opmerken.
Daar schynt een opleving te komen go-
luÊkig, maar langzaam, zoo langzaam I Ea
de tyd verloopt, is schier verloopent Zou
het dan nog niet genoeg wezen?
Neen, het was zeker nog niet genoeg, want
er is weer iets schrikkeiyks geschied l Een
zoon van Nederland is koelbloedig en lafhar
tig vermoord I Eon zoon van Nederland, eerst
zeventien jaren oud, maar die als een man
meer dan een jaar lang samen met zyn drio
broeders had gestreden op menig slagveld,
die reeds meer dan een Jaar geleden met zyn
bloed had betaald voor de vryheid van zyn
ras, en toch weer de wapenen heeft opgevat
en gekampt totdat hy by een zeer gevaarvolle
onderneming met een zyner broeders den vyand
in handen is gevallen.
En die flinke jonge Hollander, eindelyk
overmand, eindelyk ontwapend, is in koelen
bloede doodgeschoten in zyn tent in het
gevangenkamp op St.-Helena! Marinus God
defroy.
Nog niet genoeg, dat dit jonge, vurige hart,
blakende van liefde voor de vryheid, van haat
jegens den onderdrukker, den moordenaar van
zyn ras, na zoo lang en zoo goed te hebben
gestreden, daar moest verkwynen in gevangen
schap, ver van zyn geliefd land, ver van zyn
dierbaren, die hy verstrooid wist over Zuid-
Afrika?
Niet op het veld van eer kampende voor
een goede en groote zaak gevallen, ongewapend,
onverdacht door de hand van een moordenaar,
dragende de livrei des Konings van Groot-
Bntannlö en Ierland, Eduard VH?
Marinus Goddefroyl Ik heb hem gekend
als kind van e a 7 jaren af. Ik heb hem zien
spelen met myn kinderen. Op myn plaats
heeft hy het eerste paard bereden. Ik heb
hem daarop geholpen. Ik heb hem zien
opgroeien tot een flinken, sterken jongen man.
Met zyn drio broeders heb ik hem ten slrydo
zien uittrekken, kind als hy toen nog was,
maar vol moed en vol vertrouwen op ons
goed recht. Op menige plek des gevaars heb
ik hem gezien gedurende den oorlog, van
andere plekken van hem gehoord, maar overal
en altyd braaf en dapper.
Hoe levendig herinner ik my don dag in
Januari 1900, toen hy, pas hersteld van een
wonde, opgedaan In den slag by Coleaberg,
aandrong by zyn vader die toen, evenals
ik, voor een paar dagen te Pretoria was
om weer met my naar het front te gaan, bleek
nog en zwak van het ondergane ïydeni
Ea nu dood, vermoord door oen ellendigen
huurling, die daarvoor met anderhalven shil
ling daags wordt betaald l
Armo broeder, die nu alleen in dat gevan
genkamp op St.-Helena is achtergebleven l
Arme vader vooral, die daar achter in Zout-
pansberg nog niet weet, hoe uw jongste werd
vermoord l
Arme dominee Goddefroy, lieve oude vriend,
gy hadt dit toch niet verdiend voor uw
toewijding aan de zaak van het volk, dat gy
zoo lief hebt gehad, dat go met vreugde uw
vier zonen daaraan hebt gegeven l Zoo lief,
dat ge van den beginne aan en ook nu nog
al de ellende en al de gevaren met dat volk
deelt, zooals ge dat zooveel jaren hebt gedaan
in rustiger, maar voor u altyd moeiiyke tyden I
Wellicht, ja waarschyniyk, genieten nu nog
de mynen daar in de bergen van het Noorden
der Transvaal van Uw goede zorgen, nu ge
die aan uw eigen dierbaren niet kunt gevent
Waariyk, go hadt voor uw trouw on opoffering
boter verdiend dan een uwer zonen vermoord
te weten op de rots van St.-Helena.
Eenmaal zult ge het weten l Voor u ten
minste is het reods zekerheid geworden, dat
ge, wanneer die zee van ellende zal zyn
voorbygegaan, op aarde niet meer hot vol
getal der Booren, zooals dat vóór den oorlog
was, zult terugvinden. God trooste u dant
Maar ge zult dan ook misschien weten,
dat de dood van uw jongen do harten heeft
geroerd van die in Nederland nog aan u
denken en die arbeiden rusteloos dag en
nacht voor de zaak, waarvoor ook uw lieveling
zyn jonge leven heeft gelaten l
Nederland, is het dan nog niet genoeg?
Is de tyd dan nog niet gekomen om openiyk
wraak te roepen in de wereld over al die
gruwelen
Goddefroy, die vier zonen hoeft gegeven,
die zichzelf heoft gegeven voor de recht
vaardige zaak der Boeren, die nu ook zyn
zoon heeft geofferd, hy deed dit alles, omdat
hy Hollander was, omdat hy gevoelde, dat
deze vreeseiyko stryd was niet de stryd van
een vreemd volk, maar de stryd van het
eigen ras tegen den erfvyand daarvan.
Moge het bloed van den Jongen Goddefroy,
mogen de tranen van den beroofden vader
niet eenmaal met zooveel ander vergoten
Hollandsch bloed en tranen een vreeseiyke
getuigenis wezen tegen het volk van Neder
land, omdat het in weerwil van dat alles
toch niet den moed heeft gehad alle middelen
in zyn bereik aan te wenden om de woreld
op te roepen een einde aan die gruwelen te
maken t
Verliezen van het Engelsche leger,
zooals die voorkomen in de „Daily Graphic"J
1
•o
1
O
■d
a
«8
m
c 2
2
a
Q
O O
O
o3
11 Maart
21
37
16
12
1
7
14
13
9
15
9
33
H
8
13
4
16
15
20
9
1
14
13
4
18
10
8
Totaal
63
99
30
101
Brieven over Znid-Afrika
VAN
JAN VAN HOLLAND.
rr.
Ondertusschen vertellen de Engelschen steeds,
dat do oorlog voorby Is, daar zy allo plaatsen
in bezit hebben.
Z\j vergeten echter, dat zy niet buiten die
plaatsen kunnen komen dan met oen groote
macht, want dan is Botha, Beyers of De la
Rey steeds klaar om hen te ontvangen.
Om het bezit van plaatsen hebben de
Boeren nooit hard gevochten en zy zullen dat
ook niet doen, daar deze dorpen dan govaar
loopon met het bombardement vernield te
worden, en ook hebben zy geen troepen ge
noeg om de veroverde plaatsen te verdedigen.
De ambulances zyn voor de Engelschen
niet altyd heilig, want eenige malen is de
onze onder vuur genomen op plaatsen, waar
wy voor geen der beide partijen hinderlyk
waren.
Later zeide een Engolsche kolonel, dat zy
onze vlaggen niet hadden gezien, hoewel er
op do verschillende tenten on wagens vier
aanwezig waren, welke geduronde dat vuren
flink wapperden.
Over de behandeling der Engelschen, voor
zoover we met hen in aanraking kwamen, is
niet te klagen, die enkele malen dat wy door
omstandigheden in hun handen geraakten,
kregen we een wacht by ons totdat we weer
uitgeleverd konden wordenverder kwam
niemand ons storen.
De laatste gevechten, die we hebben byge-
woond, waren in het district Rustenburg,
waar ongeveer zestig man werden gewond.
Toen deze grootendeels waren hersteld,
moesten we nog bJy ven staan voor óón ernstig
gewonde.
Inmiddels was een afdeeling Engelschen
in onze nabijheid gekomon en de Boeren waren
weggetrokken, zoodat we in handen van den
vyand waren.
Toen de patiönt eenigszins vervoerbaar
was, besloot de doctor hem naar Pretoria te
transporteeren, aangezien er anders weinig
hoop op herstel voor bom was en er zich
geen hospitaal van de Boeren in de nabyheid
bevond.
Daar aangekomen, gaf de doctor zyn wensch
te kennen naar Holland te willen gaan, terwyi
ik verzocht naar de Boeren-commando's te
mogen vertrekken.
Onder voorwendsel, dat ik vry willig was
binnengekomen en men dus niet verplicht
was my uit te leveren, werd my dit ge
weigerd en kregen wy een reisorder naar
Kaapstad, ten einde van daar naar Holland
te vertrokken.
Het ïykt dus of men den gewonden Boeren
zelfs geen ambulance-personeel gunt om hen
to velde by te staan on ik was gedwongen
een terrein te verlaten, waar ik vast over
tuigd was nog zeer nuttig te hebbon kunnen
werken; maar lord Kitchener heeft zeker
vergeten, dat by de Hollandsche ambulances
ook wel eens Khaki's zyn verpleogd.
Hiermee geloof ik zooveel mogelijk de hoofd
zaken van den toestand verhaald te hebben;
mochten enkele lezers echter nog byzonder-
heden wenschen te weten, welke ik vergeten
heb, dan ben ik gaarno bereid, die inlichtingen,
door tusschenkomst van dit blad, zooveel in
myn vermogen is, te geven.
Amstel 149, Amstcrdaim,
n. h. Woensdag zyne geachte
Abonnés bezoeken. Consult, of te
ontbieden van 10 tot 1 uur, Hotel
„Levedag". Antiseptische behan
deling van Nagels en Likdoorns
pijnloos. 323 10
j. HENRI BERKELJON, Lange Mare 40,
Leeraar voor Piano.
Spreekuur des morgens van 10
tot 13 uren. 9197 5
Nieuwste Modellen.
Groote voorraad. Lage pryzen.
•J
Aalmarkt, Leiden.
Goedkoopst Hagaz^n van
Geopend van 's morgens 7 tot
's avonds 8 uren. 1949 15
GLASASSCBAXTIE.
8183 32
Onderricht in Boekhouden,
llandcUrekcneu, Handels
recht, enz. W. M. HACK-
FOOBT en P. A. A. VAK LOON,
Leeraren Blidd. Om!., gcdipl.
Boekhouders on Accountants.
Aangifte leerlingen Oado
Vest 1. 1047 8
van af 80 Cents, ft.— en liooger.
Beleefd aanbevelond,
Wed. A. J. BAOKEB,
Papengracht 4. 797 7
Alle Boekhandelaren nemen bestellingen aan.
De Uitgever: A. W. SIJTHOFF, te Leiden.
Het eerste nummer van het nieuwe kwartaal verschijnt morgen. Het is 14 pagina's groot en bevat met een groot Supplement vol knippatronen een bijzonder
groote collectie af beelcLingen van fraaie "Voorjaar®- en Zomerbostumes voor Dames en Kinderen.
Ook op het gebied van onderkleed-ing- en handwerken is er geen tijdschrift, dat zulk een rijken inhoud heeft. De Gracieuse is tegenwoordig het eenige
tijdschrift in groot formaat, dat 2-maal per maand verschijnt. Geen ander modejournaal geeft zulk een overvloed van practische hulpmiddelen, zulk een duidelijkon en vooi ie tf
hevatteljjken tekst en heeft zulk een uitgebreiden kring van geabonneerden.
