volk leoft, het leidt en opvoedt door weten
schap en kunst
Op fld» wyze bevorderden e(J de welvaart
van hun volk.
De betrekkingen van bloedverwantschap
met het Huis van Oranje heeft de overleden
groothertog, ook na don dood van zijn ge
malin, trouw onderbonden, en in de kringen
van het Haagsche hof was hy een gaarne
gezien gaet
Veelal toch bracht do overledene elk jaar
hier te lande eenige weken door op het uit-
gostrekto landgoed „Zorgriied" aan denScheve-
'ningschen weg, en toonde daar groote belang
stelling in de Nederlandeche kunst.
Daarom zal het bericht van z(jn dood ook
hier te lande met deolneming worden ver
nomen.
Te '8-Gravenhage is Zaterdagavond om
streeks halfaeht ten paleize het overlijdens
bericht ontvaDgen. Kort na de ontvangst daar
van werden van het paleis, ten teeken van
rouw, de vensterluiken halverwege ges'-'rtn'.
Naar vernomen wordt, brengt het
ïyden van den groothertog en de uitb
daarvan aan te nemen hofrouw gr
verandering in den datum der voltrekking v...
het huweiyk van H. M. de Koningin en de
by die gelegenheid te geven foesten. De
zware rouw, die voor het Hof te rekenen van
:den sterfdag van den vorsteljjken verwant
ingaat, zal eenigo dagen vóór do gewichtige
gebeurtenis eindigen.
t Wegens hot overladen van den grc lertog
van Sakeen-Weimar zijn nog gesloten het
paleis aan den Kneuterdijk, het paleis „Buiten
rust" aan den Scherveningschen weg, weleer
bewoond door wijlen den groothertog en
de groothertogin, zoomede de gebouwen op
„Zorgvliet."
H. M. de Koningin heeft aan den luitenant-
generaal graaf Dumonceau, chef van hot Mili
taire Hu», opgedragen H. M. te vertegenwoor
digen bij de begrafenis van den groothertog.
Aan Hr. Ms. afgevaardigde is toegevoegd
de ritmooster jhr. Yan Tets, adjudant in ge
wonen dSeast van H. M.
De deputatie zal a. s. Donderdag van Den
Haag naar Weimar vertrokken.
Gomengd Nieuws.
Aan ket telophoonnet alhier zijn
aangesloten onder:
'No. 422. H. La Bree, sigarenhandel, Hooge-
woerd
No. 268. J. A. Yerboog, Hoofdopzichter
gemeentewerken, Kalvermarkt
No. 424. Notarishuis, Den Burcht;
No. 172. C. J. Hoisterborg, gemeente veld'
wachter Oegsigeest;
No. 423. C. J. Leembruggen, Oude Singel,
Den lOden Januari a. a. en den
17den d. a. v. hopen Pieter Luksenburg en
Iza&k Poeltejoe den dag to gedenken, waarop
zy vóór 25 jaren by de firma Voorhoeve en
Yan Ravesieyn, sigarnfabrikanten te dezer
8-ede, in dienst tracten.
Door het bestuur der Leidsche
sfdeeling oer Ned. Yereoniging tot bescherming
van dierea zyn vereobeidene personen aange
steld, die mot het verstrekken van voedsel
aan de vogels in het Plantsoen, Park en op
verscheidene andere plaatsen in de stad ge-
turende deze strenge vorst belast zijn. Het
bestuur hoopt, dat dit voorbeeld door velen
gevolgd zal worden.
Al woei er gisteren eon koude
snijdende oostelijke wind, toch zwierden
honderden in den voor- en namiddag op de
banen vau de Leidsche IJsclub, zich niet sto
rende aan de frissche koelte, die het voor
BommigtB tu»8«henbeide haast onmogelijk
maakte «ra begon den wind in van het eene
einde vac éo haan caar hoe andore te komen
Stoere dodsa enk hier by dames, die nog
niet erg op de sehaadsen thuis waren, opgeld,
om ze te&aa wind js&üo op ftteepbouw te nemen.
Ook op de Blooten, enz. in den omtrek werd
druk gereden, doch door den hevigen wind
was er vecri zand en stof op hot Jjs gewaaid,
waardoor dit hier en daar minder mooi was,
Uit vowckütende plaatsen van hot land
komen Wiekten dat ée scheepvaart gestremdi s
B|J doorgaand vrieaend weer zal de inter
academiale wedstryd Donderdag a. s. to
Groningen gehouden worden.
Op de vijvers in het Ha3gsche Bjscb, op
de Schendt en op de Laak was gisteren het
ijsvermaak reeds in vollen gang. Het was
volgens de kenners pulk ijs.
Waarschijnlijk zullen morgen
op de baan der Leidsche IJsclub" door de
Studenteajg&dub alhier do voor wedstryden
worden g^kouden voor den interacademialen
wedstrijd. Die w edstr|den zullen worden op
geluisterd door muziek.
Zaterdagmiddag ontstond te
's-Grave»hag© een bogin van brand in het
Departement van Oorlog door het vlamvatten
'van een houten bint dicht by een stookplaats.
Door beleidvol optractenwas 't brandje spoedig
gebluscht.
De Hooge Raad heeft heden ver
worpen het cassatieberoep van Misseghors,
veroordeeld tot 10 jaar, wegon3 moord op
Prudbntin Yervaet, to Koewacht gepleegd.
Heden werd door do Haagsche
rechtbank behandeld do meergemelde diefstal
van schilderen, ten nadeole van den keer
Raedt. van 01 den barn e velt in hot Noordoinde
te 's-Gravenhage jepleegd, door een noodhulp-
huisknecht en «en smidsknecht. Als dorde
beklaagde stond weg«ns holing terecht eon
koopman in antiquiteiten.
Hot bleek, dat ruim 200 schilderijen waren
vermist. Do eerste beklaagde bokende vol
mondig. De amid beweerde ©enigo paneeltjes
en andtra veenrerpen deels van den huisknecht
gekregex te hebben, deels te hebben gevonden
'n de wtfciag van den bestolene. De antiquaar
Dekenda tal van aehUderyen enz. van een ge
wezen hasikfieeht te hebben gekocht.
Het blykt meer en meer, zoo
moldt hot „N. v. d. D.", dat tneeefcon Pranger
en de to Aeisterfent vermtete Kranen
verstandbeWiag blatend. Uit «te medegedeelde
feiten was dit ifon ook wel op to maken.
Niet alleen to«h teeede bot gesprek van P.
met don vaèr tea hat meisje duidelijk aau,
dat hy van scara** 9»*u»«iafWten omtrent
baar op da was, met name van het
bestaan va« oen uttfenügen vryer, de byzon-
derheidp dat deze nog twee jaren in Indiö zou
blyven, enz. maar vooral wees hierop hot
feit, dat de i.voe des avonds te 12 uren (dus
uur nadat Naatje de ouderiyke woning
v»en had)' In eikaars gezelschap gezien zyn.
het onzekere hieromtrent is echter opge-
v«n door medodeelingon van de 20-jarige
zustor van het meisje, dat eindelijk liet slil-
zwygen verbroken en verklaard hooft, dat zy
wist, dat P. en Naatje wel met elkander om
gingen, waaraan zy nog toevoegde dat zy
meermalen in hun beider gezelschap is uitge
weest. Dit iaatsto waa zolfs nog gebeurd op
den 23sten December, den dag van Naatje's
vermissiDg. Toen heeft P. de meisjes naai de
woning der ouders vergozold. Zjj hadden do
ouders van de verstandhouding onkundig ge
laten, omdat Naatje reeds verkeering had on
de oudera dte nieuwe relatie zeker niet zou
den goedkeuren.
Den dag, volgende op dien, waarop van het
meisje het laatste iets vernomen is, kwam or
een brief voor haar van den vrijer uit Indiö.
De Noor d-B rabantsche Bank. -
Do Bossche correspondent van bet „Kbl."
schryft:
Yrooger werd melding gemaakt van den
optimistischon geest der Brabanders, die zich
onder de tegenwoordige treurige omstandig
heden niet verloochent. In de vergadering van
crediteuren der N.-Brab. Bank, Woensdag j.l.,
had het soms meer van eeh feestelijke ver
gadering dan van een byeonkomst tot overleg
in zake een hoogst ernstige en droevige zaak
Nu begint echtor de reactie In te treden; de
veel te rooskleurige voorstellingen over het
lot, dat den crediteuren te wachten staat, be
ginnen donker getint te worden. Het voor
uitzicht, dat de aandeelhouders misschien alles
kwyt zullen zyn, de onzekerheid of niet by
nader onderzoek toch nog kwade trouw zal
biyken en dan een faülieeement zal volgen,
begint velen te benauwen. Allerlei na«M van
crediteuren en debiteuren, onder doaen vele
geesteiyke inrichtingen van liefdadigheid, de
vereeniging Yincentius Paulo, enz. worsten
besproken, en een geest van neerslaehfegkekl,
die zich o. a. openbaart in het weinige p «bliek
by verschillende vermakelijkheden, wint hoe
langer hoe meer veld.
De Harddraver y-V ereeniging te
GroniDgen had Zaterdag een harddravery met
paard en arresledo georganiseerd.
Als pryzen had de directie uitgeloofd f 60,
f 40 en f 20, terwyi 2 kunstvoorwerpen als
lste en 2de prys voor 't schoonste geheel
beschikbaar waren gesteld.
Er hadden zich 14 harcWwrvers aangegeven.
Op hot viertal kwamen: „Oesar" van den
heer H. K. Gla3 to Loppersum; „Chile" van
de heeren Leopold en Reilingh te Gronlagen;
„Redseer" van den hoor H. K. Glas en ffDo-
brina" van den heer P. Witteveen te Haren-
dermolen.
„Cesar" moest met „Dobrina" om de tweede
premie kampen. Na een kampnt won „Do-
brina".
Vervolgens reden „Chile" en „Redster" om
den Isten pxys. De eerste rit werd door„Red-
seer" gewonnen. By de tweede rit bleef „Chile"
voor, zoodat beiden een rit gewonnen hadden.
„Chile" toonde zoo'n snelheid te hebben, dat
de berijder het paard niet scheen te kunnen
houden. Het paard rende vervolgens de Groote
Markt over, de Poeiestraat m, totdat men het
eindelyk by het Openbaar Slachthuis tot staan
bracht.
Uitslag: lste prys „Redseer", 2de prys
„Chile", 3de prys „Dobrina".
De pryzen voor het schoonste geheel werden
toegekend lste prys aan den heer K. Tiktak,
2de prys aan den heer jhr. mr. W. Aiberda
van Ekeustein, beiden te Groningen.
Te Beemster (N.-H.) is afgobrand
de boordery van den hoer Velzeboer. Een
paard kwam in de vlammen om. De koeien
zyn met moeite gered.
De waaghalzery op het ys maakte
to Gouda een eerste slachtoffer. Thomas Job.
Kousbroek, oud 17 jaren, die in gezelschap
van een korporaal op de Oude Gouwe, aehler
de Willens, zich met scba&teemryden wilde
vermakeD, zakte door het ys en verdronk.
Pogingen tot redding door den korporaal
jxi «lokten.
By het kolendragen aan de gas-
fabriek te Hoorn struikelde een man over
oen plank, waarby hem een roestige epyker
in den voet drong. De verwonding veroor
zaakt o opzwelling. Men vreest, dat het been
moet worden afgezet.
Nader vernoemt het „H b 1.", dat
het in do Zuiderzee vermoedelijk verongelukte
vaartuig is dat van schipper Zuidhof, uit
Vollen hove.
To Ossendrecht is het huis van
den beer Servais afgebrand. De beweger»
werden in hun slaap verrast en moeste* htMl
ongeklocd de vlucht nemen. Van den iabeedei
nooii van het vee is iets gered kunnen werden.
Niets is verzekerd.
Uit allo deelen van Europa
komon berichten van hevige koude, vorst of
sneeuw. In Engeland vroor het Zaterdag by
dikken mist; te Beriyn wordt druk schaatsen
gereden. Hoewel het in de Rynstreek vinnig
koud Is, heeft de rivier nog weinig dryfljs, de
Moezel en do Saar liggen echtor vol.
In Galiciö Is liet verkeer byna geheel ge
stremd ten gevolge van zwaren sneeuwval; te
Mentone begon hot Zaterdagmiddag flink te
sneeuwen. To Napels sneeuwde het Vrydag
en des nachts vroren, voor het eerst Binds
tien jaar, op straat drie menschen dood. To
Florenco heeft het ook gesneeuwd en te Rome
hangen yskegels aan do bronnon.
In een dorpje van do Russische
provincie Astrakan zyn van 16 November tot
16 December negen menschen uit één familie
aan do post overleden. In dezelfde familie
overleed den 22sten December nog een pest-
ïyder. Oorspronkeiyk werd do zi6kte voor
typhus gehouden, maar by bacteriologisch
onderzoek bleek, dat men hier wel degelgk
met pest had te doen. Er zjjn uitgebreide
maatregelen genomen om verspreiding der
ziekte tegen te gaan, maar reeds ztju con
aantel dorpsbewoners aangetast «loer een gelyk-
eoortige, zoo ntet dezoifcte ziekte. Yy**tea vaa
doze Jaatsten zyn ook geeterren.
Volgens de Elzasser „Laades-
Zettwïg" heeft de familie Dreyfos e*B baatea
gek««iit by Ifühlhau6en, waar Alfred Brejfrw,
voorkxjpig althans, zal gaan -noam.
Te N i e u w-Y ork heoracht de
influenza epidemisch. Senator Cbauroey HL
Depew is ondor de orgste Jyders. Do gezag
voerder en 150 man van het slsg3chip „Ala
bama", dat voor de stad ligt, zyn alle door
de ziekte aangetast, die dagelyks honderden
aan hun arbeid onttrekt.
Drama aan boord. Op de
Llojdstoomboot „Kaiser Wilhelm," die vaart
tusechen Nieurr-York en Genua, had op
Kerstmis naby Gibraltar een drama plants.
B*n Italiaan8che passagier, fiigatr Yiscardi,
was tydens den overtocht veriHfd geraakt op
een jongo Itahoensche, met name Signcrina
Rosa Ruggen, maar deze wildo niets van
hem weten. Op Kerstmis maakte Signor
Yiscordi het de joDgedamo weer lastig met
zyn liefdesverklaringen. Signorina Ruggeri
ontvluchtte hem en zocht bescherming Ly
een jongon Duitscher, dio op het schip alb
taalman dienst deed, en dien zy oogenschijniyk
beter kon ïyden dan haar lastigen landsman.
Toen deze nu mej. Ruggeri in gezelschap
zag van den taalman, kreeg hy een zoo
heftigen aanval van jaloezie, dat hy een
revolver greep en vier schoten loste op het
paar, waarna by over boord sprong. De taal
man en de jonge Italiaanscho werden door
de revolverschoten zwaar gewond. Men bracht
beiden te Gibraltar Daar het gasthuis. Signor
Yiseardi kon niet vrorden opgevischt en ver
dronk.
Yan andere zyde wordt gemeld, dat de
naam dozer boot met toestemming des keizers
veranderd is in „Hohenzollern". De tweede
der voor de Nordd. Lloyd op de werf „Vulcan",
by Stettin, staando nieuwe stoombooten, zal
thans den naam „Kaiser Wilhelm H" dragen.
Hbldv. Antw.)
Een honderddertigtal Abessyniérs
en Somali's aan boord van de ^Herzog" zyn
in de ba ven van Beira aan het nawiteii goslagon,
omdat hun was verteld, dat ze in de kotenen
zonden moeten werken in de Rhodesiacho
myo«n. De Portogteacbe politie «a de militairen
moesten by het geval te pas kenen, waarop
een gsregold gevecht ontstond. De inlanders
werden overmeesterd nadat een der hunnen
was gedood, terwyi 26 müftaknn en negen
politie-«jrenten waren gewond. Na afloop van
het gevecht vond men nog maar een vyftigtal
der muiters, de overigen waren over boord
gesprengen.
De mailboot tusschon Dover en
Calais is Zaterdagmorgen by laatstgenoemde
plaats in een dikken mist gestrand. Do op-
vareaden werden door een sleepboot gered;
de post is ook geborgen. Het schip heeft
waarech^ttiyk gooi noemenswaardige echado
gekregen.
Beurs vaa Aesforta
7 Januari 1901.
>ot
Hoi Oort Hat. Sohuld r\\
ObI^a»t»a8
HongoJ», Looa. i* ZÜT*x 1839
OosU&~. H+Mto Ln l ap. if«i/HoT. t>
JanjJali 6
?<Kln O. B. 38UW n«t Tlekot 8
dito alto 18M88
AJlo ÜVo 1W0
allo dit* Tatm)u>MAix{. i
ttatUïri aVnn nl. 169i t
Jesj lib. Cffli 4
XKTrW Q 100 i
1888P.b #0>,%1« Mi« Gtaol. 4
C- Lbim. 18M Pb. «Ï5 4
fpaajo, OU. P-rp. Sobuld 4
'lDLri$« ObL Qoprivil 4
g*o«»T«tUordo oorio I»
O.
UoricA X*lafl.A13o0baro2o«5r. 5
BrttUii, >8804
5«»ön3 L«ening 18Ö8 5
Cohrsbbi 100-600 J}(
VcBöwla, V/bL 1681 jg 100 4
600 4
f «ut. Corp. OM. 0
Oort. prof. AjLad.
Hall6, OM. BoüItaL Spoor
fcjrs-.i*». IS5T89 6»r. A-D 8
BMtugA, Mibl Baiis
KmLuM, C*L W»axlik.l39d08 4
4
l«Ctt4
wo
Aaai K. AA.
f ttót. Ily. VmitenTuL
wbc Év.'rcUam
Gottobc Amt*. S*Wbo>Bff
JUod. Ba—lilt Paitmlxujg.
2cam
Had. £««oontro
H. VY. Am. Syp^s. 80haldbr.
biwaA»»fa Maxwell
Prletldon BcotU MaruaU
Aeed, BoU. IJ exaa Spoorweg
tOt ülpl. T. öUaljpTT.
CAL Ü*L üoatc.-Sp. /IOOj 3
ItkLA.fi. Spoor
•AL 1899 4
&U. a«xkcWW«Ml &MI,
int'ivrX IjtëjtL
AAea. A 'l»pok«
- VroL
CloTeL-AJtron a/gwrt. A.
n Amid. Dcqt. Ulo Uraodo
t m lUor. Ctr.Jï r.alaa
flt. Looi» k baa Fr.gow. A.
."«pr.A.
A and. idlao. Ktnsao T»xu
ÜbL. 0 lehyp.
.2» 4
B Erie Spoor Aand.
2e pref. A.
t Oste/L» f* Weatarn Aani
Her'<- tf aat. C. y. Aiud,
cootU. i'üt. t. U jw. Aand.
,4 pCl. OoadL
Pat. Cart. r. Aani
r r pref. Aard.
W. H.-ï. ct P.edg. C.T. A.
rff«n.unrtg.b.
laaojnob.
Welaali 8p. 0. v. pr#:. A
KjrxfrM CHy Bh. Uw. Cy. A
Prei. Aand.
lo llyp. Obl. t
Uoag&L&e, Thotas-LiOtan. 4
Tcnhg.-, fcpeww.-Lo-aB3
Spaaja, :A*4xiA4x>t<fci3
A«*han Tab. nleuw^ Aand.
Pr. DeU Tabak MIJ. Aand.
Dol litoltiugrMfcUeeltoppd
Cart, t. JUte. 4 r*al.ilntxg.
AntakcUü
ftettarlaot- D«U
koen.
7 tH
91
64H
81
81H
23'^i
14
fi8K
84«
6l>xe
76H
100*
665i
96H'
66 H
92
22*
25*
39
62
85
1576
32
IM»
68L
14*
66*
&4?i
62H
94
65
66*
97*
109*
M*
325
123
145
73*
149*
161*
8S
13
66*
109
1)0*
85*
163
8-1*
68*
113*
127
47%
88*
100
88
31
29*
16*
20%
62
16*
96
74*
24*
39*
28*
42*
40*
92*
78*
83*
16*
93
32
24
13*
36
66*
1)6*
26*
20*
126*
60
79
670
407*
239*
K»era
boden.
76*
9076
84*
81*
81%
13%
94*
61*
100*
96*
96*
18%
62*
96*
16
31*
31*
69
14*
63%
64*
84*
91*
319
126*
73*
150*
161*
11*
110
84*
114
127
46%
88*
100*
31*
11*
16
23*
64*
16*
95*
28%
45*
31*
44*
41%
82*
82*
83
93
28
16*
17*
87/w
26*
129
60
79*
422
237
Ch. Ohio 42*
Papier f tf.G£* dito Aiiror 29.97*
JJirorao U^utult ftutwi)
dllo 1»j Ctsdoa Rojbels f L89
frelongatie 3* pOA
j De oorlog tusschon Engeland en Transvaal.
i De nisuwe Boeren-drfenaic cn haar oorsikcn.
j Uit Kaapstad wordt van ld December aan
do „Wesvr-Zoilung" geschrc .-en
„Het i;-aft niet alleen in -iet buitenland,
maar o^k in overigens goed ingelichto kringen,
du do n, hun deugden en fouten, grondig
konnen, ongetwyfeld groqt opzien gebaard
dat op do met blo6d godronkto velden van
Zuid-Afrik;' da Boeren sedert eenigo wekon
resultaten bereiken, waarop niemand meer
möonde to kunnen rekenen.
„Om lo begrepen, dat de republikeinscho
strijders 1; k u ernBtig met hun zaak roeenen,
13 het fioo de verschillen do 6lsraeriten, dio
in oen commando verenigd zijn, fo
leeren kennen. Toen in December 1S99
Engcdschen de eone nederlaag na de andere
ledon, meende men, dat de Boeren tot de
zeekust zouden doordringen. Des to meer
verraste de ongemotiveerde terugtocht van
Ladyamith. en uit do Drakonbergen, evenals
later het opgeven van Pretoria. Het is een
feit, dat b(j alle govechten, schermutselingen
en veldslagen altyd slechts een dool der burgers
vecht; in vele gevallen was do meerderheid
in het kamp aan het bidden en liet het aan
de anderen over, to schieten. Zoodra voor een
wapenfeit, byvoorbeold voor de bestorming
vau den Spionkop, vrijwilligers opgecomman
deerd waren, meldde zich van de groote com
mando's ternauwernood het vereischte getal
aan en van alle kanten moest men man
schappen requireeron, om het gowenschto
getal te bereiken. De Boer houdt tan gemak.
„Als hjj niet met geweld gedwoagem wordt,
deze gemakzucht te laten varen, geeft hy haar
niet op. Alle twee maanden gaat hy met ver
lof naar huis, zoodat voortdurend over da
„vorlofpsst" gesproken wordt. Eon groot aan
tal burgers, die door het leven in de groote
stad, als wy Johannesburg en Pretoria in
tegenstelling met de farm zoo nieren noemen,
bedorven waren, wisten telkens en telkens
weer te ontkomen, of zy demoiali»wfden hoc
leger. Byna alle commando's, die maanden
lang om Ladysmith gelogen hackten, waren
door het voortdurend nietsdoen gedemora
liseerd.
„"Wat wonder, wanneer na de gevangen
neming van Cronjé «en verschrikkeiyke paniek
uitbrak. Oronjó werd voor een halve godheid
gehouden. Op hem bouwden do Boeren. Zy
lagen werkeiyk om Ladysmith on wisten of
liever hoopten, dat aan een binnondringen
der Engelschen in den Oranje-Yryataat niet
te denken was.
„Toen het bericht van Cronjé's ongeluk do
txirgera aan de Tugela en in Ladysmith be
reikte, was er geen houden meer. Eenige
commando's boden nog dapper verzet, maar
de groote meerderheid wilde terug. Joubert
bezwoer ben, te blyven, doch tevergeefs. Wie
den terugtocht van Blundalaagte naar Glencoe
en later naar Yolkariast meegemaakt hoeft,
die kan getuigen wat oen paniek onder de
Boeren beteekent. Zy waren uitgetrokken mot
het schoone lied: „Wy zyn het volk vol
heldenmoed." Nu riepen de burgers, die de
bruggen bewaakten, en de Hollandsche en
Duitsche spoorwegambtenaren hun na; Waar
is nu die heldenmoed? Dat-Let hen echter
volmaakt koud. In don slag aan de Zand-
rivier voor de inneming van Kroonstad hield
alleen de linkervleugel onder generaal Botha
stand. Rechter vleugel en centrum vluchtten
spoedig en weldra zouden de Engelschen ook
Botha omsingeld hebben, als hy mot te rechter
tyd de audere vleugels gevolgd was. Zoo
wonnen de Eogelschen den slag.
„Alleen de politietroep van Johannesburg
en Pretoria onderscheidde zich overal. Aan
haar werkzaamheid dankt het repobhteeinsche
leger menige overwasüag.
„Dat in het algemeen met zulk Baenschen-
materiaal op den duur geen lauweren te
plukken zyn en de Be«ren zich, zy het ook
voortdurend vechtend, langzaam terugtrokken,
is verklaarbaar. Geaeraal Botha ontsloeg,
voordat hy zich naar het noorden begaf, allo
Boeren, Duitechers en vreemdeling», ëieniot
in het bezit van paarden waren. Al dezen
begaven zich over de Portugeescho grens. De
laatste onzekere elementen, die niet in
Johannesburg en Pretoria gebleven waren,
trokken eveneens over de grens, maar dit
getal was niet groot meer.
„Reeds na de inneming van Bloemfontein
was een geheim bevel uitgevaardigd, dat de
vechtwyze een andero zou zyn dan tot dusver.
De gebruikelyke faattteiten rnochtea niot moer
meegenomen worden. Wagens, Kaffers, kisten
en kasten, ja zelfs tenten mochten niet meer
in het veld meegenomen worden.
„Na de inneming van Komatipoort werd
de tactiek weer in zooverre veranderd, dat
in de nabyheid van Engelsche troepen nooit
groote afüoelingen Boeren mochten zyn. De
commando's, die de Eagelschen verontrustten,
waren nooit meer dan 200 tot 400 man
hoogstens sterk. Men moest zich volgens de
besluiten van de comiuandeerende generaals
alleen met bet vernielen der verbindingsiynen,
het veroveron van proriand-traneporton en
van munitiewagens bezighouden. Nooit mocht,
als het succes niet zeker was, een enkel
menschenleven op het spel gezet worden.
„Dat nu feiteiyk de Boeren in het veld
bleven en hun aanvoerders gehoorzaamden,
dat is minder de verdienste der Booron zelf
dan die der Eng«l«chen. Door de fameuze
proclamaties, waarin den Boertn ©erst het
verbiyf op de hoeve verzekerd was, maar,
als er binnen een kring van tien myi een
betreurenswaardig ongeluk voorviel, de hoeven
verbrand werden door het feit, dat do
Engelschen ten slotte óe eene preclaiaatie door
de andere vervingen enalleboeT«aveffbra»dd«n,
bleef den Boeren ciete anders over dan te
volharden in den stryd.
„De goweldigo vree* voor de ft«rm«oht van
soldaten en artillerte, dia men in het begin
van dan oorlog niet gekend had, maar die
alle govoolous van onafbajakoiykbeid en patrio
tism© vernietigd had, maakte plaats voor het
gevoel van vertwyfrliag, on deze vertw^feling
heeft do Boeren weer gemaakt lot wat zfi
vroeger waren. Mood en vok»r<&*£, onver
saagdheid, ja, doldriestheid daden atefa nu weer
in toenemende mate gsldoa. De Bmtob, d»e
nu nog in het veld stenu, vohmtekn, en zyn
niet vatbaar voor een panic k. Yoorraden zyn
er genoeg, het geheelo Zotxtpaesberggekied,
met zyn ryke farms, die meest ln dehandaa
van Duitschera zyn, leveren hun geno?gj
Piotorsburg, do grootste en welvarendste stad
van het noorden, heeft nog geen Engelschë
tommy gezien. Van daar uit word alles door
generaal Botha georganiseerd. Van daar uitj
werden en worden de ver der o aanvallen tegej
de veroveraars geleid.
„Of nu de resultaten van don laatsten tyd
van langen duur zullen zyn? De Boeren
de Kaapkolonie weten heel goed, dat men
hun goheele oigendom confickeert als zy zich
by hun broeders uit de republieken aansluiten!
Zy sympalhiseoren met geheel hun ziel mei
de republieken, maar 'sluw en berekend al3|
alle Boeren zyn, willen zy toch liever hun
bestaran en eigendom niet op het spel zetten,.
Daarentegen z(jn hun jonge zonen altyd bereid.'
de vyandon van Engeland te helpen.
„Om do Boeren to onderworpen, moet'
Engeland nog minstens 100,000 man zenden.'
Of de in Zuid-Afrika aanwezige soldaten er
moe tevreden zyn, nog zes maanden langer-
te dienen, is do vraag. Zy zyn uitgeput en
onvoldoende gevoed. Een groot deel van hek
succes dor Boeren is ook op rekening te
stcellen vau de „dienstmoehoid" van de Tommy-
Atkins, di 3 hard naar huis verlangen. Da%
Engelsche troepenafdeelingen zich in het gevoel;
der onverschilligheid gevangen laten nemen,!
staat buiten twyfel, hoe dapper do Engelsche,
soldaat by vele geiogenhodea ook ia geweest.
Velo Engeischo soldaten, die hier op liun
terugreis naar Engeland werden ingescheept,'
hebben ook heel openhartig verklaard, dat zy
zich nooit voor den dienst in Zuid-Afrik^
zouden aangemeld hebben, als zy gewc-ten-
hadden, wat hun to wachten stond. De perB;
in het vaderland zoowel als de Engels^ie
bladen to Joh*iiRt3burg hebben nooit het volk,
er op gewoitn, dac oorlog w
geen oorlog is mir. Ial-.èf-:, A
Kaffers. De vr*og&iü ow
hebben gre»tea4*els sleohte ?->.■-
geduurd en als zy lang«r duur«i%
de Engelsche soldateu toch allya na eeo$
actie weken, ja zelfs maanden den tyd on*
uit te rusten.
„In den teg«*woordigen oorlog is dat niet
het geval. De soldaten worden voortduren^
met de zweep voortgedreven. Dag en nach^
zyn zy op marsch of in het kamp, te paarf
te voet of op den spoorweg. Altyd at;
kleine afdeelingen Boeren klaar hen te ove7«'i
vallen en de verkenners, die zich te ver wagen,
op te vangen, wagens met munitie en provianij
weg te nemen of een aanval te doen op hetw
oogenblik, dat die het minst verwacht wordt
in één woord den vyand op allo ruogelykeu'
manieren schade toe te brengen zonder zelQ
eenig gevaar te loopen. Bovondien wordeff)
geweldige eischon ten aanaten van marschert-
aan de Engelsche soldaten gesteld: slechts d£!
hoofdpunten zyn door spoorwegen verbonden.j
Maar verder moet de soldaat in dat groote^
land te voet gaan. Yandaag hierheen, morgeiy
daarheen. Yandaag komt een troep
-joerem
u's en,
voland?
sAndeo -
uaddeo.'
ti
uit het Noorden, vernietigt de spoorwegver
binding on trekt dan naar het zuiden af,?
morgen komt een troep uit het zuiden, verf'
niotigt opnienw de verbinding en verdwijnt!
weer in noordolyke richting. K
„In beide gevallen moet deaelfJe Eu^.-Jsche
afdeeling tot de vervolging o.viguan, die!
meestal echter zonder resultaat is.
,Het is een feit van niet to on lerschattori^
beteekenis, dat van do Johannesburgsche'
vluchtelingen, die byna allen in don leeft yd,!
geschikt voor den krijgsdienst, vallen, er maar
heel weinigen ai«h aangemeld hobl-an om ia
den oorlog to éionon."
„Tegenspoeden stapelen zich op boven Loriff
Kitchener's hoofd." Aldus bogint een hoofd?
artikel, dat dezer dagen in do „Glasgow;
Herald" is verstbenen en als oen tegenhanger'
van het boveastaande kan worden beschouwd1^
Het oppervlakkige onderzoek narr da oor?
aakon van do ramp te Hclve.ia hooft reeds'
doen biyken, éat zy erger wa-s dun uerst vex-(|
moed werd. Als Incident in d9 guoriila moge,
mon het als oaWtoekoaend be-: i uwen, hetj
nypt nietteraia tesaand de ko-sl too. Wy hebbecj'
aldus vervolgt do „Gl. Herald" geeffi
recht er over te klagen; wy kunnen niefci
eiachen, dat onze landgenoot en by olke gelegen-'
heid den dood boven de schande verkiezen;,
voor een shilling per dag. Maar zulke dingeffj
gobeuren nu zoo vaak, dat wy ons hebben)
af te vragen, waarom onze troepen, welke b$f»j
wjjlen den wanboplgen mo«d van Wollington'sT;
Zwarte Garde tentoonspreiden, nu en dan zicBf1
als een lam gedragen tegenover een noodlot^
dat hen aan een sterkere vyandeiyke macht'
overlevert. Die vraag is vooral nu niet ontyoio.
waar zooveel lieden in ons midden roepen ont
versterking of aflossing der troepen in Zuid-k
Afrika, die, Daar zy meenen, genoeg hebberf
van den oorlog. Dat men toch bogrype, dat?
het leger ïn Zuid-Afrika niet kan ver van goh!
worden I We kunnen een paar manschappen?
zenden, maar terwyl onze kazernes vol zyiij
met ongeoefende of half geoefende artillerie,;
infanterie en cavalerie, gaat het boven onzer
macht om een enkele divisie van Lord Kitchener
terug te roepen en zelfs maar een vierde vaff
zulk een macht van gelyke waarde ter ver;
vanging te zenden.
Zoover heeft one militaire stelsel ons ge*i
bracht. Het heeft ons een leger verschaft, er^
dat over zee gebracht, veel grooter dan mea
voor achttien maanden verwachtte. Dat be-!
hoort men niet te vergeten. Nu staart ons
het feit in het aangezicht, dat de hulpmiddelen^
van dat leger door een veldtocht van vyftiea'
maanden zyn uitgeput. Wanneer gebeurtenis'-
sen als te De-Wets-dorp ui to Helvetia zich!
herhalen, en daar is alle kans op darr
moeten wy op de plaats zelve maatregelen'
daartegen nomen. Te dien einde moet meqj
nagaan wat do oorzaak van zulke overgave^
is. Die ligt hierin, dat by een groot deel van
het leger de pit er uit is. De werkeloosheid^-
die eedert Februari voor het grootste deoj
hot lot der m/auterie Is geweest, de verderf^
ïyke invloed van het klimaat, gebrek aaoi
voedsel en kloteteren, het vechten togen eetf
onzichtbaren vyaod, dat alles hoeft gemaakt*
dat een afdooliDg troepen zich na een schyr^
van tegenstand overgeeft. Mr zyn episoden
vermelden, zoeate de houding der Australiéri
by Elandsrivier ef de storm der Gordons onde^
kapitein Towse, waar de oude Britsche soJ dateik
geest weer lieefc getuigd. Maar er zyn veel
andere gevallen, waar er geen andere onder5
