De Graner Mis»
Wat men het bestuur onzer afdeellng der
Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst
look zou kunnen verwijten, zeker niet, dat het
geen ondernemingsgeest bezit. Tal van werken
Juit den ouden en nieuwen tyd, die, hetzij
omdat ze de krachten der zangvereenigingen
j te boven gaan, hetzij uit een zekere sleur,
;die de keuze altoos tot een engen kring van
bekende meesterwerken beperkt, hier te lande
zelden of nooit gegeven zijn of worden, zijn
'door een uitvoering te Leiden in eere gekomen
of in eere hersteld. Daarby is de uitvoering
in den regel een zoo waardige, dat men de
concerten onzer afdeeliDg terecht is gaan
beschouwen als gebeurtenissen van beteekenis
in ons nationaal muziekleven.
Toch worden door de zucht, om telkens
met iets nieuws voor den dag te komen, ook
de oude lievelingen van het publiek niet ver
geten. Op zijn tijd krijgen de liefhebbers hun
Messias" en hun „Jozua", hun „Schöpfung"
en hun „Jahreszeiten", hun „Paulus" en hun
!„Elias", hun „Deutsches Requiem" ten ge-
hoore, zelfs herhaaldelijk hun „Johannes-" en
hun „Matthaeus-Passion" ik wilde, dat ik
'er nog aan toe kon voegen hun ,9de Sym-
phonie" en hun „Missa solemnis". Maarhier-
tusschen is plaats gevonden voor de wegens
'haar moeilijkheid slechts hoogst zelden uit
gevoerde „H-moll-Messe", voor „La damnation
de Faust" en „L'enfance du Christ", voor het
•„Manzoni-Requiem", voor „Le Chant de la
Cloche" en nu weder voorde „GranerMesse".
Hoe zou men het beter kunnen wenschen?
Helaas schijnen er echter velen te zijn, die
het op die nieuwigheden niet begrepen hebben,
'want de opkomst van hot publiek was inder
daad voor een uitvoering als deze treurig te
noemen. Ik weet wel, dat er een aantal leden
zijn, die aan een moolwerk, aan uitstekenden
koorzang en een fijn orkest maling hebben,
'die alleen lid zijn, om van het stemgeluid van
deze of gene beroemde zangeres of zanger te
'genieten, maar toch geloof ik ook, dat het
wegbiyven van zoovelen gisteravond in de
'eerste plaats een gevolg is van onbeminöhoid
wegens onbekendheid.
Deze mis, voor de inwijding van den dom
te Gran, een stadje in Hongarije, door Liszt ge
componeerd en in 1856 voor de eerste maal
uitgevoerd, is er nooit in geslaagd zich popu
lariteit te verwerven en in ons land is het
werk, nadat het in 1865 te Amsterdam onder
de persoonlijke leiding van den componist
'was uitgevoerd, elechts tweemaal gegeven:
'eenmaal, reeds lang geleden, door de zang-
vereeniging „Excelsior" te Amsterdam onder
leiding van Mr. Yiotta, en nu, voor de eerste
maal binnen den kring der Maatschappij gis
teravond onder de leiding van DaD. de Lange.
Waar het aan ligt, dat deze mis nooit werke
lijk gepakt heeft? Ik zal den lezer modedeelen,
jwat Dr.Hugo Riemann er over zegt en wel in de
oorspronkelijke taal, omdat ik, die de strekking
van Riemann's betoog maar half begrijp, allicht
bij de vertaling oDjuist zou weergeven wat
de criticus bedoelt. Riemann zegt dan: „Die
kirchlichen Kompositionen Liszts (Graner Feat-
ïneBse, eine Anzahl weiterer Messen, Psalmen,
Requiem, Motetten), sowie die halbkirchlichen
Oratorien „Christus", „Stanislaus", „Legende
!von der heiligen Elisabeth" u. a. enthalten
'Momenta von groszer Wirkung, liaben aber
nicht vermocht, der katholischon Kirchen-
musik einen neuen Aufsehwung zu briDgen.
Zum Teil kranken sie an archaisierendon
jWirkungen und einer gelegentlichen asketi-
jchen Einschrünkung der Mittel, dereinüber-
reicher Gebrauch moderner Wirkungen okne
'genügende Yormittlung gegenüber steht."
Nu hoop ik, dat de lezer volkomen op de
(hoogte is. Ik voor my zou willen zeggen,
'dat deze mis zich het meest~ aansluit by de
Missa solemnis van Beethoven, in zooverre,
dat beide toondichters de kerkelyke traditie
hebben verlaten en door hun muziek dealge-
!meen menscheiyke gewaarwordingen hebben
^trachten uit te drukken, die ontstaan door
ernstig in to dringen in de geheimen van den
godsdienst. Dat echter Liszt's werk even
hoog zou staan als Beethoven's meesterwerk
kan ik niet inzien. Liszt maakt gebruik van
een aantal telkens wederkeorende „Leitmotive",
'naar ik geloof wel niet uit armoede, doch met
een bepaald doel, maar intusschen is het feit niet
te loochenen, dat tegenover den ontzagiyken
melodischen rykdom van Beethoven's mis
deze een wel wat schamel figuur maakt. Ook
komt my Beethoven's mis natuuriyker voor
of liever gezegd gemakkelyker geschreven,
beiden zullen dezelfde inspiratie hebben gehad,
beiden zullen evenzeer gevoeld hebben, maar
Liszt heeft het ontbroken aan het genie van Beet-
jiioven, dat hem in staat stelde alles in de
'muziek te leggen, dat hy er in wilde leggen.
Liszt daarentegen heeft even krachtig ge
wild, maar niet zoo kunnen doen. Vandaar
Jzoo nu en dan dingen, die ons onbegrypelyk
voorkomen, die ïyken op oppervlakkigheid, op
'effectbejag, die zouden wyzen op minder diep
'gevoelen, maar die inderdaad hun oorsprong
•vinden in een onvoldoende kunnen. Zoo meen
ik het best enkele plaatsen, die onbevredigd
laten, te moeten verklaren o. a. de lange pauze
vóór en daarna het afgemeten „et expecto"
'zelf. Het zou de moeite wel loonen eens na
te gaan, welke woorden van den mistekst
verschillende toondichters het meest tot ont
boezeming hebben geprikkeld. Men zou zien,
dat Bach, Beethoven en Liszt op geheel andere
woorden den meesten klemtoon hebben gelegd,
dat de een een in den breede uitgesponnen
fuga stolt op plaatsen, waar de ander slechts
kort by stilstaat. Zulk een analyse zou ons
hier echter te ver voeren.
Liszt heeft slechts tweemaal van denfuga-
'vorin gebruik gemaakt, een vorm, dien Beet
hoven kwistig heeft aangewend en die by
Bach alles beheerscht. Liszt gebruikt hom
slechts in hot „cum sancto epiritu" en in het
„in anam catholicam et apostolicam ecclesiam";
voor het overige bepaalt de aaneenschakeling
en uitwerking van eenigo motieven don bouw
;van hot werk. Zoo merkte ik op een erbar
mings-motief eon verheeriykings-motief, een
vrede-motief, een geloofs-motief.
Hot erbarmings-motief ontmoeten w(J in
het „eleison" en later in het „qui tollis mise
rere" en nog eons in het „benedictus"; het
verheeriykings-motief in het „gloria", in het
„amen" aan het slot van het tweede deel, in
het „et resurrexit", in het „pleni sunt coeli",
in het „Hosanna"; het geloofs-motief in het
„credo", het „et incarnatus" en in het slot-
„amen". In het Agnus dei" worden alle
motieven nog eens "verbonden; nadat een nieuw
thema is voorbygegaan, herhaalt het orkest het
erbarmings-motief, waarna het koor het „dona
nobis pacem" op het vrede-motief zingt, dat
ook reeds by het „pax hominibua" had weer
klonken. In sneller tempo doet het orkest
het verheeriykings-motief hooren, het koor
zingt onder vlugge achtsten-beweging nog
eens het vrede-motief, nog eon nieuw ge
deelte volgt en met een krachtige herhaling
van het geloofs-motief sluit het werk.
Na de mis werden twee der koren, welke
van Diepenbrock by de reien uit Yondel's
„Gysbrecht van Aemetel" heeft gecomponeerd,
ter gehoore gebracht. Vooral de tweede reizang
maakte grooten indruk, ofschoon geen by zonder
pakkende melodieën, die men na afloop nog
in het hoofd houdt, een der beide koren
kenmerkten. Ze zyn echter oorspronkeiyk,
van groot uitdrukkingsvermogen en van
ryke kleur.
Over de uitvoeriDg nog een kort woord.
Het koor was zooals gewooniyk, d. w. z.
voortreffeiyk. Wel zou men hier en daar nog
wat meer kracht wenschen, wel hier en daar
een fraaier klank, teweeggebracht door meer
werkeiyk mooie stemmen, maar over het
geheel is een woord van warmen lof op zyn
plaats. Waar het koor gelegenheid had in
samenwerking met het orkest zich ten volle
te ontplooien, zooals in het „Sanctus", het
„Hosanna in excel sis" en hier en daar
in de rei der Edelingen, werd een machtige,
volle toon ontwikkeld. Zyn meesterstuk leverde
het koor echter in de rei dor Burchtsaeten,-
dat met even groote helderheid als zuiverheid
tot het einde werd volgehouden, ondanks de
vele zonderlinge toonvallen. Het orkest had
hier en daar fijner kunnen zyn, ofschoon het
over het gokeel zyn reputatie handhaafde.
De solisten waren, zeker niet uit rykdom,
betrokken uit leerlingen van het Amster-
damsche Conservatorium. Dat zy tegen hun
taak waren opgewassen, kan niet worden ge
zegd; evenmin dat zy als quartet een goed
geheel vormden. Hun couplet vormde in het
Acappolla-koor een wanklank, terwyi zy in
de mis niet de kracht bezaten zich voldoende
tegenover koor en orkest to handhaven. De
uitzondering was de alt-zangeres mej. Culp,
die een prachtig, diep altgeluid bezit, maar er
wel wat te veel mede op den voorgrond wilde
treden.
Mej. Yan Roosendael heeft oen glasheldere,
sympathieke sopraanstem, maar bezit nog te
weinig kracht.
De baszanger, Oostveon, eon vroegere stad
genoot, heeft een goede maar niets geen
buitengewone stem en is nog zwakker dan
de sopraan, terwyi do tenor Van Kempen
wol meer kracht ontwikkelde, maar iets zeer
onsympathieks, iets ruws, iets ongemakkelyks
bad, als hy zyn stem uitzette. Ik geloof, dat
er voor, de jonge debutanten dankbaarder
werken zouden zyn geweest dan die, waarin
zy nu zyn opgetreden.
Het koor klaagde zeer over ondraagiyke
hitte; ikzelf had er niet zooveel last van als
gewooniyk. d. G.
Jlarktberl cli toni.
Loldoa, 8 December. Granen in flauwe stemming
en prijzen eerder iets lager.
Jarige Witte Tarwe op de booge prijzen met
meer aanbod, Nieuwe kon moeilijk vorige prijzen
opbrengen. Kogge alleen gevraagd in de beste
soorten. Gerst en Haver prrjshoudend. Paarden-
en Duivonboonen werden langzaam tot vorige
prijzen verkocht. Overige artikelen onveranderd.
Witte Tarwe 5.76 a 8.26, Koode ti.a
0.76, Walla-Walla a per 80 KG.
Rogge 4.76 a ƒ6.20 per 74 KG.
Zomergerat 4.10 a 4.60, "Winter- 4.26 a 4.G0.
Chevalier- 6.20 a 6.75 per HL.
Haver 3.26 a 3.60 per 50 KG.
Groene Erwten 7.a 8.60 por HL.
Paardenboonen 6.15 a 6.30 por HL.
Duivonboonen 6.85 7.20 per HL.
Koolzaad ƒ10.50 a ƒ11.75 per HL.
Kanariezaad 6.60 a ƒ8.per HL.
Hennepzaad ƒ6.60 a ƒ7.— per HL.
Boter. Aanvoer 4790 kilogr., lste qual. per Vi
vat 64.a 58.2de qual. per vat 48.
a 62.lste qual. per kilogr. 1.36 a 1.45,
2de qual. por kilogr. 1.20 a 1.30.
Lange zwarte turf, 90,000 stuks, 3.50 a 4.
per duizend.
Utrecht, 8 Deo. Op de weekmarkt waren heden
265 stuks vee aangevoerd. De prijzen waren voor
atieron 70 a 160, voor vaarzen 70 a 140, voor
pinken 40 a 90, voor melkkoeien 100 a 220,
voor kallkoeien ƒ120 a ƒ230, voor vaarskoeien
80 a 160, voor votte koeien 140 a 240, voor
magere kalveren 15 a 60, voor nuchtere kalveren
a voor magere varkens 20 a 46, voor
biggen 6.— a 12.—.
Schiedam, 7 Dec. Noteering van de Benra-
commiesie. Moutwpn f 11.76 per HL. Zonder luat
en tonder belaating. Spoeling 1.60.
Noteenng van do Makelaar*. Moutwijn 12.26,
Jenever 16.25, idem Amsterd. proef 17.76.
Noteering van den Diatillateursbond. Moutwgn
ƒ12.26. Jenever 16.26, Amst. Proef 17.76.
ACADEMIENIEÜWS.
Leiden. Geslaagd is voor het candidaats-
oxamen in de scheikunde de heer C. J. Enklaar.
Heden is alhier bevorderd tot doctor in de
klassieke letteren de heer K. H. E. De Jong,
geboren te Biebrich a/R., na verdediging
van een academisch proefschrift, getiteld:
„De apuleio isiacorum mysteriorum teste".
Dr. H. Blink, privaat-docent aan de Ryks-
universiteit, zal z(jn colleges in de aardryks-
kunde openen op Woensdag 12 December a.s.,
in het klein-auditorium van het academie
gebouw, met een openbare les.
Utrecht. Bevorderd zyn tot semi-arts
do heeren O. W. v. Geytenbeek en T. A. A.
J. Quanjer; tot arts de heeren P. v. Wol-
framsdorff en G. v. Reekum.
Bevorderd tot doctor in do geneeskunde de
heer R. Piekema, arts te Yelp, geboren te
Arnhem, op proefschrift, getiteld: „Resultaten
der therapeutische en preventieve aanwending
van het te Utrecht bereide antidiphtherisch
serum"tot doctor in de Staatswetenschap
mr. J. Th. Endtz, geboren te Meppel, op
'Stellingen.
Groningen. Geslaagd is voor het lste
gedeelte van het arts-examen de heer A. Spahr
van der Hoek, med.-docts., geboren te Augus-
tinusga.
Bevorderd is tot arts de hoer H. E. R.
Ruding, cand.-art8J geboren te Hoogezani
President Kruger op audiëntie bij de Koningin.
H. M. de Koningin ontving hedenmiddag
te halfvier den President der Zuidafrikaansclio
Republiek. Z. Ed., incognito hier te lande
vertoevende, werd niet met het ceremonieel,
aan staatshoofden verschuldigd, ontvangen.
President Kruger werd echter van het hotol
afgehaald en naar het fconinklyk paleis geleid
in een hoffytuig en terug-begeleid door een
hofdignitaris, die in het hofrytuig naast don
President had plaats genomen.
Dr. Leyds, die zich reeds naar het paleis
had begeven, ontving den President aldaar,
maar was niet tegenwoordig b(J het onderhoud,
dat de President met H. M. had.
Het rytuig reed in draf naar en van het
paleis.
De Transvaalsche deputatie zag van af het
balkon van het hotel den President vertrekken.
De biograaf nam dit oogenbllk photogra-
phisch op.
Herkelflke Berichten.
Bodegraven. Zondagmorgen te tien uren
zal in de Evangelisch.-Luthersche Gemeente,
alhier, optreden de heer A. E. F. Junod, propo
nent te Arnhem.
Woubrugge. Geref. Kerk. Zondagvoorm.
te tien uren en 's avonds te halfzeven, de
eerw. heer G. Dagevos, beroepen predikant
van Zuid-Beierland.
POLITIE.
Gevonden voorwerpen.
Een opschryfboek. Een gekleurde wollen
handschoen. Een paar glacé handschoenen.
Een lapje japonstof. Een portemonnaie
met eenig geld. Een Zeeuwsche knoop.
Inlichtingen zyn olken werkdag tusschen
12 en 1 uur te bekomen aan het Bureel van
Politie alhier.
Telegram m e n.
LONDEN, 7 December. (ff. OHet jongste
telegram van lord Kitchener uit Bloemfontein
luidt: De macht van De Wet is volgens oen
bericht van patrouilles naar het oosten of
noordoosten getrokken van Odendaaldrift.
Generaal Knox volgt hem en meldt, dat hjj
een Krupp-kanon en een wagen met ammunitie
heeft buitgemaakt. De gevangenen, die te
De-Wets-dorp waren genomen, zyn op de
officieren na vrygelaten, maar nog niet aan
gekomen.
Macdonald is naar Aliwal-Noord gegaan
om daar het bevel op zich te nemen.
Terwyi de Engolschen op 6 December
eenige vrouwen aan de Boeren onder do witte
vlag uitleverden naby de voorposten te Belfast,
op verzoek van een veldkornet, deden 100
Boeren een krachtigen aanval op een kleine
bereden post, die het echter uithield onder
een hoot vuur, totdat men hen ontzette. De
Boeren vluchtten met achterlating van één
doode. Aan Engelsche zydo geen verliezen.
Een patrouille van beroden infanterie stootte
gisteren by Thabanohu op een troep Boeren,
waarby zy 7 gevangenen maakte en tien
paarden bemachtigde. Eón Boer werd gewond.
JOHANNESBURG, 6 December, (ff. O.) Do
regeering maakt schikkingen om het terrein
van de renbaan by Booysens in te richten
voor de huisvesting van 4000 personen. De
bedoeling is om alle omliggende hoeven aan
den Rand te ontvolken en de bewoners by
elkaar te laten kampeeren. Er zal nauwkeurig
wacht over hen gehouden worden. De reden
is, dat zy de gewoonte hebben de Boeren van
voedsel en informatie te vooizion.
PARIJS, 7 Dec. (ff. 0.) De SenaaVnam met
alle uitgebrachte stemmen (268) het voorstel
tot uitbreiding van de vloot aan.
LONDEN, 7 December, (ff. O.) In het Lagerhuis
verklaarde lord Cranborne, dat de annexaties
van Transvaal en den Oranje-Vrystaat aan
geen enkele vreemde mogendheid waren mede
gedeeld. De precedenten had men nagegaan
en er is niet geblokeD, dat kennisgeving noodig
is of dat de erkenning der annexatie door
een vreemde mogendheid afhangt van for-
meele kennisgeving.
LONDEN, 7 Dec. (ff. O.) Lord Pauncefote,
Sir Edward Malet, rechter Fry en professor
We8tlake zyn benoemd als Engelsche loden
van het permanente Hof van Arbitrage in
Den Haag.
LISSABON, 7 December, (ff. O.) DeNodor-
landsche gezant te Lissabon is heden met
verlof vertrokken.
LONDEN, 8 Dec. (ff. 0.) De „Standard"
verneemt uit Lissabon het volgende:
De eerste mededeeling van de Portugeesche
regeering ten opzichte van het onttrekken van
het exequatur aan consul Pott, verzonden
den 17den November, hield het verzoek om
een spoedig antwoord in. Aangezien dat ant
woord niet werd ontvangen, werd het verzoek
denr 23sten nog eens gedaan, waarop de
Nederlandsche regeering om een uitstel van
twee dagen verzocht.
Den 27ston November deed de Nederland
sche regeering het voorstel, om, ten einde de
quaestie tot een oplossing te brengen, den
heer Pott drie maanden verlof toe te staan,
waarin de Portugeesche regeering bewilligde,
meenende, dat, na het verstryken van den ver-
loftyd, do consul-generaal teruggeroepen zou
worden.
Den 4den December gaf de Nederlandsche
regeering Portugal kennis, dat zy niets te
antwoorden had ter zake van de verlofquaestie
6D dat zy, alvorens een beslissing te nemen,
van haar recht gebruik wenschte te maken
om te Lorenqo-Marquez een onderzoek in te
stellen naar de door Pott gevolgde gedragslyn.
Portugal beschouwde dit als een onbe
schaamdheid en trok dadeiyk Potts exequa
tur in.
De Nederlandsche regeering zond daarop
onverwyid haar gezant de opdracht, Lissabon
te verlaten. Portugal deed hetzelfde ten
opzichte van zyn gezant in "Den Haag.
BRUSSEL, 8 December, (ff. 0.) Do Senno
trad hedennacht met zeer groote onstuimig
heid buiten haar oevers. De zuideiyk gelegen
wyken van Brussel en een gedeelte van de
gemeente Forest zyn ondergeloopen. De paniek
onder de inwoners is niet onder woorden te
brengen. Zy kunnen hun huizen niet meer
uit Er zyn veel dieren verdronken.
JOHANNESBERG, 8 Dec. (ff. O.) De Boeren
maakten vorlodon week 17000 schapen buit,
welke door een klein detachement soldaten
van Potchefstroom naar Krugersdorp werden
gedreven.
fc. ALrWAL-NOORD, 7 December, (ff. 0.) Na
het gevecht by Sterkspruit trok De Wet des
nachts naar het zuiden, stak den öden
de Caledonrivier over, marcheerde naar Oden-
daldrift, bevond, dat de rivier niet overge
trokken kon worden, wendde zich naar
het oosten, rukte op langs den noor
delijken oever van de Oranjerivier tot op
vyftien myien van Aliwal, en begaf zich toen
in noordoostelyke richting, den kant uit van
Rouxviile.
Generaal Knox volgde hem gedurende dezen
geheelen tocht op den voet.
De Engelsche voorhoede vond De Wet's
achterhoede teKarreepoortdrlft, aan de Caledon,
maakte zich meester van een negenponder-
Krupp-kanon en 35000 rounds patronen.
De Caledonrivier was zoo gezwollen, dat
de bagage er niet over kon gebracht worden,
maar de kanonnen en de ammunitie werden,
ofschoon met moeite, naar de overzyde gebracht.
De Wets troepenmacht moet uitgeput zyn.
De Engelschen telden 300 dooden en stervende
paarden -tusschen Smithfieldroad en de Oranje
rivier.
Daar de Engelsche troepen zonder bagage
de rivier zyn overgetrokken, en dus beroofd
zyn van levensmiddelen, moeten zy leven
van hetgeen hun voor de hand komt.
JJ'izia.noieele Kronlelri
Hoewel de handel ter beurze levendig was,
bestond er toch niet die animo der vorige weken,
en had de markt over het algemeen een zwakker
tintje. Het feit dat geld ruim is en op S'/spCt.
ruim werd aangeboden, kenteekende een gezonden
toestand en geeft met het oog op de spoedige
jaarsverwisseling een gunstigen indruk van de
financieele positie te Amsterdam. Hiermede is
echter niet gezegd, dat voor 1901 het geld niet
iets duurder zal worden; dat zou voorbarig zjjn,
want de kans op verhooging ligt steeds klaar
wanneer er in China eens iets ernstigs zon ge
beuren of wanneer de geldmarkt te Londen een
groote verandering zou ondergaan.
Intusschen was de mime geldmarkt niet zonder
invloed op onze Hollandscho Staats
fondsen, welke zoowol wat Integralen als
3-pCts. Werkelijke Schuld betreft, een
vast en ferm verloop hadden.
Buitenlandscho Staatsfondsen wer
den in het algemeen genomen een weinig ver
onachtzaamd, de stemming was echter vast,
Metalliekon waren in navolging van
WeeneD willig.
De Hongaarsche Kronenrente, nog
in handen van het öyndidnat, is nu geheel
uitverkocht.
In Spanjaarden ging niets om. Hot schijnt,
dat do nieuwe regeering en een deel der Spaan-
8cbe pers niet gunstig voor het convenio, dat
eerstdaags bij de Cortes in behandeling zal komen,
gestemd zijn en wel op grond, dat de godelegeerden
linn mandaat overschreden bobben, hetwelk hen
niet machtigde om een wijziging in het fonds
zelf te brengen, doch alleen om een overeen
komst te sluiten, do Buitenlandscho Schuld te
onderwerpen aan een rentebelasting.
Portugeezon waren iets zwakker op ver
mindering der douane-ontvangsten.
Mexicanen bleven in ongeanimeerde stem
ming.
Ook Chineezen zonder handel. Yoor Fun-
dungloan bestond eenige vraag.
Venozolauen konden zich op locale vraag
eenigszin9 verbeteren.
Do Tabaksmarkt verkeerde in een zeer
geanimeerde stemming, langs de geheele lijst valt
een aanmerkelijke prrjsverhooging waar te nemen
Het is zeker een verblijdend teeken, dat in
deze afdeeling, waarin geruimen tijd niets dan
koereaebternitgang viel te constateeren, thans
een betere stemming is ontstaan, dooh hoe
wel de oogatberichton zeer gunstig luiden en
men verwacht, dat de voorraad in Amerika tame
lijk wel uitgeput is, zoo is het dunkt ons toch
wel wat vroeg om nu reeds een dergelijke hausse
te wettigen; immers, omtrent de qualiteit van
i den oogst valt tooh nog niet veel zekers te zeggen.
De Petrolenm-markt verkeerde in reactie,
in Mijnwaarden echter kwam meer leven
digheid. Rijnlandsche Bank.
Gemengd Nieuws.
Andermaal is door den r y k s-
veldwachter-brigadier Van der Meyden alhier
proces-verbaal opgemaakt tegen een Leidschen
peurder, wegens diefstal in het ledigen van
palingfuiken to Valkenburg en Oegstgeost.
Hedenmorgen werd door een
ryk8veldwachter alhier gebracht een minder
jarige jongen, die te Maastricht rondzwierf en
wiens voogd te Leiden woont.
Hoogstvermoedelyk heeft de knaap zich
echter schuldig gemaakt aan verduistering
van eenige voorwerpen aan waarde, waarom
hy, in afwachting van den uitslag van het
ingestelde onderzoek, voorloopig in politie-
bewartng blyfU
De jacht op klein wild, behalve
op houtsnippen, in Zuid-Holland, wordt ge
sloten Maandag 31 Dec. a. s. met zonsonder
gang het schieten van houtsnippen biyft tot
en met 30 April 1901 geoorloofd alleen voor
houders van groote jachtakten by jachten op
Bchadeiyk gedierte; terwyi het vangen van
houtsnippen met iaat-, war- of valfiouwen tot
en met 16 Maart 1901 is toegelaten.
Volgens een mededeeling van
den minister van waterstaat zal de postver
binding tusschen 'a-Gravenhage en Lelden
verbeterd worden.
Aan den bekenden dienstweigeraar
De Bruin van het 3de rog. veld artillerie te
Breda werd gisteren kwytscheldmg verleend
van al de hem opgelegde en nog niet onder
gane straffen.
Hy keerde denzelfden dag naar zyn korps
terug. Yermoedeiyk is De Bruin met dienst-
weigeren opgehouden. Noordbrabanter.
Gistermiddag is tusschen Ab
coude en Duivendrecht een wielband gesprongen
van de machine van den trein van 3.05 n.m.
uit Utrecht. Door de activiteit van den machi
nist werd de trein onmiddeliyk tot stilstand
gebracht. De reizigers moesten overstappen
in den volgenden trein van Utrecht. Eenige
treinen ondervonden door dit voorval vertraging.
Het nieuwe stationsgebouw te
"Waspik zal den lsten Januari a.s. in dienst
gestold worden.
Do hoer Drost, student te Utrecht,
heeft een vreddenschap aangegaan om heden-
nacht binnen vier en oen half uur van daar
naar Amsterdam te wandelenhy mag daarby
niet hard loopen doch moet voortdurend in
stap bleven. De weddenschap gaat.... om
een diner van 20 couverts I
Men deelt mede, datdeontspo-
ring van den eersten locaaltrein tusschen
Hoek-van-Holland en Rotterdam, vermeld in
ons nummer van Donderdag 11., te wyten is
aan de achteloosheid van eenige arbeiders,
die den vorigen nacht een brug haddon
gerepareerd, en door nalatigheid een stuk hout
op de rails hadden laten liggen.
Men 6chryft van hot eiland Tolen:
De kosten van den aanleg van een stoom
tram op ons eiland worden in het geheel
geraamd op 800,000, hierby gerekend het
leggen van een dam door de Eendracht.
"Wanneer hetRyk en de provincie respectieveiyk
f 300,000 en 150,000 bydragen en de be
trokken gemeente- en polderbesturen ge
zamenlijk een subsidie van ƒ4000 tot ƒ5000
verleenen, dan is de totstandkoming dezer
lyn, waardoor een groot deel van ons eiland,
uit het isolement zal worden verlost, Blechta
een quaestie van tyd.
Te OuAen bo s ch z(jn vier naast
elkander staande schuren, gevuld met graan,'
hooi en sfcroo, van den landbouwer Peetars,'
tot den grond t4^*ebrand. Alles is verzekerd.
De „Gelderlander" schryf: „Wfl'
hebben in de laatste jaren al meenigen zoo-I
genaamden kwakkelwinter gehad (altyd in den
voorwinter, wat wy dan gewooniyk in den
nawinter moesten bezuren); doch maar zelden)
zal het zyu voorgekomen dat, zooals nu, met)
St.-Nicolaas de rozen hier en daarin de parken
en tuinen te Nymegon nog in ryken bloei*
stonden." -
Hetzelfde verschynsel doet zich ook in en
om Leiden voor.
Het dezer dagen door do „Petit-
Bleu", naar we meenen op gezag van de
Temps", verspreide verhaal over een vinger
hoed, dien Prosident Kruger aan onze Koningin
by gelegenheid van haar huweiyk zou aan
bieden, blykt van hot begin tot het eind
verzonnen te zyn. (N. ff. C
LEIDEN, 8 December.
Thermometsritandgisteravond om 8 uren
0° C. 39.2° Fahr.helt, hedonmorgen om
8 uren 43 C. S2"3 F., 's middags om
12 uren 4° 0. 39.2J F., 's namiddags
om 4 uren 5° C. 41° F.
Do Hertogin van Albany verlaat heden
avond te zeven uren do residentie, gaande
naar Duitschland.
To Rotterdam heeft zich oen commissie
gevormd om namens de vrouwen en meisjes
aldaar H. M. do Koningin by gelegenheid van
Haar huweiyk een geschenk aan te bieden.
Het stoomschip „Bromo" vertrok 7 Dec,
van Padang naar Rotterdam; de „Elbing",
van Java naar Amsterdam, vertrox 7 Dec.
van Singapore; de „Flensburg", van Java
naar Amsterdam, passeerde 6 Dec. Ouossant;
de „Koning Willem IH" vertrok 8 Dec. van
Amsterdam naar Batavia.
XJIt do „StaaUcoiiriiiit".
Kon. besluiten. Benoemd lot leeraar aan
do Rijks landbouwschool te Wagoningeu, S. Linde
man, te Delft; met ingang van 1 Januari 1901 tot
schoolopziener in het arrondissement Ündordendam,
F. Bruins, te Groningen; tot id. in het arrondisse
ment WinschoteD, J. A. Wartona, te Winschoten.
Jhr. mr. T. K. J. E. Stoop, thans adjunct-com
mies bij het departement van Dinnenlandsclie zaken,
in geluke betrekking benoemd bij dat van buiten-
landscbe zaken.
De heer J. W. Yisser, to Amsterdam, die met
1 Januari 1901 aftreedt als lid der commissie, be
doeld in art. 7 der ötoomwet, met iogaug van dien
datum, opnieuw als zoodaoig benoemd.
- Examen arts en tandmeester.
De minister van binnenlandscbe zaken brenA
in de ,St.-Ct." ter algemeone kennis, dat op
1 Februari 1901 en volgende dagen te Leiden, te
Utrecht, te Groningen en te Amsterdam gelegen
heid zal worden gegeven tot het afleggen van de
practische examens van arts alsmede ie Utrecht
ot het afleggen van de practische examens ran
tandmeester.
Zij, die tot de examens Avenschen te worden toe
gelaten vóór 1 Mei, moeten zich daartoe vóór 25
fjanuari, zij die het examen na 1 Mei wenschen
af te leggen, vóór 22 April 1901 schriftelijk aan
melden bij den voorzitter der oxamen-co;nmissing
en wel te Leiden bij den hoogleeraar dr. J. E.
van lterson J.Azn te Utreoht bij don boogleernar
dr. B. J. Kouwer; te Groningen bij den hoogleeraar
dr. D. Hnizmga en te Amsterdam b:j den hoog
leeraar dr. C. Winkler; met overlegging van een
uittreksel uit het geboorteregister oi eeuig ander
ambtelijk stuk, waaruit, ten genoegen van de
examen-commissie, hun namen en voornamen,
alsmede do datum van hun geboorte duidelijk
blyken.
Portugal,
Aan het feestmaal, ten paleizo te Lissabon
gehouden ter eere van het Britsche eskader,
stelde koniog Carlos in de meost harteiyke
bewoordingen een dronk in op koningin
Victoria.
Hy wees op de nauwe betrekkingen, die
tusschen Portugal on Engeland sinds eeuwen
hebben bestaan, op hun samenwerking en hun
vriendschap en sprak den wensch uit om do
banden, dio hot kleine maar roemryko volk
altyd hebben vereenigd met zyn grooten roem-
ryken bondgenoot, onverbreekbaar vast te
smeden.
Admiraal Rawson, antwoordende, zeide, dat
's Konings woorden do govoolene van het ge-
hoele Britsche volk weergeven. Hy sloot zich
uit naam van de Britsche regeering van harte
by deze woorden aan.
Aan het eind van hot feestmaal seinde de
Koning aan koningin Victoria een dankbetui
ging voor de vriendschapsbetooging, nederge-
legd in bet ^bezoek van do vloot, eu sprak zyn
voldoening uit over het loyaal verbond, dat
Groot-Britanniö met Portugal vereenigL De
Koning voegde daarby zyn beste vvonscliea
voor Engeland.
Verhooging Marinebegrootitig 1900.
In het verslag wordt or aangedrongen op
het alsnog verstrekken van de door do Kamer
verlangde gegevens, botreffendo hot door de
minderheid der Staatscommissie van 1895 ont»
I worpen stelsel van administratie.
