„Ia Én Vergolden Turk". BOCKBIER beroemde 0. BEIJMS izn., öoezastraat 6. Gebrs. ELTE, laarsmanssteeg No. 9. OPRUIMING Specialiteit in Comestibles sn fijne Cliocolade? a. VAN TOL Czo., Oaat zien i 4ANSEN TILANDS, Friezenveen. BEUZEMAKER Co., De geachte Cliëateele wordt bekesdge- maakt, dat Zaterdagavond de assscbank be gint van het 0027 3d Ti Bazar, KREDIET- kiaatschappij, TV" HEERENGRACHT T, DE BESTE BHSf DES WEHELD. Czaar F3eter Java Hijst. JPhenijr Java Hijst. 332520 &E§a"IO. -£k..-3ÉP. Hielden, OnderwerpCIMSTEND01 en SOCIALISMS SWROEHEI, merk „lolen", IiËVËNSPILLEN, later weet men niet beter, of hot behoort zoo te zyn. En als dan 's Ministers wil van de Zondagsrust voor do post eon nationale gewoonte gemaakt heeft, zal iedereon er zyn correspondentie op inrichton en zal men 'b Maandags niet voor overhoopt werk zitten, evenmin als de correspondentie op kantoren in die landen, waar een dergelijke regeling bestaat, des Maandags zoo voel omvangrijker ie, dan op andere dagen. Dankbaar moeten wy dus den Minister zijn, die dit stelsel invoerde; nog dankbaarder zullen wij hem worden, als hij op den inge slagen weg blijft voortgaan, want de tijdelijke nadoelen, elke nieuwe regeling aanklevend (in casu overdrukte des Maandags), zuilen allengs verdwijnen." De Maasbode ergert zich aan de mededeeling in de Memorie van Antwoord op het Voor- loopig Vorslag der Tweede Kamor ovor de Staatsbegrooting: dat „aan den wensch, dat de leerplichtwet niit «V worden ïngo- voord, voor dat eon aan dc nieiwo uitgaven evenredige verhooging der j ijk ibydragen aan het bijzonder onderwijs zal zyn vastgesteld, niet kan worden voldaan." Op stroeve, hooghartige wijs beantwoordt xogt nu De Maas'jode de Regeoring een billijk verlangen, uitgedrukt door een deel der volksvertegenwoordiging. Verwondering kan dit trouwens niet baren waar men in de secties mot een wonsch kwam aandragen, dien men in openbare zitting verzuimd heeft in een motie te belichamen. De leerplicht zal dus worden ingevoerd i o n d e r de subsidie. En w&t dan met die subsidies? Ook hierover uit de M. v. A. zich: 1Intusschen wordt niets verzuimd om het w.-o., waarbij een verhooging van die bijdragen wordt voorgesteld, zoo spoedig mogolijk by de Kamer aanhangig ie maken. Het is reeds in onderzoek bij den Ministerraad." „Zoo spoedig mogelijk"„Roeds in onder zoek. Met een variatie op de uitdrukking eoner elders bestaande gezagsvergoding wil men ons wol voorhouden, „dass man an dem Worte eines.... Ministers nicht arechseln soil." Doch hot zou ons wel eon lief ding waard zijn geweest, wanneer men, rechts, in do Tweede Kamer zoodanig staatsmansbeleid hadde aan den dag gelogd als waardoor de thans bestaande onzekerheid ware voorkomen. "Want thans vraagt menigeen zich af: a. of hot subsidie-ontwerp vóór do vork lo tingen wet zal kunnen worden; b. zoo neen, of dit ministerie zegevierend Hit de verkiezingscampagne zal te voorschijn treden e. zoo het valt, of diens opvolger hot ontwerp zal handhaven. We zouden dus kunnen to staan komon voor de keus: óf een ministerie steunen, dat onze sym pathie niet heeft en niet kan hebben; öf gevaar te loopen onzo scholon benadeeld to zion. En dan zou dit dilemma een uitvlooisol zijn van de politieke fout, aan het slot der Kamer zitting van 23 Maart jl, begaan door den heer Lobman on wio diens raad opvolgde. De slag J>y Berg-en-DaL door VAN LIER.' j Roods vier dagen trachtte de vyand onzo linio to doorbreken on deod herhaaldelijk on stuimige artillorio-aanvallen, nu en dan ondor- steund door klein geweervuur, op onzen linker- on rochtervleugel. Vooral den 26sten Augustus was hot gevecht hevig en het kanongebulder duurde nog voort, toon de zon reeds lang onder was. De vijand verkreeg echter geen voordeel, doch werd met groote verliezen teruggeslagen. Aan onze zijde waren de ver liezen uiterst gering; helaas word kapitein Freihorr von Dalwig zwaar gewond. Iiy be diende do stukken op onzen linkervleugel met een ongekende juistheid, geen gevaar vreezende. In don namiddag barstte een vijandelijke granaatkartets bij zyn stukken. Beide armen werden hem verbrijzeld, terwijl oon kogel hem nog de bor6t doorboorde. Onze burgers hielden overal prachtig stand. Wij, do Johannesburg-pohtie, hadden onzo stelling in kopjes op do plaats Berg-en-Dal, ongeveer een half uur to paard (drie Eng. mijlen) westelijk van het station Dalmanutha. Een gewichtig punt was een vooruitgeschoven post op een kopje, oen uur te paard oostelijk van Belfast. Links voor ons strekte zich onze linie uit tot Carolina, rechts tot voorbij het monument van Belfast. Do geheole linie was ongeveer 80 K.M. lang en bestreek do drie hoofdwegen naar Machadodorp, don zetel dor regcering. "Wy namen het centrum in. Onzo vooruitgeschoven post was een zevontig man sterk (onze boste manschappen), onder bevel van onzen wakkeron commandant Philip Oosthuizen zeiven. Een klein koj%, een 450 M. lang, betrekkelijk laag en niet dieper dan 30 tot 40 M., doch voorzien van groote klip pen en goed begroeid, bobeerschto hot groote wagenpad naar Machadodorp, een breaden, wöl onderhouden weg, die zich met groote hollingen tusschen tal van hoogo koppen kronkelt, en gaf ons kloin klompje menschen goede gelegenheid don vijand hot vooruit dringen te belotton, althans zeer te bemoei- ïyken. Da eerste vierdagen namen wy geen ernstig deel aan den stryd, daar de vyand zich hoofd- zakeiyk met den linker- en den rechtervleugel bezighield; toch konden wy onzo burgers flink ondersteunen met ons Kruppkanon (dit was al het geschut, dat wy haddon), vooral, toen de vyand oen paar maal trachtte den rochtervleugel onder geschutvuur te nemen. Tot tweemalen toe noopten wy do vyando- lyko kanonniers hun stukken te verlaten. Dikwyis trok oen vyandeiyko afdeeling langs den hoogon rand op, doch dan hadden onze granaatkartetsen voortreffelyke uitwerking op 4000 M. en moest de vyand terug. Eenigo malen zagon wy ambulancewagens ryden naar de pas door ons beschoten plaatsen. Dit kan echter geenszins als bewys aango- nomen worden, dat wy verliezen hadden toe gebracht, want maar al te dikwyls is do vyandeiyko ambulance niets anders geweest dan een vervoermiddel van ammunitie of materieel. Don vierden dag kreeg onzo Krupp een andere opstelling en kwam daarvoor een bom-maxim in de plaats, een dor stukken, den vyand op den onvergetelyken 15den December by Colenso ontnomen. Maandag 27 Augustus hadden wy het zwaar te verantwoorden. Do vyand had bo- grepc°, ons kopjo do sleutel der stelling was. Zivaai', schrikko! ijk zwaai', hebben wij dien dag gevochten. Een vreoselyken dag heb ik doorgemaakt, den treurigsten uit den geheolon oorlog. 'sMorgons voor zonsopgang reden commandant Oosthuizen en ik vrooiyk en opgeruimd naar onze stellingen, in de hoop dien dag onze gehate tegenstanders eens goed onder de oogen te kunnen zien. Wy inspec teerden onze manschappen en do loopgraven, die ons voetvolk gedurende den nacht gemaakt had op het hoogste punt van een hoogen kalen bult, ruim 1800 M. achter onzen voor post. Alles was in de beste orde, een ieder op zyn plaats en gereed, 's Avonds koerde ik alleen terug, gebroken naar lichaam en geest. Nooit in myn leven zal ik dien dag vergeten. Byna een jaar had lk schouder aan schouder gestaan met commandant Oosthuizen, luite nant Pohlmann en verscheiden andoren, menig gevaar getrotseerd, menig zwaar gevecht medegemaakt, steeds op elkander vertrou wende en door dit vertrouwen sterk, allen vol moed en lust tot het laatste voor de heilige zaak dor boide Bóeren-Republieken te stryden. En nu nu was ik alleen, gowond en bloedend, den vyand als door een-ponder ontkomen, myn trouwe vrienden dood, gewond of gevaügen, zelfs myn trouw paard in den stryd gebleven, myn geweer verbryzeld, myn kleeren verscheurd. Nog telkens komt het geheele gevocht in al zyn grootheid, al zyn pracht, al zyn ellende my voor den geest; dan zie ik de bommen ontploffen, den vyand naderen, de bajonetton flikkeren, dan hoor ik onze Mausers knallen, dan zie ik myn vriendon om my vallen, dan Het was een prachtige dag don 27ston Augustus. Kalm en rustig zaten wy in onze stelling, achter onze schansen, voor den stryd gereed. Onze voorraad Mauser-ammunitie was in don laatsten tyd zeer geslonken en, helaas, or waren in de magazynon geen Mauser- patronen meer aanwezig. Volgens bevel, werd een wagon verwacht met Martini-Henri- geweren en ammunitie, ook voor de maxim. Tegen halfhegen verschoen deze. Natuuriyk had do vyand hem al in het oog gekregen. Schel knalden de zwoepslagon door do lucht, luid klonk het geschreeuw van den voerman, toen de W3gen, die eerst voor don vyand onzichtbaar was, een hoog buitje uitkwam en een kleine 2000 M. over de open vlakto moest ryden om ons kopje to bereiken. Do twaalf sterke muilen, door woord en zweep krachtig aangezet, trokkon flink en als oen pyl uit den boog nadorde de wagen. Wy riepen den voerlieden toe snel te rflden on schepten er vermaak in hen angstig te maken. Helaas, die beide arme kerels zyn niet meer teruggekomon. In den namiddag, toon zy schuiling haddon gozocht by hun wagen, die dicht onder hot kopje was getrokken, werden beiden door een granaatkartets gedood. Nauwelyks is de wagen genaderd, of, zoo als wy reeds verwacht hadden, valt eon bom, doch over ons heen. Zy wordt mot luid go- juich begroot; wy letton er overigons slechts weinig op; wy waron aan geschutvuur ge wond. Spoodig echter volgen moer, steeds naderby en van verschillende zijden. De vijand heeft klaarbiykólyk den nacht goed besteod met het plaatsen der battery en. Voor de dag een uur verder is, is het ge- 'i.'e'.'hi-i «mam—' 'jh'» heele tooneel veranderd. Nu valt niot meer een enkele bom, doch een hagelregen van Jyddietbom men en granaatkartetsen komt op oxe neder. Zeu voHo batterijen (zes en dertig groofo veldstukken), een aantal maxims en liouwiisors braken een zee van vuur op ons uit. Het gillen en tieren, het brullen on sissen der projectielen uit de groote stukken, het fluiten der Lee-Metford-kogels is ontzottend. Telkens en telkens slaat mot een oorver- doovend knetterend geraas een lyddiotbom by ons in, soms zeven, acht te geiyk. Hun gele verpestende zwavelrook dringt ons in mond, nous en oogen; diep woelen zy den grond om en werpen een regen van zand, steenen, lood en yzer op ons neder. Wanneer er een aankomt, met een steeds sterker wordend fluiten en brullen, hoe dichter het projectiel ons nadert, wordt geen stem ge hoord, totdat de ontplofllng is gevolgd en do stukken met een warrelend geluid voorby- vliegen, in kleine kringen om him oigen as draaiende. Alleen klinkt de stom van onzen kranigen luitenant Pohlmann: „Mannen,is er niemand gekwetst? Houdt moedt, kerels, weest niet bang voor de bommen." En om ons te toonen, dat hy zelf niot bevreesd is, loopt by, ons moed insprekende, rechtop van den een naar den ander. Helaas, die dag was zyn laatste. Arme, trouwe, dappere kameraad; voor zyn nieuw vaderland het hy, de held van Colenso, dien dag zyn leven! Arme jonge weduwe, arme kinderon, die hun man en vador reeds meer dan een jaar niet zagen. (Pohlmann was een geboren Duitschor, doch met zyn ouders als kind in Afrika gokomon; hy was by do Johannesburgsche politie tot den rang van lsten luitenant opgeklommen.) De vyand heeft het er op gez9t ons kopje dien dag in handen te krygon, en zyn mannon willende sparen, tracht generaal Bulier ons door zyn artillerievuur te vordry'ven. Alle battery on zy'n op ons gesteld. Steeds sterker en heviger wordt het vuur, van alle zyden wordt op ons geschoten; doch onbeweegiyk stil liggen wy, de hand aan den trekker van onzen Mauser, om den infanterie-aanval af te slaan. Wy, slechts 67 man samen, houden stand tegenover een goheel leger. Onze burgers op den rechter- en linkervleugel kunnen ons niet te hulp komen; onzo Long Toms, door den vyand zoo gevreesd, trachten ons te ondersteunen, doch do afstand is te groot. De generaals Botha en Viljoon, omringd door hun staf en de buitenlandsche militaiie attaché's, zion het schrikkeiyk schouwspel van vorre aan en zün radeloos door hun onmacht om ons versterking te zenden, daar het vyandeiyk geschut de geheele vlakto om ons hoon bestrykt. Zy meenen telkens ons laatste schot te hoeren, wel wetende, dat wy geen witte vlag zullen opsteken. Om het ontzettend vuur, al het gruwzame te beschryvon is een vaardiger hand dan de myno noodig. En toch, tusschen al deze ellende, kon ik niet nalaton het prachtig schouwspel te bowonderon. Achter ons, een paar honderd motor voorby den voet van het kopje, ligt een dam (vyver), waaruit de beesten der Boeron in vreedzame tyden hun dorst lesschen. Een kloino fontein (bron) komt van onder den voot van een schoonen wilg uit on voedt den vy ver. Een der vftandeiyke stukken scliiot vyfaiaal achtereen zyn granaatkartets onder dion boom, eerst een slag, dan een zwartachtig rood vuur in eon dikke gele Jt ULI iH gwgÉwyasTa'il n n SÉMfc rookwolk, zwartblauw uitloopende, met schorpo 6tralen zich afteekonende, ettelyke wit-gryzé slingerstropen, die als grillige slangen naaf boven schieten, zich dan ombuigen, weder op den bodem komen, nieuwen rook en stof verspreidende. De wilg wordt meer en meer ontworteld en als deelde by ons leed, buigt hij zyn hoofd steeds meer en meer ter aarde tot hij valt, zyn gekraak zich vermengende mot het knetterond uiteenspatten dex anaat- kartetsen. Als oon sprekend beeld van Enge-' lands onhumaan oorlogvoeren, valt nog bom na bom op den ontzielden stam, totdat de plaats, waar hy ligt, geheel omgeploegd en van het vroeger schoon on vreedzaam tooneel niets meer over is. Tegen tien uren zion wy een groote vyan- delyko macht op onzen rechtervleugel uittrek ken; plotseling verandert zy van lichting en komt op ons of. Op ongoveer 4500 M. houdt de bereden infanterie stil, stygfc van de paarden on schrydt in tirailleurslinie voort, in oen halven cirkel, do uiteinden als de scharen' van een reusachtigen schorpioen naar. onsl toegekeerd. Nu zal de stryd eerst recht warm' worden. Onze wakkere commandant Oost-' huizen was reeds in het begin van den slag gekwetst. Misschien zal my, nu de stryd heviger wordt, de gelegenheid ontbreken, hem' te zion. Ik kruip uit myn schansje en vind hem aan den voet van het kopje in een kraaltje, waar onzo paarden opgezadeld staan. Ook daar! is do vernieling reeds begonnen. Onze com-' mandant, myn boste vriond gedurende den' oorlog, ligt in eon hoek, voor hem een dood paard en eon doodoiyk gekwetst muildier.' Zwaar is Oosthuizen niet gewond, maar liy. is buiten gevecht gesteld. Een der eerste lyddiotbommen heeft een groot stuk klip tegen zyn borst geslingerd. Ik help hem zoo goed' in mijn vermogen is en biyf oenigen t*jd by' hom, den toestand besprekende en overleggende: wat gedaan moet worden. Buiten gevaar zyn wy daar niet, want telkens en telkens worden; wy door oen zwaren regen van stof, steenen' en stukken yzer als overdekt. Nu on dan komt een der manschappen snel by den commandant, informeert vol belangstelling en koert woder naar zyn plaats terug. „Daar komen zy", klinkt het plotseling.7 Tot nu toe zyn wy slechte lydeiyko toe- schouwors geweest. In oon oogwenk hecP" een ieder zyn plaats ingenomen. Wy trseffen, dat het er nu om gaan zal. Ylug wordt hier en daar oen hand gedrukt, een beteokenisvolle blik gewisseld en verder is oog en oor slechts, voor don naderenden vyand. Do tirailleurs-* linie is tot op een 2000 M. genaderd. In snellen loop komen de khaki's nader, vooraf gegaan door oen vlaggedragor. Zoodra deze oen korten afstand is vooruitgesneld, steekt hy zijn vlag op on werpt zich plat ter aarde.' Nu komt de geheele tirailleurslinie in korte( sprongen nader en don voorganger naby De-' komen, werpen do soldaten zich ovenee is' ter aarde en oponen het geweervuur. Hot woest gebrul en gebulder van het gesclmv. vormongt zich nu met hot knetteren der Lee- Metford-geweren, en de kogels fluiten ons om de ooron. Onbeweeglijk liggen wy. Nader en nader komt de vyand, wy willen geen scho* vuren zoolang wy er niet zeker Yan zyn, want do ammunitie is gering. Waarschuwend klinkon do stemmen onzer leidore. Luitenant Pohlmann gaat nog steeds voort ons aan W moedigen. Sergeant-majoor Biljon, een flinke De Onderlinge Paarden- en Veeverzekering- Maatscbapnij, te Zwolle, heeft tot haar Agent aangesteld den Heer te Kaag bij Sassenheim. Paarden van hoogo waarde, waar onder Dekhengsten, Landbouwpaar- den en Bedryfpaarden en Rundvee, alsmode op epecialo voorwaarden, het vea van grooto veehouders, worden tot de laagst mogelijke premlOn verzekerd. (1706 17DE DIRECTIE. ENTRÉL D. R.-F.95277 eyn het bekende beste middel ter Wereld ter verdelging van gehoole maasa's. Yoor menschen en huisdieren onschadeiyk. Verkrygbaar 40 en 60 ets. by J. 11. HIJKmJIS, Drogist, Hoogstraat. 5. Graaf von Tiele-Winkler, Kujau, tjehryft: Het succes met uw R.-worst t>. R.-patent was schitterend: daags ha het neerleggen van 1 worst werden 67 doode ratten gevonden. Yerzoeke om 80 pond. 9065 27 gedeponeerd Fabriekmerk Verkrijgbaar b(Jt 2086 20 13L ViSCIiJIARKT 13. van 2500 nog nieuwe Jongens* en Meisjesboeken, een pracht in Plaatwerk, Plioto-s, Gra- Tnres, Doozen !Laxc-Papicr en andere Artikelen, ver beneden alle Winkelprijzen. 9821 18 Concurrentie onmogelijk. (Herplaatsing wegens misstelling). -v DE Leiden, 9908117 verstrekt op Termijnbetaling alle soorten Goederen, als; Hoeren-, Dames- on Klnder-Kleedingstukken, Manufacturen,^ Schoenen, Laarzon, Hoeden, Paraplules, Bedden, Dekena en Matras- sen, Wiegen, Ledikanten en Kinderwagens, Kachels, Fornuizen, MEÜ- BELEX van de goedkoopste tot do fijnste eoorfen, Regulateurs, Klokkon, Wekkers en Horloges ln allo Metalen, Muziekautomaten zeer geschikt voor H.H. Café-houdera en Restaurateurs, Plano's, Akkoordciters en Harmonica's, Lampen, Spiegels, Schilderyen, Haad- en Trap-S A AIM A CHIN E S. Verder alle verlangde artikelen van wolken aard ook. Door bet steeds toe nemend succes, dat onze overal sedert Jaren gevostigdo zaken genieten, zijn w(j In staat onze lnkoopen op reusachtige sclinal te doen, hotgoen ons ln staat stolt loer voordeelig ln te koopen en tegen concurreerendo prljeen te verkoopan. Allo goederen-zijn van ïste «suillteit Yoor contanten Inkoop vergoeden w(j 6 pCt. Beambten van spoor, tram, Ryksambtonaron verloonen w(j krodiot ronder direct oen bodrag der'to maken reke ning te storten. Het Magazijn is geopend op werkdagen van 8 liron v.m. tot 10 uren nam., Zon- en Feest dagen van 8 tot 12 u. Zaterdag avondstot ha m BH h$j Uitsluitend -verpakt. A-lom verkrijgbaar. Stoomrijstpellerjj „DE PEENIX", ZA-AJïDAJtt. Bloedvergiftiging wordt dikwijls veroorzaakt door kt nonchalant behandelen van likdurns ot eelt. Wend Pool's Likdoornpleisters aan, z(j doen binnen ricr dagen de eksteroogon goheel pynloos verdwijnen.' Yoor de deugdeiykhoid van hot fabrikaat wordt gegarandeerd door L. POOL ZONEN, Chemisten, Amsterdam. Yerkiflgbaar in blikken doosjea a 25 Cts. Yoor JLelden omstreken by de tirma's 9716 20 J. H. DIJKHUIN en REÏNT *4 KRAK. OPENBARE VERGADERING; op MAANDAG SO NOVEMBER, 's avouös balCucgcu, in Lokaal EPHRAïfó, Haarlemmerstraat 54. 20 Spreker: F. W. N. HUGENHOLTZ Jr., van Haarlem. ENTRÉE 5 Cents. DEBAT VRIJ. (Fabriek TIELEMAN DROS) 8912 24 f O.Sïj per heel en f 0.16^ per kalf blik. door Dr. HUENTA vervaardigd naar het recept 19 van Abt AMBROSIUS DEL A YALL A.,te Cartagena. IiCTenspillcn geven gezondheid, levenskracht, geestkracht, sterke zenuwen, vasten slaap en gezonde kleur. IieTCnspiUen genezen zenuwpyn, vrouwelyke zwakheid en ongeregeld heid, ziekten van maag, lever, nieren en ingewanden, algemeeue verzwakking en houden de tering tegen. IieTeusplllcn genezen bloedbed6.-f, hetzy door erfelijkheid ontstaan of uit slechte gewoonten v oortgesproten. liCTcuspiïlcn zyn genezend en herstellend voor jannen on vrouwen, en worken immor krachtdadig. IiCTCixspillcn zyn een bloedversterkond middel, die op ongoloofiyke wyze den monsch zeer spoedig versterken. Do wonderdadige genees kracht der IaETEXSFIIXEN faalt nooit. 9254 44 Prys por doos fl.50, per 6 doozen /"T'.SO. Ccntraal-Depot 3L. J. AKKER, to Rotterdam. Yerkrygbaar byJ. H. DIJKHUIS, Leiden, P. BLOOT, Katwyk a/Zee, C. BROEKES, Hillegom, H. CASPERS, Noordwyk, J. YAN YLLET, Bodegraven, DE OUDE POST, Goudsche Singel 81, Rotterdam, F. HAPPEL, Den Haag, C. v. d. MEER, Roelof-Arondsveen. y

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1900 | | pagina 6