N*. T2445 "Woensdag ÏO September. o jqqq
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden pér 8 maanden. i'if 1.10.'
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd zfln 1.80.
Franco per post
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—8 regetó f 1.05. Iedere regel moor f 0.17£. Grootore
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiton de 3tad
wordt f 0.05 berekend.
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 19 September.
In de gisteravond gehouden zitting van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, voor
gezeten door den heer P. L. 0. Driessen, kwam
in do eerste plaats aan de orde een aan de
Tweede Kamer gericht adres van de Ver-
eeniging van Handelaren te Groningen, hou
dende verschillende bezwaren tegen het inge
diend ontwerp van wet op de uitoefening van
den kleinhandel in sterken drank, speciaal
tegen de bepaling dat de vergunningen, welke
zgn verleend aan anderen dan die het bedrijf
in 1881 uitoefenden, op 1 Mei 1901 niet zullen
worden gecontinueerd.
In aansluiting met een brochure, vanwege
de bovengenoemde vereeniging uitgegeven,
besloot de Kamer, na uitvoerige toelichting
door den secretaris van de bepalingen van het
aanhangig wetsontwerp en de verschillende
daartegen ingebrachte bezwaren, zelfstandig
die bezwaren aan de Tweede Kamer kenbaar
te maken, met den wensch dat hot wetsont
werp, zooals het daar ligt, niet tot wet zal
worden verhoven, en dat, mocht wijziging dor
wet noodig blijken, dit geschieden zal op
billijker on rechtvaardiger grondslag dan thans
wordt voorgesteld en dat, mocht dienonver-
mindord het ontwerp onverhoopt tot wet
worden verheven, in ieder geval een langor
overgangstijdperk worde aangenomen voor
hen, die ten gevolge van de onduidelijke
redactie der wet van 1881 in de hoogste mate
benadeeld zouden worden.
Ten opzichte van een circulaire van de
Kamer van K. en Fabr. te Ngkerk over het
wetsontwerp op arbeids- en rusttijden in
fabrieken en werkplaatsen werd besloten de
behandeling aan te houden tot een volgende
vergadering om het te bespreken vereen igd
met een circulaire betreffende hetzelfde onder
werp van de Vereeniging van Nederlandsche
Industrieelen.
Verder werd besloten te ondersteunen een
aan den Minister van Financiën door de Nederl.
Kamer van Kooph. te Londen gericht adres
strekkende om zooals reeds geschiedt voor
den accijns op het gedistilleerd, ook voor
jamfabrieken den accijns op do door haar be-
noodlgde suiker te doen goedschrgvon en te
doen verzekeren met de premie, die don
fabrieken toekomt by uitvoer van haar pro
duct naar het buitenland, zoodat 6lechts het
ealdo van hen wordt gevorderd in gereed
geld, opdat geen bijzonder kapitaal meer
noodig zy als renteloos voorschot op een voor
het buitenland bestemd fabrikaat en aldus
éen aanmerkelijke hinderpaal worde verwijderd
voor de ontwikkeling van dezen tak van
nijverheid in Nederland.
Ton slotte kwam aan de orde een adres
van de heeren C. Van den Akker, te Hazers-
woude, c. s. aan den Gemeenteraad, houdende
verzoek om verbreeding en verbetering van
do Beestenmarkt in dien zin, dat tot voormeld
doeleinde worde aangekocht of onteigend en
geamoveerd het blok huizen, thans gelegen
tusschen Beestenmarkt, Lammermarkt en
St.-Aagtenstraat.
Een ter zake uitgebracht rapport van een
Commissie uit de Kamer, met welks inhoud
de Kamer zich in hoofdzaak vereenigde, zal
ter kennis worden gebracht van Burg. en
Weths. Uit dat rapport blijkt, dat de Kamer
instemt met de klacht over onvoldoende
ruimte van do Beestenmarkt en die klachten
alleszins gegrond oordeelt, waartoe verschil
lende statistieke gegevens worden overgelegd.
De Kamer wil echter niet ontkennen, dat
wellicht een meer systematische indeeling
en plaatsing van het rundvee op zichzelve
reeds aanmerkelgke verbetering zou kunnen
aanbrengen. De Kamer meent intusschen, dat
door verbetering van de markt en meerdere
plaatsruimte do aanvoer van vee zeer zou
vermeerderen. "Wat echter ten deze het plan
van adressanten betreft, de Kamer is van
oordeel, dat daarvan ook om zijn grooto
kostbaarheid in de gevolgen, in geen geval
sprake zal kunnen zyn, immers de daarvoor
vereischte kosten, op een aantal tonnen goud3
geschat, zijn van dien aard, dat daaraan zelfs
in do verste verte niet kan worden gedacht.
De Kamer heeft zich echter niet alleen
bepaald tot het afbreken van het door adres
eanten voorgesteld plan, doch zg geeft den
Raad nadere plannen in overweging, waarvan
er een, ofschoon eveneens kostbaar, al is het
idan ook beduidend minder dan dat van
adressanten, niettemin alleszins afdoend mag
worden geoordeeld, terwijl do verder door de
Kamer ontworpen plannen, met nog belangrijk
minder kosten dan het laatstbedoelde, niettemin
naar het bescheiden oordeel der Kamer, go-
'reodeiyk aan billijke verlangens van adres
santen zou kunnen voldoen.
Niets meer aan de orde zijnde, werd de
vergadering, na rondvraag, gesloten.
Men meldt ons uit de Legerplaats by
Laren, dd. 18 Sept.:
Achtereenvolgens kwamen gisteren de
bataljons uit Leiden, Haarlem en Delft alhier
aan. Op dien dag werden geen oefeningen
meer gehouden. Van 18 tot en met 21 Sept.
zyn de bataljons ter beschikking voor
oefeningen onder de leiding dor respectieve
bataljonscommandanten»
Hedenmorgen om halfacht werd door den
regimentscommandant, den kolonel Duyoker,
aan den adjudant-onderofficier-vaandeldrager
P. Do Boer op plechtige wyzo de zilveren
medaille met de gekruiste zwaarden van de
orde Oranje-Nassau onder de harteiykste
bewoordingen uitgereikt.
De Haagsche gemeenteraad heeft gister-
namiddag goedgekeurd een voorstel van Burg.
en Woth., om, met het oog op de ongunstige
berichten omtrent een nadering van do pest
ziekte, den post op de loopende begrooting
betreffende de bestrijding van epidemische
ziekten te vorhoogen met f 5000, te verhalen
op don post onvoorziene uitgaven, alsmede
het voorstel van B. en Ws. om hun voorstel
in zake de exploitatie van den schouwburg
na 80 April 1901 en alle daarop betrekking
hebbende adressen in de afdeelingen van den
Raad te onderzoeken.
Daarna benoemde de Raad tot tydelgk
leoraar in de natuurkunde aan de H. B.-S.
voor jongens, met 5-jarigen cursus, dr. O. M.
A. Hartman, te Leiden.
De opening van de gewone zitting der
Staten-Generaal heeft gisteren geheel volgens
het gebruikelgk programma plaats gehad.
Hare Majesteit de Koningin groette vriende-
lgk de aanwezigen en werd by het heengaan
door de Kamerleden herhaaldeiyk begroet met
een „Leve de Koningin 1" terwyi ook „Leve
de Koningin-Moeder 1" werd aangeheven.
De Koningin droeg een wit satgnen, do
Koningin-Moeder een lila kleed met witte kant.
De toegang tot het gebouw van do Tweede
Kamer ging ditmaal niet zoo gemakkelyk als
in vorige jaren. Een inspecteur van politie
verzocht iedereen, die binnentrad, ook zelfs
den leden in kostuum, zeer beleefd hem hun
toegangskaart te willen vertoonen, aan welke
uitnoodiging natuurlgk zooveel mogeiyk werd
voldaan. Bij degenen, die geen staatsieklee-
ding droegen, de heeren Holdt, Nolting en
Ketelaar, had zich dit jaar gevoegd de heer
Marcbant.
Hare Majesteit las de troonrede voor met
een klankrijke en welluidende stem, waarin
weemoed klonk, toen zg sprak van de betreu
renswaardige gobeurtonissen ln Zuid-Afrika
en China.
De heer De Bruyn, secretaris der Trans-
vaalsche deputatie, woonde de plechtigheid by.
In het gevolg van buitengewone adjudan
ten, die deel uitmaakten van don koninklgken
stoet, werden opgemerkt de generaals Kool,
Bergansius, Van Helden, jhr. Laman Trip;
de kolonels Simon, jhr. Baud, van de dd.
schuttery, Van Hoogstraten en De Bock.
Op straat was het niet minder druk dan
vorige jaren, waartoe het prachtige weder
zeker veel bydroeg. De orde werd norgens
verstoord.
Toon Hare Majesteiten ten paleize waren
teruggekeerd, vertoonden zy zich eenige oogen-
blikken voor een venster, waarop een luid
gejuich uit de opeengepakte menigte opsteeg.
ln don morgen van gistoren deed H. M.
de Koningin, vergezeld van een hofdame, een
rit in open rytuig door het Haagsche Bosch.
De Koningin mende zelve de paarden.
Gisternamiddag verlieten de beide Koningin
nen, mede in open rgtuig, tegen drie uren
het Paleis in het Noordeinde, tot het maken
van een rit.
Beide keoren reed een ryknecht naast het
rgtuig, aan de zyde, waar H. M. de Koningin
gezeten was.
Overal, waar het koninklgk rytuig zich
vertoonde, gingen hoezees op.
Ter gelegenheid van het stellen van den
gedenksteen a. s. Zaterdag, door H. M. de
Koningin-Moeder in do Regentessekerk te
's-Gravenhage, en waarby ook H. M. de
Koningin hoopt tegenwoordig te zyn, zal het
kerkgebouw passend versierd zyn. Tot bg-
woning van do plechtigheid zgn mede uit-
genoodigd de leden van het Huis van Hare
Majesteiten enz.
Dr. Van Gheel Gildemeester, voorzitter van
de Bouwvereeniging, zal een toespraak houden,
en namens den Kerkeraad zal dr. Van Gerth
van "Wyk tot Hare Majesteiten een dank
woord richten.
H. M. de Koningin heeft hedenochtend
ontvangen de Commissie uit do Tweede Kamer,
belast met de aanbieding aan EL M. van de
aanbevelingslyst voor het voorzitterschap der
Kamer.
De Commissie werd met het gebruikeiyke
ceremonieel ten Paleize ontvangen en mocht
van H. M. de verzekering ontvangen, dat zy
zich ten spoedigste met het doen eener keuze
zal onledig houden.
H. M. de Koningin-Moeder bracht heden
voormiddag een bezoek aan de tentoonstelling
der Hollandscho Teeken-Maatschappy in de
Kunstzaal van „Pulchri Studio", in Den Haag.
H. M. de Koningin-Moeder bezocht heden
voormiddag in „Diligentia" de tentoonstelling
van schilderyen, voorstellende de wapen
schouwing te Ronkum en de revue der vis-
schersvloot op de Zuiderzee.
De classis 's-Gravenhage der Gerefor
meerde Kerken in Nederland, door de Alge-
meene Synode daartoe aangewezen, heeft de
Gereformeerde Kerken in Nederland opge
roepen tot een gemeenschappelgke
ure des gebeds, op aanstaanden Zondag
23 September, 's avonds, ter wille van „de
broeders en zusters in Zuid-Afrika", en ook
„voor hetEngelsche volk, het misleide volk....
yoornameiyk voor de kinderen Gods onder
hen, die door verblinding er toe gekomen zyn
om God te danken voor de nederlagen der
Boerenen in het byzonder voor degenen
in Engeland, die, dezen oorlog veroordeelende,
zooveel smaad daarvoor moeten dragen."
De 1ste luit. van het O.-L leger C. J.
Asselbergs, die als militair attaché den oorlog
in Zuid-Afrika gedeelteiyk medemaakte en
aldaar geruimen tgd ernstig ziek lag, is thans,
na een voorspoedige reis, te 's-Gravenhago
teruggekeerd en zal van 1 Nov. af de lessen
aan de hoogere krggsschool weder volgen.
BIy kens by het departement van marino
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdekschip
„Gelderland", dat eventueel president Kruger
naar Nederland zal overbrengen, in den avond
van 17 dezer te Perim aangekomen.
De heer Van Kerkwgk nam gisteren weer
aan de werkzaamheden der Tweede Kamer
deeL
Het stoomschip „Maasdam," van
Nieuw-York naar Rotterdam, passeerde 18
Sept. Grisnez; de „Gedé," van Batavia naar
Rotterdam, arriveerde 13 Sept. te Suez; de
„Merapi" arriveerde 18 Sept. van Rotterdam
te Batavia; de „Prins Willem V" arriveerde
17 Sept van Amsterdam te Paramaribo; de
„Prins Willem II" vertrok 18 Sept. van Para
maribo naar Amsterdam.
Bodegraven. De lessen aan de ambachts-
teekenschool, alhier, zullen met 1 Oct. een
aanvang nemen. Zjj, die deze wenschen te
volgen, moeten zich vóór 29 Sept. a. s. daartoe
aanmelden.
Ten kantore van don secretaris van den
Zuidzyder- en Boezempolder, alhier, ia ter
Inzago voor de ingelanden nedergelegd een
ontwerp-besluit van de Staten der provincie
Zuid-Holland tot wyzigiDg van het byzonder
reglement voor dozen polder. Bezwaren tegen
dit ontwerp kunnen binnen een maand
schriftelyk by het bestuur van den polder
of aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
worden ingezonden.
Dykgraaf en Hoogheemraden van het
Grootwaterschap van Woerden zullen op
Donderdag 27 Sept. a. a. de schouw voeren
over de boezemwateren.
llazerswoudo. Het getal ingeschrevenen
voor de nationale militie voor de lichting
1901 bedraagt voor onze gemeente 31.
Gedurig komen in onze gemeente nieuwe
gevallen van diphtheritis voor. De ziekte schynt
echter van minder gevaarlgk karakter te
wezen dan in het begin, aangezien de ge
vallen van de laatste weken meestal oen
gunstig verloop hadden.
Gisteren werd onze gemeente vereerd
met het bezoek van de Hoogwelgeb. Vrouwe
de douairière D. Visser van Hazerswoude,
die, vergezeld van eenige dames, een uitstapje
maakte naar de modelhoeve, bewoond door
gebr. De Bruyn. Van haar belangstelling in
het onderwys gaf zy biyk door eenige oogon-
bllkken te vertoeven in de verschillende klassen
onzer openbare school.
Het bestuur van den Ambachtspolder
zal op Woensdag, 26 September a. s., in deze
gemeente schouw drgven over alle wateringen,
bruggen, hoofden, elooten, wyken en verdere
kunstwerken, in dezen polder gelegeD.
Ongeveer 60 leerlingen hebben sedert
de opening der Katholieke school de openbare
school aan den Ryndyk verlaten. Men zegt,
dat do nieuwgebouwde school reeds geheel
bevolkt is, daar behalve uit onze gemeente
ook uit andere omliggende plaatsen jongelieden
zich daarheen begeven hebben.
Noordwykerliout. Ook in het hotel „Het
Rechthuis" werd weder de by de kermis
behoorende biljartwedstryd gehouden. Ruim
30 spelers kampten om de uitgeloofde kunst
voorwerpen, met den volgenden uitslag: lste
prgs L. Heemskerk Pzn., 2de J. Bouwmeester
Jzn., 3de B. Jansen, 4de J. Heemskerk Wzn.,
5de J. v. d. Burg Azn., 6de H. Bouwmeester,
7de J. Duivenvoorde Azn. en 8ste L. Nieuw
koop.
De door Gedeputeerde Staten definitief
vastgestelde rekening van inkomsten en uit
gaven dezer gemeente over het dienstjaar 1899
bedraagt in ontvangst f 14,666.89s en in
uitgaaf f 14,208.546 en sluit alzoo met een
batig saldo van f 458.35.
Roolof-Arendsveen. De commies by 's Ryks
dir. beL, invoerr. on acc. kantoor Alkemade
c. a. de heer "W. F. H. Brugmans, alhier,
wordt in den loop dezer maand tydelgk ge
detacheerd naar Breda.
Ry lisborg. Donderdag a. a., dos morgens
van 8 tot uren, zal ten huize van dr. A. J.
Van Walsem gelegenheid zgn tot kostelooze
vaccinatie.
Door de principalen van de a. s. veiling
van droge bloembollen zyn tot directeuren
gekozen de heeren A. De MooyJr. en A. Van
den EykelJohz.
Tot notaris werd gekozen mr. D. Van
Riessen, te Katwyk a/d. Rgn.
Woubrugge. De vóór eenige jaren alhier
opgerichte Chr. Volksbibliotheek, welke levens
vatbaarheid bleek te bezitten, wordt voor het
komende seizoen, en met het oog op de vol
gende lange winteravonden, reeds Vrydagavond
a. s. geopend. De boekenkeuze is weder groo-
ter geworden, de catalogus bevat verschillende
werken van bekende schryvers. Wegens de
niet noemenswaardige kosten van lezen, staat
de bibliotheek, die ook historische werken
bevat, voor een ieder open.
Waddingsveeiu Op dezelfde plaats, waar
een veertiental dagen geleden een vierjarig
kind verdronk, werd thans het lykje vaneen
kind van achttien maanden opgehaald, dat
aan de zorgen der moeder was ontsnapt.
Eenige jongedames hebben aan de
ingezetenen lystenter inteekening aangeboden,
ten einde gelden byeen te brengen voor den
aankoop van een vaandel, dat aan het Fanfare
korps „Concordia" zal worden aangeboden.
Zondag a. s. zal in de Geref. kerk alhier
als spreker optreden de heer Hoeneveld, van
Rotterdam.
Een boottocht naar Leiden is door het
Fanfarekorps georganiseerd by gelegenheid
van het festival in genoemde stad op 3 Oct. a.s.
EERSTE KAMER.
Zitting van Dinsdag-namiddag te half vier.
De Voorzitter, mr. Van Naamen van Eemnes,
aanvaardt het voorzitterschap met een toe
spraak. Hy hoopt, dat do welwillende mede
werking der Kamer het hom mogelyk zal
maken deze betrokking opnieuw naar behooren
te vervallen. Z. L heeft de Kamer in de afge-
loopen zitting met volkomen handhaving harer
roeping gewichtige besluiten genomen, waar
door zy het welzyn van land en volk hielp
bevorderen.
Ten slotte zeide hySedert de laatste zitting
heeft een vreeselgko gebeurtenis Italië in rouw
gedompeld door de daad van een laaghartigen
sluipmoordenaar, zoodat de Koninkiyke gemalin
en het Koninkiyk Huis diep zyn getroffen. Ik
meen te mogen verzekeren de tolk te zyn van
uw gevoelens,, wanneer ik de Rogeering ver
zoek de verzekering van onze welgemeende
deelneming aan de Regeering van Italië te
willen overbrengen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken zegt
volkomen instemming to betuigen met deze
woorden. Toen de tyding yan het droevige
gebeurde to Monza do Regeering bereikte,
heeft zy zich aangesloten by het gevoel van
afgryzen der gansche wereld. Dat in deze
gevoelens gedeeld wordt door deze Kamer,
daaraan twyfelt de Regeer ing niet.
De Minister verklaart zich gaarne bereid de
deelneming dezer Kamer aan de Italiaanscho
.Regeering over te brengen.
De Voorzitter benoemt tot leden der com
missie voor de verzoekschriften do hoeren
v. Weideren Rengers, De Jong, Michiels van
Kessenich, Thooft en Dgckmeester,' en tot
leden der gemengde commissie voor de
stenographic do heeren Vening Meinesz,
Vlrelander Hein en Rahusen.
Besloten wordt de troonrede met een adres
van antwoord te beantwoorden. Daarna wordt
overgegaan tot het trekken dor afdeelingen,
die overgaan tot het kiezen van de leden der
commissie van redactie voor het adres.
Daarna is de Kamer gescheiden tot heden
voormiddag te elf uren. Alsdan zou het concept
adres van antwoord op de Troonrede ter tafel
worden gebracht, om daarna in do afdeelingen
te worden onderzocht.
Vergadering van hedenvoormiddag
Medegedeeld wordt, dat door de afdeelingen
zyn benoemd:
tot voorzitters de heeren: Fransen v. d.
Putte, Geert8ema, Alberda van Ekenstein,
Schimmelpenninck v. d. Oye en Viruly;
tot onder-voorzitters de heeren: Roêll,
Regout, Vening-Meinesz, Cremors en Pynacker-
Hordgk;
tot leden van de Commissie van Redactie
voor het Adres van Antwoord op de Troon
rede, de heeren: Rahusen, Bergsma, Van
Boneval Faure, Van Asch van Wgck en Van
Swinderen.
Hot Adres wordt dadeiyk naar de Afdeelin
gen verzonden ter onderzoek en do vergadering
geschorst tot hedenmiddag halfvier.
DE TROONREDE
geeft ln tal van bladen als gewooniyk tot
verschillende beschouwingen aanleiding.
Met het oog op den stapel wetsontwerpen,
die nog onafgedaan ligt, zal merkt de
N. R. Ctop wei niemand verwacht heb
ben, dat do Troonrede veel nieuwe voorstellen
zou aankondigen.
Toch worden nog een drietal belangryko
onderwerpen met name genoemd, waaromtrent
wetsontwerpen spoedig te wachten zyn: een
nieuwe armenwet, het arbeidscontract, de
staatsexploitatie van kolenmynen in Liraburg.
En blgkbaar is daarmede hot werk nog niet
uitgeput, dat de Regeering bezig is voor te
bereiden; want deze onderwerpen worden
genoemd als een deel van de „gewichtige
wetten, die in staat van voorbereiding zyn".
De werkkracht, waarvan het Ministerie biyk
geeft, noemt het blad inderdaad voorbeeldig.
„Moge zy voor de Kamers een spoorslag zyn
om mot dit laatste jaar van de tegenwoordige
legislatieve periode te woekeren en van het
zeer vele, dat ter tafel ligt, zoovoel mogeiyk
af te doen. Zy zullen daarmede aan een diep
gevoelden wensch der natie voldoen."
De N. R. CL, slaakt de verzuchting:
„Kon, by al het goede,- dat over ons land
en zyn koloniën gezegd/wordt, ook de indruk
van hetgeen buiten on^e grenspalen gebeurt,
maar even gunstig zyn!
„Maar zeker zal al wat in de Troonrede
over het buitenland en over do Vredescon
ferentie wordt gezegd by ons volk slechts de
j3marfc vernieuwen over het lot van onzo
stamgenooten in Zuid-Afrika, geïsoleerd en
verlaten in hun worstelstryd om de onaf»
hankelgkheid van hun dierbaar landl"
Het Ebl. merkt op, dat het ministerie de
zich gestelde taak geheel zal hebben afgedaan
wanneer de thans aangekondigde ontwerpen
tot regeling van het arbeidscontract en tot
herziening van het armwezen zullen zyn
ingediend.
Dan zegt het blad onder meer nog:
Ongaarne missen wy een uitdrukking van
diep leedwezen, omdat het mot gelukt is de
beginselen der vredesconferentie waarvan
wèl gewag wordt gemaakt reeds in toe
passing te doen brengen tot voorkoming vaD
den stryddien de stamverwanten in Zuid-Afrik*
hadden te voeren. Het gemis van een dergeiyke
verklaring, welke aan het nationaal gevoel
uiting zou hebben gegeven, treft te meer, nu
er wèl wordt gesproken over de verwach
tingen, die van de stichting van een inter
nationaal Hof van Arbitrage te 's Gravenhr.ge
worden gekoesterd. De Regeering heeft hier
dunkt ons een voortreffelgko gelegenheid
ongebruikt gelaten, om, zonder iemand aan
stoot te geven, uit te spreken wat in het
hart der geheele natie omgaat. Zulk een
woord zou weerklank hebben gevonden door
schier heel de beschaafde wereld.
Ook De Amsterd. Ort. kan zich niet ver--
eenigen met het korte woord over Zuid-
Afrika
Over de belangrykste zaak, die alle Neder
landsche harten beroert en waarvan heel de
natie overtuigd is, dat haar Koningin haar
sympathieën deelt, wordt met een soberheid
?n een voorzichtigheid heen gegleden, alsof
hier politieke voetangels en klemmen liggen
en elk woord van meegevoel en meeleven met
onze broeders in Zuid-Afrika oorlogsgevaar
kon wekken.
Maar do opmerking dat „de zeemacht zich
in de aangrenzende wateren van Zuid-Afrika
en China vertoonde, ten einde aan land-
'genooten zoodanigo hulp of bescherming te
verfefaaen als noodig zou blyken", is een
phrase, die men onze Koningin niet in den
mond moest leggen, nu heel Efoar volk reik
halzend wachtte op het woord, dat Zy heden
daarover zou spreken.
Omtrent de Vredesconferentie zgn wy aan
phrason gewoon geraakt, maar ten opzichte
van den huidigen toestand in Zuid-Afrika, had
men woorden van moer 2in en meer klank
mogen verwachten, in harmonie met de g»
voelens der natie.
Minder dan. ooit zegt Eet Vad. kon
de Troonrede een verrassing zgn. Er ligt zoo
verbazend veel werk voor den boeg, dat men
het had kunnen begrypen, zoo geen enkel
nieuw ontwerp was aangekondigd.
Eet Vad. wyst er speciaal op, dat wat om
trent de buitenlandsche betrekkingen gezegd
is, dit jaar een vrj ruime plaats inneemt, en
dat ditmaal vooral ten aanzien van dit punt
'de critiek over de Troonrede by velen het
eer3t vaardig zaL worden, betwyfelt het blad
geen oogenblik. „Ongetwyfeld zal de Kamer
het recht hebben, ja den plicht het Kabinet
ten aanzien van het buitoniand6ch beleid ter
verantwoording te roepen. Men vrago zich
evenwel ernstig af, of de Koningin, als hoofd
'van den Nederlandschen Staat, de woorden
op de lippen nemende, die straks langs den
telegraafdraad over de aarde worden verspreid,
anders had mogen en kunnen spreken, en of
eenig Kabinet voor andere uitdrukkingen in
den mond der Koningin de verantwoordelyk-
heid had kunnen aanvaarden. Ook vergete men
niet, dat volkomen kennis van zaken misschien
meer dan op eenig ander gebied noodig is,
wanneer men buitenlandsch beleid beoordeelt,
en tevens, dat meer dan op eenig ander gebied
het schenken van volledig licht bezwaarlyk
kan wezen. Onder dit voorbehoud willen wy
ons gaarne aansluiten by hen, die van het
Kabinet want niet de minister van buiten
landsche zaken alleen is de verantwoordelyke
man verlangen, dat het rekenschap gevo
van hetgeen het gedaan en nagelaten heeft.
En een vrymoedig en onomwonden oordeel
houde niemand achter, mits in het oog
houdende, dat de eischen der vaderlandsliefde
hier meer dan ergens moeten gaan boven die
der party-pohtiok."
"We zyn het merkt hot Vlr. Dbl. op
van troonredenen gewend, dat zy zich zooveel
mogeiyk in uiterst voorzichtig gestelde ge
meenplaatsen bewegen, omdat, natuurlgk, in
een officieel staatsstuk als dit, nog meer dan
anders elk woord gewikt en gewogen wor
den moet.
„"Wanneer alzoo in deze rede die voorzich
tigheid zoo ver wordt gedreven, dat de kalme^
euphemistische uitdrukkingswyze in haar ge-
moedelgke bonhomie byna aan het komische
grenst, dan mag men de Regeering daarvan
geen verwijt maken."
Zeer slecht te spreken is het U. D. over
ons optreden in China.
„Inderdaad, het was „wenschelyk, dat de
zeemacht zich in de aangrenzende wateren
vertoonde, ten einde aan iandgenooten zoo
danige hulp of bescherming to verleenon ala
noodig zou biyken."
„De zeemacht 1 Zegge: één schip. Is dan
daartoe onze zeemacht teruggebracht?
„Do „aangrenzende wateren" van Peking
