Groote Uitverkoop van Boekverkooping te 's-Qravenhage. IJZERSTERK SCHOENWERK, "Woensdag 38 Februari, A8. 1900 $eze <gouant> wordt dagelijks, met uitzondering 'van <Zon- en feestdagen, uitgegeten. Derde Blad. Vervolg der Advertentiën. Cötes Tabanac, goede zuivere Roode Bordeauxwijn, J. A. G. PROOT ZOON, In de Koffiebaal zuivere Preanger-Koffie, De Firma LEZWIJN en EIGEMAN, te Leiden, heeft m hare Nieuwe Jrïijn 7, t>ij die Yischbrug. o. m. Bottines voor H.H. Militairen van af 2.75 p. p. Heeren-Rijgschoenen 1.80 7 1STieuwe Rijn 17, Burgerlijke Stand. Beurs van Amsterdam. LEIDSCH «luis dezeb QODcraiJtrr* t ff* 'rjc. Voet I/fidaS per 8 caaandoa> 1.10. Franco per post, »-« 1.40. AftonderlIJlc» Nommer» 0,05. PBUS DEB AiJ V KETKN TIKN t Van t'J-6 réj^ls f 1.05. tedere regel meer f 0.17J. letters naar olaatsruimte wordt f O.06 berekend. Voor bet insassearen button tk> stad IWEEBE EiHEB. Leerplicht. Aas de orde Is de voortzetting der alge meens beraadslagingen over het wetsontwerp tot wettelijke regeling van den leerplicht. Os heer De Waal Malefijt, die practlsche en principieels bezwaren tegen het ontwerp beeft, doch alleen de practische bezwaren zal behandelen, stelt in de eerste plaats de vraag: Is leerplicht wel noodig? De Minister van Justitie beeft in 1886 zelf erkend, dat leer plicht een zeer diepen greep is in het ouder lijk gezag. Is die greep noodig? Twintig jaar geleden misschien, ja, maar thans niet meer, want het absolute schoolverzuim kan thans dien greep niet meer rochtvaardigen. Dit argument wordt dan ook zelfs nog door ds voorstanders van loerplicht niet krachtig meer gebruikt, doch hun kracht concentreert zich thans meer op het relatieve schoolverzuim, dat, zeggen de voorstanders, bij invoering van leerplicht zal verdwijnen. Zal dit inderdaad zoo zijn? Men beroept zich op het buitenland, maar daar, bijv. in Zwitserland, blijkt, dat men zich te dien aanzien bedriegt. Dat leerplicht gunstig zal werken op de ontwikkeling van het volk, ook dat wordt gelogenstraft in landen waar leerplicht is. In hoeverre is nu geblekeD, dat de gebreken, dis onB lager onderwijs ook hier te lande aankleven, het gevolg zijn van schoolverzuim? Slechts in 42 pCt. van de gevallen erkennen de onderwijzers zelf, dat schoolverzuim oorzaak was van het onvoldoende onderwüs en daarvan zullen 25 pCt. bij deze wet vervallen. Waarom moeten dan wel maatregelen ge nomen worden tegen schoolverzuim en niet tegen andere tekortkomingen die het onderwijs aankleven Daarbij komt nog, dat de statistie ken, die de Eegeering ons geeft, on vertrouwbaar Zü°i gelijk de heer Ketelaar reeds aantoonde. Dn dit staat vast, zonder betrouwbare statis tieken kan men geen juiste conclusion trekken, evenmin als men in een onbekend land vechten kan zonder goede kaarten. Verbetert men den aard van het onderwijs, dan zal bet schoolverzuim vanzelf minder worden. De heer Troelstra zegt, dat door allen, die prijs stellen op de ontwikkeling van het volk, van de arbeiders, dit ontwerp met ingenomen heid is begroet omdat door beter onderwijs de maatschappij in het algemeen zich zal kunnen opheffen. In een .Edinburgh Review" las spreker eens, dat men menschen, die zwaar werk moeten verrichten minder goed moet onderwijzen omdat zij dan minder ge schikt worden voor zwaar werk. Iets derge lijks vond spreker terug in de schriftelijke gedachtenwis8eling waar men vreesde voor te groots uitbreiding van het geleerde pro letariaat. Bij de tegenwoordige inrichting van ons lager onderwijs behoeft men daarvoor echter nog niet bevreesd te zQn. Voor een land ia het evenwel van het grootste be lang, dat het volk goed onderwijs geniete. De toekomst toch behoort aan het volk in het algemeen en van het hoogste belang is het, juist voor de tegenstanders der democratie, dat de democratie goed onderwezen worde. Juist de democraten, dis gevoelen, dat alge meen kiesrecht moet gegeven worden, pleiten voor goed onderwijs. Qaarne erkent spreker, dat goed onderwijs slechts betrekkelijk nut heeft, wanneer niet tevens het oog geslagen wordt op de armoede, want vooral die is oorzaak, dat veel ouders hun kinderen verwaarloozen, dat zij ben de school doen verzuimeD. De lichamelijke en de geestelijke ontwikkeling van het kind moeten samengaan en dit zal alleen verkregen wor den in een socialistische maatschappij. Veel werd hier reeds gesproken over de vrijheid van het individu, bier reeds te dikwijls uit het oog verloren. Toen de heer Pijnappel daarover sprak, bad hij te veel het oog op zijn eigen kring. In de lagere kringen ver trapt men het individu en op de sociaal democraten maken redeneeringen, als door den heer Pijnappel gisteren gevoerd, een treurig- komischen indruk. Daarna wijst spreker op de regeling van het Staatsbeleid en toont met cijfers aan hoe weinig voor vakonderwijs en voor de arbeiders gedaan wordt in vergelijking van de meer bevoorrechten. Op het Congres te Londen werd door de arbeiders geëischt, dat alle soor ten van onderwijs gratis voor de gemeenschap zouden worden opengesteld. Is die eisch zoo onbillijk? Waarom moet het kind van den arbeider naar fabriek of werkplaats, wanneer voor hem de tjjd van Btudie gekomen is? Waarom moet h|] dienen als werkmateriaal, terwijl het kind van meer bevoorrechten kan voortgaan met kennis te verzamelen? Dit ontwerp beeft men beschouwd als een nieuwen st-p tot Bocialistische verbetering. Spr. merkt op dat iedere party den Staat beschouwt als een middel om in haar eigen belang werkzaam te zijn. De arbeiderspartij tracht dit ook te doen en daar heeft zjj recht toe. Nu protes teert men tegen Staatsinmenging, maar op andere punten, waar het 't belang der rjjkon geldt, is men niet tegen Staatsinmenging. De anti-revolutionairen brengen thans hun Long Tom tegen Staatsbemoeiing in werking, maar juist van hen ging het idee van leerplicht oorspronkelijk uit. Haalt toch, zegt spreker tot de anti-revolutionairen, niet altijd dat socialistische spook te voorschÜD, want dan houdt het publiek op er een spook in te zien. Leerplicht heeft alleen dit met het socialisme gemeen, dat het 't proletariaat zal inlijven in de gelederen der strijdende socialisten. Wan neer deze wet de ouders dwingt om bun kinderen naar school te zenden, dan neemt zij bestaande treurige omstandigheden in aan merking, die dringend verbetering eischen, hetgeen meer dan noodig is. De Goddelijke band tusschen ouders en kinderen, waarvan de beer Travagllno sprak, is verscheurd door de kapitalisten en hst wordt t(jd, dat de Staat het door de ouders verlaten veld der opvoeding overneme. Door de heeren Van Kol, Schaper en Troelstra zijn een drietal amendementen Ingediend, strekkende om aan art. 47 der Schoolwet too te voegen: lo. dat in die gevallen waarin gebrek aan voeding of kleeding oorzaak is van ongeregeld schoolbezoek of het kind verhindert in vol doende mate het onderwijs te volgen hierin door het gemeentebestuur wordt voorzien, volgens regelen vast te stellen bij algemeenen maatregel van bestuur; 2o. om aan art. 44 der Schoolwet onder de kosten van het L. O., die ten laste der gemeenten komen te brengen .die ter be vordering van het schoolgaan der kinderen van bedeelden, onvermogenden en minver mogenden"; 3o. om aan art. 45 der Schoolwet de bepaling toe te voegen, dat het Bjjk 50 ten honderd zal dragen van de kosten gemaakt ingevolge de bepaling hierboven omschreven sub lo. Gemengd Nienws. Te EtteD, opdenHoogenDonk, is Zondagavond een moord gepleegd. Zekere Gorls Lambrechts, iemand van pl.m. 50 jaar, werd, op het erf van zijn broeder Jan komende, na eenige woordenwisseling, door Bern. v. d. Riet, pl. m. 20 jaar oud, die een voete tegen hem schijnt te hebben gehad, met een mes aangevallen en gewond. De gewonde werd terstond naar het Liefde gesticht te Etten vervoerd, doch is aan de bekomen wonden overleden. De dader Is in hechtenis genomen. (N. B. Cl). De ervarenste en oudste Engel- sche veldheer, maarschalk lord Wolseley, beeft zich onlangs uitgelaten over militaire dapperheid. Z|jn mededeelingen hebben thans, b|j den tegenwoordigen strijd der Engelschen, dubbele beteekenls. Wolseley geeft voor, dat militaire dapperheid een heel ander karakter heeft dan de moed, dien men gewoonlijk In het leven aantreft. Menige boerenknaap, die bij de bloedigste steekpartijen zijn man staat, menig gevreesde ducllant verliest in het vuur, bij het eerste fluiten der kogels, elk vonkje courage. Dusdanige Heden bezitten een parade dapperheid, die slechts aan den dag komt, wanneer zij zich weten waargenomen. De soldaat in het veld laat zich echter niet be driegen. Hy voelt instinctmatig of de dapper heid van den officier, die hem aanvoert, echt of gedwongen is. Slechts de echte dapperheid werkt dan ook op de soldaten suggestief en ia in staat ze voorwaarts ts doen stormen. Een byzonderen nadruk legt Wolseley op bet innige verband, dat bestaat tusscben den militairen moed en do maag. Alle motie ven, die op de dapperheid invloed bobben, zooals: begeestering, vaderlandeliefde, eerzucht enz., - verdwynen, wanneer de soldaat in het veld langen tyd achtereen slecht gevoed wordt. Wolseley besluit zyn woorden met een karakteristieke anekdote. Tijdens de belegering van Cadix hadden de Engelscben de vesting meermalen bestormd, zonaer eenig gevolg. Daar riep de commandeerende generaal ten zacht en aangenaam van smaak, per anker f28.- per 18 flesschen „7.50. Procfflesch 05 Cents. Wijnhandelaars—Hofleveranciers, Lelden A". ÏSOS. 9461 14 brandt men dagelijks op Duitsche wijze; 889 12 uitmuntende door geur en smaak. Prijs per 5 ons 5!j Cents. VERKOU W STOK HUTZEN, NIEUWE RIJN 47. ABAFADO tinto (Kinawijn), merk B A A Co. Verkrygbaar by HH. B. J. VAN GRASSTBK, Hoogewoerd, RRYST en KRAK, Steeestraat. Elko flesch is voorzien van scheik. aDalyse van Dr. D. De Loos. Prjjs f 1.20 psr heels, fO.OO per J flesch. 1341 7 brand rrlje Hints een aantal Brandkastjes geplaatst (zoogenaamde Safe-Dsposit- Inrichting) en geeft gelegenheid tot het haren van deze Kastjes, ter bewaring van Effecten en andere waarden, op by haar verkrygbars conditiën. 90 10 SLECHTS EENIGE HAGEN beneden Fabrieksprijzen, 1740 24 SPOTPBIJZElSr- ZIE HE ÉTALAGE. Op 12 Maart a. s. en volgg. dagen zal MARTItfUS NIJHOFF, te'g-Gravenhage, verkoopen de belangrijke Bibliotheken, nagelaten door de QH. Dr. ROBERT FRUIN, Oud-Hoogleer aar te Leiden; Mr. T. H. DER KINDEREN, Oud-Lid in den Raad van Indië Mr. J. VAN BOSSE, Adv. en Proc, te PadangMr. C. J. FRANCOIS, Adv. en Proc. te 's-Qravenhage; benevens een BELANGRIJKE KATHOLIEKE BIBLIOTHEEK. Be Catalogus (3927 Krs.) wordt op franco aanvraag gratis toegezonden. Daar deze in twee gedeelten ia verdeeld, wordt men verzocht op te geven van welke vakken men den Catalogus verlangt 174824 zeerste verbitterd zyn troepen toe: BSchamen jelui je niet, die met roastbeef goed gevoede Engelschen zyt, en jelui weten je Diet door de uitgemergelde Spanjaarden been te slaan, die niets anders gebruiken dan oranje-appels." Deze vermaniog had uitwerking* De vesting werd bestormd. UD.) De flora van Kaapstad. Een correspondent van de Morning Post" schreit: 0In Kaapstad kan men slechts weinig van den oorlog merken. De hemel is wolkeloos, de dagen zijn zeer heet, de nachten wit in den zilveren maneschijn. De tuioen zjja vol van kleur, want de bloemen zjja in heur galakostuum van mid zomer. Overal züa klompen van Oleanders bedekt met heur rose of witte bloemen. Haar geur vervult de straten een zachte, onbestemde geur, die zich goed verbindt met den meer gekruiden geur der Eucalyptus en de warme hars der pjjnboomen. Dan zyn er bleeke heggen van plumoago en traliewerk, bedekt met Bougainvilleas, daarnaast als een karmozijnkleurige vlam de Hibiscus. Alles acemt er vrede, en slechts weinig kan dezen indruk verstoren. Het oorlogsterreio is slechts een dagreis verder. (Uit „Krelage's Bloemhof"). Een gauwdievenstreek, Den nacht van 13 op 14 Februari, gedurende wel ken in Frankryk een hevige orkaan woedde, die ook in de straten van Farys veel onhtil teweegbracht, wist een doortrapt gauwcie- venpaar zich uitstekend ten nutte te maken. Aan de portiersloge van het huis No. 64 in de rue Meslay werd tegen den morgen hevig gebeld. Tegelykertyd bewerkte men de deur met een paar hakken van laarzen en een stok. Verschrikt sprong de concierge uit zyn bed, wierp yilDgs zyn noodwenaigste kleeding aan en opende de deur. Buiten stond een man, die blykbaar zeer opgewonden was. Inderhaast bracht hy er stotterend uit, dat zyn vrouw door een neervallenden schoorsteen getroffen was en bewusteloos op de straat lag. Smeekend verzocht hy, hem te helpen baar naar een Daastbyzynde apotheek te dragen. De mede- lydende concierge was onmiddeliyk daartoe bereid en volgde den vooruitsnellenden vreemde. En ook de nieuwsgierige vrouw van den concierge liep mee, in der haast de deur openlatend. Toen men aan de plaats kwam, waar volgens opgave de gekwetste zou moeten liggen, riep het individu op een goed ge- buichelden toon van ontzetting: „Myn hemel, ze is er niet meerl Wie zou haar wegge dragen hebben?" En als door furiën gejaagd, rende hy weg. Bulten zichzelf van verbazing staarde het echtpaar hem na. Toen zy van hun verwondering eenigszins bekomen waren, keerden ze naar hun woning terug. Daar wachtte hen eebtor een zeer onaangename verrassing. Gedurende hun korte afwezigheid had ongetwyfeld de helper van den gauwdief alle voorwerpen meegepakt, die binnen zyn bereik lagen en die eonige waarde bezaten. Te Epernay is Vrydagnacht een zeldzaam ongeluk gebeurd. De kelders, waarin de firma Pol Roger haar wfinen bewaarde, stortten met donderend geraas in. Er waren 500 vaten en l'/a millioen flesschen Cham pagne bewaard, zoodat de schado op vele millioenen franken wordt geschat. De kelders waren in krytbergen begraven eD, wat daar zelden voorkomt, door metsel work gestut. Er was echter boven allengs door uilgraven in de nabyheid een heuvel verrezee, welke ten slotte te zwaar is geworden. De grond is over 75 meter lengte en 60 meter breedte verzakt en toont gaten van 30 meter diepte, waar het gruis zich met den wyn heeft vermengd. Daar het ongeluk's nachts gobeurde, zyn geen menschenlevens te betreuren. CORRESPONDENTIE.-A. F.! Omtrent den dood van commandant Ferreira hebben ook wy niets meer gehoord. De meening, dat hy op de een of andere wyze schuldig zou zyn aan het ontzet van KImberley, hebben ook wy booren uitspreken en ook zeiven te berde gebracht. Aan verraad echter denken we niet. Daarvoor hebben wy een te goede gedachte der uitnemende eigenschappen van de be woners van Transvaal en Oranje-Yrystaat. We zullen echter op de mail dienen te wachten. HAARLEMMERMEER. Ondertrouwd: P. Sandifort en A. W. Koning. Bevallen: C. Van der Luitgeb. Yan Iperen D. M. A. Drooger geb. Van Voorst D. M. E. Lameyer geb. Kenzen D. T. Van der Pol gob. Verdoes (2 Zs.) K. Faas geb. Gabel D. M. P. Lange- veld geb. Van Bohemen D. M. Smit geb. Tesse- laar Z. M. De Groot geb. PieDa D. P. Joren ge'o. Van Marsbergen Z. lM. De Jong geb. Mot •/j, P. Bax geb, Flipse D. A. Kroezen geb. Roose Z. T. Resoort geb. Tensen D, M. D. Janssens geb. De Rijck D. A. M. Somers geb. Franken Z. H. Overbeek geb. Nieuwenhuyzen D. H. J. Datema geb. Balk D. J. Strijd geb. Luchtenburg Z. E. Mulder geb. Eilander Z. L. Goebel geb. Van Loon D. T. Helder geb.| Zeekant (levenl. D.) K Tool geb. Amelse (levenl. Z.) Overleden: C. Van der Helm, 5 mnd. J. Buys, 74 j. P. De Boer, 80 j. T. Schrier geb. De Regt, 65 j. E. Visser geb. Klomp, 54 j. K. Tool geb. Amelse, 38 j. STOMrWIJK. Bevallen: M. C. Van Rijn geb. Van de Sande, D. C. Borst geb. Van Bregt, Z. Overleden: P. J. Van Veen, D. 6 maanden. ZEGWAARD. Geboren: Neeltje Cornelia, D. van A Den Hoed en J. Hoogeveen. Catharina, D. van P. Van den Berg en G. Voskamp. Cor- nelis, Z. van J. Hennekeu en J. M. Vau Velzen. ZOETERMEER. Gehuwd: C. Noordam jm. 25 j van Zegwaard, en A. M. Vethman jd. 25 jaar, alhier. Geboren: Pieter, Z. van G. Klos en J. Immer- zeel. Adriana, D. van W. Bos eD A. Poot. Christians, Z. van H. Bolleboom en J. De Jong, Overleden: Aaltje Ruygrok 56 j.f eebtg. van J. Henneken. W. N. Ammerlaan 43 j., echtg. van C. A. Onderwater. Lena Van der Lee 56 j., eebtg. van J. Moleman. 27 Febr. 1900. Staataleenlngen. pCt Ned-, Cert. Nat W. Sohold 2% dito Obl. dito8 dite Cert dito8 Ooatenr., Obl. Pap. M«l Nov. 5 dito Zllr. Jan.'Juli. 6 Portugal, Obl. 18581834 mot ticket l 100 .8 Rusland, BinDonl. 1891. 4 ditol889by Rothachiid Rb. 625 4 dito Hope Jt Co. 188990 Rb. 625 Spanje, Perp. Schuld Buitenl. 4 Turkije, Gep. Couv. L 1690 4 dito Douane Obl. 1886. 6 dito Geconv. Locning Serie D dito dito O Mexico, Binmonlandech5 Braziliï, ObL 18994 Ind. en Rn. Ondernemingen. Koloniale Bank Aand. N.-I. Handbk. Aand Ned. Handelm. Aand. Soer. Bank S: n. lea. A.ObL Tabaksondernemiagen. Amst. Deli-Comp. Aand. Amtt. Sum. Cult.-M\). Arondsburg Certificaten. Deli Eatavia-Mpij. Aand. Bcuoeki Tabak-Hij. dito Cultuur-Mpij. Aand. Deli-MaaUcbappij Aand. d°LaDgk.C.v.A.Nom gar. kap. Laugkat Tabak Mij. Medan Tabak-Mpy. Aand.. Rottcrd. Doli-Mpy. Aand. Scncmbah Mpij. Aandeelon. Serdang Tabak-Mij A.. Fabrieken. Delft. Diat. Gist on S -Fabr. A. Electia Aandeelen dito Obligation N. Vonn. Olasf. on Kolonm. A. K. N. Beiersch Bicrbr. Obl. .4 Kon. Mpij. de Scheldo Obl. 4% Ncd. Giat- Spi-itusfabr. A. dito dito Oblig. 4% Stoomb br. 't Haantjo Aand. Wester Suikc-rraffinad. Aand. Z.-Ii. B'erbr. Hyp. Oblig. 6 Scheepvaart-Maatsch. IIoll. Stoomboot-Mij.. Kon. Ncd, St b.-Mpij Aand. Kon. l'akctvaart-Mpij. Aand. Kon. West-Ind. Maild. Aand. Ned. Araer. Stoomv.-Mpy. A. Ned. Scheepvaart Mij Rottcrd. Lloyd Aandeden Stoomv.-Mpij. Nederl. Aand. Stoomv. Mij. „Oostzeo'' Stoomv. Zeeland Aand dito dito dito prof. dito Stoomv. Zeeland Oblig.. Petroleum. Amst. Rum. retr.-Mjj. Arnh. Potr.-Mij Donltscbe Petr. My. Pret A. Elzaoaer Potroloum-Mpij. A. Petrolcum-My. „GalicitA. HolL Rum. Petroleum-Mij. A. Kou. Ncd. Mij. t Ex. Petr. br. A. „Mocara Enirn" Aand.i M.t, Ex.Olicbr.iu Hannover, A. Maatschap „Panolan" Cort. f Nederl. Petrolcum-Mpy. A. dito Rnm. Petrol -My. A. Scliibaicff Petrol.-Mij. Samatra Palemhang Mijnbouw. Guyana Goud Pl.-Mjj. Lobeann A&phalt Ncd.-lnd. Expl B Mijnbouw Noord Celobca Mijnb. Mij. „Soomalata" A. Suriname Mij Tjenako St.-Miji Diversen. Mpij. Kr&snapolsky Aand.. dito dito Oblig. 4 Wink.-My. .Eigen Hulp" A. Spoorweglecnlngen. HolL IJzeron-Spw.-Mij. Aand. ObL dito M. t. Expl. v. St. Spvr. Aand. Italië, Z.-ItaL Spw. Obl. A-F 3 Polen, Wora.-Weenen Rb.625 4 Ruel., Balt. Spw.-Aand.. 3 Faat Spw.-Mij. Aand. i Wel dl Bel ZR. Aand.. .5 Wladikawkas Obl. Rb, 125 4 Amorika, Atchi«on Top.C.vJL Pref. Aand. dito dito Alg. Hyp. ObL t Adjuotm. Oblig4 Central Pacifio Aand. *4 Denver Rio Grande O. v. A. Erio-Sp.-MjJ. Aand. Okie Erie le Hyp. ObL Ka na. City Bclt-ah&ree Looirv. Naahv. Cert. v. Aand, Miofl. Kans. Toxaa C. v. A. Sonth Pao. Co. gew. A. Union Pao. O. v. A. Canadian Pacific O. v. A. J Premleleenlngen. Nedeil., Stad Amatonl. f 100, 8 Turkijo, Deoniug 1870 Spanje, Madrid 1868,3 pet. Vor. Koers koers. heden 813* 81% 93s* 83% 92 82% 82 "'4 82% 82Ka 82% 23% 23% 63% 63%, 96% 96% 96%a 64% 64 92K« 92% 94% 23% 23% 27% 27% 39% 39% 61% 63 54 89 91 151% 696 697 145 141 670 670 381% 380 97 98% 111% 109% 457 455 135 132 254 239 238 448 447 230 - 49 - 98% - 97% - 179 177 101 139 150 167 119% 103% 104% 97% 144 172% 171% 111 111 18 mm. 67 63 60% 125% 125% 99% 97 28 70 280 284 145% 145 71% 71% 270 12% 20 107 85 86% 243 235 74 115 130 80% 80% 111% 111% 212 210 214 73% 115 114 88% 98% 110 67% 67% 169 - 95% 95% 20% 21 M« 62% 63% 98% 98% 81% 20%. 20% 12% 13% 112% 81% 81% 11% 11%i 38% 39% 49% 50% 97% -* 109%„ - 30% 34%

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1900 | | pagina 9