N°. 12254 Vrijdag 3 Februari. A0. 1900 geze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven l)it nomiuer hostaal uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Bed. Zuid-Alrikaausche Vcreeuiging. PBJJS DB3ES GOTJEAlfr» Voor Leldsa por 8 maanden- Franco per post Afzonderlijke Nommere t 1.10. 005. PEIJS DES Allvm'K'l'biiM'l'l Vaa 1—0 rogels 1.05. Ieder9 regel meer f 0.17J. Grootma letters naar plaatsruimte Voor hot ineasseeron bulten de stad wordt f 0.05 berekend. Aftiteling Leiden cm Omstreken Door den Penningmeester is sinds de laatste opgave ontvangen: vaD dr. A. Kervel, te NoordwJJk, aanueel in de opbrengst eener ge houden lezingf 20.50 van een kegelclub „De Sociëteit Concordia", verkregen door oen Transvaalschen hoed van mijnheer H. 4.16 door bbmiddtling der firma fierfat en Helder van verschillende buiten- landsche firma's55.80 door bemiddeling van het Leidsch Dagblad: Veel kleinijes maken een groots f 0.26 Gecollecteerd op een so iëteltsavond n de korporaalsvereeniging „Olym- pia" voor de 200 g09d richtende en mikkende Eoeren2.03 Van de „Ouwe Hollanders", Paard'n- eteeg 111.70 Ter eere van Heintje, omdat hy op de 25 jarige bruiloft van zijn ouders zoo'n mooien solo beeft gezongen 0.25 Op den verjaardag van zuster Daatje 0.85 Bijdragen kunnen worden toegezonden aaD den Penningmeester, Rembrandtstraat 19, of aan h t Bureel van dit Blad. orüciëele Ken nisgevlugezu De Burgemeester der gomeente Leiden; Omvangen hebbende den staat No. 75, aan wijzende de uitkomsten der meting en schatting Van gobouwdo en .ongebouwde eigendommen, be doeld bij de artt. 15 en ES der wei van den 2östen Klei 1870 (Staatsblad No. 82) betrekkelijk de grond belasting; Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat die opgave gedurende dertig dagen ter Secretarie dezer gomeente is nedergölegd. Leiden, De Burgemeesler voornoemd, I Febr. 1900.F. WAS. Leiden, 2 Februari. In de kleine Nutszaal was gisteravond een Optmare Vergaaering uitgeschreven aoor de Leid8ohe Loge (Steenschuur 119) der „Univer- eeele Broaderschap-Organisatie", wier hoofd zetel te Nicuw-York gevestigd is. Nadat op orgel en viool eenige muziek nummers waren uitgevoerd, opende ce voor zitter deze vergadering en werd een uittreksel Uit de constitutie voorgelezen, waaruit we aanstippenArt. 1 1. De naam dezer Orga nisatio is Universeele Broederschap of Broeder schap der Menschheid. Art. II 1. Deze Organisatie verklaart, dat Broederschap eon feit is in de Natuur. 2. Het hoofddoel van deze Organisatie is: Broederschap te ver spreiden, aan te toonen, dat ze een feit in de Natuur is en ze tot een levende kracht te Knaken in het leven der menschheid. 3. Bet bijkomend doel is het bestudeeren van oude en nieuwe godsdiensten, wetenschap, wijs begeerte en kunst; het onderzoek van de wetten dtr natuur en van de Goddelijke krachten in den mensch. Art. X 2. Ieder lid heeft het recht al of niet te gelooven in eenig stelsel van godsdienst of wijsbegeerte, .maar van ieder wordt verwacht, dat hy dezelfde verdraag?ajmheid voor de meening van anderen in aifbt neemt, als hy voor de zyne verlangt. Art. XIV 2. Er is een afdeeling van de Broederschap, die ten doel heeft het verrichten van practised humanitair werk en den naam draagt van Internationale Broederscbaps-Liga. Hierna wees de voorz. er o. m. op, dat deze organisatie tot voor twee jaar meer bekend was onder den naam van „Theosopbisch Genootschap" en hoe dit laatste in Amerika ontstaan was. Alsnu behandelde de spreker zijn aan gekondigd onderwerp: de betrekking tusschen Universeele Broederschap en Christendom. Oogenscbynlyk klinkt het vreemd, zei spreker, Brodderscbap en nog wel Universeele Broeder schap te hooren verkondigen in een tyd, dat alles vyandig tegenover elkaar staat, maar dit komt, omdat we niet verder doordenken. De groote pbasen van het leven: geioorte en doo vreugde en smart, allen maken we ze aoor, hetzy dan ook onderling iets ver- ecb:ll6nd. Dit en nog veel meer wyst er ons op, dat Broederschap een feit ia en dat de vy. ndschap slechts het gevolg is van oorzaken, die we hadden kunnen voorkomtD, als we 'slechts begonnen waren met volgens die groote Waarheid te handelen. Die groote waarheid, die Broederschap, die 'éénheid zoekt deze Organisatie ook in alle gods .Iwiatoa en sekten, want hebben ze in ue kern niet allo gemeen: de verheffing vun en mensch en de verheerlijking van het goeue? Ontdaan van de dogma's en ceremoniën hebben ze alle één schoon, edel ootl: hot streve-n naar booger. En ueze Universeele Boederschap-OrgaDlaatie, waarvan lid zyn menschen van allerlei stand, rang en geloof over de g heele wereld, wil, met voorbijzien van die kleine uiterlykheden, streven naar oit doei, niet alleen met woorden, maar met de daad Het stelt zich dus volstrekt niet tegenover het Christendom, maar wil daarentegen het groote geoodliefde, in zyn ruimste beteekenis, en het: „Wy zyn allen broeders, want Eén is onze Vader", niet voor een enkel kringetje, dat een zekere belyoenis aanneemt, maar voor allen en dan zooals gezegd, niet enkel met wooruen. Op deze groote basis nu staat de Universeele Broederschap. De groote zaal van het wykgebouw „Patel", aan de Middelstegracht, alhier, was gieteravond vry goed bezet, niettegenstaande een v. rgissiog was begaan in ue aankondiging van den uatum, waarop er oe tweade gezellige bijeenkomst der Curistelyke Jongelingsveree- nigtng „Uw Bewaarder zal niet sluimeren" zou plaats hebben. De samenkomst werd met gebed en een inleidenu woord van ds. J Hoogenraad geopend. De vioolcluo, onder lekwame leiaiog van haar directeur, den heer B. H. Gebharot, kvreet zich op uitstekende wyze van haar taak en verschalte het puoliek ve 1 genoegen, waartoe niet het minst bijdroegen de solo's voor viool en de „Méaitation" van J. S. Bach voor cello, viool en piano. Ook de voordrachten vielen zeer in den smaak, evenals de liederen, die door etnige leerlingen der Christelyke Burgerzangschool ten gouoore georaebt werden. Ds. Hoogenraad besloot met eeo woord van hartelyken dank aan allen, die tot bet welslagen der bijeenkomst medewerkten, en eiüuigoe met gebed. Van de „Christelyke Wykvereeniging" alhier, welke uezer dagen haar 25 jarig bestaan herdacht, is in druk verschen n een overzicht van den arbeid dier instelling van ds. S. H. J. Dj Wolff gedurende dio kwart eeuw. Dat verslag is eenigermate in feestgewaad, waartoe can wel ook aanlei ilng bestond. Het is versierd met verschillende afbeeldingen, op het gebouw en den werkkring betrekking hebbende, en na een inleiaend wuord volgen verschillende artikelen van eenige der voornaamste mede arbeiuers, t. w over „Huisbezoek", door Johannes Kok; „De Diakosessenarbeid", door zuster Johanna (mej. Den Older); „De Zondagsschool", coor H. M. Sasse; „De Knapen- en Jongelieuen-vereeniging „Samuel", door A. Van Borselen Jr.; de Jonge- lingsvereeniging: „Dient den Heer", doorliet Bestuur; „De Jongedochtersvereeniging" en „De Meisjes ver er,ig.", aoor inej. J xr Van Wyk; „De Zangvereenigiug", door A. J. De Lange; „De Kofflemeetings" en „De Bezoekbroeders", door A Coolsma; „De Traktaatverspreiding", door het Bestuur; „Onze Koninginnefeesten", aoor A. O. De Baa8. Het feestverslag eindigt met een slotwoord van den voorzitter en-«' i dankbare herinnering aan het gevierde fr st, met den wensch dat de zoo nuttige arbeid der Wykvereeniging zich ook in het vervolg steeds moge uitbreiden. Voor oen byna geheel gevulde benedenzaal der Stadszaal trad gisteravond, by gelegenheid der zevende Volksoyeenkomst, als spreker op de heer Henri Dekking, uit Rotterdam, van degetrouwo bezoekers reeds een goede bekende. Vóór de pauze wensebte spreker eenige typen voor te dragen uit een boek van den hwdendaagechen romanschryver Jerome, vol gens den heer Dekking een tweeden Charles Dickens der negentiende eeuw. Hy deed dit op de hem eigen prettige wyze, waarna by een geaicht voordroeg uit Joost Van den Voadel'8 werken, getiteld „Jozef in Dothan", dat onder ademloose stilte aoor bet publiek werd gevolgd, om ten elotte voor ae pauze te besluiten met een gedicht, betrekking hebbende op den thans gevoerden oorlog tusschen Engeland en de Zuia-Afrikaansche Republiek. Na ae pauze hield spreker zyn toehoorders bezig met twee luimige schetsjes: lo. van den schryver Ernst Eckstein, doelende op een voorval aan een Duitsche universiteit, een echte Duit8che klucht, zooals, volgens spreker, alleen in Duitscbland kan plaats hebben, en 2o. „Een Verrassing", welke stukjes in hooge mate de hilariteit der toehoorders opwekten. Zoowel vóór als na de pauze viel den talentvoUen spreker een warm applaus ten deel. Dd lezingen onder den titel „Maatschap peiyk Werk" aangekondigd, vinden wel be langstelling by het Leiüsche publiek. Voor een good bezette zaal in het „Leidsche Volks buis", veel dames en eenige heeren, werd gisteravond de eerste der lezingen door mevr. Tydeman, directrice der Haagsche Huishoua- scbool, Laan van Meoraervoort, gehouden. Het onuerwerp was „Buishoudonderwys". Uit een kort overzicht van ae geschiedenis der Huis houdscholen (de eerste Kookschool werd 13 jaar geleden ln Den Haag opgericht) bleek, dat niet alleen het aantal scholen, maar ook het aantal onderwezen vakken sterk is toe genomen. Daarmee veraüderde de naam van Kookscholen in Huishoudscholen. Nu omvat het huishoudonuerwys: koken, waaroy voedingsleer en warenkennis, strijken en de behandeling der wasch, verstellen, maken vao ïyfgoed, huishouokunde, admini stratie, v rbandeer en ziekenverpleging. Hoe het onderwys in deze vakken kan worden opgevat, boe hoofd en baner door worden geoefend, werd door spreekster op heldere, bier en daar geestige wyze, uiteengezet. De bezwaren, waarmee het Buisboudonder- w(js te kampen heeft, bezwaren, waarvan het eene gecetlteiyk uit het andere voortvloeit, zyn: gebrek aan leerkrachten, gebrek aan belangstelling by publiek en besturen, gebrek aan geli. Dat zoo weinig meisjes zich tot dit onderwys wedden, scbryft spreekster toe aan onbeken ibeid met het vak en daaraan, cat de oplei-iiog te duur is, te duur moet zijn, omdat de Huishoudscholen zichzelf geheel of grootendeels mo-ten bekostigen. Kon men aan de opltiaingsscholen het schoolgeld zoo laag stellen, dat men uit alle stansen, niet zooals nu vooral uit den zeer gegoeden, leerlingen recruteerde, zeker zouden er dan meer leerkrachten woruen gevormd. Staats kweekscholen voor Hulehtu icnderwyziressen zouden ia ceze behoefte aan leerkrachten kunnen voorzien. Gocrek aan geld is ook één van de oor zaken, dat er voor bet verstrekken van dit zoo hoogst nuttige onuerwys aan bet volk zoo weinig wordt gedaan. De scholen, die de meeste ondersteuning krygen, ciotn daaraan nog het meest. Aan den anueren kant stuit men hierby evenwel op het bezwaar, dat het Huishouconderwys ni=t oneer de vakkon van het Lager Onuerwys is opgenomen, waardoor bet gemeentebestuur van Amsterdam zich niet gerechtigd voelt dit vak onder het gewone herhalingsoncerwys te doen geven, terwyi ancere gemeenten als Den Haag, Delft, Gouda het slechts oogluikend toelaten. Wil men mot cit on jerwys het volk be- roiken, dan moet men, zegt spreekster, de beginselen van Huishoudkunde, d. w. z. de theoretische bespreking, hoe men voeding, kleeding en woning 't meest met de eiscbon der gezon jheia6lecr in overeenstemming kan brengen, op de lagere school aan de kinderon van 't volk ODd^rwyzen. By ae meisjes is dan de grond gelegd en belangstelling gewekt voor het practische vakonderricht, dat later volgt; de jongens weten er dan genoeg van om later de vrouw in haar verbeteringen uict tegen te weikea. De reae werd zeer toegejuicht. Een opge wekt debat volgde, waarna mej. Knappert met een woord van dank aan de spreekster sloot. Benoemd is tot lid van de hoofdredactie van het Studentenweekblad „Mtnerva" de beer H. A. Hartogb, jur. candidaat. By beschikking van den minister van binnenlanoscbe zaken is, met ingang van 1 Februari li, aan don heer P. Kraan, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend als buiten gewoon opzichter by de verbouwing van de palmenkas in den Hortus te Leiden. Volgens achterstaande advertentie is by de firma Burgersoyk on Niermans, albier, een theologische en philosophische prys- catalogus verschenen, die wel de aandacht verdient. Het ia een omvangryk boekdeel van 900 pagbevattende 19719 nrs. van oude en nieuwe werken en tydscbriften (15de- 19de eeuw) op theologisch en philosophlsch gebied en een lyst van portretten, alle voor de daarbij gestelde pryzen verkrygbaar. De catalogus is gebonden in een soliden linnen band met het portret van Erasmus op den titel. Het geheel is een unieke verzameling, hoofdzakelijk stammend uit de bibliotheken vao prof. Acquoy, Doedes, Kleyn, Kosters, Kuenen, Land, Prins, Scholten, Sepp e. a. In het „Nieuwsblad van den Boekhandel" wydt de heer G. v. Ryn een zeer waardeerend artikel aan deze uitgave. Wy stippen hieruit het navolgende aan: „Bibliotheca theologies et philosophica. Onder borenstaanden titel hebben ae heeren Burgersayk en Niermans oen prtj8catalogus het licht doen zien, die etn reus is onder zyn Hollandscbe broeders. Wfi z(jn in de laatste jaren Diet verwend waar het de theologie geldt, 'k Zou zeggen, we hebben eigeoiyk in dertig jaren geen catalogus met boeken over gougeleeruheid gehad, cie iets te beteekenen had, dan een paar van de firma Fredsrik Muller en Co., te Amsterdam; daarom Is de verschynlng van dezen reeos waard vermeld te worden. Het is een heel ondernemen geweest, 20,000 boeken en ge schriften en moer dan 1000 portretten van theologen byeen te brengen en te catalogi seeren. Het gaat natuurlyk niet aan om ook maar een eenlgszins volledig overzicht van bet geheel te geven, te meer, daar de registers, die aan het boek toegevoegd zyn, het zoeken gemakkeiyk maken. Het systematisch register van 66 bladz. zal echter door weinigen onvol daan ter zyde gelegd worden, zoo zij over eenigen p rsoon of een of ander onderworp iets zoeken." Prof. dr. H. Oort bespreekt in „De Her vorming" den catalogus op eveneens gunstige wyze; o. a. zegt by: „Deze Catalogus kan niet alleen dadeiyk van nut zyn voor wie hieruit zich Werken van een auteur of over een onderwerp wil aanschaffen, maar, door de iaalces, ook voortdurend. De kloeke samen stellers verdienen den dank van het theolo gisch publiek en een ruim debiet van hetgeen zy aanbieden." Biykens kennisgeving van den provin cialen adjudant in Zuid-Holland zullen aan het 1ste, 2jo en 4de bataljon van het 4de reg. inf. worden toegewezen 533 militie- plichtigen van de lichting 1900. Door den kolonel, regiments-commandant, zyn 355 oier toekomstige militairen bestemd voor het 2de en 4de bataljon alhier. Gedur-nue de 2de helft der maand Januari zyn aan het postkantoor alhier en de daaronder beboorende hulpkantoren bezorgd de volgende briev.n en i riet kaarten, welke, coor onbekendheid der geadresseerden, niet besteld kouoen worden: Brieven: Piet v. d. Berg, Alkmaar; Bureau van administratie, Amersfoort; C. Beitelaar, letters G. H. Kiosk Spui, "W. Hart, Amster dam; Willem v. d. Berg, üelit; K. Jurgens, Feyenoord; C. NelisseD, mej. Valk, Sarlouis, '8-Gravenhage; mej. J. Van Beek, Henri Pronk, Haarlem; mej. Korpel, Koudekerk; Broeksche, Leiden; H. Spraakman en Co, Nymegen; Barnhooro Verloop, Noordwyk-aan- Zee; G. Alvis, Oudegaleen; mej. H. Noorue- loos, W. Varkevisser, mej. M. Van Ulden, Rotterdam; mevrouw Verff, Schoonhoven; J. K. L. Da Graaf, Utrecht; Doedens, niet ver meld; dames Van Veen, Nymegen (Aange- teekend). Briefkaarten: Mevr. v. Weidesten-Boe- kei, J. De Vrind, mevrouw S. Vesjyk, H. Kruishoop, J. Schriek (twee stuks), H. P. Reek, Amsterdam; J. Lokker, G. Ahlers, mej. C. Roukens, 'a Gravenhage; J. Krol, Houttem; C. D. Oudshoorn, OucJenbosch; Susanna Hons- beek, J. Bakker, Rotterdam; B. De Boo, Utrecht. Terugontvangen uit het buitenland. Brie ven J. Ultee, Bremen; J. Schlesinger, Frank furt a/M.; miss I. Greutmetser, London; J. BlaDsjaar, Rheine; mej. Roekers, niet ver meld. (Duitschl.) By Koninkiyk besluit zyn de beslissingen tot afwyzing vaD verzoeken om vrydom van parsoneele belasting voor de gebouwen van eenige vrymetselaars-loges gehandhaafd, o. a. uit overweging, dat uit de statuten van de Orde van Vrymetstlaren blykt, hoe by het ooel der vrymetselary de gee6telyke ont wikkeling van het individu op den voorgrond staat; dat wel i3 waar de onderlioge werkzaamheid der leden van de loges tot elkanoers individueele stichting en ontwikke ling zeker meae bevorderiyk kan wezen voor het algemeen welzijn, doch daaruit geenszins mag worcen afgeleid, dat een gebouw, het welk voor zoodanige werkzaamheden wordt gebezigd, ook in den zin der wet tot regeling van de porsoneele belasting „uitsluitend als inrichting tot algemeen nut" wordt gebruikt. De loges, wdke het hier gold, zynde „Jacob Van Campen" te Amersfoort; „Ultra- jectina" te Utrecht, en „Willem Frederik Karei" te Den Helder. Tot ae genooaigden voor het thé dansant gisteren ten Hovo behoorden ook: de leden van bet civiele en militaire huis eer Koninginnen, de leden van het corps diplo matique, de leden der hooge colleges van Staat, de Commissaris der Koningin in Zuid- Holland, de burgemeester ea de leden van den Gemeenteraad, de leden der rechterlijke macht, de leden der departementen van algemoen bestuur, de opper en hoofdofficieren van land- en zeomacht, waaronder die van het Indische leg-.r en de schuttery. De party was zeer luistorryk en duurde tol 's nachts 1 uur. Gedurende den cotillon onder hielden oe Koninginnen zich met verscheidene dames, die uitgenoodigd wer ien naast Hare Majesteiten plaats te nemen. H. M oe Koningin danste de gewone quadrille met oen Uosten- rykschen gezant by ons Hof, en de quadrille des 1 n i ra met generaal-majoor Laman Trip. De Koninklyke militaire kapel voerde oe hal- muziek uit. Beroepen is by de Ned.-Herv. Gem. te Gorkum dr. H. Visscher, te Delft. Het overiyden wordt gemeld van mr. T. H. Bom am, president van bet gerechtshof te 'e-Hertogeab08cb. De overledene was in 1821 geboren en zou weldra den leeftyd van 79 jaren hebnen bereikt. De Regeering erkende zijn verdiensten, behalve mtfc hem steeds tot hoogere strek kingen te bevor<er<jn, coor hem in 187. te benoemen tot ridder in de orde van d^n Nederlcindschen Leeuw. De kapit in A. Van Doveren, van hel 4de reg. inf., toegevoegd aan oen mapocteur van het Militair Onderwys, worat bevorderd tot majoor i-y den gcneraRn staf. (D.) Het eerste numm r is verschenen V3Q het maandolad „Vrede coor Recht", orgaan van een Nederlanoschen Vrouwenbond ter internationale ontwapening, onaer redactie van mevrouw B.Waszklewcz-Van Schilfgaarde, te 's Gravenhage, mevrouw N. Van der Landen van Snelrcwaaru-Bouuewyns en Jook-rouwe J. Backer, oeiden ti Breoa. De teekening van het titelblad is welwillend vervaaraigd door den heer J. H. Toorop. De commandant der 1ste divisie infan terie, gen.-maj. jlir. Laman Trip, u-gaf zich heden uit Den Haag ca r Amsterdam. De Fraasche gezant bi) ons Hof is in Den Haag teruggekeerd. Naar „Belang en Recht" uit gode bron verneemt, wordt op de tentoonstelling voor vrouwen-bygiöne, te St.-Peters urg te houden, ook aan Holland een klein plaatsje ingeruimd. Het verzoek om deelname werd hier te laat ontvangen om een groote inzenoing byeen to kunnen krygen, men heoft zich moeten bepalen tot eenige spreuken en popu laire gescbriftjes, eenige modellen van ver beterde vrouwen- en kinderkleding en een beknopt overzicht van het onderwys, dat in Amsterdam in de Huishoudschool en in „Ons Huis" in hygiëne wordt gegeven. Maar al zal Holland op deze tentoonstel ling ook geen gruotschen indruk inakeo, toch zal ook uit ons land iels biyken van der vrouwen werkzaamheid op hygiéoisch gebied. Burgen eestor en Wethouders van 's-Gra- venbage stellen den gemeenteraad voor, aan A. Schumann, te Boriyn, op diens verzoek, te verhuren den gemeentegrond gelegen aan het Gevera-DeyDOOt plein op den boek van de Nieuwe Parklaan te Scheveniogtm, ten einde daarop in den aanst' -en zomer een circusgebouw te plaatsen, en zulks tegen den huurprys van f 3000. Donderdag 15 dezer zal by het 4de regiment infanterie, alhier, een herexamen worden afgenomen voor den graad van milicien-sergeant, waaraan door een achttal milicien korporaals zal worden deelgenomen. Tegeiykerty i zal aan de leden van het reserve kader gelegenheid worden gegeven om zich te onderwerpen aan de examens voor reserve- sergeant en vaandrig. Het stoomschip „Admiral," van Hamburg en Antwerpen naar Oost-Afrika, arriveer re 31 JaD. te Las Palmas; de „Burgemeester Den Tex," van Amsterdam naar Batavia, vertrok 1 Fotr. van Genua; de „Herzog" vertrok, 31 Jan. van Zanzibar naar Rotterdam en( Hamburg; de „König" arriveerde 1 Febr. van Oost Afrika te Rotterdam; de „Werkendam" vertrok 1 Februari van Rotterdam naar Nieuw-York. Hazerswoudo. De collecte voor de „Ver- eenigiog tot Christelyke verzorging v n krank zinnigen en zenuwiyders in Nederland", by gelegenheid van het optreden van den heer T. Van der Ploeg in de Geref. Kerk, heeft opgebracht ƒ27,50, terwyi na afloop der byeéJDkomst 7 personen zich als nieuwe contri buanten aanmeldden. >VoubruggC, Heden zyn met goed gevolg te water gelat.n ?3n de werf van do wod, J. Boot oen yzeren tjalkscbip voor rekening* van den beer H. Van Dam, van Amsterdam, en een ijzeren motor-dekschuit voor rekening van den hoer A. Hartog, petroleum-bandelaar te Haarlem. Terstond daarna zyn de kielen gelegd vaa een yzoren klipperscbip, groot circa 70 last,(

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1900 | | pagina 1