N°. 12228 Woensdag 3 Januari. 1800 $eze gourant wordt dagelijks, met aitzondering van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. 'Pit nomnicr bestaat, nit TWEE Bladen. Eerste Blad. Premieplaat Louis Apcl. Verandering datum Leidsch Dagblad. Sed. Zuid-Afrikaanselie Vereeniging. Leiden, 3 Januari. LEIDSCH DAGBLAD. PBJJS DEZER COURANT» Voor Leldoa per 8 maanden.' «r l.iO. Franco per post <v> r «••-* 1.40. Afzonderiyke Nommers o 0.05. PRUS DER ADVERTENTTËEit Van 1—0 regels f 1.08. Cedore regel meer f 0.17J. Grootafljj letters naar plaatsruimte Voor bet incasseeren buiten de stad1 wordt f 0.06 berekend. Naar aanleiding van de vele aanvragen, dio wjj by de aanbieding der premie „Aan de Vaart by Zoetermeer", ontvingen, naar de vorige premieplaat Louis Apol, Win terlandschap, kunnen wy thans meedtelen, dat door een herdruk aan deze aanvragen kan wordon voldaan. Zy, die alsnog deze premieplaat in lijst wen8cben te ontvangen, gelieven zich aan to •itnelden. Met het jaar 1900 hebben wl1 besloten een wijziging te brengen in de dagtoekenlng ran hot „Leidach Dagblad". Gelijk bekend ie, ver- ecbijnt ons blad des namiddags tusscben halfvijf en balfzes en draagt het de dagteekening van den volgenden dag, des Zaterdags zelfs van twee dagen later. Herhaaldelijk geeft dit aanleiding tot misverstand, vooral by plaatsingorders van advertenties; spreekt men daarin van den 20sten b.v., dan ie 't vaak twijfelachtig of bedoeld is de courant, welke op dien datum verschyot, dan wel die, welke de dagteekening van den 20sten draagt. Vooral voor een courant, welke, geiyk het "„Leidsch Dagblad", reede vóór 6 uren 't licht sjiiet en derhalve nog denzelfden dag in handen komt van het overgroots deel harer lezers, dunkt 't ons geen bezwaar ze den datum te laten dragen van don dag, waarop zy verschynt. j Afdeeling Leiden en Omstreken. Door den Penningmeester is Binds de laatste opgave ontvangen: door bemiddeling van het „Leidsch Dagblad": Van een gezellig oudojaarsavondje, voorstelling Oom Paulf 1.205 Esn oudejaarsavondgift voor do Boertjss in Transvaal van de fami lie. Ood ,4. Gecollecteerd op een 40 jarig- huwelyksfeest9.01' Bydrageo karnen worden toegezonden aan den Peoningmeester, Kembrandtstraat 19, of aan het Bureel van dit Blad. x Hogen wo «ren wijzen en zoodoende do ^•Aandacht vestigen op een in dit blad voor .^jtptnenbe advertentie van bet Bestuur der Zuid-Afrikaansche Vereeniging, wat betreft de rondgezonden circulaires? Yele loden zullen namelyk bet Bestuur zeer zeker aangenaam zyn, opdat zich te Leiden een zeer krachtige afdeeling vormei De 2de luit. J. H. C. P. Brandt, van het 4de reg. inf. te Leiden, wordt 15 dezer onthoven van z\jn detacheering by de Normaal- Schietschool to 's-Gravenhage. By koninkiyk besluit is dr. P. J. Kaiser, adviseur verificateur van 'sRyks zee-instru menten te Leiden, benoemd tot officier iQ de orde van Oranje Nassau. De zangvereniging .Kunst na Arbeid" Is uitgenoodigd geworden door de My. tot Nut van 't Algemeen, departement Voor- echoten, om aldaar een uitvoering te komen geren op 25 Januari in het Ambachtshuis. Op de voordracht voor onderwyzer 4de klasso aan de school Vyz-lstraat te 's-Graven- bage staan de beeren A. H. Van Hagen, te Leiden; A. J. Koens, te Haastrecht, en H. W. Jtoal, te Wateringen. De doctoren S. S. Van der Ley, Schul- totus Aeneae, D. J. Griot la Cave, H. F. Unia Steyn Parvé en 26 anderen te 's Gra- venhage hebben zich tot den Gemeenteraad aldaar gewend met een adres, waarby zy in hot belang van den Haagschen gezondheids toestand verzoeken do regeling der vleesch- keuring te horzien en in dezo zaak eenigen bekwamen spoed te willen in acht nemen. B. en Ws. hebben by den Gemeenteraad aangevraagd een krediet tot bestryding der kosten van een afzonderiyke bowerkiDg der jaarlyksche onderwysstatistiek, die tot dusver was opgedragen aan do bevolkiogsagenten, die aan hun eigenlyke taak niet verder kunnen onttrokken worden. In zake de Tramwog-quaestie heeft de heer Janse aan den Gemeenteraad e9n nota ge zooden ter weerlegging van de scherpe critiek door de commissie ad hoc in haar Tapport van Augustus 11. op zyn eerste nota van April te voren, geleverd. De heer Janse ont wikkelt de redenen waarom hy noch met het beginsel, noch met de formuleering omtrent naastiDg, door de commissie voorgestaan, kan moegaan. By beschikking van den Minister van Binnenlandsche Zaken is, voor het tydvak van 1 Januari 1900 tot en met 31 Mei daar aanvolgende, benoemd tot assistent voor de delfstofkunde en mynbouwkunde aan de Polytechnische School to Delft, dr. J. F. Van Bemm-len, leeraar aan het gymnasium te 's-Gravenhage, en voor het tydvak van 1 Januari 1900 tot en met 31 Augustus daar aanvolgende, tot assistenten voor do schei kunde de heeren H. ter Meulen, technoloog to Delft, en J. S. Vermaes Jr., mynen ingenieur te Delft. Baron Beek Fri-is, zaakgelastigde van Z. M. den koning van Zweden en Noorwegen by het Ned. Hof, is in de residentio aan gekomen. Jhr. Van Eys, secretaris-generaal van de vroegere Vredesconferentie, is door den Sultan van Turkye benoemd tot Ridder-Groot kruis van de Medjedié orde, en mevrouw Van Eys ontving het officierskruis van do Cbefakat orde. De heer A. Duparc, commies, chef der 1ste afdeeling der Provinciale Griffie te Leeuw arden, heeft gisteren in de te zfiner eere belegde buitengewone vergadering van Go- deputeerde Staten ondervonden, dat zyn 50- jarige werkzaamheid op prys werd gesteld. In dtze vergadering werd de heer Duparc door den Commissaris der Koningin op ce meest waardeerendo wyze toegesproken. Her innerd wVr«T aan de verdienstelyke wyze, waarop de jubilaris zyn functién had vervuld. Die plichtsvervulling gaf hem recht om met zelfvoldoening terug te zien op den afgelegden weg, niet op de voleindigde taak, want die taak noch byzelf, noch het college van Gedeputeerden beschouwen ois als geêinoigd. Integendeel, zeker zouien On hy èn zy wen- schen, dat de man van hoogen leeftyd maar van jonge kracht, nog langen tyd op zyn post bleef, gesteund door de vele gaven, die hom geschonkon zyn. In weerwil der somber heid, die in deze dagen het huis van den jubilaris was binnengedrongen, wenschte de spreker hem geluk met den zeldzamen herin- neringsdag. Daarna bood hy hem als bewys van waardeering eon zilveren schenkblad met opschrift. De heer Duparc, getroffen door woord en geschenk, dankte en sprak zyn crkenteiyk- heid uit, dezen dag te kunnen vieren, al had hy ten gevolge van familieleed gemeend, dien ongomerkt te moeten laten voorbygaan. Den langen arbeidstyd, hy beschouwje dien als een voorrecht, niet als een verdienste; hy hoopte nog laDger te kunnen werken, want de arbeid wa3 hem lief. Daarna her dacht hy de halve eeuw, die voor hem voor- bygegaan was te midden van den paperas- 8enarbeid, hy sprak over de goede verstand houding, die op de Provinciale Griffie tus- schen de verschillende ambtenaren heerachte. Deze mocht ook blyken uit do tot den jubi laris gerichte wenschen en het hem aange boden geschenk een salontafeltje van de ambtenaren, wier tolk de heer Bergema was. Tot dusver waren ambtenaren en be ambten der Staat8spoorweg-Maatschappy ver plicht, ook al behoorden zy niet tot het rekenplichtig personeel, een borgtocht te storten, waarop eventueelo schade, aan de goederen of oigendommen der Maatschappy toegebracht, werd verhaald. Thans heeft de Maatschappy besloten, met ingang van 1 JaDuari, de aan borgtocht ge storte bedragen aan de eigenaars of recht hebbenden terug te geven en slechts voor eenige categorieën van comptabele ambtenaren de verplichting tot borgstelling te handhaven. Naar wy vernemen, is mevrouw Noorde wier Reddingius na haar zingen te Heidelberg door mevrouw Coaima Wagner aangezocht voor haar in Bayreuth te komen zingen. Mevr. Noordewier heeft echter geweigerd, daar zy zich in geen geval aan de dramatische kunst wyden wil. NR. C.) De heer G. A. Voraterman van Oyen, te Aardenburg, wiens benoeming tot ridder in de orde van Oranje-Nassau in de „Sts. Ct." voorkomt, vierde gisteren de herdenking van zyn 40 jarige ambtsvervulling als hoofd der openbare school in die gemeeDte. De nationale driekleur wapperde niet alleen van het raad huis, maar ook uit veel particuliere woningen, als getuigen der ingenomenheid met dit feest. De „Midd. Ct.", die een bescbryving g--e;t van de feesten, waaraan de geheele gemeente deelnam, voegt er by, dat tot de bewyzen van belangstelling, die den jubilaris ten deel vielen, behoorde een adres, voorzien van handtoekeningen van landbouwers, wonende in het kanton Oostburg, waarin zy hulde brengen aan den heer Vorsterman van Oyen en hom dank betuigen voor de uitstekende diensten, door hem aan den landbouw bewezen. Dit werd aangeboden door een commissie, bestaande uit de leden der afdeeling van de „Maatschappy tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland". Door zyn yverige bemoeiingen toch werden opgericht: een coöperatieve vereeniging tot aankoop van kunstmeststoffen, de eerste in Nederland, en een onderlinge veeverzekering tegen hagel- schade, terwyi hy steeds vooraan stond, waar het er op aaükwam de belangen van den landbouw te bepleiten en te bevorderen. Te Parys is onlangs overleden Mevr. Marjolin-Scheller, de eenije dochter van Ary Scheffer. Zy had sedert veertig jaren niet allo-n zorgvuldig de talryke werken be waard, door haar vader nagelaten, maar waar zy kon heeft zy deze verzameling doj uit gebreid. In haar testament heeft zy het belang- rykste gedeelte, bevattende de schetseB^ee- keningen, beeldhouwwerken, enz. en ook de familieportretten, kortom alles, wathettteest het intieme leven en de. kunstontwikkeling van Ary Scheffer kon doen kennen, aan het museum zyner geboorteplaats Dordrecht ver maakt. Veel voltooide schilderyen heeft zy over verschillende musea, ia Frankryk verdeeld. Zoo krygt het Louvre de beroemde compositie Psolo en Francesca de Rimini iQ de hel, en de portretten van Lamartine, Lamennais, Villemain, Francois Arago, Ojilon Parot en Mile de Fauveau, terwijl aan de Galerie His- torique te Versailles negen andere portretten toegewezen zyn, o. a. die van Paul-Louis Courrier, Horace Vernet, generaal Cavaignac, Barante, Gounod en de danseres TagliODi. Ook het Musóe Condó te Chantilly is be.acht en krygt, behalve htt portret van prinses Marie van Orleans, een reliekschrijn door deze prinses vervaardigd. Blykens by het departement van marine ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdekschip „Koningin Wilhtlmina der Nederlanden", onder bevel van den kapitein ter zee J. E. Sickens, 31 Dec. jl. van Colombo vertrokken, ter voort zetting van de reis naar. Oost-Inciê. De luitenant ter zee 2de klasse J. B. M. Ten Bosch, uit Oost Indië in Nederland teruggekeerd, is op non-activiteit gesteld. Het stoomschip „Myrmidon", van Amster dam en Liverpool naar Java, passeerde 2 Jan. Port-Said; de „Kaiser", van Oost Afrika naar Rotterdam en Hamburg, arriveerde 30 Dec. te Lissabon; de „Prins Alexander", van Amsterdam naar Batavia, arrivoerda 2 Jan. te Genua. Bodegraven. De vereeniging „Trifos.", alhier, heeft aan 114 behoeftige gezinnen te zamon uitgedeeld 347 kleedingstukken. Door het ontvangen van een buitengewone gift kon de vereeniging dit jaar meer uitdeeUn dan in vorige jaren. Tegen een vrywillige jaarlyksche bydrage kan iedtr van deze vereeniging lid worden en het liefdadig doel van haar bevorderen. De loteliogen dezer gemeente voor de lichting van dit jaar, die verlangen by de zeemilitie te dienen, worden uitgenoodigd zich daartoe vóór 1 Februari a. s. ter gemeente secretarie aan te melden. - Door den V6rgiftigon kolendamp, uit de vele 6toven opstijgende, viel er ia de gods dienstoefening op oudejaarsavond in de Her vormde kerk, alhi r, niet minder dan een tiental menschen flauw. llillegom. Zaterdagavond werd de vrouw van den arbeider M. De G. alhier, nav»y haar woning op de buitenplaats „Treslong" onver wachts aangesproken door een manspersoon, die van achter een boom te voorsohyo kwam. Na geïnformeerd to hebben of ha*r man ook thuis was en daarop van haar een b&vtstigen 1 antwoord te hebben ontvangen, werd zy al voortgaande in de richting vau haar woning plotseling door dien persoon aangegrepen. Cp haar hulpgeroep liet by haar echter los on vluchtte zy baar woning binnen. By een nader onderzoek, door haar dienzeiidtii avond ingesteld, heeft zy den dader heikfrüc en van een en ander aangifte gedaan by do politic. Leiderdorp. Gedurende de maand Decom- ber vau liet dfgeloopen jaar werden in dezo gemeente geboren 5 jongen-s en 7 mciajos; Urwyi 4 sterfgevallen pUatB haddea. Lisse. Op 16 Januari 1900 wordt te Lisse een post- en telegraafkantoor voor het alge meen verkeer geopend. De diensturen zyn geregeld als volgt: op werkdagen, van 7.50 tot 12.20 uren voor van 2.50 tot 4.20 en 6.50 tot 8.50 uur namiddags; op Zon- en feestdagen, van 7.50 tot 8.50 uur voor- en van 12.50 tot 1.50 uur namiddags. By Kon. besluit is benoemd tot directeur van bet post- en telegraafkantoor te Lisse de heer P. C. Bondam, thans in gelyke be trekking te Borculoo. Oude-Wetering. De gewone armencollecte voor de verschillende diaconieën, alhier, bracht f 144 54 op. Wassenaar. In de vergadering van de Vereeniging voor Bloembollencultuur heette de Voorzitter de aanwezige leden welkom op de eerste vergadering in het nieuw begonnen jaar. Hy wenscht den leden een gunstig jaar en den besten zegen iQ bun zaken en in hun gezinnen. De penningmeester doet reke niDg en verantwoording. Uit zyn verslag blykt, dat er een ruim batig saldo in kas is. De heeren P. A. Vermin en J. Rooyakkers Sr., die de rekeningen hebben nagezien, hebben die accoord bevonden. De Voorzitter dankt den penningmeester voor zyn gehouden beheer. Als bestuursleden moeten aftreden de heeren C. Remmerswaal en Gardien. De heer C. Remmerswaal wordt terstond herkozen. De h eren P. A. Vermin en A. Rooyakkers bedanken voor hun benoeming. Gekozen werd daarna de heer "W. Zonneveld. Daar deze niet aanwezig is, zal hem van zfja benoeming worden kennis gegeven. In het laatst van deze maand zal een gezellige avond worden gegeven. Voor dien tyd zal nog een verga dering gehouden worden, waarin de gratis kaarten worden uitgereikt. Deze gratiskaorten zyn ptrsoonlyk. Over de andere kaarten zal dan worden beschikt volgens het besluit van een vorige vergadering. Hoe sterk hi&r het verlangen naar gaslicht is, kan blyken uit een vraag, gevon en in de vraagbus. Na beantwooroing van enkele vragen, werden vier fraaie sierplanten verloot. Zwaminerdam. Door het Rykstelepboon- kantoor alhier werden in de maand December behandeld 103 tel-grammen, waarvan werden ontvangen 55 en verzonden 48. Over het geheele jaar 1899 Wc-rden er be handeld 1183, tegen 1028 in het jaar 1898; aizoo een vermeerdering van 155 telegrammen. Wel een tewys, dat deze nuttige instelling bier niet misplaatst is. Uit de „Staatscourant**. Bij koninklijk besluit is aan den 2den luit. H. J. Van E) k, van het 3de reg vesting-artillerie, op het door hem gedaan verzoek, een eervol ontslag verleend uit den militairen dienst. Bij koninklijk besluit is: lo. den lsten luit. W. H. Boyen, van het vrapen der inf., thans op non- act., met ingang van 1 Jan 1900, op het daartoe door hem gedaan verzoek, een eervol ontslag uit den militairen dienst verleend; 2o. genoemde officier, met ingang van 2 Jan. 1900, voor den tijd van 5 jaren, btooetad tot reserve lste luit. bij hot wapen der inf. en wel bij het 3do reg. van dat wapen. Verleend do eoro-medaille, verbondon aan de orde van Oranje Nassau, in zilver, aan J. Mendrickx, meesterknecht in de zegellakfahrtek der wed. H. Bontamps te Venloo, en W. Van den Brand, op zichter bij do Firma W. Lensink Zoon, tim merman en aannemer te Arnhem. Benoemd tot directeur van het post- en telegraaf kantoor te Heemstede J. G. Van Nauta Lomke, thans in gelijke betrekking te Drachten. De commies der telegraphic van de 3de kl. H. J. Beuks, bevorderd tot 2oe kl idem. Aan C. VV. H. Eygenraam, koopman, wonende te Dordrecht, verlof verleend tot bet aannemen van het ordetecken van ridder in de orde van den Heiligen Gregorius den Grooton, civiele kl., hera door Z. H. den Paus geschonken. Het gala-bal ten Hove. Hot slechte weder on de bemorste Haagsche straten gisteravond maakten, dat het aantal rytuigen, hetwelk de genoooigden, de dames in kostbare baltoiletten met lange slepende robes, de heeren in staatsierok, groot uniform of hofkostuum naar het galabal ten Hove bracht, nog tot een langer file dan anders was geworden. Toch was er vóór bet Paleis geen opeenhooping van aan- en afrydende koetsen, daar er weder gelegenheid bestond om langs twee ingangen aan de achterzyde van het Poleis, het feestgebouw binnen te gaan. Eon feestpaleis, daarvan getuigde do luister, die in allo prachtig versierde en schitterend verlichte vertrekken van het vorsttlyke woon huis den gasten omgaf. Tot verbooging daarvan werkten bloemen en planten, hetzij afzon- derlyk, hetzy tot prachtige groepen vereeuigd, in niet geringe mato mede. In sommigo zalen waten tot cüever oog niet gc-ziene schilderyen aangebracht. Ter weerszijden v»n den broeden ingang van de balkorizaa) verrezen twee groote schilderijen uit esn voetstuk van groeu voor bet ooe Links het levensgroot door Willy Mortens geschildord portret van H. M. de Koningin- Moeder in groot toilet, met een diideem in het haar. Als pendant oaarvan het vroeger door denzelfJen kunstschilder vervaardigd portret van wyien Z. M. Koning Willem III, als admiraal der vloot en door de bekends gravures weergegeven. In een ander salon hing een schildery van de vlootrevue op het Hollandsch Diep, coor Van Dommelshuizon. Daart^g no»er bet door Ten Kate op doek gebrachte plechtige feit der Inhuldiging van Koningin Wilhelmlna in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, op het oogenblik, dat Neer- lancs Vorstin met opgeheven hand trouw zweert aan Haar Volk, omringd door het ge volg en t-n overstaan van de volksvertegen woordiging, allen in nauwkeurige geiykenis weergegeven. In een der benedenzalen vindt meQ een schildery, dezelfde gebeurtenis voorstellende, maar op grootera schaal, geteekend door den kunstschilder Van der Waay. Uit de reeds bekend geworden lyst der genoodigden op dit gala-bal kon men weten uit welke verschillende kringen der Hofstad do vertegenwoordigers zich ten Hove in da salons bewogen. Tegenover de Turksche gedelegeerden ter Vredesconferentie, Nourey Bey cn Turkhan Pacha, was tyJens hun voorbijgaand verblyf in de residentie de gastvrijheid in acht ge nomen door hen mede ten bal te noodigen. Daar bevond zich ook de oud-minister resident Jhr. Van Eys, secretaris-generaal der Conf-Tentij, en mede. bad een invitatiekaart ontvangen de consul generaal van den Oranja- Vrystaat, de heer Mull.r, zoo at mtt den gezant dr. Leyds-de beide strydende Zuid- Afnkaa'sche Repu IFken in de onmiddellijke omg ving van H. M. de Koningin vertegen woordigd waren. Twee orkesten: de Koninklijke Militaire Kapel en ue schuttery-muziek, zorgJea voor muziek ten gelei ie van den dans op den met was glad gemaakten p rketvloer van do danszaal. Wat d.zn avond evenwel drze nieuws- jaarsparty van vorige on orscheid le, was de nieuwe verlichting in het P. leis. In de Voorhal van het Paleis bemerkte men al dadeiyk, dat de oulerwctsche olielampen thans Tcor tallooze olectriscbe 1 tmpjes als even zooveel schitteren Je o-elgesteenten had den plaats gemaakt. Deze metamorphose heeft in den afgeloopen zomer plaats g: vonden. In da achteFvestibule i3 het plafond even eens als met kristallen gloeilampen bezaaid tn in de voormalige eetkamer schoen uit do oude bekende prachtige Empire kron-n het electrische licht te gemoet. Van geki ingen was geen spoor te ontJekken en evenmin was aan de kronen te bespeuren, hoe d9 elec trische stroom naar de lampen werd gevoerd. Ook op de staatsietrap zyn overal de wal mende en druipende kaarsen vervangen door electrische kaarsverlichting. Honderden en honderden porseleinen schachten, voorzien van kleiDe schitterende parels op de kronen, wandarmen en canoalabers aangeoracht, voor zien de groote balzaal van e=n zacht en rustig licht. In de zalen overal hetzelfde niet warmte- gevend tn toch voor het gezichtsorgaan zoo warme, stille glotilicht. Het geheele Paleis, van kelders tot sous- terrain, tot ia de achterste boeken der zolders is thans electrisch ingericht met meer dan 4000 gloeilampen, die overal aan de statig» ouderwetscbe ornamenten aangebracht, niets van het deftig karakter van het Paleis ooen verloren gaan. Alle geleidingen zyn onzicht baar tusscben vloeren en behangsels in stalen pypen aangebracht, voor welk werk ongeveer het geheelo Paleis in dezen zomer door Siemens Halske is opgebroken. Vooral in de groote balzaal moet het aanbrengen der electrischo geleidingen groote studie en moeite gekost hebben eu moesten de ruim 1 Meter dikko gemarmerde muren met uiterste zorgvuldig heid worden doorboord. Het is aan de grondige voorbereiding van het werk door den intendant der Koninkiyko Paleizen, Jhr. Hoeufft van Velsen, te danken, dat deze interessante electrischo installatie, in Mei aangevaagen, reeds tegen den terug keer van HH. MM. in don loop van November geheel in gebruik kon worden genomen. Maar uiterlyk tooi de aanblik der zalen niets bijzonders aan, dat op de aanwezigheid vau et-u cergelyk gecompliceerd lei.ingsnet wees. Van den omvang daarvan krjjgt men oen denkbeeld, als men weet, dat zich in het Bousterraiu beviodt een buitengewoon troot maruiereo tabloau. wav«> tk*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1900 | | pagina 1