INGEZONDEN.
Op! voor Transvaal.
Mijn oproepvan 7 dezer, hoewel door
sommigen beschouwd als in strijd te zfln
met de neutraliteit, waartoe ons land verplicht
is, mocht allerwegen in alle rangen en standen
van Nederlanders weerklank vinden.
En niet alleen van bionen de grenzen,
doch ook van daar buiten, uit verschillende
streken van Europa, ontving ik bewijzen vi
sympathie en toezeggingen van geldelijken
steun, als het
Fonds tot daadwerkeiyken steun
tot stand komt.
Heerlyk komt het gevoel van fierheid oit
in vele brieven, die tot mfl kwameD, daarmede
bewijzende, dat het Nederlandsche volk nog
niet ontaard is tot een natie louter uit
woekeraars en schacheraars bestaande, zooals
wel wordt beweerd.
Honderden brieven, waarvan vele mettieo-
tallen handteekeniDgen, gewerden mij, doch
uit slechts enkele wenach ik een brokstuk
weer te geven, om aan te toonen, hoe Neder
land thans denkt, hoe Nederland thans voeitl
Een student aan eon onzer universiteiten
schrijft o. a.:
.Eindelijk is dan toch gekomen de oproeping,
.die ik zoolang verwachtte; het eenige protest
.dat in kracht gelijk stond met de verfoei
„lflkheid van den Chamberlain oorlog. Ik heb
.het gevoeld en velen met mij voorzeker
„dat het geven van geld ter leniging der
.nooden na den oorlog niet bevredigt; min
.of meer wrevelig maakt zelfs over eigen
.onmacht. "Wie iemand in het water ziet
.liggen, zal die niet een soort van zelfverwijt
.gevoelen, als 't eemge wat hij doet is....
.droge kleeren halen voor den drenkeling,
als deze er zich uitgewerkt zal hebben?....'
Een onzer Hollandscbe hoogleeraren schrift:
.Naar aanleiding van Uw ingezonden stuk
.heb ik de eer U mede te deelen, dat ik
.gaarne voor „daadwerkelijken steun" de som
.van duizend gulden beschikbaar stel, indien
.kan worden aangetoond, dat de uit te zenden
.personen werkelijk de Transvaal kunnen bo-
.reiken en
Een schrijven van een hoofdambtenaar:
.In.... las ik uw .Op voor Transvaal,'
.Dat is nu het eerste verstandige voorstel,
.dat ik hoor. Per postwissel zend ik U eene
bijdrage."
Slechts enkele brieven om een indruk te
geven boe thans als bet ware alles wat
Nederlander is zich genoopt gevoelt, hetxfl
persoonlijk, betzij financieel mede te werken
om daadwerkelijken steun te verleenen.
Dat men hierbij van vele zijden alleen ge
dacht heeft aan gewapenden steun (ten ge
tuige waarvan de vele aanbiedingen van mili
tairen en oud-militairen) ligt voor de hand,
alboewel ik in mijn vorigeD oproep hiervan
geen gewag heb gemaakt.
De drie brieven daarin opgenomen waren
foor mij het bewijs dat men allerwegen bereid
was de Boers te helpen, persoonlijk en
daadwerkelijk te steunen in algemeenen zin,
'erwijl sommigen gemeend hebben, dat ik
jlechts het oog bad op de engere beteekenia:
gewapend ter hulp snellen.
Het is mi) niet onaangenaam, dat mfln
artikel tweeledig is opgevat, omdat ik daar
door twee partijen tot elkander zal kunnen
brengen, die beide hetz lfdo beoogen, doch
slechts in de uitvoering van hun voornemen
van elkander wijken.
Ik moet hier derhalve mijn plan nader
omlijnd uiteenzetten, waarbij ik doe opmerken,
dat het, na rijpe overweging, gegiond is op
inlichtingen, mededeelmgen en adviezen van
ter zake kundige personen.
In de eerste plaats zfl dan gezegd, dat ik
het volkomen eens ben met hen, die beweren,
dat het vormen van een comité of fonds,
ten doel hebbende soldaten voor de legers der
Boers te werven, een vijandig karakter tegen
over Engeland zou kunnen dragen en onze
regeering aanleiding zou kunnen geven te
tracüten tusschwnbeide te treden.
Ik zou trouwens niet in het belang der Boers
noch in dat der uittrekkende Nederlanders oor-
deelen dat laatstgenoemd» onmiddellijk naar
het oorlogsveld zouden vertrekken, daar zfl,
Diet gewend aan het klimaat, vermoedelijk
spoedig ziek zouden worden en daardoor den
Boers meer last dan gemak zouden veroor
zaken.
Daarbij zouden infanteristen van weinig nut
kunnen zijn. Cavaleristen, artilleristen en ge
nisten zouden alleen onmiddellijk dienst kunnen
doen.
De daadwerkelijke hulpdie volgens mfln
meening door flinke mannenbruikbare man
nen, moet worden verleend, bestaat in het
verrichten van die werkzaamheden, welke ta
de beide Republieken nooazak-lflk moeten
geschieden en thans door het uittrekken der
Burgers stil liggen.
Dit zijn vele en van allerlei aard, aange
zien de uitgetrokken Burgers uit eiken stand
en uit elk vak afkomstig zijn. Deze plaatsen
tijdelijk te laten bezetten beeft een dubbel
voordeel. In de eerste plaats worden de Neder
landers op die wijze geacclimatiseerd en ia
de tweede plaats zullen zij, na afloop van
den oorlog, in staat afln de opengekomeo
pla^tson der in den strijd govallen Boers ge
makkelijk in te vullen.
Hl-r voor t« echter meer noodig. De Boers
zijn uitstekende ruiters en schutters en dit is,
Op aanvrage zijn exemplaren voor be
langstellenden verkrijgbaar.
hst blijkt nu weer, een der grootste krachten
der Oud Hollandsche Republieken. Om nu die
kracht later niet te verminderen (ik reken
hierbi) natuurlijk dat de Boers er in zullen
slagen hun onafhankelijkheid te behouden),
is het noodig, dat de mannen, die van hier
vertrekkeD, vertrouwd zijn met hot geweer
ea zoo mogelijk met het paardrijden.
Mijn doel met het vormen van een Fonds
tal daadtoerktüjken dewn is derhalve om ge-
aonds flinke mannen, die aan boveogenoemde
etsohen voldoen, financieel in staat te stellen
naar de Zuid-Afrlkaansche Republieken te
emigreer en.
Aanvankelijk zullen zjj aldaar in functiön,
die niet als oorlogscontrabande beschouwd
kannen worden, werkzaam zfln en aldus de
atwssige Boers vervangen. Inmiddels geweo-
steek moeten laten. De depsche, die van deze
nieuwe ramp melding maakt, is gedateerd
van Durban.
.In den loop van ds poging, gedaan om
zich met geweld meester te maken van den
overtocht orer de Tugela, heeft generaal Clery
er niet in kunnen slagen om zijn troepen op
den anderen oever te breDgen, ten gevolge
van het vunr van de Boeren. De etellingen
der Boeren strekken zich uit over een afstand
van 10 mijlen.
.In den loop van het gevecht slaagde een
klein detachement Dublin fuseliers er in de
Tugela over te steken en bevond zich op
300 yards afstand van een stelling, die men
zwak waande, maar het werd ontvangen
door sen zoo stark vuur, dat het zich terug
moest trekken. Acht kanonnen moesten tijdelijk
Uit Kaapstad.
Aan een brief van den correspondent der
„Arnh. Courant" to Kaapstad, den 25sten Nov.
aangevangen, don SOsten voortgezet, ontlee-
neirwfl het volgende:
Inmiddels xfln do heele noordrand-districten
geannexeerd, en er zullen er meer volgen.
Een mijner kennissen b{j de Standard Bank
of S. A. Limited bad inzage van een telegram,
dat al de noordelijke Bankfilialen haar good
zullen vervoeren. Sauer, minister van Publieks
Werken, is naar hot noorden gegaan en heeft
redevoeringen gehouden om de menschen
zoet en gehoorzaam te houdendit werkje
is hem zeker opgedrongen door den Gouver
neur. Na hfl heeft bflv. te Dordrecht een
speech gehouden, die de .Cape Times hnlf-
2 zfi aan het klimaat, oefenen zich fn paard
reden en schieten en vormen zoodoende een
waardevolle reserve voor de toskomst
De band tusscben Nederland en de Oud-
Hollandscbe Republieken in Zuid-Afrika wordt
hierdoor nauwer en vele plaatsen zullen nu
door Nederlanders worden ingenomen en hun
daardoor een ruim bestaan verschaffen in de
toekomst, die anders weder in handen van
personen van anderfln landaard zulleu vallen.
Want, men vergete het niet, dat terwijl
men hier kalm afwacht wat er zal komen, in
andere laDden de handen uit de mouwen wor
den gestoken. Uit Frankrijk, Rusland en
Doitschland vertrekken nu reeds ettelijke jonge
mannen naar Transvaal, naar mfl van góed-
ingelichte en betrouwbare zflde verzekerd is.
Waarom kan zulks van hieruit niet even zoo
goed geschieden? En op de vraag of ze welkom
zullen zijn, kan ik antwoorden, dat ik er zeker
van beD, dat do beide Republieken deze zoo
belangloos te verschaffen hulp gaarne en dank
baar zullen aanvaarden.
Komt dus Nederlanders van Noord en Zuid 1
Opl voor Transvaal I zfl de leus, waaronder go
U vereenigt om onzen stambroeders aan gene
19de van den aarabol daadwerkelijken steun te
sden langs vredelievenden weg.
De opgave van hen, die zich bij mfl aan
sloten, zal binnen enkele dagen worden
gepubliceerd; laten vele, vooral invloedrijke,
personen dit voorbeeld volgen, opdat de aan
vragen om fioanciëelen steun een gunstig
resultaat mogen hebben.
Want geld, veel geld is er noodig om mfln
plan te verwezenlijken tot het stichten van
n werkelijk krachtig
Fonds tot daadwerkeiyken steun.
Tot Dog toe bedroegen de toezeggingen
•enige duizenden guldens; laten die vertien-
dubbelen en zendt uw voorloopige toezegging
r bedragen, die ge bereid zjjt te storteD bfl
it comité, dat thans gevormd wordt, aan
W. P. N0SL8 VAN WAG SNIN GUM,
Directeur-President van
De Bataaf8che Bank.
Amsterdam, 20 Dec. 1899.
[Daar het beginsel, waarvan de geachte
anender uitgaat, ons zeer sympathiek is,
plaatsen wfl gaarne dit ingezonden stuk, ter-
wtft we, met het oog op onze beperkte ruimte
Moige citaten moeten weglaten. Red.]
Do oorlog tusschen Engeland en Transvaal.
Men hoopt in Engeland, dat het aan het
toeval is toe te schrijven, dat de naam van
generaal Clery in het rapport van generaal
Boller niet is genoemd. De „Ind. beige" bevat
telegram, dat, als het juist Is, ook deze
hoop in aalgen doet valleo. Uit dat telegram
blokt, dat aan den kant van Weenen, op een
K.M. ten Oosten van Colenso, gentTaal
Cfc-ry moest trachten de Tugela over te trek
ken en do Boeren terug te jagen. Hfl is er
ln geslaagd, niet meer dan Sir Redvers
Boller, ook bfl heeft acht kanonnen in den
fn deo afteek worden golaten, daar alle kanon
niers waren gedood.
Do troepen hebben slch versterkt, t?rwfll
sfl de kanoonea bewaakten. Men gelooft niet,
dat de Boeren de rivier over zullen steken
om er zich van meester te maken. De strijd
krachten van de Boeren worden geschat op
10,000 man."
Hoewel deze depeche vac Durban komt, is
so in het geheel niet olficiëel. Maar dit zou
geen beletsel wezen om toch waar te zfln.
De vrijwilligers komen in Engeland in tus
schen nog steeds bfl zulke ontzettende massa's
aanzetten, dat weer e«n nieuwe werver in het
buitenland gesnapt ia. Uit Koburg wordt ten
minste gemeld, a at een bevel tot aanbouoing ls
uitgevaardigd tegen een Eng-rlscbman York, die
Dult8Cbera beeft aangeworven voor den dienst
in een buiteDlandacb leger. Tot dusverre heb
ben de Eng-lschen steejs bestreden, dat zfl in
het buitenland soldaten aanwerven en zich op
hun wetten beroepen, die het dienst nemen
van lie en, die buiten het Vereenigde Konink
rijk of de kolonlén geboren zfln, ver -leden. Nu
zullen zo het wel niet meer kunnen bestrijden.
In Duit8chland wont het aan werve-n voor een
buitenlandscb leger gestraft met een gevange
nisstraf van minstens drie maanden.
Het is dan ook zeer de vraag, of de vrij
willigers en de yeomanry (welke laatsten
nog minder moeten zfln dan onze schutterij)
voor de EDgelechen voordelen van eenige
beteekenis zullen brengen. Wat voor troepen
de Engelscben in hun veldtocht tegen de
Boeren Dooaig hebben, heelt de mflneeziiter
Robinson, een goed kenner van de Zuid-
Afrikaanscbe toestanden, aan een modewerker
v*n den .Daily Chronicle" medegeaeeld„De
Brit8cbe regeering", b-toogfc hfl, .bad een
uit ongeveer 25,000 man in Zuid Afrika
geboren Engelscben bestaand koloni »al leger
moeten stichten. Deze lied n zouden met de
wflze van oorlogvoeren der Boeren vertrouwd
geweeet zfln. Zfl hadcen allen voorzien kunnen
worden van Basuto-paarden, die voor 10 pc. st.
het stuk te krflgon waren geweest. De
r<-geering had bun moeten toestaan eigen
officieren te beno-men, en aan hen een goede
artillerie moeten toevoegen. Dan zou de toe
stand in Zuid-Afrika thans geheel an era wezen
Zie eens naar Mafeking, wat Baden-Poweil
daar met een hanuvol soldaten doet; geen
Infanterie ter wereld, boe aapper ze ook zfln
mag, kan tegen zo© uitstekende scherp
schutters, als de Borren zfln, wat uitrichten.
Wfl moeten soldaten hebben, die op dezelfde
wflze geschoold sfln. Men moet bun loeren
niet van bun paarden af te springen; men
moet bun loeren boe men zich snel beweegt,
en boe men op een in beweging zflnd doel
schiet; boe men afstanden nauwkeurig schat.
In het kort, sfl hebben dat noo ig, wat
do Britsche solanten van thans nog niet
hebben, en dat ia de natuurlflke trainetriog
van £et veld, zooals die door jagen, schieten
en oori^gsoefeningen wordt gekregen."
Generaal French ontsnapte per trein uit
Ladysmitb, die nabfl Colenso door de
Boeren werd aanbevallen; één granaat
slechts trof den trein.
bearted", droog en verveleDd vond. Waarom
ging sir Alfred Milner ook zelf niet?
En dan de jongste proclamatie, die van
gisteren. Daarin worct gezegd, dat ae Koningin
ontelbare bewflzen h«elt geleverd, dat zfl niet
één ras ten koste van bet and* re onder hare
koloniale onderdanen begunstigt 1 Als die
domme Boeren dan maar verg ten willen:
dat onder Hr. Ms. regeering er een tfld was,
dat zfl in het Parlement niet hun eigen taal
mochten spreken; dat telegrammen in de
Hollandsche taal niet aangenomen werden;
dat gelflke taalrechten Dog niet anders dan
op papier bestaan; dat alle hoofdambtenaren
Engelscben zfln enz., odz
Het worat me nu en dan griezelig koud
om het hart, als ik in den sleur der gewone
bezigheden of wandelende onder dez? zuiier-
son in het liefJgke Kaapstad plotseling op
schrik bfl ae gedachte, dat nog steeds en al
door daar die Boeren BtrflcU-n voor land en
vrflheid. Werkelflk, velen kflken niet meer
naar oorlogsberichten, velen spreken nibt meer
over den oorlog; ik bedoel de Engelschen ron
dom mfl been in denzelfden werkkring. Maar
Afrikaansche Boer nvrienden spreken baast
over niets dan den oorlog,
Het was een treurig gezicht Zondag, om
hier die bfl Belmont gevangen Boeren door
de stad te zien rfldeu in open trucks. De
Engelsche gewonden wie weet hoeveel!
zfln ki den nacht vervoerd, maar deze „vuils"
menschen moeten goed tentoongesteld wor :en;
en ik behoef u niet te zeggen, dat onder aie
Vrfl-tater8 mens- hen zgn, die hooae posteo
btkleedeo. De trein rfldt hier langs de doeken
ovi-r de openbare straat en dus konden de
Boeren eens goed bespot worden. Stel u
voor die gevangem-n, twee nachten en dagen
in die open veowageDs; en het was koud
Zaterdag, en 'a na< hts verre van warm! En
ze hadden geen enkele deken 1 Er zfln weer
Hollanders ook bfl zegt men,
Zondag is hier een a)g«-meene bootedag
gew est, een dag van verootmoediging voor
Goj, die om ae zonden oer meDschen aie
6traf ons opgelegd heeft. Daar zfln bfl die
gelegenheid weer aandoenlijke woorcen ge
hoord, ook harde wooroen aan het adres van
Engeland, en sommigen zelden het ronduit,
dat wfl verplicht waren onze broeiers in de
Republieken te helpen. Nu, ik geloof, dat
bfl de moesten de verwantschap sterker spreekt
dan de loyaliteit en dat de Repu .lieken in
Natal en de koloniën goede hulp vinden, waar
ze oi8tricten annexeeren.
De Boardingbulzen zfln hier nog opgepropt
met menschen; en ouk daarin behcerscht
soms de politiek bet leven; zoo gingen et-o
paar Engelschen t aloorig wag uit een Af'ri-
kaansch Ëoardinghuis, omdat de gesprekken
hun daar niet bevielen, en vroeg men in eon
Eng- lsch Boardioghuis aan iemand wat hfl
van den oorlog dacht vóór hfl daar in komen
mocht.
Zelfs in de scholen kakelt en keft het
onder het jonge goed en zfln er gevallen
bekend, dat de meisjes uit de Republiek, dio
hier in de kolonie op een Engelsche jonge-
dame8ko8tschool zijn, leelflk getergd worden
door haar onderwijzeressen.
Het is vandaag 6Dikheet. Ik hoop, dat de
Engelschen in het velJ lamgeslagen zfln door
de warmte. Ik heb eenigo ondervinding er
van, dat de Boeren de hitte nogal verdragen,
kunnen.
30 Nov. De mail gaat vandaag pas, omdat
de mail uit Europa eerst Dinsdag vond laat
aankwam. Nu het is dan waar, dat ae Engel
schen bfl Modaerrivier ontzetten 1 geslagen
zfln. Gisteravond kwamen do telegrammen.
Generaal Mefchuen schrflft, dat er nog nooit
zoo'n woedend gevecht ln Zuid-Afrika ge-
wees is: de Maxim Nordenfelds der Boeren
werkten „demoralisaorend op ae Engelscben",
staat er; het verlies bedraagt 500—600.
Generaal Methueu is „licht" gewond. Maar
natuurlijk wordt het toch weder een great
victory genoemd. Ziet u, dat is het geheim
der Engelschen om een ne erlaag in een
victorie en nog wel e6n great of een brilliant
te veranderen.
Maar wat niet gekakeld is, dat in dea
nacht van Dina ag op Woensdag to Wfln1 erg
een trein aankwam van het 6lagvelj met
pl. m. 350 gewonden en dat die na gelost
te zfln daoelflk terugreed om nog een kleine
'200 te halen; die Engelschen hebben geen
treinen genoeg tegenwoordig. Te WflnbergiB
bet bospitaal zit hat tnans zoo vol Engel
sche gewonden die natuurlijk waarheid
vertellen kunnen aan de eedrogtn en ooit
gehou len Kaapsche vrienden en verschilt
de waarheid, dia zfl vertellen kunnen zooveel
van de verdichtselen, die men ons op do
mouw spelt, dat ge n bezoekers inter wordea
toegelatengepruttel on ier de Engelschen 1
Gemengd Nieuws.
Naar de „N. R~ C." verneemt, beeft
de firma M..rx Co. te Rotterdam, voor de-
electriscben spoorweg van daar naur Den
Haag, aangekocht ce perceelen weiland en
tuin van aen beer Van eer Willigen, zicL
uitstrekkende van af den Bergweg zui-waarts
tot aan het terrein, waarop ae circus aan do
Zomerbofstraat geplaatst is Aangezien in do
onlangs gehouden veiling ae circus eveneens
voor rekening van genoemde firma is aan
gekocht, heeft oe Electrische Spoorweg-Maat-
schappfl zich daardoor het bezit van etn zeer
belangrijk ceel barer baan verzekerd.
De landbouwer Daassy, die na
een twist over gel 1 zfln acht-en-zeventigjarigen
vacer met een sikkel vermoord hui, ie oowr
het Hof te Douai tot levenslangen dwang
arbeid veroordeeld. De gezworenen badder
verzachtende omstandigheden weten te ont
dekken.
De uitbreiding dor pest. De
pest is in de laatste vfli' jaren uit het Oosten
langzamerban l vooruiteeorongen, zon er do
punten, die zfl op haar toent sterker bezocht,
geheel te verlaten. Van Hongkong en China
ging zfl naar Innë, Perzie, Aradè, Egypt©
en Portugal. Schepen bra hten haar naa»
Madagascar, de eilanden Bourbon, Mauritius,
Mozam' ique en karavanen brachten baar lang©
de lam wegen door Mongolië en Turkestan
naar de kust van de Kaspische Zee en do
oevers der Wolga. Onlangs is zfl ook den
Atlautischen Oceaan overgetrokken, om in
Zuid Amerika, en wel in Montevideo, Buenos»
Ayres en Santos op te treden. Dr. Galmetta
houot het, op grond van zfln onderzoekingen
in Oporto, voor ontwfllelbaar, dat d- ziekte
zich langzamerhand in nog andere landen aer
oude en Dieuwe wereld zal voordoen. Naar
aanleiding van de voorzichtigbeiüsmaatregelen,
die de Belgische regeering in de laatste uagen
tegen den aanvoer uit verschillende over»
zeesche gewesten getroffen heelt, verdient
een in „Express" gepubliceerd artikel van
den directeur van het Luthersche bacteriolo
gische instituut, dr. M*lvoz, over het piet-
gevaar ze-r de aandacht. Ook bfl bourtt ea©
binnensluipen der ziekte in België voor mogo
Iflfc, hfl gelooft ecuter, dat men zich daarovat
ni=t ongerust behoeit te maken. De regeering
neemt verdere voorzichtigbeidsraaBtregelen.
Daar het produceeren ?aü het pest serum go-
ruimen tfld vordert en de paarden, vrelkehet
levt-ren, minstens een jaar te voren moetoa
zfln iogeëDt, beeft België voorloopig de levering
van het serum aan het instituut, van Pasteur
te Parfls opgedragen, dat tegenwoordig to
St. Cloud 50 ingeënte paarden voorbanden he^r*
Dr. Malvoz hou t de vernietiging van massa'©
ratten en muizen voor dringend noodzakelflk
en prflst het voorbeeld, gegeven door den ge
meenteraad, die tegenwoordig voor elke oood©
rat drie sous (7'/i cent) betaalt. Oomiad. llflk
uit Indië is de ziekte in Oportc niet gebracht,
wel echter hoeft het Engelsche stoomschip
„City of Cook den 13den en 21sten Maart jL
oaar verscheidene uit Indië naar Lonoeo be
stemde waren van verdachte herkomst, zooals
thee, rflet, tapiocca enz., en den &jen Juni
een ladag kolen gelost. Dr. Calmette waa
van meening, dat de ziekte reeds vele wekoa
vóór het eerste geval van pest in Oporto
door acheepsratten en lanoratten was over
gebracht, om eindelflk op de havenarbeiders
over te gaan, die de ziekte aan verder ver
brei 1 en. Overigens heeft de serumtherapio,
d. w. z. de inspuiting met het bloed van een
paard, dat minstens een jaar met pestbacillen
is ingeënt, in Oporto van de 104 behandeld©
zieken er 91 gered. Yergelflkt men dit geriog©
sterltecflter met dat van vroegere epidemieën,
die 70, 80, ja zelfs 90 pet. eer zieken in bek
graf deden dalen, dan verliest het voormalig^
afschrikwekkende spook der pest toch wewn^,
iflk veel van zfln ontzettendheid.
