li*. 12190
Zaterdag X® November.
A#. 1899
$eze goiuant wordt dagelijks, met uitzondering
van ,Zon- en feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
BLAD.
'PRIJS DEZER CQUKAHTl
Voor Lddaa per 8 maanden. f t <r i f 1i 0.
Franco per post 1.40.
Afzonderlek* Nommers t 0.05.
PRIJS DER ADVERTKNTl Ülfi
Van 1—0 rogels f 1.05. ledero regel meer f 0.17J. Grooterq
lettere naar plaatsruimte Voor het incasseeren buiteD do stad
wordt ƒ0.06 berekend.
Tweede Blad.
Gemeenteraad yan Leiden*
Ia de gisternamiddag gehouden zitting werd
een niet onbelangrijke discussie gevoerd naar
aanleiding van het voorstel van B. en Ws.
tot ondersteuning van het verzo.-k van den
Gemeenteraad van Deventer aan den Minister
van Einnenlandsche Zaken om herstel van
de Ryksbydrage voor de Hoogere Burger-
ichool voor Meisjes.
De heer De Lange verklaarde aan het
voorstel van B. en Ws. zijn stem niet te
kunnen geven en wel op grond van de
bezwaren, die by heeft tegen deze in het
bovengenoemd verzoek aangevoerde motieven:
„Bovendien mag het als een openbare mee
ning worJen aangemerkt, dat do vrouw der
toekomst, geroepen om op elk maatschappj
lUk arbeidsveld de me learbeiJster met den
man te zyn, recht heeft op ten voorbereiding,
voor haar geschikt" en „Middelbaar onder
wys, ingericht met het oog op allerlei beroep,
worct daarom een steeds dringenJo eisch,
die, zoo hy al niet door den Staat wordt
bevredigd, in elk geval waar andere machten
hem trachten te vervullen, door den Staat
behoort te worden gesteund." Voorts had spr.
bezwaar tegen het door B en Ws. aange
voerde motief, „dat het middelbaar onderwijs
ook een uitnemende voorbereiding vers.hift
-joor al die openbare betrekkingen, welke
ateeds meer door vrouwen worden bekleed."
Spreker is tegen de concurrentie der vrouw
met den man, z. i. heeft de vrouw haar eigen
arbeidsveld, het huishouden. Om deze reden
kan hy de aanvraag niet steunen. Beter vindt
h|j het, indien de gemeente zelf de school
bekostige of bet schoolgeld verbooge.
De heer Pera was het niet eens met den
heer De Lange. Hy verklaarde het verzoek
te zullen steunen, speciaal om de mededee-
ling van B. en Ws., uat bet besluit tot de
oprichting der Hoogere Burgerschool voor
Meisjes in deze gemeente werd genomen onder
uitdrukkeiyk voorbehoud, dat het Ryk bereid
zou zyn, dit oDderwys hier, op denzelf Jen
voet als in andere gemeenten, geldelyk te
steunen, en dat eerst tot de oprichting werd
overgegaan, toen die zekerheid was verkre
gen Zoolang nu die school bestaat, moet de
gemeente van bet Ryk trachten te bekomen
wat het haar beeft toegezegd. Om het finan
cieel belang dezer gemeente zou de heer Pera
dan ook het vo-Tstel steunen.
Ook de heer Den Eouter verschilde in
opinie met den heer De Lange. Meermal n
toch komt het voor, dat de vrcuw zich ge
noopt ziet in haar eigen onderhoud te voor-,
zien. Wil zy als een sieraad en met eere een
ma&tschappelyke betrekking bekleeden, dan
Is het noodlg, dat zij een goede voorbereiding
hebfce. Een goede ontwikkeling der vrouw,
die in de toekomst aan het hoofd van ecu
gewichtige betrekking zal staan, is staats
belang. Waar B. en Ws. hierop wezen, heeft
spr. met instemming hun gedachtengang ge
volgd. Of nu een hoogere burgerschool voor
meisjes het ideaal voor opl.iding der vrouw
Is, wil spreker Diet zeggen.
Het spyt hem echter, dat waar B. en Ws.
Op een onrecht wyzen, zy een ander onrecht
verzwygen. Spr. had hiarby het oog op de
p-rticuliere onderwysinrichtingen, die der ge
mekte en rykskas zu'k een groote besparing
opleveren, en die oveneens aanspraak hebben
op rykssubsidie. Ook de ontwikkeling van de
leerlingen dier inrichtingen is staatsbelang.
Spr. zou wenscben, dat de Raad der gemeente
Deventer hierop door den Leids.hen Raad
werd gewezen.
De Voorzitter had juist den heer Den Houter
bedankt voor den steun, dien hy B. en Ws.
wil verleenen, toen de heer Den Houter ver
zocht te mogen opmerken, dat, weri aan
zyn verzoek niet voldaan, hy verplicht was
te^en te stemmen.
De Voorzitter antwoordde nu, dat men hier
alleen te doen heeft met het subsidie aan de
Hoogere Burgerschool voor Meisjes, dat al de
beschouwingen van den heer Den Houter be
treffende het byzonder onderwys In den Raad
niet tbuis behooren, maar wel tot de algemeene
landspolitiek, waarom by den Raad in over
weging gaf die er geheel buiten te laten en
niet mee te gaan met den wensch van den
heer Den Houter. Er is een onrecht gepleegd
en dit moet worden hersteld.
De heer Den Houter verklaarde, nog wel
eenige aanteekeningen te kunnen maken op
het door den Voorzitter aangevoerde, doch het
hierby te will-n laten.
Alsnu werd h-jfc voorst 1 van B. en Ws
in stemming gebracht en aangenomen met
19 tegen 2 st., die der hoeren Lange en Deo
Houter.
By de behandeling van het verzoek van
den heer M. H. Van Waveren, om vergunning
tot demping van de sloot, welke de Groenoord-
straat kruist, voor zooveel betreft het gedeelte
ia die straat gelegen, wer.'en do:r sommige
leden opmerkingen gemaakt en wel na.r
aanleiding der tweede conclusie van het voor
stel van B. en Ws., om de helft der kosten,
aan de werken, die in verband met de demping
moeten worden verricht, voor rekening der
gemeente te nemen. Het kwam dien leden
vreemd voor, dat B. en Ws. meer willen
geven dan requestrant vraagt. Het antwoord
van den Voorzitter was, dat de bedoelde bepaling
het uitvloeisel is van de vele onderhandelingen,
die tusschen den beer Van Waveren en het
gemeentebestuur zyn gevoerd, waarop de heer
Eerstens zyn bevreemding te kennen gaf, dat
in het request in het geheel niet van deze
onderhandelingen wordt gesproken.
Zooals wy giiteren reeds vermeldden, werd
hot verzoek van den beer Van Waveren
ingewilligd zonder hoofdeiyke stemming
evenals de andere verzoeken om demping van
gedeelten sloot.
TWEEDE KAMER.
By de gisternamiddag voortgezette behan
deling der Ongevallenwet verdedigde de hoer
Kayper het amendement-Lohman c.s., dat
ni t hetzelfde beoogt als de door spr. voor
gestelde be ryfsvereenigiDgen. Het amende
ment biedt slechts een financieele vergemak-
ktiyking Vooral juichte hy bet toe dat een
aantal werkgevers er door zullen onttrokken
worden aan de bureaucr »tiedat er een prikkel
in ligt voor verscherping der veiligheidsmaat
regelen.
Tevens wordt de particuliere industrie de
gölegenhei geopend in het leven te biy von,
en de gemeenten worden in staat gesteld
als succursaal op te treden in plaats van den
Staat.
De heer Lohman repiiceerende, merkte aan
den heer Van der Zwaag op, dat door het
stelsel van het amendement de verhouding
van den Staat tot den werkman niet ver
andert.
De heer Van Kempen zag in de amende
menten geen financieel voordeel voor de indus-
triëelen. Het voordeel voor hen is echt r,
dat zy meer vryheid van beweging krygen.
De heer Veegens handhaafde zyn bezwaren
tegen de amendementen; de z.g. eigen risico
is uit den booze en in lynreebten stryd met
bet hoofdbeginsel van het ontwerp.
Door de risico door den werkgever zelf te
laten dragen, herleeft de belangenstryd tus
schen werkgever en werkman; desnoods zou
hy mede kunnen gaan dat groote gemeenten,
provinciën en spoorwegmaatschappy de risico
aer verzekering overdroegen aan maatschap
pijen met bebooriyk gegarandeerd kapitaal.
De Minister verzekerde, dat hy nog blijft
by zyn vroegere bestryjing van eigen ver
zekering by particuliere maatschappyeo.
Amendementen Ongevalleyiwet.
lo. De beer Pynappel heeft zyn vroeger
reeds ingediend amendement (een nieuw
artikel 95bis eenigszins gewyzigd opoisuw
ingediend; van die gelegenheid gebruik ma
kende, ter bekorting van mondelfng dobat,
om vragen en opmerkingen in het verslag
van het afdeelingsonderzoek of in do Nota
der Regeering voorkomende te beantwoorden.
Het ligt o. a. niet in züne bedoeling, dat
een werkgever, die zyn werklied n by een
verztkeringsmaat8chappy tegen de gevolgen
van ongevallen verzekerd heeft, voortaan
tegenover die maatscbappy van de verplichting
tot betaling van premie zou zyn ODtbeven.
Wat het fond^ van zyn amendement betreft,
beantwoordt de heer Pynappel de bedenking
om tegen bet by de wet ontheffing verleenen
van de verplichtingen, uit aaügegane verbinte
nissen voortvloeiende, met het betoog, dat uit
bet gebruik maken van de wet als middel om
rechten en verplichtingen te scheppen, ook
daar waar zy reeds geregeld zyn door den
vryen wil van partyen, onmiddeliyk volgt de
de bevoegdheid en de plicht van den wet
gever om door een overgangsbepaling de ver
stoorde rechtsorde te herstellen, waar oud en
nieuw recht met elkander in botsing komen.
2o. De heer Van Karnebeek hoeft voor
gesteld art. 10 te lezen als volgt:
„Wy behouden ons voor by algemeenen
maatregel van bestuur te bepalen in hoever
de bepalingen dezer wet, zoo noodig gewyzigd,
van toepassiog zyn:
lo. op den werkgever, wieD6 onderneming
in Nederland gevestigd is, voor zooveel hy
zyn bedryf in bet buitenland uitoefent, ten
aanzien van den werkman, dien hy daarvoor
gebruikt en die zyn woonplaats in het Ryk
heelt, alsmede op dien werkman, wanneer
hy in het buitenland door een ongeval ge
troffen wordt;
2o. op den werkgever, die zyn bedryf in
Nederland uitoefent, doch wiens ondtrneming
buiten N-derlaod is gevestigd, ten aanzien
van dsn werkman, dien hy daarvoor hier te
lande gebruikt en die hier te lande zyn woon
plaats niet he .-ft, alsmede op cien werkman.
3o. De heer Van der Zwaag heeft voorge
steld art. 66 als volgt te lezen
„Over de beslissingen, waartegen ingevolge
de bepalingen dezer wet beroep open staat,
wor .t geoordeeld door raden van beroep.
De leden van deze raden van beroep wórden
voor een derde gedeelte benoemd door Ons en
voor het overig twee derde gedeelte gekozen,
iaJer voor de heift, coor de meerderjarige
patroons en de meerderjarige werklieden ia
de verzekerde beiryven.
Voor het overige wordt alles wat de samen
stelling dezer colleges en de wyze van behan
deling der beroepen betreft, by nadere wet
geregeld."
De oorlog tusschen Engeland en Transvaal.
Tot nog toe is het gerucht van generaal
Joubert's dood nog van geen z|jde bevestigd.
Hierdoor krggt de twyfel aan do waarheid
van do treurmare ernstig voedsel, liet lijkt
niet zeer waarschijnlijk voorwaar, dat een be
richt, dat voor de Engelschen zoo bijzonder
gunstig zou z(jn, juist op dit oogenblik, langer
dan een week stil gehouden kan worden en
als het eenmaal, reeds vier dagen geleden, iu
de wereld is gekomen in dit tijdsverloop nog
niet bevestigd zou z(jn. Want men kan er zeker
van zijn, dat de bevestiging van het bericht
van Joubert's dood geen vier dagen zou be
hoeven om naar Europa te komen. Daar zou
meent het „I-ibl." de censuur wel voor
zorgen
Wat den twijfel aan de waarheid van het
gerucht nog verhoogt is het feit dat de ver
spreiding van dit bericht is voorspeld door den
heer Robinson. Deze Engelscliraan, die eonige
dagen geleden in een schrijven aan de „Daily
News" de Briteche lezers waarschuwde voor
de berichten van het oorlogsterrein, die naar
zijn oordeel op niet veel meer dan Kaffer praatjes
berustteD, verklaarde toen dat het hem niets
zou verwonderen, wanneer hij over een paar
dageu te lozen kreeg, dat generaal Joubert dood
was en „zgn hoofd op een piek te Ladysmith
werd rondgedragen". Het eerste gedeelte van
deze voorspelling is reeds bewaarheid.
Het is maar te betreuren, dat men waar
schijnlijk niet spoedig de tegenspraak van het
gerucht zal kunnen lezen, als het blijkt onwaar
to z|jn. Zoodra de censoren het bericht, dat
Joubert niet dood is, onder de oogen krygen,
zullen zij waarscbijulijk plotseliug ontdekkon,
dat de kabel weer zoo met werk overladen is
geweest, dat hij een paar dagen rust moet hebben.
Iotusschen zijn er voor do Boeren gunstiger
luidende telegrammen gekomen:
P a r ij s, 16 Nov. Uit Londen wordt aan de
Temps" geseind:
Het stilzwijgen van het departement van
oorlog wekt heden ernstige bezorgdheid.
De „Liverpool Courrier" verneemt, dat de
toestand to Ladysmith uiterst ernstig is. Het
departement van oorlog meent het gerucht
omtrent het sneuvelen van Joubert niet te
kunnen vermelden, daar het niet officieel be
vestigd is.
De „Globe" verneemt, dat op de helio-
graphische seinen naar Ladysmith van daar
niet wordt geantwoord. De Boeren trekken hun
liniën steeds nauwer om de stad, waaruit blykt
dat zij voornemens zouden zyn, spoedig tot een
aanval over te gaan.
Luidens een telegram uit Estcourt aan de
„Times" zijn 600 Boeren te Chiveley (tusschen
Colenso en Estcourt) waargenomen.
Estcourt, 13 Nov. De Boeren hebben
den spoorweg vier mijlen ten Zuiden van
Colenso vernield, doch waarschijnlijk niet
onherstelbaar.
Londen, 16 Nov. Een telegram aan de
avondbladen van 16 Nov. 9 uren v.m. uit
Pietcrmaritzburg meldt, dat de Boeren een
geblindeerden trein aanvielen, waarbij een
Engel8chman gedood en zestien gekwetst
werden.
Durban, 13 November. Het gerucht van
den dood van Joubert is nog niet bevestigd.
Estcourt, 15 November. (9 u. 30 'sav.)
De trein van het Boode Kruis, die 's morgens
vertrokken was om de dooden en gewonden
te gaan halen, keerde hedenavond hier terug.
De geneesheer die de leiding had, berichtte
dat hij zyn opdracht niet had kunnen vervullen,
daar de Boeren hem lieten weten dat, aange
zien generaal Joubert zich op verren afstand
bevond, op het verzoek van den dokter geen
antwoord gegeven kon worden vóór den vol
genden ochtend.
Estcourt, 15 November. Drie en twintig
man van de Durban-infanterie, die zich in den
gepantserden trein bevonden, worden vermist.
Van de halve compagnie Dublin fusiliers, even
eens in den trein aanwezig, kwamen er slechts
vijftien terug. De zevenponder van de marine,
die voorop stond, deed drie schoten, toen hy
stukgeslagen werd door het vijandelijk geschut
vuur. De machine is ook beschadigd.
Winston Churchill, zoon van wijlen Lord
Randolph aChurchill, die als dagbladcorrespon
dent werkzaam was, ia, naar gemeld wordt,
gevangengenomen.
Londen, 16 November. De avondbladen
bevatten een telegram uit Pietcrmaritzburg van
gisteren, 9 uren 's morgens, volgens hetwelk de
Boeren een gepantserden trein aangevallen
hebben, waarbij een Engelschman gedood en
zestien gewond werden.
Estcourt, 15 November. (2.30 's nam.)
Een gepantserde trein met honderd man deed
hedenochtend vroeg een verkenning naar Chie-
veley. Toen hij den terugtocht aanving, openden
de Boeren, die artillerie in vier stellingen
hadden geposteerd, het vuur. De twee wagens,
die vóór de machiue reden, ontspoorden en
sloegen om, terwijl de soldaten in die positie
den vijand het hoofd boden. Deze opende een
hevig vuur op de ontspoorde wagens, die met
groote moeite werdon uit den weg geruimd.
Toen de weg vrij was, is de machine vertrokken.
Er z|jn verscheidene dooden en gewonden.
Parijs, 16 November. De „Temps" verneemt
uit Londen:
In het Zuiden van don Vrijstaat is de toe
stand ernstig geworden voor een Engelsche
kolonne, ter verkenning naar Bolmout (een
station aan den spoorweg naar Kimberley, ten
Westen van den Oranje Vrijstaat gelegen) ver
trokken en waarvan sedert lang geen berichten
ontvangen ziju.
De tweede editie van de „Times" bevat een
telegram uit Do Aar, van 9 dezer, behelzende,
dat deze kolonne onder bevel staat van kolonel
Gough en bestaat uit bereden infanterie en
een batterij artillerie. De „St.-James Gazette"
zegt, dat de voorwaartsche beweging der aan
de Kaap ontscheepte troepen begonnen is en
dat zy naar Kimberley optrekken.
INGEZONDEN.
De buitenlandsche Pers over den
oorlog in Zuid-Afrika.
Het moet zeker eiken Nederlander onaan
genaam treffen dat de bladen die het opne
men voor de Boeren en tegm ce politiek der
Jingoes en de meeste bladen scbryven
gelukkig ia dien geest toch byna altyd
hun beschouwingen eindigen of aanvangen
met 't uitspr-. ken der troostelooze verwach
ting dat „natuurlyk" op den langen duur
Engeland het wel moet winnen. Zoo doende
geeft de buitenlandsche pers, tegen haar he
ao ling, Engeland een sterken inoreelen steun
indien immers de Jingoes het wenschelyk
acht n door leugenachtige berichten het zoo
lang mogeiyk te doen voorkomen alsof de
Boeren klop kr-gen, dan moet bun ook die
herhaalde verzekeriug van tegenstanders dat
de Engelschen eindelyk zullen zegevieren wel
zeer welkom zyn voor 't bewerken der pu
blieke opinie.
Nu is hot zeker verkeerd en dwaas leugens
met leugens te bestryden, en als inderdaad
het eindeiyk overwinnen van Engeland zoo
zeker was, dan zou men niet mogen ver
langen dat de P9rs, tegen beter weten in, het
mislukken van den veroveringsoorlog profe
teerde. Maar deskundigen als de Engelsche
reiziger Selous, als verschillende militaire
scbryvers in Duitschiand, denken er heel
anders over. Ik spreek hier nu niet van ons,
Hollanders, wien men zou kunnen vcrwyten
dat wy gelooven wat wy hopen. Toch mag
verwezen worden naar het voortreffelyke
geschrift van prof. Te "Winkel, („Waar het
om gaat in Zuid-Afrika", Haarlem 1899), die
niet met vaderlandslieven Je uitroepen, maar
op zoer degelyke gronden betoogt, dat de
imperialistische politiek van Chamberlain al
heel weinig kans van slagen heeft.
Het komt my om bovenstaande reden voor
dat alle Nederlanders, die in eenige betrekking
staan tot het Buitenland en speciaal tot de
buitenlandsche Pers, cr met nadruk op dienen
te wyzen hoe gevaariyk het is op losse gron-
deD, ja tegen hetgeen tot heden het ver
loop van den oorlog ons leert in, aan de
Engelschen de verzekering te geven dat zy,
als ze maar volhouden, het zullen winnen.
De Boeren zyn geen mannen om door zulke
berichten te worden gedemoraliseerd, ze lezen
thans trouwens geen kranten, maar in Enge
land is een zeer groote menigte die wel degelUk
coor de Pers tot hopen of wanhopen gebracht
kan worden. De Engelschen hebben van hun
standpunt geiyk dat ze zich groot houden,
maar men geloove toch niet dat de m-er der-
htid der Datie in een oorlog, oie ver van de
Engelsche kust gestreden wordt, inderdaad
„inflexible as fate" is. Ieder die daartoe in
ce gelegenheid is, wyze dus het Buit-nland
op de gevolgen van zyn ongerechtvaardigd
pessimisme ten opzichte van de ziak der
Vryheid. D. C. Hesseling.
BUITENLAND.
Frankryk.
Het hooggerechtshof te Parys heeft do
conclusiën van een der advocaten tot wraking
van de rechters, oie vrymetselaars zfin, ver
worpen.
Twee Fransche officieren van den post
te Montao (China) zyn door do Cbinaezen
vermoord. Admiraal Courrejolles he ft zich
meester gemaakt van den prefect van Hainan
en van zyn kanonneer, oot. De Fransche ge
zant ontving bevel, de bestraffing der schuldigen
ti eischen.
Duitschiand
Vrydag vertrekt de Keizer uit. Brunsbüttel
naar Engeland, vergezeld door de Keizerin
en de prinsen Oskar en August Wilhelm.
H.t bezoek, oorepronk6iyk op 14 dagen ge
raamd, wordt verkort tot 8 dagen, waarvan
er 5 doorgebracht zullen worden by de KoniDgin
te Windsor, en een of twee by den prins
van Wales.
De „National Zeitung" verzekert, dat te
Londen „met nadrukkelyke verwyzing naar
de pogingen van Engelsche bladen om met
bepaalde bedoeling munt te slaan uit 's Keizere
rei3," van Duitsche zyde nog eons de ver
zekering gegeven is, dat achter deze reis
nuts anders gezocht moet worden dan een
sedert lang vastgesteld familiobezoek.
Het hoofdbestuur der Duitsche ver-
eenigingen van het Roole Kruis maakt bo-
kend, dat zooveel vrywilligers zich aanbieden
om als verpleger of verpleegster naar Zuid-
Afrika te vertrekken, dat het ondoenlyk wor t,
ieder scbriftelyk een weigerend antwoord te
zenden; het hoofdbestuur moet dos in do
dagbladen voor verdere aanbiedingen bedanken.
Te Hamburg heeft een 63 jarige Duitsche
dame uit Ottenson zich op eigen kosten als
verpleegster by de ambulance aangesloten.
Zy h:ett 37 jaren in Transvaal gewoond, en
haar man, drie zoons en twee schoonzoons
vechten aan de zyde der Boeren.
De „Lokal-Anzeiger" verneemt dat de Boeren
al maan en voor bet uitbreken van den oorlog
30,000 r peteergeweren van klein kalioer tn
30,000 patronen uit do Duitsche fabrieken
gekregen hebben.
Italië.
De beer Colombo, de regeeringscandidaat,
is met 198 stemmen tot voorzitter der Kamer
gekozen, tegen 179 stemmen, oie op den beer
Biancheri, den candidaat der oppositie, werden
uitgebracht.
Spanje.
De „Economista" besp'eekt hot feit, dat
een Duitsch commissaris naar Ma rid komt
om den financiöelen toestand te bestudeersn.
Het blad uurkt op, dat het zenden van den
commissaris ten gevolge hebben zal, dat de
Duitsche, Fransche en Engelsche houders van
papieren der buitenlandsche schuld tot een
gemeenzame overeenkomst gebracht wordeo.
Groote rumoerige betoogingen hebben
Zondag in Barcelona plaats gehad t>y de aan
komst van den republikeinschen afgevaardigde
Sol 0rteg3, die in het congres den tegenstand
van de industriéelen verdedigde. Uit de huizen
hingen Colgaduras, Catalaansche vlaggen. De
menigte verlangde, dat Sol Ortega van hot
balkon voor zyn woning zou spreken. Hy
vermaande de menschen zich vreedzaam te
verspreiden. By de betoogingen werden oproe
rige kreten gehoord. Men beweert, dat er ge
schoten is, hoewel de regeering oit bestrydt.
Voor het raadhuis verlangde de massa het
ontslag van den burgemeester. Id de woniDg
van den laatste werden de vensters stuk ge
slagen en werden steeneo in bet gebouw ge
smeten.
De Senaat heeft met 99 stemmen tegen
1 de motie van afkeuring tegen aeregeering
verworpen, ingediend door Almenas, die de
regeering beschuldigt de separatistische be
weging te hebben aangemoedigd.
