N°. 12173
Maandag 30 October.
A*. 1899
r i .ro.
<§eze gowant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit iiommcr bestaat nit VIER
Bladen.
Eerste Blad.
STADS-GEHOORZAAL.
Ncdcrlandseh Zuid-Afrikaausche
ïereeniging.
f 4025.Q1.
Leiden, 28 October.
Feuilleton.
II aar Stiefmoeder.
DAG-BLAD.
PRIJS DEEER CQUBAHT»
Voor Lol dan per 8 maanden: v
Franco por post
Afzonderlijke Nommers
r 1.40*
0.05>
PELTS DEB AUVKETENTLETTt
Van l-=é régels f 1.06. Ieder» regel meer 0.17J. m 6footere
lettere naar plaatsruimte Voor het incasseeren bulten do stad
wordt f 0.06 berekend.
30 October a. 9.
De heer JOHAN SCHMIER heeft zich op
verzoek bereid verklaard aan het einde van
het concert het Transvaalsche Volkslied te
zingen.
Tot heJenmiddag drie uren was ons, mot
het gisteren vermelde, op verschillende in-
teekenbiljetten een bedrag toegezegd van
Onnoodig bijna om mee te deelen, dat wij ons
Voortdurend ook voor de toezending van inge
vulde biljetten blijven aanbevelen.
Blanco inteekenbiljetten liggen aan ons
Buretl ter beschikking.
De begrooting, door Dijkgraaf en Hoog
heemraden van het Hoogheemraadschap Rijn
land voor 1900 aan inge anden ter vaststelling
overgelegd, bedraagt in ontvangst 187,210.36,
in uitgaaf 183,298.25, en sluit dus met een
batig saldo van 3918.11.
f Gisteren vertrokken tien Transvaalsche
studenten uit Leiden naar hun land.
Do heer C. Heemskerk, cand. te Leiden,
is beroepen tot predikant bij de Ned.-Herv.
Gem. te Sprang.
Naar aanleiding van hetgeen de „Prov.
Gron. Crt." met vreugde schreef, dat prof.
Symoos van Groningen niet tot opvolger is
benoemvan wijlen prof. CoslJn aan de Leid-
sche universiteit, bevat bet „N. v. d. D."
thans eveneens een artikel, waarin we het
volgen je lezen:
Zeer gemakkelijk kunnen w\j ons de blyd-
schap van Groningen indenken over het be-
«houd van een voortreffelijk geleerde. Maar,
indien het bericht van de „P. G. Ct." juist is,
en reden om aan de juistheid van het bericht
te twijfelen is tr hoegenaamd niet, dan is de
zaak zelve een bewijs te meer voor de stelling,
dat \jver dikwijls een dwaósheid la.
Wat toch is er geschied?
Professor Syraons trekt in Groningen nu
reeds ongeveer twintig jaren oen dubbele
vracht. Hij onderwijst:
I. Oud Germaanscho Taal- en Letterkunde
en Historische Grammatica; en daarenboven:
II. Hoogduitsche Taal- en Letterkunde.
Uit den aard der zaak is het onderwijs ln
deze twee groepen van wetenschappen niet
te geven door een en denzelfden man: èn
wegens den grooten omvang der stof èn
t wegens het groote aantal door haar geëischte
college-uren. Tóch heeft Symons het ge laan
en wie verstand van deze zaken heeft, heeft
nu al bjj de twintig jaren gevraagd, hoe het
mogelijk was, dat by het deed.
Daar komt nu te Leiden do plaats van
Cosijn ledig, dat is: het professoraat voor de
vakken van Groep_J. Geen Nederl .nJer weet
van die vakken meer af dan Symon6. Dat
zeggen alle Germanisten; dat zegt eenparig
de Leidsche Literarische Faculteit; dat z?g-
gen als één man de Leidsche Curatoren. De
benoeming van Symons op die plaats zou
Leiden den eersten Germanist schenken. Maar
zy zou meer. Zy zou di n eersten Germanist
ontheffen van een Inspanning, grooter can
van een mensch geëischt worden mèg. Toch
wordt deze mensch niet benoemd. Waarom
niet? Omdat men dan te Groningen de vruch
ten dier inspanning derven zou.
Ongeoorloofd motief l zoo zeggen wy tot
de Regeering, voor het geval, dat de bewering
juist is, dat Symous d&lrom te Groningen
werd gelaten.
„Pas do zèlel" zoo zeggen wy tot
H. M. de Koningin-Moeder heeft het
volgende telegram doen toekomen aan mej.
G. J. Beynen, hoofd der ziekenverpleegsters
by de ambulance van het Nederl. Roode Kruis
bestemd voor Zuid-Afrika.
„By uw vertrek naar Zuid Afrika ver
gezellen myne beste wenschen U en de
verpleegsters. Met groote belangstelling en
waardetring zal ik de verrichtingen volgen
der ambulance van het Nederlandsche Roode
Kruis en van allen, die deelnomen aan do
schoone en zelfopofferende maar zoo zwaro
taak, die ginds wacht. Moge op het werk
van allen in ruime mate Gods Zegen rusten
en een gelukkige terugkomst in het Neder
land voor allen zyn weggelegd. EMMA."
Dr. Leyds, de gezant der Zuid-Afr.
Repu' liek te Brussel, arriveerde gisteren in
het „Doelen-Hotel" to Amsterdam.
Volgens de „Maas- en Roerbode", zullen
H.H. M.M. de Koningin en de Koningin-
Moeder vermoedeiyk in Mei van het volgend
jaar, opnieuw naar Limburg komen en 'San
Roermond en Maastricht bezoeken.
Indien zyn plan sympathie vindt, is do
heer M. H. Huygens, te 's-Gravenhage, zoo
schryft by in hot „Vad." voornemens stap
pen te doen tot stichting van een weeshuis,
waarin de kinderen der gevallen Eoeren wor
den opgenomen. „Dat weeshuis moet in
Nederland gevestigd zyn, daar de kosten te
Pretoria het dubbele zouden bedragen, omdat
daar de levensbehoeften duurder zyn. Die
weozen kunnen hier worden opgevoed op
Transvaalsche wyze, in de vrcezo Gods, en
als zy militairen willen worden, zal Ik ze
niet tegenhouden, want het zal zyn om de
nagedachtenis van hun vader te wreken.
„Europa moet het weeshuis stichten. Daartoo
zullen onze consuls zeker gaarne medewer
ken, want geheel Europa is aan do zyde der
Boeren".
Volgens „Netrlanoia" is uit Leipzig het
volgende telegram verzonden: „Aan H. M.
Koningin Wilhelmina, Den Haag, als hoog
ste vertegenwoordigster van een zoo zwaar
bedreigden lrooder6tam, biedt, doordrongen
van de gemeenschap cier belangen van de
Nederduitsche en de Hoogduitsche natie, haar
eerbiodigste hul.e, do afdeeling Leipzig van
het Aljuitsch Verbond".
Go.ep. Staten van Zuid-Holland hebben
voorgosttlJ het reglement der veefokkerij
zoo te wyzigen, dat voor jonge stieren in
plaats van 42 promitn van 100 (d. i. 3 per
district) 28 premiën van 100 en 28 van 50
beschikbaar worden gesteld; en voorts dat
hic-r ook gelden de voor de paardenfokkery
ontworpen bepalingen omtrent voeliDg tus-
schen Gedep. Staten en ce regeiingscommissie
en deelneming van leden van keuringscom
missies aan de keuringen.
Gistermiddag werd door een commissie,
namens ruim 160 vrienden en vereerders, aan
mej. Alida Klein en den heer F. H. Tartaud
te Rotterdam een huwelyksgeschenk aange
boden, in den vorm van een fraai eetkamer-
ameublement en een in bloemen veroorgen
verrassing. Daarby was gevoegd een album,
bevattende do namen der gevers.
De beer Pauncefdo is gisteravond uit
Den Haag vertrokken.
Door de commissie voor de verplichte
hengstenkeurlng in Zuid-Holland zyn dit jaar
98 hengsten gekeurd, waarvan 61 zyn goed
gekeurd.
By do te Delft gehouden openbare aanbe
steding der levering van boomen en heesters
ten teboevo der gemeente was als volgt inge
schreven: L. B. Ven 't Hoff, te Loo6cuinen,
voor 347.85; K. Verkaden Kzn., te Boskoop,
voor 340.65; Hoogendyk, te Voorburg, (voor
een gedeelte vaD het benoodlgde) voor 114.75;
W. D. Van der Burg, te Pynacker, (evenzoo
voor een gedeelte van het benoodigde) voor
145 50.
Dr. J. H, Simon Thomas te Heemstede
is benoemd tot 2den goneesheer in bet krank
zinnigengesticht le Buitenzorg.
De heer Messchaert heeft om verschil
lende redenen bedankt als leider van het
Amsterdamsch a-cappella-koor, dat nu waar-
6cbynlyk zal worden ontbonden.
De RaaJ van Amsterdam besloot by de
behandeling van de begrooting tot dempiog
van de Markergracht en tot slooping van de
"Willemspoort.
Gedep. Staten van Zuid-Holland hebben
voorgesteld een jaarlyksch provincial subsidie
van 650 te verleenen aan de Vereeniging „De
Proeftuin" te Boskoop en een van 200 aan
de Vereeniging „Hoekachewaard's Belang"
voor een tuinbouwproefstation in de Hoeksche
Waard, een en ender mits ook bepaalde bij
dragen worden toegekend door het Ryk.
Aan de Prov. Staten van Zuid Holland zyn
ontwerp besluiten aangeboden ten einde in
het reglement op het gemeen-waterscbaps-
belaDg van Vooroe en Putten en in de dijk-
tafel voor dat eiland de door de nieuw tot
stand gekomen waterkeering noodig geworden
wyzigingen aan te brengen.
Een groot aantal belangstellenden was
heden in den vroegen ochtend aan het Holl.
Spoorstation te 's-Gravenhage om afscheid
te nemen van de van daar naar Transvaal
vertrekkende verpleegsters G. J. Beynen
(hoofd der ziekenverpleegsters), J. Dijkstra,
A. M. C. Geenen, M. F. Smit, S. G. Smit,
M. W. Schreuders en Schipper. Laatstgenoemde
is oua-pleegzuster van het Roode Kruis, thans
in een verplegingsdienst te Rotterdam. Zy
vertrekt in plaats van mej. Y. Visser.
Mej. Beynen had een prachtigen ruiker
met linten in de Nederlan.sche kleuren ont
vangen vao het Haagsche Damescomité. Tot
afscheid waren o. a. aanwezig de voorzitter
van het Hoofdcomité, de secretaris en de
meeste leden van het Haagsche Mannen- en
Vrouwencomitó. Door een onbekende werden
aan elk der vertrekkende dames prachtige
rozen en bloemen aangeboden.
Door een achttal onderwyzers, werkzaam
by het openbaar bger onderwys te Rotterdam,
ls een circulaire gericht tot al hun gehuwde
collega's, om medewerking te verkrygen tot
den bouw van een woningenpark voor Rotter-
dam8che onderwyzers.
Hut doei van do te stichten coöperatieve
bouwvereeniging is een groep vryo beneden
en bovenhuizen te doen bouwen, uitsluitend
voor eigen gebruik en door de vereeniging-
zelve beheerd. Hoofdzaak ie, voor ongeveer
denzelfden huurprys, die nu moet worden be
taald, gemakkeiyker, gezonder en sieriyker
te wonon.
Aan dezen huizenbouw zal verder een coöpe
ratieve verbruiks vereeniging (dagelyksche
behoelten) verbonden kunnen worden, die zoo
doende mede aan rentebetaling en kapitaal
aflossing zou kunnen worden dienstbaar ge
maakt, opdat eerlang de huizen het eigendom
der gomeenschap worden, waardoor de huur
dan uiterst gering zal zyn.
St-.uQ en medewerking voor het woningen
park hebben toegezegd de hecren De Clercq,
te Nunspeet, Yan Marken, te Delft, prof. Treub,
v. d. Vliet, directeur van den „AmsterJamschen
bouwersbond'j eu Wibaut, te Middelburg.
Gesteund door en in over leg met bet
Bestuur der Ned. Zuid-Afrikaansche Vereeniging
heeft de bibliothecaris der Ryksuniversiteit te
Utrecht het plan tot het byeenbreogen van
een verzameling boeken, plaatwerken, photo's,
enz. betreffende de Bóeren-republieken in Zuid-
Afrika, om daardoor van volk en land een
aanschouwelijk beeld te geven.
Deze Transvaalt6ntoonstelling wordt gehou
den in bet gebouw der Universitelts-biblio-
theek te Utrecht en zal waarschyniyk Maandag
a. s. geopend worden. Zy duurt 6 a 8 weken.
De kosten van de Nederlandsche ambu
lance van het „Roode Kruis" worden geschat
op ruim 80,000.
Naar het „Hbl." verneemt, wordt te
Amsterdam een commissie gevormd, die zich
beiasten zal met de taak om zooveel mogelyk
de namen van in den Transvaalschen oorlog
gesneuvelde of gewonde Hollanders aan de
bloedverwanten bekend te maken.
Groot-Britannië heeft gisteren doen teeke
nen van de op de Vredesconferentie gesloten
verdragen: lo. bet verdrag betreffende de
beslechting van internationale geschillen langs
vreedzamen weg; 2o. het verdrag betreffende
de regelen en gebruiken in den oorlog te land.
Uit goede bron verneemt het „VaJ."#
dat door den Padangschen handel by request
van 17 Octob r aan do Tweede Kamer ver
zocht is bet wetsontwerp op ultvo.rrocht op
bosebprojucten niet aan te nemen, daar die
wet noodzakeiyk 1-iden zal tot verdt-r verval
en ondergang der volkswelvaart op Sumatra's
Westkust.
Door de K. van K. aldaar is aan baar
gemachtigde to 's Gravenhage teiegraphisch
Verzocht, indien het request niet tjjoig mocht
aankomen, alsdan aan do Tweede Kamer uit
stel van behandeling te verzoeken.
De op-non-activiteitstelling met 1 Novem
ber a. s. van den luitenant ter zee der 2de
klasse H. Van Schreven worct ingetrokken.
Genoemde officier wordt met dien datum
geplaatst aan boord van Hr Ms. wachtschip
te Hellevoetsluia.
De van zyn detacheering uit Oost-IndW
teruggekeerde lste lult. W. S. A. A. EL M.
Van Ryswyk de Jong wordt weder ingedeeld
by het 5de regiment infanterie.
Gisteren werd te 's Gravenhage, onder
voorzitterschap van mr. C. Pynacker Hordyk,
een vergadering gehouden van het comité
voor het oprichten van een monument op het
graf van wijlen den Leidschen hoogleeraar
dr. P. J. Veth.
Uit de rekening en verantwoording bleek,
dat in Nederland voor ƒ1090.11, in Indiö
voor 925 is tygedragen. De uitgaven voor
het door den beeldhouwer J. Mendes da Costa
vervaardigde monument en voor het daarom
door de firma G. J. Vincent geplaatste ge- 1
smeed yzeren hek, "bedragen met de onkosten-
rekening ƒ2011.92, zoodat een kassaldo van
ƒ3.19 aanwezig was, omtrent de bestemming
waarvan door de vergadering een besiisaing
werd genomen.
Het stoomschip „Amsterdam", ran
Rotterdam naar Nieuw York, passeerde 27
Oct. Prawlepoint; de „Salak" vertrok 27 Oct.
van Padang naar Rotterdam; de „Bogor",
van Java naar Rotterdam, vertrok 27 Oct.
▼an Perim; de „Soenda", van Amsterdam
naar Batavia, passeerde 27 Oct. Kaap Oarvoeiro.
Bodegraven. De leerlingen der openbare
school A, alhier, hebben met elkander f 15
byeengebracht ten behoeve van de Transvaal.
Een predikant, alhier, had bet buiten-
kansjj op zyn lot in de Goudsche lotery een
vette koe te winnen.
De landbouwer O. B., alhier, keerde
Woensdagavond per rytulg, waarin hy zelf,
zyn vrouw, zyn zoontje en nog twee per
sonen zaten, van de Woardensche jaarmarkt
huiswaarts. Dicht by Nieuwerbrug schrikte
het driejarig paard van eenige planken en
sprong zywaarts met het rytulg in de sloot
langs den weg. De vyf passagiers haalden
alien een nat pak, maar kwamen vezder met
den schrik vry. Ook werd het paard ongedeerd
uit het water gehaald en de wagen, óie
nogal beschadigd was. Mot een ander rytulg
werden de natte passagiers naar huis gebracht.
Het bestuur van den polder Reeuwyk
zal op 8 November a. s. schouw voeren over
de dyken, wegen, voetpaden en kaden me
20)
„MO niet hebben! Toen de meid de deur
opendeed, zeide zi) tegen ons, dat bet huis
biet vol was. Ik heb haar dat gevraagd."
„Maar het zal vol worden," zeide miss
.Dinab, kortaf. „Da Beales komen gewoonlijk
voor bet bal over en wu moeten kamers
voor hen openhouden."
„Gy weet nog niet eens of zy komen, i8
het Wel? Eu in een pension geldt de regel:
WU bet eerst komt, wordt het eerst be
dien cl."
„Eau pension heeft zyn eigen regels en
wordt i iet door menschon, die er niets mee
te niaken hebben, bestierd. Het epyt n.y wel,
maar wy hebben ditmaal geen ruimte voor u
en uw dochters."
„Dat wil ik toch eens zien," hernam mrs.
Lewie, driftig wordond. „Waar is Emma Lake7
Ik ben haar nicht en sta er op, dat zy my
logies geeft."
„Zy kan dat zonder myn toestemming niet
doen. En wat meer is: zg wil het ook niet.
Kyk eens hier, mrs. Podd ik vraag u wel
excuus - uty nieuwen naam vergeet ik telkens.
Toen gg hier den laatsten keer waart en ons
zoo lang op het geld hebt laten wachten, beeft
ons dat in grooter moeilykbeden gebracht dan
gy u kunt voorstellen. Wy
,Gy zyt toch ton laatste betaald."
„Ja," zeide miss Dinab, „van het geld van
dr. Lewis, vermoed ik. Wy namen ons toen
voor, mrs. Lewis, om u niet weer te nemen.
Ten minste, ik deed dat en mrs. Lake was
het met my eenB."
„Gy zult niet weer behoeven te wachten:
ik heb geld by my en de meisjes moeten
Donderdag naar het bal."
„Al hadt gy uw zakken ook vol geld, dan
zou ik toch niet tot andere gedachten komou.
Het spyt my te moeten zeggen, datlkugoon
logios kan geven, mrs. Lewis: en nu heb ik
alles gezegd, wat ik van plan was te
zeggen."
Mr. Lewis was daarop bet huis door-
goloopen, om mr3. Lake te zoeken, maar had
haar niet kunnen vinden. Dezo had zich.wyi
zy met zoo van zich durfdo afspreken als
miss Dinab, lu do mooiste slaapkamer, welke
juist leeg stond, opgesloten. Mrs. Lewis was
dus genoodzaakt geweest, wyi zy niet van
het bal wilde afzien, van ander logies work
te maken en had dit in de Foregate Street
gevonden.
„Wy zyn Zaterdag echter weer thuie," zeide
zy tegen Anne, toen zy Woensdagsmorgens
met twee groote koffers vol fraaie kieeren
voor het bal ten tweeden malo naar Wor
cester vertrokken. „Ik moet veel geld voor
de kamers betalen en kan dus oen langer
verblyf daar niet bekostigen. Hot is echter
een mooie gelegenheid voor u, om, terwyl
wy weg zyn, met Sally het gehoele huis
schoon te maken. En maak zoo gauw ala gy
kunt met het naaiwerk voort."
„Het spyt my wel, myn lieve jongedame,
maar ik kan u niet in zulke dingen met raad
en daad van dienst zyn. Gy moet u daarmee
tot Sir Robert wonden."
Anne had geen tyd laten verloren gaan.
Aan Sally het schoonmaken overlatend, had
zy zich dien Woensdagnamiddag netjes aan
gekleed en was naar Bellwood, naar het
landgoed van Sir Robert Tenby, gewandeld.
Ze legde de reden van haar bezoek aan mrs.
MacbeaD, do oude huishoudster, uit, en vroeg
deze of zy haar ook aan een betrekking by
een voorname familie kon helpeo.
„Neon, myn kind! Ik leef hier jaar in jaar
uit zeer stilletjes en weet niets van de
menschen in de groote wereld af. Sir Robert
kent ze echter allen."
„Ik was eerst van plan te vragen of ik Sir
Robert ook een oogenblik kon spreken, maar
de moed ontbrak my nu daartoe," zeide Anne.
„Hé, waarom?" merkte de oude dame op.
„Wanneer er iemand ia om een ander te
helpen, of met wlen men openhartig en
vertrouwelyk kan spreken, dan is het Sir
Robert Tenby. Hy aardt naar zyn moeder in
dat opzicht, myn ovorledeD, lieve meesteres,
niet naar zyn vader. Sir George was een
weinig trotecb. Ik zal Sir Robert zeggeD, dat
gy hem wenscht te spreken."
Sir Robert bevond zich in zyn geliefkoosde
kamer, een klein vertrek met een helder
brandend vuur, donkerroods gordynen en
stoelen, met gouden randen afgezet. Het
maakte op Anne, toen zy er op zyn verzoek
werd binnengelaten, een hoogst aangenamen,
vroolyken indruk. De ramen hadden het uit
zicht op een groen fluweelen grasveld met
perken vol voorjaarsbloemen en verder op
het park; in het verschiet zag men de
heuvelen van Malvern, die scherp tegen de
blauwe lucht afstaken. De baronet zat voor
een der ramen; naast hem stond een tafeltje,
waarop eenige boeken lagen. Hy rees overeind
om Anne de band te geven en bood haar
een stoel tegenover den zyne aan. En zyn
goed, vriendeiyk gelaat, zyn innemende glim
lach, zgn eenvoudige, welmeenendo woorden
brachten Anne dadelyk op haar gemak.
Op baar eigen rustige manier, zoo geheel
die van een dame ln baar natuurlyko onge
dwongenheid, deelde zg hem haar verlangen
mee: n. 1. om een tehuis te vinden by oen
deftige familie, die haar als belooning voor
haar diensten vriendelyk behandelen en haar
zooveel salaris geven zou, dat zy er zich van
kon kleeden. Sir Robert Tenby, die niet on
kundig bleef vsd hetgeen er in zyn buurt
voorviel, had van het onrechtvaardige teeta-
meot en Anne's behandeling door haar stief
moeder gehoord.
„Het ie, naar het my voorkomt, onmogeiyk
voor een jongedame, om zoDder aanbeveling
by een deftige familie te komen," zeide Anne.
„En ik dacht misschien zou u een goed
woord voor my willen doen: u weet oen weinig
van my af."
Hg antwoordde niet dadelyk, maar keek
haar slechts aan. Anne kreeg een kleur en
ging voort, in do hoop hem niet te beloedigen.
„Riemend anders, geloof ik, bezit zooveel
invloed als u en komt voortdurend in aan
raking met de groote wereld. Ik zon er niet
om geven om by een familie van minder
goeden stand in betrekking te komen, maar
myn goede vader zou het niet goedgekeurd
hebben."
„In betrekking," herhaalde hy. „Wenecht
gy ala gouvernante in betrekking te gaan?"'
„Als gouvornanto by kleine kinderen, dacht
ik. Ik kan op geen betere positie aanspraak
maken, want ik bezit geen enkel talent. Maar
kleine kinderen behoeven nog maar alleen,
Fransch on Duitech te loeren en dat zon ik,
kunnen doen."
„Gy spreekt natuurlyk het Fransch goed
„Als myn moedertaal. Duitech ook. En ik
geloof, dat ik ook goed Engelsch spreek en'
er les In zou kunnen geven. O, Sir, wanneer
u by geval een familie weet, die mg zou'
willen engageeren, dan zou ik u zoo dank
baar zyn 1" i
„Franacb, Engelsch en Duitech," zeide hy
glimlachend. „Wel, ik kan niet zeggen, wat de
groote wereld, zooals gy het uitdrukt, onder
talenten verstaat; maar, my dunkt, deze drie
zyn voor iedereen voldoende."
Anne glimlachte ook. „Het zyn elechts talen,
Sir Robert, en geen muziek of teekenen. Zoo
myn lieve mama had kunnen vermoeden, dat
ik in myn eigen onderhoud zou moeten voor
zien, dan zou zy er my voor opgevoed hebben."
Wordt vmolgdi
